Kôna ndémbél i biañgel

1-2. (a) Mambe maselna ma yé ipôla bôt ba binam ni biañgel? (b) Imbe pes bôt ba binam ni biañgel ba mpôna?

I NGÉDA Yéhôva a bi ôt we i maliga, a bi naña we le u jôp ikété lihaa jé. Mu lihaa jé, di gwé lôk kéé i bôda ni i bôlôm ni nkoñ ’isi wonsôna, yak didun di biañgel. (Daniel 7:​9, 10) I ngéda di nhoñol biañgel, di yé le di hoñol lelaa bi yé mahéñha ni bôt ba binam. Kiki hihéga, biañgel bi bi héga ntandaa ngéda ilole Yéhôva a nhek bôt ba binam. (Hiôb 38:​4, 7) Biañgel bi gwé ngui iloo bés, bi yé bipubi, bi téé ki sép iloo bés inyule di yé bikwéha bi bôt.​—Lukas 9:26.

² Tolakii biañgel bi yé mahéñha ni bôt ba binam, bôt ba binam ba gwé ngandak minlélém mi mam ni biañgel. Kiki hihéga, nlélém kiki biañgel, bôt ba binam ba nla kôna bilem bilam bi Yéhôva, ba nla yak yoñ makidik map bomede. Nlélém kiki biañgel, bôt ba binam ba gwé môl, ba gwé libak, ba gwé yak bibôlô bi bi yé mahéñha i nson u Yéhôva. Yak bés di gwé ngôñ i bégés Nhek wés nlélém kiki biañgel.​—1 Pétrô 1:12.

3. Kii biañgel bi nla niiga bés?

³ Kiki bés ni biañgel di mpôna i ngim mam, ndémbél yap i nla ti bés makénd, i niiga ki bés ngandak mam. Munu yigil ini, di ga tehe lelaa di nla kôna ndémbél i suhulnyuu i biañgel, gwéha yap inyu bôt ba binam, hônba yap, ni biliya bi mboñ inyu pubus likoda.

BIAÑGEL BI YÉ SUHULNYUU

4. (a) Lelaa biañgel bi ñunda suhulnyuu? (b) Inyuki biañgel bi yé suhulnyuu? (Tjémbi 89:7)

⁴ Biañgel bi yé suhulnyuu. Tolakii bi nyi ngandak mam, bi ban-ga ngui ni pék, bi nôgôl biniigana Yéhôva a nti bo. (Tjémbi 103:20) I ngéda bi nyônôs minson Yéhôva a nti bo, bi ngôgôp bé inyu mam bi mboñ, bi nyéñ bé to gwélél ngui yap inyu nene. Bi nkon maséé i boñ sômbôl i Yéhôva to ibale bôt bape ba nyi bé môl map.a (Bibôdle 32:​24, 29; 2 Bikiñe 19:35) Biañgel bi ntjél yak le bôt ba ti bo bibégés bi bi kôli ni Yéhôva. Inyuki biañgel bi yé suhulnyuu hala? Inyule bi ngwés Yéhôva, bi nti ki nye njôôñ lipém.​—Añ Tjémbi 89:7.

5. Lelaa añgel yada i bi unda suhulnyuu i ngéda i bé kodol ñôma Yôhanes? (Béñge yak titii.)

⁵ Di tehe ñañ wada u u ñunda le biañgel bi yé suhulnyuu. Bebee ni nwii 96 N.Y., añgel yada, i di nyi bé jôl i bi unda ñôma Yôhanes bihélha bi mam ikété yiinda. (Masoola 1:1) Kii Yôhanes a bi boñ i ngéda a bi tehe i bihélha bi mam bi ikété yiinda? A bi noode bégés i añgel i. Ndi i añgel i, i bi tjél; i kal nye le: “Yoñ yihe! U boñ bañ hala! Me yé ndik so nkol woñ ni u lôkisoñ . . . Bégés Nyambe!” (Masoola 19:10) Kinje ndimbhe i ñunda suhulnyuu! I añgel i, i bé gwés bé le nyen ba ti lipém ni bibégés. Kunda yada, a bi kal Yôhanes le Yéhôva Nyambe nyen a nlama bégés. Añgel i bi boñ bé to le Yôhanes a nôgda le i nloo nye. Tolakii i añgel ini i bé i ma gwélél Yéhôva ntandaa ngéda iloo Yôhanes, i ban-ga ki ngui iloo nye, ni suhulnyuu, i bi sébél Yôhanes le so nkol wé. Yak i ngéda añgel i bi kodol Yôhanes, i bi bam bé i mañ mut u, to yahal nye. Maselna ni hala, i bi pôdôs nye ni loñgeñem. Añgel i bi nok Yôhanes, i yi le a bi umul nye maboñ inyule i mam a bi tehe ma bi hélés nye.

