‘Amun jran kan amun o lɛ’n, án wá wún wafa nga Zoova wá fá dé amun’n’
‘Anannganman jin min sin, n sroman like fi. ?Kɛ ngue like sa yɛ sran’m be kwla yo min ɔn?’—JUE MUN 118:6.
1. ?Ngue sa yɛ ɔ su wa tɔ sran’m be su ɔ?
ƆKA kaan’n, sa wá tɔ́ sran’m be su. I ɲrɛnnɛn liɛ m’ɔ́ yó’n, be nin a wunmɛn i wunsu le. I nun mɔ Zezi kán e blɛ liɛ’n i ndɛ’n, ɔ boli sa sɔ’n su kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun. Ɔ seli kɛ: ‘Ɲrɛnnɛn’n ɔ́ yó dan mɔ kɛ ɔ fin mɛn’n i bo bolɛ’n nun lele ndɛ, i wunsu nin a yoman le yɛ i wunsu su yoman kun le. Sɛ Ɲanmiɛn a kpɛman cɛn sɔ’n su’n, sran fi su fiteman nun, sanngɛ be m’ɔ fali be’n be ti, ɔ́ kpɛ́ cɛn sɔ’n su.’—Matie 24:21, 22.
2. ?Ngue ti yɛ ɲrɛnnɛn dan’n nin a tɔman ɔn?
2 Sanngɛ kɛ é sé yɛ’n, like kun o lɛ mɔ sran’m be wunmɛn i ɔ. Yɛle kɛ, anzi’m be tra ɲrɛnnɛn dan sɔ’n nun naan w’a tɔman sran’m be su. Like nga ti yɛ be yo sɔ’n, Zezi fa kleli akoto Zan m’ɔ wa yo oke’n i aolia nun. I waan: ‘N wunnin anzi nnan be jinjin asiɛ’n i cɔnjɔ nnan’n be su. Be jin aunmuan m’ɔ fin asiɛ’n i bue nnan su’n nun, be tra nun. Yɛ n wunnin anzi kun ekun, ɔ fiteli wia afiliɛ lɔ, Anannganman Ɲanmiɛn i like m’ɔ fa sie like’m be nzɔliɛ’n wo i sa nun. Ɔ kpan seli anzi nga be sie be kɛ be saci asiɛ’n nin jenvie’n be kɛ: “Nán amun sa kan asiɛ’n, nin jenvie’n, ɔ nin waka mun, an yaci be lɛ lele maan e sie Ɲanmiɛn i sran’m be nzɔliɛ be ngban su ka.”’—Sa Nglo Yilɛ 7:1-3.
3. ?Kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá tɔ́’n, sa benin yɛ ɔ́ dún mmua jú ɔ?
3 Ɔ ka kaan sa’n, ‘Ɲanmiɛn i sran’ mun be nzɔliɛ sielɛ kɛ be ti i liɛ mlɔnmlɔn’n, ɔ́ wíe. Ɔ maan, anzi’m be su wa yaci aunmuan m’ɔ saci like’n i nun. ?Kɛ be ko yo sɔ’n, ngue sa yɛ ɔ́ dún mmua jú ɔ? Anzi kun tɛ su. I waan: ‘Bé wá tó Babilɔni klɔ dan’n yí i ase kekle, be su wunmɛn i kun.’ (Sa Nglo Yilɛ 18:21) Nanwlɛ, kɛ ɔ́ wá yó sɔ mɔ Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n, ɔ́ wá núnnún mlɔnmlɔn’n, aklunjuɛ’n yó dan ɲanmiɛn su lɔ!—Sa Nglo Yilɛ 19:1, 2.
4. ?Sa benin mun yɛ be te o e ɲrun lɔ ɔ?
