?Cɛn benin yɛ sran’m bé bú be wiengu kwlaa i sran ɔn?
BE FLƐ Amlɛnkɛn bian kun kɛ Martin Luther King. Afuɛ nga be flɛ i 1963, Utu i le 28 su’n, ɔ ijɔli nzrafuɛ’m be ɲrun Amlɛnkɛn’m be lɔ. I nzra nun ijɔlɛ sɔ’n, sran kpanngban be si i kpa. Kɛ ɔ́ kán ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Min ɲin o sa kun sin.” Ɔ kannin ndɛ sɔ’n flannin nun. Sa nga King i ɲin o i sin’n yɛle kɛ cɛn wie lele’n, maan sran’m be kwlakwla be tran aniaan tranlɛ yɛ nán sran fi bu i wiengu kun i kpa tra wie i finwlɛ’n ti. Kannzɛ Amlɛnkɛn’m be lɔ yɛ ɔ kannin ndɛ sɔ’n, sanngɛ mɛnmɛn’m be nunfuɛ’m be fa yoli be liɛ wie.
Kɛ King kannin ndɛ sɔ’n i anglo nsan m’ɔ́ jú’n, yɛle kɛ Novamblu i le 20 su’n, nvle ya kun tra su mɔ be ti anuannzɛ nga be flɛ i ONU i nunfuɛ’n, be fali ajalɛ kun. Be klɛli fluwa kun nun kɛ mɛn wunmuan nun’n, sran fi leman atin yoman i wiengu kun i finfin annzɛ i tɛtɛ i finwlɛ’n ti. I sin afuɛ nga bé bá’n be nun’n, sran’m be wa fali ajalɛ kunngba’n nvle kpanngban nun. ?Sanngɛ i kwlaa sɔ’n i bo guali sɛ?
Be flɛ bian kun kɛ Ban Ki-moon, ɔ ti anuannzɛ nga be flɛ i ONU’n i ɲrun dunfuɛ. Afuɛ nga be flɛ i 2012, Marsi i le 21 su’n, ɔ seli kɛ: ‘Sran’m be fali ajalɛ kpakpa kpanngban naan sran’m be yaci be wiengu i sran kpa bulɛ tra wie. Ɔ nin i sɔ ngba’n, sran’m be yacimɛn i sɔ ayeliɛ’n. I sɔ’n ti’n, sran kpanngban kpa be tɛ wun be ɲrun mɛn’n nun.’
Kɛ be se kɛ nán be yo sran fi i tɛtɛ i finwlɛ’n ti’n, nvle kpanngban nun’n, sran’m be mian be ɲin naan b’a yoman sɔ. ?Sanngɛ nvle sɔ’m be nun bɔbɔ’n, akunndan nga sran’m be bu mɔ i ti yɛ be yo be wiengu i tɛtɛ i finwlɛ’n ti’n, be wlɛli i ase? ?Annzɛ kusu sran tɛtɛ yolɛ’n i nglo yilɛ ngunmin yɛ be yiman ɔn? Sran wie’m be waan akunndan sɔ’n, b’a wlɛmɛn i ase. Naan i nglo yɛ be yiman ɔn. ?Ngue ti ɔ? Afin sran ng’ɔ yo i wiengu tɛtɛ i finwlɛ’n ti’n, mmla’n kwla ci i. Mmla’n kusu kwlá tanninman sran kun kɛ ɔ yaci i wiengu i tɛtɛ yolɛ’n i akunndan bulɛ.
Kɛ nga e fa wun i lɛ’n, kɛ awa’m be kpɛ mmla naan sran’m b’a yaci be wiengu i tɛtɛ yolɛ’n i finwlɛ’n ti’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ, ɔ fata kɛ sran’m be kaci be akunndan bulɛ wafa’n wie. I sɔ’n kusu kwla yo ye. ?Ngue yɛ maan ɔ kwla yo ye ɔ? É wá kán sran wie’m be ndɛ. Be ndɛ sɔ’m bé klé e like ng’ɔ kwla uka sran kun naan w’a kaci i akunndan bulɛ wafa’n.
BIBLU’N TI’N, BE BUMAN SRAN WIE KPA TRAMAN WIE KUN
Linda: N ti Afrique du Sud lɔfuɛ. Sanngɛ min waan min nvle nunfuɛ nga be ti sran ble’n, be timan sran, be siman ngwlɛlɛ, be kwlá lafiman be su. Like kunngba cɛ nga be kwla yo’n, yɛle kɛ be su blɔfuɛ mun. M buli i kɛ akunndan sɔ’n ti kpa. Sanngɛ kɛ n suannin Biblu’n i nun like’n, n wa wunnin kɛ akunndan tɛ yɛ m bu ɔ. Ɔ maan n wlɛli i ase. Afin n wunnin kɛ “Nyanmiɛn liɛ’n, ɔ kpa-man sran nun.” Nán sran’n i finwlɛ’n yɛ ɔ nian ɔn. Sanngɛ sran’n i klun akunndan’n yɛ ɔ nian ɔn. (Sa Nga Be Yoli’n 10:34, 35; Nyanndra Mun 17:3) Filipfuɛ Mun 2:3 kleli min wie kɛ sɛ m bu sran’m be sran tra m bɔbɔ’n, ń yáci sran’m be wun akunndan tɛ bulɛ. Biblu’n nun mmla kɛ ngalɛ sa’n be su falɛ’n ti’n, sran wafawafa kwlaa be ndɛ lo min. Siɛn’n, m buman sran’m be wun akunndan tɛ mlɔnmlɔn kun.
