Di bôdôl konangoo i “Nkéés nu hisi hiosôna” ñem!

1. Bimbe biniigana bi bi nlédhana Yéhôva a bi ti Abraham?

ABRAHAM a bi yénak bé, a hôya nkwel unu. Ni njel añgel, Nyambe a kal Abraham le a ga tjé bitison bi Sôdôm ni Gômôra. Hala a bi tééñga i mut hémle nunu. A bat le: “Baa u ga tjé mut a téé sép lôñni béba mut? . . . Baa Nkéés nu hisi hiosôna a ga boñ bé jam li téé sép?” Ni wongut yosôna, Yéhôva a bi ti liwanda jé lini biniigana bi bi nlédés yak bés i len ini le: Kekikel Yéhôva a ga tjé bé bôt ba téé sép.—Bibôdle 18:23, 33.

2. Kii i nkwés bés nkaa le, i ngéda Yéhôva a nkéés a mboñ hala i nya i téé sép lôñni konangoo?

² Kii i nkwés bés nkaa le i ngéda Yéhôva a nkéés bôt, a mboñ hala ni telepsép ni konangoo? Inyule di nyi le, “Yéhôva a ñañ miñem” mi bôt. (1 Samuel 16:7) Jon, a nyi “ñem u hiki mut.” (1 Bikiñe 8:39; 1 Miñañ 28:9) Maliga toi ma. Bés di ta bé le di tibil nok lelaa Yéhôva a nkéés bôt. Yak ñôma Paul a kal inyu Yéhôva Nyambe le: “Mbagi yé i nla bé wéna!”—Rôma 11:33.

3-4. Kii di nla badba ngim mangéda, kii di ga tehe munu i yigil ini? (Yôhanes 5:28, 29)

³ Ngim mangéda yak bés di nla badba minlélém mi mambadga Abraham a bi badba. Di nla badba le: ‘Baa botñem i yé inyu bôt Nyambe a bi tjé i Sôdôm ni Gômôra? Baa mut wada mukété yap a nla lo i “bitugne [bi] bôt ba téé bé sép”?’—Minson mi baôma 24:15.

⁴ Di wan ndugi kii di nok i ngéda ba mpôdôl bitugne. Di bi tip kôhna nogna ilam inyu “bitugne bi niñ” ni “bitugne bi bikééhene.”a (Añ Yôhanes 5:28, 29.) Hala a bi lona ngandak mahéñha, di ga pôdôl mo munu yigil ini yak ni i i noñ. Inyu mbagi i téé sép i Yéhôva, di ga bôk ndugi di tehe i yom di nyi bé, i mbus di tehe i yom di nyi.

I YOM DI NYI BÉ

5. Kii bikaat gwés bi bé kal inyu bôt ba ba bi wo i Sôdôm ni Gômôra?

⁵ Behee, bikaat gwés bi bi pôdôl i yom i ga pémél i bet Yéhôva a nkal le ba téé bé sép. Di bi kal le i nya bôt i, kiki hihéga bôt ba Sôdôm ni Gômôra, ba gwé bé botñem yo ki yo i bitugne. Ndi, i mbus ngandak masoohe ni njôôñ yigil, di mbadba i mbadga ini, baa di nla toi kal le i bôt ba, ba gwé bé botñem i bitugne?

6. Dimbe dihéga di ñunda lelaa Yéhôva a nkéés bôt ba téé bé sép, kii di nyi bé?

⁶ Di noode le wan dihéga dini. Bibel i gwé miñañ mi mi ñunda lelaa Yéhôva a bi kéés bôt ba ba téé bé sép, kiki ngandak bôt i i bi wo i Ntida malép, tole matén masaambok i hisi hi likak Yéhôva a bi ti litén jé oda le li tjé bo, tole 185 000 bisônda bi Asiria añgel Yéhôva yada i bi nol u wada. (Bibôdle 7:23; Ndiimba Mbén 7:1-3; Yésaya 37:36, 37) Mu miñañ mi, baa Yéhôva a bi mal kit le i bôt ba, ba bi tjiba i boga ni boga ni le ba gwé ha bé botñem i bitugne? To. Inyuki di nkal hala?

7. Kii di nyi bé inyu bôt ba ba bi wo i Ntida malép, tole ba ba bi wo i ngéda litén li Israel li bé yoñ nkoñ Kanaan? (Béñge titii i .)

⁷ Di nyi bé lelaa Yéhôva a nkéés hiki mut; di nyi bé to too i bôt ba ba bi wo ba bi bana pôla i nigil i yi Yéhôva ni i tam bibéba gwap. I ngéda Bibel i mpôdôl Ntida malép, i nkal le Nôa a bé “ñañal telepsép.” (2 Pétrô 2:5) Ndi i nkal bé le i ngéda a bé oñ soso nkuu, a bi pam i yis hiki mut a bé niñ ha ngéda i le hisi hi ga tjiba ni Ntida malép. Nlélém jam ni bôt ba bé niñ i Kanaan, di nyi bé ibale hiki wada wap a bi bana pôla i nigil njee a yé Yéhôva ni i héñha.