6. Lelaa di nla kôna suhulnyuu i biañgel?

⁶ Lelaa di nla kôna suhulnyuu i biañgel? Yak bés di nlama bé ngôgôp inyu mam di mboñ i nson u Yéhôva, to ibale di gwé minson mi tôbôtôbô tole ngap i tôbôtôbô. (1 Korintô 4:7) Di nlama bé to hoñol le di nloo bilôk bikéé bipe inyule di ngwélél Yéhôva ngandak nwii iloo bo, tole inyule di gwé minson mi tôbôtôbô bo ba gwé bé. I pot maliga, kiki ba nkônde bés minson, hala nyen di nlama ba batitigi i bisu bi lôk kéé yés. (Lukas 9:48) Ñ, kiki biañgel, ngôñ yés i nlama ba le di sélél bilôk bikéé. Di boñ bañ yom yo ki yo i i yé le i tinde bo i hoñol le di nloo bo.

7. Lelaa di nla unda suhulnyuu i ngéda di nlama kodol mut tole di nlama ti nye maéba?

⁷ Di nla yak unda suhulnyuu i ngéda di nlama kodol mankéé wada ikété likoda, tole man wés. I ngéda di nti mut maéba, di kon bañ woñi i kal nye maliga. Ndi kiki añgel i bi boñ ni Yôhanes, di nlama boñ hala ni loñgeñem kayéle i mut di nkodol a nimis bañ makénd mé. Ibale di nhoñol bé le di nloo i mut di nkodol, i maéba di ga ti nye ma ga lôl i Bibel, a ga nôgda le di mpôdôs nye ni lipém jolisôna lôñni ñem ngôô.​—Kôlôsé 4:6.

BIAÑGEL BI NGWÉS BÔT BA BINAM

8. (a) Inoñnaga ni Lukas 15:​10, lelaa biañgel bi ñunda le bi ngwés bôt ba binam? (b) Lelaa biañgel bi nhôla bés i nson u añal ñañ nlam? (Béñge yak titii i lipep li bisu.)

⁸ Biañgel bi mboñ bé wengoñle i mam ma mpémél bôt ba binam ma mbéñge bé bo, bi nhoñol bé to le bôt ba binam ba gwé bé mahee. Maselna ni hala, biañgel bi ngwés bôt ba binam. Bi nkon maséé i ngéda mut a ntam toi béba yé, hala wee i ngéda a ntémb yak Yéhôva, tole i ngéda mut a nigil Bibel a nhéñha maboñok mé, a yoñ ki makidik i gwélél Yéhôva. (Añ Lukas 15:10.) Biañgel bi nhôla ki bés ngandak i nson u añal ñañ nlam. (Masoola 14:6) To hala kii biañgel gwomede bé gwon bi nkoode mandap ma bôt inyu añle bo ñañ nlam, bi nla éga ntéé likalô i ke yak mut nu a nsômbôl yi Yéhôva. I yé maliga le di nla bé kal le biañgel gwon bi ñéga bés yak ngim mut i tôbôtôbô hiki ngéda. Yéhôva a nla gwélél manjel mape kiki bo mbuu wé mpubi inyu hôla bôt i yi nye tole inyu éga bagwélél bé. (Minson mi baôma 16:​6, 7) To hala, a ngwélél biañgel inyu éga bés i ngéda di ñañal ñañ nlam. Jon i ngéda di ñañal ñañ nlam, di nla ba nkwoog nkaa le biañgel bi ga nit bés.​—Béñge minkéñék mi matila le “Nyambe a bi timbhe masoohe map.”b