4 I sin’n, nvlenvle’m bé bó wá yó kun kɛ bé núnnún Zoova i sufuɛ mun. ?Sanngɛ, bé kwlá núnnún Klistfuɛ kpa sɔ mun sakpa? Ɔ yo e kɛ bé kwlá yó i sɔ sakpa. Sanngɛ amun nian! Zezi Klist nin i anzi mɔ be ti alɛ kunfuɛ’n, bé núnnún nvlenvle sɔ mun mlɔnmlɔn. (Sa Nglo Yilɛ 19:19-21) I agualiɛ su’n, bé trá Satan nin i mmusu mun, bé cí be yí kunman dan kun nun. Kunman dan’n ti nzɔliɛ like. Yɛle kɛ, be su kwlá lakaman sran mun kun, yɛ bé ká sɔ lele afuɛ akpi. Nanwlɛ, sran kpanngban nga bé wá fín ɲrɛnnɛn dan sɔ’n nun fíte’n, be klun wá jɔ́ dan!—Sa Nglo Yilɛ 7:9, 10, 14; 20:1-3.
5. ?Be nga be nin Zoova nanti klanman’n, aklunjuɛ benin yɛ ɔ ka kaan sa bé wá dí ɔ?
5 Ɔ ka kaan sa’n, sa dandan sroesroe sɔ’m bé wá yó e ɲrun. Be kwlaa bé klé kɛ kannzu, Zoova yɛ ɔ sie nglo nin asiɛ’n niɔn. Amun e bu sa nga i akunndan e nian. Sɛ e nin Zoova e nanti klanman titi naan e jrɛn i sin’n, be nga bé bó i dunman fɛ mɔ bé yó i klun sa’n, é trán be nun wie. ?Nán cenjele like dan yɛle i sɔ’n?
6. ?Sa kekle mɔ be su wa ju’n ti’n, ngue yɛ é wá fá e ɲin síe su ɔ?
6 ?Sa sɔ mɔ bé wá jú ti’n, y’a buabua e wun y’a sie? ?E lafi su kɛ Zoova yɛ ɔ kwla naan blɛ ng’ɔ ti i nuan su’n i nun’n, ɔ́ yó like ng’ɔ nin i fata’n naan w’a de e? Kɛ é bú kosan sɔ’m be akunndan’n, nán e wla fi ndɛ yɛ mɔ akoto Pɔlu kan kleli i wiengu Klistfuɛ nga be o Rɔmu lɔ’n, i su. Ɔ seli kɛ: ‘Ndɛ nga be klɛli be laa’n, be klɛli i kwlaa sɔ’n kɛ bé fá klé e ngwlɛlɛ naan Ɲanmiɛn fɛ i ndɛ sɔ’n wla e fanngan, naan e tra e awlɛn e fa e wla’n guɛ i su.’ (Rɔmfuɛ Mun 15:4) Ndɛ sɔ mɔ be klɛli be kɛ bé fá klé e ngwlɛlɛ naan e tra e awlɛn e fa e wla’n gua Ɲanmiɛn su’n, i kun yɛle delɛ nga Zoova deli Izraɛli Eziptifuɛ wlɛfuɛ’m be sa nun’n, i su ndɛ’n. Sɛ e fa e ɲin sie su kpa naan e wun wafa nga Zoova yoli naan w’a de be’n, ndɛ fɛfɛ sɔ’n wlá e fanngan dan. Ɔ maan, kɛ é mínndɛ ɲrɛnnɛn dan m’ɔ w’a mantan koko’n, srɛ su kunman e.
Zoova de i nvle nunfuɛ mun
7. ?Afuɛ nga be flɛ i 1513 nun ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, ngue sa yɛ ɔ tɔli Ezipti lɔ ɔ?
7 Afuɛ nga be flɛ i 1513 nun ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, Zoova fali ɲrɛnnɛn ngwlan yili Eziptifuɛ’m be su. Ɲrɛnnɛn sɔ’m be ngwlan su’n, Ezipti famiɛn’n i wun bliblili i dan. Ɔ maan, ɔ seli Moizi kɛ: ‘Jaso min awlo’n nun, nian ɔ wun kpa, nán ɔ ja kpɛn min ɲrun wa kun, sɛ w’a yoman sɔ’n, saan á wú.’ Moizi kusu seli i kɛ: ‘M’an ti. Yɛ ɔ nuan’n wo su a kɛn i lɛ ɔ, n su baman ɔ ɲrun wa kun.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 10:28, 29.