8. Kii di nyi bé inyu bôt ba Sôdôm ni Gômôra?

⁸ Mam ma ga ba lelaa inyu bôt ba Sôdôm ni Gômôra? Lôt nu a bé mut a téé sép, a bé niñ ipôla yap. Ndi, baa Lôt a bi tééne hiki wada wap likalô? To. I yé maliga le ba bé bibéba bi bôt, ndi baa ba bé yi kii yosôna ba bé boñ? Di bigda le ntôñ u bôt ba tison i, ba bé yéñ lalna bakén ba Lôt. Bibel i nkal le, ba bé “ibôdôl mañge ipam i mañ mut.” (Bibôdle 19:4; 2 Pétrô 2:7) Baa di nla kal le Yéhôva Nyambe a bi kit le hiki wada wap a ga tjiba ibabé botñem yo ki yo i bitugne? Yéhôva a bi kal Abraham le, i tison i i gwé bé to jôm li bôt ba ba téé sép. (Bibôdle 18:32) Ba bé bôt ba téé bé sép, Yéhôva a bé a kôli kogse bo inyu maboñok map. Ndi, baa di nla kal le, to wada wap a ga lo bé i “bitugne bi . . . bôt ba téé bé sép”? To jam, di nla bé ba nkwoog nkaa hala!

9. Kii di nyi bé inyu Salômô?

⁹ Jam lipe li yé le di ñañ ikété Bibel le, bôt ba téé sép ba bi yila bôt ba téé bé sép. Kiki hihéga, Kiñe Salômô. Salômô a bi nigil njee a yé toi Nyambe, Yéhôva a kôp ki nye ngandak bisai. Ndi i mbus, a kahal bégés bikwéha bi mop. Bibéba gwé bi bi suñgaha Yéhôva ñem, bi boñ ki le, litén li kôhna ngandak bikuu i mbus ngéda. Ndi Bibel i nkal le Salômô ‘a bi juba i Nkoñ u isañ wé David,’ hala wee ni bôt ba bi téñbe ni Nyambe kiki Kiñe David. (1 Bikiñe 11:5-9, 43; 2 Bikiñe 23:13) Kiki ba bi jô nye ni basôgôlsôgôl bé, baa hala a ngwés kal le a ga lo i bitugne? Bibel i nkal bé hala. Bôt bahogi ba nla hoñol le, “i mut a nwo a mal saa inyu béba yé.” (Rôma 6:7) Maliga ma, ndi hala a ngwés bé kal le i bôt bobasôna ba bi wo, ba ga lo ndigi bitugne, wengoñle ba kôli témb i niñ. Bitugne bi yé likébla li Nyambe nugwéha. A ntugul i bôt a gwé ngôñ i ti pôla i gwélél nye i boga ni boga. (Hiôb 14:13, 14; Yôhanes 6:44) Baa Salômô a ga tuglana? Yéhôva ndigi nyen a nyi ndimbhe; bés di nyi bé. I yom di nyi i yé le, Yéhôva a ga boñ i yom i téé sép.

I YOM DI NYI

10. Kii Yéhôva a nôgda i ngéda a nsômbôl tjé bôt ba binam? (Ézékiel 33:11) (Béñge yak titii.)

¹⁰ Añ Ézékiel 33:11. Yéhôva a nkal bés kii a nôgda i ngéda a nlama kéés bôt ba binam. Mbuu mpubi u bi tinde ñôma Pétrô i tiimba kal i yom mpôdôl Ézékiel a bi tila, a kal le, “Yéhôva . . . a nsômbôl bé le mut nye ki nye a tjiba.” (2 Pétrô 3:9) Hala a nhôgbaha bés i yi le Yéhôva a mpala bé tjé bôt i boga ni boga. A nlôôha ba konangoo, a ñunda ki yo hiki ngéda pôla i nene.

11. Bonjee ba ga lo bé i bitugne, kii i nyis bés hala?

¹¹ Kii di nyi inyu bôt ba ga lo bé i bitugne? Bibel i mpôdôl ndigi ndék dihéga.b Yésu a bi unda le, Yuda Iskariôt a ga lo bé i bitugne. (Markô 14:21; béñge yak Yôhanes 17:12 ni notes d’étude ikété Bible d’étude ni hop Pulasi.) Yuda a bi kolba Yéhôva Nyambe bona Man wé Yésu ni ntjeñ. (Béñge Markô 3:29 ni notes d’étude ikété Bible d’étude ni hop Pulasi.) Yésu a bi kal le, i baéga bibase bahogi ba ba bi kolba nye ba ga wo ngi botñem i bitugne. (Matéô 23:33; béñge Yôhanes 19:11 ni notes d’étude ikété Bible d’étude ni hop Pulasi i pes ini le “l’homme.”) Yak ñôma Paul a bi unda le batjañgbene maliga ba ba ntam bé bibéba gwap ba ga lo bé i bitugne.—Lôk Héber 6:4-8; 10:29.

