Armagedɔn: Ɲanmiɛn i alɛ m’ɔ́ wá wíe alɛ’n kwlaa
FRIDTJOF NANSEN M’Ɔ FIN NƆRVƐZI M’Ɔ TI FLUWA SIFUƐ’N Ɔ KANNIN NDƐ NGA AFUƐ NGA BE FLƐ I 1988 NUN. I WAAN: “Inutu nvlefuɛ’m be wuman sran kunlɛ’n i bo. Like nga be flɛ i alɛ’n sa’n, be simɛn i. Be wunmɛn i ɲrun’n nin i sin’n mlɔnmlɔn. Ɔ ti kain.”
?WAN yɛ ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ trán mɛn kun mɔ sran kunlɛ mɔ ‘be wunmɛn i ɲrun nin i sin m’ɔ ti kain’n,’ ɔ nunman nun ɔn? ?Wan yɛ ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ trán mɛn kun mɔ sran’m be siman alɛ’n, i nun ɔn? Sɛ klɔ sran’m be su yɛ e lafi naan mɛn’n w’a yo kɛ nga sa’n, nn y’a lafi klenzua kplɔwa su.
Sanngɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn maan Ezai klɛli’n nun’n, Ɲanmiɛn ta nda kɛ ɔ́ wá mán e asiɛ kpa. I waan: ‘Bé wá fá be tokofi mun bé bó tokpo, yɛ bé fá be cua mun bé yó wlɔsɔ. Nvle kun su faman alɛ wlɛmɛn i nvle uflɛ sin kun. Be su suanman alɛ dilɛ’n kun.’—Ezai 2:4.
Andɛ nga e kɛn i yɛ’n, mɛn’n nun sonja nga be te di junman’n, be ti miliɔn 20. Alɛ nga be o mɛn’n nun kusu’n, be kwla ju be liɛ 20. Ɔ maan, kɛ e wun i sa’n, ɔ ti kekle kɛ ndɛ ng’ɔ o Ezai fluwa’n nun’n kpɛn su. ?Kɛ e wun i sɔ’n niin nán Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ le tinmin’n i kunngba yɛ ɔ kwla uka e ɔ? Zoova wá fɛ́ i sa wlɛ i sran’m be ninnge’m be nun. I sa m’ɔ́ fá wlɛ́ i sran’m be ninnge’m be nun’n i atabo’n yɛle Armagedɔn.—Sa Nglo Yilɛ 16:14, 16.
Koko nga nun’n, sran’m be waan blɛ kun wá jú’n, mɛnmɛn’m be kwlaa bé wá fá bɔmbubɔmbu nga be yili be’n, bé dí alɛ. Be waan alɛ sɔ’n yɛ be flɛ i Armagedɔn’n niɔn. Sanngɛ fluwa nga be tu ndɛ’m be bo’n, be nun kun tuli Armagedɔn’n i bo. I waan: “Lika nga sa kpa yofuɛ nin sa tɛ yofuɛ’m bé wá dí alɛ dan kasiɛn’n yɛ be flɛ i Armagedɔn’n niɔn.” ?Sakpa naan sa tɛ’n wíe naan sran’m bé yó sa kpa ngunmin? ?Annzɛ laliɛ nun ndɛ ɔ?
Like ng’ɔ wla e fanngan’n, yɛle kɛ Biblu’n bo su kpɛ sunman kɛ blɛ kun wá jú’n, sa tɛ’n kwlaa wá wíe. Jue tofuɛ’n seli kɛ: ‘Maan sa tɛ yofuɛ’m be tu asiɛ’n su. Nán be nga be buman Ɲanmiɛn nin i nuan su ndɛ’n be like fi’n be tran lɛ kun.’ (Jue Mun 104:35) Nyanndra Mun be fluwa’n kusu waan: ‘Sran kpafuɛ mun, be yɛ bé wá trán mɛn nga nun ɔn, bé trán be nga be nanti sein’n be mɛn’n nun. Klunwifuɛ’m be liɛ’n, bé trá be mɛn nga nun bé kɔ́. Bé tú gblɛfuɛ’m be bo.’—Nyanndra Mun 2:21, 22.
