Nán e aeliɛ’n ti’n e koko Zoova i sulɛ’n nun andɛ annzɛ ainman
“N wla fi like ng’ɔ o min sin’n naan ń tínndin maan n sa to like ng’ɔ o min nyrun lɔ’n.”—FIL. 3:13.
AN TƐ KOSAN CINNJIN NGA’M BE SU:
?Ngue yɛ ɔ ukali akoto Pɔlu naan w’a yaci sa tɛ ng’ɔ yoli be laa’n, be ti kokolɛ ɔ?
?Sɛ é kwlá sé’n, ayre benin yɛ Ɲanmiɛn mannin e kɛ e fa yo e wun naan e akunndan’n nun w’a tɔ e fɔun ɔn?
?Kɛ é sú Ɲanmiɛn’n ngue yɛ e kwla yo naan kasiɛn su’n, like wie w’a yoman e nsisɔ ɔ?
1-3. (a) ?Ninnge nga sran wie’m be yoli be’n annzɛ b’a yoman’n ti’n wafa sɛ yɛ be wun yo be ɔ? ?Wafa sɛ yɛ fɔnlɛ nga e fɔnnin laa’n ti’n, e wun kwla yo e ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu i ajalɛ’n kwla uka e ɔ?
KƐ E yo ninnge wie mun mɔ be bo guaman kɛ nga e fa sunnzunnin’n sa’n, e wla bo e wun. Kpɛkun wie liɛ’n ndɛ nga e kɛn i siɛn’n yɛle kɛ “sɛ n si sɔ’n nn m’an yomɛn i kɛ nga sa.” E ngba’n e kwla bu ninnge nga sɛ e si sɔ’n nn e yoli be wafa uflɛ’n be akunndan. Sanngɛ sran wie’m be liɛ’n ninnge nga be yoli annzɛ b’a yoman’n ti’n, nsisɔ’n w’a kun be kpo. ?Ninnge wie mɔ amun yoli be’n ti’n, kɛ ɔ yo amun sɔ wie ɔ?
2 Sran wie’m be fɔnnin yaya kpa, annzɛ be yoli sa tɛtɛ kpa. Wie’m be kusu’n, b’a yoman sa tɛ sɔ liɛ, sanngɛ be wunmɛn i wlɛ sɛ ajalɛ nga be fali’n, i kpafuɛ’n yɛ be fali o. Sran wie’m be kwla yacili sa nga be yoli be laa m’ɔ nin yolɛ fataman’n, be akunndan bulɛ. Sanngɛ, wie’m be liɛ’n, ajalɛ nga be fali be laa’n ti’n be wunman be wun fɛ. I ti’n be se be wun titi kɛ ‘sɛ ɔ ti kɛ be si sɔ’n nn b’a yoman sɔ.’ (Jue. 51:5) ?Yɛ amun li? ?Amun klo kɛ, kɛ ɔ fɛ i andɛ’n, nán amun akunndan’n bu amun fɔ Zoova i sulɛ’n nun? ?Biblu’n nun sran kun o lɛ mɔ i ajalɛ’n kwla uka e i sɔ liɛ’n nun ɔn? Ɛɛn, i sɔ sran o lɛ. Sran sɔ’n yɛle akoto Pɔlu.
3 Pɔlu yoli sa tɛtɛ kpa wie mun sanngɛ ɔ fali ajalɛ kpakpa wie mun kusu. Sa tɛtɛ ng’ɔ yoli be laa’n be yoli i ya kpa. Sanngɛ ɔ fɛli i ɲin sieli i like kpa ng’ɔ kwla yo i Ɲanmiɛn i sulɛ’n nun’n i su. Wafa nga i ajalɛ’n kwla uka e naan kɛ é sú Ɲanmiɛn’n, e akunndan’n w’a buman e fɔ’n, maan e fa e ɲin sie su.
SA TƐTƐ NGA PƆLU YOLI BE LAA’N
4. ?Ngue yɛ akoto Pɔlu yoli mɔ i sin’n ɔ yoli i nsisɔ ɔ?
