Bla nga Zoova klun jɔli be wun’n
‘Maan Anannganman, ɔ yo ɔ liɛ ye. A kunndɛ ɔ, maan a ɲɛn i.’—RIT 2:12.
1, 2. ?Bla nga Ɲanmiɛn klun jɔli be wun mɔ Biblu’n kannin be ndɛ’n, wafa sɛ yɛ e kwla nian be nzuɛn kpa’n su naan y’a ɲan su mmlusuɛ ɔ?
ƝANMIƐN mɔ bla nɲɔn be sro i ti’n, b’a yoman sa nga Ezipti Famiɛn’n seli be kɛ be yo’n. Ɲanmiɛn su mɔ tekle bla kun lafi ti’n, kɛ ɔ́ sásá Izraɛli klɔ kplafuɛ nɲɔn’n, w’a bumɛn i nguan’n i like fi. Bla kun kusu’n, i ngwlɛlɛ’n nin i wun ase kanlɛ’n ti’n, ɔ deli sran kpanngban, kpɔkun ɔ yoli maan Zoova i sran nga ɔ kpali sieli i ngunmin’n w’a kunman sran w’a fa tumɛn i klunngbɔ. Zoova su mɔ angbeti bla kun lafi ti’n, ɔ sikeli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun. Kpɔkun aliɛ kan nga ɔ nin i wa’n be le i’n, be nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n be cɛli nun be dili. Bla nga Zoova klun jɔli be wun mɔ Biblu’n kan be ndɛ’n, be sa nga be yoli’n be nun wie mun yɛ y’a fiti su lɛ.
2 Wafa nga Zoova buli bla sɔ mun mɔ i ti yɛ ɔ yrali be su’n, ɔ kle kɛ maan sran kun yo bla annzɛ yasua o, like nga ɔ ti Zoova i cinnjin’n yɛle sran’n i nzuɛn kpa’n. Andɛ mɛn nun’n, be wunnɛn su klanman yolɛ’n yɛ ɔ ti sran’m be cinnjin ɔn. Ɔ maan, sran nga i waan ɔ́ fá Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n síe i ninnge kwlaa be yolɛ’n i ɲrun’n, ɔ kwla yo kekle mɛn i. Sanngɛ, andɛ bla kpanngban kpa mɔ be sro Ɲanmiɛn’n, be kwla fɛli i sɔ ajalɛ liɛ’n. Yɛle kɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n yɛ ɔ loli be ɔ. Klistfuɛ bla sɔ’m be sɔnnzɔn laa bla nga be sro Ɲanmiɛn’n be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nin be ngwlɛlɛ’n, ɔ nin be sran lika nianlɛ’n nin be nzuɛn kpa wie mun ekun mɔ Biblu’n kan be ndɛ’n. Klistfuɛ yasua’m be kusu be kwla nian laa bla’m be nzuɛn kpa sɔ’m be su wie. Kɛ ɔ ko yo naan y’a kwla nian be nzuɛn sɔ’m be su kpa y’a nanti’n ti’n, amun e fa Biblu’n naan e yiyi wafa nga ɔ kannin bla sɔ’m be ndɛ’n, i nun kpa.—Rɔmfuɛ Mun 15:4; Zak 4:8.
Bla nga b’a yoman like nga Ezipti Famiɛn seli be kɛ be yo’n
3, 4. (a) ?Kɛ Ezipti Famiɛn’n seli Sifra nin Pia mɔ be ti ba wufuɛ’n be kɛ be kun Izraɛli ba yasua mun awuliɛ lɔ’n, ngue ti yɛ b’a kplinman su ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Zoova yrali ba wufuɛ nɲɔn sɔ’m be yakpa yolɛ’n ɔ nin be Ɲanmiɛn srolɛ’n, i su ɔ?
