Maan e klo e wiengu mun tankaan kpa titi

1-2. (1) ?Ngue ti yɛ akoto Pɔlu seli kɛ klolɛ’n yɛ ɔ ti nzuɛn nsan ng’ɔ boboli be su’n ‘be nun danfuɛ’n’ niɔn? (2) ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su-ɔ?

KƐ AKOTO Pɔlu kán Ɲanmiɛn sulafilɛ’n, nin e wla mɔ e fa guɛ i Ɲanmiɛn su’n ɔ nin klolɛ’n be ndɛ’n, ɔ seli kɛ “be nun danfuɛ’n yɛle klolɛ’n.” (1 Kor. 13:13) ?Ngue ti yɛ Pɔlu kannin sɔ-ɔ? Kɛ Ɲanmiɛn i klun sa’n ko kpɛn su mɔ e ko ɲan like nga e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n, ɔ su yoman cinnjin kun kɛ e lafi nda nga Ɲanmiɛn tali’n be’n be su kun. Afin b’a dun mmua b’a kpɛn su. Sanngɛ é kló Zoova nin sran mun titi. I kpa bɔbɔ’n, kɛ aliɛ cɛ́n m’ɔ́ sán’n nn é kló be kpa ekun trá laa’n.

² Kɛ mɔ klolɛ’n ká lɛ tititi ti’n, é wá tɛ́ kosan nsan nga’m be su. ?I klikli’n ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e klo e wiengu mun-ɔn? ?I nɲɔn su’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo e wiengu mun-ɔn? ?Yɛ i nsan su’n é yó sɛ naan y’a klo e wiengu mun titi?

?NGUE TI YƐ Ɔ FATA KƐ E KLO E WIENGU MUN-ƆN?

3. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e klo e wiengu-ɔ?

³ ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e klo e wiengu mun-ɔn? I kun yɛle kɛ klolɛ’n yɛ be fa sie Klisifuɛ kpa’m be nzɔliɛ-ɔ. Zezi seli i akoto’m be kɛ: “Sɛ amun klo amun wiengu’n, yɛ sran’m be kwlaa bé sí kɛ amun ti min sɔnnzɔnfuɛ-ɔ.” (Zan 13:35) Asa’n kɛ e klo e wiengu mun’n e bo yo kun. Pɔlu seli kɛ klolɛ’n “yo maan sran’m be afiɛn sɛ kpa.” (Kol. 3:14) Sanngɛ sa kun ekun o lɛ mɔ i ti yɛ ɔ fata kɛ e klo e wiengu mun-ɔn. Akoto Zan seli i niaan Klisifuɛ mun kɛ: “Sran ng’ɔ klo Ɲanmiɛn’n, ɔ fata kɛ ɔ klo i niaan’n wie.” (1 Zan 4:21) Ɔ maan kɛ e klo e wiengu mun’n, e kle kɛ e klo Ɲanmiɛn.

4-5. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ, kɛ e klo e niaan mun’n i sɔ’n kle kɛ e klo Ɲanmiɛn-ɔn?

⁴ ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ, kɛ e klo e niaan mun’n i sɔ’n kle kɛ e klo Ɲanmiɛn-ɔn? Maan e fa sunnzun ase kun naan y’a wun i wlɛ. Kɛ dɔɔtrɔ kun nian wafa nga e awlɛn’n si’n, ɔ kwla wun i wlɛ sɛ e wun ti kpa annzɛ e wun timan kpa-o. ?Wafa sɛ yɛ sa sɔ’n ɔ nin klolɛ’n i su ndɛ’n be kɔ likawlɛ-ɔ?

⁵ Sɛ e klo Ɲanmiɛn annzɛ e klomɛn i’n wafa nga e klo e niaan mun’n ɔ yi i sɔ liɛ’n i nglo. Sɛ e sie i nzɔliɛ kɛ e kloman e niaan mun kpa kun kɛ laa’n sa’n, i sɔ’n kle kɛ atrɛkpa’n wafa nga e klo Ɲanmiɛn’n ɔ su kan ase. Sanngɛ sɛ e kle e niaan mun titi kɛ e klo be’n, i sɔ’n kle kɛ e klo Ɲanmiɛn kpa.

