Zoova i ndɛ’n kaman ngbɛn
‘Kasiɛ nga Anannganman m’ɔ ti amun Ɲanmiɛn’n boli amun’n, i wie fi nunman lɛ m’ɔ kali ngbɛn ɔn. Be kwlaa be nuan yiali, wie fi a kaman.’—Zozie 23:14.
1. ?Wan yɛle Zozie? ?Kɛ ɔ yoli oke’n, ngue like yɛ ɔ yoli ɔ?
LAA Ɲanmiɛn sufuɛ kun o lɛ’n, ɔ ti wakawaka, yɛ ɔ ti alɛ kunfuɛ yakpafuɛ dan. Ɔ lafi Ɲanmiɛn su, yɛ ɔ nanti seiin. Ɔ nin Moizi yɛ be nantili ɔ. Zoova bɔbɔ fɛli i kɛ ɔ dun Izraɛlifuɛ’m be ɲrun naan ɔ fa be aawlɛ flɛnnɛn sroesroe’n nun wɔ mɛn kun mɔ lɔ asiɛ’n yo like ye’n, mɔ i kunngba’n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman’n, i nun. ?Wan yɛle sran sɔ’n? Sran sɔ’n yɛle Zozie. Kɛ ɔ yoli oke’n, ɔ flɛli Izraɛli kpɛnngbɛn mun naan w’a kɛn i ndɛ kasiɛn’n w’a kle be. Nanwlɛ, ndɛ sɔ’n wlali be nga be tili’n be fanngan, ɔ maan be lafili Ɲanmiɛn su kpa ekun. Ndɛ kunngba sɔ’n, ɔ kwla wla e fanngan wie andɛ.
2, 3. ?Kɛ Zozie kán ndɛ klé Izraɛli kpɛnngbɛn mun’n, nn lika’n ti sɛ man Izraɛlifuɛ mun? ?Yɛ ngue ndɛ yɛ Zozie kannin ɔn?
2 Amun e fa Biblu’n naan kɛ é kánngan nun’n, maan ɔ yo e kɛ e o lɛ i blɛ sɔ’n nun sa. I waan: ‘Kɛ Anannganman deli Izraɛlifuɛ’m be kpɔfuɛ nga be bo sin yia be’n be kwlaa be sa nun’n, mɔ maan be dili alaje’n, i osu w’a la nun. Zozie a yo oke. Ɔ flɛli Izraɛlifuɛ’m be kpɛnngbɛn mun, nin be jɔlɛ difuɛ mun, ɔ nin sonja’m be su kpɛn mun naan w’a se be kɛ: “Min yɛ m’an yo oke yɛ.”’—Zozie 23:1, 2.
3 I blɛ sɔ nun’n, nn Zozie su wa ɲan afuɛ 110. Yɛ sa kpanngban mɔ be ti cinnjin man Ɲanmiɛn i nvle nunfuɛ mun’n, be yoli i ɲrun. Asa ekun’n, kɛ Zoova yí i tinmin’n i nglo, m’ɔ́ yó maan nda ng’ɔ tali be’n be nun kpanngban bé kpɛ́n su’n, Zozie wunnin nun. I sɔ’n ti’n, nán be waan be waan ndɛ yɛ ɔ kan kleli Izraɛlifuɛ mun ɔn. Like nga i bɔbɔ wunnin i’n, i ndɛ yɛ ɔ kan kleli be ɔ. Ɔ seli be kɛ: ‘Amun si jrɛiin kɛ kasiɛ nga Anannganman m’ɔ ti amun Ɲanmiɛn’n boli amun’n, i wie fi nunman lɛ m’ɔ kali ngbɛn ɔn. Be kwlaa be nuan yiali, wie fi a kaman.’—Zozie 23:14.
4. ?Ninnge benin mun yɛ Zoova seli Izraɛlifuɛ mun kɛ ɔ́ yó mán be ɔ?
