SUKKUN-SUKKUN TU NA LAO TARDIDI
Bagian 2: Hangoluan ni Halak Kristen
Dung marsiajar Bibel hamu, gabe diboto hamu ma aha do na dipangido Jahowa sian hamu. Diboto hamu ma muse songon dia do carana mangihutton akka aturanna na sittong i. Nungnga dipauba hamu pangalahomuna, jala saonari nungnga diargai hamu be hangoluan. Ala nungnga marsitutu hamu mangihutton akka aturan ni Jahowa, memenuhi syarat ma hamu gabe parbarita na uli.
Sukkun-sukkun na mangihut mangurupi hamu mangattusi standar ni Jahowa. Jala diurupi ma hamu mamboto aha do syaratna asa boi hamu gabe Saksi Jahowa. Hatorangan on pe paingotton hamu, massai penting do manjaga pangalahomuna asa denggan panggora ni rohamuna jala dipasangap ma Jahowa.—2 Kor. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Ptr. 3:16, 21.
Dung diparsiajari hamu akka standar ni Jahowa i, las do rohamuna unduk tu Jahowa jala olo gabe bagian sian organisasina. Sukkun-sukkun dohot ayat referensi na adong dison mangurupi hamu asa lam unduk tu pengaturan na dibahen Jahowa di huria, di keluarga, manang na berhubungan tu pamarettaon na di portibi on. Gabe lam diargai hamu ma sude naung dibahen Jahowa lao mangajari jala patoguhon haporseaon ni naposona. Boi do dipatudu hamu i molo ro tu parpunguan jala mangalehon komentar.
Asing ni i, di bagian on diulas ma boasa massai penting marbarita na uli, mangurupi halak mananda Jahowa, jala paboahon janji ni Debata tu akka jolma. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Dung i, diurupi ma hamu mangattusi massai serius do mangalehon diri tu Jahowa jala tardidi. Pos ma rohamuna, diargai Jahowa do sude na diulahon hamu ala olo mangalehon diri tu Ibana.
Aha do aturan ni Debata taringot perkawinan? Jala menurut Bibel, aha do dasar ni sasahalak boi marsirang?
“Na so hea do dijaha hamu, sian mulana i do ditoppa Debata bawa dohot borua? Jala didok do, ‘Alani i, ikkon tadikkonon ni bawa ma omakna dohot bapakna, asa toktong rap dohot istrina jala gabe sada daging ma nasida na dua.’ Jadi, dang dua be nasida alai sada nama. Alani i, naung dipasada Debata, dang boi sirangon ni jolma. . . . Manang ise na manirakkon istrina molo so alani na mangulahon seks na so patut jala mangoli muse tu na asing, na mangalakkup do ibana disi.”—Mat. 19:4-6, 9.
Boasa ikkon dipastihon suami istri naung sah perkawinan ni nasida menurut hukum ni pamaretta? Molo nungnga menikah hamu, nungnga sah perkawinanmuna i menurut hukum ni pamaretta jala nungnga diakkui pamaretta i?
“Toktong ma paingot nasida asa mangoloi jala unduk tu pamaretta dohot tu akka parhuaso.”—Tit. 3:1.
“Ikkon sangap do pardongan saripeon dibahen sude halak. Ikkon setia do sahalak suami dohot sahalak istri tu janji ni nasida. Ai hukumon ni Debata do halak na mangulahon seks na so patut dohot halak na mangalakkup.”—Heb. 13:4.
Aha do tanggung jawabmuna di keluarga?
“Ale anakku, tangihon ma na diajarhon bapakmu, jala unang ma leas roham tu poda ni omakmu.”—Poda 1:8.
“Suami do ulu ni istrina, dos songon Kristus ulu ni huria . . . Hamu akka suami, sai haholongi ma istrimuna songon Kristus na makkaholongi huria i.”—Eps. 5:23, 25.
“Hamu akka ama, unang ma bahen jut roha ni ianakkonmuna. Alai pagodang-godang ma nasida marhite mangajar-ajari jala mamodai nasida hombar tu lomo ni roha ni Jahowa.”—Eps. 6:4.
“Hamu akka dakdanak, oloi hamu ma natua-tuamuna, ai i do na dihalomohon Debata.”—Kol. 3:20.
“Hamu akka istri, unduk ma hamu tu suamimuna.”—1 Ptr. 3:1.
Boasa ikkon taargai hangoluan?
“[Debata] do na mangalehon hangoluan, hosa, ro di saluhutna tu sude jolma. Alani Ibana do hita gabe adong, marhosa, jala mangolu.”—Ul. 17:25, 28.
Boasa dang boi hita mambunu manang ise pe, termasuk manggugurhon kandungan?
“Molo adong dua halak na marbada, jala hona tu borua na hamil, . . . molo adong do na mate, ikkon hosa do gatti ni hosa.”—2 Mus. 21:22, 23.