6. Sɛ é nían naan wafa nga e fa klo e niaan mun’n ɔ su kan ase’n, i sɔ’n kle kɛ ndɛ o lɛ. ?Ngue ti-ɔ? (1 Zan 4:​7-9, 11)

⁶ Sɛ é nían naan wafa nga e fa klo e niaan mun’n ɔ su kan ase’n i sɔ’n kle kɛ ndɛ o lɛ. Afin i sɔ’n kle kɛ e nin Zoova e afiɛn mantanman kpa kɛ laa’n sa kun. Akoto Zan kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Sran ng’ɔ klomɛn i niaan m’ɔ wun i’n, ɔ kwlá kloman Ɲanmiɛn m’ɔ wunmɛn i’n.” (1 Zan 4:20) ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ? Ɔ kle e kɛ sɛ e klo kɛ Zoova i klun jɔ e wun’n, ɔ fata kɛ “e klo e wiengu.”—An kanngan 1 Zan 4:​7-9, 11 nun.

?WAFA SƐ YƐ E KWLA KLE KƐ E KLO E NIAAN MUN-ƆN?

7-8. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle e wiengu’m be kɛ e klo be-ɔ?

⁷ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kpɛn e wla titi kɛ ɔ fata kɛ ‘e klo e wiengu.’ (Zan 15:​12, 17; Rɔm. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Piɛ. 1:22; 1 Zan 4:11) Kɛ mɔ klolɛ’n o e awlɛn’n nun lɔ’n ti’n, sran fi kwlá nianman e awlɛn’n nun naan w’a wun i wlɛ sɛ e klo e niaan mun annzɛ e kloman be-o. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, é yó sɛ naan e niaan’m b’a wun i wlɛ kɛ e klo be? E ijɔlɛ nun nin e ayeliɛ’n nun yɛ é yí i sɔ liɛ’n i nglo-ɔ.

⁸ E kwla yo ninnge fanunfanun wie mun fa kle e niaan’m be kɛ e klo be. I wie yɛle kɛ Biblu’n se e kɛ: “Maan amun kan ndɛ nanwlɛ kle amun wiengu.” (Zkr. 8:16) “Maan amun nuan sɛ.” (Mar. 9:50) “Nán amun minndɛ kɛ amun wiengu bu amun sran ka naan amun a bu i sran.” (Rɔm. 12:10) “Maan amun sɔ amun wiengu nun.” (Rɔm. 15:7) “Kannzɛ be loli sran kun i ngasi’n, maan ɔ yaci sa nga be yoli i’n ɔ cɛ.” (Kol. 3:13) “Sɛ amun wun kɛ amun wiengu su fɛ’n, an ukɛ i.” (Gal. 6:2) ‘An fɔnvɔ amun wiengu titi.’ (1 Tes. 4:18) “An wla amun wiengu fanngan titi.” (1 Tes. 5:11) “Amun srɛ Ɲanmiɛn man amun wiengu.”—Zak. 5:16.

9. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ, kɛ e fɔnvɔ e wiengu mun’n i sɔ’n kle kɛ e klo be-ɔ?

⁹ Maan e kan wafa nga e kwla kle e niaan’m be kɛ e klo be’n be nun kun ndɛ. I lɛ nun’n, maan e fa e ɲin e sie i ndɛ kun mɔ Pɔlu kannin’n su. Ɔ seli kɛ: “An […] fɔnvɔ amun wiengu titi.” ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e fɔnvɔ e niaan mun-ɔn? Fluwa kun seli kɛ ndɛ nga Pɔlu kannin mɔ be kacili i Wawle nun kɛ ‘fɔnvɔlɛ’n,’ be fa kan sran kun m’ɔ jin sran uflɛ mɔ sa kekle wie o i su’n, i wun lɛ m’ɔ su fɔnvɔ i’n i ndɛ. Ɔ maan kɛ e fɔnvɔ sran kun’n, i sɔ’n ukɛ i naan w’a jran kekle w’a su Zoova kpa titi. Blɛ kwlaa nga e fɔnvɔ e niaan kun’n e kle kɛ e klo i.—2 Kor. 7:​6, 7, 13.

10. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ, sran aunnvɔɛ silɛ’n nin sran klolɛ’n be kɔ likawlɛ-ɔ?

¹⁰ Sran aunnvɔɛ silɛ’n nin sran fɔnvɔlɛ’n be kɔ likawlɛ. Afin sran ng’ɔ si sran aunnvɔɛ’n ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ úkɛ i wiengu mun naan be jran be su sa’m be ɲrun kekle. Ɔ maan sɛ e si sran’m be aunnvɔɛ’n é fɔ́nvɔ be. Akoto Pɔlu kleli kɛ Zoova i sran aunnvɔɛ silɛ’n nin i sran fɔnvɔlɛ’n be kɔ likawlɛ. Ɔ seli kɛ Ɲanmiɛn ti “Siɛ m’ɔ si sran aunnvɔɛ dan, yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn m’ɔ fɔnvɔ sran sa kwlaa nun.” (2 Kor. 1:3) Kɛ mɔ Ɲanmiɛn fɔnvɔ sran sa kwlaa nun’n ti’n, be flɛ i kɛ Siɛ m’ɔ si aunnvɔɛ dan’n. (2 Kor. 1:4) Kɛ nzuewe kun e mɔ e ɲan nzue flɔlɔ e nɔn’n e wla gua ase. I wafa kunngba’n, Zoova fɔnvɔ be nga be wla bo be wun’n naan be wla gua ase. ?Wafa sɛ yɛ e kwla sɔnnzɔn Zoova-ɔ? I kun yɛle kɛ maan e fa nzuɛn wie mɔ be kwla uka e naan y’a si e wiengu’m be aunnvɔɛ naan y’a fɔnvɔ be’n. Maan e kan be nun wie’m be ndɛ.

11. ?Kɛ nga Kolɔsufuɛ Mun 3:12 nin 1 Piɛli 3:8 be fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a klo e niaan mun naan y’a fɔnvɔ be-ɔ?

¹¹ ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a klo e wiengu mun naan y’a ‘fɔnvɔ be titi-ɔ’? I wie yɛle kɛ ɔ fata kɛ e wiengu’m be ndɛ lo e. E klo e wun kɛ sran kun nin i niaan sa, yɛ e yo sran ye. (An kanngan Kolɔsufuɛ Mun 3:12 nin 1 Piɛli 3:8 be nun.) ?Wafa sɛ yɛ nzuɛn sɔ’m be kwla uka e naan y’a yi klolɛ’n i nglo-ɔ? Sɛ aunnvɔɛ silɛ’n kaci e nzuɛn’n, kɛ e wun kɛ sa wie o e niaan kun su’n, saan ukalɛ cɛ yɛ é úkɛ i-ɔ. Kɛ nga Zezi fa kannin’n sa’n, “ndɛ ng’ɔ o sran’n i awlɛn’n nun’n yɛ ɔ fin i nuan fite-ɔ. Sran kpa’n, ɔ yi like kpa i ninnge kpakpa’m be nun fite.” (Mat. 12:​34, 35) E niaan’m be fɔnvɔlɛ’n ɔ ti like cinnjin kpa kun mɔ e kwla yo e fa kle be kɛ e klo be-ɔ.

?NGUE YƐ É YÓ NAAN Y’A KLO E WIENGU MUN TITI?

12. (1) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e klo e wiengu mun titi-ɔ? (2) ?Kosan benin yɛ é wá tɛ́ su-ɔ?

