Kaat Lukas
6 I kel sabat yada, a bé tagbe i nwom mi blé,* banigil bé ba bé ket mis ma blé,+ ba pigik* mo ni moo map, ba jek.+ 2 Ha nyen Farisai ihogi i bi kal le: “Inyuki ni yé i boñ jam li ta bé kunde i kel sabat?”+ 3 Ndi Yésu a timbhe bo le: “Baa ni maa bé añ i jam David a bi boñ i ngéda njal i bi gwel nye ni bôt ba bé lôñni nye?+ 4 Lelaa a bi jôp ikété ndap Nyambe, ba ti nye bret bi makébla,* a je, a ti yak gwo bôt ba bé lôñni ni nye, bret bi bi ta bé mut nye ki nye kunde i je, handugi biprisi gwotama?”+ 5 I mbus, a kal bo le: “Man mut a yé Nwet sabat.”+
6 A bi jôp i ndap bibégés i kel sabat ipe,+ a bôdôl niiga. Ndi mut wada a bé ha, woo walôm u bi wo nye.*+ 7 Bayimbén ni Farisai ba bé béñge yaga Yésu inyu tehe too a’ mélés makon i kel sabat, inyu bana njel i ôm nye sohi. 8 Ndi kiki a bé yi mahoñol map,+ a kal i mut woo u bi wo* le: “Telep, loo hana ñemkété.” Yak nye a telep, a lo ha. 9 I mbus, Yésu a kal bo le: “Me mbat bé le, baa i yé kunde i kel sabat i boñ loñge tole i boñ béba, i tohol niñ* tole i tjé yo?”+ 10 Kiki a mal béñge bobasôna, a kal i mut nu le: “Sambal woo woñ.” Kiki a mboñ hala, woo wé u mbôôp. 11 Ha nyen hiun hi kundus bo njék, ba bôdôl pot bo ni bo i jam ba yé le ba boñ Yésu.
12 Kel yada, a pam, a ke i hikôa inyu soohe,+ a tégbaha ki u wonsôna i soohe Nyambe.+ 13 Kiki kel i nye, a sébél banigil bé ipañ yé, a pohol 12 ikété yap, a ti ki bo jôl le baôma:+ 14 Simôn, nu a bi ti ki jôl le Pétrô, ni manyañ le Andréa, Yakôbô, Yôhanes, Filipô,+ Bartôlôméô, 15 Matéô, Tômas,+ Yakôbô man Alféô, Simôn nu ba nsébél le “mut makénd,”* 16 Yuda* man Yakôbô, ni Yuda Iskariôt nu a bi yila mut nliba.
17 I mbus, a sôs lôñni bo, a telep i tegep homa; limut likeñi li banigil bé li bé ha, yak limut li bôt likeñi li li bi lôl i Yudéa yosôna, i Yérusalem, ni i nkoñ u Tir ni u Sidôn u u yé i ngwañ lom; ba bi lo inyu emble nye ni inyu boñ le a mélés makon map. 18 Yak i bôt mimbuu mimbe mi bé tééñga ba bi mbôôp. 19 Limut jolisôna li bé yéñ tihba nye inyule ngui i bé nyodi ikété yé,+ i mélhak makon ma bôt bobasôna.
20 I mbus, a pa mis, a béñge banigil bé, a bôdôl kal le:
“Maséé ni bé ba ni yé diyeyeba, inyule Ane Nyambe i yé nan.+
21 “Maséé ni bé ba njal i gwé nano, inyule n’a nuu.+
“Maséé ni bé ba ni ñee nano, inyule n’a nol hiol.+
22 “Maséé ni bé i ngéda bôt ba ñoo bé,+ ni i ngéda ba nhéya bé i ntôñ wap,+ ba solok bé, ba ôbhak bé jôl le ni yé bibéba bi bôt inyule ni yé banigil ba Man mut. 23 Kona maséé yokel, ni hak ki iloo hihéga, inyule nuna-ki, bibom binan bi yé bikeñi i ngii, inyule minlélém mi mam nwon basôgôlsôgôl bap ba bé boñ bapôdôl.+
24 “Ndi ngoo ni bé ba ni yé mingwañ,+ inyule ni mal kôhna hogbe nan yosôna.+
25 “Ngoo ni bé ba ni yé nuak nano, inyule njal y’a gwel bé.
“Ngoo ni bé ba ni nol hiol nano, inyule n’a modop, ni ee ki.+
26 “Ngoo ni bé hiki ngéda bôt bobasôna ba mpot loñge inyu nan,+ inyule hala nyen basôgôlsôgôl bap ba bi pot inyu bapôdôl ba bitembee.
