Maan e uka e wiengu mun naan be nanti like nga Biblu’n kle’n su

‘Nga kusu m’ɔ guali asiɛ kpafuɛ’n su’n, yɛle be nga be sie be su Ɲanmiɛn ndɛ’n su be ti, be wun i wlɛ, yɛ be fa su kpa’n. Be yɛ be ti awie m’ɔ yoli kpa’n niɔn.’​—LIK 8:15.

1, 2. (a) ?Ngue ti yɛ be yili fluwa ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ? (b) ?Afuɛ koko nga nun’n, wafa sɛ yɛ Zoova yrɛli i sufuɛ’m be junman’n su ɔ?

ZOOVA i Lalofuɛ bla kun m’ɔ ti titi atin bofuɛ’n, ɔ kannin e fluwa kun i ndɛ. Be flɛ fluwa sɔ’n kɛ: ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ?a Ɔ seli kɛ: “Fluwa’n ti kpa dan. Sran nga n kle be Biblu’n nun like’n be klo i kpa. N kusu n klo i wie. E kwla fa bo sran’m be Biblu’n nun like klelɛ bo trelele be anuan’n nun lɛ.” Aniaan bian kun m’ɔ bo jasin fɛ’n w’a cɛ kpa’n, ɔ kannin fluwa kunngba’n i ndɛ wie. Ɔ seli kɛ: “N bo jasin fɛ’n w’a di afuɛ 50, yɛ m’an uka sran kpanngban kpa b’a si Zoova. Sanngɛ fluwa kɛ nga sa mɔ be fa suan Biblu’n nun like’n, ɔ ti i liɛ ngunmin. I nun ndɛ’n yo fɛ, yɛ i nun desɛn’m be yo ɲɛnmɛn.” ?Yɛ e li, kɛ e wun fluwa Biblu’n kle i sɔ wie ɔ? Zezi mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ’m be junman kun kɛ be di. Zezi seli kɛ: ‘An wɔ ko kle nvlenvle’n kwlaa be like maan be kaci n sɔnnzɔnfuɛ. Yɛ like kwlaa nga n kleli amun’n, amun kusu an kle be maan be fa su.’ Junman sɔ’n i dilɛ ti yɛ be yili fluwa Biblu’n kle ɔ.—Matie 28:19, 20.

² Kɛ nga Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be yo’n sa’n, andɛ Zoova i Lalofuɛ ko ju sran miliɔn nsiɛn sran ya nsiɛn be tu be klun be kle sran’m be like. E si kɛ, kɛ Zoova wun junman sɔ mɔ i Lalofuɛ’m be di’n, i klun jɔ dan. (Nyanndra Mun 27:11) Ɔ maan, ɔ yra be su. Afin amun bɔbɔ amun nian. Afuɛ nga be flɛ i 2005 nun’n, be boli jasin fɛ’n nvlenvle 235 nun. Kpɔkun, kɛ e kan sran nga be kleli be like’n be nuan bo nun’n, ɔ ti kɛ anglo kwlaa nun be kleli sran 6.061.500 tra su be Biblu’n nun like sa. Ɔ maan, sran kpanngban kpa ‘be tili Ɲanmiɛn ndɛ’n yɛ be fali su. B’a bumɛn i kɛ ɔ ti sran liɛ, sanngɛ be wunnin i kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn ndɛ sakpa.’ (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:13) Afuɛ nɲɔn ng’ɔ sinnin lɛ nun’n, sran bɔ ko ju miliɔn kun tra su be kacili Zezi i sɔnnzɔnfuɛ uflɛuflɛ. I sɔfuɛ’m be nantili Zoova i mmla’m be su, yɛ be yoli be batɛmu.

3. ?Wafa nga é fá fluwa Biblu’n kle é dí junman’n, i su kosan mennin yɛ like suanlɛ nga wá tɛ́ su ɔ?