4 I nun mɔ Pɔlu te yo Farizifuɛ gbanflɛn kan’n, ɔ yoli ninnge wie mun mɔ kasiɛn su’n, be yoli i nsisɔ ɔ. I wie yɛle kɛ ɔ kleli Klist i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɲrɛnnɛn kpa. Biblu’n se kɛ, kɛ be kunnin Etiɛni cɛ’n, ‘Sɔl [mɔ i sin’n be wa flɛli i Pɔlu’n] ɔ sacili asɔnun’n, ɔ ɔli awlo’m be nun, ɔ trali yasua mun nin mmla mun, ɔ maan be wla be bisua.’ (Yol. 8:3) Biblu’n su like suanfuɛ kun mɔ be flɛ i Albert Barnes seli kɛ Glɛki nun’n, ndɛ mma nga be kacili i Wawle nun kɛ “ɔ sacili asɔnun’n” i bo’n yɛle kɛ Sɔlu kleli Klistfuɛ’m be ɲrɛnnɛn tɛ kpa kɛ “blo nnɛn” wie yɛle i sa. Sɔlu ti Zuifu juejuefuɛ kun m’ɔ lafili su kpa kɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ ɔ kun Klistfuɛ’m be kwlaa kpan ɔn. Ɔ maan ɔ kleli be ɲrɛnnɛn dan, ɔ wlali “e Min’n i sɔnnzɔnfuɛ’m be srɛ kɛ ɔ́ kún be, [...] sɛ yasua, sɛ bla o.”—Yol. 9:1, 2; 22:4.a
5. Wafa nga Sɔlu yacili Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɲrɛnnɛn klelɛ m’ɔ kacili Zezi i ndɛ kanfuɛ’n, an yiyi nun.
5 Sɔlu kunndɛli kɛ ɔ́ kɔ́ Damasi, ɔ́ kó fá Klistfuɛ mun be awlo’m be nun naan ɔ́ fá be kɔ́ Zerizalɛmu lɔ Zuifu’m be jɔlɛ difuɛ dandan’m be ja su, naan be ko kle be nun. Sanngɛ w’a yoman ye afin Zezi m’ɔ ti asɔnun’n i su kpɛn’n ɔ jrɛnnin i. (Efɛ. 5:23) Kɛ Sɔlu kɔ́ Damasi’n, Zezi fiteli i yɛ ɔ kpajali kannin kun piaa ɲanmiɛn su lɔ fa sili i ɲin. Kpɛkun ɔ sunmɛnnin i Damasi lɔ kɛ ɔ ko minndɛ naan be kan ndɛ wie mun ekun be kle i. Sa ng’ɔ juli i sin’n, e si i.—Yol. 9:3-22.
6, 7. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Pɔlu sili jrɛiin kɛ ɔ yoli sa tɛ dan ɔn?
6 Kɛ Pɔlu kacili Klistfuɛ cɛ’n, i nzuɛn’n wa kacili. Yɛle kɛ ɔ yacili Klist i sɔnnzɔnfuɛ’m be yalɛ klelɛ yɛ ɔ wa kannin Klist i ndɛ kleli sran mun juejue su. Ɔ nin i sɔ ngba’n, i wla w’a fiman su kɛ laa ɔ yoli sa tɛ dan. Ɔ klɛli i bɔbɔ i su ndɛ seli kɛ: “Laa bɔ n tɛ o Zuif’m be Nyanmiɛn sulɛ nun’n, an tili sa nga n yoli’n, n kleli Nyanmiɛn i Asɔnun’n yalɛ lele trali yalɛ klelɛ su, min waan ń núnnún i.” (Gal. 1:13) Kɛ ɔ́ klɛ́ Korɛntifuɛ mun nin Filipufuɛ mun yɛ Timote be fluwa’n, ɔ kannin sa sɔ’m be ndɛ kleli be wie. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 15:9 nun; Fil. 3:6; 1 Tim. 1:13) Nán kɛ sa sɔ’m be jɔ Pɔlu klun i ti yɛ ɔ kannin be ndɛ ɔ. Ɔ si jrɛiin kɛ ɔ yoli sa tɛ dan. W’a fiaman i wun su le.—Yol. 26:9-11.