8. ?Kɛ ɔ ko yo naan Izraɛlifuɛ’m b’a fite nun’n ti’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn seli kɛ be yo ɔ? ?Yɛ i bo’n guali sɛ?
8 Sanngɛ, nɛ́n i ngba ɔ. Zoova kleli Moizi kɛ ɔ́ wá fá sa kun ekun yí famiɛn’n nin Eziptifuɛ’m be kwlaa be su naan ɔ́ yó sa’m be kasiɛn’n. Anglo nga be flɛ i Nisan i le 14 su’n, Eziptifuɛ kwlaa be wa klikli mun, ɔ nin nnɛn’m be wa klikli liɛ’m be kwlaa bé wú. Sanngɛ Izraɛlifuɛ’m be liɛ’n, kɛ mɔ be yoli like nga Ɲanmiɛn maan Moizi kleli be’n ti’n, be awlo’m be nun yoli fɔuun. Yɛle kɛ nnɛn nga be kpɛli be kɔmin’n, be sɔli be mmoja’n wie be fa kliklili sua kwlaa nga be o nun’n, i anuan’n i kadri’m be su. Kpɛkun, sran fi w’a fiteman gua su. ?Sanngɛ sa benin li yɛ ɔ juli kɔnguɛ sɔ nun ɔn? Maan Moizi bɔbɔ tɛ su man e. I waan: ‘Kɔnguɛ afiɛn’n, Anannganman yoli maan ba klikli nga be o Ezipti mɛn’n nun’n be wuli.’ Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Ezipti famiɛn’n wa sisimɛn i bo lele. Ɔ flɛli Moizi nin Aarɔn naan w’a se be kɛ: ‘Amun jaso min mɛn’n nun wa, amun wɔ, amun wɔ ko su Anannganman kɛ amun fa usali’n sa.’ Yɛ Moizi nin Izraɛlifuɛ mɔ be kwla ju bɔɔ sran miliɔn nsan tra su’n, be nin ‘sran sunman mɔ be ti nvle uflɛ wie’m be nun sran’n,’ bé tú be bo bé kɔ́ ɔ.—Ezipt Lɔ Tulɛ 12:1-7, 29, 31, 37, 38.
9. ?Kɛ Izraɛlifuɛ’m be jasoli Ezipti lɔ’n, atin benin yɛ Ɲanmiɛn maan be fali ɔ? ?Yɛ ngue ti ɔ?
9 Kɛ Izraɛlifuɛ’m bé kɔ́’n, b’a faman atin ng’ɔ ti koko m’ɔ san Mediterane jenvie’n, kpɛkun ɔ sin Filistifuɛ’m be mɛn’n nun’n. Afin Filistifuɛ’m be ti be kpɔfuɛ. Yɛ kɛ ɔ ko yo naan Zoova w’a sɛsɛ i nvle nunfuɛ mun naan b’a tɔman alɛ nun’n ti’n, ɔ yoli maan Izraɛlifuɛ’m be fali aawlɛ flɛnnɛn’n nun atin m’ɔ kpɛn ndɛma jenvie’n su’n. Kɛ bé kɔ́’n, be sɔnnin sɔ. Sanngɛ, b’a ɔman sukusuku. Biblu’n waan: ‘Kɛ Izraɛlifuɛ’m bé jáso Ezipti lɔ’n, be siesieli be wun alɛ kunlɛ’n ti.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 13:17, 18.
‘Án wá wún wafa nga Zoova wá fá dé amun’n’
10. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn seli Izraɛlifuɛ mun kɛ be kpɛ be ngblaliɛ’n klɔ nga be flɛ i Pi-Airɔt’n i ɲrun lɛ ɔ?