³ ?Sran Biblu’n nun like klelɛ’n m’ɔ ti aklunjuɛ like’n, amun a kle wie koko nga nun? Kɛ ‘awie m’ɔ yo kpa’n sa’n,’ mɛn wunmuan’n nun sran wie’m be o lɛ’n, be ‘sie be su Ɲanmiɛn ndɛ’n su be ti, be wun i wlɛ, yɛ be fa su kpa.’ (Lik 8:11-15) ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa fluwa Biblu’n kle e di junman ɔn? Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun i wlɛ’n, é wá fá e ɲin síe kosan nsan su like suanlɛ nga nun. Kosan klikli’n yɛle kɛ: ?Wafa sɛ yɛ e kwla bo sran Biblu’n nun like klelɛ bo ɔ? I nɲɔn su’n yɛle kɛ: ?Like klelɛ ajalɛ kpafuɛ’n yɛle mennin? Yɛ i nsan su’n yɛle kɛ: ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle sran’n i Biblu’n nun like naan i kusu w’a fa kle sran uflɛ wie ɔ?

Wafa nga e kwla bo sran’m be Biblu’n nun like klelɛ bo’n

4. ?Ngue ti yɛ sran wie’m be sisi be bo Biblu’n nun like suanlɛ’n su ɔ? ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka be naan b’a kplin su ɔ?

⁴ Sɛ be se sran kun kɛ ɔ suan Biblu’n nun like naan ɔ bu i kɛ ɔ su ɲɛnmɛn i ti yoman like uflɛ’n, naan kusu like’n i suanlɛ ti kekle’n, ɔ kwla sisi i bo. Afin, ɔ ti kɛ nzue ba yɛ o i ɲrun yɛ b’a se i kɛ ɔ tu jrɛ i sin lɔ kpɛ kunngba kli sa. ?Sanngɛ sɛ yɔbuɛ siesie nzue sɔ’n nun naan be se i kɛ ɔ nanti su kpɛ’n, i liɛfuɛ’n, saan ɔ́ kplín su, nɛ́n i ɔ? I sɔ kunngba’n, sɛ e fa fluwa Biblu’n kle naan i lika nga e fa kle sran’n, e yiyimɛn i ngba nun kpɛ kunngba naan e kpɛkpɛ nun kannganngan e kle i’n, ɔ su sisimɛn i bo. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e siesie e wun kpa. Sɛ e yo sɔ’n, like nga e kle’n, ɔ́ káci kɛ yɔbuɛ m’ɔ siesie nzue ba’n nun mɔ sran’n nanti su naan w’a to Zoova naan be afiɛn w’a sɛ’n sa.

5. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e kanngan fluwa Biblu’n kle nun ɔn?

⁵ Sɛ e waan é fá fluwa Biblu’n kle é úka sran mun kpa’n, ɔ fata kɛ e bɔbɔ e dun mmua si nun kpa. ?I lɛ nun’n, y’a kanngan nun lele y’a guɛ i bo? Kɛ aniaan kun nin i yi’n bé kɔ́ kɔnze’n, be fali be fluwa liɛ’n trali nun. Cɛn kun mɔ be ɔli wunmiɛn lolɛ jenvie nuan lɔ’n, be boli fluwa’n i nun kannganlɛ bo. Kɛ bé kánngan nun’n, kpɔkun bla kun m’ɔ yo ninnge atɛ’n su sin. Ɔ yo ninnge atɛ be mɔ be fin nvle uflɛ nun be bali jenvie’n nuan lɛ’n be sa nun. I ɲin tɔli fluwa ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ? i su. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ wunngeli aniaan’n nin i yi’n be wun lɔ. Kpɔkun, ɔ seli be kɛ ɔ fɛli i sɔ kosan usɛli i wun icra’n bɔbɔ naan ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ tɛ su mɛn i. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, aniaan’n nin i yi’n b’a sisiman be bo lele, be mannin bla’n i fluwa kun. Fluwa sɔ’n, sran sunman b’a wie nun kanngan. ?Yɛ e li? Atrɛkpa’n, y’a wie nun kanngan wie. Sanngɛ sɛ ‘e ɲan e ti’n, nán e tran lɛ sa ngbɛn.’ ?Ngue ti yɛ e fɛmɛn i sɔ blɛ’n e kannganman nun ekun ɔn? ?Sɛ kusu e nin a kannganman nun’n, ngue ti yɛ e kannganman nun ɔn? E kwla yo i sɔ liɛ’n blɛ mɔ e o lika wie nun é mínndɛ’n, annzɛ kusu kɛ e ɲan wunmiɛn lolɛ blɛ kan junman diwlɛ lɔ annzɛ suklu lɔ’n. (Efɛzfuɛ Mun 5:15, 16) Sɛ e yo sɔ’n, é sí Biblu’n i akua sɔ’n nun kpa. Kpɔkun atrɛkpa’n, é kwlá ɲán sran kun mɔ é yíyí nun é klé i ɔ.

