Biblu’n kaci sran mun
?NGUE ti yɛ rastafuɛ kun kpɛkpɛli i ti mmuɛn m’ɔ yoli i tɛnndɛn’n niɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ yacili blɔfuɛ’m be kpɔlɛ ɔ? Kpɛkun Gbanflɛn kun ti nzajefuɛ laa. Ɔ wlanwlan sran mun naan b’a yi drɔgi atɛ yofuɛ’m be kalɛ ng’ɔ o be su’n b’a man be. ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i m’ɔ wa kacili ɔ? Maan e nian ndɛ nga be bɔbɔ be kan’n.
“N kwla yacili be kpɔlɛ bɔbɔ.”—HAFENI NGHAMA
I AFUƐ: 34
I NVLE’N: ZAMBI
I SU NDƐ’N: RASTAFUƐ
MƐN NGA N DILI I LAA’N: Be wuli min Zambi nanmue kun mɔ be bo mannin be nga be wanndi alɛ’n i nun. Alɛ blɛ’n nun’n, e nin m manmin e wanndili nvle nga be flɛ i Namibi’n. Yɛ e wluli anuannzɛ kun nun. (L’Organisation du peuple du Sud-Ouest africain) Anuannzɛ sɔ’n ɔ nin Afrique du Sud lɔfuɛ nga be sie Namibi nvle’n i blɛ sɔ’n nun’n, yɛ be kun ɔn.
Lele naan m’an ɲan afuɛ 15, n trannin nanmue kpanngban mɔ be bo be man be nga be wanndi alɛ’n, be nun. E gbanflɛn nga e o anuannzɛ sɔ’n i nanmue’m be nun’n, be kleli e kɛ e yo naan e ti ɲanlɛ anuannzɛ sɔ’n ɔ trɛ. Be fali politiki ndɛ’n be wlali e akunndan’n nun yɛ be kleli e kɛ e kpɔ blɔfuɛ mun.
Kɛ n ɲannin afuɛ 11, n kunndɛli kɛ be kle sran’m be kwla be ɲrun kɛ n ti nanmue nun lɔ asɔnun’n kun i nunfuɛ. Asɔnun wafa sɔ’n nun’n, Katoliki mun nin be nga be flɛ be Luthériens ɔ nin Anglicans be kan be bo nun. Pastɛli nga n kan kleli i’n seli n kɛ nán n yo sɔ. Kɛ ɔ fin lɛ’n, m’an lafiman Ɲanmiɛn su kun. Sanngɛ kɛ n ɲannin afuɛ 15, jue tolɛ wafa nga be flɛ i reggae i klolɛ’n, ɔ nin ɲrɛnnɛn ng’ɔ o sran ble’m be su mɔ n klo kɛ ɔ wie’n ti’n, n fali min wun n wlɛli i Rastafuɛ’m be ninnge yolɛ’n nun. N yacili min ti mmuɛn’n lɛ ɔ yoli tɛnndɛn kpa. N nɔnnin drɔgi nga be flɛ i marijuana’n. Kpɛkun n yacili nnɛn dilɛ yɛ n jrannin sran’m ble’m be ti ɲanlɛ nun cinnjin. Sanngɛ m’an kaciman min mɛn dilɛ sukusuku yɛ m’an yaciman flimu nga be yo nzaje sa nun’n, be nianlɛ. Kusu m’an yaciman ndɛ tɛtɛ kanlɛ.
WAFA NGA BIBLU’N KACILI MIN’N: Afuɛ nga be flɛ i 1995 nun’n, kɛ n ɲannin afuɛ 20, n wa buli like nga n kunndɛ kɛ ń yó’n i akunndan kpa. N suannin Rastafuɛ’m be fluwa kwlaa nga ɔ tɔli n sa nun’n, be nun like. Fluwa sɔ’m be wie’m be kan Biblu’n i ndɛ. Sanngɛ n wunman wafa nga be yiyi ninnge’m be nun’n i wlɛ. Ɔ maan n fali ajalɛ kɛ m bɔbɔ ń kánngan Biblu’n nun.
