Lelaa di nla pohol mintuk nwés

1, 2. Inyuki di nlama yoñ yihe ngéda di mpohol mintuk?

HÉGDA le u nsômbôl kogoo litam li e, ndi u yimbe le homa wada a yé ñôbak. U ga boñ lelaa? Baa u ga je jo hala, u kalak le: “me boñ lelaa?” Baa u ga lep jo? Tole u ga héya homa a yé ñôbak, u je homa a yé loñge?

² Di nla hégha mintuk ni litam li e li. Mintuk mihogi mi nla ba minlam, ndi libim li bak ñôbak ni malal ma nyega, bisañ tole njôô, ni makañ. Jon ngéda i mpam le u pohol mintuk, baa u yé u kal le: “Hala a mbéñge me. Me nla pohol to mimbe mintuk mi nlémél me”? Tole u nkal le: “Baa mintuk nwominsôna mi yé mimbe”? Tole u ntibil pohol mintuk nwoñ, hala wee u keñglege mintuk mimbe, u konok ki maséé ni mintuk minlam?

3. Kii di nlama bigda ngéda di mpohol mintuk?

³ Bés bobasôna di gwé ngôñ ni mintuk, di nlama ki pohol nwo loñge. Di nlama badba le, ‘lelaa mintuk me mpohol mi yé le mi tihba maada mem ni Yéhôva?’

DI “BOÑ MAM MOMASÔNA LE NYAMBE A KÔS LIPÉM”

4. Limbe litiñ li Bibel li nla hôla bés i pohol mintuk nwés?

⁴ Ngéda di nti bésbomede nkikip yak Yéhôva, di mbôn nye le di ga gwélél nye niñ yés yosôna. (Añ Ñañal 5:4.) Di mbôn le di ga boñ “mam momasôna le Nyambe a kôs lipém.” (1 Korintô 10:31) Hala a nkobla le, kiki di bi ti bésbomede nkikip yak Yéhôva, di nti ndik bé nye lipém ngéda di yé i makoda, tole i nson u añal ñañ nlam, ndi yak ngéda di ntégbaha loñge ngéda tole mintuk.

5. Bimbe bibégés di nlama ti Yéhôva?

⁵ Hiki jam di mboñ i niñ yés li gwé maada ni bibégés di nti Yéhôva. Paul a toñol jam li ngéda a kal le: “Ni sem yaga manyuu manan sesema i yômi, ni pubhaga, ni i i nlémél Nyambe.” (Rôma 12:1) Yésu a kal le: “U gwéhék Nwet le Nyambe woñ ni ñem woñ wonsôna, ni nom yoñ yosôna ni mahoñol moñ momasôna, ni ngui yoñ yosôna.” (Markô 12:30) Di gwé ngôñ i ti Yéhôva gwom bilam gwobisôna di gwé, hiki ngéda. Nlômbi Israel, ngéda bôt ba bé sémél Yéhôva binuga, ba bé lama yéñ bi bi bé mbôô. Nyambe a bé neebe bé bisesema bi bé bibe. (Lôk Lévi 22:18-20) Nlélém i len ini, Yéhôva a ga neebe bé bibégés gwés, ibale bi ta bé bilam. Lelaa hala?

6, 7. Mambe maada ma yé ipôla mintuk nwés ni bibégés di nti Yéhôva?

⁶ Yéhôva a nkal le: “N’a ba bapubhaga, inyule me me yé numpubi.” (1 Pétrô 1:14-16; 2 Pétrô 3:11) Yéhôva a ga neebe ndigi bibégés gwés ibale bi yé bipubhaga, tole bipubi. (Ndiimba Mbén 15:21) Bibégés gwés bi nla bé ba bipubi ibale di mboñ mam Yéhôva a ñoo, kiki bo malal ma nyega, bisañ tole njôô, ni mam ma gwé maada ni mimbuu mimbe. (Rôma 6:12-14; 8:13) Di ga lémél bé ki to Yéhôva ibale di ntégbaha ngéda i mintuk mi mi gwé maada ni i nya mam i. Hala a nla hindis bibégés di nti Yéhôva kayéle a neebe ha bé gwo, tole hala a nla ôbôs maada més ni nye.

⁷ Lelaa di nla ntibil pohol mintuk nwés? Mambe matiñ ma Bibel ma ga hôla bés i yi mimbe mintuk mi yé minlam, tole mimbe mi yé mimbe?

DI OO JAM LI YÉ LIBE

8, 9. Umbe ntén mintuk di nlama keñgle? Inyuki?