“Nungnga diida Ho au andorang so tubu dope au. Andorang so adong dope au, disurat Ho do i di bukkum, disurat Ho do mulai nandigan i adong.”—Ps. 139:16.
“Na mambahen sogo roha ni Jahowa . . . mambunu halak na so marsala.”—Poda 6:16, 17.
Aha do paretta ni Debata taringot mudar?
“Padao hamu ma dirimuna . . . sian mudar [dohot] sian binatang na mate na so jolo diseat.”—Ul. 15:29.
Boasa ikkon holong rohatta tu dongan sahaporseaon?
“Hulehon ma tu hamu paretta na imbaru, marsihaholongan ma hamu. Ikkon dihaholongi hamu do akka donganmuna na asing dos songon carakku makkaholongi hamu. Molo marsihaholongan hamu, botoon ni sude jolma ma na siseanku hamu.”—Joh. 13:34, 35.
Asa unang menular sahit ni sasahalak tu na asing: (a) Boasa halak na marsahit i dang pola porlu makkaol manang mangumma halak na asing? (b) Boasa unang pola haccit roha ni na marsahit i molo adong dongan na so manogihon ibana tu jabu ni nasida? (c) Boasa halak na marsahit i ikkon olo cek darah andorang so marhallet? (d) Boasa halak na marsahit i ikkon jolo paboahon sahitna tu koordinator punguan ni akka sintua andorang so tardidi ibana?
“Unang ma marutang hamu tu manang ise pe, alai masihaholongan ma hamu. . . . ‘Ikkon haholonganmu do donganmu jolma doshon dirim.’ Molo holong roha ni sasahalak tu donganna, dang ulahononna na jahat tu donganna i.”—Rom 13:8-10.
“Unang ma holan mamparrohahon na porlu di hamu, alai parrohahon ma na porlu di na asing.”—Plp. 2:4.
Boasa disuru Jahowa hita manalpuhon hasalaan ni na asing?
“Toktong ma hamu sabar tu na asing, jala rade ma hamu manalpuhon hasalaan ni nasida nang pe haccit rohamuna dibahen. Songon Jahowa na rade manalpuhon hasalaanmuna, songon i ma ulahon hamu.”—Kol. 3:13.
Aha do na lao ulahononmuna molo adong dongan sahaporseaon na manipu manang memfitnah hamu?
“Molo mardosa donganmu, dapotton ma ibana jala paboa ma aha salana, holan hamu padua. Molo ditangihon ibana do ho, dapotmu ma muse donganmi. Alai molo dang ditangihon ho, togihon ma sahalak manang dua halak donganmu manjuppangi ibana. Ai molo adong hatorangan sian dua manang tolu saksi, boi do didok na tutu hatorangan i. Jala molo so ditangihon ibana dope nasida, paboa ma tu huria. Molo tong dope dang olo ibana manangihon huria, etong ma ibana songon sahalak sian bangso na asing manang songon sijalo pajak.”—Mat. 18:15-17.
Boha do pakkilalaan ni Jahowa tu akka dosa on?
▪ Mangulahon seks na so patut
▪ Manomba patung
▪ Bawa na mangulahon seks dohot bawa manang borua tu borua
▪ Manakko
▪ Marjuji
▪ Mabuk
“Unang hamu lilu. Halak na mangulahon seks na so patut, na manomba patung, na mangalakkup, bawa na olo ditogihon mangulahon seks dohot bawa, bawa na mangulahon seks dohot bawa, panakko, halak na hisap, parmabuk, pangaleai, dohot pangarampok, dang adong parbagiananna di Harajaon ni Debata.”—1 Kor. 6:9, 10.
Aha do na ikkon ulahononmuna tu sude ulaon seks na so patut?
“Padao hamu ma dirimuna sian ulaon seks na so patut!”—1 Kor. 6:18.
Asing ni ubat na sian dokter, boasa ikkon tapasiding akka ubat na boi mambahen kecanduan manang ubat na boi berpengaruh tu pikkiran?
“Pelehon hamu ma dirimuna gabe pelean na mangolu, na badia, jala na palasson roha ni Debata. Marhobas ma hamu tu Ibana sian nasa pikkiranmuna. Jala unang be tiru hamu akka halak na di portibi on. Alai muba ma hamu marhite paubahon pikkiranmuna, asa takkas diboto hamu lomo ni roha ni Debata na denggan, na sittong, jala na palasson rohana.”—Rom 12:1, 2.
Akka ulaon spiritisme aha do na diorai Debata?
“Unang ma adong sian hamu . . . na mangaramal, na mamakke ilmu gaib, na mangido tanda sian datu, na mamakke ilmu sihir, parula-ula, na mangido tudu-tudu tu halak na boi makkatai tu na mate dohot tu peramal, manang na makkatai tu na mate.”—5 Mus. 18:10, 11.
