‘Anannganman i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n’ ɔ kwlá kaman ngbɛn
‘Amun jran maan m bo Anannganman i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n i jɔ ke. Ɔ seli min kɛ yoo: “A ti n wa. Sɛ ɔ waan n fa mɛnmɛn mun m man wɔ’n, kan naan n fa man wɔ.”’—JUE MUN 2:7, 8.
1. ?Ngbaciɛ mennin yɛ ɔ o Ɲanmiɛn i klun sa’n ɔ nin nvle’m be liɛ’n, be afiɛn ɔn?
ƝANMIƐN ZOOVA waan ɔ́ yó sa kun mán sran mun, ɔ nin asiɛ’n. Nvle’m be kusu be le be klun sa liɛ. Sanngɛ ngbaciɛ ng’ɔ o nvle’m be klun sa’n ɔ nin Zoova liɛ’n be afiɛn’n, ɔ ti dan! Ɔ fataman kɛ i sɔ’n bo e nuan. Afin Ɲanmiɛn bɔbɔ seli kɛ: ‘Kɛ ɲanmiɛn m’ɔ la nglo lɔ plaii’n nin asiɛ’n be afiɛn’n fa ti nun fɔuun ju’n, i kunngba’n yɛ min atin’n m’ɔ n fa su’n nin amun liɛ’n be fa ti ɔ, yɛ i kunngba’n yɛ min klun angunndan’n nin amun liɛ’n be fa ti ɔ.’ Kɛ mɔ sa nga Ɲanmiɛn se kɛ ɔ́ yó’n, ɔ yo’n ti’n, ɔ seli kɛ: ‘Kɛ nzue’n tɔ’n, yɛ kɛ bɔlɛ ufue’n gua’n, mɔ be saman be sin nglo lɔ ngbɛn saan bé lúalúa asiɛ’n naan ɔ́ yó like ye’n, naan fie’m be su ninnge’m bé yó kpa’n, naan fie difuɛ’m b’a ɲan like b’a lua’n, naan sran’m b’a ɲan aliɛ b’a di’n, kɛ min ndɛ m’ɔ fin min nuan fite’n ɔ ti sɔ ɔ, sɛ ɔ ti sran’n, nn ń sé kɛ ɔ sɛmɛn i sin min wun wa sa ngbɛn, saan ɔ́ yó min klun sa, saan ɔ́ yó nga mɔ i ti yɛ n sunmɛnnin i’n.’—Eza. 55:9-11.
2, 3. ?Ngue yɛ jue’m be fluwa’n i nɲɔn su’n, ɔ kɛn i ndɛ kpa weiin ɔn? ?Yɛ kosan mennin mun yɛ ɔ man be su ɔ?
2 Ɲanmiɛn i klun sa’n m’ɔ́ wá kpɛ́n su Mɛsi’n i lika’n, jue’m be fluwa’n i nɲɔn su’n kɛn i ndɛ kpa weiin. Davidi m’ɔ yoli Izraɛli Famiɛn’n, yɛ Ɲanmiɛn maan ɔ toli jue sɔ’n niɔn. Ɔ kan blɛ nga nvlenvlefuɛ’m bé wá plán’n, i ndɛ. Asiɛ’n su famiɛn’m bé wá jáso Zoova nin i sran ng’ɔ sieli i famiɛn’n be wun. Sanngɛ, jue tofuɛ’n waan: “Amun jran maan m bo Anannganman i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n i jɔ ke. Ɔ seli min kɛ yoo: ‘A ti min wa. Sɛ ɔ waan n fa mɛnmɛn mun m man wɔ’n, sɛ ɔ waan n fa asiɛ’n i lika’n kwlaa n fa man wɔ’n, kan naan n fa man wɔ, bé yó ɔ liɛ.’”—Jue Mun 2:7, 8.