6, 7. ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa fluwa Biblu’n kle e bo sran’m be Biblu’n nun like klelɛ bo ɔ?

⁶ Sɛ jasin fɛ’n bolɛ’n nun é fá fluwa’n mán sran’n, maan e yiyi desɛn nin Biblu’n nun ndɛ mma mun, ɔ nin kosan nga be o i bue 4 nin 5, ɔ nin 6 nun’n be nun kpa. ?Wafa sɛ yɛ é yó ɔ? E kwla usa sran’n kɛ: “?Afɛ ng’ɔ o sran kwlaa be su andɛ yɛ’n niɔn, nin yɛ a bu i kɛ e kwla ɲan ngwlɛlɛ afɛ ɔ?” Maan e sie e su sran’n i nuan bo kpa. I sin’n, e kanngan 2 Timote 3:16, 17 nun. Kpɔkun, e yiyi nun e kle i kɛ sa kwlaa ng’ɔ o sran’m be su’n, Biblu’n kle wafa nga be kwla fin be nun fite’n. I sin’n, e tike fluwa’n i bue 4 nin 5 su e kle i. Kpɔkun e usɛ i kɛ: “?Desɛn kwlaa nga be o yɛ’n, menninfuɛ’n yɛ kɛ a niɛn i sa’n, ɔ be wɔ awlɛn ɔn?” Kɛ sran’n ko kle desɛn kun’n, maan e fa fluwa’n e wlɛ i sa nun. Kpɔkun Biblu’n nun ndɛ mma ng’ɔ o desɛn’n i wun lɛ’n, e fa Biblu’n e kanngan nun. I sin’n, e tike fluwa’n i bue 6 su naan e kanngan nun. Kpɔkun e usa sran’n kɛ: “?Kosan nsiɛn nga be o fluwa’n i bue nga nun yɛ’n niɔn, menninfuɛ’n yɛ a kunndɛ kɛ be tɛ su man wɔ ɔ?” Kɛ sran’n ko kle kosan kun’n, maan e kle i fluwa’n i ndɛ tre ng’ɔ tɛ su’n, kpɔkun e yaci fluwa’n i sa nun. I sin’n, maan e nuan sɛ cɛn nga é sá e sin naan y’a koko ndɛ’n i su yalɛ ekun’n i su.

⁷ Fluwa’n i fa manlɛ’n i wun ajalɛ sɔ’n, ɔ kwla di miniti nnun cɛ. Sanngɛ blɛ kpe kan sɔ nun’n, e kwla si like ng’ɔ ti sran’n i cinnjin’n. E kwla kanngan Biblu’n nun ndɛ mma nɲɔn nun, yɛ e yiyi nun. Asa ekun’n, e kwla wla ndɛ nga é wá kókó su yalɛ cɛn uflɛ’n i bo ase. Yalɛ kokolɛ kpe kan kɛ ngalɛ’n sa’n, ɔ kwla wla sran’n i fanngan tra ndɛ’n ngba. Ɔ maan sɛ bɔbɔ cɛn sɔ’n nun sran’n w’a ɲɛnmɛn i ti’n, sanngɛ atrɛkpa’n i ɲin kwla tran e sin kɛ sɛ e ba cɛn uflɛ’n, ɔ́ mán e blɛ tra laa liɛ’n naan e kle i ‘atin nga be sin nun ɔn be ɲan nguan’n.’ (Matie 7:14) ?Nán tro fɛ’n yɛ ɔ cuɛn janda’n niɔn? Yɛle kɛ, kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ́ mɔ sran’n wún like suanlɛ’n i fɛ́’n, ɔ kwla man e bia naan e tran ase e fa blɛ ng’ɔ le i’n e kle i like.