3 Kɛ alɛ dan’n i nɲɔn su nga be kunnin i mɛn wunmuan’n nun’n ɔ wieli’n, be dili be nga be kunnin sran’m be jɔlɛ Alemanɲi (Allemagne) lɔ lika nga be flɛ i Nunrɛnbɛgi lɔ. Jɔlɛ dilɛ sɔ nun’n, sran kunfuɛ sɔ’m be nun kpanngban kpa be seli kɛ sran yɛ ɔ seli be kɛ be yo sa nga be yoli’n niɔn. Siɛn’n, amun e fa sran sɔ mun e sunnzun Ezipti Famiɛn klunwifuɛ’n i blɛ su Izraɛli bla nɲɔn be ayeliɛ’n naan e nian. Bla nɲɔn sɔ’m be ti ba wufuɛ. Be flɛ kun kɛ Sifra, yɛ be flɛ kun ekun Pia. Kɛ mɔ Ebre’m be trɛ ndɛndɛ kpa ti’n, srɛ kunnin Ezipti famiɛn’n. Ɔ maan, ɔ wlali ba wufuɛ nɲɔn sɔ’m be su nun kɛ be kun Izraɛli ba yasua mun awuliɛ lɔ. ?Wafa sɛ yɛ bla nɲɔn sɔ’m be sɔli klunwi ndɛ sɔ’n nun ɔn? ‘B’a yoman like nga famiɛn’n seli be kɛ be yo’n. Ɔ maan be yacili ba yasua’m be lɛ, b’a kunman be.’ ?Ngue ti yɛ bla nɲɔn sɔ’m b’a yoman srongble’n niɔn? Afin, be ‘ɲin yi Ɲanmiɛn’ ti ɔ.—Ezipt Lɔ Tulɛ 1:15, 17; Bo Bolɛ 9:6.
4 Nanwlɛ, ba wufuɛ nɲɔn sɔ’m be fali be wla guali Zoova su. Yɛ Zoova kusu, kɛ Ezipti famiɛn’n fali ya’n, ɔ yoli kɛ ‘ɲrɛn sa,’ ɔ sasali be (2 Samiɛl 22:31; Ezipt Lɔ Tulɛ 1:18-20). Sanngɛ, bla nɲɔn sɔ’m be suyralɛ’n w’a kaman ngalɛ’n su. Zoova yrali Sifra nin Pia be bɔbɔ be awlobo’n su. Asa ekun’n, bla sɔ’m be ɲannin ɲrun kpa. Afin Zoova yoli maan be klɛli sa nga be yoli’n, ɔ nin be dunman’n wlɛli i Biblu’n nun naan e kanngan nun. Sanngɛ Ezipti famiɛn i dunman liɛ’n, ɔ tɔli nzue nun w’a cɛ kpa.—Ezipt Lɔ Tulɛ 1:21; 1 Samiɛl 2:30b; Nyanndra Mun 10:7.
5. ?Wafa sɛ yɛ andɛ Klistfuɛ bla kpanngban be nian Sifra nin Pia be yakpa yolɛ ayeliɛ’n su ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ Zoova yrá be su ɔ?
5 ?E kwla ɲan Sifra nin Pia be wunsu bla andɛ? Ɛɛn, i sɔ bla’m be o lɛ. Afuɛ kwlaa nun’n, nvle wie’m be nun’n, ‘famiɛn’n i ndɛ’n,’ yɛle kɛ nán be bo jasin fɛ’n kun. Sanngɛ, bla yakpafuɛ kpanngban kpa be liɛ’n, kannzɛ bé klé be yalɛ annzɛ bé kún be o, sanngɛ be kan Biblu’n nun ndɛ’n m’ɔ de sran’n, be kle sran mun (Ebre Mun 11:23; Sa Nga Be Yoli’n 5:28, 29). Ɲanmiɛn nin sran be klolɛ’n ti’n, bla yakpafuɛ sɔ’m be bo Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n be kle be wiengu titi, be yacimɛn i bolɛ. I sɔ’n ti’n, sran’m be tanndan Klistfuɛ bla kpanngban be ɲrun yɛ be kle be yalɛ (Mark 12:30, 31; 13:9-13). Wafa nga Zoova i ɲin w’a kpaman Sifra nin Pia be ayeliɛ’n su’n, i sɔ kunngba’n yɛ sɛ bla sɔ’m be tra be awlɛn lele be guɛ i ti nin i bo’n, Zoova yí i nglo kɛ ɔ klo be ɔ. Yɛle kɛ, ɔ́ klɛ́ be ‘dunman’n nguan fluwa’n nun.’—Filipfuɛ Mun 4:3; Matie 24:13.
Zoova klun wa jɔli bla kun m’ɔ ti tekle bla laa’n i wun
6, 7. (a) ?Zoova nin i sufuɛ’m be su ndɛ mennin yɛ Raabu si i ɔ? ?Yɛ i sɔ’n yoli i sɛ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n yi Raabu i ayɛ ɔ?