3 ?Wafa sɛ yɛ nvlenvlefuɛ’m be bu ‘Anannganman i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n’ niɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ndɛ sɔ’n kan asiɛ su sran’m be wunmuan’n niɔn? ?Kpɔkun wafa sɛ yɛ ndɛ m’ɔ fiteli Anannganman nuan’n i su kpɛnlɛ’n, ɔ yo sran kwlaa nga be sro Ɲanmiɛn mɔ be kanngan jue’m be fluwa’n i nɲɔn su nun’n mun ɔn?
Nvlenvlefuɛ’m b’a plan
4. ?Wafa sɛ yɛ e kwla bo Jue Mun 2:1, 2 i nun ndɛ cinnjin’m be kpɔlɛ ɔ?
4 Kɛ jue tofuɛ ɔ́ klé kɛ nvlenvle mun nin Zoova be klun angunndan’n timan kun’n, ɔ seli kɛ: ‘?Ngue li ti yɛ nvlenvlefuɛ’m be plan sɔ ɔ? Be cici sran’m be wun ngbɛn. Asiɛ’n su wa famiɛn’m b’a jaso. Be bo w’a yo kun Anannganman nin i sran ng’ɔ sieli i famiɛn’n be wun.’—Jue Mun 2:1, 2.a
5, 6. ?Sa “ngbɛn” mennin yɛ nvlenvlefuɛ’m b’a “cici” ɔ?
5 ?Sa “ngbɛn” mennin yɛ andɛ nvlenvlefuɛ’m b’a “cici” ɔ? Kɛ ɔ yo naan Mɛsi annzɛ Klist m’ɔ ti Ɲanmiɛn i sran m’ɔ sieli i famiɛn’n be sɔ i nun’n, nvlenvle’m b’a “cici” kɛ be sielɛ liɛ’n ɔ́ ká lɛ tititi. Jue’m be fluwa nɲɔn’n i nun ndɛ’n kpɛnnin su afuɛ ya kpɔlɛ klikli’n nun E.B.N. wie. Blɛ sɔ nun’n, Zuifu mun nin Rɔmufuɛ’m be siefuɛ’m be bo yoli kun be kunnin Zezi Klist, Ɲanmiɛn i sran m’ɔ sieli i famiɛn’n. Sanngɛ, kɛ afuɛ 1914 nun Ɲanmiɛn sieli Zezi i famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, yɛ ndɛ sɔ’n i su kpɛnlɛ danfuɛ’n boli i bo ɔ. Kɛ ɔ fin lɛ’n, asiɛ’n su politiki anuannzɛ’m be nunfuɛ wie fi w’a sɔman Ɲanmiɛn i sran m’ɔ sieli i famiɛn’n i nun.
6 ?Kɛ jue tofuɛ’n se kɛ ‘nvlenvlefuɛ’m be cici sran’m be wun ngbɛn’n,’ i bo’n yɛle mennin? Sa nga be cici’n yɛ ɔ ti ngbɛn’n niɔn. Afin, ɔ su yoman ye le. Be kwlá yoman naan fɔuun nun tranlɛ’n, ɔ nin alaje’n w’a tran asiɛ wunmuan’n su. Sanngɛ, be mian be ɲin lele naan bé tánndan Ɲanmiɛn i ɲrun. Ɔ maan, be bo yo kun be yo ɲin kekle, kpɔkun be jaso Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n ɔ nin i Sran ng’ɔ sieli i Famiɛn’n be wun. ?Nán sinnzin yɛle i sɔ’n?
Zoova i famiɛn’n kwla
7. ?Wafa sɛ yɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ klikli’m be srɛlɛ nun’n, be fali Jue Mun 2:1, 2 kannin be bɔbɔ be ndɛ ɔ?