I sin’n, min janvuɛ Rastafuɛ kun mannin min Biblu’n i akua kun mɔ Zoova i Lalofuɛ’m be yili’n. N ngunmin n fali Biblu’n yɛ n suannin fluwa sɔ’n i nun like. I sin’n, m ma wunnin Zoova i Lalofuɛ mun yɛ e nin be e suannin Biblu’n nun like ɔ.
M miannin min ɲin kpa naan m’an yaci siklɛti nin nzan nɔnlɛ dandan’n. (2 Korɛntfuɛ Mun 7:1) N yoli min wun yɛiin, n kpɛkpɛli min ti mmuɛn’n yɛ n yacili bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, ɔ nin flimu nga be yo nzaje sa nun’n, be nianlɛ. Kpɛkun n yacili ndɛ tɛtɛ kanlɛ’n. (Efɛzfuɛ Mun 5:3, 4) I agualiɛ su’n, n yacili blɔfuɛ’m be kpɔlɛ bɔbɔ. (Sa Nga Be Yoli’n 10:34, 35) Ka naan m’an kwla yo i kwlaa sɔ’n, ɔ fatali kɛ n yaci jue nga be wlawla sran kɛ ɔ kpɔ be nga be nin i be wunnɛn kplo’n timan kun’n, be tielɛ. Yɛ min janvuɛ nga be kwla yo naan m’an sa min sin min nzuɛn laa’n nun ekun’n, ɔ fatali kɛ e nin be e kpɛ duo nun.
Kɛ n yoli i sɔ’n kwlaa’n, n kunndɛli Zoova i Lalofuɛ’m be Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ Sua’n, yɛ n seli be kɛ ń wlú be Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Be kleli min Biblu’n nun like. Kɛ n fali ajalɛ kɛ be yo min batɛmu naan n kaci Zoova i Lalofuɛ’n, w’a yoman min awlobofuɛ’m be fɛ. Min manmin seli min kɛ n fa “Klistfuɛ’m” be Ɲanmiɛn sulɛ wafa uflɛ naan nán n kaci Zoova i Lalofuɛ. M manmin i osufuɛ’m be nun kun m’ɔ ti awa sa nun sran dan kun’n, ɔ kannin ajalɛ nga n fɛli i kɛ min nin Zoova i Lalofuɛ mun é sán nun’n, i ndɛ tɛtɛ.
Sanngɛ wafa nga Zezi nin sran’m be trannin’n, i su like suanlɛ’n ɔ nin i afɔtuɛ’m be su falɛ’n, ɔ ukali min naan m’an kwla jran min ɲrun tanndanlɛ nin min finfin yolɛ’n i ɲrun kekle. Kɛ n fali like nga Zoova i Lalofuɛ’m be kleli’n n sunnzunnin ndɛ nga Biblu’n kan’n, n wunnin i wlɛ weiin kɛ m’an wun Ɲanmiɛn sulɛ kpafuɛ’n. I wie yɛle kɛ be nanti Biblu’n nun mmla nga i waan be bo jasin fɛ’n be kle be wiengu mun’n, i su. (Matie 28:19, 20; Sa Nga Be Yoli’n 15:14) Kpɛkun be faman be wun be wlɛmɛn i politiki nun.—Jue Mun 146:3, 4; Zan 15:17, 18.
YE NGA N ƝƐNNIN I’N: Biblu’n nun mmla’m be su nantilɛ mɔ n suannin’n, ɔ ukali min kpa. I wie yɛle kɛ, kɛ n yacili marijuana’n i nɔnlɛ’n m’an saciman sika kpanngban kpa anglo kwlaa nun kun. Ninnge’m b’a sinsinman min ɲin su kun. Yɛ min wunnɛn’n nin min akunndan nun be wa fali min feke.
