Gwéha—Lem lam kiyaga
YÉHÔVA a bi tinde ñôma Paul i tila inyu bilem bilam bôô bi bi nlôl ni ngui i mbuu mpubi. (Galatia 5:22, 23) A bi toñol le bilem bilam bi, bi yé ngim “litam li mbuu.”a Litam lini li gwé bilem bilam bi “mut yondo.” (Kôlôsé 3:10) Kiki e i i num matam ngéda ba mbôñgôl yo, hala nyen yak mut a ga unda le a gwé litam li mbuu ngéda a nwas le mbuu mpubi u éga niñ yé.—Tjémbi 1:1-3.
Lem lam i bisu i litam li mbuu Paul a bi sima ikété bilem bi, i yé gwéha. Nseñ wé u yé le kii? Paul a bi kal le ngi gwéha, wee a ta bé “to jam.” (1 Korintô 13:2) Ndi i pot maliga, kii i yé gwéha, lelaa di nla hôlôs lem lam ini ni unda yo hiki kel?
LELAA DI NLA UNDA GWÉHA
Tolakii bibuk bi ta bé bi bi nla hôla bés kobol kii i yé toi gwéha, Bibel i ntoñol lelaa di nla unda yo. Kiki hihéga, di ñañ le “i nwéha ngut, i gwé ki loñge ñem.” Bibel i nkônde ki le “i nkon yaa maséé lôñni maliga, i mil matjél inyu mam momasôna, i nhémle ki mam momasôna, i mbôdôl mam momasôna ñem, i nhônba ki mam momasôna.” Gwéha i yé ki lem i siñge bôt bape ñem, i tôñ bo, ni i bana maada ma bas bas ni bo. Mahéñha ni hala, mut a gwé bé gwéha, a nkil bape njôñ, a bak ngôk, a ndiihe bé mam, a nhoñol ndik nyetama, a ntééda hiun, a nwéhél bé to ki. Maselna ni bilem bibe bi, gwéha i di gwé ngôñ i hôlôs “i nyiñil bé ndigi yomede” nseñ.—1 Korintô 13:4-8.
NDÉMBÉL I GWÉHA YÉHÔVA BO YÉSU BA BI UNDA
“Nyambe a yé gwéha.” Ntiik, Yéhôva a yé toi liñgen li gwéha. (1 Yôhanes 4:8) Minson nwé ni maboñok mé momasôna ma mbog mbôgi inyu gwéha yé. A bi lôôha unda bôt ba binam gwéha ngéda a bi om Yésu i son njonok, ni i wo inyu yés. Ñôma Yôhanes a kal le: “Nyambe a solol gwéha yé inyu yés munu jam lini le a om pombe yé Man munu nkoñ ’isi le di kuhul niñ inyu yé. Munu jam lini nyen gwéha i yéne, ha lana bé le bés bon di gwés Nyambe, ndi ndigi le nyen a gwés bés, a om ki Man wé le a ba bikwak inyu bibéba gwés.” (1 Yôhanes 4:9, 10) Ni njel gwéha Nyambe, di nla kôhna nwéhél bibéba gwés, botñem, ni niñ boga.
Yésu a unda gwéha yé inyu bôt ba binam ngeñ a bi neebe yônôs sômbôl Djob ni ñem wé wonsôna. Paul a tila le: “[Yésu] a mpot le: ‘Nun-ki! Me mal lo, le me boñ sômbôl yoñ.’. . . Kingéda ‘sômbôl’ ini nyen di yé bapubhaga inyu litinak li nyuu Yésu Kristô kiki sesema ngélé yada inyu yosôna.” (Lôk Héber 10:9, 10) Mut binam to wada a ta bé le a unda nya gwéha ikeñi i. Yésu a kal le: “Mut nye ki nye a gwé bé gwéha i nloo ini, le mut a ti nom yé inyu mawanda mé.” (Yôhanes 15:13) Baa bés bikwéha bi bôt, di nla kôna ndémbél gwéha i Yéhôva bo Yésu ba bi unda? Ñ! Di béñge lelaa di nla pam i boñ hala.
