NDƐ NG’Ɔ KLƐ FLUWA’N SU’N | ?WAFA SƐ YƐ ƝANMIƐN BU SIKLƐTI NƆNLƐ’N NIƆN?
Ɔ ti mɛn wunmuan’n i su sa
Siklɛti nɔnlɛ’n yaciman sran’m be kunlɛ.
Afuɛ ya nga be sinnin lɛ’n nun’n, ɔ kunnin sran 100.000.000.
Afuɛ kun nun sa’n, ɔ kun sran 6.000.000.
Ɔ maan sɛ é kwlá sé’n, siklɛti nɔnlɛ’n kun sran kun segɔndu nsiɛn kwlaa nun.
Ɔ nin i sɔ ngba’n, sran’m be yaciman siklɛti nɔnlɛ’n.
Mɛn siefuɛ wie’m be waan sɛ sran’m be yaciman siklɛti nɔnlɛ’n, lele mɔ afuɛ 2030 fá jú’n, siklɛti’n kún sran 8.000.000 tra su afuɛ kwlaa. Yɛ lele nin i kɛ afuɛ 2100 fá jú’n, nn siklɛti’n w’a kun sran 1.000.000.000.
Nán siklɛti nɔnfuɛ’m be ngunmin yɛ be wun siklɛti nɔnlɛ’n i su afɛ ɔ. Sɛ wienun ɔn, siklɛti nɔnfuɛ’n ti siɛ annzɛ niɛn’n, i awlobo’n kwla di yalɛ. Afin sika ng’ɔ fata kɛ ɔ fa niɛn i awlobo’n i lika’n, yɛ ɔ fa nɔn siklɛti ɔ. Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. Be nga be nɔnman siklɛti mɔ siklɛti wɛnsrɛn kun be afuɛ kwlaa nun’n, be ti sran 600.000. Asa ekun’n, e kwlakwla yɛ e sika wlu siklɛti nɔnfuɛ’m be ayre yolɛ’n nun ɔn. Afin, lapo nga e su’n yɛ be fa yo be ayre ɔ.
Sran’m be kwla yaci siklɛti nɔnlɛ’n. Kɛ ɔ ko yo naan w’a yo ye’n, sran kwlaa si like ng’ɔ fata kɛ be yo’n. Be flɛ dɔɔtrɔ bla kun kɛ Mageliti Kani. Anuannzɛ ng’ɔ nian mɛn wunmuan’n nun sran’m be ayre yolɛ’n su’n, ɔ ti i su kpɛn. Ɔ seli kɛ: “Sran’m be bɔbɔ yɛ be kpɛli siklɛti nɔnlɛ’n i ba ɔ. Ɔ maan, sɛ awa mun nin sran ngbɛn mun be bo yo kun’n, sran’m bé yáci siklɛti nɔnlɛ’n.”
Asiɛ wunmuan’n su’n, sran’m be su kplin be ɲin kpa naan sran’m be yaci siklɛti nɔnlɛ. I wie yɛle kɛ afuɛ 2012, Utu anglo nun’n, nvlenvle 175 be nuan sɛli be wun be fali ajalɛ wie mun naan sran’m be go siklɛti nɔnlɛ’n nun.a Sanngɛ, w’a yoman ye. Afin afuɛ kwlaa nun’n, siklɛti yifuɛ’m be fa sika kpanngban kpa be wla siklɛti’n i ndolo bolɛ’n nun. Ɔ maan, sran’m be konvi sɔ siklɛti nɔnlɛ. Gbanflɛn nin talua mun, ɔ nin bla wie mun yɛ be konvi sɔ i nɔnlɛ kpa ɔ. Asa ekun’n, like ng’ɔ o siklɛti nun’n ti’n, i yacilɛ’n ti kekle. Ɔ maan, sran kpanngban be kaci siklɛti nɔnlɛ’n i kanga. Sɛ siklɛti nɔnfuɛ’m b’a yacimɛn i nɔnlɛ’n, wa nin afuɛ ablanan’n, ɔ́ kún be nun kpanngban ekun.
Sran kpanngban be kunndɛ kɛ bé yáci siklɛti nɔnlɛ. Sanngɛ, like ng’ɔ o siklɛti nun’n, ɔ nin siklɛti’n i ndolo bolɛ’n ti’n, i yacilɛ’n ti kekle. I wie yɛle bla kun mɔ be flɛ i kɛ Naoko i liɛ’n. Kɛ ɔ́ bó siklɛti nɔnlɛ bo’n, nn ɔ ti talua kan.
Sanngɛ kɛ é sé yɛ’n, Naoko nɔnman siklɛti kun. Like ng’ɔ ukɛli i’n, ɔ ukali sran kpanngban kpa wie. ?Ngue yɛ ɔ ukali be ɔ? Fluwa’n i bue ng’ɔ́ bá lɛ’n wá yíyí nun.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Ajalɛ sɔ’n wie yɛle kɛ, be kleli sran mun kɛ siklɛti nɔnlɛ’n ti like tɛ. Asa ekun’n, be seli siklɛti yifuɛ mun kɛ nán be kan ndɛ wie mun siklɛti’n i ndolo bolɛ’n nun. Kpɛkun, be ukali siklɛti yilɛ’n i lapo’n su. Yɛ be yoli ninnge wie mun fa ukali sran mun naan be yaci siklɛti nɔnlɛ.