Like klelɛ ajalɛ’n i kpafuɛ’n

8, 9. (a) ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo naan kɛ sa’m bé wá tɔ́ Biblu’n nun like suanfuɛ’n su bé sɛ́ i nían’n, w’a kwla jran kekle ɔ? (b) ?Ninnge kpakpa nga be fa kle sran like naan w’a kpɔnzɔman’n, nin yɛ e kwla ɲan be ɔ?

⁸ Biblu’n nun like mɔ sran’n se kɛ ɔ́ nánti su’n ti’n, sa’m be kwla tɔ i su be tɛnndɛn i ɲrun. Akoto Pɔlu seli kɛ: ‘Sran kwlaa nga i waan ɔ nin Klist Zezi bé káci sran wunmuan naan ɔ́ yó Ɲanmiɛn klun sa’n, saan bé klé i yalɛ.’ (2 Timote 3:12) Yalɛ sɔ mɔ bé klé sran’n, Pɔlu fa sunnzunnin like kɛ sin’n sa. Yɛle kɛ, sɛ sin tɔ sua mɔ nán ninnge kpakpa yɛ be fa kplannin’n nun’n, ɔ́ yrá mlɔnmlɔn. Sanngɛ sɛ ninnge kɛ sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue, ɔ nin yɔbuɛ kpakpa sa yɛ be fa kplannin’n, ɔ su yraman. (1 Korɛntfuɛ Mun 3:10-13; 1 Piɛr 1:6, 7) I sɔ kunngba’n, sran’n i like klelɛ m’ɔ ti kɛ sua yɛ e su kplan sa’n, maan e fa ninnge kpakpa e kplan. Yɛle kɛ, maan e ukɛ i naan ɔ fa nzuɛn nga kɛ sa’m bé wá tɔ́ i su bé sɛ́ i nían’n, w’a kwla jran kekle’n.

⁹ Jue tofuɛ’n fali “Anannganman i ndɛ mun” sunnzunnin ‘sika mɔ b’a tɔn i kpɛ nso b’a yi i nun fiɛn’n.’ (Jue Mun 12:7) Ndɛ sɔ’n kle kɛ ninnge kpakpa nga e kwla fa kle sran like naan w’a lafi Ɲanmiɛn su kpa’n, i kwlaa o Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun. (Jue Mun 19:8-12; Nyanndra Mun 2:1-6) Yɛ kɛ ɔ ko yo naan y’a fa Biblu’n y’a di junman kpa’n, i ti yɛ be yili fluwa Biblu’n kle ɔ.

10. ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa like suanfuɛ’m be ɲin sie i Biblu’n su kpa ɔ?

¹⁰ Kɛ é klé sran like’n, maan e fɛ i ɲin sie Biblu’n nun ndɛ mma nga be o like suanlɛ’n nun’n, be su kpa. Kosan nga be kwla ukɛ i naan w’a wun Biblu’n nun ndɛ mma cinnjin’m be ɲrun nin be sin’n naan w’a nanti su’n, yɛ e fa usa sran’n niɔn. Ajalɛ ng’ɔ́ fá’n, nán e bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ e fɛ i osu ɔ. I lɛ nun’n, maan e nian Zezi i ajalɛ’n su. Cɛn kun’n, Mmla sifuɛ kun usɛli i kosan. Zezi kusu usɛli i kɛ: “Be klɛli i sɛ mmla fluwa’n nun? ?Yɛ kɛ a kanngan’n, ɔ se sɛ?” Kɛ Zezi usɛli i sɔ’n, ndɛ nga Mmla’n kan’n yɛ bian’n fa tɛli i su ɔ. Zezi kusu yiyili nun kleli i naan ɔ wun wafa ng’ɔ fata kɛ ɔ nanti su’n. I sin’n, Zezi fali sunnzun ase kun. Ɔ yoli sɔ naan ndɛ’n kán bian’n awlɛn’n kpa. (Lik 10:25-37) I lɛ nun’n, sunnzun ase kpanngban mɔ be wlɛ wunlɛ’n timan kekle’n, be o fluwa Biblu’n kle nun. E kwla fa be e uka like suanfuɛ’n. I liɛ’n, wafa ng’ɔ fata kɛ ɔ nanti Biblu’n nun mmla’m be su’n, ɔ́ wún i wlɛ.