“HIUMLANA KI IKÉTÉ GWÉHA”
Paul a nti bés maéba le: “Yilna ni bakôna Nyambe kiki bon a ngwés, hiumlana ki ikété gwéha kiki yak Kristô a gwés bés, a sem ki nyemede i moo ma Nyambe miño nwés.” (Efésô 5:1, 2) Di “nhiumul ki ikété gwéha” ngéda di ñunda lem i ikété makas momasôna ma niñ yés. Ntén gwéha u, u nene téntén i maboñok, he bipôdôl gwotama bé. Yôhanes a tila le: “A bon batitigi, di gwéhna bañ ni bibañga, to ni hilémb, ndigi ni minson, ni maliga.” (1 Yôhanes 3:18) Kiki hihéga, ngéda di nkil ikété gwéha i Djob ni i mut wés libôk, hala a ga tinde bés i “añle [bo] ñañ nlam u Ane.” (Matéô 24:14; Lukas 10:27) Di nkil ki ikété gwéha ngéda di gwé wongut, loñgeñem, ni i ngéda di nwéhél. Jon, Bibel i nti maéba le: “Kiki Nwet a bi nwéhél bé, yak bé boña hala.”—Kôlôsé 3:13.
Di nlama bé hégha nya gwéha i i nlôl ñem lôñni gwéha i i ntagbe. Kiki hihéga, inyu mômôs man a ñee, ngwal nu a mbop man wé a nyéñ yônôs hiki njelel yé. Ndi ngwal nu a ngwés toi man wé, a ga kodol nye ibale hala a yé nseñ. Nlélém jam, Djob a yé gwéha ndi “a mbép [nkodol] ki hi man a nyoñ ni disôô.” (Lôk Héber 12:6) Ngéda di nkil ikété gwéha, di ga kodol ki bôt i nya i kôli ngéda hala a yé nseñ. (Bingéngén 3:11, 12) I yé ntiik le, ngeñ di mboñ hala, di nlama bigda le yak bés di yé kwéha, ni le di mbéna bana maboñok ma ma gwé bé gwéha. Ñ, bés bobasôna di gwé ngim makas ma niñ het di nlama kônde boñ biliya inyu unda gwéha. Lelaa di nla pam i boñ hala? Di wan manjel maa.
DI SAL LEM GWÉHA—LELAA?
Pog, di bat Djob mbuu mpubi wé ikété masoohe, u u nhôla i bana gwéha. Yésu a kal le Yéhôva “a’ lôôha ti bôt ba nyagal nye mbuu mpubi.” (Lukas 11:13) Ibale di nsoohe inyu kôs mbuu mpubi, ndi di boñ biliya i ‘hiumul [kil] ikété mbuu mpubi,’ maboñok més ma ga ke ni bisu i yon ni gwéha. (Galatia 5:16) Kiki hihéga, ibale u yé mañ likoda, u nla bat mahôla ma mbuu mpubi inyu pam i ti bôt bape maéba ni ngandak gwéha. Tole ibale u yé ngwal, u nla bat mbuu Djob inyu boñ le u hôla we i kodol bon boñ ni gwéha, he ni hiun bé.
Iba, di yoñ ngéda i ôt pék i tehe lelaa Yésu a bi unda gwéha ngéda ba bé suu nye. (1 Pétrô 2:21, 23) Di nla bana ngôñ i hoñol ndémbél yé téntén ngéda ba mbabaa bés, tole ngéda ba mboñ bés ngim jam li téé bé sép. Nya mangéda i, mbadga ilam di nla badba i yé le, ‘Kii Yésu a bé le a boñ ha ngéda i?’ Mankéé nu muda wada, nu jôl jé le Leigh, a bi léba le mbadga i, i nhôla nye i hek pék ilole a mboñ jam. A nkal le: “Lisañ jada, liwanda jem li bôlô li bi éble bana bôt bape ba nsal ni bés ngim kaat mu ordinater i i bé hoo jôl jem mahindi. Hala a bi unbaha me ngandak. Ndi, me bat memede le, ‘Lelaa me nla kôna Yésu ikété maada mem ni muda nunu?’ Mbus me bi ôt pék i ngii jam Yésu a bé le a boñ, me bi kit le m’a nwas jam li, to pot m’a pot bé ki to jo. Mbus, me bi nok le liwanda jem li, li bé kon ngandak, ni le a bééna kon mahoñol. Me sugus le, bebek le a nhoñol toi bé mam a bi tila. I yoñ ngéda i ôt pék mu ndémbél gwéha i Yésu, ngéda liwanda jem li bôlô li bi suu me, i bi hôla me i unda nye nlélém gwéha.” Ñ, ibale di nigle Yésu, di ga boñ mam hiki ngéda ni gwéha.
