ФӘСИЛ 4

Атамла анам нијә ајрылды?

«Атам бизи атыб ҝедәндә ҹәми 6 јашым варды. Нәләр баш вердијини анламырдым. Мән јердә отуруб телевизора бахырдым. Анамын ҝөз јашлары ичиндә ҝетмәмәси үчүн атама јалвардығыны ешидирдим. Атам әлиндә чамадан пилләкәнләрлә ашағы дүшдү, әјилиб мәни өпәрәк: “Атан сәни һәмишә севәҹәк”, — деди вә чыхыб ҝетди. Атамын үзүнү узун мүддәт ҝөрмәдим. О андан ҹаныма горху дүшдү ки, анам да мәни гојуб ҝедәҹәк» Елајн, 19 јаш

ВАЛИДЕЈНЛӘРИНИН бошанмасы сәнә дүнјанын сону кими, һеч вахт алтындан чыха билмәјәҹәјин дәһшәтли фәлакәт кими ҝөрүнә биләр. Адәтән, ата-ананын бошанмасы ушагларда хәҹаләт, гәзәб, тәлаш, тәрк едилмә горхусу, өзүнү ҝүнаһландырмаг, депрессија, бәрпа олунмајаҹаг бөјүк иткинин ҝәтирдији гисас алмаг арзусу ојадыр.

Әҝәр валидејнләрин тәзәликҹә ајрылыбларса, јәгин, сән дә белә һиссләр кечирирсән, бу да тәбиидир, чүнки Јарадан истәјирди ки, ушаглар һәр ики валидејнин — һәм атанын, һәм дә ананын гајғысы илә әһатә олунараг бөјүсүнләр (Ефеслиләрә 6:1—3). Анҹаг инди сән чох севдијин атаны вә ја ананы һәр ҝүн ҝөрә билмирсән. Валидејнләри ајрыланда Даниелин 7 јашы вар иди. О дејир: «Атама бөјүк һөрмәтим вә мәһәббәтим варды, һәмишә јанымда олмасыны истәјирдим. Анҹаг биз анамызын һимајәсинә верилдик».

Валидејнләр нәјә ҝөрә ајрылырлар?

Валидејнләрин ајрылмасы чох вахт ушаглар үчүн тамамилә ҝөзләнилмәз олур, чүнки онлар араларындакы проблемләри өвладларындан ҝизләдирләр. Валидејнләри бошананда 15 јашы олан Рәһилә дејир: «Һеч ҹүр инана билмирдим! Мәнә һәмишә елә ҝәлирди ки, онлар бир-бирләрини севирләр». Һәтта әрлә арвад бүтүн ҝүнү далашсалар да, онларын ајрылмасы ушаглар үчүн јенә дә ҝүҹлү зәрбә ола биләр.

Чох вахт бошанмаларын сәбәби тәрәфләрдән биринин хәјанәти олур. Белә вәзијјәтдә Аллаһ ҝүнаһсыз тәрәфин бошанмасына вә јенидән никаһа дахил олмасына иҹазә верир (Матта 19:9). Диҝәр һалларда буна сәбәб һирс, гәзәб, гышгырыг вә тәһгирамиз данышығын зоракылыға чеврилмәси, еләҹә дә ушагларын вә ја валидејнләрдән биринин сағламлығынын тәһлүкә алтында олмасы ола биләр (Ефеслиләрә 4:31).

Бәзән дә валидејнләр бир о гәдәр дә ҹидди олмајан сәбәбләрә ҝөрә ајрылырлар. Бәзиләри проблемләри һәлл етмәк әвәзинә, хошбәхт олмадыглары вә ја артыг бир-бирләрини севмәдикләри гәнаәтинә ҝәләрәк егоистҹәсинә бошанырлар. Аллаһ бу ҹүр бошанмаја нифрәт едир (Малаки 2:16). Бәзән дә, Исанын дедији кими, һәјат јолдашы мәсиһчи олдуғу үчүн диҝәр тәрәф бошанмаг гәрарына ҝәлир (Матта 10:34—36).

