“Nán amun sro, nán srɛ kun amun”

‘Nán amun sro, nán srɛ kun amun. [...] Zoova jrán amun sin.’—2 BE NYOLIƐ 20:17.

1. ?Kakawlongafuɛ’m be ninnge yolɛ’n yo sran’m be sɛ? ?Yɛ ngue ti yɛ sɛ srɛ kun sran mun’n, ɔ ti i su ɔ?

KAKAWLONGA! Kɛ e tie ndɛ mma sɔ’n i bɔbɔ ngbɛn sa’n, srɛ kun e dan kpa. Afin, ɔ yo e kɛ fɔuun nun tranlɛ’n nunman lɛ kun, naan e liɛ w’a wie mlɔnmlɔn. Nanwlɛ, ndɛ sɔ’n kun srɛ, ɔ be sran awlɛn yɛ ɔ man sran klunngbɔ. Kpɔkun, ɔ yo maan sran kpanngban be bu i kɛ kakawlongafuɛ mun nin be abɔlɛ sa mun yɛ bé sáci mɛn’n niɔn. Sɛ srɛ kun sran mun’n, i su ɔ. Afin, nán andɛ sa yɛ nvlenvle’m be mian be ɲin kɛ bé jrán kakawlonga sa yolɛ’n mun ɔn, sanngɛ ɔ yoman ye be sa nun.

2. ?Wafa sɛ yɛ Zoova i Lalofuɛ’m be bu kakawlonga sa mun ɔn? ?I sɔ’n ti’n, kosan mennin mun yɛ be ba sran’m be angunndan nun ɔn?

² Sanngɛ kusu’n, sa kpa kun o lɛ m’ɔ cici e wla ɔ. Zoova i Lalofuɛ mun mɔ be bo jasin fɛ’n, nvlenvle nin klɔklɔ ya nɲɔn ablasan nin nnan (234) nun asiɛ wunmuan su’n, be liɛ be wla boman be wun. Kannzɛ bɔɔ sran’m be bu i kɛ kakawlonga sa’m be su wieman le’n, mɔ i ti yɛ srɛ kun be’n, sanngɛ Zoova i Lalofuɛ’m be liɛ’n, be lafi su kpa kɛ ɔ ka kaan sa’n, kakawlongafuɛ’m be ayeliɛ bé wíe mlɔnmlɔn. ?Ɔ nin i fata kɛ e fa e wla e gua like nga be lafi su kpa sɔ’n, i su wie? ?Kɛ mɔ mɛn wunmuan’n nun sran fi kwlá nunnunman kakawlonga sa mun’n niɔn, sran mennin cɛ yɛ ɔ́ wá núnnún sa tɛtɛ sɔ mun m’ɔ maan bé wíe mlɔnmlɔn ɔn? Kɛ mɔ atrɛkpa, sa kekleekle wie’m b’a ɲan e nun wie mun le ti’n, ɔ nin i fata kɛ e wun i like nga Zoova i Lalofuɛ’m be lafi su’n, i bo’n kpa.

3. ?Sa mennin yɛ be o lɛ mɔ be kun srɛ ɔ? ?Yɛ e blɛ liɛ’n i su ndɛ mennin yɛ Biblu’n dun mmua kannin ɔn?

