Baa ni yik hala?

Lelaa ngim matila i ngii ngok i nit i jam Bibel i nkal?

SOSO ngok yada i i gwé matila, i yé litéé- dana li gwom bi kôba i Yérusalem, bebek le ngok i i bi séla ipôla nwii 700-600 B.N.Y. Ba bi yôñôl yo i hôk liaa i het ba bé jul bôt i tison i Hébrôn, i loñ Israel. Matila ma bé mu ma bé kal le: “Tiihe tiihe ni Hagaf, lok i Hagav, i jôl li Yahweh Sabaot.” Lelaa matila ma ma nit i jam Bibel i nkal? Hala a ñunda le jôl li Nyambe le Yéhôva li li ntilba ni bibañga bi hop u Lôk Héber le YHWH, bi bé yiba loñge loñge i ngéda kôba, ni le bôt ba bé gwélél jo ngandak. Matila mape ba bi léba bihôk bipe ba bé gwélél kiki soñ, ma ñunda le i bôt ba bé bomna bisosoñ, tole ba ba bé ba ke i solop mu, ba bé béna tila jôl li Djob mapañ ma liaa, yak môl ma bôt ma ma bé pôna li Nyambe.

Dokta yada le Rachel Nabulsi, nu a niiga i Université i Georgia a kal le: “Ngéda di ntehe le jôl lini le YHWH li ngwéélana ngandak ngélé mu ngok i yosôna, hala a niiga bés ngandak mam. . . . Hala a ñunda le bôt ba bé béna gwélél i jôl li le YHWH i loñ Israel ni i Yuda.” Jon di nla hémle i jam Bibel i nkal bés, ngéda i ñunda bés le jôl li Djob ni hop u Lôk Héber le YHWH li nlébna dikôô di ngélé ikété yé. Ba bé léba yak jo mu i môl ma bôt ba ngéda i.

Kiki hihéga, i jôl lini le “Yahweh Sabaot” li li bé ntilga mu ngok di mpôdôl majubul ma nkwel wés, li nkobla le “Yéhôva nu mintôñ mi gwét.” Hala a ñunda bés le, i nene le jôl li Djob jotama bé jon ba bé gwélél ngandak i ngéda kôba, ndi yak i bibuk bini le “Yéhôva nu mintôñ mi gwét.” Ñ, hala a nit ligwéélak li ngédi ini Bibel i ngwélél 283 ngélé Bitilna bi Lôk Héber, téntén bikaat bi Yésaya, Yérémia ni Sakaria.