⁸ Mintuk mi yé nya ndi nya i len ini. Mihogi mi nla ba minlam inyu bikristen, ndi mimpe mi ba mimbe inyu yap. Di wan ndugi mintén mi mintuk di nlama keñgle.

⁹ I len ini, ngandak bisinima, bisite bi internet, biliñgeliñge, mintuk mi gém, ni minsik, bi gwé mpuñgu, njôô tole bisañ, bi ban-ga ki maada ni mimbuu mimbe. Ba mbéna unda mam ma kii bo le ma ta bé mabe, tole kiki mam ma nôlha. Ndi, bikristen bi nlama yoñ yihe i keñgle i nya mintuk i i mbôk matéak malam ma Nyambe. (Minson mi baôma 15:28, 29; 1 Korintô 6:9, 10) Ngéda di ntjél mintuk mimbe mi, di ñunda Yéhôva le ni maliga di ñoo jam li yé libe.​—Tjémbi 34:15; Rôma 12:9.

10. Kii i nla pémél bés ngéda di mbep pohol mintuk nwés?

¹⁰ Ndi bape ba nhoñol le, i ta bé béba i béñge mintuk mi mi gwé njôô tole bisañ, malal ma nyega, ni makañ. Ba nkal le: “Béba yoo mu? Me nla bé boñ mam ma.” Ibale di gwé mahoñol ma, wee di nlôk bésbomede. Bibel i nkal le: “Ñem u yé malôga iloo mam momasôna, u yé ñôbak nya i nlôôha.” (Yérémia 17:9) Ibale di ntégbaha ngéda i mam Yéhôva a ñoo, baa di nla kal le di ñoo mam ma? Ibale hiki ngéda, mam mabe mon di mbéñge, mon di ñañ, mo ki mon di ñemble, wee ma nkahal lémél bés. Ngim mangéda, kiññem yés i nwaa béhe bés ngéda di mbôdôl pohol mam mabe.​—Tjémbi 119:70; 1 Timôtéô 4:1, 2.

11. Lelaa kaat Galatia 6:7 i nhôla bés i pohol mintuk nwés?

¹¹ Bañga i Nyambe i nyis bés le: “Jam mut a nsal, jo ki jon a’ bumbul.” (Galatia 6:7) I yé ntiik le, ibale di mpohol mintuk mi mi gwé mam mabe, sôk i nsôk di ga pam i boñ mam mabe ma. Kiki hihéga, mintuk mi mpuñgu, ni mi malal ma nyega mi bi sôk tinde bahogi i hiandi hi malal ma nyega. Ndi Yéhôva a nti bés mahôla di gwé ngôñ i tibil pohol mintuk nwés.

DI YOÑ MAKIDIK MA MA UMI I MATIÑ MA BIBEL

12. Kii i ga hôla bés i yoñ makidik malam inyu jam li mbéñge mintuk?

¹² I yé ntiik le mintuk mihogi mi nlémél bé Yéhôva, jon di nyi le di nlama keñgle nwo. Ndi lelaa ni di nla boñ ibale di ntibil bé yi too mintuk mi, mi yé minlam? Yéhôva a nti bé bés nsoñgi mambén inyu mam di nlama béñge tole ma di nlama bé béñge, inyu mam di nlama emble, tole inyu mam di nlama añ. Iloole a boñ hala, a gwé ngôñ le di gwélél kiññem yés i di niiga ni Bibel. (Añ Galatia 6:5.) Yéhôva a nti bés matiñ, ma ma nset bé, ma ma nhôla bés i bana litehge jé li mam. Matiñ ma, ma nhôla bés i niiga kiññem yés. Ma nhôla ki bés ‘i tibil yi sômbôl i Yéhôva’ inyu boñ le di laa pohol mintuk mi nlémél nye.​—Efésô 5:17.

13. Inyuki bikristen bi nyoñ bé minlélém mi makidik inyu mintuk? Ndi kii hala a nkobla inyu bikristen gwobisôna?

¹³ Ngim mangéda, ngim mintuk i nla lémél kristen yada, ndi i lémél bé kristen ipe. Inyuki? Inyule di ngwés bé mam nya yada. Jon, yom i nla lémél mut wada, yo bé yon i nla ki lémél numpe. Ndi to hala, inyu yoñ makidik malam, bikristen gwobisôna bi nlama nwas le matiñ ma Bibel mon ma éga bo. (Filipi 1:9) Ni njel i nyen di ga pohol mintuk mi mi nlémél Nyambe.​—Tjémbi 119:11, 129; 1 Pétrô 2:16.