6 Afuɛ akpi kun ya nnan afuɛ ableso nin nsan (1473) nun laa blɛ liɛ’n nun’n, be flɛ Zeriko lɔ tekle bla wie kɛ Raabu. Bla sɔ’n tili ndɛ kpanngban kpa. I wie yɛle kɛ, kɛ Izraɛli fin Ezipti lɔ fiteli’n, ɔ dili afuɛ ablanan (40) tra su. Sanngɛ, kɛ Raabu sikeli Izraɛli nvle kplafuɛ nɲɔn’n i awlo lɔ’n, ɔ kannin abonuan sa nga kɛ Izraɛlifuɛ’m bé fín Ezipti lɔ bé fíte be yoli’n, i su ndɛ kwlaa kleli be. Asa ekun’n, kwlalɛ nga Izraɛlifuɛ’m be kwlali Amɔrfuɛ’m be famiɛn nɲɔn’n, Siɔn nin Ɔgu, mɔ i liɛ i osu nin a cɛman’n, Raabu si i su ndɛ’n wie. ?Wafa sɛ yɛ sa kwlaa sɔ mɔ Raabu si be’n, be ɲannin ta i su ɔ? Ɔ seli nvle kplafuɛ’m be kɛ: ‘N si kɛ Anannganman fali mɛn nga mannin amun. [...] Nanwlɛ, Anannganman amun Ɲanmiɛn yɛ ɔ ti nglo lɔ nin asiɛ’n’n su wa Famiɛn’n niɔn.’ (Zozie 2:1, 9-11). Nanwlɛ, Zoova i su ndɛ nin sa nga i dunman nun Izraɛlifuɛ’m be yoli’n, be su ndɛ mɔ Raabu tili’n ɔ wluwluli i wun, ɔ maan ɔ lafili Ɲanmiɛn su.—Rɔmfuɛ Mun 10:10.
7 Raabu yili i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i nglo. Yɛle kɛ, kɛ Izraɛlifuɛ nɲɔn be ɔli mɛn’n i kplalɛ’n, ɔ “sikeli be kpa.” Kpɔkun kɛ Izraɛlifuɛ’m bé wá núnnún Zeriko klɔ’n, kɛ ɔ ko yo naan w’a kwla fite nun’n ti’n, ɔ niannin afɔtuɛ nga be mɛnnin i’n su (Ebre Mun 11:31; Zozie 2:18-21). Nanwlɛ, sa nga Raabu i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti ɔ yoli’n, ɔ jɔli Zoova klun kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ yoli maan Zaki m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n ɔ boli Raabu nin Abraamu m’ɔ ti Ɲanmiɛn i janvuɛ’n, be dunman Biblu’n nun naan Klistfuɛ’m be nian be ajalɛ kpa’n su. Zaki waan: ‘?Kɛ Raabu m’ɔ ti tekle bla’n sikeli Zuifu mɔ be sunmannin be’n, mɔ maan be fali atin uflɛ ɔli’n, Ɲanmiɛn a bumɛn i kusu sran kpa i sa sɔ’n ti?’—Zak 2:25.
8. ?Raabu i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nin i aɲinyiɛ’n ti’n, wafa sɛ yɛ Zoova yrɛli i su ɔ?
8 Zoova yrali Raabu su kpa liɛ su. I kun yɛle kɛ, Zoova yoli maan be yacili Raabu nin i “osufuɛ’m be lɛ” b’a kunman be. Asa ekun’n, Zoova yoli maan be “kali Izraɛlifuɛ’m be afiɛn,” kpɔkun be yoli be kpa kɛ be bɔbɔ be osufuɛ sa (Zozie 2:13; 6:22-25; Saun Yolɛ 19:33, 34). Sanngɛ, nán Raabu i suyralɛ’n i ngba yɛle ngalɛ’n. Afin, ɲrun dan kpa nga Zoova maan Raabu ɲɛnnin i’n yɛle kɛ, ɔ yoli Zezi i nannannannan’m be nun kun. Nanwlɛ, wafa nga Zoova yili i klun ufue’n i nglo kɛ ngalɛ’n sa’n, Kanaan bla sɔ m’ɔ ti amuɛn sɔfuɛ laa’n i lika’n, i sɔ’n ti abonuan dan!a—Jue Mun 130:3, 4.