27 “Ndi me nkal bé ba ni yé i emble le: Kena ni bisu i gwés baoo banan, ni i boñ loñge inyu ba ba ñoo bé,+ 28 ni i sayap ba ba ntiihe bé, ni i soohe inyu ba ba nsol bé.+ 29 Nu a mbép we i limañ jada, ti yak nye lini lipe; yak nu a nyoñ mbot yoñ ngii, u nim bañ to nye mbot yoñ kété.+ 30 Hiki mut a nyagal we yom,+ ti nye yo; yak nu a nyoñ gwom gwoñ, u bat ha bañ nye gwo.
31 “Jam lipe ki, ndik kiki ni ngwés le bôt ba bôñôl bé, boña nlélém inyu yap.+
32 “Ibale ni ngwés i bôt ba ngwés bé, bimbe bibégés ni kôli kôhna? Ngo yak baboñbéba ba ngwés i bôt ba ngwés bo.+ 33 Ibale ni mboñ loñge inyu bôt ba mbôñôl bé loñge, bimbe bibégés ni kôli kôhna? Ngo yak baboñbéba ba mboñ nlélém jam. 34 Jam lipe ki, ibale ni mpôôs* i bôt ni mbem le ba ntimbhe bé, bimbe bibégés ni kôli kôhna?+ Ngo yak baboñbéba ba mpôôs baboñbéba, ba bemek le ba ntimbhe bo i jam li jolisôna. 35 Ndi kena ni bisu i gwés baoo banan, i boñ loñge, ni i pôôs ibabé i bem jam jo ki jo i mbus;+ ha nyen bibom binan gw’a ba bikeñi, n’a ba ki bon ba Nungingii, inyule a yé loñge yak inyu bôt ba nyi bé ti mayéga ni baboñbéba.+ 36 Kena ni bisu i ba bôt ba nkona ngoo, ndik kiki Tata nan a yé konangoo.+
37 “Jam lipe ki, ni waa kéés bape, le ndi ba kéés bañ bé kekikel;+ ni waa pémhene bape mbagi nôgôs, le ndi ba pémhene bañ bé mbagi nôgôs. Kena ni bisu i nwéhél,* le ndi ba nwéhél* yak bé.+ 38 Ni bana lem i ti, ndi bôt ba ga ti yak bé.+ Ba ga kôp hihéga hikeñi mu mpék nan, ba seghe hio, ba hihe ki hio; hi’a yon bañ, hi sôbak. Inyule kiki ni nhégél bape, hala nyen b’a hégél yak bé.”
39 I mbus, a yôñôl bo hihéga: “Mut ndim a nla bé éga mut ndim, hala bé? Ki bo iba ba ga kwo ikété bee, hala bé?+ 40 Ñudu* a nloo bé malét wé, ndi hiki mut ba niiga i nya i yôni, a’ ba kiki malét wé. 41 Inyuki ni u mbéñge hikaha hi yé i jis li maasoñ, ndi u ntehe bé mbiñ i yé mu jis joñ wemede?+ 42 Lelaa u nla kal maasoñ le: ‘A mankéé, nwas le me héya hikaha hi yé we i jis,’ ki le wemede u ntehe bé mbiñ i yé wemede i jis? A mut bihéñba! Bôk ndugi héya mbiñ i yé we i jis, ndi w’a tehna loñge inyu héya hikaha hi yé i jis li maasoñ.
43 “E ilam yo ki yo i num bé matam mabe, to e ibe yo ki yo i num bé matam malam.+ 44 Inyule hiki e i nyiba i matam mé.+ Kiki hihéga, bôt ba nket bé matam ma faigé i e biloo, to ket matam ma nkôô wai i e biloo. 45 Loñge mut i mpémhene mam malam i loñge nkus u ñem wé, ndi béba mut i mpémhene mam mabe mu béba yé nkus; inyule i ngandak mam i yôni mut ikété ñem yon nyo wé u mpot.+
46 “Inyuki ni nsébél me le: ‘A Nwet! A Nwet!’ Ndi ni mboñ bé mam me nkal?+ 47 Hiki mut nu a nlo i meeni inyu emble bibañga gwem, a nôglak ki gwo, me ñunda bé njee a mpôna:+ 48 A yé kiki mut nu a ñoñ ndap, ndi a tém jôga ikété ’isi, a tek hikuu i ngii liaa. I mbus ngéda, malép ma bet, lom a kumul i ndap i, ndi a bi la bé nyiñgis yo, inyule i bé ñoñok loñge.+ 49 Ndi nu ni nu a ñemble, ndi a boñ bé to yom,+ a yé kiki mut nu a ñoñ ndap ibabé i tek hikuu. Lom a kumul yo, i kwo i nlélém ngéda, i ôbi yaga yosôna.”