Ушағыныз неҹә ҹаваб верәҹәк?
ӘЗИЗ ВАЛИДЕЈНЛӘР, «Ҝөзәтчи Гүлләси»нин 2010-ҹу ил 15 јанвар сајынын 16—20-дәк сәһифәләриндә биз сизә ушагларынызла практики мәшғәләләр кечирмәји төвсијә етмишдик. Бу мәгаләдә исә ушагларынызын мәктәбдә гаршылашдығы чәтинликләрин өһдәсиндән неҹә ҝәлмәјә даир мәсләһәтләр вар. Онлардан истифадә едәрәк аиләви ибадәт заманы ушагларынызла практики мәшғәләләр кечирә биләрсиниз.
ЈЕҺОВАНЫН ҝәнҹ хидмәтчиләри чохлу чәтинликләрлә гаршылашырлар. Синиф јолдашлары ҝәнҹ мәсиһчиләрдән тез-тез сорушурлар ки, нәјә ҝөрә онлар һимн охумурлар, ад ҝүнләриндә вә мүхтәлиф бајрамларда иштирак етмирләр. Әҝәр сизин оғлунуза вә ја гызыныза белә суаллар версәләр, о, неҹә ҹаваб верәҹәк?
Бәзи ҝәнҹ мәсиһчиләр садәҹә: «Мән буну едә билмәрәм. Бу, мәним динимә зиддир», — дејә вәзијјәтдән чыхырлар. Бу ушаглар гәти мөвге тутдугларына ҝөрә тәрифә лајигдирләр. Онларын вердији бу ҹаваб сорғу-суала сон гоја биләр. Лакин Мүгәддәс Китаб бизи ‘изаһат тәләб едән һәр кәсин гаршысында [иманымызы] мүдафиә етмәјә һәмишә һазыр олмаға’ тәшвиг едир (1 Пет. 3:15). Бу мәсләһәтә ујғун давранмаг садәҹә «мән бунун едә билмәрәм» демәк дејил. Башгалары бизим вердијимиз изаһатла разылашмасалар да, ола билсин, гәрарымызын сәбәбләрини билмәк онлар үчүн мараглы олаҹаг.
Мәктәбдә охујан мәсиһчиләр «Бөјүк Мүәллимдән өјрән» кими нәшрләрдән истифадә едәрәк синиф јолдашларына Мүгәддәс Китаб һекајәләри данышырлар. Бу һекајәләр онлара ҝәнҹ Шаһидләрин нәјә ҝөрә мүәјјән шејләри едиб-етмәдикләрини баша дүшмәјә көмәк едә биләр. Бәзи шаҝирдләр Мүгәддәс Китаб һекајәләринә чох диггәтлә гулаг асмышлар, бунун сајәсиндә дә чохсајлы Мүгәддәс Китаб өјрәнмәләри башланмышды. Диҝәр шаҝирдләрә Мүгәддәс Китаб һекајәләринә әввәлдән ахыра кими гулаг асмаг вә ја там изаһат верилмәдән бәзи һекајәләри баша дүшмәк чәтин ола биләр. Рәфигәси 11 јашлы Минһини өз ад ҝүнүнә дәвәт едәндә о, белә ҹаваб верди: «Мүгәддәс Китабда бизим ад ҝүнләрини гејд етмәли олдуғумуз дејилмир. Орада хатырланан Вәфтизчи Јәһја бир ад ҝүнүндә едам едилмишди». Минһи хатырлајыр ки, рәфигәси онун дедикләриндән һеч нә баша дүшмәди.
Бәзи һалларда исә шаҝирдләрә китабларымыздакы шәкилләри вә ја һекајәләри ҝөстәрмәјин көмәји дәјә биләр. Бәс әҝәр мәктәбин мүдиријјәти шаҝирдләрә нәшрләримизи ҝөстәрмәјә иҹазә вермирсә, онда неҹә? Әлләриндә һеч бир әдәбијјат олмаса белә, ушагларымыз ҝөзәл шаһидлик верә биләрләрми? Сиз валидејнләр өвладларыныза иманларыны мүдафиә етмәји неҹә өјрәдә биләрсиниз?