9. ?Wafa sɛ yɛ suyralɛ nga Zoova yrali Raabu nin blɛ klikli nun Klistfuɛ bla’m be su’n, ɔ kwla wla andɛ bla wie’m be fanngan ɔn?
9 Kɛ Raabu sa’n, blɛ klikli’n nun bla nga be yoli Klistfuɛ’n, ɔ nin e blɛ liɛ nunfuɛ wie’m be wlali be sa tɛ sukusuku yolɛ’n i ase, kpɔkun be yoli Ɲanmiɛn klun sa’n (1 Korɛntfuɛ Mun 6:9-11). Atrɛkpa’n, lika kɛ laa Kanaan klɔ mɔ sa tɛ yolɛ’n timan be ɲrun like tɛ’n, be nun yɛ bla sɔ’m be nun wie’m be ɲinnin ɔn. Sanngɛ, kɛ be wa sili Ɲanmiɛn Ndɛ’n i kpa mɔ be lafili su’n, be kacili be nzuɛn’n (Rɔmfuɛ Mun 10:17). I sɔ’n ti’n, kɛ é kán bla sɔ’m be ndɛ’n, e kwla se kɛ: ‘Kɛ be se kɛ ɔ ti be Ɲanmiɛn’n ɲannzuɛn kunmɛn i.’ (Ebre Mun 11:16). ?Nán be ayɛ yilɛ yɛle i sɔ’n?
Bla kun i ngwlɛlɛ’n ti’n, Zoova yrɛli i su
10, 11. ?Sa mennin yɛ ɔ juli Nabali nin Davidi be afiɛn mɔ Abigaili w’a kwlá tranman lɛ sa ngbɛn w’a nianman ɔn?
10 Laa bla kpanngban nga be lafi Ɲanmiɛn su’n, be yili be ngwlɛlɛ ayeliɛ’n i nglo kpa liɛ su. I sɔ’n ti’n, Zoova i nvle’n buli be sran kpa. Bla sɔ’m be nun kun yɛle Abigaili. I wun Nabali ti Izraɛli lɔ fie difuɛ aɲanbeunfuɛ’n kun. Abigaili i ngwlɛlɛ’n ti’n, ɔ deli sran kpanngban. Kpɔkun, ɔ yoli maan Davidi m’ɔ́ wá yó Izraɛli famiɛn’n w’a kunman sran. 1 Samiɛl ndɛ tre 25 kan Abigaili ndɛ. E kwla fa e kanngan nun.
11 Sa nga ɔ juli’n yɛle kɛ, kɛ Davidi nin i gbaflɛn’m be o be ngblaliɛ’n nun lɔ’n, Nabali i bua’m be didili be wun koko lɛ. Maan ɔ yo kɔnguɛ annzɛ wia nun o, Davidi nin i sran’m be niannin Nabali m’ɔ ti be niaan Izraɛlifuɛ’n i bua’m be lika kpa. B’a semɛn i kɛ ɔ tua be kalɛ. Kɛ Davidi nin i sran’m be aliɛ’n wieli be sa nun’n, ɔ sunmannin i gbaflɛn’m be nun sran blu Nabali sin. Sɛ Nabali waan ɔ́ yó Davidi m’ɔ ti Zoova i sran’n i ye’n, nn blɛ kpa yɛ ɔ ɲɛnnin i lɛ. Sanngɛ, Nabali w’a siman ye mlɔnmlɔn, ɔ fali ya kpa. Ɔ maan, ɔ kpɛli Davidi i nzowa, yɛ ɔ kannin Davidi i gbaflɛn’m be bo, w’a manman be like fi. Kɛ Davidi tili’n, ɔ yiɛli i sran ya nnan’n (400), ɔ wlali be sa nun tokofi naan be nin Nabali bé kó kún. Kɛ Abigaili tili sa nga i wun’n yoli’n, ɔ fali angunndan kpa. Yɛle kɛ, ɔ fali ndidiɛ ninnge mun naan ndɛndɛ kpa’n, i bɔbɔ w’a fa be w’a ko kpa Davidi i atin.—Ndɛ mma 2-20.
12, 13. (a) ?Wafa sɛ yɛ Abigaili kleli kɛ ɔ si ngwlɛlɛ naan i ɲin yi Zoova ɔ nin i sran m’ɔ kpali sieli i ngunmin’n niɔn? (b) ?Kɛ Abigaili sɛli i sin i awlo lɔ’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ? ?Yɛ sa sɔ’n i agualiɛ’n yoli sɛ mɛnnin i?
