Еј ҝәнҹләр, һәмјашыдларынызын тәзјигинә гаршы дурун!
‘Гој сөзләриниз һәмишә дузлу олсун, кимә неҹә ҹаваб вермәји биләсиниз’ (КОЛОС. 4:6).
1, 2. Бир чох ҝәнҹләр башгаларындан фәргләнмәк барәдә нә дүшүнүрләр вә нәјә ҝөрә?
ШҮБҺӘСИЗ, сән «һәмјашыдларын тәзјиги» ифадәсини нәинки ешитмисән, онун нә демәк олдуғуну өз тәҹрүбәндән дә билирсән. Ола билсин, кимсә нә вахтса сәни сәһв бир иш ҝөрмәјә сөвг едиб. Бу заман һансы һиссләри кечирибсән? «Һәрдән јоха чыхмаг ја да синиф јолдашларым кими олмаг истәјирдим. Онлардан сечилмәк истәмирдим», — дејә 14 јашлы Кристофер өз һиссләрини бөлүшүр.
2 Һәмјашыдларын сәнә ҝүҹлү тәсир ҝөстәрирләрми? Ҝөрәсән, нәјә ҝөрә беләдир? Бәлкә, сән онларын рәғбәтини газанмаг истәјирсән? Әслиндә, бурада гәбаһәт бир шеј јохдур. Һәтта бөјүкләр дә өз јашыдларынын ҝөзүндә һөрмәт газанмаг истәјирләр. Ҝәнҹ, јахуд јашлы олмағымыздан асылы олмајараг, һеч биримиз башгалары тәрәфиндән рәдд едилмәк истәмирик. Лакин етираф етмәк лазымдыр ки, дүзҝүн оланы етмәклә һәмишә башгаларыны разы салмајаҹағыг. Иса да белә вәзијјәтләрлә гаршылашырды. Буна бахмајараг, о, һәмишә дүзҝүн оланы етмәк әзминдә иди. Бәзиләри онун ардынҹа ҝедәрәк шаҝирди олдуглары һалда, диҝәрләри Аллаһын Оғлуна хор бахыр вә она ‘гијмәт вермирдиләр’ (Јешаја 53:3).
Һәмјашыдлар кими олмаг тәзјиги нә дәрәҹәдә ҝүҹлүдүр?
3. Нәјә ҝөрә һәмјашыдларынын сөзү илә отуруб-дурмаг дүзҝүн дејил?
3 Бәзән садәҹә һәмјашыдларынын ҝөзүндән дүшмәмәкдән өтрү онлар кими давранмаға мејилли ола биләрсән. Лакин бу, дүзҝүн дејил. Биз ‘дәниз далғаларынын атыб-тутдуғу ушаг кими олмамалыјыг’ (Ефес. 4:14). Адәтән, балаҹа ушаглары јолдан чыхармаг асан олур. Бир јенијетмә кими, сән јеткинлик јолуна гәдәм гојмусан. Бир һалда ки Јеһованын нормаларынын сәнин хејринә олдуғуна инанырсан, онда иманына ујғун јашамалысан (Ганун. т. 10:12, 13). Әкс һалда, һәјатыны өзүн јох, башгалары идарә едәҹәк. Башгаларынын дедији илә отуруб-дурсан, онларын әлиндә ојунҹаг олаҹагсан. (2 Петер 2:19 ајәсини оху.)
4, 5. а) Неҹә олду ки, Һарун сојдашларынын тәзјигинә ујду вә сән бундан нә өјрәнә биләрсән? б) Һәмјашыдларын сәнә һансы јолларла тәсир едә биләрләр?
4 Бир дәфә Мусанын гардашы Һарун сојдашларынын тәзјигинә ујду. Исраиллиләр ону бүт дүзәлтмәјә мәҹбур едәндә о тәслим олду. Әслиндә, Һарун һеч дә зәиф ирадәли инсан дејилди. Әввәлләр о, Муса илә бирҝә Мисирдә ән нүфузлу шәхс олан фиронун һүзуруна ҝәләр вә Аллаһын һөкмләрини она ҹәсарәтлә чатдырарды. Анҹаг сојдашлары Һаруна тәзјиг ҝөстәрәндә о, буна гаршы дура билмәди. Һәгигәтән дә, башгаларынын тәзјиги чох ҝүҹлү ола биләр! Мисир һөкмдарына гаршы дурмаг Һарун үчүн сојдашларына гаршы дурмагдан даһа асан иди (Чых. 7:1, 2; 32:1—4).