14. (a) Limbe jam di nlama béñge inyu yi gwélél ngéda yés? (b) Mambe maéba Paul a nti bikristen?

¹⁴ Inyu pohol mintuk, jam lipe di nlama béñge li li yé nseñ ngandak li yé le: Imbe ngéda di ntégbaha mu mintuk mi. Mintuk di mpohol, mi nyelel kii i nene loñge i mis més. Inyu bés bikristen, i gwélél Yéhôva i yé jam li nlôôha ba nseñ i niñ yés. (Añ Matéô 6:33.) Ibabé i yi hala, di nla nwas le mintuk mi lôôha yoñ bés ngéda. Paul a béhe bikristen le: “Yoña ni yihe bañga liyoñok kiki ni nhiôm, ha kiki bijôñ bi bôt bé, ndi kiki bôt ba pék, péghana ki ngéda [nan].” (Efésô 5:15, 16) Jon, di nlama téé minwaa inyu ngéda di ntégbaha i mintuk, di bak ki nkwoog nkaa hiki ngéda le mam ma mbuu mon ma ba jam li bisu i niñ yés.​—Filipi 1:10.

15. Lelaa di nla keñgle mintuk mi mi yé le mi ôbôs maada més ni Yéhôva?

¹⁵ Ñ, di nlama tjél mintuk mi, di nyi le mi nlémél bé Yéhôva. Ndi, kii di nla nkal inyu mintuk mi di nyi bé loñge, too mi yé minlam, too mi yé mimbe? Baa di nlama ki yoñ yihe? Di wan le jam lini: Ibale u mbet hikôa, baa u ga lôôha tiige bebee ni mpuge? Heni. Ibale u ndiihe niñ yoñ, u ga yén haa ni yom i nla hubus yo. Hala a yé nlélém jam ni mintuk mi di mpohol. Bañga i Nyambe i nkal bés le: “Héya kôô woñ mu béba.” (Bingéngén 4:25-27) Di nlama ndik bé keñgle mintuk mi di nyi toi le mi yé mimbe, ndi di nlama ki yén haa ni mintuk nwominsôna mi di nhégda nhégdaga le mi ta bé minlam inyu yés, ni mi mi nla ki ôbôs maada més ni Yéhôva.

DI BANA LITEHGE LI MAM LI YÉHÔVA

16. (a) Mambe mam mape Yéhôva a ñoo? (b) Lelaa di nla unda le di ñoo yom Yéhôva a ñoo?

¹⁶ Ntôp tjémbi a bi tila le: “A bé ba ni ngwés Yéhôva, oa béba.” (Tjémbi 97:10) Bibel i nyeelene bés lelaa Yéhôva a nhoñol ni lelaa a nôgda mam. Badba lelaa yom u nigil i nla hôla we i tehe mam kiki Yéhôva a ntehe mo. Kiki hihéga, di nigil le “Yéhôva a ñoo hilémb hi bitembee, ni moo ma nkôp matjél ma nginsohi, ñem u nkôôba hégda béba, makôô ma nhoo ngwéé i noñ mam mabe.” (Bingéngén 6:16-19) Di nigil ki le di nlama keñgle “[malal ma nyega], . . . ni bégés bisat, ni gwélél makañ, . . . ni njôñ, ni nyai, . . . ni tama, ni lihiua, ni bilôñ bi mpuñgu, ni ndôñ mam ipe hala.” (Galatia 5:19-21) Baa u ntehe lelaa matiñ ma Bibel ma, ma nla hôla we i pohol mintuk nwoñ? Di nlama noñ matéak ma Yéhôva ikété niñ yés yosôna, ngéda di yé ni bôt bape, tole ngéda di yé bés botama. (2 Korintô 3:18) I pot maliga, mam di mboñ ngéda di yé bés botama ma nyelel umbe ntén mut di yé toi.​—Tjémbi 11:4; 16:8.

17. Ilole di mpohol mintuk, mambe mambadga di nlama badba?

¹⁷ Jon, ngéda u mpohol mintuk badba le: ‘Baa ntuk unu me mpohol, u ga hôla me i bana maada malam ni Yéhôva, tole u ga ôbôs mo? Baa u ga tééñga kiññem yem?’ Di wan matiñ mape ma ma nla hôla bés i pohol mintuk minlam.

18, 19. (a) Mambe maéba Paul a bi ti bikristen? (b) Mambe matiñ ma nla hôla bés i pohol mintuk?