4 ?Zozie ɲin su’n, Zoova i nuan su ndɛ benin mun yɛ be kpɛnnin su ɔ? Kosan sɔ’n i su tɛlɛ nun’n, é wá wún like nsan mɔ Zoova seli Izraɛlifuɛ mun kɛ ɔ́ yó mán be’n. I klikli’n yɛle kɛ, Ɲanmiɛn wá dé be kanga yolɛ’n nun. I nɲɔn su’n, ɔ́ sásá be. I nsan su’n, ɔ́ nían be lika. Zoova seli i sufuɛ nga be o lɛ andɛ’n be kɛ ɔ́ yó ninnge kunngba sɔ mun mán be. Kɛ ng’ɔ fa yoli i Zozie blɛ su’n sa’n, e kusu e wun kɛ ɔ yo like ng’ɔ seli kɛ ɔ́ yó’n. Kwlaa naan y’a fa e ɲin y’a sie i like nga Zoova yo i e blɛ liɛ nun’n i su’n, maan e nian like ng’ɔ yoli Zozie blɛ su’n.
Zoova de i nvle nunfuɛ mun
5, 6. ?Wafa sɛ yɛ Zoova deli Izraɛlifuɛ mun Ezipti lɔ ɔ? ?Yɛ ngue yɛ i sɔ’n yili i nglo ɔ?
5 Kɛ Izraɛlifuɛ’m bé dí kanga mɔ be kpan flɛli Zoova kɛ ɔ de be’n, Zoova tili. (Ezipt Lɔ Tulɛ 2:23-25) Zoova kan ndɛ kleli Moizi susrɛ mɔ sin taaman o nun’n, i nun. Ɔ seli i kɛ: ‘M’an jra kɛ ń wá dé be Eziptifuɛ’m bé sa nun naan ń fá bé Ezipti mɛn’n nun ń kɔ́ mɛn klanman m’ɔ ti tɛtrɛ kpa’n nun lɔ. Lɔ asiɛ’n yo like ye kpa. I kunngba’n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman.’ (Ezipt Lɔ Tulɛ 3:8) Nanwlɛ, kɛ Zoova yó i sɔ liɛ’n, be nga be wunnin nun’n, ɔ yoli be fɛ dan! Kɛ Ezipti famiɛn’n w’a yaciman Izraɛlifuɛ’m be nun’n, Moizi seli i kɛ Ɲanmiɛn wá yó maan Nil nzue’n káci mmoja. Zoova yoli like ng’ɔ seli kɛ ɔ́ yó’n. Nil nzue’n kacili mmoja. I nun jue’m be wuli, kpɛkun b’a kwlá nɔnmɛn i kun. (Ezipt Lɔ Tulɛ 7:14-21) Sanngɛ Ezipti famiɛn’n w’a kɛnmɛn i wun ase. Ɔ maan, Zoova fali ɲrɛnnɛn ngwlan ekun yili Ezipti mɛn’n su. Kwlaa naan w’a yo sa kun’n, ɔ dun mma bo su kle be naan w’a yo. (Ezipt Lɔ Tulɛ ndɛ tre 8-12) Ɲrɛnnɛn’n i blu su’n, Eziptifuɛ’m be wa klikli’m be wuli. I sɔ’n ti’n, famiɛn’n kannin Izraɛlifuɛ’m be bo. Yɛ be kusu be ɔli ɔ.—Ezipt Lɔ Tulɛ 12:29-32.
6 Kɛ Zoova deli Izraɛlifuɛ mun sɔ’n, ɔ fali be yoli i nvle, kpɛkun ɔ fɛli i mmla’n mannin be. I sɔ’n kleli kɛ Zoova i ndɛ’n kanman ngbɛn, like ng’ɔ se kɛ ɔ́ yó’n, saan ɔ́ yó. I sɔ’n kleli ekun kɛ Zoova ti Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n, naan be kwlá faman nvlenvle’m be amuin wie fi sunnzunmɛn i. Delɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn deli i nvle’n, kɛ e ti i su ndɛ’n, e lafi i su kpa tra laa’n. Nanwlɛ, sɛ blɛ sɔ nun e o lɛ’n, ɔ́ yó e fɛ dan! Zozie wunnin kɛ nanwlɛ, Zoova ‘kunngba cɛ yɛ like fi nunmɛn i sin asiɛ wunmuan’n su ɔ.’—Jue Mun 83:19.