5 Һарунун нүмунәсиндән ҝөрдүјүмүз кими, башгаларынын тәзјигинә тәкҹә ҝәнҹләр вә пислијә мејилли олан инсанлар ујмурлар. Бу, сән дә дахил олмагла, сәмими-гәлбдән дүзҝүн оланы етмәк истәјән инсанлара да тәсир едә биләр. Һәмјашыдларын сәнә һәдә-горху ҝәлмәклә, шәр атмагла вә ја сәни әлә салмагла пис иш тутмаға сөвг едә биләрләр. Нәјә әл атмаларындан асылы олмајараг, онларын тәзјигинә мүгавимәт ҝөстәрмәк чох чәтиндир. Бу тәзјигләрә мүвәффәгијјәтлә гаршы дурмаг үчүн, илк нөвбәдә, инандығын шејләрә әминлијини артырмалысан.
‘Өзүнү сына’
6, 7. а) Нәјә ҝөрә иман етдијин шејләрә әмин олмалысан вә әминлијини неҹә артыра биләрсән? б) Әминлијини мөһкәмләндирмәк үчүн өзүнә һансы суаллары верә биләрсән?
6 Һәмјашыдларынын тәзјигинә ујмамаг үчүн сән, илк нөвбәдә, инандығын тәлимләрин вә риајәт етдијин ганунларын дүзҝүн олдуғуна әмин олмалысан. (2 Коринфлиләрә 13:5 ајәсини оху.) Тәбиәтҹә утанҹаг олсан да, әминлик сәнә ҹәсарәт верәҹәк (2 Тим. 1:7, 8). Һәтта ҹәсарәтли инсан үчүн белә там әмин олмадығы шеји мүдафиә етмәк чәтин ола биләр. Онда нәјә ҝөрә Мүгәддәс Китабдан алдығын биликләрин һәгигәт олдуғуну шәхсән өзүн јохламајасан? Әсас тәлимләри арашдырмагдан башла. Мисал үчүн, сән Аллаһа инанырсан вә башгаларынын нәјә ҝөрә Онун мөвҹудлуғуна инандыгларыны дәфәләрлә ешитмисән. Инди исә өзүндән соруш: «Мән нәјә ҝөрә Аллаһын мөвҹудлуғуна инанырам?» Бу суалын мәгсәди үрәјинә шүбһә тохумлары сәпмәк јох, иманыны мөһкәмләндирмәкдир. Өзүнә бу суаллары да вер: «Мүгәддәс Јазыларын Аллаһдан илһам алдығыны һарадан билирәм?» (2 Тим. 3:16). «“Ахыр ҝүнләрдә” јашадығымыза нә үчүн әминәм?» (2 Тим. 3:1—5). «Јеһованын ганунларынын мәним хејримә олдуғуна нәјә ҝөрә инанырам?» (Јешаја 48:17, 18).
7 Ола билсин, ҹаваб тапмајаҹағындан горхараг өзүнә бу ҹүр суаллар вермәјә тәрәддүд едирсән. Билирсән, бу, нәјә охшајыр? Санки, сән автомобилин јанаҹаг ҝөстәриҹисинә бахмаға горхурсан ки, бирдән әгрәб чәнин бош олдуғуну ҝөстәрәр. Ахы белә олдугда ону долдурмалы олаҹагсан. Ејнилә, сән иманындакы «бошлуглары» мүәјјән етмәли вә онлары «долдурмалысан» (Һәв. иш. 17:11).
8. Аллаһын әхлагсызлыгдан чәкинмәк әмринин мүдрик олдуғуна даир әминлијини неҹә мөһкәмләндирә биләрсән? Изаһ ет.
8 Бир нүмунәјә нәзәр салаг. Мүгәддәс Китаб сәни ‘әхлагсызлыгдан гачмаға’ тәшвиг едир. Өзүнә бу суалы вер: «Нәјә ҝөрә бу әмрә риајәт етмәк ағыллы һәрәкәтдир?» Һәмјашыдларынын әхлагсызлыға јол вермәләринин бүтүн сәбәбләри үзәриндә дүшүн. Һәмчинин ҹинси әхлагсызлыгла мәшғул оланларын нәјә ҝөрә ‘өз бәдәнләринә гаршы ҝүнаһ ишләдикләрини’ дә ҝөтүр-гој ет (1 Кор. 6:18). Инди исә ҹаваблары тәһлил ет вә өзүндән соруш: «Ән јахшы јол һансыдыр? Әхлагсызлыг етмәјә дәјәрми?» Бу суаллара да фикир вер: «Әхлагсызлыға јол версәм, бу, мәнә неҹә тәсир едәҹәк?» Ола билсин, һәмјашыдларындан бәзиләри күрәјинә вуруб: «Һалалдыр сәнә!» — дејәҹәкләр. Бәс сонра... валидејнләринлә вә ја Падшаһлыг Залында һәмиманлыларынла үнсијјәт едәндә өзүнү неҹә һисс едәҹәксән? Аллаһа дуа едәркән һансы һиссләри кечирәҹәксән? Бирҹә синиф јолдашларыны разы салмагдан өтрү Аллаһ гаршысында малик олдуғун тәмиз ады гурбанмы верәҹәксән?