³ Andɛ’n, sa fanunfanun’m be ti’n, sran’m be sro, yɛ srɛ kun be kpa. I sɔfuɛ’m be wie yɛle sran oke kpanngban nga be kwlaman be wun kan’n, ɔ nin be nga tukpaciɛ’n ti be wunmiɛn’n su wie be nun blɛblɛblɛ’n, ɔ nin awlobo nga be sa mian ninnge’m be wun’n. I li bɔɔ, amun e bu klɔ sran’n i nguan’n mɔ w’a yo tika’n, i angunndan e nian. Yɛle kɛ, asidan, annzɛ ɲrɛnnɛn sa’m be yo kɛ be blabla e ja’n nun cɛn kwlaa sa, ɔ maan wie’n kwla fu e nun, annzɛ e awlɛn su ninnge’m be kwla saci e sa nun. Srɛ nin ngokoɛ sɔ mun m’ɔ be kun sran mun’n, yɛ sran’m be afiɛn ndɛnnganndɛnngan m’ɔ wieman’n ɔ nin i su awlaboɛ’n, be nin e blɛ liɛ’n su sa nga akoto Pɔlu kannin be ndɛ’n, be kɔ likawlɛ sɛsɛsɛ. I waan: “Ndɛ nga ḿ má kan klé wɔ yɛ’n, fa sie ɔ klun kpa: ‘Cɛn wie lele’n, kɛ mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan’n, lika’n ɔ́ yó kekle. Afin sran’m bé bú be bɔbɔ be wun akunndan, [...] be su kloman sran, be yo be sa-a be su yaci cɛman, bé dí abla, be su siman be wun su nian, bé yó wlɛ, bé kpɔ́ sran kpa mun.’”—2 Timote 3:1-3.

4. ?Sa tɛtɛ nga 2 Timote 3:1-3 kannin be ndɛ’n, i nun ndɛ kpa mennin yɛ ɔ cici e wla ɔ?

⁴ Kannzɛ bɔɔ Biblu’n nun ndɛ mma sɔ se kɛ lika’n wá yó kekle’n, sanngɛ ɔ gua e awlɛn su nzue wie. Afin, maan e sie i nzɔliɛ kɛ, kɛ Satan i mɛn tɛ’n su “kɔ i bue nuan’n,” i ti yɛ lika’n w’a yo kekle e su sɔ ɔ. I sɔ’n kle kɛ e ti ɲanlɛ’n w’a mantan koko naan ɔ ka kaan sa’n, Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n mɔ Zezi kleli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be srɛ naan ɔ bla’n, ɔ́ wá sín mɛn tɛ’n i osu nun (Matie 6:9, 10). Ɲanmiɛn i Famiɛn diwlɛ sɔ’n o ɲanmiɛn su lɔ. I sɔ ti’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli waan, ɔ “su saciman le.” Sanngɛ, “ɔ́ núnnún [klɔ sran’m be] famiɛn diwlɛ kun nga mun, kpɛkuun i bɔbɔ ɔ́ ká lɛ tititi.”—Daniɛl 2:44.

Ajalɛ nga Klistfuɛ m’ɔ timan mɛn nunfuɛ’n ɔ fɛ i kakawlonga sa’m be lika’n

5. ?Koko nga nun’n, wafa sɛ yɛ nvlenvle’m be kunndɛli kɛ bé jrán kakawlongafuɛ’m be ayeliɛ’n niɔn?

⁵ Afuɛ nga’m be nun’n, sran kpanngban b’a wu kakawlonga sa’m be nun. Kɛ ɔ fin afuɛ 2001 nun, Sɛptamblu anglo’n i le 11 su’n, mɔ kakawlongafuɛ’m be yoli abɔlɛ New York nin Washington klɔ’m be su’n, wafa nga mɛn wunmuan nun sran’m be fa be ɲin sie i kakawlongafuɛ’m be ayeliɛ’m be su’n, w’a yo dan kpa w’a tra laa’n. Kakawlonga sa mɔ w’a tru mɛn’n nun ti’n, andɛ nvlenvle’m be bo yo kun sa sɔ’m be ɲrun tanndanlɛ’n nun. Amun e nian. Afuɛ 2001 nun’n, Desamblu anglo’n i le 4 su’n, zronali nun klɛfuɛ’m be kannin ndɛ wie mun. Ndɛ sɔ mun mɔ be kannin yɛle kɛ, “nvlenvle lele 55 be awa’m be nun junman difuɛ mɔ wie’m be fin Amlɛnkɛn mɛn’n nun, nin Azi mɛn’n nun’n, yɛ abloki mɛn nun’n, be yiali. Yɛ be nuan sɛli be wun” kɛ, kakawlonga sa’m be ɲrun tanndanlɛ nun’n, bé úka be wiengu. I sɔ ti’n, Amlɛnkɛn’m be sran dan kun bo sroli kɛ, b’a ɲan “kwlalɛ dan kpa” kakawlonga sa’m be ɲrun bulɛ’n nun. Kpɔkun, Amlɛnkɛn’m be fluwa nga be flɛ i The New York Times Magazine seli kɛ, ɔ ti kɛ asiɛ’n su sran miliɔn kpanngban kpa “b’a bo alɛ kunlɛ wafa kun i bo” kakawlonga sa’m be wun sa.” Sanngɛ, like kpa nga be wiengu ukalɛ sɔ’n wá yó’n, i su yɛ é wá fá e ɲin é síe ɔ. Kakawlonga sa’m be ɲrun tanndanlɛ alɛ sɔ’n ti, srɛ nin ngokoɛ’n su kun sran kpanngban kpa. Sanngɛ be nga be lafi Zoova su’n be liɛ’n, be wla gua ase.

6. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ ju blɛ wie nun’n, sran wie’m be kplinman su kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be faman be wun wlaman mɛn nun ninnge’m be nun’n niɔn? (b) ?Politiki ninnge yolɛ’n i su ajalɛ mennin yɛ Zezi kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun ɔn?

⁶ Sran kwlaa be si kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be faman be wun wlaman politiki ninnge’m be nun. Sɛ fɔundi blɛ nun’n, sran sunman be fɛmɛn i sɔ’n yoman ndɛ’n, sanngɛ kɛ sa kekle ko tɔ klɔ’n su mɔ lika’n jran kpa’n, kpɔkun b’a fa be ɲin b’a ci Zoova i Lalofuɛ mun. Wie liɛ’n, kɛ alɛ ko tɔ klɔ nun’n, sran’m be yi be klɔ’n i klolɛ’n i nglo dan kpa liɛ su. I blɛ sɔ nun’n, sɛ sran kun se kɛ ɔ fɛmɛn i wun wlaman ninnge sɔ’m be nun’n, kɛ sran wie’m be bu i sin sa’n, be wunmɛn i wlɛ kpa. Sanngɛ Klistfuɛ kpa’m be liɛ’n, be si kɛ kannzɛ ɔ yo sɛ o, mmla nga Zezi mannin be kɛ be ‘timan mɛn nunfuɛ’n,’ yɛ ɔ fata kɛ be fa su ɔ (Zan 15:19; 17:14-16; 18:36; Zak 4:4). I sɔ’n ti’n, be faman be wun wlaman politiki ninnge’n nun, yɛ ninnge kɛ suklu kplanlɛ, annzɛ dɔɔtrɔ sua kplanlɛ, annzɛ be akatua tualɛ sa’m be ti’n, be jasoman kpɛnngbɛn’m be wun. I sɔ yolɛ nun’n, Zezi bɔbɔ kleli ajalɛ kpa. Afin, kɛ e nian Zezi i ngwlɛlɛ dan m’ɔ si’n, ɔ nin i abonuan ninnge’m be yolɛ’n sa’n, sɛ i blɛ su’n i waan ɔ́ fá síesíe klɔ sran’m be ndɛ nga ɔ miannin be sa’n, nn ɔ yoli. Sanngɛ w’a fɛmɛn i wun w’a wlaman politiki ninnge’m be nun. Kɛ Zezi bó i Ɲanmiɛn junman dilɛ’n i bo’n, Satan seli i kɛ ɔ́ fá mɛn’n i famiɛn diwlɛ’n kwlaa ɔ nin i nun ninnge mun fá mɛ́n i. Sanngɛ, Zezi w’a kplinman su mlɔnmlɔn. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun m’ɔ wunnin kɛ sran’m be su wa fɛ i kɛ ɔ yo be famiɛn’n, ɔ wanndili be bo.—Matie 4:8-10; Zan 6:14, 15.