Практики мәшғәләләр кечирин
Евдә практики мәшғәләләр кечирмәјин фајдасы чохдур. Валидејнләр ушағын синиф јолдашлары ролунда чыхыш едә биләрләр. Ушаглар өз иманларыны мүдафиә едәндә валидејнләр онлары тәрифләмәлидирләр, һәмчинин онлара ҹавабларыны неҹә јахшылашдыра биләҹәкләрини вә бунун нәјә ҝөрә ваҹиб олдуғуну ҝөстәрмәлидирләр. Мисал үчүн, тәклиф етмәк олар ки, ушаглар һәмјашыдлары илә өз иманларыны бөлүшәркән онларын баша дүшдүкләри сөзләрдән истифадә етсинләр. Доггузјашлы Ҹошуа дејир ки, синиф јолдашлары «виҹдан» вә «садиглик» сөзләринин мәнасыны баша дүшмүрләр. Буна ҝөрә дә онларла сөһбәт едәркән о, садә сөзләрдән истифадә едир (1 Кор. 14:9).
Әҝәр мәктәблиләрин вердији суаллара узун-узады ҹаваблар верилсә, мараглары тез итә биләр. Онлары сөһбәтә ҹәлб етмәклә вә онларла мүлаһизә јүрүтмәклә ҝәнҹ Шаһидләр бунун гаршысыны ала биләрләр. Һанјул адлы онјашлы баҹымыз дејир: «Мәним синиф јолдашларым узун-узады изаһатлары динләмәји јох, сөһбәт етмәји хошлајырлар». Сөһбәтин јахшы алынмасы үчүн суаллар вер вә синиф јолдашларын өз фикрини сөјләјәндә диггәтлә динлә.
Чәрчивәдә ҝәтирилән үч диалог мәсиһчи ушаглара синиф јолдашлары илә дүзҝүн шәкилдә мүлаһизә јүрүтмәји өјрәнмәјә көмәк едәҹәк. Бу диалоглары әзбәрләмәк лазым дејил, чүнки бир-биринә охшајан ики ушаг јохдур вә мүхтәлиф шәраитләр мүхтәлиф ҹаваблар тәләб едир. Буна ҝөрә дә ушаг һәмин диалоглары баша дүшмәли вә онлары өз сөзләри илә демәјә чалышмалыдыр. Сонра шәраити вә синиф јолдашларынын вәзијјәтини нәзәрә алараг өз фикрини мүвафиг тәрздә ифадә етмәлидир. Әҝәр сизин мәктәбә ҝедән ушагларыныз варса, бу диалоглары онларла бирҝә мәшг етмәк пис олмазды.
Ушаглары өјрәтмәк вахт вә сәј тәләб едир. Мәсиһчи валидејнләр Мүгәддәс Китаб принсипләрини өз өвладларына ашыламаг вә онлары бу принсипләрә әсасән јашамағын нә дәрәҹәдә ваҹиб олдуғуна инандырмаг истәјирләр (Ганун. т. 6:7; 2 Тим. 3:14).
Нөвбәти аиләви ибадәт ахшамында бу диалоглары ушагларынызла бирҝә мәшг един. Сиз онларын нә гәдәр фајдалы олдуғуну ҝөрәҹәксиниз. Унутмајын, мәгсәд ҹаваблары вә ја сөзләри әзбәрләмәк дејил. Сиз һәтта бу вәзијјәтләри бир нечә дәфә мәшг едә биләрсиниз: һәр дәфә ушагларыныза мүхтәлиф суаллар верәркән онларын вәзијјәтдән неҹә чыхдығына диггәт јетирин. Иманларыны изаһ едәркән онлара мүдрик вә нәзакәтли олмағы өјрәдин. Сизин ҝөстәрдијиниз көмәк сајәсиндә бир мүддәтдән сонра өвладларыныз синиф јолдашлары, гоншулар вә мүәллимләр гаршысында өз иманларыны мүдафиә етмәји өјрәнәҹәкләр.
[4-ҹү вә 5-ҹи сәһифәләрдәки чәрчивә/шәкилләр]
АД ҜҮНЛӘРИ
Сәбинә: Камран, салам. Сәни өз ад ҝүнүмә дәвәт етмәк истәјирәм.
Камран: Дәвәтинә ҝөрә чох сағ ол. Амма сәндән бир сөз сорушмаг истәјирәм, нәјә ҝөрә ад ҝүнүнү гејд едирсән?
Сәбинә: Неҹә бәјәм? Мәҝәр сән өз ад ҝүнүнү гејд етмирсән?
Камран: Јох, гејд етмирәм.
Сәбинә: Нијә? Мәсәлән, мән анадан оланда валидејнләрим чох севинирди.
Камран: Мәним дә валидејнләрим севинирди. Амма мәнҹә, бу сәбәбә ҝөрә һәр ил ад ҝүнүнү гејд етмәјә дәјмәз. Ад ҝүнләриндә чохлары фикирләширләр ки, онлар ән ваҹиб инсандырлар. Мәҝәр ән ваҹиб Шәхс Аллаһ дејил? Бизә һәјат вердији үчүн Она миннәтдар олмалы дејилик?