9. Lelaa di nla kôna ndémbél i gwéha i biañgel?

⁹ Lelaa di nla kôna gwéha i biañgel inyu bôt ba binam? I ngéda ba nlegel le mankéé wada a ntémb i ntôñ, di nlama kon maséé kiki biañgel. Di nla unda mankéé le di ngwés nye ni le di yé maséé le a ntémb yak Yéhôva. (Lukas 15:​4-7; 2 Korintô 2:​6-8) Di nla ki kôna ndémbél i biañgel i ngéda di ñañal ñañ nlam ni ñem wés wonsôna. (Ñañal 11:6) Nlélém kiki biañgel bi nit bés i ngéda di ñañal ñañ nlam, yak bés di nla yéñ manjel inyu nit lôk kéé mu nson wap. Kiki hihéga, baa u nla téé likalô ni mut a ntip bôdôl añal ñañ nlam? Baa u nla yoñ bitelbene i añal ñañ nlam ni lôk kéé i i yé ñunuk tole i i nkon?

10. Bimbe biniigana di ñôt mu ndémbél i Sara?

¹⁰ Kii di nla boñ ibale di nla ha bé añal ñañ nlam kiki i ngéda kôba? Di nla ba nkwoog nkaa le biañgel bi ga hôla bés mu nson wés. Di béñge le ndémbél i Sara,c mankéé nu muda wada, nu a niñ i loñ India. I mbus le Sara a bi boñ 20 ma nwii mu nson nsañal, a bi kwo kon, a bé la ha bé ki to telep i nañi yé. Di nla nok inyuki a bééna nduña ikeñi. Ndi ni mahôla ma lôk kéé i likoda, ni lisoñgol li Bibel, Sara a bi témbna maséé mé. Ibabé pééna, a bi yéñ manjel mape inyu añal ñañ nlam. Kiki a bé la ha bé yén inyu tila biléta, a bé añal ndik ñañ nlam ni téléfôn. A bé sébél bôt a bi bôk a kwélés i téléfôn. I bôt ba, ba bé ti nye nomba i bôt bape ba ba bééna ngôñ i nigil Bibel. Kii i bi yik tagbe? I mbus sôñ isamal ndigi, Sara a bééna 70 ma gwigil bi Bibel, a bé bé le a tégbaha i gwigil bi nyetama. Jon a bi yoñ bitelbene i ti lôk kéé gwigil bipe. Ngandak banigil Bibel i nke i makoda nano. Biañgel bi yé maséé kiyaga i sal lôñ yada ni lôk kéé i bôda ni i bôlôm i i mboñ kii yosôna i nla inyu añal ñañ nlam kiki Sara.

BIAÑGEL BI NHÔNBA

11. Lelaa biañgel bi ñunda hônba i mbuma ñañ?

¹¹ Biañgel bi yé ndémbél ilam kiyaga i hônba. Nano a yé dikôô di nwii le bi nhônba ngitelepsép ni béba. Biañgel bi bi tehe Satan ni bihégél bi mbuu bipe, bi bi bé sal lôñ yada ni bo, bi ndogbene Yéhôva. (Bibôdle 3:1; 6:​1, 2; Yuda 6) Bibel i mpôdôl añgel yada i i bi jôs mbuu mbe wada ngandak dilo. (Daniel 10:13) Jam lipe li yé le, ibôdôl i ngéda Adam bo Éva ba bi boñ béba, biañgel bi ntehe ndik ndék bôt i ngwélél Yéhôva. Ndi to hala, biañgel bi nke ni bisu i gwélél Yéhôva ni maséé, lôñni makénd. Bi nyi le i ntéak ngéda, Yéhôva a ga mélés ngitelepsép.