Siɛn’n, wafa nga n fa di min mɛn’n, yɛle nga n kunndɛli i min kaan nun lele’n. Kpɛkun ng’ɔ ti kpa trɛ i ngba’n yɛle kɛ siɛn’n, n si kɛ e nin Ɲanmiɛn e afiɛn’n w’a mantan kpa.—Zak 4:8.
“N yacili ya falɛ ngbɛnngbɛn’n.”—MARTINO PEDRETTI
I AFUƐ’N: 43
I NVLE’N: ƆSTRALI
I SU NDƐ’N: DRƆGI ATƐ YOFUƐ
MƐN NGA N DILI I LAA’N: Kɛ ń ɲín ń kɔ́’n, e awlobo’n tuli ajalɛ kpɛ sunman. N trannin klɔ kanngan nin klɔ dan kun su. Kpɛkun blɛ kun nun’n, n trannin plotɛstan’m be lika kun mɔ be kle nvle sɔ’n nun lɔfuɛ’m be like’n, i nun. I sɔ blɛ liɛ mɔ min nin min niaan nin min manmin i niaan mun e dili i lɔ’n, ɔ yoli min fɛ kpa. E ko to kowa, e di koniɛn kpɛkun e sɛ nvle sɔ’n nun lɔfuɛ’m be ninnge wie mun ekun.
Min si i junman ng’ɔ di’n yɛle ngondin tulɛ. Kɛ n te yo kaan kpa’n, yɛ ɔ boli min utre dilɛ’n i klelɛ bo ɔ. Ɔ maan ngondin tulɛ’n yɛ ɔ ti min nzuɛn ɔn. Kɛ n kpɛli cro’n, nzan nɔnwlɛ’m be nun yɛ n tran ɔn. E nin min janvuɛ mun e klo sran’m be ngondin kunndɛlɛ. E ko kunndɛ sran lele 20 annzɛ 20 tra su be ngondin. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, laliɛ nin waka kɛ kate sa o e sa nun.
Drɔgi nin ninnge nga mmeli jranwlɛ lɔ junman difuɛ’m be wua’n, n yoli be atɛ. N ɲannin nun sika kpa. Asa ekun’n, n fa tui n wlanwlan sran mun naan b’a yi drɔgi atɛ yofuɛ’m be kalɛ ng’ɔ o be su’n, b’a man min. Like nga min waan ń yó’n yɛle sran kunfuɛ. Min mmla nga n di su’n, yɛle kɛ sɛ m’an kunman wɔ’n, wɔ yɛ á kún min ɔn.
WAFA NGA BIBLU’N KACILI MIN’N: Kɛ ń ɲín ń kɔ́’n, n tili Zoova i Lalofuɛ’m be ngan. Kɛ n ɲannin afuɛ 20, n wla kpɛnnin Zoova i Lalofuɛ’m be su. Ɔ maan n usali m manmin sɛ ɔ si lika nga be o’n nin o. I cɛn ba nɲɔn su’n, Zoova i Lalofuɛ kun mɔ be flɛ i Dixon, ɔ boboli min anuan. Kɛ e kokoli yalɛ kan’n, ɔ yiali min kɛ n bla Zoova i Lalofuɛ’m be aɲia kun bo. N ɔli aɲia sɔ’n i bo, yɛ n sɔli aɲia sɔ’m be bo kɔlɛ i afuɛ 20 tra su yɛ. Kosan kwlaa nga n usa’n, Zoova i Lalofuɛ’m be fa Biblu’n be tɛ be ngba su.