7 Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be fali Jue Mun 2:1, 2 kannin be bɔbɔ be ndɛ. Kɛ be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti bé klé be yalɛ’n, be srɛli Ɲanmiɛn kɛ: ‘E Si, ɔ mɔ a yili nglo nin asiɛ’n, nin jenvie’n, ɔ nin ninnge’n kwlaa mɔ be o lɛ’n, wɔ yɛ maan ɔ wawɛ’n fa ɔ ndɛ wlali e nannan Davidi ɔ sran’n i nuan m’ɔ kɛnnin i kɛ: ‘?Ngue ti yɛ nvle nunfuɛ’m be plan sɔ ɔ, yɛ ngue ti yɛ sran’m be bu sinnzin angunndan sɔ ɔ? Asiɛ’n su famiɛn’m be jaoli, yɛ kpɛnngbɛn’m be yiali, be bo yoli kun e Min Ɲanmiɛn’n nin i Klist’n be wun.’ Nanwlɛ, klɔ nga su wa’n, Erɔdu [Antipasi] nin Pɔnsu Pilati, ɔ nin be mɔ be timan Zuifu’n be nin Izraɛlifuɛ’m be bo yoli kun ɔ sran Zezi mɔ a guɛli i su ngo kɛ ɔ yo famiɛn’n i wun.’ (Sa Nga Be Yoli’n 4:24-27; Lik 23:1-12).b Ɛɛn, blɛ klikli nun’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ Zezi m’ɔ guɛli i su ngo kɛ ɔ yo famiɛn’n, sran’m be bo yoli kun be cicili i wun sa. Sanngɛ, jue’m be nun ndɛ sɔ’n i su kpɛnlɛ uflɛ o lɛ.
8. ?Wafa sɛ yɛ Jue Mun 2:3 kpɛn su e blɛ liɛ’n nun ɔn?
8 I nun mɔ famiɛn Davidi síe laa Izraɛli’n, nvle nga be suman Ɲanmiɛn’n be nin be famiɛn’m be bo yoli kun be jasoli Ɲanmiɛn ɔ nin i sran ng’ɔ sie i famiɛn’n be wun. ?Yɛ e blɛ liɛ nun’n nin? E blɛ liɛ’n nun nvlenvle’m be su seman le kɛ bé yó Zoova ɔ nin i Mɛsi’n be klun sa’n. Ndɛ nga jue tofuɛ’n waan be kan’n yɛ: ‘E ɲannji ɲanman nga be fa ci e’n ke. E yi jrɔkɔ mun e gua be blo mmua lɔ.’ (Jue Mun 2:3). Mmla kwlaa nga Ɲanmiɛn ɔ nin i sran ng’ɔ sieli i famiɛn’n be kpɛli be’n, nvlenvle mun nin famiɛn’m be kunndɛ kɛ bé tú trá be. Sanngɛ, like kwlaa nga be mian be ɲin kɛ bé yó naan bé ɲánnji ɲanman’n ɔ nin jrɔkɔ nga be fa ci be’n, ɔ́ yó ngbɛn.
Zoova to be mma
9, 10. ?Ngue ti yɛ Zoova to nvlenvle’m be mma’n niɔn?
9 Kplilɛ nga nvlenvle’m be famiɛn’m be kpli naan bé táka be bɔbɔ be sielɛ’n, Zoova bumɛn i ndɛ. Jue tofuɛ’n waan: ‘Kɛ be kɛn i sɔ’n, ɔ kle Anannganman i srilɛ. Ɔ o ɲanmiɛn su lɔ ɔ to be mma.’ (Jue Mun 2:4). Ɲanmiɛn liɛ’n ɔ́ yó i klun sa’n titi, ɔ buman famiɛn sɔ’m be ndɛ. Srilɛ yɛ ɔ sri be ɔ, yɛ ɔ to be mma, be ɲin kekle’n ti. Maan be fa ninnge nga be se kɛ bé yó be’n, be tu be wun sɛ o, srilɛ yɛ Zoova sri be ɔ. Zoova sri be, afin be ajalɛ’n nga be fa’n ti ngbɛn.