7, 8. (a) ?Zoova i Lalofuɛ’m be nunman politiki ninnge’m be nun’n, sanngɛ ngue yɛ i sɔ’n kleman ɔn? ?Yɛ ngue ti ɔ? (b) ?Kɛ nga Rɔmfuɛ Mun 13:1, 2 fa kan sa’n, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu kpɛnngbɛn’m be su ɲin kekle yolɛ’n niɔn?

⁷ Kannzɛ Zoova i Lalofuɛ’m be timan mɛn’n nunfuɛ’n, sanngɛ i sɔ’n kleman kɛ be jran sa tɛ yolɛ’n i sin, annzɛ be bumɛn i fɔ. Sɛ be yo sɔ’n, be su kwlá seman kɛ be su ‘Ɲanmiɛn m’ɔ klo sran’n mɔ maan e di alaje’n.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 13:11). Be si wafa nga Zoova nian sa tɛ yolɛ’n. Jue tofuɛ’n seli kɛ: “Anannganman [Zoova] si sran kpa’n i klun akunndan’n. Sanngɛ klunwifuɛ’n, ɔ nin sran ng’ɔ fa sa tɛ yolɛ’n cici i ti’n, ɔ kpɔ i sɔfuɛ mun.” (Jue Mun 11:5). Zezi seli akoto Piɛli kɛ: “Fa ɔ tokofi’n wlɛ i bua’n nun, sran kwlaa ng’ɔ tra tokofi nun’n, tokofi’n i nuan yɛ ɔ́ kɔ́-ɔ.” Zoova i Lalofuɛ’m be si ndɛ sɔ’n yɛ be fa su.—Matie 26:52.

⁸ Kannzɛ bɔbɔ mɛn’n nun sa’m be kle weiin kɛ blɛ wie nun’n, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be fa “tokofi” be kunnin’n, sanngɛ b’a wunmɛn i sɔ ayeliɛ’n Zoova i Lalofuɛ’m be lika. Zoova i Lalofuɛ’m be yoman sa kɛ ngalɛ sa’m be nun wie fi. Sanngɛ, afɔtuɛ nga ɔ o Rɔmfuɛ Mun 13:1, 2 nun’n, be fa su lele be guɛ i ti nin bo. I waan: ‘Maan sran’m be kwlaa bé ɲin yi ngbɛnngbɛn [mɛn siefuɛ] mun, afin sran fi kwlá diman kpɛnngbɛn mɔ nán Ɲanmiɛn yɛ ɔ sieli i ɔ. Yɛ be nga be o lɛ ndɛ bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn yɛ ɔ sieli be ɔ. Ɔ maan sran nga ɔ jao be wun’n, nn w’a yo ɲin kekle Ɲanmiɛn su. Be nga be yo ɲin kekle sɔ’n, be kpɛ be bɔbɔ be wun saɛ ba.’

9. ?Wafa nɲɔn mennin yɛ Zoova i Lalofuɛ’m be jran kekle kakawlongafuɛ’m be ayeliɛ’m be ɲrun ɔn?

⁹ ?Kɛ mɔ kakawlongafuɛ’m be ayeliɛ ti like tɛ’n niɔn, ɔ nin i fataman kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be uka be wiengu mun ayeliɛ sɔ’n i ɲrun kekle jranlɛ’n nun? I sɔ yɛ be yo ɔ. Yɛ, like nga be yo’n i nun klikli’n yɛle kɛ, be yoman like fi m’ɔ fa kakawlongafuɛ ayeliɛ ɔ. I nɲɔn su’n, be kle sran mun Biblu’n nun mmla nga sran fa su ɔ, ɔ wla sa tɛ yolɛ wafa kwlaa i ase’n.a Afuɛ sin’n, Zoova i Lalofuɛ’m be fali dɔ akpingbinngbin kun, dɔ akpingbin ya nɲɔn nin nɲɔn, dɔ akpiakpi ya nsan ablaɔcuɛ nin kun, dɔ ya nsan nin nɲɔn (1.202.381.302) be ukali sran mun naan be mɛn dilɛ nun’n, be fa Klistfuɛ’m be atin’n su. B’a saciman be blɛ sɔ’n i ngbɛn. Afin be junman’n bali nvlɛ kpa. Yɛle kɛ sran akpiakpi ya nɲɔn ablesiɛn nin nnun, sran ya nnan sran ablesiɛn nin ngwlan (265.469) be yoli be batɛmu yɛ be yoli Zoova i Lalofuɛ. Ɔ maan be yili i nglo sran kwlaa be ɲrun kɛ be kpɔ sa tɛ yolɛ’n i mlɔnmlɔn.