Сәбинә: Демәк истәјирсән, мән өз ад ҝүнүмү гејд етмәмәлијәм?
Камран: Јох, мән буну демәк истәмирәм. Бу, сәнин өз ишиндир. Амма өзүн фикирләш: бир чох инсанлар ад ҝүнләриндә һәдијјәләр алмағы хошлајырлар. Лакин Мүгәддәс Китабда дејилир ки, вермәк алмагдан даһа чох хошбәхтлик ҝәтирир. Ад ҝүнүмүздә бүтүн диггәти өзүмүзә ҹәмләјирик. Мәҝәр Аллаһа миннәтдарлығымызы билдирмәк, башгалары барәдә фикирләшмәк вә онлара хејирхаһлыг етмәк даһа јахшы олмазды?
Сәбинә: Бу һеч мәним ағлыма ҝәлмәјиб. Белә чыхыр ки, валидејнләрин сәнә һәдијјә вермирләр?
Камран: Әлбәттә, верирләр. Амма бунун үчүн ад ҝүнүмү ҝөзләмирләр. Онлар истәдикләри вахт мәнә һәдијјәләр верирләр. Јери ҝәлмишкән, Сәбинә, ад ҝүнләринин мәншәјини билмәк истәјәрдин?
Сәбинә: Олар.
Камран: Јахшы, онда сабаһ мән сәнә кечмишдә гејд олунан бир ад ҝүнү барәдә мараглы һадисә данышаҹағам.
ДӨВЛӘТ ҺИМНИ
Нәрмин: Ајсел, нәјә ҝөрә сән һамы кими һимн охумурсан?
Ајсел: Суалына ҹаваб вермәздән өнҹә, сәнин фикрини өјрәнмәк истәјәрдим, бәс сән нәјә ҝөрә һимн охујурсан?
Нәрмин: Неҹә јәни?! Ахы бу, дөвләтин гајдасыдыр. Һамы неҹә, мән дә елә!
Ајсел: Дүздүр, биз дөвләтин гајда-ганунларына табе олмалыјыг. Аллаһын Кәламында да белә јазылыб. Лакин орада һәмчинин дејилир ки, инсан ҝәрәк илк нөвбәдә Аллаһын әмрләринә табе олсун.
Нәрмин: Дүз дејирсән. Амма бунун һимн охумагла нә әлагәси вар?
Ајсел: Нәрмин, һимндә дејилир ки, биз вәтәнимиз уғрунда ҹанымыздан кечмәјә һазыр олмалыјыг. Лакин һәјаты бизә Аллаһ вериб, елә дејил? О, Өз Кәламында дејир ки, мүһарибәләри севмир вә милләтләр арасында фәрг гојмур: О истәјир ки, бүтүн халглар бир-бирилә сүлһ ичиндә јашасын. Бәс сән дүнјанын белә олмасыны истәмәздин?
Нәрмин: Истәјәрдим. Мәҝәр бу мүмкүндүр?!
Ајсел: Бәли, мүмкүндүр. Әҝәр истәјирсәнсә, нөвбәти тәнәффүсдә бу һагда сәнинлә даныша биләрик.
Нәрмин: Нә дејирәм ки.
СИЈАСИ НӨГТЕЈИ-НӘЗӘР
Елвин: Фәрид, әҝәр сәнин сәсвермәдә иштирак етмәк имканын олсајды, кимә сәс верәрдин?
Фәрид: Һеч кимә.
Елвин: Нијә?
Фәрид: Чүнки артыг мән өз сәсими вермишәм.
Елвин: Ахы сәнин сәс вермәјә јашын чатмыр?!
Фәрид: Һаггында данышдығым сәсвермәдә бу јашда да иштирак етмәк олар. Вә мән ән јахшы һөкумәтә сәс вермишәм.
Елвин: О, һансы һөкумәтдир белә?
Фәрид: Аллаһын һөкумәти, јәни Аллаһын Падшаһлығы. Мәним фикримҹә, бу ән јахшы һөкумәтдир. Бу һөкумәт һагда даһа чох билмәк истәјәрдин?
Елвин: Јох, бу, мәним үчүн о гәдәр дә мараглы дејил.
Фәрид: Јахшы, амма нә вахтса билмәк истәсән, бөјүк мәмнунијјәтлә бу һагда сәнә данышарам.
[Шәкил]
«Камран, салам. Сәни өз ад ҝүнүмә дәвәт етмәк истәјирәм»
[3-ҹү сәһифәдәки шәкил]
«Нәјә ҝөрә сән һимн охумурсан?»