9, 10. Иман етдијин шејләрә әминлик сәнә һәмјашыдларынла ҹәсарәтлә данышмаға неҹә көмәк едәҹәк?
9 Әҝәр јенијетмәсәнсә, инди сәнин ‘зеһнин’ әввәлкиндән даһа сүрәтлә инкишаф едир. (Ромалылара 12:1, 2 ајәләрини оху.) Она ҝөрә дә ҹидди дүшүн: «Јеһованын Шаһиди олмаг шәхсән мәним үчүн нә демәкдир?» Бу суалын үзәриндә дүшүнмәк инандығын шејләрә әминлијини артырмаға вә һәмјашыдларынын тәзјиги илә гаршылашанда онлара дәрһал вә әминликлә ҹаваб вермәјинә көмәк едәҹәк. Белә олан һалда сән дә бир ҝәнҹ баҹынын кечирдији һиссләри кечирәҹәксән. О дејир: «Өзүмү һәмјашыдларымын тәзјигиндән горумаг үчүн онлара садәҹә ким олдуғуму дејирәм. Мәним үчүн Јеһованын Шаһиди олмаг дилдә һансыса бир динә мәнсуб олмаг демәк дејил. Бу, мәним дүшүнҹәмә, мәгсәдләримә, әхлагыма вә бүтүн варлығыма тәсир едир».
10 Дүзҝүн һесаб етдијин шејләри мүдафиә етмәк үчүн сәј тәләб олунур (Лука 13:24). Ола билсин, сән дүшүнүрсән: үмумијјәтлә, буну етмәјә дәјәрми? Анҹаг бир шеји унутма: мөвгејинә ҝөрә утансан вә ја өзүнү үзрхаһлыг едирмиш кими апарсан, башгалары буну сезәҹәк вә тәзјигләрини даһа да артыраҹаглар. Әминликлә данышанда исә онларын тезликлә сәндән әл чәкдијини ҝөрүб өзүн дә мәәттәл галаҹагсан. (Лука 4:12, 13 ајәләри илә мүгајисә ет.)
‘Ҹаваб вермәздән әввәл гәлбиндә дүшүн’
11. Һәмјашыдларынын тәзјигинә һазырлыглы олмаг нәјә ҝөрә јахшыдыр?
11 Һәмјашыдларына мүвәффәгијјәтлә мүгавимәт ҝөстәрмәкдә сәнә көмәк едәҹәк диҝәр ваҹиб аддым һазырлашмагдыр. (Сүлејманын мәсәлләри 15:28 ајәсини оху.) Бу, јарана биләҹәк вәзијјәт барәдә габагҹадан дүшүнмәк демәкдир. Бунун сајәсиндә сән мүбаһисә вә чәкишмәләрдән гачаҹагсан. Туталым, сән јол илә ҝедирсән вә бирдән габагда синиф јолдашларынын дуруб сигарет чәкдијини ҝөрүрсән. Онларын сәнә сигарет тәклиф едәҹәкләри нә гәдәр јәгиндир? Тәһлүкәни һисс едәрәк нә едә биләрсән? Сүлејманын мәсәлләри 22:3 ајәсиндә дејилир: «Узагҝөрән габагҹадан шәри ҝөрүб ондан гачар». Јолуну дәјишмәклә гаршыдурмадан тамамилә гача биләрсән. Бу, сәнин горхаг јох, мүдрик олдуғундан хәбәр верәҹәк.
12. Кимсә сәни әлә саланда неҹә ҹаваб верә биләрсән?