10. ?Wafa sɛ yɛ sa kekleekle annzɛ sa tɛ yolɛ’n wá wíe mlɔnmlɔn andɛ mɛn’n nun ɔn?

¹⁰ Asa ekun’n, Zoova i Lalofuɛ’m be si kɛ be bɔbɔ be kwlá kaciman mɛn tɛ nga. I sɔ’n ti be fa be wla’n kwlaa guɛ i Zoova m’ɔ kwla’n, i su (Jue Mun 83:18, NW). Kannzɛ bɔbɔ sran’m be mian be ɲin sɛ o’n, be kwlá nunnunman sa tɛ yolɛ’n. Be nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan be klɛli Biblu’n, be nun kun kannin e blɛ liɛ’n i ndɛ’n seli kɛ: “Kɛ mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan’n,” kpɔkun ɔ kan gua su ekun kɛ: “Sran nga be klun yo wi bɔ be ti gblɛfuɛ’n, be sa tɛ nga be yo’n i tɛ’n ɔ́ trá laa liɛ’n, bé láka sran mun yɛ bé láka be bɔbɔ be wun.” (2 Timote 3:1, 13). I sɔ ngalɛ’n ti’n, ajalɛ nga sran’m be fɛ i kɛ bé núnnún sa tɛ yolɛ’n, ɔ ti be wun yalɛ klelɛ ngbɛn. Sanngɛ kusu’n, e kwla lafi su kɛ Zoova wá núnnún sa tɛ annzɛ sa kekleekle yolɛ’n i mlɔnmlɔnmlɔn.—Jue Mun 37:1, 2, 9-11; Nyanndra Mun 24:19, 20; Ezai 60:18.

Kannzɛ bɔɔ alɛ’n dan kpa kun w’a mantan koko’n, srɛ kunman be

11. ?Sa tɛ’n i nunnunlɛ’n i wun ajalɛ mennin yɛ Zoova w’a dun mmua w’a fa ɔ?

¹¹ Kɛ mɔ aunjuɛ Ɲanmiɛn’n i ɲin ci sa tɛ yolɛ’n ti’n, ɔ fali ajalɛ kɛ ɔ́ núnnkún mmusu’m be si Satan m’ɔ kpɛ sa sɔ’m be ba’n i mlɔnmlɔn’n. I sɔ’n ti’n, ɔ yoli maan i sran nga ɔ sieli i Famiɛn uflɛuflɛ’n, Misɛli m’ɔ ti anzi kpɛnngbɛn’n, mɔ yɛle Klist Zezi’n, ɔ kwlali Satan tɛ kpa. Biblu’n kan kwlalɛ sɔ mɔ Zezi kwlali Satan i ndɛ se kɛ: ‘Alɛ tɔli ɲanmiɛn su lɔ. Misɛli nin i anzi mun be nin dragɔn nin i anzi mun be kunnin. Dragɔn’n w’a ɲanman jranwlɛ, b’a mɛnmɛn i nin i anzi’m be lika ɲanmiɛn su lɔ kun. Be kannin dragɔn sroesroe dan sɔ’n nin i anzi’m be bo guali be asiɛ’n su wa. I yɛ be flɛ i wuo lalaa, nin mmusu’m be si, nin Satan’n niɔn, i yɛ ɔ laka mɛn wunmuan nunfuɛ’m be kwlaa ɔ.’—Sa Nglo Yilɛ 12:7-9.