7 Biblu’n i su like suanfuɛ kun suan Frederic Farrar. I waan kɛ e bu wafa nga Pɔlu kleli Klistfuɛ’m be ɲrɛnnɛn kekle kpa’n i akunndan’n, e kwla wun wafa nga kasiɛn su’n i wla boli i wun dan’n ɔ nin wafa nga sran’m be kɛnnin i wun ndɛ tɛ’n i wlɛ. Atrɛkpa bɔbɔ’n kɛ Pɔlu nían asɔnun’m be osu sín’n, kpalɛ klikli nga aniaan wie’m be wunnin i’n, be seli i kɛ: ‘Yoo, wɔ yɛ be flɛ wɔ Pɔlu niɔn! Kannzu wɔ yɛ a kleli e ɲrɛnnɛn’n niɔn!’—Yol. 9:21.
8. ?Wafa sɛ yɛ aunnvuɛ nin klolɛ nga Zoova nin Zezi be yili i nglo Pɔlu i lika’n, ɔ yoli i ɔ? ?Ngue yɛ i ajalɛ’n kle e ɔ?
8 Pɔlu wunnin i wlɛ weiin kɛ Ɲanmiɛn i sran ye yolɛ m’ɔ ti dan’n i ti yɛ ɔ kwla dili i junman’n niɔn. Fluwa 14 ng’ɔ klɛli be’n nun’n, ɔ kannin Ɲanmiɛn i nzuɛn kpa sɔ’n i ndɛ kpɛ kɔe 90. Ɔ kɛnnin i ndɛ trali Biblu’n i klɛfuɛ onga mun. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 15:10 nun.) Aunnvuɛ nga Ɲanmiɛn sili Pɔlu’n, ɔ wluwluli Pɔlu wun dan. I ti’n, ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ yí i ye silɛ’n i nglo. Ɔ maan ɔ “dili junman dan trali” akoto onga mun. ?Ngue yɛ i ajalɛ’n kle e ɔ? Ɔ kle e kɛ sɛ e lafi e ti tɛ nga Zezi fɛli i wun yili’n su’n, naan e koko e tɛ mun’n, naan kusu e kaci e sa’n, kannzɛ bɔbɔ sa sɔ’m be ti tɛ sɛ, klun ufue su Zoova yáci be cɛ́ e. I sɔ’n ti’n, sran kwlaa ng’ɔ bu i kɛ sa ng’ɔ yoli’n ti tɛ dan lele maan e ti kpɔlɛ tɛ nga Klist fɛli i wun yili’n kwlá yoman naan Ɲanmiɛn w’a si i aunnvuɛ’n, maan i wla kpɛn Pɔlu su. (An kanngan 1 Timote 1:15, 16 nun.) Kannzɛ bɔbɔ Pɔlu kleli Klist i ɲrɛnnɛn sɛ’n, i fluwa kun nun’n, ɔ seli kɛ: ‘Nyanmiɛn i Wa’n kloli min ɔ fɛ i wun mannin min ti.’ (Gal. 2:20; Yol. 9:5) Pɔlu wunnin i wlɛ kɛ kannzɛ sa ng’ɔ yoli be laa’n be ti tɛ dan’n, sanngɛ ɔ fata kɛ ɔ wlɛ i wun ase yo like kwlaa ng’ɔ kwla yo i Ɲanmiɛn i sulɛ nun’n kɛ ɔ ko yo naan kasiɛn su’n, i akunndan’n w’a bumɛn i fɔ’n ti. ?I sɔ wie yɛ amun yo ɔ?
?SA WIE YO AMUN NSISƆ?
9, 10. (a) ?Ngue ti yɛ Zoova i sufuɛ wie’m be tran ngokɔɛ nun ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ timan kpa kɛ sa tɛ nga e yoli be laa’n be ti’n, e koko sa trilili ɔ?
9 Atrɛkpa’n amun yoli sa wie mɔ kɛ é sé yɛ’n, ɔ yo amun nsisɔ ɔ. Kɔlɛ amun sacili amun wunmiɛn’n nin amun blɛ’n ninnge ngbɛnngbɛn’m be kunndɛlɛ’n nun. Annzɛ amun yoli sran wie i abɔlɛ. Annzɛ kusu like tɛ uflɛ yɛ amun yoli ɔ. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, ngue yɛ amún yó naan amun a wun amun wun fɛ ɔ?