12 Бәс бу ҹүр вәзијјәтләрдән гачмаг мүмкүн дејилсә, онда неҹә? Тутаг ки, һәмјашыдларындан бири тәәҹҹүблә сәндән сорушур: «Һәлә дә севҝилин јохдур?» Белә һалларда Колослулара 4:6 ајәсиндә јазылан мәсләһәтә ујғун давран: «Гој сөзләриниз һәмишә дузлу, үрәкачан олсун ки, кимә неҹә ҹаваб вермәји биләсиниз». Бу ајәдән ҝөрдүјүмүз кими, белә суаллара неҹә ҹаваб вермәјин вәзијјәтдән асылыдыр. Узун-узады моизә охумаға еһтијаҹ јохдур. Гыса вә конкрет ҹаваб кифајәт едә биләр. Мәсәлән, јухарыдакы суала ҹаваб олараг белә дејә биләрсән: «Јох, јохдур» вә ја «Бу, мәним шәхси ишимдир».
13. Һәмјашыдларынын һансы нијјәтдән ирәли ҝәләрәк сәнә суал вердијини ајырд етмәк онлара вердијин ҹаваба неҹә тәсир едәҹәк?
13 Иса данышмағын һеч бир фајда ҝәтирмәјәҹәјини ҝөрәндә, адәтән, гыса ҹаваб верәрди. Һирод Исаны сорғу-суала тутанда о, һеч нә демәди (Лука 23:8, 9). Чох вахт јерсиз суалларын ән јахшы ҹавабы сусмагдыр (Сүл. мәс. 26:4; Ваиз 3:1, 7). Лакин елә ола биләр ки, сәнин давранышын (мәсәлән, јүксәк ҹинси әхлаг нормаларына риајәт етмәјин) кимдәсә, һәтта вахтилә сәнин барәндә тәһгирамиз данышан инсанда сәмими мараг доғурсун (1 Пет. 4:4). Белә вәзијјәтдә Мүгәддәс Китаба әсасланан мөвгејини әтрафлы изаһ етмәк лазым ҝәлә биләр. Бу заман горхуб ҝери чәкилмә. Өз мөвгејини ‘мүдафиә етмәјә һәмишә һазыр ол’ (1 Пет. 3:15).
14. Бәзи вәзијјәтләрдә нәзакәтли шәкилдә әкс-һүҹума кечмәк неҹә мүмкүндүр?
14 Бәзи һалларда әкс-һүҹума кечә биләрсән. Лакин буну нәзакәтлә ет. Мисал үчүн, синиф јолдашын сәнә сигарет тәклиф едәндә белә дејә биләрсән: «Јох, истәмирәм». Сонра әлавә ет: «Һеч дүшүнмәздим ки, сәнин кими ағыллы инсан сигарет чәкәр!» Ҝөрдүн, әкс-һүҹума кечмәк неҹә олур? Бундан сонра сән јох, о, өз һәрәкәтини изаһ етмәк мәҹбуријјәтиндә олаҹагa.
15. Сәнә тәзјиг ҝөстәрмәјә чалышан ушаглардан һансы һалда узаглашмаг лазымдыр вә нәјә ҝөрә?
15 Бунлары етдикдән сонра да ушаглар сәндән әл чәкмирләрсә, нә едә биләрсән? Белә вәзијјәтдә ән јахшысы онлардан узаглашмагдыр. Онларын јанында нә гәдәр чох галсан, нәдәсә ҝүзәштә ҝетмәк еһтималы бир о гәдәр дә чох олаҹаг. Буна ҝөрә дә һәмин јери тәрк ет. Сән мәғлуб јох, галибсән. Вәзијјәтин ағасы сәнсән. Онларын әлиндә ојунҹаг олмадын вә Јеһованын гәлбини севиндирдин (Сүл. мәс. 27:11).
Хејир ҝәтирән нијјәт
16. Мәсиһчи олдуғуну иддиа едәнләр сәни пис ишә неҹә сөвг едә биләрләр?
16 Бәзән Јеһоваја хидмәт етдикләрини иддиа едән ҝәнҹләр дә сәни пис ишә ҹәлб етмәк үчүн тәзјиг ҝөстәрә биләрләр. Тутаг ки, сән белә бир инсанын тәшкил етдији достлуг ҝөрүшүнә ҝәлирсән вә ҝөрүрсән ки, ҝөрүшә нәзарәт едән бир нәфәр дә олсун бөјүк јохдур. Јахуд да мәсиһчи олдуғуну дејән бир ҝәнҹ бу ҝөрүшә спиртли ичкиләр ҝәтирир вә бәзиләри чох ичмәјә башлајыр. Белә вәзијјәтләрдә неҹә давранаҹагсан? Бунлар Мүгәддәс Китаб әсасында тәрбијә олунан виҹданына ҝөрә һәрәкәт етмәли олдуғун јеҝанә һал дејил. 16 јашлы мәсиһчи дејир: «Бир ҝүн баҹымла мән ушагларла јығышыб кинотеатра ҝетдик. Анҹаг филм сөјүшләрлә долу олдуғундан ораны тәрк етдик. О бири ушаглар исә галмаг гәрарына ҝәлдиләр. Валидејнләримиз буна ҝөрә бизи тәрифләди. Ушаглар исә, әксинә, онлары пис вәзијјәтдә гојдуғумузу дүшүнәрәк әсәбиләшдиләр».