11. ?Ndɛ kpɔlɛ nɲɛ yɛ like suanlɛ kun nun’n, ɔ fata kɛ e kle sran’n niɔn?

¹¹ Wafa nga fluwa Biblu’n kle yiyi Biblu’n nun’n, i wlɛ wunlɛ’n timan kekle. I sɔ wie yɛ Zezi yoli ɔ. Ndɛ nga be ti kekle’n, ɔ yiyili be nun naan be wun be wlɛ. (Matie 7:28, 29) Maan e niɛn i ajalɛ’n su. Yɛle kɛ, maan e kan ndɛ mɔ i wlɛ wunlɛ’n timan kekle’n, yɛ e yiyi nun weinwein. Nán e kpli e flafla like suanlɛ’n su. Maan e si like suanfuɛ’n kpa. I liɛ’n, sɛ ndɛ kpɔlɛ kun annzɛ ndɛ kpɔlɛ nɲɔn annzɛ ndɛ kpɔlɛ nɲɛ yɛ é klé i’n, é wún i wlɛ. Zezi si i sɔnnzɔnfuɛ mun. Ɔ maan, ndɛ ng’ɔ si kɛ ɔ ti kekle naan be kwlá suɛnmɛn i bo’n, w’a kan kleman be.—Zan 16:12.

12. ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa fluwa’n i ndɛ’m be bo tulɛ lika’n e di junman ɔn?

¹² Kɛ ɔ ko yo naan like suanfuɛ’n w’a wun ndɛ wie’m be bo kpa’n ti’n, ndɛ’m be bo tulɛ lika kun o fluwa Biblu’n kle nun. Ɔ yiyi ndɛ cinnjin 14 be nun kpa. Wafa nga é fá fluwa’n i lika sɔ’n é dí junman’n, e bɔbɔ mɔ e ti like klefuɛ’n yɛ ɔ fata kɛ e wun i wlɛ ɔ. Wie liɛ’n, like suanfuɛ’n wunman like ng’ɔ suan’n i wlɛ kpa. Annzɛ kusu like ng’ɔ lafi su laa’n ti’n, ɔ usa kosan wie mun. Sɛ ɔ yo sɔ’n, e kwla kle i fluwa’n i lika sɔ m’ɔ yiyi ndɛ nun’n naan i bɔbɔ kanngan nun. Sɛ kusu e wun kɛ ɔ fata kɛ e kanngan nun likawlɛ’n, maan e kanngan. Ndɛ nga be o fluwa’n i ndɛ’m be bo tulɛ lika’n nun’n, be kwlaa be taka Biblu’n su. Ndɛ sɔ’n wie yɛ: “?Sran’n le i sin like kun m’ɔ wuman sakpa ɔ?” “?Ngue yɛle ‘Babilɔni klɔ dan’n?’” Sɛ e klo’n, e nin like suanfuɛ’n e kwla koko i sɔ ndɛ’m be su yalɛ. Kosan nin be su tɛlɛ nunman ndɛ’m be bo tulɛ lika sɔ’n nun. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e bɔbɔ e dun mmua si ndɛ’n nun kpa naan y’a kwla usa kosan m’ɔ ti su’n.

13. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n kwla yo maan sran kun lafi Ɲanmiɛn su kpa ɔ?

¹³ Jue Mun 127:1 waan: ‘Sua nga nán Anannganman yɛ ɔ kplan’n, be nga be kplɛn i lɛ’n, be kle be wun yalɛ bɔ ngbɛn.’ I sɔ’n ti’n, kɛ é síesíe e wun naan é kɔ́ Biblu’n nun like klelɛ’n, maan e srɛ Zoova kɛ ɔ uka e. Like klelɛ’n i bo bolɛ’n su nin i agualiɛ su srɛlɛ nga e srɛ’n, maan ɔ kle kɛ e nin Zoova e afiɛn’n mantan kpa. Maan e wla like suanfuɛ’n i fanngan kɛ ɔ srɛ Zoova kɛ ɔ mɛn i ngwlɛlɛ naan ɔ wun i Ndɛ’n i wlɛ, naan ɔ ɲan wunmiɛn nanti i afɔtuɛ’m be su. (Zak 1:5) Sɛ ɔ yo sɔ’n, kɛ sa’m bé wá tɔ́ i su’n, ɔ́ kwlá jrán kekle yɛ ɔ́ láfi Ɲanmiɛn su kpa kɔ́ i ɲrun.