10 Sran wie’m be koko dɔ kwlaa su! Be klun timan jɔwa afin be bu fɔnlɛ nga be fɔnnin’n i akunndan sa trilili. ?Sanngɛ kokolɛ sɔ’n ɔ yo sa kun sa ye? Cɛcɛ. Sɛ amun sa nzue be guɛ i gbogbo kun nun lele’n, maan amun wla amun wun ase be yo i sɔ sɛ’n, ɔ su yiman le. I kunngba’n sɛ e koko sa kun ti dan’n, i sɔ’n su yoman naan sa sɔ’n w’a jaso e su. Ɔ maan nán tranlɛ yɛ ɔ fata kɛ amun tran be koko sa sɔ’n su ɔ. Sanngɛ ɔ fata kɛ amun yo like kwlaa nga amun kwla yo naan amun a siesie sa sɔ’n. Sɛ sran wie yɛ amun yoli i tɛ’n, amun kpɛtɛ i, yɛ amun yo naan fɔundi tran amun afiɛn. Asa kusu’n, maan amun bu like ng’ɔ suli amun bo mɔ amun fɔnnin’n i akunndan naan cɛn uflɛ’n, amun a yoman sa tɛ kunngba’n ekun. Ɔ ju wie kusu’n, like nga amun fɔnlɛ’n kpɛli i ba’n, saan amun awlɛn cɛ yɛ ɔ fata kɛ amun tra naan amun a kwlɛ i bo suan ɔn. Sanngɛ sɛ amun waan amún trán bé kókó’n, amun wun yalɛ cɛ yɛ amún klé ɔ. Kpɛkun i sɔ’n tánndan amun ɲrun naan amun a kwlá tuman amun klun b’a suman Ɲanmiɛn kpa.
11. (a) ?Sɛ e waan Zoova si e aunnvuɛ’n naan ɔ klo e’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? (b) ?Sɛ é kwlá sé’n, ayre benin yɛ Ɲanmiɛn mannin e kɛ e fa yo e wun naan e akunndan’n nun w’a tɔ e fɔun ɔn?
11 Sran wie’m be bu i kɛ sa tɛ nga be yoli i laa’n ti’n, Ɲanmiɛn ɲrun’n, be ti finfinfuɛ. Afin be se be wun kɛ sa nga be yoli’n ti tɛ dan annzɛ be fɔnnin kpɛ sunman ɔ maan Ɲanmiɛn si be aunnvuɛ ɔ, ɔ yoman ye. Sanngɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n yɛle kɛ kannzɛ sa nga be yoli i laa’n, ti sɛ ti sɛ’n, be kwla koko be tɛ’n, be kaci be sa, kpɛkun be kpata Ɲanmiɛn kɛ ɔ yaci be wun sa’n cɛ be. (Yol. 3:19) Zoova kwla si be aunnvuɛ yɛ ɔ klo be kɛ ng’ɔ fa yoli i sran kaka lika’n sa. Sran kwlaa ng’ɔ kɛn i wun ase, ɔ di i wun nanwlɛ yɛ i ayeliɛ tɛtɛ’m be yo i nsisɔ’n, Zoova yáci i wun sa mun cɛ́ i klun ufue su. Kɛ ɔ yacili Zɔbu i wun sa mun cɛli i sɔ ɔ. Afin Zɔbu seli kɛ: “Nga n kannin’n, m’an seman sɔ kun [ɔ yoli min nsisɔ]. Ń trán ndutre nin nzuɛn’n nun, ń kán min wun ase.” (Zɔb 42:6) Sɛ é kwlá sé’n, e kwlaa ɔ fata kɛ e fa ayre nga Ɲanmiɛn mannin e kɛ e fa yo e wun naan e akunndan’n nun w’a tɔ e fɔun’n, e yo e wun. Ayre sɔ’n yɛle kɛ “sran ng’ɔ fia sa tɛtɛ ng’ɔ yo be’n be su’n, ɔ yo-man kpa. Sanngɛ sran ng’ɔ kɛn i sɔ sa liɛ mun’n, b’ɔ yaci be yolɛ’n, Nyanmiɛn’n yaci i wun sa’n cɛ i.” (Nya. 28:13; Zak 5:14-16) Ɔ maan ɔ fata kɛ e koko e sa tɛ mun e kle Ɲanmiɛn, e kpɛtɛ i, yɛ e yo like kwlaa ng’ɔ kle kɛ y’a kaci’n. (2 Kor. 7:10, 11) Sɛ e yo i kwlaa sɔ’n, Zoova “m’ɔ yaci sran’m be wun sa’n cɛ be weiin’n” ɔ́ sí e aunnvuɛ.—Eza. 55:7.