12. Kii i nla hôla bés i hônba?

¹² Lelaa di nla kôna hônba i biañgel? Kiki biañgel, di yé le di tehe ngitelepsép, tole di yé le di boma ngolba. Ndi di nyi le, i loñge ngéda Yéhôva a ga mélés béba. Jon kiki biañgel, yak bés ‘di nwaa bé boñ loñge.’ (Galatia 6:9) Nyambe a mbôn le a ga hôla bés i hônba. (1 Korintô 10:13) Di nla soohe Yéhôva le a ti bés mbuu wé mpubi u u ga hôla bés i bana wongut ni maséé. (Galatia 5:22; Kôlôsé 1:11) Kii u nla boñ ibale u mboma ngolba? Bôdôl Yéhôva ñem ni ñem woñ wonsôna, u kon bañ woñi. Hiki ngéda, Yéhôva a ga ba ha inyu nit we ni inyu lédés we.​—Lôk Héber 13:6.

BIAÑGEL BI NTÉÉDA LIKODA MAPUBI

13. Umbe nson u tôbôtôbô biañgel bi ngwel munu dilo di nsôk dini? (Matéô 13:​47-49)

¹³ Munu dilo di nsôk, Yéhôva a bi bééga biañgel nson u tôbôtôbô. (Añ Matéô 13:​47-49.) Nson likalô u ñôt didun di bôt i ntôñ u Djob, ñ, mintén mi bôt nwominsôna. Ikété yap, ngim bôt i mboñ toi mahéñha makeñi inyu niñ inoñnaga ni matiñ ma Bibel, ki le bape ba mboñ bé i biliya bi. Jon biañgel bi bi kôhna nson i “bagal bibéba bi bôt ni bôt ba téé sép.” Hala a nkobla le biañgel bi nsal inyu tééda likoda mapubi. Hala a nsômbôl bé kal le, i mut a nyodi i ntôñ a nla ha bé témb; hala a nkobla bé to le mandutu ma ga ba bé i likoda kekikel. Ndi di nkon bé woñi, inyule di nyi le biañgel bi nsal ni ngui inyu tééda makoda més mapubi.

14-15. Lelaa di nla kôna biañgel bi bi mboñ le likoda li hooba bañ mahindi? (Béñge yak bititii.)

¹⁴ Lelaa di nla kôna biañgel mu kiki bi ntééda likoda mapubi? Di nkôna biañgel i ngéda di mboñ kii yosôna di nla inyu tééda maada malam ni Yéhôva. Inyu pam ha likala li, di noode sôñ ñem wés i pes mbuu, di pohol bilôñ bilam, di yén ki haa ni kii yosôna i nla ôbôs maada més ni nye. (Tjémbi 101:3) Di nla yak hôla lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm i téñbe ni Yéhôva. Kiki hihéga, kii di nlama boñ ibale di nok le mankéé wada a mboñ béba ikeñi? I gwéha di gwé inyu yé i ga tinde bés i kal nye le a kee a tehe mimañ. Ibale a mboñ bé hala, bésbomede di nlama ke i tehe mimañ, di añle nwo i jam li. Ngôñ yés i yé le i mankéé a ñôbôs maada mé ni Yéhôva a pala kôhna mahôla!​—Yakôbô 5:​14, 15.

¹⁵ Ngoo le ba yé ba ba nyégsaga i héya bôt bahogi ba ba mboñ bibéba bikeñi i likoda. Ha ngéda i, di ‘nkiha ha bé lôñni bo.’d (1 Korintô 5:​9-13) I bitelbene bi, bi mboñ le likoda li yén mapubi. Jam lipe li yé le, i ngéda di nkit maada di ban-ga ni bôt ba ba nhéya i likoda, di ñunda bo loñgeñem. Ibale di noñ maéba ma Yéhôva mu jam li, hala a nla hôla bo i tehe nseñ i témb yak Yéhôva. I ngéda ba mboñ hala, di nkon maséé lôñ yada ni Yéhôva, yak ni biañgel gwé.​—Lukas 15:7.

16. Lelaa di nla kôna biañgel?

¹⁶ Kinje nsima nkeñi Yéhôva a nti bés i nigil i yi biañgel, ni i sal lôñ yada ni bo! Di kôna bilem gwap bilam: suhulnyuu yap, gwéha yap inyu bôt ba binam, hônba yap, ni biliya gwap i tééda likoda mapubi i manjel momasôna. Ibale di nkôna biañgel, yak bés di ga ba mu lihaa li Yéhôva i boga ni boga.