Әҝәр валидејнләрин нә үчүн бошандыгларыны сәнә демирләрсә, јахуд һәр шеји хырдалығына кими изаһ етмирләрсә, бу, онларын сәни севмәдикләрини ҝөстәрмир. Ола билсин, онлар өз проблемләринә о гәдәр гәрг олублар ки, бу барәдә данышмаг онлара чәтиндир (Сүлејманын мәсәлләри 24:10). Јахуд да өз сәһвләри барәдә данышмаға утанырлар.

Сәнин әлиндән нә ҝәлир?

Нәдән горхдуғуну мүәјјән етмәјә чалыш. Валидејнләринин бошанмасы уҹбатындан, ола билсин, һәјатын алт-үст олуб вә сән әввәлләр һеч вахт ағлына белә ҝәтирмәдијин шејләр барәдә нараһат олмаға башламысан. Горхунун сәнә үстүн ҝәлмәмәси үчүн әввәлҹә нәдән горхдуғуну мүәјјән ет. Ашағыда садаланан вариантлардан биринә ✔ ишарәси гој, јахуд «Диҝәр» графасына өз вариантыны јаз.

□ Валидејнләрим мәни дә атаҹаг

□ Аиләмиз мадди чәтинлик чәкәҹәк

□ Валидејнләримин бошанмасында мән дә ҝүнаһкарам

□ Аилә гурсам, мәним дә аиләм дағылаҹаг

□ Диҝәр ․․․․․

Нараһатчылыгларыны бөлүш. Сүлејман падшаһ «данышмағын өз вахты» олдуғуну демишдир (Ваиз 3:7). Буна ҝөрә дә мүнасиб вахт тапыб јухарыда гејд етдијин шејләри валидејнләринлә мүзакирә ет. Онлара нә гәдәр мәјус вә тәлаш ичиндә олдуғуну билдир. Ола билсин, атанла анан нә баш вердијини изаһ едәҹәкләр, бу да сәнин нараһатчылығыны азалдаҹаг. Әҝәр һал-һазырда валидејнләрин сәнә көмәк едәҹәк вәзијјәтдә дејилләрсә, јеткин достларындан биринә мүраҹиәт едә биләрсән. Көмәк истәмәјә чәкинмә. Дәрдини киминләсә бөлүшмәјин сәнә хејли раһатлыг ҝәтирәҹәк (Сүлејманын мәсәлләри 17:17).

Ән әсасы исә, «дуалары ешидән» сәмави Атан сәни һәр заман динләмәјә һазырдыр (Мәзмур 65:2). Бүтүн үрәјиндәкиләри Јеһоваја дејә биләрсән, чүнки О, сәнин гејдинә галыр (1 Петер 5:7).

Нәдән гачынмалысан?

Кин сахлама. «Валидејнләрим анҹаг өзләрини дүшүнүрдүләр. Онлар бунун бизә неҹә тәсир едәҹәјини һеч нәзәрә алмадылар», — дејә јухарыда сөзләри ҝәтирилән Даниел гејд едир. Даниелин һиссләрини баша дүшмәк олар, һәтта, ола билсин, о, һаглыдыр. Бәс сән нөвбәти суаллара неҹә ҹаваб верәрдин? Өз ҹавабларыны бош сәтирләрә јаз.

Әҝәр Даниел һирсләнмәјә вә инҹиклијә сон гојмаса, бунун она зәрәри ола биләр? (Сүлејманын мәсәлләри 29:22 ајәсини оху.) ․․․․․

Үрәјини сындырдыглары үчүн валидејнләрини бағышламаг Даниелә асан олмаса да, нәјә ҝөрә буну етмәси јахшы оларды? (Ефеслиләрә 4:31, 32 ајәләрини оху.) ․․․․․

Ромалылара 3:23 ајәси валидејнләринә гәрәзсиз бахмагда Даниелә неҹә көмәк едә биләр? ․․․․․

Өзүн-өзүнә дүшмән кәсилмә. Дени хатырлајыр: «Валидејнләрим бошанандан сонра өзүмү бәдбәхт һисс едирдим вә депрессијаја дүшмүшдүм. Дәрсләримдә зәифләмәјә башладым вә бир ил синифдә галдым. Бундан сонра мәктәбдә тәлхәклик едир вә аддымбашы ушагларла дава-далаша ҝириширдим».