Misɛli: N fin Ɔstrali. Lɔfuɛ nga be ti blɔfuɛ kɛ min sa’n, be afiɛn yɛ n ɲinnin ɔn. Be nga be fin akpasua nga be flɛ i Azi’n, n kpɔli be. Sanngɛ be nga n kpɔli be kpa bɔbɔ’n, yɛle Sinua mun. Ɔ maan sɛ n o min loto nun n su kɔ lika naan n wun Azifuɛ sɔ’m be nun kun’n, n jra min loto’n i fenɛtri mun yɛ n kɛn i ndɛ tɛtɛ wie mun. N se i kɛ: “Mo Azi niɛn, kɔ ɔ klɔ!” Kɛ n wa suannin Biblu’n i nun like’n, n wa sili wafa nga Ɲanmiɛn bu sran mun’n. Yɛle kɛ, ɔ klo sran’m be kwlakwla, ɔ nianman be finwlɛ’n. I sɔ’n wluwluli min wun. Ɔ maan, n wa yacili sran’m be kpɔlɛ. Min nzuɛn i kacilɛ sɔ’n yoli abonuan. Siɛn’n, e nin sran kwlakwlakwla e san nun. Ɔ maan n si ninnge kpanngban tra laa’n, be ninnge yolɛ wafawafa’n ti. I sɔ’n yo min fɛ dan.
Sandra: Min si nin min nin be fin Nigeria. Sanngɛ, be finman akpasua kunngba’n su. Min si’n fin akpasua nga be flɛ i Edo’n, kpɛkun aniɛn ng’ɔ kan’n, be flɛ i Esan. Min nin kusu fin klɔ nga be flɛ i Umunede’n. Klɔ sɔ’n o akpasua nga be flɛ i Delta’n i su lɔ. Min si i osufuɛ’m b’a kloman min nin’n kaan sa. Be yoli i tɛtɛ lele ɔ fa wuli. I sɔ’n ti’n, n tali nda kɛ Esanfuɛ mun’n, e nin be e su diman le, yɛ n su jaman Esan bian le. Sanngɛ kɛ n wa boli Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun like suanlɛ bo’n, min akunndan’n ɔ wa kacili. Afin n wa wunnin kɛ Ɲanmiɛn kpaman sran nun naan nvle kwlaa nun sran ng’ɔ sro i’n, i klun jɔ i wun. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, min yɛ ń kpá sran nun ɔn? Ɔ maan min si i osufuɛ’m be wun akunndan nga m buli i laa’n, n wa kacili i. Siɛn’n e nin be e di. Biblu’n i su falɛ’n ti’n, min wla gua ase. N nianman sran kun i finwlɛ ti naan m’an fa min wun mɛntɛn i. ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, amun si sran nga n jɛli i’n? Aniɛn nga min si kan’n, i nunfuɛ yɛ n jɛli i ɔ.
Sran sɔ’m be su ndɛ’n, ɔ kle kɛ Biblu’n kwla uka sran mun naan b’a yaci sran wie i sran kpa bulɛ w’a tra wie. Ɔ ti sɔ afin Ɲanmiɛn Ndɛ’n, ɔ kaci sran’n i klun akunndan’n, ɔ nin wafa nga sran’n ɔ bu i wiengu mun laa’n. Sanngɛ like kun ekun m’ɔ kwla uka sran naan w’a wla sran wun akunndan tɛ bulɛ wafa kwlaa’n i ase’n, Biblu’n yiyi nun wie.
ƝANMIƐN I FAMIƐN DIWLƐ’N WÁ YÓ MAAN SRAN’M BÉ BÚ BE WIENGU KWLAA I SRAN
Biblu’n kwla uka e naan y’a nian e wun su naan y’a wla nzuɛn tɛ wie’m be ase. Sanngɛ kɛ ɔ ko yo naan y’a yaci sran wie i kpa bulɛ w’a tra wie mlɔnmlɔn’n, ɔ fata kɛ ninnge cinnjin nɲɔn be tu lɛ. I klikli’n yɛle sa tɛ’n nin fɔ m’ɔ o e nun’n. Biblu’n yiyi nun weiin kɛ: “Sran kun nun-man lɛ b’ɔ yo-man sa tɛ-ɔ.” (1 Famiɛn Mun 8:46) I sɔ’n kle kɛ sa kpa yolɛ’n ti kekle kpa man e. Akoto Pɔlu seli kɛ: “M’an sie i nzɔliɛ kɛ cɛn kwlaa kɛ n klo kɛ ń yó sa kpa’n, kpɛkuun sa tɛ’n jin m bue.” (Rɔmfuɛ Mun 7:21) Sa kunngba’n yɛ e wun i ɔ. I sɔ’n ti’n, cɛn kunngun’n, “akunndan tɛ’n” yi i wun nglo. Ɔ maan e kwla bu sran wie i kpa tra wie.—Mark 7:21.