Molo adong na mangulahon dosa serius, alai lomo rohana mulak tu Jahowa, aha do na ikkon hatop ulahononna?
“Huakkui ma dosakku tu Ho. Dang hutabunihon be hasalaakku. Hudok ma, ‘Huakkui ma salakku tu Jahowa.’”—Ps. 32:5.
“Adong do na marsahit di tonga-tongamuna? Dijou ibana ma akka sintua di huria, asa ditangiakkon jala dibahen miak tu ibana di bagasan goar ni Jahowa. Tangiang na di bagasan haporseaon ma na pamalum na marsahit i, jala pamalumon ni Jahowa ma ibana. Molo mangulahon dosa do ibana, sesaon ni Debata ma dosana.”—Jak. 5:14, 15.
Molo diboto hamu adong dongan sahaporseaon na mangulahon dosa serius, aha ma na ikkon diulahon hamu?
“Molo adong halak na mangida donganna manang mamboto donganna mangulahon dosa, ibana ma na gabe saksi. Molo adong boa-boa na mandok asa ro saksi i lao paboahon taringot na masa i, alai dang olo ro saksi i lao paboahon, mardosa ma ibana jala ikkon dihukum do ibana alani salana i.”—3 Mus. 5:1.
Molo adong dongan sahaporseaon na dipecat sian huria, boi dope hita bergaul tu ibana?
“Unang mardongan be hamu tu dongan sahaporseaon na mangulahon seks na so patut, na hisap, na manomba patung, pangaleai, parmabuk, dohot pangarampok. Gari mangan pe, dang boi rap hamu dohot halak sisongon i.”—1 Kor. 5:11.
“Molo adong na ro tu hamu halak na so mamboan ajaran ni Kristus, unang ma jalo hamu ibana di jabumuna jala unang pakkulingi hamu ibana.”—2 Joh. 10.
Boasa holan tu halak na makkaholongi Jahowa hamu marale-ale?
“Gabe marbisuk do manang ise na mardongan tu halak na marbisuk, alai gabe marjea do manang ise pe na mardongan tu halak na oto.”—Poda 13:20.
“Unang ma olo hamu dioto-otoi. Molo mardongan hamu tu halak na so denggan, sega do pangalahomuna na denggan i.”—1 Kor. 15:33.
Boasa ikkon netral Saksi Jahowa di politik?
“Dang sian portibi on nasida, songon [Jesus] na so sian portibi on.”—Joh. 17:16.
Boasa ikkon unduk hamu tu pamaretta?
“Ikkon unduk do sude halak tu pamaretta, ai dang adong huaso na so ro sian Debata. Jala Debata do na mambahen pamaretta adong di ingananna be.”—Rom 13:1.
Molo dang sesuai hukum ni jolma tu hukum ni Debata, aha do na ikkon diulahon hamu?
“Debata do parhuasonami. Urrikkot do di hami mangoloi Ibana sian jolma.”—Ul. 5:29.
Tikki mamillit karejo hamu, ayat na dia do na boi mangurupi hamu asa tetap terpisah sian portibi on?
Hiburan dohot rekreasi na songon dia do pillitonmuna, jala na songon dia do na so boi diulahon hamu?
“Sogo do rohana [Jahowa] tu manang ise pe na makkaholongi ulaon ni halak na kejam.”—Ps. 11:5.
“Ikkon sogo do rohamuna mangida na jahat, jala ikkon holong do rohamuna tu na denggan.”—Rom 12:9.
“Toktong ma pikkirhon hamu akka na sittong, na rikkot, na hombar tu lomo ni roha ni Debata, na badia, na mambahen halak marholong ni roha, na patut sihataon, na denggan, dohot na patut sipujion.”—Plp. 4:8.
Boasa dang boi Saksi Jahowa rap beribadat dohot agama na asing?
“Dang boi hamu rap mangan di ‘meja ni Jahowa’ jala laos rap mangan di meja ni suru-suruan na jahat.”—1 Kor. 10:21.
“‘Padao hamu ma dirimuna sian nasida,’ ninna Jahowa, ‘unang be jama hamu na ramun’, ‘dung i jalookku ma hamu.’”—2 Kor. 6:17.
Aha do prinsip ni Bibel na boi mangurupi hamu mambahen keputusan lao do hamu tu sada perayaan manang na dang?
“Mardongan do nasida tu bangso na asing i, jala diihutton nasida do hasomalan ni akka bangso i. Sai disomba nasida do patung na disomba akka bangso i, jala gabe jorat ma i di nasida.”—Ps. 106:35, 36.
“Anggo na mate, dang diboto agia aha.”—Pjm. 9:5.