10 Jue Mun i lika uflɛ nun’n, Davidi kan klunwifuɛ mun nin nvlenvle’m be ndɛ se kɛ: ‘Wɔ Anannganman, wɔ mɔ a sie mɛn wunmuan’n, mɔ a ti Izraɛlifuɛ’m be Ɲanmiɛn’n, jaso. A nin be mɔ be siman wɔ’n be ɲɛn i. Nán si gblɛfuɛ tɛ sɔ’m be wie fi be aunnvuɛ. Nnɔsua kɛ á nían ɔn, be yɛ b’a ba ekun yɛ. Be bo kɛ alua sa, be bo sin yia klɔ’n. Ndɛ tɛtɛ’m be kanlɛ cɛ yɛ ɔ o be nuan ɔn. Be nuan ti kɛ kue sa. Be ko se kɛ: “?Wan li cɛ yɛ ɔ o lɛ m’ɔ kwla ti ndɛ nga e kan’n niɔn?” Sanngɛ wɔ, Anannganman srilɛ yɛ a sri be ɔ. A yo sran sɔ mɔ be siman wɔ’n be finfin.’ (Jue Mun 59:6-9). Nvlenvle’m be wun tulɛ nin sinnzin ajalɛ nga be fɛ i Zoova wun’n, srilɛ yɛ ɔ sri be ɔ.
11. ?Kɛ nvlenvle’m bé kúnndɛ kɛ bé tánndan Ɲanmiɛn i klun sa’n i ɲrun’n, i bo’n gua sɛ?
11 Jue Mun 2 wla e fanngan maan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n taka kpa. Afin sa kekle kwlaa ng’ɔ ju’n, Ɲanmiɛn kwla kpɛ be nun. E kwla lafi su kpa kɛ i klun sa’n ɔ́ kpɛ́n su titi naan ɔ su yimɛn i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be ase le (Jue Mun 94:14). ?Ɔ maan, kɛ nvlenvle’m be yo ninnge mun naan bé tánndan Zoova i klun sa’n i ɲrun’n, i bo’n gua sɛ? Kɛ nga Jue Mun fa kannin’n sa’n, Ɲanmiɛn wá ‘fá ya yɛ ɔ nin bé kán.’ I ya falɛ sɔ’n ti kɛ angblannan m’ɔ tɛ’n, ɔ nin ɲanmiɛn m’ɔ kpa sin piaa’n sa, ɔ maan ‘srɛ’n kunman be ngowa.’—Jue Mun 2:5.
Ɲanmiɛn sieli i Famiɛn’n
12. ?Sielɛ mennin yɛ Jue Mun 2:6 kɛn i ndɛ ɔ?
12 Ndɛ nga Zoova maan jue tofuɛ’n kɛn i ekun’n, ɔ kun nvlenvle’m be srɛ sakpa. Ɲanmiɛn waan: ‘M bɔbɔ min yɛ n sieli famiɛn’n mɔ n fɛli i Siɔn m’ɔ ti min oka’n i su lɔ’n niɔn.’ (Jue Mun 2:6). Siɔn oka’n ti Zerizalɛmu lɔ oka. Lɔ yɛ be yoli Davidi famiɛn’n niɔn. Sanngɛ Mɛsi i famiɛn dilɛ’n i bo bia’n liɛ’n, ɔ nunman klɔ wie fi su, annzɛ asiɛ’n i lika wie fi su. Zezi Klist m’ɔ ti Mɛsi’n, Zoova w’a dun mmua sie i famiɛn Ɲanmiɛn su lɔ Siɔn oka’n i su.—Sa Nglo Yilɛ 14:1.
13. ?Aenguɛ mennin yɛ Zoova nin i Wa’n be trali ɔ?