¹⁸ Ngéda di mpohol mintuk nwés, di hôya bañ le di yé pohol mam ma ga yônôs mahoñol més. Ñôma Paul a tila le: “To mambe mam ma yé maliga, to ma ma yé tik, to ma ma téé sép, to ma ma gwé bé nsohi, to ma ma yé malam, to ma ma nlama ñañ, ibale lem lam i yé mu, ni lipém, wee hoñlana ndigi mam mana.” (Filipi 4:8) Ngéda di nyônôs mahoñol més ni mam malam ma, di nla kal le: “Kémhe le bibañga bi nyo wem, ni hoñol i ñem wem bi lémél we, a Yéhôva.”​—Tjémbi 19:15.

¹⁹ Badba le: “Kii me nyônôs i mahoñol mem? Mbus me mal béñge ngim sinima tole liñgeliñge ipe, baa bititii bi nyégle bi nhiôm me mu ño bi yé bilam? Baa bi nti me ñem nwee, ni loñge kiññem? (Efésô 5:5; 1 Timôtéô 1:5, 19) Baa me nla soohe Yéhôva ni kiññem i mpôp? Tole me nwo nyuu? Baa ntuk u u ntinde me bisañ, tole u ntinde me i hoñol mam ma nyega? (Matéô 12:33; Markô 7:20-23) Baa mintuk me mpohol, mi ñunda le me ‘mpôôna bôt ba hiai hini’?” (Rôma 12:2) Ibale di nwanba ni maliga mu mambadga ma, di ga tehe kii di nlama boñ inyu tééda maada ma bas bas ni Yéhôva. Di nlama soohe Yéhôva kiki ntôp tjémbi le: “Hielel mis mem le ma béñge bañ gwañga bi mam.”a​—Tjémbi 119:37.

MAKIDIK MÉS MA NLA TÉÉÑGA BÔT BAPE

20, 21. Inyuki di nlama tôñ ni yom bôt bape ba nôgda ngéda di mpohol mintuk?

²⁰ Litiñ li Bibel lipe li nlôôha nseñ di nlama bé hôya li yé le: “Mam momasôna ma yé kunde, ndi ha momasôna bé mon ma nhôlôs. Mut nye ki nye a yiñil bañ ndigi nyetama loñge, ndi a yiñlak ki yo numpe.” (1 Korintô 10:23, 24) I ta bé inyule di gwé kunde i boñ ngim jam, jon di nlama ndik boñ jo. Di nlama tibil ôt pék inyu boñ le makidik di nyoñ ma tééñga bañ lôk kéé yés i bôlôm ni i bôda.

²¹ Kiññem yés i nsal bé nlélém kiki kiññem i mut numpe. Kiki hihéga, kiññem yoñ i nla neebe le u béñge ngim titii i nkuu biliñgeliñge. Ndi, u léba le nlélém titii i nkuu biliñgeliñge i ntééñga kiññem i mankéé numpe. U ga boñ lelaa? To ibale u gwé kunde i béñge yo, u nla kit le u mbéñge bé yo. Inyuki? Inyule u gwé bé ngôñ i “boñ lôktata ndôñ béba” i​—u yik ki le “wee Kristô nyen [u] mboñ nya béba i.” (1 Korintô 8:12) Di gwé bé ngôñ i boñ jam jo ki jo li nla ba ngok baagene inyu lôk kéé yés.​—Rôma 14:1; 15:1; 1 Korintô 10:32.

22. Lelaa di ñunda le di nok bikristen bipe ngéda di ntehe makidik map?

²² U ga boñ lelaa ibale kiññem yoñ i nti bé we kunde i béñge, i añ, tole i boñ ngim jam li li ntééñga bé mut numpe? Gwéha ni lipém u gwé ipañ mankéé, bi ga sôña we i nyégsa nye i tehe mam kiki we. Nluk matôa a nyi le baluk bape ba nhoo tole ba ntiñha luk iloo nye, ndi bobasôna ba nluk loñge. Nlélém jam inyu mintuk ni mpohol, we ni manyuñ nu mbuu numpe, ni nla noñ matiñ ma Bibel, ndi makidik manan ma bak maselna ndék inyule mi nlel bé nwaa u matiñ ma Nyambe.​—Ñañal 7:16; Filipi 4:5.

23. Kii i ga hôla bés i yi pohol mintuk nwés?

²³ Jon, kii i ga hôla bés i yi pohol mintuk nwés? Ngéda di ngwélél kiññem yés i di niiga ni matiñ ma Bibel, di tôñôk ki lôk kéé yés i bôlôm ni i bôda, di ga yi pohol mintuk nwés. Di ga ba ki maséé i boñ “mam momasôna le Nyambe a kôs lipém.”