Biblu’n kɛn i weiin kɛ sa tɛ yofuɛ’m be su kplinman su kɛ bé yáci be sa tɛ’n i yolɛ. I sɔ’n ti yɛ Ɲanmiɛn wá fá alɛ dan kasiɛn kun fá núnnún sa tɛ’n kwlaa ɔ. Ɔ maan alɛ’n kwlaa wíe. (Jue Mun 2:2) Dunman nga Biblu’n fa tɔn Ɲanmiɛn i alɛ dan kasiɛn sɔ’n, yɛle Armagedɔn. Nán ngbɛn ti yɛ be flɛ i sɔ ɔ.
Laa Megido wun lɛ alɛ wie mun
Kɛ be se kɛ “Armagedɔn’n,” i bo’n yɛle “Megido oka’n.” Zizreɛli lika kpɛtɛkplɛ’n bo sin yia laa Megido klɔ’n. Megido nin Zizreɛli lika’n, nanwlɛ be dili alɛ dandan mun lɛ. Laa sa’m be su like sifuɛ kun suan Eriki Klaini. I fluwa kun kan Armagedɔn alɛ’n i ndɛ. Fluwa sɔ’n nun’n i waan: “Laa’n, be di alɛ dandan kpa mun Megido nin Zizreɛli lika kpɛtɛkplɛ m’ɔ bo sin yiɛ i’n su lɛ. Ɔ maan, wafa nga nvle wie’m be fa yoli’n, ɔ fin alɛ sɔ mun.”
Kɛ nga Klaini fa kannin’n sa’n, alɛ nga be dili be Megido lika’n wun lɛ’n, be yoli alɛ dandan kpa mun. Laa’n Mɔngoli sonja mɔ be sie Azi mɛn’n i nun nvlenvle sunman’n, Megido lika’n nun lɛ yɛ be wa kwlali be ɔ. Alɛ dan klikli’n nun kusu’n, Megido wun lɛ’n, Angle’m be sonja nin be kpɛnngbɛn Ɛdmundi Alɛnibi be kwlali Turki sonja mun kpa liɛ su.
Laa Izraɛli blɛ su kusu’n, be dili alɛ dandan kpa mun Megido lika’n wun lɛ. Lɛ yɛ Baraki kwlali Sizɛra nin i sonja mun ɔn. (Jɔlɛ Difuɛ Mun 4:14-16; 5:19-21) Asa ekun’n, Megido lika’n wun lɛ yɛ Zedeɔn nin i sa nun sran 300 cɛ’n, be kwlali Madian sonja beblebe mun ɔn. (Jɔlɛ Difuɛ Mun 7:19-22) Kusu’n, Famiɛn Saili nin i wa Zonatan be wuli Gilboa oka’n m’ɔ nin Megido lika’n nunman mmua’n i wun lɛ. I blɛ sɔ’n nun yɛ Filistifuɛ’m be kwlali Izraɛlifuɛ mun ɔn.—1 Samiɛl 31:1-7.
Wafa nga Megido nin lika ng’ɔ bo sin yiɛ i’n fa ti’n ti’n, sonja’m be ta lɔ alɛ di. Be dili alɛ kpanngban lɔ afuɛ 4.000 nga be sinnin lɛ’n nun. Laa sa’m be su like sifuɛ kun waan sɛ be waan b’a diman alɛ Megido lika sɔ’n nun’n, yɛle alɛ 34!
Wafa nga Megido fa ti’n, ɔ nin sa nga be yoli lɔ’n, ɔ maan kɛ be kan Armagedɔn ndɛ’n, e kwla wun i bo. Kannzɛ bɔbɔ kpɛ kunngba yɛ be kan Armagedɔn ndɛ Biblu’n nun’n, sanngɛ wafa nga Sa Nglo Yilɛ’n fa kan alɛ sɔ’n ndɛ’n, e si kɛ ɔ́ wá kán klɔ sran’m be kwlaa.
Ndɛ nga Biblu’n kɛn i Armagedɔn su’n
Kannzɛ alɛ beblebe nga be dili be Megido lika’n wun lɛ’n, be yoli dan sɔ liɛ’n, sanngɛ be nun wie fi w’a nunnunman sa tɛ’n. W’a yoman alɛ mɔ sran kpa nin sran tɛ’m be dili ɔ. Ɲanmiɛn kunngba cɛ ɔ kwla di i sɔ alɛ’n niɔn. Afin, cɛn kun’n, Zezi bɔbɔ seli kɛ: ‘Sran fi timan kpa saan Ɲanmiɛn kunngba cɛ.’ (Lik 18:19) Biblu’n kusu kle kɛ Armagedɔn alɛ’n ti Ɲanmiɛn i alɛ.