12, 13. (a) ?Afuɛ 1914 i bo ndɛ’n yɛle mennin? (b) ?Ngue sa yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezekiɛli seli kɛ ɔ́ jú be nga be jran Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i sin’n be su ɔ?

¹² Sa nga be ju mɛn nun’n mɔ be nin Biblu’n nun ndɛ’m be su kpɛnlɛ’n be kɔ likawlɛ’n, be kle weiin kɛ afuɛ 1914 i nun yɛ alɛ sɔ’n tɔli ɲanmiɛn su lɔ ɔ. Kɛ ɔ fin lɛ’n, alaje’n w’a tranman mɛn’n nun kun. Sa Nglo Yilɛ 12:12 yiyi i sɔ liɛ’n nun se kɛ: ‘I sɔ’n ti, ɲanmiɛn su lɔ ninnge mun nin amun kwlaa mɔ an tran lɔ’n, an si able. Sanngɛ asiɛ’n nin jenvie’n, amun yako! Afin mmusu’m be si Satan’n w’a ba amun wun wa ya su yɛlɛ kɛ ɔ si kɛ i cɛn’n w’a sɔnman kun.’

¹³ Ɔ lemɛn i yowlɛ, ya mɔ Bae Satan fali’n, ɔ fa ko guali Ɲanmiɛn i sran nga ɔ kpali be sieli be ngunmin’n ɔ nin “bua’m be wie mun” mɔ be ti be ukafuɛ’n, be su trelele (Zan 10:16; Sa Nglo Yilɛ 12:17). Ɔ ka kaan sa’n, Satan i ɲin m’ɔ fa ci Ɲanmiɛn i sran mun’n wá jrán kpa. Yɛle kɛ, be nga be jran Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i sin’n mɔ be fa be wla’n be gua Ɲanmiɛn su’n, Bae Satan wá wlá be sin alɛ yɛ ɔ́ klé be yalɛ tɛ kpa. Ezekiɛli ndɛ tre 38 kan alɛ sɔ’n i ndɛ se kɛ, ɔ fin ‘Magɔgu mɛn’n nun lɔ famiɛn nga ɔ suan Gɔgu’n.’

14. ?Wan mun yɛ laa nun be deli Zoova i Lalofuɛ mun ɔn? ?Yɛ bé dé Zoova i Lalofuɛ’m be sɔ ekun?

¹⁴ Kɛ be fuannin Satan ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ juli cɛn wie bɔbɔ’n, asiɛ’n su awa’m be nun sran wie’m be deli Ɲanmiɛn i sufuɛ mun Satan nuan’n nun. Be delɛ sɔ’n yɛ Sa Nglo Yilɛ 12:15, 16 kɛn i ndɛ ɲanndra nun’n niɔn. Sanngɛ, Biblu’n kle weiin kɛ Satan i alɛ kasiɛn nun’n, klɔ sran’m be anuannzɛ fi su sasaman be nga be lafi Zoova su’n. ?Ɔ fata kɛ i sɔ’n ti’n, srɛ kun Klistfuɛ mun annzɛ be wla bo be wun? Cɛcɛ!

15, 16. (a) ?Wafa sɛ yɛ ndɛ nga Zozafati blɛ su’n Zoova kan kleli i nvle’n m’ɔ guali be awlɛn su nzue’n, ɔ gua andɛ Klistfuɛ’m be awlɛn su nzue wie ɔ? (b) ?Ajalɛ mennin yɛ Zozafati nin i nvle’n be fali mɔ andɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be fa su wie ɔ?