17. Достлуг ҝөрүшүндә иштирак едәркән Аллаһын ганунларындан кәнара чыхмамаг үчүн габагҹадан нә едә биләрсән?
17 Јухарыдакы нүмунәдән ҝөрүндүјү кими, Мүгәддәс Китаб әсасында тәрбијә олунмуш виҹданына ујғун даврананда хошаҝәлмәз һалларла гаршылаша биләрсән. Лакин дүзҝүн һесаб етдијин шејләрдән бәрк јапыш. Габагҹадан һазырлаш. Достлуг ҝөрүшүнә ҝетмәздән әввәл ҝөзләнилмәз һаллар баш верәҹәји тәгдирдә ораны неҹә тәрк едәҹәјин барәдә дүшүн. Бәзи ҝәнҹләр евә тез ҝәлмәк үчүн валидејнләринә дејирләр ки, онлара зәнҝ етсинләр (Мәз. 26:4, 5). Белә ‘нијјәт хејир ҝәтирәр’ (Сүл. мәс. 21:5).
«Ҹаванлығында севин»
18, 19. а) Нәјә ҝөрә әмин ола биләрсән ки, Јеһова сәнин хошбәхт олмағыны истәјир? б) Һәмјашыдларынын тәзјигинә гаршы дуранлар Јеһованын ҝөзүндә нә дәрәҹәдә дәјәрлидирләр?
18 Јеһова сәни елә јарадыб ки, һәјатдан һәзз ала биләсән вә О, сәнин хошбәхт олмағыны истәјир. (Ваиз 11:9 ајәсини оху.) Унутма ки, бәзи һәмјашыдларынын етдикләри садәҹә ‘ҝүнаһдан мүвәггәти һәзз алмагдыр’ (Ибр. 11:25). Һәгиги Аллаһ сәнин мүвәггәти һәзз алмағыны јох, әбәдијјән хошбәхт олмағыны истәјир. Буна ҝөрә дә кимсә сәни Јеһованын ҝөзүндә пис оланы етмәјә тәһрик едәндә јадда сахла ки, Онун тәләбләринә риајәт етмәк сонда һәмишә сәнә фајда ҝәтирәҹәк.
19 Бир шеји јаддашына һәкк ет: һәмјашыдларынын рәғбәтини газансан да, илләр сонра сәнин адын чохларынын һеч јадына да дүшмәјәҹәк. Лакин онларын тәзјигинә мүгавимәт ҝөстәрсән, бу, Јеһованын нәзәриндән гачмајаҹаг вә О, сәни вә садиглијини унутмајаҹаг. Јеһова ‘ҝөјләрин пәнҹәрәләрини ачыб, үзәринә еһтијаҹларындан да чох бәрәкәт јағдыраҹаг’ (Мал. 3:10). Үстәлик, О, зәифликләринин өһдәсиндән ҝәлә билмәјин үчүн сәнә сәхавәтлә Өз мүгәддәс руһундан верәҹәк. Бәли, Јеһова һәмјашыдларынын тәзјигинә гаршы дурмагда сәнә көмәк етмәјә гадирдир!
[Һашијә]
a «Ҝәнҹләрин суаллары. Практики мәсләһәтләр — II» китабынын 132 вә 133-ҹү сәһифәләриндә (рус.) јерләшән «Һәмјашыдларын тәзјиги илә үзләшәндә» адлы схемә бах.
Јадыныздадырмы?
• Һәмјашыдларын тәзјиги нә дәрәҹәдә ҝүҹлү ола биләр?
• Һәмјашыдларынын тәзјигинә мүгавимәт ҝөстәрмәкдә иман етдијин шејләрә әмин олмағын һансы ролу вар?
• Һәмјашыдларынын тәзјигинә ујмамаг үчүн габагҹадан неҹә һазырлаша биләрсән?
• Јеһованын сәнин садиглијини гијмәтләндирдијини һарадан билирсән?
[8-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Нәјә ҝөрә Һарун гызыл дана дүзәлтмәјә разы олду?
[10-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Һазыр ол, нә дејәҹәјини габагҹадан фикирләш!