10 Sa nga be wa juli kasiɛn’n, be ti abonuan. Zoova seli Moizi kɛ: ‘Kan kle Izraɛlifuɛ’m be kɛ be sa be sin naan be wa kpɛ be ngblaliɛ klɔ nga be flɛ i Pi-Airɔt’n i ɲrun lɛ, Migdɔl nin ndɛma jenvie’n be afiɛn.’ Izraɛlifuɛ’m be fali ajalɛ sɔ’n su. Ɔ maan, be trannin lika sɔ’n nun oka mun nin ndɛma jenvie’n be afiɛn. Kɛ a wun be sa’n, ɔ waan be leman kɔwlɛ kun. Sanngɛ Zoova si like nga ti yɛ i waan lɛ yɛ be kpɛ be ngblaliɛ’n. Ɔ seli Moizi kɛ: ‘Ń wá kéte famiɛn’n i awlɛn’n, ɔ́ wá sú amun su. Min kwlalɛ mɔ ń fá kwlá famiɛn’n nin i alɛ kunfuɛ mun’n ti, sran’m bé wá mánmán min. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, Eziptifuɛ’m bé wá sí kɛ min yɛ n ti Anannganman’n niɔn.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 14:1-4.
11. (a) ?Ngue yɛ Ezipti famiɛn’n yoli ɔ? ?Kɛ Izraɛlifuɛ’m be wunnin be’n, ngue yɛ be yoli ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Moizi tɛli be su ɔ?
11 Kɛ Izraɛlifuɛ’m be ɔli’n, Ezipti famiɛn’n wa kacili akunndan. Ɔ maan, ɔ nin i sonja nin kakaklolo 600 be suli Izraɛlifuɛ’m be su kɛ bé kó trá be. Kɛ Izraɛlifuɛ’m be wunnin be’n, srɛ kunnin be dan ɔ maan be o kpanlɛ. Be seli Moizi kɛ: ‘?Asieliɛ nunman Ezipti lɔ ɔ? ?Nzu ti yɛ a fali e bali aawlɛ flɛnnɛn’n nun wa kɛ e wa wu ɔ?’ Sanngɛ Moizi liɛ’n, ɔ lafi Zoova su. I sɔ’n ti’n, ɔ seli be kɛ: ‘Nán srɛ kun amun. Amun jran kan amun o lɛ’n, án wá wún wafa nga Zoova wá fá dé amun ndɛ’n. Zoova wá kún amun ti alɛ. I ti amun gua bliin.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 14:5-14.
12. ?Wafa sɛ yɛ Zoova deli i nvle nunfuɛ mun ɔn?
12 Kɛ nga Moizi fa kɛnnin i lɛ’n, Zoova bɔbɔ nin i anzi mun yɛ be su kun be ti alɛ ɔ, nán klɔ sran mun ɔn. Zoova i anzi’n fali sin wɛnsrɛn wie jali sa tiaan Izraɛlifuɛ’m be sin lɔ. Ɔ o be nin Eziptifuɛ’m be afiɛn. I bue ng’ɔ o Eziptifuɛ’m be su lɔ’n ti aosin. Sanngɛ ɔ kpaja Izraɛlifuɛ’m be su, ɔ kle be atin. (Ezipt Lɔ Tulɛ 13:21, 22; 14:19, 20) Kɛ be juli jenvie’n i nuan’n, Ɲanmiɛn maan Moizi tinngɛli i sa jenvie’n su. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Biblu’n waan: ‘Anannganman yoli maan aunmuan dan kun m’ɔ fin wia afiliɛ lɔ’n fitali kɔnguɛ wunmuan’n nun. Ɔ suli nzue’n ɔli wa, ɔ suli ɔli wa, naan nzue’n i nun w’a kpɛ, kpɛkun i osu’n yoli wisiwisi. Izraɛlifuɛ’m be nantili aunɲan siɛ’n su be sinnin, afin nzue’n i wie jrannin be sa fama su yɛ i wie jrannin be sa bɛ su kɛ talɛ wie sa.’ Eziptifuɛ’m be suli be su. Sanngɛ Zoova jin i nvle nunfuɛ’m be sin. Ɔ sanngannin Eziptifuɛ’m be nun, kpɛkun ɔ seli Moizi kɛ: ‘Tinngɛ ɔ sa’n nzue’n su naan ɔ yi sin i osu’n nun maan ɔ kata Eziptifuɛ’m be nin be kakaklolo mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ su fufuɛ’m be su.’ Kɛ Moizi yoli sɔ’n, nzue’n katali Ezipti famiɛn’n nin i sonja’m be kwlaa be su. Sran ba kun sa w’a ɲɛnmɛn i ti!—Ezipt Lɔ Tulɛ 14:21-28; Jue Mun 136:15.