Like’n i nɲɔn su nga ɔ fata kɛ ɔ tu lɛ’n, yɛle mmusu’m be si Satan m’ɔ kle e yalɛ’n. Biblu’n waan ɔ ti “sran kunfuɛ” naan i yɛ ɔ “laka mɛn wunmuan nunfuɛ’m be kwlaa nin-ɔn.” (Zan 8:44; Sa Nglo Yilɛ 12:9) I sɔ’n ti yɛ lika kpanngban nun’n, sran’m be bu be wiengu i kpa tra wie’n niɔn. I sɔ ekun ti yɛ be kwlá yaciman be wiengu nunkunlɛ nin sran nun kpalɛ nin sran’n i jɔlɛ ndɛndɛ dilɛ’n, ɔ nin be wiengu i wun akunndan tɛ bulɛ’n niɔn.
Kɛ nga e fa wunnin i lɛ’n, ɔ fata kɛ mmusu’m be si Satan m’ɔ kle e yalɛ’n ɔ nin sa tɛ nin fɔ m’ɔ o e nun’n, be tu lɛ. I liɛ’n, sran fi su buman i wiengu wie i kpa traman wie mlɔnmlɔn kun. I sɔ like kusu yɛ Biblu’n kle kɛ Ɲanmiɛn i Famiɛn Diwlɛ’n ɔ́ wá yó ɔ.
Zezi Klist seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ, kɛ bé srɛ́ Ɲanmiɛn’n, be se kɛ: “Maan ɔ sielɛ blɛ’n ju, maan e bɔ e wo asiɛ’n su wa’n e yo ɔ klun sa kɛ be bɔ be o nyanmiɛn su lɔ’n be yo’n sa.” (Matie 6:10) Ɲanmiɛn i Famiɛn Diwlɛ’n i fanngan nun yɛ sa tɛtɛ’n kwlaa bé wíe ɔ. I fanngan nun ekun yɛ be su buman sran wie i kpa traman wie mlɔnmlɔn kun ɔn.
Kɛ Ɲanmiɛn i Famiɛn Diwlɛ’n wá síe mɛn wunmuan’n, ɔ́ ‘cí’ Satan. Yɛle kɛ ɔ́ yó naan Satan w’a ɲanman wunmiɛn kun. Ɔ maan Satan su kwlá “laka-man nvle-nvlefuɛ mun kun.” (Sa Nglo Yilɛ 20:2, 3) Blɛ sɔ nun’n, é ɲán “asiɛ uflɛ.” Yɛle kɛ “be nga be yo sa kpa’n” be ngunmin yɛ ‘bé trán’ asiɛ’n su ɔ.a—2 Piɛr 3:13.
Be nga be yo sa kpa mɔ bé wá trán asiɛ’n su’n, fɔ’n nin sa tɛ’n su tranman be nun kun. (Rɔmfuɛ Mun 8:21) Kɛ mɔ bé káci Ɲanmiɛn i Famiɛn Diwlɛ’n i nunfuɛ ti’n, “be su yo-man sa tɛ Anannganman i oka’n su, be su saci-man like fi Anannganman i oka’n su.” Afin “asiɛ’n wunmuan’n su sran’m bé sí Anannganman lelele.” (Ezai 11:9) I blɛ sɔ nun’n, nanwlɛ, sran’m be kwlakwla bé sí Ɲanmiɛn Zoova, yɛ bé fɛ́ i nzuɛn mɔ be leman wunsu’n. É kpɛ́ i kpo é sé kɛ sran fi su buman sran’m bé bú be wiengu kwlaa i sran. Afin “Nyanmiɛn liɛ’n, ɔ kpa-man sran nun.”—Rɔmfuɛ Mun 2:11.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Sɛ amun kunndɛ kɛ amún sí Ɲanmiɛn i Famiɛn Diwlɛ’n i su ndɛ, ɔ nin ninnge nga ɔ ka kan’n ɔ́ wá yó be’n be su ndɛ wie mun ekun’n, an nian fluwa ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ? i ndɛ tre 3 nin 8 ɔ nin 9, be nun. Zoova i Lalofuɛ mun yɛ be yili ɔ.
[Foto, bue 6]
[Foto bue 5]
Nzrafuɛ’m be ɲrun’n, Martin Luther King su kan kɛ nán be bu sran wie i kpa tra wie.
[Foto cifuɛ]
© Bob Adelman/Corbis
[Foto, bue 6]
[Foto, bue 6]
“M buman sran’m be wun akunndan tɛ mlɔnmlɔn kun.”—Linda.
[Foto, bue 6]
“N wa sili wafa nga Ɲanmiɛn bu sran mun’n.”—Misɛli.
[Foto, bue 7]
“Akunndan nga m buli i laa’n, n wa kacili i.”—Sandra.
[Foto, bue 7]