¹⁵ Kɛ nga Famiɛn Zozafati blɛ su’n Ɲanmiɛn fa deli i nvle’n sa’n, ɔ́ wá dé i sufuɛ mun ekun kpa. Blɛ sɔ nun’n, Zoova seli Famiɛn Zozafati kɛ: ‘Wɔ, Famiɛn Zozafati, a nin Zidafuɛ’m be kwlaa nin be nga be tran Zerizalɛmu’n, amun sie amun su kpa. Anannganman [Zoova] kan ndɛ kle amun. I waan yoo: Nán srɛ kun amun yɛ nán amun sro sonja kpanngban nga mun. Afin nán amun yɛ amun nin bé kún ɔn, m bɔbɔ min Ɲanmiɛn yɛ min nin be é kún ɔn. [...] Nán amun yɛ amun wá kún alɛ nga ɔ. Amun li amun ko jranjran, kpɔkun amun ka amun osu nun lɛ, yɛ amún wá wún delɛ nga Anannganman [Zoova] dé amun’n. Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmufuɛ mun, nán amun sro, nán srɛ kun amun. Ainman’n, amún kó bú be ɲrun, Anannganman [Zoova] jrán amún sin.’—2 Be Nyoliɛ 20:15-17.

¹⁶ Zoova guali Zida nvle’n i awlɛn su nzue, ɔ seli i kɛ alɛ kunlɛ’n timɛn i liɛ. I sɔ kunngba’n, Gɔgu m’ɔ fin Magɔgu’n i alɛ nun’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su faman alɛ ninnge jrɛiin sa be kunman. Sanngɛ, bé ‘jránjrán, kpɔkun bé ká be osu nun lɛ, yɛ bé wún delɛ nga Zoova wá dé be’n.’ Sanngɛ kusu’n, nán kɛ bé trán lɛ sa ngbɛn ɔn, afin Zozafati blɛ su’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m b’a jranman lɛ sa ngbɛn. Biblu’n se kɛ: ‘Zozafati kotoli yɛ ɔ utuli i ɲin ase. Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmufuɛ’m be kwlaa be kotoli yɛ be utuli be ɲin ase Anannganman ɲrun wie. [...] Zozafati nin sran’m be kwlaa be bo yoli kun be fali jue tofuɛ’m be nun wie mun. Be waan bé wlá be wun Ɲanmiɛn sulɛ ninnge mun, bé dún mmua sonja’m be ɲrun, naan bé sró jue kɛ: “Maan e manman Anannganman, afin i aunnvuɛ silɛ’n wo lɛ titi.”’ (2 Be Nyoliɛ 20:18-21). Ɛɛn, kannzɛ bɔbɔ Ɲanmiɛn Zoova i kpɔfuɛ’m be tɔli i sufuɛ’m be su sɛ o, sanngɛ i sufuɛ sɔ’m b’a yacimɛn i manmanlɛ le. Ɔ maan, kɛ Gɔgu wá kpɛ́ i ɲin Zoova i Lalofuɛ’m be su naan ɔ nin be kún alɛ’n, ajalɛ kunngba sɔ’n yɛ bé fá ɔ.

17, 18. (a) ?Kɛ mɔ srɛ kunman Zoova i Lalofuɛ mun Gɔgu i alɛ’n ti’n, yakpa su ajalɛ mennin yɛ be fa ɔ? (b) ?Afuɛ 2002 nun nvle kun aɲia nun’n, junman mennin yɛ be seli Klistfuɛ gbaflɛn nin talua’m be kɛ be fa be ɲin sie su ɔ?