Like nga Izraɛlifuɛ’m be delɛ’n kle e’n
13. ?Kɛ Izraɛlifuɛ’m be ɲannin be ti’n, ngue yɛ be yoli ɔ?
13 ?Izraɛlifuɛ’m be delɛ abonuan sɔ’n, ɔ yoli be sɛ? E usaman lele. Be ja nun lɛ’n, Moizi nin be toli Zoova i manmanlɛ jue! Be seli kɛ: “Ń tó jue ḿ mánmán Anannganman, afin kwlalɛ nga w’a kwla yɛ’n, ɔ leman wunsu. [...] Anannganman, ɔ liɛ’n, a ti famiɛn titi.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 15:1, 18) Kɛ nga e fa wun i lɛ’n, like klikli nga Izraɛlifuɛ’m be yoli’n yɛle Ɲanmiɛn i manmanlɛ. Afin, Zoova yili i nglo be ɲrun kɛ i yɛ ɔ sie nglo nin asiɛ’n niɔn.
14. (a) ?Ngue yɛ Izraɛlifuɛ’m be delɛ ndɛ’n kle e Zoova su ɔ? (b) ?Afuɛ 2008 nun Biblu’n nun ndɛ mma liɛ’n yɛle benin?
14 ?Ngue yɛ laa sa sɔ’n kle e naan y’a tra e awlɛn y’a fa e wla’n y’a gua Zoova su ɔ? Nanwlɛ, ɔ kle kɛ sa kekle kwlaa ng’ɔ tanndan Zoova i nvle nunfuɛ’m be ɲrun’n, ɔ leman kun sa m’ɔ kwlá deman be i nun ɔn. I wie yɛle ndɛma jenvie liɛ’n. Kɛ Zoova yoli mɔ aunmuan dan kun fin wia afiliɛ lɔ fitali su’n, Izraɛlifuɛ’m be kwla sinnin. Sanngɛ, ɔ yoli maan ndɛma jenvie kunngba’n kacili Ezipti famiɛn’n nin i sonja’m be ndia. Kɛ e bu i sɔ liɛ’n i akunndan’n, e kwla kan ndɛ nga jue tofuɛ’n kannin’n wie. Ɔ seli kɛ: ‘Anannganman jin min sin, n sroman like fi. ?Kɛ ngue like sa yɛ sran’m be kwla yo min ɔn?’ (Jue Mun 118:6) Asa ekun’n, ndɛ nga Pɔlu kannin m’ɔ o Rɔmfuɛ Mun 8:31 nun’n, ɔ maan e wla gua ase. I waan: ‘?Sɛ Ɲanmiɛn jin e sin’n, wan yɛ ɔ kwla yo e sa ɔ?’ Nanwlɛ, ndɛ sɔ’n maan e fa e wla gua Ɲanmiɛn su dan! Srɛ fi kunman e, yɛ e usuman. I sɔ’n ti’n, afuɛ 2008 nun Biblu’n nun ndɛ mma liɛ’n, ɔ nin i fata kpa. I waan: ‘Amun jran kan amun o lɛ’n, án wá wún wafa nga Zoova wá fá dé amun’n!’—Ezipt Lɔ Tulɛ 14:13.