12. (a) ?Sɛ sa wie ti’n e akunndan’n bu e fɔ’n, wafa sɛ yɛ e kwla fa Davidi i ajalɛ kpa’n su ɔ? (b) ?Kɛ Biblu’n se kɛ sa wie yoli Zoova i ‘nsisɔ’n’ i bo yɛle benin? ?Wafa sɛ yɛ ndɛ sɔ’n i wlɛ wunlɛ’n uka e ɔ? (An nian kuku’n.)
12 E nin Ɲanmiɛn e nantilɛ’n nun’n, srɛlɛ’n yo e wun sa ye dan. Jue fɛfɛ kpa kun nun’n, Davidi yili i nglo kɛ ɔ lafi su kɛ Zoova tɛli i srɛlɛ’m be su. (An kanngan Jue Mun 32:1-5 nun.) Ɔ dili i wun nanwlɛ kɛ i nun ng’ɔ fiali sa ng’ɔ yoli’n su’n, w’a wunmɛn i wun fɛ kaan sa. I wunmiɛn’n kpɛli su yɛ i akunndan’n sanngannin mlɔnmlɔn. ?Sanngɛ ngue yɛ maan Ɲanmiɛn wa yacili i wun sa mun cɛli i m’ɔ wunnin i wun fɛ ɔ? Like sɔ’n yɛle i sa tɛ m’ɔ kan kleli Ɲanmiɛn’n. Zoova tieli Davidi i srɛlɛ’n, ɔ ukɛli i naan i wun w’a fɛ i feke naan w’a yo like ng’ɔ ti kpa’n w’a ɔ i ɲrun titi. I kunngba’n, sɛ sa wie mɔ amun yoli be laa’n ti’n amun akunndan’n bu amun fɔ’n, maan amun tu amun klun kpata Zoova, yɛ amun mian amun ɲin kpa be kaci amun nzuɛn’n. Kɛ amun ko yo i sɔ’n, maan amun lafi su kpa kɛ Zoova fɛli su sieli amun srɛlɛ’n i bo kpa naan w’a yaci amun wun sa’n w’a cɛ amun.—Jue. 86:5.
MAAN AMUN ƝIN TRAN E ƝRUN LƆ SA’M BE SU
13, 14. (a) ?Dɔ nga su’n, ngue su yɛ ɔ fata kɛ e akunndan’n tran ɔn? (b) ?Kosan benin mun yɛ be kwla uka e naan y’a bu wafa nga e nanti dɔ nga su’n i akunndan ɔn?
13 Ɔ ti su kɛ laa sa’m be kwla uka e naan y’a wun andɛ liɛ’m be wlɛ. Sanngɛ ɔ fataman kɛ e koko be su sa trilili. Maan sa nga be ju andɛ’n ɔ nin nga bé jú e ɲrun lɔ’n be su yɛ amun akunndan’n tran ɔn. Maan amun fa kosan kɛ nga be o yɛ mun sa’n be usa be wun. Yɛle kɛ: ‘?Ninnge nga kɛ é sé yɛ’n n yo be’n, cɛn wie lele’n, bé yó min nsisɔ? ?Ń wá sé min klun lɔ kɛ sɛ ɔ ti kɛ nsisɔ’n nn m’an faman ajalɛ nga kɛ é sé yɛ’n n su fa be’n? ?N su Ɲanmiɛn ndɛnman su kɛ ɔ ko yo naan ainman min akunndan’n w’a buman min fɔ?’