¹⁷ Lele mɔ alɛ sɔ’n jú m’ɔ́ wíe’n, Zoova i Lalofuɛ’m be su yaciman Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i sin jranlɛ le. Bé ɲán wunmiɛn nin fiawlɛ be asɔnun akpiakpi ablangwlan nin nnan, ɔ nin asɔnun ya nsiɛn (94.600) tra su nga be yo aɲia asiɛ wunmuan su’n, be nun tititi (Ezai 26:20). ?Nán ikisa yɛ ɔ ti blɛ kpa m’ɔ fata kɛ e manman Zoova yakpa su ɔ? Kannzɛ bɔɔ Zoova i Lalofuɛ’m be si kɛ Gɔgu wá tɔ́ be su yɛ ɔ́ wlá be sin alɛ’n, sanngɛ srɛ kunman be, yɛ be cuɛnman be wun kɔman siɛn. I kpa bɔbɔ’n, sa sɔ’n wla be fanngan. Yɛ like nga be kwla yo naan b’a manman Zoova’n, be ukɛ i yolɛ’n su.—Jue Mun 146:2.

¹⁸ Asiɛ wunmuan su’n, gbaflɛn nin talua kpanngban kpa be yili be yakpa yolɛ’n i nglo. Yɛle kɛ, be kacili titi atin bofuɛ. Junman sɔ m’ɔ leman wunsu’n i dilɛ’n ti’n, afuɛ 2002 nun nvle kun aɲia’n i bo’n, be yili fluwa nɲa kaan nga be flɛ i kɛ Jeunes gens—Qu’allez-vous faire de votre vie? Fluwa kɛ ngalɛ sa’n m’ɔ bɛli i blɛ nuan’n, ɔ jɔ Klistfuɛ gbaflɛn nin talua mun yɛ kpɛnngbɛn’m be klun dan kpa.—Jue Mun 119:14, 24, 99, 119, 129, 146.

19, 20. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ srɛ kun Klistfuɛ mun annzɛ be sro ɔ? (b) ?Ngue yɛ like suanlɛ nga ɔ́ bɛ́ i sin lɔ’n ɔ́ wá klé e ɔ?

¹⁹ Kannzɛ bɔbɔ mɛn w’a yo kekle’n, sanngɛ Klistfuɛ’m be sroman, yɛ srɛ kunman be. Afin be si kɛ ɔ ka kaan sa’n, Zoova i Sielɛ Blɛ’n wá núnnún sa tɛ’n i wafa kwlaa mlɔnmlɔnmlɔn. Kpɔkun, kɛ mɔ be si kɛ sran kpanngban nga be wuli kakawlongafuɛ’m be abɔlɛ sa’m be nun’n, bé ɲán nguan ekun sran cɛnlɛ blɛ nun’n, i sɔ’n fɔnvɔ be dan. Sran cɛnlɛ sɔ’n ti’n, sran wie’m bé súan Zoova silɛ. Yɛ wie’m be kusu be sú Zoova ekun tititi.—Sa Nga Be Yoli’n 24:15.

²⁰ E mɔ e ti Klistfuɛ kpa’n, e wun kɛ mɛn’n nunfuɛ m’ɔ fataman kɛ e yo’n, ɔ ti like kpa. Ɔ maan, i sɔ yɛ e kunndɛ kɛ é yó i tititi ɔ. E lafi su kɛ é ‘jránjrán, é ká e osu nun lɛ, naan é wún delɛ nga Anannganman [Zoova] dé e’n.’ I sɔ ninnge mun mɔ be wá jú’n, be ti abonuan. Like suanlɛ nga ɔ́ bɛ́ i sin lɔ’n wá wlá e fanngan kpa Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nun. Afin é wá wún kɛ sa nga be ju e blɛ liɛ’n nun’n, be yo maan e wun i wlɛ kpa kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga ɔ o Biblu’n nun’n, be kpɛn su blɛblɛblɛ.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Amun kwla yiyi nun?

• ?Ngue ti yɛ andɛ sran sunman lika be lafiman su kɛ lika’n kwla yo kpa ekun’n niɔn?

• ?Ngue ti yɛ Zoova i Lalofuɛ’m be lafi su kɛ lika’n, ɔ́ yó kpa ɔ?

• ?Ngue yɛ Zoova w’a dun mmua fa yo sran nga ɔ o sa kekleekle yolɛ’m be sin’n niɔn?

• ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e sro Gɔgu i alɛ’n niɔn?