15. ?Kɛ Izraɛlifuɛ’m bé fín Ezipti lɔ ɲrɛnnɛn’n nun fíte’n, ngue ti yɛ ɔ yoli cinnjin kɛ be yo aɲinyiɛfuɛ ɔ? ?Ngue ti yɛ i sɔ kunngba’n ti cinnjin man e wie andɛ ɔ?
15 ?Ngue ekun yɛ Izraɛlifuɛ’m be Ezipti lɔ tulɛ ndɛ’n kle e ɔ? Yɛle kɛ, like kwlaa nga Zoova se kɛ e yo’n, maan e yo. I sɔ yɛ Izraɛlifuɛ’m be yoli ɔ. Be nantili Delɛ cɛn dilɛ’n i wun ajalɛ kwlaa nga be kleli be’n su. Nisan i le 14 kɔnguɛ’n, sran fi w’a kpɛnman gua su. Kɛ i agualiɛ su bé jáso Ezipti lɔ’n, be “siesieli be wun alɛ kunlɛ’n ti.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 13:18) Andɛ kusu’n, atin kwlaa nga Ɲanmiɛn maan ‘sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n’ kle e’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e nanti su! (Matie 24:45) ‘Sɛ fama su annzɛ bɛ su yɛ ɔ fata kɛ e wɔ’n, é wá tí aniɛn kun m’ɔ́ kpán sú e su. Ɔ́ sé kɛ: “Atin’n yɛ ɔ o yɛ, amun fa su.”’ Sɛ e ti i sɔ nɛn’n, maan e fa su. (Ezai 30:21) Kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá mántan koko kpa’n, be kwla kle e ajalɛ wie m’ɔ fata kɛ e fa be su ɔ. Wafa nga é nánti be su’n, yɛ maan é fíte nun é ká be nga be nin Zoova nanti klanman’n, be nun wie ɔ.
16. ?Ngue yɛ wafa nga Zoova yoli ninnge mun fa deli Izraɛlifuɛ mun’n, ɔ kle e ɔ?
16 Ndɛ kun ekun o lɛ m’ɔ fataman kɛ e wla fi su ɔ. Yɛle kɛ, lika nga Zoova maan Izraɛlifuɛ’m be kpɛli be ngblaliɛ lɛ’n, ɔ o okaoka mun nin ndɛma jenvie’n be afiɛn. Ɔ maan kɛ a niɛn i sa’n, ɔ waan nán lika kpa yɛ Zoova kleli be ɔ. Sanngɛ Zoova si like nga ti yɛ ɔ yoli sɔ’n. Ajalɛ kwlaa ng’ɔ fa’n, i manmanlɛ nin i nvle nunfuɛ’m be delɛ ti yɛ ɔ fa be ɔ. Andɛ kusu’n, ninnge wie mɔ anuannzɛ’n siesie be’n, e wunman be wlɛ kpa. Sanngɛ, sran kpa mɔ Zoova maan ɔ kle e ajalɛ’n, maan e lafi i su. Wie liɛ ekun’n, ɔ yo e kɛ e kpɔfuɛ’m b’a kwla e mlɔnmlɔn sa. I yo, kɛ mɔ e ti klɔ sran’n ti’n, e kwlá wunman sa ng’ɔ su yo i wun’n, i ɲrun nin i sin kwlaa. Sanngɛ blɛ ng’ɔ ti i nuan su’n i nun’n, Zoova kwla yo ninnge mun kɛ ng’ɔ fa yoli i Izraɛlifuɛ’m be liɛ’n su’n sa.—Nyanndra Mun 3:5.
Maan e fa e wla gua Zoova su
17. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi Ɲanmiɛn i atin’m be su kpa ɔ?