12 Kɛ Abigaili ko toli Davidi’n, wafa nga ɔ kɛnnin i wun ase m’ɔ kpatali Davidi’n, ɔ kle kɛ i ɲin yi Zoova i sran m’ɔ kpali sieli i ngunmin’n. Ɔ seli kɛ: ‘Anannganman fá sielɛ’n ɔ́ mán wɔ awlo’n titi yɛle kɛ á kún i alɛ’n,’ kpɔkun ɔ kan guali su kɛ Zoova wá síe Davidi i famiɛn i Izraɛli nvle’n su (Ndɛ mma 28-30). Blɛ kunngba sɔ nun’n, Abigaili trɛli i awlɛn naan w’a se Davidi kɛ nán maan ɔ tu i klunngbɔ naan Ɲanmiɛn w’a fɛmɛn i wun ya (Ndɛ mma 26, 31). Abigaili i wun ase kanlɛ’n ɔ nin i aɲinyiɛ’n, ɔ nin i ngwlɛlɛ’n, ɔ kannin Davidi i awlɛn’n. Ɔ maan, ɔ seli Abigaili kɛ: ‘Anannganman m’ɔ ti Izraɛlifuɛ’m be Ɲanmiɛn’n, m’ɔ sunmannin wɔ kɛ a wa kpa min atin’n, i mo! Ń yó wɔ mo ɔ ngwlɛlɛ’n ti. Ń yó wɔ mo, afin a yo maan m’an kunman sran.’—Ndɛ mma 32, 33.
13 Kɛ Abigaili sɛli i sin i awlo lɔ’n, ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ kán ye nga ɔ ko yoli Davidi’n i ndɛ klé i wun’n. Sanngɛ, ɔ wunnin kɛ i wun’n ‘w’a nɔn nzan’n lele w’a tratra su, w’a bo i.’ Ɔ maan, ɔ minndɛli kɛ nzan’n titi i ɲin su naan w’a kan ndɛ’n w’a kle i. ?Kɛ Nabali tili sa nga i yi’n yoli’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ? W’a yomɛn i fɛ mlɔnmlɔn, ɔ maan ɔ kali lɛ yoli dunmlaan. I le blu su’n, Ɲanmiɛn maan ɔ wuli. Kɛ Davidi tili Nabali i wie’n, ɔ ko seli Abigaili kɛ ɔ́ fɛ́ i yó i yi. Afin, ɔ kloli i. Abigaili kusu kplinnin su.—Ndɛ mma 34-42.
?Amun kwla yo kɛ Abigaili sa?
14. ?Abigaili i nzuɛn mennin yɛ e kunndɛ kɛ é súan ɔn?
14 ?E wun Abigaili i nzuɛn kpa sɔ wie mun, yɛ e kwlaa i bla o, i yasua o, e kwla suan nzuɛn kpa sɔ’n wie? Kɛ sa ju’n, atrɛkpa e kunndɛ kɛ é yó ninnge mun ngwlɛlɛ su. ?Wie liɛ kusu’n, sɛ ndɛ wie be e awlɛn’n, e kunndɛ kɛ é gúa e wla ase naan é íjɔ wɛtɛɛ su? Sɛ ɔ ti sɔ’n, e kwla koko i su yalɛ e kle Zoova. Afin, ɔ seli kɛ sran kwlaa nga ɔ́ ‘kán ndɛ klé i ɔ, ɔ lafi i su’n,’ ɔ́ mɛ́n i sɔfuɛ’n i ngwlɛlɛ, nin sa silɛ nin angunndan.—Zak 1:5, 6; Nyanndra Mun 2:1-6, 10, 11.
15. ?Sa mennin nun yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ Klistfuɛ bla’m be fa Abigaili i nzuɛn kpa’n su ɔ?
