Basôgôl bés ba yéne hee?

1, 2. Kii ngandak bôt i nhoñol inyu bawoga?

DIDUN di bôt i Afrika di nhémle le nyemb i ta bé lisuk li niñ, ndi le i yé ndik njel i ñéga nkoñ umpe. Ngandak i nhoñol le basôgôlsôgôl bap ba ba bi wo, ba bi yap nkoñ u u ntéa ni mis, ba ke nkoñ u u ntéa bé ni mis; ba bi nyodi nkoñ bôt, ba tagbe nkoñ mimbuu.

² Ba nhoñol le basôgôlsôgôl bana, tole mimbuu mi basôgôlsôgôl, mi nhôla mahaa map hana isi i niñ tole i kwo mingwañ. Inoñnaga ni mahoñol mana, mimbuu mi basôgôlsôgôl mi yé mawanda ma ngui, mi nhôla i bana mabumbul malam, mi mboñ le niñ i ba loñge, mi nkéñ le béba jam i bôña. Bôt ba mbéna kal le ibale mut a mbida bé ni nwo, tole a nhindha nwo ñem, mi ñômle nye bikuu kiki bo makon, liyep, ni mandutu mape ki.

3. Lelaa ngim bôt i mbégés basôgôlsôgôl?

³ Bayômi ba bi téé ngim maboñok ni ngim bilem inyu ti mimbuu mi basôgôlsôgôl lipém ni tééda maada malam ni nwo. Maboñok mana ma nlôôha nene ngéda maéa ni majôna, kii bo lélhe (i lal i homa maéa) ni ndumbi (majôna ma nyônôs ima). Libégés basôgôlsôgôl li nene ki manjel mape. Kii héga, bôt bahogi, ilole ba nyo maok, ba mbôk ba kôp mape isi inyu basôgôlsôgôl. Bape, ngéda ba mal lamb bijek, ba nyék bipe ikété dibee inyu boñ le ibale basôgôlsôgôl ba nlo, ba koba yom je.

4. Kii i yé mahoñol ma ngandak bôt inyu mbuu?

⁴ Ngandak bôt i nhoñol le mut binam a gwé ngim yom ikété yé, i i nke bisu i niñ, i ngéda nyuu minsôn i nwo. Ba nkal le ibale mut a bak loñge mut ngéda a niñik, mbuu wé u nke ngii, i paradis, ndi ibale a bak béba mut, ba nhoñol le mbuu wé u nke i bee hié. Ngim bôt i mbéna gwañna mahoñol mana ni biniigana bi matén map. Kiki héga, yak bakégikel ba ba nlegel manwin ma maéa inyu bibase, ba nkal mangéda mahogi le mut “a nyap,” “a nke bayoñ,” tole a “nke boma basôgôlsôgôl.” Mahoñol mana momasôna ma umne ngii biniigana bini le mbuu u nkônde niñ mbus nyemb nyuu. Kii Bibel yo i nkal inyu jam lini?

Hégél i i gwé niñ ni mbuu

5, 6. Inoñnaga ni Bibel, kii Adam a bi kôhna ngéda a bi héga?

⁵ Bôt ba nhoñol le mut a gwé ngim yom ikété yé i i nla niñ yotama ibabé ngôñ ni minsôn, yom i yon bahogi ba nsébél le ‘mbuu.’ Ndi Bibel i niiga bé hala. Kiki hihéga, Bibel i ñañal lelaa Adam a bi héga. I nkal le: “Ni Yéhôva Nyambe a uñgus mut ni nluñ ték, a hue nye nhébék u niñ ikété mben yé môl; hala nyen mut a yila hégél i gwé niñ.”​—Bibôdle 2:7.

⁶ U nyimbe haana le, Adam a bi kôhna bé i nya mbuu i yé le i nwo bé hies, i i nla niñ ni yotama ngéda i nyék nyuu minsôn. Heni! Ndi Adam a bi kôs “nhébék u niñ.” U “nhébék u niñ” unu u bé yônôs ndik bé bisaha gwé ni mbebi, ndi, mu kiki Adam a ba hép, won u bé ti yak nyuu yé minsôn ngui inyu niñ. I nlélém ngui niñ mut binam a gwé, won yak binuga bi gwé.​—Ñañal 3:19.

7. Kii i ntagbe ngéda hégél i gwé niñ i nwo?

⁷ Hala kiki mut, nyensôna, a yé hégél i gwé niñ, ngéda a mal wo, wee a gwé yaga ha bé niñ hies. Minson mi baôma 3:23 a nkal le: “Hi mut nu a’ emble bé mpôdôl nu a’ tjiba yaga hies ikété bôt.” Jon yom yo ki yo ikété yés i nke bé bisu i niñ i mbus nyemb nyuu minsôn.

8. Kii i yé mbuu ikété bôt ba binam?

⁸ I maliga, mbuu, u bôt ba binam ba gwé ikété yap, u ta bé i nya jam ngandak bôt i nhoñol le u yé. Mbuu u yé toi ngui niñ le nyuu minsôn i gwé; nhébék won u ntééda i ngui niñ i. I ngui niñ yon i nhôla bôt i boñ mam ma niñ. Mbuu u yé kiki ngui i mapubi. Ngui mapubi yon i nkis bikei kiki bo pébél i mbebi tole sunhe malép, ndi i ta bé le i ti mbebi to sunus malép ni yomede. Hala a yé nlélém jam ni mbuu wés, tole ngui yés niñ. Yon i mboñ le di tehe, di nok, di ôt mahoñol. Ndi mbuu wotama u nla bé boñ mam mana ibabé mis, to maôô, to boña. Jon Bibel i nkal inyu mut a nwo le: “Nhébék wé u mpam, a ntémb biték gwé.” Yimbe le u nlôñ u, u nkônde ki le: “Yokel nu mahoñol mé ma mal.”​—Tjémbi 146:4.