14 Ɲrɛnnɛn dan’n w’a wie e to. I sɔ’n ti’n, e kunndɛman kɛ kasiɛn su’n, é fá kosan wie mun é úsa e wun. Kosan sɔ mun yɛ: ‘?Ɲanmiɛn i sulɛ nun’n, ninnge wie’m be o lɛ mɔ n ɲannin be yolɛ wun atin mɔ m’an yoman ɔn? ?Ngue ti yɛ kɛ n ɲannin atin bolɛ junman’n i dilɛ wun atin’n, m’an diman ɔn? ?Ngue yɛ ɔ tanndannin min ɲrun mɔ i ti yɛ m’an kaciman asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ ɔ? ?N kplinnin min ɲin sakpa n fali nzuɛn uflɛ’n m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n? ?Sran wafa nga Zoova kunndɛ kɛ be trɛn i mɛn klanman’n nun’n, be nun wie yɛle min?’ Nán ngokɔɛ yɛ ɔ fata kɛ kosan sɔ’m be man e ɔ. Sanngɛ ɔ fata kɛ e bu be su akunndan naan e nian sɛ sakpasakpa e kplin e ɲin e yo like kwlaa nga Zoova i sulɛ nun’n, e kwla yo’n nin o. Maan ajalɛ kwlaa nga e ɲrun lɔ’n ɔ su yoman e nsisɔ’n, yɛ ikisa’n e fa ɔ.—2 Tim. 2:15.
NÁN ƝANMIƐN JUNMAN NGA AMUN DI’N YO AMUN NSISƆ LE
15, 16. (a) ?Ajalɛ benin wie mun yɛ sran kpanngban be miannin be ɲin be fali naan b’a kwla fa Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ’n, b’a sie like kwlaa ɲrun ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ ajalɛ nga e fali be naan y’a kwla fa Zoova i sulɛ’n y’a sie i like kwlaa ɲrun’n, be nun kun sa yo e nsisɔ le ɔ?
15 ?Amun kpɔcili ninnge wie mun, ɔ maan dɔ nga su’n amun ti blɛ kwlaa nun Zoova i junman difuɛ? Atrɛkpa’n, amun kpɔcili junman annzɛ aata dan wie naan amun a kwla ɲan blɛ kaka b’a di junman kekle b’a man Zoova. Annzɛ kusu’n, amun waan amun jaman bian annzɛ bla, annzɛ amun wuman ba, kɛ ɔ ko yo naan a amun kwla di blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman’n i wafa wie’m be kpa’n ti. Wie nun ɔn, amun di Betɛli lɔ junman annzɛ amun o aniaan nga be kɔ nvlenvle’m be nun be ko kplan aɲia sua annzɛ Betɛli sua mun’n, be nun. Annzɛ kusu’n, amun ti ngaliɛ difuɛ. ?Siɛn mɔ amun su yo kpɛnngbɛn’n, ɔ fata kɛ ajalɛ nga amun fali be’n be yo amun nsisɔ? ?Ɔ nin i fata kɛ kpɔcilɛ nga amun kpɔcili ninnge wie mun’n, ɔ yo amun nsisɔ annzɛ kusu amun se amun wun kɛ nán blɛ ng’ɔ nin i fata kɛ amun kpɔci be’n i su yɛ amun kpɔcili be ɔ? Cɛcɛ mlɔnmlɔn!
16 Klolɛ dan mɔ amun klo Zoova’n, mɔ kusu amun klo kpa kɛ amún úka sran mun naan be su i’n, i ti yɛ amun miannin amun ɲin be fali ajalɛ sɔ mun ɔn. Nán amun bu i kɛ sɛ amun yoli like uflɛ’n nn amun wun sa yoli ye tra kɛ é sé yɛ’n. Nanwlɛ, ɔ fata kɛ ajalɛ nga amun fali be’n be man amun aklunjuɛ dan! Afin kɛ amun niannin amun klun lɔ’n, like kpafuɛ nga amun kwla yo i Zoova i sulɛ’n nun’n yɛ amun yoli ɔ. Zoova i wla su fiman amun wun nga amun klɛnnin be suli i sɔ’n i su le. Ɔ ka kan’n, ɔ́ wá yó maan sran’m bé dí mɛn’n i kpafuɛ’n. Blɛ sɔ’n nun’n, wafa ng’ɔ́ yrá amun su’n, ɔ́ bó amun nuan!—Jue. 145:16; 1 Tim. 6:19.