15 Bla nga Ɲanmiɛn ndɛ’n nin a timan be wun mun kpa’n, annzɛ kusu nga be ti sran mɔ be lafiman Ɲanmiɛn su mlɔnmlɔn’n, be yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ be yi nzuɛn kpa sɔ’m be nglo ɔ. Wie liɛ’n, yasua’n ti nzan nunmunfuɛ. Sanngɛ atrɛkpa’n, i sɔfuɛ’n ɔ́ káci i ayeliɛ’n cɛn kun. I sɔ yɛ yasua kpanngban’m be yoli ɔ, afin be wunnin kɛ be yi’m be bu be sran, be nzuɛn’n ti kpa yɛ be awlɛn ti wɛtɛɛ.—1 Piɛr 3:1, 2, 4.
16. ?Kannzɛ awlo lɔ ti sɛ, ti sɛ o, sanngɛ wafa sɛ yɛ Klistfuɛ bla kun kwla kle kɛ ɔ nin Zoova be afiɛn ndɛ’n ti i cinnjin kpa tra like’n kwlaa ɔ?
16 Mmo mun, kannzɛ ɲrɛnnɛn’n wo amun su awlo lɔ’n, sanngɛ maan ɔ kpɛn amun klun titi kɛ Zoova w’a yiman amun ase (1 Piɛr 3:12). I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ m’ɔ man amun wunmiɛn’n, amun yo be titi. Amun srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ man amun ngwlɛlɛ nin awlɛn wɛtɛɛ. Nanwlɛ, amun kanngan Biblu’n nun titi, yɛ amun bu su angunndan, kpɔkun amun srɛ Ɲanmiɛn yɛ an fa amun wun mantan amun niaan Klistfuɛ mun kpa. Maan ninnge sɔ’m be yolɛ’n ti’n, amun nin Ɲanmiɛn amun afiɛn mantan kpa liɛ su. Abigaili i Ɲanmiɛn klolɛ’n, ɔ nin ye m’ɔ yoli Ɲanmiɛn i sran m’ɔ kpali sieli i ngunmin ti’n, i wun’n i klɔ sran nzuɛn’n w’a sɛmɛn i. Abigaili yoli sa nga ɔ ti Ɲanmiɛn mmla’n su’n. Sɛ bɔbɔ awlo’n i nun siɛ’n ti Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’n, sanngɛ maan bla’n m’ɔ ti Klistfuɛ wie’n i kusu ɔ wun i wlɛ kɛ, ɔ fata kɛ i bɔbɔ ɔ yo Ɲanmiɛn ninnge mun titi naan i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n taka kpa. Afin, kannzɛ bɔbɔ bla’n i lika nianlɛ’n, annzɛ i Ɲanmiɛn ninnge’m be su nianlɛ’n ti yasua’n i ti su trɔ’n, sanngɛ ‘kɛ ɔ ko yo naan bla’n w’a ɲɛn i ti mlɔnmlɔn’n, ɔ miɛn i ɲin di junman kpa.’—Filipfuɛ Mun 2:12; 1 Timote 5:8.
‘Mo kunngba nga be fa yo Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n,’ Zoova fa yoli bla kun
17, 18. (a) ?Like srɛlɛ mennin yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n fa sali Sarɛpta lɔ anbgeti bla’n i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n niannin ɔn? (b) ?Ngue yɛ angbeti bla yoli mannin Eli ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ Zoova kusu yrɛli i su ɔ?
17 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Eli blɛ su’n, Zoova niannin angbeti bla kun i lika. I sɔ’n kle kɛ, kɛ sran kun fɛ i sa nun like fa suan Ɲanmiɛn i sulɛ kpa’n i bo’n, kpɔkun ɔ fɛ i wun nannan su’n, Zoova i klun jɔ i sɔfuɛ’n i wun kpa liɛ su. Wawa m’ɔ cɛli kpa Eli blɛ su’n ti’n, awe’n kpɛnnin Sarɛpta lɔ angbeti bla kun nin i wa’n, ɔ nin sran kpanngban kpa be su. Kɛ bla sɔ’n ɔ nin i wa’n be sa nun aliɛ’n wieli m’ɔ ka kaan sa’n, kpɔkun yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Eli ko toli be ɔ. Bla’n i sa nun yoman fɛ mlɔnmlɔn, sanngɛ Eli seli i kɛ ɔ fɛ i sanmlɛn nin ngo kan nga ɔ ka lɛ’n, ɔ fa tɔn “kpaun kaan kun” mɛn i naan ɔ di. Ɔ kan guali su ekun kɛ: ‘Anannganman m’ɔ ti Izraɛli i Ɲanmiɛn’n wan yoo: “Sanmlɛn’n su wieman sɛ’n nun, yɛ ngo’n su wieman sɛ mma’n nun le ka naan Anannganman w’a tɔ nzue asiɛ’n su.” ’—1 Famiɛn Mun 17:8-14.