Zoova sɛsɛ i nvle nunfuɛ mun
7. ?Wafa sɛ yɛ Zoova sasali Izraɛlifuɛ mun Ezipti famiɛn’n i sonja’m be lika ɔ?
7 Like nɲɔn su mɔ Zoova waan ɔ́ yó mɛ́n i nvle nunfuɛ mun’n, yɛle kɛ ɔ́ sásá be. ?Sanngɛ ɔ yoli i sɔ sakpa? Kɛ Zoova seli kɛ ɔ́ dé Izraɛlifuɛ mun naan ɔ́ fá be kɔ́ mɛn klanman nun’n, be sasalɛ’n i wie yɛle sɔ’n. Nán e wla fi su kɛ ya su’n, Ezipti famiɛn’n nin i sonja kpakpa’m be fali kakaklolo ya tra su suli Izraɛlifuɛ’m be su. Nanwlɛ, kɛ famiɛn sɔ’n wunnin kɛ Izraɛlifuɛ’m be kali okaoka mun nin jenvie’n be afiɛn’n, ɔ lafili su kpa kɛ ɔ́ trá be! Sanngɛ, Ɲanmiɛn sɛsɛli i nvle nunfuɛ mun. Ɔ fali sin wɛnsrɛn sieli Eziptifuɛ mun nin Izraɛlifuɛ’m be afiɛn. Eziptifuɛ’m be su lɔ’n, ɔ ti aosin, sanngɛ Izraɛlifuɛ’m be su’n ti kpajawa. Ɔ maan, Eziptifuɛ’m be kɔ be ɲrun ɔn, ɔ yoman ye kun. Kpɛkun, Moizi mɛnnin i kpɔnman’n su naan jenvie’n i nun w’a kpaci nɲɔn. Izraɛlifuɛ’m be ɲannin sinwlɛ. Sanngɛ Eziptifuɛ’m be liɛ’n, nzue’n kacili be wie like. Zoova nunnunnin Ezipti famiɛn’n i sonja kpakpa sɔ’m be kwlaa. Sanngɛ, ɔ sɛsɛli i nvle nunfuɛ mun naan b’a kwlaman be.—Ezipt Lɔ Tulɛ 14:19-28.
8. (a) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn sasali Izraɛlifuɛ mun aawlɛ flɛnnɛn’n nun? (b) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn sasali Izraɛlifuɛ mun mɛn klanman’n i falɛ nun ɔn?
8 Kɛ Izraɛlifuɛ’m be kpɛli jenvie’n, Ɲanmiɛn fali be ‘sinnin aawlɛ flɛnnɛn dan sroesroe ɔ nin nun wuo mɔ be le bɔyre kpa ɔ nin ɲannglan’m be nun. Ɔ fali be sinnin lika kee sɔ mɔ nzue nunman nun’n i nun.’ (Mmla’n 8:15) I sɔ nun’n, Zoova sɛsɛli i nvle nunfuɛ mun wie. ?Yɛ mɛn klanman’n nin, i falɛ’n i nun ndɛ’n yoli sɛ? Kanaanfuɛ’m be sonja safuɲrɛn’m be tanndannin Izraɛlifuɛ’m be ɲrun. Sanngɛ, Zoova seli Zozie kɛ: ‘Siesie ɔ wun naan a nin Izraɛli nvle’n amun kpɛ Zurdɛn nzue’n m’ɔ o yɛ’n, amun wɔ mɛn nga n su wa fa man Izraɛlifuɛ mun’n i nun. Sran fi su kwlá jranman ɔ ɲrun lele saan ɔ́ wíe. Ń wá jrán ɔ sin kɛ n jrannin Moizi i sin’n sa. N su kpɔciman wɔ le. Ń jrán ɔ sin titi.’ (Zozie 1:2, 5) Zoova i ndɛ sɔ’n w’a kaman ngbɛn. Kɛ ɔ dili afuɛ kɔe nsiɛn’n, Zozie kwlali famiɛn 31, kpɛkun ɔ fali Mɛn Klanman’n i dan lika. (Zozie 12:7-24) Sɛ Zoova w’a sasaman Izraɛlifuɛ mun’n, nn b’a kwlá faman lika sɔ’n.