Aa, i ba bebee i ti bésbomede sesema inyu unda gwéha, i i yé yimbne i bañga bikristen. (Yôhanes 13:34, 35) Inyu hala nyen, Bitilna bi ntinde bés i hôlôs nlélém “mahoñol” Yésu a bana. Ngéda a bi nyodi ngii, “a sôdôs nyemede” inyu yés, “ikepam nyemb.” (Filipi 2:5-8) Mu kii di nigle libak li Yésu nu a bé bebee i ti nyemede sesema inyu unda gwéha, mahoñol més ni mam di nôgda ma ga pôôna mé, ni le hala a ga tinde bés i bii gwéñe bi bôt bape i bisu bi gwéñe gwés. Bimbe bisai bipe di ga kôs ngéda di nhôlôs gwéha?
YÉÑE DI GWÉ I UNDA GWÉHA
Ngéda di ñunda gwéha, bisai bi mbuma ñañ. Di wan dihéga diba:
Umbe nseñ di ga kôs i unda gwéha?
ADNA I LÔK KÉÉ IKÉTÉ NKOÑ ISI WONSÔNA: Gwéha di gwé ipôla bés ni bés i mboñ le di yi le, to imbe likoda di nke i nkoñ isi, lôk kéé i bôlôm ni i bôda i ga leege bés loñge ngandak. Kinje bisai i yi le ‘bilôk bikéé gwés bi nkoñ isi wonsôna’ bi ngwés bés! (1 Pétrô 5:9) Hee homa numpe, u héya litén li Djob, di nla léba nya gwéha i?
NSAÑ: “Ni hônbanaga bé ni bé ikété gwéha” inyu boñ “le nsañ u at bé ni bé.” (Efésô 4:2, 3) Di nôgda nsañ u tôbôtôbô i makoda més, makoda més makeñi, ni makoda més ma ndôn. Baa ni ta bé nkwoog nkaa le ntén nsañ u ba ntehe ipôla yés, u yé toi hélha jam ikété nkoñ isi u mbagla unu? (Tjémbi 119:165; Yésaya 54:13) Mu kii di nke ni bisu i niñ ni nsañ ni bôt bape, di ñunda le di ngwés bo bañga bañga, jam le Isañ wés nu ngingii a ngwés.—Tjémbi 133:1-3; Matéô 5:9.
“GWÉHA YON I NHÔLÔS”
Paul a tila le: “Gwéha yon i nhôlôs.” (1 Korintô 8:1) Lelaa gwéha i nhôlôs? I pes 13 i kaat bisu Paul a tilna Lôk Korintô—i ba bi sébél le “hiémbi hi gwéha”—ñôma a ntoñol lelaa gwéha i nhôlôs. Jam jada li yé le, i nyéñ loñge i mut numpe. (1 Korintô 10:24; 13:5) Lipe li bak ki le, kiki gwéha i nyoñ ngéda i hek pék, i tôñôk bape, i ban-ga wongut ni loñgeñem, i mboñ le liwanda ni adna bi kônde ba ipôla mahaa ni makoda.—Kôlôsé 3:14.
Gwéha Djob bés bobasôna di gwé, i nlôôha ba mahee, i nhôlôs ki iloo mini mintén mi gwéha mimpe. Yon i mboñ le mintén mi bôt nwominsôna, mi mi gwé bé kôgôl yada, to hilémb hiada mi loo gwélél Yéhôva “ni ñem wada.” (Sôfônia 3:9) Di yoñ makidik ma ngui i unda lem lam ini kiyaga i litam li mbuu mpubi i niñ yés i hiki kel.
a Ini yigil, i yé i bisu ikété gwigil bôô bi bi ga toñol hiki lem lam i litam li mbuu.