18 ?Sɛ amun yɛ be srɛli amun like sɔ’n, amún kplín su? Atrɛkpa’n, angbeti bla’n si kɛ Eli ti Zoova i nuan ijɔfuɛ. Afin, ɔ “niannin ndɛ nga Eli kannin’n su yoli.” ?Bla’n i aklunye’n ti’n, ngue yɛ Zoova kusu yoli ɔ? Ɔ yoli maan angbeti bla’n, ɔ nin i wa’n yɛ Eli be ɲannin like be dili i lele ɔ cɛli kpa (1 Famiɛn Mun 17:15, 16). Nanwlɛ, kannzɛ bɔbɔ Sarɛpta lɔ anbgeti bla’n timan Izraɛlifuɛ’n, sanngɛ ‘mo kunngba nga be fa yo Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n,’ Zoova fa yoli i wie (Matie 10:41). Zezi kusu yili angbeti bla’n i ayɛ kpa. Afin, kɛ Zezi kán ndɛ klé i osufuɛ Nazarɛtifuɛ mɔ be lafiman Ɲanmiɛn su mlɔnmlɔn’n, ɔ seli kɛ be nin a wunman sran nga ɔ lafi Ɲanmiɛn su kɛ bla sɔ’n sa le.—Lik 4:24-26.
19. ?Wafa sɛ yɛ andɛ Klistfuɛ bla kpanngban be yo kɛ Sarɛpta lɔ angbeti bla’n sa ɔ? ?Yɛ Zoova bu i sɔ bla’m be sɛ?
19 Andɛ kusu’n, Klistfuɛ bla kpanngban kpa be fa Sarɛpta lɔ angbeti bla’n i ajalɛ’n su. I wie yɛle kɛ le mɔcuɛ kwlaa nun’n, e niaan Klistfuɛ bla mun, be nun sunman be ti yalɛfuɛ yɛ be awlo’n i lika nianlɛ’n ti be su trɔ. Sanngɛ, be sike akpasua sunianfuɛ mun nin be yi mun. Wie’m be nin be asɔnun’n nun atin bofuɛ’n be wlu awlo, be ti yalɛfuɛ’m be wun ɲanman nun, annzɛ be fa be sa nun like be suan Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ junman’n i bo, kpɔkun be fa be wun nannan su (Lik 21:4). ?Zoova i wla kwla fi be ayeliɛ sɔ’n su? Ɔ si’ɛ! ‘Afin Ɲanmiɛn yoman sa m’ɔ timɛn i su’n, i wla fiman junman nga an dili nin klolɛ nga an fa klo i mɔ maan an yoli i sran’m be ye mɔ an tɛ yo’n su’n.’—Ebre Mun 6:10.
20. ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga ɔ́ bá lɛ’n nun ɔn?
20 Blɛ klikli nun’n, Zezi nin i akoto’m be lika nianlɛ’n ɔ yoli Klistfuɛ bla nga be sro Ɲanmiɛn’n be cenjele like kpa. Like suanlɛ nga ɔ́ bá lɛ nun’n, é wá wún wafa nga Zoova klun jɔli bla sɔ’m be wun’n. Kpɔkun, andɛ bla nga kannzɛ bɔbɔ sa kekle fanunfanun o be su’n, sanngɛ be tu be klun be su Zoova’n, é kán be ndɛ wie.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Zezi i osufuɛ nga Matie fluwa’n boboli be dunman’n, bla nnan be dunman o nun wie. Be yɛle Tamar, Raabu, Riti nin Mali. Ɲanmiɛn Ndɛ’n yili be kwlaa sɔ’n be ayɛ.—Matie 1:3, 5, 16.
I nun flanlɛ
• ?Ngue ti yɛ Zoova klun jɔli bla nga be dunman lɔngɔ su yɛ’n be wun ɔn?
• Sifra nin Pia
• Raabu
• Abigaili
• Sarɛpta lɔ angbeti bla’n
• ?Wafa sɛ yɛ bla sɔ’m be nzuɛn kpa’n i su angunndan bulɛ’n kwla uka e, e tinuntinun ɔn? Amun fa sunnzun ase wie mun fa yiyi nun.