Сәнҹә, Дени дәҹәллик етмәклә нәјә наил олмаг истәјирди? ․․․․․

Онун далашганлығынын сәбәби нә ола биләрди? ․․․․․

Әҝәр сәндә дә пис һәрәкәтләринлә валидејнләриндән аҹыг чыхмаг истәји јаранырса, Галатијалылара 6:7 ајәсиндәки принсип сәнә дүзҝүн давранмаға неҹә көмәк едәҹәк? ․․․․․

Һәјат давам едир

Сынығын там сағалмасы үчүн һәфтәләр, һәтта ајлар тәләб олуна биләр. Ејнилә, емосионал јараларын сағалмасы үчүн дә вахт лазымдыр. Бәзи психологларын фикринә ҝөрә, бошанманын вурдуғу ән ағыр јаралар белә үч ил әрзиндә кечиб ҝедир. Бу, сәнә бир өмүр кими ҝәлә биләр, анҹаг унутма ки, һәјатын өз ахарына дүшмәси үчүн бир чох шејләр дәјишмәлидир.

Мәсәлән, бошанмадан сонра аиләнин јени һәјат тәрзинә алышмасы үчүн мүәјјән вахт лазымдыр. Һәмчинин валидејнләринин баш верәнләрдән сонра өзләринә ҝәлмәси дә заман тәләб едир. Јәгин, јалныз бундан сонра онларын сәнә лазыми көмәклик ҝөстәрмәјә һалы олаҹаг. Һәјатын өз ахарына дүшмәјә башладыгдан сонра сән өзүнү јахшы һисс едәҹәксән.

ӘЛАВӘ МӘЛУМАТЫ 2-ҸИ ҸИЛДИН 25-ҸИ ФӘСИЛИНДӘН ОХУ

АЧАР АЈӘ

“Сағалтмағын өз вахты” вар Ваиз 3:1, 3

МӘСЛӘҺӘТ

Әҝәр валидејнләрин бошаныбларса, демәли, онлардан бири, даһа доғрусу, һәр икиси һансыса сәһвләрә јол вериб. Бу сәһвләрин нәдә олдуғуну анламаға чалыш ки, сабаһ-бириҝүн өзүн аилә гуранда һәмин сәһвләри тәкрарламајасан (Сүлејманын мәсәлләри 27:12).

БИЛИРСӘН... ?

Уғурсуз никаһ валидејнләрдән ирсән кечмир.

ҺӘРӘКӘТ ПЛАНЫ!

Өз горхуларымы бөлүшә биләҹәјим адам... (данышмаг истәдијин јеткин бир инсанын адыны јаз) ․․․․․

Әҝәр валидејнләримдән аҹыг чыхмаг үчүн мәндә пис һәрәкәт етмәк истәји јаранырса, онун өһдәсиндән нөвбәти аддымы атмагла ҝәлә биләрәм: ․․․․․

Бу мөвзу барәдә валидејнләримә вермәк истәдијим суаллар: ․․․․․

НЕҸӘ ДҮШҮНҮРСӘН?

● Нәјә ҝөрә валидејнләрин бошанмалары барәдә сәнинлә данышмаг истәмирләр?

● Нәјә ҝөрә унутмамалысан ки, бошанма валидејнләринлә сәнин аранда јох, онларын өз арасында баш вермиш мүнагишәдир?

[32–ҹи сәһифәдәки јазы]

“Анам бизи атыб ҝедәндә һеч ҹүр өзүмә ҝәлә билмирдим, һәр ҝүн ағлајырдым. Амма бунунла белә, чохлу дуа едир, башгаларына көмәк әли узадыр, јеткин достларла сых үнсијјәтдә олурдум. Баша дүшүрәм ки, Јеһова бу јолла мәнә чәтинликләрә таб ҝәтирмәјә көмәк едиб” Натали

[33–ҹү сәһифәдәки шәкил]

Валидејнләрин бошанмасынын ҝәтирдији ағры гол сынанда олан ағрыја бәнзәјир. Вахт кечдикҹә голун сағалдығы кими, сән дә оланлардан сонра өзүнә ҝәләҹәксән