12. Kii di nyi inyu konangoo i Yéhôva? Ti dihéga.

¹² Kii ipe di nyi inyu konangoo i Yéhôva? Kii i ñunda le Yéhôva “a nsômbôl bé le mut nye ki nye a tjiba”? Di béñge lelaa a bi unda bôt bahogi ba ba bi boñ béba ikeñi konangoo. Kiñe David a bi boñ bibéba bikeñi, a bi ke i ndéñg, a nol yak bôt. Ndi, David a bi tam bibéba gwé, kayéle Yéhôva a kônôl nye ngoo a nwéhél ki nye. (2 Samuel 12:1-13) Kiñe Manasé a bi boñ bibéba bi mam ngandak i niñ yé. To hala kiki a bi boñ bibéba bikeñi bi, Yéhôva a bi nwéhél nye i ngéda a bi tam bibéba gwé. (2 Miñañ 33:9-16) Dihéga dini, di nhôñlaha bés le Yéhôva a ñunda konangoo i ngéda a ntehe njom i boñ hala. A ga tugul i nya bôt i, inyule ba bi neebe le i mam ba bi boñ ma bé béba ngandak, ba tam ki mo.

13. (a) Inyuki Yéhôva a bi kônôl bôt ba Ninivé ngoo? (b) Kii Yésu a bi kal i mbus ngéda inyu bôt ba Ninivé?

¹³ Di nyi ki le Yéhôva a bi unda bôt ba Ninivé konangoo. Yéhôva a kal Yôna le: “Béba yap i mpam i maôô mem.” Ndi i ngéda ba bi tam bibéba gwap, ni loñgeñem, Yéhôva a nwéhél bo. Konangoo yé i bé loo i Yôna huum. Yôna a bi bep unup ngandak, Yéhôva a bigdaha nye le bôt ba Ninivé “ba nyi bé to mahéñha ipôla loñge ni béba.” (Yôna 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) I mbus, Yésu a bi gwélél hihéga hi inyu niiga bôt telepsép ni konangoo i Yéhôva. Yésu a bi kal le, i bôt ba Ninivé ba ba bi tam béba yap “b’a telep i bikééhene.”—Matéô 12:41.

14. Kii “bitugne bi bikééhene” bi nkobla inyu bôt ba Ninivé?

¹⁴ Bôt ba Ninivé ba ga “telep” inyu bimbe “bikééhene”? Yésu a bi kal le, “bitugne bi bikééhene” bi ga ba. (Yôhanes 5:29) A bé pôdôl Ane yé i hikôô hi nwii, i ngéda “bôt ba téé sép ni . . bôt ba téé bé sép” ba ga tuge. (Minson mi baôma 24:15) Inyu bôt ba téé bé sép, hala a ga ba “bitugne bi bikééhene.” Ha ngéda i, Yéhôva bona Yésu ba ga béñge ibale i bôt ba ba nôgôl, ba biak ki i bisélél i yom ba nigil. Ibale mut Ninivé a nlo i bitugne, ndi a tjél noñ bibégés bipubi, mbagi yé i bikééhene i ga ba tjiba. (Yésaya 65:20) Ndi inyu bôt ba ba ga téñbe i gwélél Yéhôva, mam ma ga ba loñge inyu yap. Ba ga bana pôla i niñ i boga ni boga!—Daniel 12:2.

15. (a) Inyuki di nlama bé kal le mut to wada ikété bôt ba Sôdôm ni Gômôra a ga lo bé i bitugne? (b) Lelaa di nla nok bibañga bi yé i kaat Yuda 7? (Béñge yak minkéñék mi matila mini le: “Kii Yuda a bé sômbôl kal?”)