9. Kii mbuu u ta bé le u boñ?

⁹ Jon inoñnaga ni Bibel, mbuu, hala wee ngui niñ, u nyék bé nyuu mut ngéda mut a nwo, le ndi wo u kônde ke ni bisu i niñ i nkoñ mimbuu.

Bawoga ba yé hee?

10. Kii Bibel i nkal inyu libak li bawoga?

¹⁰ Ibale hala, wee bawoga ba yé ni hee? Hala kiki Yéhôva nyen a bi hek bôt ba binam, nye ki nyen a nyi jam li ntagbe ngéda di nwo. Bañga yé i niiga le bawoga ba niñ ha bé, ba nla ha bé noga, to tehe, to pot, to hoñol jam jo kiki jo. Bibel i nkal le:

• “Bawoga . . . ba nyi ha bé to jam.”​​—Ñañal 9:5.

• “Gwéha yap ni ôa yap ni njôñ yap bi mal wo.”​​—Ñañal 9:6.

• “Nson u ta bé, to mahoñol, to yi, to pék, nyoo i [soñ], het u nke.”​​—Ñañal 9:​10.

11. Mbus Adam a boñ béba, kinje jam Yéhôva a kal nye?

¹¹ Hoñol yom Bibel i nkal inyu sôgolsôgôl wés nu bisu le Adam. Yéhôva a hek nye ni “lipum li biték.” (Bibôdle 2:7) Ibale Adam a nôgôl mbén Yéhôva, ki a bé lama niñ ni maséé i boga ni boga hana isi. Ndi kii Adam a ndogbene mbén Yéhôva, nôgôs yé i bé le nyemb. Hee homa Adam a bi ke ngéda a bi wo? Djob a bi kal nye le: “[W’a] témb biték inyule u bi lôl i biték. Inyule u yé biték, w’a témb biték.”​​—Bibôdle 3:​19.

12. Kii i bi pémél Adam ngéda a bi wo?

¹² Hee homa Adam a bé ilole Yéhôva a nhek nye ni lipum li biték? A bé bé to homa. A bé niñ bé. Jon, ngéda Yéhôva a kal le Adam a bé lama “témb biték,” a bé sômbôl kal le Adam a bé lama ha bé ki bana niñ, nlélém kiki lipum li biték. Adam a bi ke bé i niñil i nkoñ mbuu. A bi ‘yap’ bé nkoñ wés i ke nkoñ basôgôlsôgôl. A bi ke bé i ngii, to i bee hié. A bi témb yom i niñ bé; niñ yé i bi mal hies.

13. Ngéda ba nwo, kii i mpémél bôt ni binuga?

¹³ Baa nlélém jam won u mpémél bôt bobasôna? Ñ. Bibel i ntoñol le: “[Yak bôt, yak binuga] ba nke nlélém homa. Bobasô ba bi lôl biték, bobasô ba ntémb biték.”​​—Ñañal 3:​19, 20.

14. Kinje botñem di gwé inyu bawoga?

¹⁴ Bibel i mbôn le Djob a’ témbna bawoga i niñ i paradis hana isi. (Yôhanes 5:28, 29; Minson mi baôma 24:15) Ndi ngéda i yii ngi kola. Hanano ba yé hilo hi nyemb. (Yôhanes 11:11-​14) Di nlama bé kon bo woñi, to bégés bo, hala kiki ba nla bé hôla bés to boñ bés béba.

15, 16. Lelaa Satan a nyéñ i unda bôt le bawoga ba ta bé toi nwog?

¹⁵ Mahoñol mana le di nwo bé ni toi ma yé tembee i yé le Satan Nsohop a ntjam. Inyu boñ le tembee yé i nene maliga, nye ni mimbuu mimbe nwé ba noode boñ le bôt ba hoñol le makon ni mam mabe mape ma nlôl ni mimbuu mi bawoga. I nya maliga, mam mabe mahogi ma nlôl ni mimbuu mimbe nwomede. I yé ki maliga le mandutu mape ma nlôl bé ni njel yap. Ndi le, i mam mabe ma mpémél bés, ma nlôl ni bet ba bi ke hilo hi nyemb, hala a yé bitembee.

¹⁶ Njel ipe ki i yé, i mimbuu mimbe mi ngwélél i sômbôl éba bôt le yom Bibel i mpot inyu nyemb i yé tembee. Ba nlôk bôt le ba hoñol le ba bi tehe, tole ba bi pôdôs bawoga. Mimbuu mimbe mi mboñ hala ni njel bindéé, ni bieem, ni bôt ba makañ, ni manjel mape ki. Ndi bôt ba njôp maada, ha ni bawoga bé, ndi ni mimbuu mimbe mi mi nhéñba le mi yé bawoga. Inyu hala nyen Yéhôva a nlôôha kolba bôt ba mis ma-na, ni bôt ba nsébél tole ba nkwélés bawoga.​​—Ndiimba mbén 18:10-​12; Sakaria 10:2.