WAFA NGA E KWLA YO NAAN E AKUNNDAN’N W’A BUMAN E FƆ’N
17, 18. (a) ?Ngue yɛ Pɔlu yoli naan kasiɛn su’n, like uflɛ w’a yomɛn i nsisɔ ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ amún fá Pɔlu i ajalɛ’n su ɔ?
17 ?Ngue yɛ Pɔlu yoli naan kasiɛn su’n, like uflɛ w’a yomɛn i nsisɔ ɔ? Pɔlu waan ɔ yacili ninnge ng’ɔ yoli be laa’n be su kokolɛ, yɛ ɔ wa dili junman kekle kpa naan w’a kwla ɲan like nga Ɲanmiɛn flɛ e kɛ e ɲɛn i’n. (An kanngan Filipfuɛ Mun 3:13, 14 nun.) Pɔlu w’a fɛmɛn i akunndan’n w’a siemɛn i ninnge tɛtɛ nga i nun ng’ɔ o Zuifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’n nun’n ɔ yoli be’n, be su sa trilili. Sanngɛ ɔ fɛli i wunmiɛn’n kwlaa yoli like kwlaa ng’ɔ fata kɛ ɔ yo’n naan w’a kwla ɲan anannganman nguan’n.
18 ?Ngwlɛlɛ benin yɛ ndɛ nga Pɔlu kannin’n, ɔ kle e ɔ? Yɛle kɛ, kɛ ɔ tɛli kpoo yɛ ɔ boli ɔ. Sa nga e yoli be laa’n, e leman be kaciwlɛ. Ɔ maan nán e koko be ti sa trilili. Like ng’ɔ fata kɛ e yo naan Ɲanmiɛn w’a yra e su e ɲrun lɔ’n yɛ ɔ fata kɛ e wla e wun ase e yo ɔ. Sakpa, sa tɛ nga e yoli be’n, be kwlá mlinman e klun sa mlɔnmlɔnmlɔn. Sanngɛ ɔ nunman nun kɛ e jran be su e bu e wun fɔ dɔ kwlaa su. E kwla kpalo be e sie e sin, kpɛkun dɔ nga su’n, like kwlaa nga Ɲanmiɛn i sulɛ nun e kwla yo’n, e wla e wun ase e yo, yɛ e fa e ɲin e sie i ninnge ɲɛnmɛn nga be o e ɲrun lɔ’n be su!
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Biblu’n kɛn i kpalɛ sunman kɛ Sɔlu kleli bla’m be yalɛ wie. I sɔ’n kle kɛ Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, bla’m be niannin nun boli jasin fɛ’n wie kɛ nga be fa yo i andɛ’n sa.—Jue. 68:12.
[Kuku, bue 25]
?KƐ BIBLU’N SE KƐ SA WIE YOLI ZOOVA I ‘NSISƆ’N’ I BO YƐLE BENIN?
Biblu’n kle kɛ sa wie’m be yoli Zoova “i nsisɔ.” (Zon. 3:10; Bob. 6:6, 7; Jɔl. 2:18; 1 Sam. 15:11) Kɛ mɔ sa kwlaa nga Ɲanmiɛn yo’n ti kpa’n ti’n, kɛ be se kɛ like kun yo i nsisɔ’n, nán kɛ ɔ fɔnnin ti ɔ. (Kal. 23:19; Mml. 32:4) Sanngɛ i bo’n yɛle kɛ ɔ juli wie’n, kɛ sa’m be kacili’n Zoova kusu kacili ajalɛ nga i waan ɔ́ fá be’n. I wie yɛle kɛ laa sran wie’m be sa tɛ yolɛ’n ti’n, Zoova fali ajalɛ kɛ ɔ́ núnnún be. Sanngɛ kɛ sran sɔ’m be wa kacili be nzuɛn’n mɔ be yoli sa kpa’n, Zoova sili be aunnvuɛ yɛ ɔ yacili be sa tɛ’n cɛli be.—Zer. 18:7-10.
[Foto, bue 22]
[Foto, bue 24]
Pɔlu sili like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo naan Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n i akunndan’n w’a bumɛn i fɔ’n.