Kɛ n sili kɛ e tinuntinun e ndɛ lo Zoova naan be nga be lafimɛn i su bɔbɔ be ndɛ lo i’n, ɔ yoli min fɛ. (2 Piɛr 3:9) N wunnin i wlɛ kɛ ɔ ti Siɛ kun m’ɔ klo i mma mun ɔn. Naan kannzɛ bɔbɔ sran fi w’a nianman min lika’n, i liɛ’n ɔ́ nían min lika. Asa ekun’n, kɛ n sili kɛ sɛ n kaci min sa’n, ɔ́ yáci min sa tɛ mun cɛ́ min’n, min wla guali ase. Biblu’n nun ndɛ nga ɔ o Efɛzfuɛ Mun 4:22-24 nun’n, ɔ kannin min awlɛn’n kpa. Ndɛ ng’ɔ o ndɛ mma sɔ’m be nun’n, ɔ wlali min fanngan kɛ n ‘wla min nzuɛn laa’n i ase’ naan n “fa nzuɛn uflɛ b’ɔ fa Nyanmiɛn liɛ’n.”
Ɔ cɛli naan m’an kwla kaci min nzuɛn’n. Le mɔcuɛ kun nun sa’n, n kwla tran sa n sa kanman drɔgi. Sanngɛ kɛ Fue cɛn nin Mɔnnɛn cɛn ko ju mɔ e nin be nga be waan be ti min janvuɛ mun e san nun’n, kpɛkun n su nɔn. N wunnin i wlɛ kɛ sɛ min waan ń yáci min nzuɛn tɛ’n, ɔ fata kɛ n kpɔci be nga e nin be e san nun’n. I sɔ’n ti’n, n fali ajalɛ kɛ ń kɔ́ nvle’n i asa uflɛ su. Min janvuɛ wie’m be waan bé kó sunman min. N kplinnin su. Kɛ é kɔ́’n, be boli marijuana’n i nɔnlɛ bo yɛ be mannin min wie. N seli be kɛ n su yaci i sɔ ninnge mun. Yɛ kɛ e juli asa nga n kɔ su’n i nuan lɛ’n, yɛ e nin be e kpacikpacili ɔ. I sin’n m ma tili i kɛ, kɛ e nin be nga be waan be ti min janvuɛ mun e kpacikpacili’n, be fali tui be ko wuali sika banki kun nun.
YE NGA N ƝƐNNIN I’N: Kɛ n kpɔcili be nga e nin be e san nun sɔ mun’n, min nzuɛn’n i kacilɛ’n wa yoli pɔpɔ. Afuɛ nga be flɛ i 1989 nun’n, be yoli min batɛmu yɛ n kacili Zoova i Lalofuɛ. Kɛ be yoli min batɛmu’n, min niaan bla nin min manmin yɛ min baba be wa suli Zoova wie.
N jali bla i afuɛ 17 yɛ, andɛ’n n le ba nglanman nsan. N yacili ya falɛ ngbɛngbɛn’n. Kannzɛ bɔbɔ be klɔklɔ min’n, sanngɛ n faman ya. N sɔnnzɔnnin sran nga be fin ‘nvlenvle’n kwlaa nun, nin sran wafawafa’n kwlaa, ɔ nin be nga be ijɔ aniɛn wafawafa’n kwlaa’ be klolɛ. (Sa Nglo Yilɛ 7:9) N wun kɛ Zezi i ndɛ ng’ɔ kannin’n, ɔ kpɛnnin su min lika. Ɔ seli kɛ: “Sɛ an fa min ndɛ nga n kan’n su kpa’n, wuun an ti n sɔnnzɔnfuɛ sakpa, wuun amún sí ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n, yɛ ndɛ nanwlɛ sɔ’n ti amún nyán amun ti.”—Zan 8:31, 32.
[Ndɛ kwle, bue 9]
Min nzuɛn’n i kacilɛ’n i wie yɛle kɛ n yacili jue nga be se sran’m be kɛ be kpɔ be wiengu’n i tielɛ.
[Ndɛ kwle, bue 10]
E nin min janvuɛ mun e klo sran’m be ngondin kunndɛlɛ. E ko kunndɛ sran lele 20 annzɛ 20 tra su be ngondin. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, laliɛ nin waka kɛ kate sa o e sa nun.