13 Mɛsi m’ɔ ti Famiɛn’n yɛ ɔ ijɔ siɛn’n niɔn. I waan: ‘Amun jran maan m bo Anannganman i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n [m’ɔ nin i Wa’n be trali Sielɛ Blɛ’n i su aenguɛ’n] i jɔ ke. Ɔ [Ɲanmiɛn Zoova] seli min kɛ yo: “A ti min wa. Ndɛkɛn yɛ n wuli wɔ ɔ.”’ (Jue Mun 2:7). Klist kannin Sielɛ Blɛ’n i su aenguɛ mɔ Ɲanmiɛn nin i be trali’n i ndɛ kleli i akoto mun. Ɔ seli be kɛ: ‘Sa ng’ɔ tɔli’n n su’n, i kwlaa nun amu’an yaciman n le. Ɔ maan kɛ n Si sieli n famiɛn’n, n kusu ń síe amun famiɛn.’—Lik 22:28, 29.
14. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zezi nin famiɛn yolɛ fata ɔ?
14 Kɛ nga Jue Mun 2:7 fa kannin sa’n, kɛ be yoli Zezi i batɛmu’n, ɔ nin kɛ ɔ cɛnnin i nguan’n, Zoova kleli kɛ Zezi ti i Wa (Mark 1:9-11; Rɔmfuɛ Mun 1:4; Ebre Mun 1:5; 5:5). Ɛɛn, Ɲanmiɛn i Wa kunngba cɛ’n yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn i Sielɛ Blɛ’n m’ɔ o nglo lɔ’n i su Famiɛn’n niɔn (Zan 3:16). Kɛ mɔ Zezi ti Famiɛn Davidi i anunman’n ti’n, ɔ nin famiɛn dilɛ’n fata kpa (2 Samiɛl 7:4-17; Matie 1:6, 16). Kɛ nga Jue Mun fa kannin’n sa’n, Ɲanmiɛn seli i Wa’n kɛ: “Sɛ ɔ waan n fa mɛnmɛn mun m man wɔ’n, sɛ ɔ waan n fa asiɛ’n i lika’n kwlaa n fa man wɔ’n, kan naan n fa man wɔ, bé yó ɔ liɛ.”—Jue Mun 2:8.
15. ?Ngue ti yɛ Zezi seli kɛ be fa mɛnmɛn’m be mɛn i naan be yo i liɛ’n niɔn?
15 Sɛ Zoova nunman lɛ’n i Wa’n m’ɔ ti Famiɛn’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. Ɲrɛnnɛn nun’n, Zezi w’a kpɔciman Zoova. Ɔ maan be kwla lafi i su. Asa ekun’n, kɛ mɔ Zezi ti Ɲanmiɛn i Wa Kpɛn’n ti’n, ɔ ti Ɲanmiɛn i aja difuɛ. I kpa bɔbɔ’n, Zezi Klist ‘fa Ɲanmiɛn mɔ be wunmɛn i’n, ɔ ti i Wa Kpɛn mɔ i kpa’n tra like ng’ɔ yili be’n be kwlaa.’ (Kolɔsfuɛ Mun 1:15). I sɔ ngalɛ’n kwlaa ti’n, ɔ le atin se Ɲanmiɛn kɛ ɔ ‘fa mɛnmɛn mun ɔ nin asiɛ’n i lika’n kwlaa mɛn i naan be yo i liɛ.’ Kɛ Zezi ‘wo sran’m be afiɛn’n ɔ yo i fɛ’n,’ i ti yɛ ɔ srɛli ninnge sɔ mun’n niɔn. Asa ekun’n, ɔ ti i cinnjin kpa kɛ ɔ yo naan sa nga i Si m’ɔ o nglo lɔ’n ɔ seli kɛ ɔ́ yó mán asiɛ’n nin sran mun’n, ɔ kpɛn su.—Nyanndra Mun 8:30, 31.
Zoova i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n ɔ kan nvlenvle mun
16, 17. ?Kɛ nga Jue Mun 2:9 fa kan sa’n, ngue yɛ ɔ́ wá jú nvlenvle’m be su ɔ?