Zoova niɛn i nvle nunfuɛ’m be lika
9, 10. ?Wafa sɛ yɛ Zoova niɛnnin i nvle nunfuɛ’m be lika aawlɛ flɛnnɛn’n nun lɔ ɔ?
9 Like nsan su nga Zoova seli i nvle nunfuɛ mun kɛ ɔ́ yó mán be’n, yɛle kɛ ɔ́ sásá be. Kɛ Zoova deli Izraɛlifuɛ mun Eziptifuɛ’m be sa nun’n, ɔ tali be nda kɛ: ‘Ń wá yó naan kpaun fín nglo lɔ gúa mán amun. Cɛn kun sran’m be ko isa ng’ɔ ju be cɛn kun dilɛ’n.’ Kɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n sa’n, ‘kpaun fin nglo lɔ guali.’ ‘Izraɛlifuɛ’m be wunnin i, sanngɛ be simɛn i, be usali be wiengu kɛ: “?Nzu like yɛle nga?”’ Aliɛ nga Zoova seli kɛ ɔ́ fá mán be’n, ɔ fa mannin be sakpa.—Ezipt Lɔ Tulɛ 16:4, 13-15.
10 Afuɛ 40 nga Izraɛlifuɛ’m be dili i aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ’n, Zoova niannin be lika, ɔ tali be. Ɔ yoli bɔbɔ maan be tralɛ’m b’a titiman be wun le. Be ja’m b’a wunman be bo le. (Mmla’n 8:3, 4) Zozie wunnin i kwlaa sɔ nun. Nanwlɛ, Zoova deli i nvle nunfuɛ mun, ɔ sasali be, ɔ niannin be lika kɛ ng’ɔ seli be kɛ ɔ́ yó’n sa.
Zoova de i nvle nunfuɛ mun e blɛ liɛ nun
11. ?Afuɛ 1914 nun’n, ngue sa yɛ ɔ juli Brooklyn (New York) lɔ ɔ? ?Yɛ ngue blɛ yɛ ɔ juli ɔ?
11 ?E blɛ liɛ nun’n, ngue yɛ Zoova yoli ɔ? Ya cɛn m’ɔ ti afuɛ 1914 nun Ɔktɔblu anglo’n i le 2 su’n, kɛ aniaan mɔ be o Betɛli ng’ɔ o Brooklyn (New York) lɔ’n be ɔli aliɛ dilɛ’n, Sali Risɛli m’ɔ ti Biblu’n nun like suanfuɛ’m be ɲrun dunfuɛ i blɛ sɔ nun’n, ɔ seli aklunjuɛ su kɛ: “Nja aɲin, nja aɲin o! Mo aɲin o!” I sin naan w’a tran ase’n, ɔ seli juejue su kɛ: “Be nga be timan Zuifu’n, be blɛ’n w’a wie. Blɛ m’ɔ fata kɛ sielɛ’n tran be famiɛn’m be sa nun’n, i nuan w’a yia.” Kɛ nga Zoova yoli i laa sa’n, i blɛ juli ekun kɛ ɔ ukɛ i nvle nunfuɛ mun. Yɛ ɔ ukali be kusu!
12. ?Afuɛ 1919 nun’n, delɛ benin yɛ Ɲanmiɛn deli i nvle nunfuɛ mun ɔn? ?Yɛ ngue yɛ i sɔ liɛ’n mɛnnin i wun atin ɔn?