Maan e uka like suanfuɛ mun naan be kaci like klefuɛ

14. ?Ngue nun yɛ ɔ fata kɛ Biblu’n nun like suanfuɛ’n yo kpa ɔ?

¹⁴ Ɔ fata kɛ Biblu’n nun like suanfuɛ’m be yo kpa Ɲanmiɛn Ndɛ’n i suanlɛ’n nun naan be kusu be fa kle like wie. I liɛ’n, bé kwlá sé kɛ be nanti “like kwlaa” nga Zezi kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun’n, be su. (Matie 28:19, 20; Sa Nga Be Yoli’n 1:6-8) ?Sanngɛ, ngue yɛ e kwla yo naan like suanfuɛ’n w’a yo kpa sakpa Ɲanmiɛn i junman sɔ’n i dilɛ’n nun ɔn?

15. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e flɛ like suanfuɛ’n aɲia’m be bo ɔ?

¹⁵ Kɛ e bo sran’n i like klelɛ bo cɛ’n, maan e flɛ i aɲia’m be bo. E yiyi nun e kle i kɛ aɲia’m be bo lɔ yɛ e bɔbɔ e suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n i klelɛ ɔ. Le mɔcuɛ kwlaa nun kɛ e wie i like kle’n, maan e fa blɛ kan e yiyi wafa nga e yo e aɲia’m be nun e kle i. Wafa nga aɲia sɔ’m be yoli e bɔbɔ e ye’n, maan e tu e klun e kan kle i. (Ebre Mun 10:24, 25) Sɛ like suanfuɛ’n kɔ aɲia’m be bo titi’n, i kusu kwla yo Biblu’n nun like klefuɛ wie.

16, 17. ?Ninnge mennin wie yɛ Biblu’n nun like suanfuɛ’n kwla fa be sie i ɲrun kɛ ɔ́ yó ɔ?

¹⁶ Maan e uka like suanfuɛ’n naan like ng’ɔ si kɛ i wunmiɛn ju nun’n, ɔ fa sie i ɲrun kɛ ɔ́ yó. I wie yɛle kɛ, maan e wlɛ i fanngan naan like ng’ɔ suan’n, ɔ kan kle i janvuɛ annzɛ i osufuɛ mun. Asa ekun’n, maan e wlɛ i fanngan naan ɔ fa Biblu’n wunmuan’n i nun kannganlɛ’n sie i ɲrun kɛ ɔ́ kánngan. Sɛ e yo sɔ naan Biblu’n nun kannganlɛ’n kaci i nzuɛn’n, kɛ bé wá yó i batɛmu bɔbɔ’n, ɔ su yacimɛn i sɔ yolɛ. ?Fluwa Biblu’n kle i ndɛ tre kwlaa su’n, sɛ e se sran’n kɛ ɔ fɛ i ɲin sie Biblu’n nun ndɛ mma kun su’n, nɛ́n i kpa’n nun ɔn? Afin sɛ ɔ yo sɔ’n, ɔ́ yó ‘junman difuɛ mɔ ɲannzuɛn kunmɛn i i junman’n ti’n, m’ɔ kan ndɛ nanwlɛ ɔ ɔ kpɛmɛn i wun’n.’—2 Timote 2:15.