16 ?Kɛ mɔ blɛ nga Zezi Klist bali aolia nun’n, i nun yɛ Jue Mun i nɲɔn su’n ɔ kpɛn su’n niɔn, ngue yɛ ɔ́ wá jú nvlenvle’m be su ɔ? Ɔ ka kaan sa’n, Famiɛn’n wá yó sa nga Ɲanmiɛn seli i kɛ ɔ yo’n. I waan: ‘Á fá ɔ famiɛn kpɔnman m’ɔ ti blalɛ’n yɛ á fá bó mɛn sɔ’m be nunfuɛ mun ɔn. Á búbú be nun kɛ be su bo sɛ mɔ be fa ufa be wu’n sa.’—Jue Mun 2:9.
17 Laa nun’n, kpɔnman’n ɔ ti famiɛn’m be kwlalɛ’n i nzɔliɛ. Kɛ nga Jue Mun fa kan sa’n, kpɔnman wie’m be ti blalɛ. Wafa nga Zezi wá búbú mɛn mun kɛ be su bo sɛ mɔ be fali ufa yɛ be fa wuli sa’n, be nun’n, ɔ kle kɛ nvlenvle’m be nunnunlɛ sɔ’n ɔ su yoman kekle Zezi sa nun mlɔnmlɔn. Ɔ́ fɛ́ i kpɔnman m’ɔ ti blalɛ’n ɔ́ bó be kekle kpa, ɔ maan bé búbú mlɔnmlɔn kɛ sɛ mɔ be fali ufa yɛ be wuli’n sa.
18, 19. ?Sɛ asiɛ’n su famiɛn’m be kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn klun jɔ be wun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ be yo ɔ?
18 ?Ɔ fata kɛ saan fii asiɛ’n su famiɛn’n be tran lɛ naan i sɔ sa liɛ’n ɔ ɲan be? Cɛcɛ, afin jue tofuɛ’n seli be kɛ: “I ti’n, famiɛn mun, amun yo ngwlɛlɛfuɛ. Asiɛ’n su jɔlɛ difuɛ mun, amun jran maan be man amun afɔtuɛ.” (Jue Mun 2:10). Be wla famiɛn’m be su nun kpa kɛ be yo ngwlɛlɛfuɛ. Ɔ fata kɛ be wun i wlɛ kɛ sa nga Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ wá yó mán sran mun’n, sa nga be cici be’n be ti ngbɛn i ɲrun.
19 Ɔ fata kɛ asiɛ’n su famiɛn’m be kaci be ayeliɛ’n naan Ɲanmiɛn klun w’a jɔ be wun. Be yia be kɛ ‘sɛ bé sú Anannganman’n, be su i nin aɲinyiɛ, ɔ nin awunblibliɛ naan be klun jɔ.’ (Jue Mun 2:11). ?Yɛ sɛ be yo sɔ sakpa’n nin? Sɛ be yo sɔ’n, kɛ ɔ yo naan srɛ kun be’n, annzɛ be angunndan’n sanngan’n, like nga Mɛsi m’ɔ ti Famiɛn’n ɔ́ fá yó be’n, ɔ́ jɔ́ be klun. Ɔ ti cinnjin kpa maan asiɛ’n su famiɛn mun kɛ be yaci be wun tulɛ be famiɛn dilɛ’n su. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ be kaci be ayeliɛ’n i ndɛndɛ naan be wun i wlɛ kɛ Zoova i famiɛn dilɛ liɛ’n, ɔ o famiɛn dilɛ’n kwlaa be su, naan sran fi kwlá tanndanman Ɲanmiɛn ɔ nin Mɛsi m’ɔ sieli i Famiɛn’n be ɲrun.
‘Amun tɔ ba’n i nun’
20, 21. ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn seli nvlenvle’m be kɛ be yo i Wa’n niɔn?