12 Kɛ ɔ dili afuɛ nnun’n, Zoova fɛli i nvle nunfuɛ mun “Babilɔni klɔ dan’n” nun fiteli. Babilɔni klɔ dan’n yɛle Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be ti tɛ’n be kwlaa. (Sa Nglo Yilɛ 18:2) E nun sran nga be wunnin delɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn deli i nvle nunfuɛ mun nun’n, b’a sɔnman. Sanngɛ, e wun like nga i sɔ liɛ’n mɛnnin i wun atin’n weiin. Zoova tɛkɛli i sulɛ kpa’n ekun. Kpɛkun, ɔ yiali be nga be kunndɛ kɛ bé sú i’n likawlɛ naan be bo yo kun. I sɔ liɛ’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kɛnnin i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Cɛn wie lele’n, oka nga Anannganman i sua’n kplan su’n, ɔ́ wá táka oka’m be su, yɛ ɔ́ yó fleiin tra kpɔlɛ mun. Nvlenvle’m be kwlaa bé tú sa kpu bé kɔ́ lɔ.’—Ezai 2:2.
13. ?Wafa sɛ yɛ Zoova i nvle nunfuɛ’m b’a sɔn ɔn?
13 Ndɛ nga Ezai kannin’n kpɛnnin su. Afuɛ 1919 nun’n, be nga be kpa be sieli be ngunmin be onga’n be boli jasin fɛ’n i juejue su mɛn wunmuan’n nun. Ɔ maan, Ɲanmiɛn sulɛ kpa’n ɲannin ɲrun dan. Kpɛkun kɛ ɔ dili afuɛ 10, be boli “bua’m be wie” mun’n, be yialɛ bo naan be wa su Ɲanmiɛn. (Zan 10:16) I bo bolɛ nun’n, sran nga be bali’n be ti sran akpi kpanngban, kpɛkun be wa yoli sran akpiakpi ya tra su. Siɛn’n, be ti sran akpinngbin kpanngban! Aolia nun’n, Zan wunnin kɛ be ti ‘sran kpanngban kpa, sran fi kwlá kaman be, sran sɔ’m be fin mɛnmɛn’n kwlaa nin nvlenvle’n kwlaa nun, nin sran wafawafa’n kwlaa o be nun, be ijɔ aniɛn wafawafa’n kwlaa.’ (Sa Nglo Yilɛ 7:9) ?Ngue yɛ ɔ yoli amun bɔbɔ amun ɲin su ɔ? ?Kɛ amún bó nanwlɛ ndɛ’n i suanlɛ bo’n, nn Zoova i Lalofuɛ’m be ti nɲɛ asiɛ’n su? Be nga be su Zoova andɛ’n, be tra sran 6.700.000. Kɛ Zoova fɛli i nvle nunfuɛ mun Babilɔni klɔ dan nun fiteli’n, i sɔ’n mannin be atin naan be sɔn kpa mɛn wunmuan’n nun siɛn’n.
14. ?Sran’m be delɛ benin ekun yɛ ɔ te ka ɔ?
14 Sran’m be delɛ’n i kun ekun te o lɛ. I sɔ liɛ’n, ɔ́ kán asiɛ’n sufuɛ’m be kwlaa. Zoova yí i tinmin dan’n i nglo fá núnnún be kwlaa nga be tɛnndɛn i ɲrun’n. Kpɛkun, ɔ́ dé i nvle nunfuɛ mun, yɛ ɔ́ fá be wlú mɛn uflɛ kun nun. Be nga be nanti seiin’n, yɛ bé trán mɛn sɔ nun ɔn. Kɛ é wún klunwifuɛ’m be nunnunlɛ’n, ɔ nin ninnge ɲɛnmɛn nga bé jú asiɛ’n su wa blɛ cinnjin sɔ nun’n, nanwlɛ, ɔ́ yó e fɛ dan!—Sa Nglo Yilɛ 21:1-4.
Zoova sɛsɛ i nvle nunfuɛ mun andɛ
15. ?Ngue ti yɛ andɛ’n Zoova i nvle nunfuɛ’m be mian kɛ ɔ sasa be ɔ?