¹⁷ Kɛ e usa like suanfuɛ’n i kosan’n, wie liɛ’n, ɔ kan Biblu’n nun ndɛ mma mun kplalala guɛ i lɔ annzɛ ɔ flafla su. Nɛ́n i sɔ’n yɛ e kunndɛ kɛ ɔ yo ɔ. Like nga e kunndɛ’n yɛle kɛ, sɛ be usɛ i sa ti m’ɔ lafi Ɲanmiɛn su’n, ɔ fa Biblu’n tɛ su klanman. Sɛ e nin like suanfuɛ’n e yi i sɔ yolɛ’n i nglo kan’n, ɔ kwla ukɛ i kpa. Yɛle kɛ, maan e yo kɛ e ti i osufuɛ annzɛ i wiengu junman difuɛ mɔ w’a usɛ i kosan sa naan ɔ tɛ su. Kɛ ɔ́ tɛ́ kosan’n su kusu’n, maan e kle i wafa ng’ɔ kwla tɛ su ‘amanniɛn su’n.’—1 Piɛr 3:15, 16.

18. ?Kɛ like suanfuɛ’n ko kaci jasin bofuɛ’n, wafa sɛ yɛ e kwla ukɛ i ekun ɔn?

¹⁸ Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, e wun kɛ like suanfuɛ’n kwla bo jasin fɛ’n wie. Maan e yiyi nun e kle i kɛ jasin fɛ’n bolɛ’n ti cenjele junman. (2 Korɛntfuɛ Mun 4:1, 7) Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nin like suanfuɛ’n be ko koko yalɛ mɔ b’a se i kɛ ɔ ti jasin bofuɛ’n, maan e kle i wafa ng’ɔ fata kɛ ɔ bo jasin fɛ’n i kpe kan. Kpɔkun, e ko bo jasin fɛ’n i likawlɛ. Maan e nin like suanfuɛ’n e bo jasin fɛ’n i wafawafa mun titi. Kpɔkun, wafa nga be siesie be wun naan b’a ko nian sran’m be osu ekun’n, maan e kle i. I sɔ yolɛ’n nun’n, e ajalɛ’n su yɛ like suanfuɛ’n nían ɔn. I sɔ’n ti’n, maan e kle ajalɛ kpa.—Lik 6:40.

‘É dé e bɔbɔ nin be nga be ti e ndɛ’n’

19, 20. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e fa sie e ɲrun kɛ é yó ɔ? ?Yɛ ngue ti ɔ?

¹⁹ Kɛ e se kɛ é úka sran kun naan ɔ ‘wun sa ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa’n,’ ɔ timan pɔpɔ. (1 Timote 2:4) Sanngɛ, kɛ e wun kɛ sran’n nanti like nga Biblu’n kle su’n, aklunjuɛ nga i sɔ’n man e’n, be ɲɛnmɛn i like uflɛ nun. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:19, 20) Sran’m be like klelɛ nun’n, e nin ‘Ɲanmiɛn yɛ e di junman’n niɔn,’ yɛ e di i mɛn wunmuan’n nun. Kɛ e bu i sɔ’n liɛ’n i angunndan’n, nanwlɛ, ɔ ti e cenjele dan!—1 Korɛntfuɛ Mun 3:9.

²⁰ Ɔ ka kaan be ‘nga be siman Ɲanmiɛn’n nin be nga be faman e Min Zezi i jasin fɛ’n su’n,’ Zoova maan Zezi Klist nin i anzi mɔ be le fanngan dan’n bé wá núnnún be. (2 Tɛsalonikfuɛ Mun 1:6-8) I sɔ’n kle kɛ sran’m be o wie nuan. Ɔ maan, sɛ be waan y’a yoman like fi o, sanngɛ maan e fa sie e ɲrun kɛ é fá fluwa Biblu’n kle é klé sran kun i like. E junman sɔ mɔ e di’n ti’n, é ‘dé e bɔbɔ nin be nga be ti e ndɛ’n.’ (1 Timote 4:16) I sɔ’n ti’n, maan e kle sran’m be Biblu’n nun like kpa dɔ nga su tra laa’n naan be nanti su.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Ngue yɛ amun suannin ɔn?

• ?Ngue ti yɛ be yili fluwa Biblu’n kle ɔ?

• ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa fluwa Biblu’n kle e bo sran like klelɛ bo ɔ?

• ?Like klelɛ ajalɛ’n i kpafuɛ’n yɛle mennin?

• ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka like suanfuɛ’n naan i kusu w’a kaci Biblu’n nun like klefuɛ wie ɔ?

[Foto, bue 11]

?E fa fluwa sɔ’n e di junman kpa?