Biblu’n nun’n, Sa Nglo Yilɛ fluwa’n waan: “Asiɛ’n su famiɛn’m be kwlaa” bé wá yía ‘naan bé kún alɛ Anannganman Ɲanmiɛn m’ɔ kwla like kwlaa yo’n i cɛn dan’n nun.’ (Sa Nglo Yilɛ 16:14) “Like nsan sɔ’n be yiali famiɛn mun lika nga Ebre nun be flɛ i Armagedɔn’n nun lɔ.” (Sa Nglo Yilɛ 16:16) “Asiɛ’n su famiɛn’m be nin be alɛfuɛ mun” bé wá ‘yía kɛ be nin sran ng’ɔ fu nnɛn kpanngɔ’n su’n nin i alɛfuɛ mun bé kún.’ (Sa Nglo Yilɛ 19:19) Sran ng’ɔ fu nnɛn kpanngɔ’n su’n yɛle Zezi Klist.—1 Timote 6:14, 15; Sa Nglo Yilɛ 19:11, 12, 16.
?Ndɛ kwlaa sɔ’n i bo’n yɛle benin? Yɛle kɛ Ɲanmiɛn nin be nga be ɲin yimɛn i’n be le i. ?Ngue ti yɛ Zoova nin i wa Zezi bé dí i sɔ alɛ’n niɔn? Like kun ti ɔ. Yɛle kɛ Armagedɔn alɛ’n wá “núnnún be nga be saci asiɛ’n.” (Sa Nglo Yilɛ 11:18) I sin’n mɛn’n wá yó fɔuun. Biblu’n waan: ‘Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ mán e ɲanmiɛn su lɔ nin asiɛ uflɛ, lɔ yɛ be nga be yo sa kpa’n bé trán ɔn. I yɛ e su minndɛ i ɔ.’—2 Piɛr 3:13.
?Ngue ti yɛ alɛ sɔ’n ti like kpa ɔ?
Atrɛkpa’n, amun usa amun kɛ: ?Ngue ti yɛ Zoova ‘m’ɔ klo sran’n’ kwla se i Wa m’ɔ ti ‘Aunjuɛ wlengbi’n’ kɛ ɔ kun alɛ ɔ? (2 Korɛntfuɛ Mun 13:11; Ezai 9:5) Sɛ amun wun sa ti mɔ Zoova nin i Wa’n be waan bé dí alɛ sɔ’n, i sɔ’n kwla uka amun. Jue Mun be fluwa’n waan Zezi ti sonja naan w’a fu i kakaklolo’n nun. ?Ngue ti yɛ ɔ kɔ alɛ kunlɛ ɔ? Jue Mun be fluwa’n waan Zezi fu kakaklolo’n nun naan ‘ɔ ko kun sa kpa’n i ti alɛ. Ɔ ko kun be mɔ be ti yalɛfuɛ mɔ be bu be lufle’n be ti alɛ. Ɔ yo maan sran’m be yo sa mun be nuan su.’ Ɔ maan, sɛ Zezi di alɛ’n, yɛle kɛ ɔ klo sa’n i nuan su yolɛ’n yɛ ɔ kpɔ sa tɛ’n.—Jue Mun 45:5, 8.
Zoova kusu sa tɛ nga be yo i mɛn nga nun’n, i nuan su like nga ɔ́ wá yó’n, Biblu’n yiyi nun. Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai waan: ‘Anannganman wunnin sa ng’ɔ juli’n kwlakwla. Kɛ sran’m be buman nanwlɛ’n i like fi kun’n, i sɔ’n w’a yomɛn i fɛ. Sɛ é kwlá sé’n, ɔ wla sa ng’ɔ ti i nuan su’n kɛ like kokloko nga be fa kata be wue su’n sa. Sɛ é kwlá sé’n, ɔ fa delɛ m’ɔ de sran mun’n wlɛ i ti kɛ kpongbo kle sa. Ɔ fa klunngbɔ mɔ be tu’n wla i wun kɛ tralɛ sa. Ɔ fa awlɛn mɔ be fa kun alɛ’n wla i wun kɛ tralɛ dan sa.’—Ezai 59:15, 17.