¹⁵ I ngéda Yésu a bé pôdôl bôt ba Sôdôm ni Gômôra a bi kal le, ba ga ba loñge i “Hilo hi Mbagi” iloo i bôt ba bi tjél nye, ba ba bi tjél ki biniigana gwé. (Matéô 10:14, 15; 11:23, 24; Lukas 10:12) Kii a bé sômbôl kal? Di nla hoñol le Yésu a bé gwélél ndigi hihéga. Ndi i mpôna le hala bé nyen a bi boñ, to i ngéda a bé pôdôl bôt ba Ninivé, a bi gwélél bé hihéga. Ndi, bebek le i yom Yésu a bé kal i bé ntiik. “Hilo hi Mbagi” a mpôdôl inyu bôt ba Ninivé hio ki hion a mpôdôl inyu bôt ba Sôdôm ni Gômôra. Kiki bôt ba Ninivé, bôt ba Sôdôm ni Gômôra ba bi boñ bibéba bi mam. Ndi bôt ba Ninivé ba bi bana pôla i tam bibéba gwap. Di bigda i yom Yésu a bi kal inyu “bitugne bi bikééhene.” Yak i “bôt ba bi bana lem i boñ mam mabe” ba ga tuge. (Yôhanes 5:29) Jon i mpôna le, bôt ba Sôdôm ni Gômôra ba yé le ba lo i bitugne. Bebek le bôt bahogi ikété yap, ba ga bana ki pôla i yi njee a yé Yéhôva ni Yésu Kristô.

16. Kii di nyi inyu bikééhene bi bôt Yéhôva a ga lona bitugne? (Yérémia 17:10)

¹⁶ Añ Yérémia 17:10. Nlôñ u Bibel unu u nhôla bés i kot i mam di nyi: Yéhôva a yé nu a “nwan miñem, [a] nwan ki mahoñol ma kétékété.” I ngéda bitugne bi ga lo, a ga “ti hiki mut nsaa inoñnaga ni maboñok mé.” Yéhôva a ga yoñ makidik ma ngui, ndi a ga unda konangoo yé i ngéda i ga béda. Jon di kal bañ le mut a gwé bé botñem i bitugne, i ngéda di nyi bé ntiik le hala nyen Bibel i nkal!

“NKÉÉS NU HISI HIOSÔNA” A GA “BOÑ JAM LI TÉÉ SÉP”

17. Kii i mbem i bôt ba ba bi wo?

¹⁷ Ibôdôl nu Adam bo Éva ba bi noñ Satan ba ndogbene Yéhôva Nyambe, didun ndi didun di bôt di ma wo. “Ñoo . . . le nyemb,” a bi yoñ ngandak bôt! (1 Korintô 15:26) Kii hala a nkobla inyu i bôt ba bobasôna? Ndék bôt, hala wee 144 000, ba ba bi téñbe ni Kristô ba ga tuge inyu niñ i boga ni boga i ngii. (Masoola 14:1) Ngandak bôt i i bi téñbe ni Yéhôva, bôlôm ni bôda, i ga ba mu nsoñgi u bôt ba nlo i “bitugne bi . . . bôt ba téé sép,” ba ga niñ ki i boga ni boga hana ’isi, ibale ba nke ni bisu i ba bôt ba téé sép i Ane i hikôô hi nwii i Kristô ni manoodana ma nsôk. (Daniel 12:13; Lôk Héber 12:1) I Ane i hikôô hi nwii, “bôt ba téé bé sép”—hala wee i bôt ba bi bana bé pôla i gwélél Yéhôva, tole “ba ba bi boñ mam mabe,” ba ga bana pôla i héñha, ni i yila bagwélél ba Yéhôva. (Lukas 23:42, 43) Ndi, bôt bahogi ba ba bi téñbe i boñ mam mabe, ba nai ki le ba nkolba Yéhôva ni bitééne gwé, yak Nyambe a nkit le ba ga lo bé i bitugne.—Lukas 12:4, 5.

18-19. (a) Inyuki di nla bôdôl Yéhôva ñem inyu bikééhene bi bôt ba ba bi wo? (Yésaya 55:8, 9) (b) Kii di ga tehe i yigil i noñ?

¹⁸ Baa di gwé manjom malam i bôdôl bikééhene bi Yéhôva gwobisôna i ñem? Ñ! Kiki Abraham a bi tibil nok, Yéhôva “Nkéés nu hisi hiosôna” a yé peles, a gwé pék yosôna, a yôni ki ni konangoo. A bi niiga Man wé, a ti ki nye kunde i kéés mam momasôna. (Yôhanes 5:22) Bo iba, Isañ ni Man ba nla añ miñem mi bôt bobasôna inyu yi ibale mut a nlembe. (Matéô 9:4) Hiki mut ba ga kéés, ba ga kéés nye i nya “i téé”!

¹⁹ Di bôdôl makidik momasôna Yéhôva a nyoñ ñem. Di neebe le di kôli bé i kéés, ndi nye a kôli! (Añ Yésaya 55:8, 9.) Jon di nwas bikééhene gwobisôna i moo mé ni ma Man wé, Kiñe i i nkôna telepsép ni konangoo i Isañ i nya i yôni. (Yésaya 11:3, 4) Ndi, lelaa Yéhôva bo Yésu, ba ga kéés bôt i njiiha ikeñi? Kii di nyi bé? Ni kii di nyi? Yigil i noñ i ga timbhe mambadga ma.