“Dang sian portibi on nasida, songon au na so sian portibi on.”—Joh. 17:16.
“Nungnga godang dipakke hamu tikkimuna najolo mangihutton lomo ni roha ni akka bangso. Diulahon hamu do ulaon ni halak na so umboto ila, hisap-hisap ni daging, mabuk, marpestai sahat tu na mabuk, martaru minum, jala manomba akka patung.”—1 Ptr. 4:3.
Songon dia do contoh na disurat di Bibel mangurupi hamu mambahen keputusan taringot tu acara ulang tahun?
“Tolu ari dukkon i, marulang tahun ma si Firaun. Dibahen si Firaun do pesta jala diundang do sude pegawaina. Dipakaluar ibana do pangurus siinumon dohot pangurus sipanganon. Jala diboan do nasida tu jolo ni akka pegawaina i. Dipaulak si Firaun ma muse jabatan ni pangurus siinumon i . . . Alai digattung si Firaun do pangurus sipanganon i.”—1 Mus. 40:20-22.
“Di pesta ari hatutubu ni si Herodes, manortor ma boru ni si Herodias jala massai las ma roha ni si Herodes. Marsumpa ma si Herodes na lehononna do manang aha pe pangidoan ni boru ni si Herodias. Dung i, dijujui omakna ma boruna i mandok tu si Herodes, ‘Lehon ma tu au ulu ni si Johannes Pandidi. Jala bahen ma i di atas ni talam.’ Disuru ma asa diponggol ulu ni si Johannes di penjara.”—Mat. 14:6-8, 10.
Boasa olo hamu mangihutton petunjuk sian akka sintua?
“Oloi hamu ma akka na manguluhon hamu jala unduk ma hamu tu nasida. Ai dijaga nasida do hamu jala sesuai tu parniulaon ni nasida do hukuman ni Debata nasida. Molo diulahon hamu i, las ma roha ni nasida mangulahon ulaon ni nasida. Alai molo dang diulahon hamu i, marsak ma nasida jala dang parohon na denggan i tu hamu.”—Heb. 13:17.
Boasa ikkon diatur hamu tikkimuna lao manjaha jala marsiajar Bibel rap dohot keluargamuna?
“Alai patik ni Jahowa do na dihalomohon rohana, dijaha jala dirimangi ibana do patik i arian nang borngin. Dos ma ibana songon hau na disuan di labbung ni sunge, na marparbue di tikkina, na so olo malos bulungna, jala sai marhasil do sude na niulana.”—Ps. 1:2, 3.
Boasa lomo rohamuna ro tu parpunguan jala mangalehon komentar?
“Baritahonokku ma goarmu tu akka haha anggikku. Jala pujiokku ma Ho di tonga-tonga ni punguan i.”—Ps. 22:22.
“Taparrohahon ma akka donganta, asa boi hita manjujui na asing lao patuduhon holong ni roha dohot mangulahon na denggan. Unang ma tatinggalhon parpunguanta songon na somal diulahon piga-piga halak, alai tapatogu ma akka donganta. Jala lam marsitutu ma hita mangulahon i, ai nungnga lam jonok ari i.”—Heb. 10:24, 25.
Aha do tugas na uppetting na diparettahon Jesus tu hita?
“Alani i, lao ma hamu, bahen hamu ma saluhut halak sian nasa bangso gabe siseanku. Didi hamu ma nasida . . . Ajari hamu ma nasida mangulahon sude naung huparettahon tu hamu.”—Mat. 28:19, 20.
Tikki talehon sumbangan tu ulaon ni organisasi manang sumbangan lao mangurupi akka dongan, boha do seharusna sikapta asa las roha ni Jahowa?
“Pasangap ma Jahowa mamakke akka barangmu na arga.”—Poda 3:9.
“Lok ma sian na taronjar ni rohana sasahalak mangalehon silehononna, unang ma marungut-ungut manang ala na tarpaksa. Ai dihaholongi Debata do halak na mangalehon sian las ni rohana.”—2 Kor. 9:7.
Akka hasusaan aha do na ikkon diadopi halak Kristen?
“Marlas ni roha ma halak na manaon na haccit alani hasittongan, ai nasida do nappunasa Harajaon banua ginjang. Marlas ni roha ma hamu molo dileai, molo dibahen na haccit tu hamu, jala molo diparoa-roa hamu alani au. Ai songon i do najolo ditaon akka panurirang. Marlas ni roha jala marolop-olop ma hamu, ai balga do upamuna di banua ginjang.”—Mat. 5:10-12.
Boasa sada hasangapon na balga molo boi hita tardidi gabe Saksi Jahowa?
“Hatami do na mambahen las jala sonang rohakku. Ai dipillit Ho do au lao mamakke goarmi, ale Jahowa Pamimpin ni Akka Tentara.”—Jer. 15:16.