Kɛ sa tɛ yofuɛ’m be te o lɛ’n, sran kpa’m be su ɲanman alaje nin fɔundi le. (Nyanndra Mun 29:2; Akunndanfuɛ’n 8:9) Kɛ sa tɛ yofuɛ’m be o lɛ’n, saan tɛ yɛ bé yó ɔ. Ɔ maan, sɛ e kunndɛ kɛ é trán alaje nun titi naan é wún kɛ sran’m be yo sa’n i nuan su’n, ɔ fata kɛ be nunnun sa tɛ yofuɛ mun. Salomɔn seli kɛ: “Klunwifuɛ’n yɛ klun ufuefuɛ’n fa wla aowa ɔ.”—Nyanndra Mun 21:18.
Kɛ mɔ Ɲanmiɛn yɛ ɔ́ wá dí jɔlɛ’n niɔn, maan e si kɛ jɔlɛ ng’ɔ́ wá dí klunwifuɛ mun’n, ɔ́ dí i nuan su. Abraamu usali Zoova kɛ: “?Wɔ mɔ a di asiɛ’n sufuɛ’m be kwlaa be jɔlɛ’n, sɛ a diman nanwlɛ’n, wan yɛ ɔ di i ekun ɔn?” Like nga Abraamu sieli i nzɔliɛ Zoova su’n, yɛle kɛ Zoova yo sa i nuan su titi! (Bo Bolɛ 18:25) Asa kusu’n, Biblu’n waan Zoova kloman kɛ sran kun sa mlin. Sanngɛ sɛ ɔ yoli lele naan sran tɛ’m be kaciman’n, saan be nunnunlɛ kunngba yɛ ɔ ka ɔ.—Ezekiɛl 18:32; 2 Piɛr 3:9.
Maan e bu Armagedɔn alɛ’n i akunndan
?Alɛ sɔ nun’n, Ɲanmiɛn mma mun annzɛ Satan liɛ’m be nun yɛ é trán ɔn? Atrɛkpa’n, e nun sunman é sé kɛ Ɲanmiɛn mma’m be nun yɛ é trán ɔn. ?Sanngɛ é yó sɛ naan w’a yo sɔ sakpa? Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Sofoni waan ‘e yo nanwlɛfuɛ yɛ e kan e wun ase.’ (Sofoni 2:3) Akoto Pɔlu waan like nga Ɲanmiɛn klo i’n, yɛle kɛ: ‘Ɔ́ dé sran’m be kwlaa naan be wun sa ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa.’—1 Timote 2:4.
Like klikli ng’ɔ fata kɛ e yo naan y’a fite nun’n, yɛle kɛ e si Zoova ɔ nin i klun sa’n. Like’n i nɲɔn su’n, yɛle kɛ e suan sa kpa yolɛ. I sɔ’n yɛ maan Ɲanmiɛn klun jɔ́ e wun m’ɔ́ sásá e ɔ.
Sɛ e yo i sɔ ninnge mun’n, nn e kwla minndɛ kɛ Armagedɔn bla. Afin, Ɲanmiɛn i alɛ sɔ’n yɛ ɔ́ wá wíe ɲrɛnnɛn kwlaa m’ɔ o klɔ sran’m be su’n niɔn. Kɛ alɛ sɔ’n wá wíe’n, kɛ sran’m bé tí alɛ’n ndɛ’n ɔ yo be kain, be su wunmɛn i ɲrun nin i sin’n mlɔnmlɔn. Afin Biblu’n waan: “Be su suanman alɛ dilɛ’n kun.”—Ezai 2:4.
[Ndɛ kwle, bue 3]
Ɲanmiɛn i sa m’ɔ́ wá fá wlɛ i sran’m be ninnge’m be nun’n, yɛ be flɛ i Armagedɔn’n niɔn.
[Foto, bue 4]
Megido
[Foto, bue 4]
Zedeɔn nin i sran’m be kwlali be nga be nin be dili alɛ Megido lɔ’n.
[Foto, bue 5]
Kɛ Armagedɔn alɛ’n wá wíe’n, kɛ sran’m bé tí alɛ’n ndɛ’n ɔ yo be kain, be su wunmɛn i ɲrun nin i sin’n mlɔnmlɔn.
[Foto, bue 6]
Like klikli ng’ɔ fata kɛ e yo naan y’a fite nun’n, yɛle kɛ e si Zoova ɔ nin i klun sa’n.