15 Zozie blɛ su’n, Izraɛlifuɛ’m be miannin kɛ Zoova sasa be. ?Yɛ andɛ li? ?Zoova i nvle nunfuɛ’m be kusu be mian kɛ ɔ sasa be? Ɛɛn! Afin, Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ: ‘Bé wá fá amun wlá ɲrɛnnɛn nun, bé kún amun, yɛ nvle’n kwlaa bé kpɔ́ amun n dunman nun.’ (Matie 24:9) Lele nin andɛ’n, be tanndan Zoova i Lalofuɛ’m be ɲrun kekle kpa yɛ be kle be ɲrɛnnɛn tɛ kpa nvle kpanngban nun. Sanngɛ, Zoova w’a yimɛn i nvle nunfuɛ’m be ase. (Rɔmfuɛ Mun 8:31) I Ndɛ’n nun’n, ɔ seli kɛ “alɛ ninnge kwlaa nga be yi i kɛ” bé fá jrɛ́n i Sielɛ’n i jasin fɛ’n bolɛ nin Biblu’n nun like klelɛ junman’n, ɔ́ yó ngbɛn.—Ezai 54:17.
16. ?Ngue yɛ amun wunnin i m’ɔ kle kɛ Zoova sɛsɛ i nvle nunfuɛ mun ɔn?
16 Kannzɛ sran’m be kpɔ Zoova i nvle nunfuɛ mun’n, sanngɛ be nuan’n ukali su. Zoova i Lalofuɛ’m be o nvle 236 nun. I sɔ’n kle weiin kɛ Zoova nin e o nun, naan be nga be kunndɛ kɛ bé núnkun e annzɛ bé yó naan e muan e nuan’n, ɔ sasa e be lika. ?Amun wla kpɛn politikifuɛ annzɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be kpɛnngbɛn mɔ be kleli Ɲanmiɛn i nvle nunfuɛ’m be ɲrɛnnɛn tɛtɛ kpa’n, be nun wie su? ?Andɛ be ti sɛ? ?Be o nin siɛn’n? Kɛ ng’ɔ fa yoli Ezipti famiɛn’n i liɛ’n nun Moizi nin Zozie be blɛ su sa’n, sran sɔ’m be nun sunman be timan like fi kun. ?Yɛ Ɲanmiɛn sufuɛ ndɛnmanfuɛ mɔ be wu andɛ’n, be liɛ ti sɛ? Like fi kwlá yoman naan Zoova i wla fi be su. Kɛ Ɲanmiɛn i wla fiman sran kun su’n, i kpa liɛ’n tra ngba. Nanwlɛ, kɛ nga Zoova fa kannin’n sa’n, ɔ sɛsɛli i nvle nunfuɛ mun.
Zoova niɛn i nvle nunfuɛ’m be lika andɛ
17. ?Zoova i silɛ’n i su ndɛ benin yɛ ɔ kannin ɔn?
17 Aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ’n, Zoova niɛnnin i nvle nunfuɛ’m be lika. Andɛ kusu’n, kɛ ɔ yo sɔ wie ɔ. ‘Sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n’ ta e Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. (Matie 24:45) Ɔ maan, Ɲanmiɛn i su nanwlɛ ndɛ mɔ be fiɛli i afuɛ ya kpanngban nun’n, e si i. Anzi kun seli Daniɛli kɛ: ‘Fa ndɛ nga sie ɔ klun, nán yi fluwa nga i nun ndɛ’n i nglo kle sran fi ka naan awieliɛ blɛ’n w’a ju. Blɛ sɔ nun’n, sran kpanngban kpa bé kánngan nun, yɛ be silɛ’n ɔ́ úka su.’—Daniɛl 12:4.
18. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ sran’m be kwla si Ɲanmiɛn i su ninnge kpanngban andɛ ɔ?