17 Sin wɛnsrɛn jali tiaan ɔ dunnin mmua Izraɛlifuɛ’m be ɲrun wia nun. Kpɛkun, ɔ kpajali be ɲrun kɔnguɛ. Wafa nga i sɔ’n yoli maan Izraɛlifuɛ’m be lafili Ɲanmiɛn su’n, amun e bu i akunndan e nian. I sɔ’n kle weiin kɛ ‘Anannganman i anzi’n’ yɛ ɔ dun mmua be ɲrun ɔn. (Ezipt Lɔ Tulɛ 13:21, 22; 14:19) Andɛ kusu’n, maan e lafi su kɛ Zoova kwla kle i sufuɛ’m be atin, ɔ sasa be yɛ ɔ de be. Maan e fa e wla gua ndɛ nga su. I waan: ‘Zoova yimɛn i sufuɛ mɔ be ti nanwlɛfuɛ’m be ase. Ɔ nian be su tititi.’ (Jue Mun 37:28) Nán e wla fi su le kɛ anzi mɔ be kwla’n, be uka andɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ mun. Be fanngan nun’n, é kwlá ‘jrán kan e o lɛ’n, é wún wafa nga Zoova wá fá dé e’n.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 14:13.
18. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e ‘fa Ɲanmiɛn i alɛ ninnge’n kwlaa wla e wun’ ɔn?
18 ?Sanngɛ, ngue yɛ e kwla yo naan Ɲanmiɛn sulɛ nun’n, e kwlaa y’a ‘jran kan e o lɛ’n’ niɔn? Saan é fá Ɲanmiɛn i alɛ ninnge nga Pɔlu kannin be ndɛ Efɛzifuɛ’m be fluwa nun’n. I waan: ‘An fa Ɲanmiɛn i alɛ ninnge’n kwlaa wla amun wun.’ ?E wlɛ i kwlaa’n sakpa? Afuɛ 2008 ng’ɔ́ bá yɛ’n nun’n, maan e tinuntinun e bu e klun lɔ kpa e nian sɛ e wlali Ɲanmiɛn i alɛ ninnge’n kwlaa kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa sakpa o. Mmusu’m be si Satan m’ɔ ti e kpɔfuɛ’n, ɔ si e lika ng’ɔ kwla fin e naan w’a ɲan e’n. Lɛ yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ fín e naan e tɔ annzɛ e ɲin kpa e wun sasalɛ’n su ɔ. Nanwlɛ, nán e nin klɔ sran yɛ e “kun” ɔn. Sanngɛ Zoova fanngan nun’n, e kwla jran kekle!—Efɛzfuɛ Mun 6:11-18; Nyanndra Mun 27:11.
19. ?Sɛ e tra e awlɛn’n, mmlusuɛ benin yɛ é ɲɛ́n i ɔ?
19 Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: ‘Sɛ an tra amun awlɛn’n, amún ɲán amun ti.’ (Lik 21:19) I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ nga be tra be awlɛn sa kekle kwlaa nun’n, maan e yo kɛ be sa. I liɛ’n, kɛ Ɲanmiɛn wá yó be ye afin bé ‘jrán kan be o lɛ’n, bé wún wafa nga Zoova wá fá dé be’n,’ é trán be nun wie.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Sa dandan sroesroe benin yɛ ɔ ka kaan sa’n, bé wá tɔ́ sran’m be su ɔ?
• ?Afuɛ nga be flɛ i 1513 nun ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, wafa sɛ yɛ Zoova yili i kwlalɛ’n i nglo ɔ?
• ?Ngue yɛ y’a jran cinnjin kpa kɛ é yó ɔ?
[Ndɛ kwle, bue 22]
Afuɛ 2008 nun Biblu’n nun ndɛ mma liɛ’n yɛ: ‘Amun jran kan amun o lɛ’n, án wá wún wafa nga Zoova wá fá dé amun’n.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 14:13.
[Foto, bue 19]
“Ndɛ nga be klɛli be laa’n, be klɛli i kwlaa sɔ’n kɛ bé fá klé e ngwlɛlɛ.”
[Foto, bue 20]
Ezipti famiɛn’n i awlɛn m’ɔ keteli i’n fali ɲrɛnnɛn yili i mɛn’n su.
[Foto, bue 21]
Kɛ mɔ Izraɛlifuɛ’m be yoli like kwlaa nga Zoova kleli be’n ti’n, be fiteli nun.