20 Jue Mun 2 yia asiɛ’n su famiɛn mun klolɛ su kɛ be yo sa kun ekun naan be yaci Ɲanmiɛn i sran ng’ɔ sieli i famiɛn’n i ɲrun tanndanlɛ. Be seli be kɛ: ‘Amun koto i bo [tɔ ba’n i nun, NW] naan [Ɲanmiɛn Zoova] w’a faman ya, naan atin nga amun fa su’n, amun a mlinman. Afin ɔ fa ya ndɛndɛ kpa.’ (Jue Mun 2:12a). Kɛ Zoova m’ɔ sie nglo nin asiɛ’n ɔ kan ndɛ’n, ɔ fata kɛ be tie. Kɛ Ɲanmiɛn sieli i Wa’n i famiɛn’n, asiɛ’n su famiɛn’m be ‘cicili be wun ngbɛn.’ Ɔ fata kɛ be kplin su ndɛndɛ kɛ Famiɛn’n ɔ sie be naan be ɲin yi i.
21 Ebre aniɛn’n nun ndɛ mma nga be kaci i kɛ “koto i bo” Jue Mun 2:12 nun’n, i bo’n yɛle “sran nun tɔlɛ.” I nun mɔ bé kpɛ́ jue sɔ’n, sran nun tɔlɛ’n ti aenguɛ tralɛ like. Kɛ bé sɔ́ aofuɛ’m be nun’n, be tɔ be nun wie. Sran nun tɔlɛ’n kwla kle ekun kɛ be nin sran’n be nanti nanwlɛ su titi (1 Samiɛl 10:1). Ɔ maan jue nɲɔn su’n i ndɛ sɔ nun’n, Ɲanmiɛn su yia nvlenvle’m be kɛ be tɔ i Wa’n m’ɔ sieli i Famiɛn’n i nun, annzɛ be sɔ i nun.
22. ?Ndɛ mennin yɛ ɔ fata kɛ nvlenvle’m be famiɛn’m be sie be su be tie ɔ?
22 Be nga be kplinman su kɛ Ɲanmiɛn i sran ng’ɔ sieli i Famiɛn’n ɔ sie be’n, Zoova yɛ be kpalo i ɔ. Be kplinman su kɛ Zoova yɛ ɔ ti nglo lɔ nin asiɛ’n be famiɛn’n, naan ɔ le atin sie Famiɛn ng’ɔ kwla sie sran’m be kpa liɛ su’n. Ɔ fata kɛ nvlenvle’m be famiɛn’m be si weiin kɛ, kɛ bé mían be ɲin naan be bɔbɔ be klun sa liɛ’n ɔ kpɛn su’n, Ɲanmiɛn i ya’n m’ɔ fa gua be su’n ɔ́ fú be nun. Afin “ɔ fa ya ndɛndɛ kpa.” Nvlenvle’m be famiɛn nga be sie be su be ti Ɲanmiɛn i nuan ndɛ sɔ’n naan be yo i su sa’n, bé fíte nun.
23. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ sran’m be tinuntinun be yo i ikisa ɔ?
23 Jue sɔ mɔ i nun ndɛ’n yo sro’n, i atabo’n waan: ‘Sran ng’ɔ kunndɛ fiawlɛ i [Zoova] nun’n, i liɛ su ti ye.’ (Jue Mun 2:12b). Ikisa yɛ ɔ fata kɛ sran’m be tinuntinun, ɔ nin be nga be jrannin nvlenvle’m be ninnge’m be yolɛ’n i sin’n, be kunndɛ fiawlɛ ɔ. Be kwla wanndi ko fia Zoova i Sielɛ’n i bo. Sanngɛ ɔ fata kɛ be dun mmua yo i sɔ sa liɛ’n ka naan Mɛsi i Sielɛ’n w’a nunnun i kpɔfuɛ mun.
24. ?Kannzɛ bɔbɔ e o mɛn sukusuku nga nun’n, wafa sɛ yɛ e klun kwla jɔ e mɛn dilɛ’n su ɔ?