18 E o awieliɛ blɛ nun siɛn’n, ɔ maan e kwla si Ɲanmiɛn i su ninnge kpanngban. Mɛn wunmuan nun’n, Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran nga be klo ndɛ nanwlɛ’n, be si Ɲanmiɛn Kpli nin ninnge nga i waan ɔ́ yó be’n, be kpa. Biblu’n i akua kpanngban be uka sran mun asiɛ’n su naan b’a si ndɛ nanwlɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n. I wie yɛle fluwa ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ?a Fluwa sɔ’n i ndɛ tre wie mun yɛ: “Ɲanmiɛn i su nanwlɛ ndɛ’n yɛle mennin?,” “?Be nga be wuli’n be o nin?,” “?Ngue yɛle Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n?,” “?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn yaci sran mun lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn ɔn?” I afuɛ ko ju akpi tra su yɛ, sran’m be te fa kosan sɔ’m be te usa be wun, sanngɛ be wunman be su tɛlɛ’n i wlɛ. Siɛn’n, e kwla si kosan sɔ’m be su tɛlɛ’n. Blɛ nga i nun sran’m b’a siman Ɲanmiɛn’n, mɔ asɔnun nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be kleli ninnge nga be takaman Biblu’n su’n, ɔ cɛli kpa. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n yɛ ɔ le ɲrun andɛ ɔ. Ɔ maan, ɔ uka be kwlaa nga be klo kɛ bé sú Zoova’n.
19. ?Kasiɛ benin yɛ Ɲanmiɛn boli mɔ amun wunnin kɛ ɔ kpɛnnin su ɔ? ?I sɔ’n ti’n, ngue yɛ amun kunndɛ amún yó ɔ?
19 Nanwlɛ, ninnge nga e bɔbɔ e wunnin be’n ti’n, kɛ Zozie sa’n, e kwla se kɛ: ‘Amun bɔbɔ amun si jrɛiin kɛ kasiɛ nga Anannganman m’ɔ ti amun Ɲanmiɛn’n boli amun’n, i wie fi nunman lɛ m’ɔ kali ngbɛn ɔn. Be kwlaa be nuan yiali, wie fi a kaman.’ (Zozie 23:14) Zoova de i sufuɛ mun, ɔ sasa be, yɛ ɔ nian be lika. ?E si kasiɛ kun sa mɔ Zoova boli mɔ kɛ i blɛ juli’n, w’a kpɛnman su ɔ? Cɛcɛ, afin Ɲanmiɛn buaman ato. I sɔ’n ti’n, e yo ngwlɛlɛfuɛ, e lafi Ɲanmiɛn Ndɛ’n su.
20. ?Ngue ti yɛ e kwla fa e wla gua e ɲrun lɔ ninnge’m be su ɔ?
20 ?Ngue sa yɛ ɔ́ jú e ɲrun lɔ ɔ? Zoova seli e kɛ e nun kpanngban e kwla lafi su kɛ é trán asiɛ m’ɔ́ káci mɛn klanman kpa’,n i su. E nun kaan sa be lafi su kɛ be nin Klist bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Ɔ fata kɛ e kwlaa sɔ’n, e nanti seiin titi kɛ nga Zozie yoli’n sa. Cɛn wie lele’n, Ɲanmiɛn wá mán e like ng’ɔ seli kɛ ɔ́ fá mán e’n. Kɛ é wá bú kasiɛ kwlaa nga Zoova boli be’n be akunndan’n, e kusu é wá sé kɛ: ‘Be kwlaa be nuan yiali, wie fi a kaman.’
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Zoova i Lalofuɛ mun yɛ be yili ɔ.
?Amun kwla yiyi nun?
• ?Ngue yɛ Zoova seli kɛ ɔ́ yó be mɔ Zozie wunnin kɛ ɔ yoli be ɔ?
• ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ yó be mɔ amun wun kɛ ɔ yoli be ɔ?
• ?Ngue ti yɛ e kwla lafi Ɲanmiɛn Ndɛ’n su ɔ?
[Foto, bue 23]
Zoova deli i nvle nunfuɛ mun.
[Foto, bue 23]
?Wafa sɛ yɛ Zoova sɛsɛli i nvle nunfuɛ mun jenvie’n i nuan lɔ ɔ?
[Foto, bue 24]
?Wafa sɛ yɛ Zoova niɛnnin i nvle nunfuɛ’m be lika aawlɛ flɛnnɛn’n nun lɔ ɔ?
[Foto, bue 25]
Zoova niɛn i nvle nunfuɛ’m be lika andɛ.