24 Kannzɛ bɔbɔ andɛ mɛn’n ti sukusuku’n, sanngɛ sɛ e suan Biblu’n nun like kpa naan e fa i nun afɔtuɛ’m be su’n, e klun kwla jɔ e mɛn dilɛ’n su. Biblu’n nun afɔtuɛ’m be su falɛ’n, ɔ man awlobo tranlɛ fɛ nin alaje dilɛ mɛn ng’ɔ kun srɛ yɛ’n i nun. Biblu’n nun afɔtuɛ’m be su falɛ’n, ɔ yo maan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n taka kpa kpɔkun like Yifuɛ’n i klun jɔ e wun. Sɛ nán nglo lɔ nin asiɛ’n be Famiɛn’n i kunngba cɛ’n, sran fi kwlá taman e nda kɛ, ɔ́ núnnún i kpɔfuɛ mun naan é ‘ɲán nguan kɛ e o yɛ’n nin blɛ ng’ɔ́ bá lɔ’n nun.’—1 Timote 4:8.
25. ?Kɛ mɔ ‘Anannganman i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n’ ɔ kwlá kaman ngbɛn ti’n, ngue yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e yo ikisa ɔ?
25 ‘Anannganman i ndɛ m’ɔ fin i nuan fiteli’n,’ ɔ kwlá kaman ngbɛn. Kɛ mɔ Ɲanmiɛn ti e Bofuɛ’n ti’n, ɔ si like ng’ɔ ti kpa man sran mun’n. Ɔ maan like ng’ɔ seli kɛ ɔ́ yó m’ɔ́ fá yrá aɲinyiɛfuɛ’m be su’n, yɛle alaje dilɛ’n, ɔ nin be ɲin m’ɔ yi like nga be le i’n, kpɔkun bé trɛ́n i awlɛn su Ba’n i Sielɛ’n i bo fɔun nun tititi. Kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli ɔ́ kán e blɛ liɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Famiɛn sɔ’m be blɛ su’n, Ɲanmiɛn m’ɔ o nglo lɔ’n ɔ́ síe famiɛn diwlɛ kun m’ɔ su saciman le. Famiɛn diwlɛ sɔ’n ɔ́ núnnún famiɛn diwlɛ kun nga mun, kpɔkun i bɔbɔ ɔ́ ká lɛ tititi.’ (Daniɛl 2:44). Ndɛ sɔ’n, ɔ́ kpɛ́n su. Ɔ maan, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e ‘tɔ ba’n nun’ ikisa kpɔkun e su Zoova m’ɔ ti nglo lɔ nin asiɛ’n be Famiɛn’n.
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
a Ndɛ sɔ’n i su kpɛnlɛ klikli nun’n, Famiɛn Davidi yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn “i sran ng’ɔ sieli i famiɛn’n” niɔn. Kpɔkun, Filisti famiɛn’n m’ɔ nin i sonja’m be bo yoli kun i wun’n, be yɛ be ti ‘asiɛ’n su wa famiɛn mun’n’ niɔn.
b Biblu’n i lika nga be klɛli i Glɛki aniɛn nun’n, i nun ndɛ mma wie mun ekun be kle kɛ sran nga Ɲanmiɛn guɛli i su ngo kɛ ɔ yo famiɛn mɔ jue’m be fluwa’n kɛn i ndɛ’n yɛle Zezi. An kwla wun i sɔ liɛ’n i wlɛ weiin Jue Mun 2:7; ɔ nin Sa Nga Be Yoli’n 13:32, 33; ɔ nin Ebre Mun 1:5; 5:5 be nun. An nian Jue Mun 2:9; nin Sa Nglo Yilɛ 2:27-28 be nun wie.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Sa “ngbɛn” mennin yɛ nvlenvle’m be nunfuɛ’m “b’a cici” ɔ?
• ?Ngue ti yɛ Zoova to nvlenvle’m be mma’n niɔn?
• ?Ɲanmiɛn i ndɛ ng’ɔ fin i nuan fiteli’n m’ɔ kan nvlenvle mun’n yɛle mennin?
• ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn seli nvlenvle’m be kɛ be yo i Wa’n niɔn?