¹² E kwlaa e kunndɛ kɛ ‘é kló e wiengu titi.’ (1 Zan 4:7) Sanngɛ maan e wla kpɛn su kɛ Zezi seli kɛ “sran kpanngban be su kloman be wiengu kɛ laa’n sa kun.” (Mat. 24:12) Zezi w’a seman kɛ i sɔ yɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be dan lika bé yó-ɔ. Sanngɛ kɛ mɔ mɛn nga e o nun’n i nunfuɛ mun be kloman be wun kpa kun’n ti’n, ɔ fata kɛ e nian e wun su naan be ayeliɛ’n w’a saman e. I lɛ nun’n maan e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Ngue yɛ ɔ kwla uka min naan m’an wun i wlɛ kɛ n klo min niaan mun tankaan kpa-ɔ?’

13. ?Sɛ e klo e niaan mun tankaan kpa annzɛ e kloman be’n, ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a wun i wlɛ-ɔ?

¹³ Sɛ e klo e niaan mun tankaan kpa annzɛ e kloman be’n, ninnge nga e yo be sa wie’m be nun’n yɛ ɔ́ yí i sɔ liɛ’n i nglo-ɔ. (2 Kor. 8:8) I wie yɛle kɛ akoto Piɛli seli kɛ: “Like ng’ɔ ti cinnjin trɛ i kwlaa’n, yɛle kɛ an klo amun wiengu tankaan kpa. Afin klolɛ’n kata sa tɛ kpanngban su.” (1 Piɛ. 4:8) Sɛ e klo e niaan mun annzɛ e kloman be’n, kɛ be fɔn’n like nga e yo’n ɔ yi i nglo.

14. ?Kɛ nga 1 Piɛli 4:8 fa kan’n sa’n, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e klo e niaan mun-ɔn?

¹⁴ Maan e fa e ɲin e sie i ndɛ nga Piɛli kannin’n su kpa. Ndɛ mma mɔcuɛ’n i bue klikli’n nun’n ɔ seli kɛ maan e klo e wiengu “tankaan kpa.” Ndɛ nga Piɛli kannin mɔ be kacili i Wawle nun kɛ ‘tankaan’n,’ i bo’n yɛle “trɛ nun.” Ndɛ mma mɔcuɛ’n i bue nɲɔn su’n ɔ kan like nga klolɛ tankaan mɔ e klo e niaan mun ti’n e kwla yo’n i ndɛ. Yɛle kɛ klolɛ sɔ’n kwla uka e naan sɛ é kwlá sé’n y’a kata sa tɛ nga e niaan’m be yo’n su. Ɔ maan sɛ é kwlá sé’n e fa klolɛ’n kpɛkun e trɛ nun kɛ tannin sa, e fa kata “sa tɛ kpanngban” mɔ be yo e’n su. Wafa kunngba nga tannin kun kwla kata tabli kun i su fiɛn’n su’n, klolɛ’n ɔ kata sa tɛ nga e niaan’m be yo e’n su.

15. ?Sɛ e klo e niaan mun tankaan kpa sakpa’n ngue yɛ i sɔ’n úka e naan y’a yo-ɔ? (Kolɔsufuɛ Mun 3:13)

¹⁵ Sɛ e klo e niaan mun tankaan kpa’n, kannzɛ sa nga be yo e’n i yaci cɛlɛ’n ti kekle kpa bɔbɔ’n, é mían e ɲin kpa naan y’a kwla yo sɔ. (An kanngan Kolɔsufuɛ Mun 3:13 nun.) Kɛ e yaci sa nga e niaan’m be yo e’n e cɛ be’n, e kle kɛ e klo be, yɛ Zoova i klun jɔ e wun. ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a yaci e niaan’m be fɔnlɛ mun ɔ nin ninnge nga be yo m’ɔ yoman e fɛ’n y’a cɛ be-ɔ?

16-17. ?Ngue ekun yɛ ɔ kwla uka e naan y’a yaci sa nga e niaan’m be yo e’n y’a cɛ be-ɔ?

¹⁶ Maan e fa e ɲin e sie i e niaan’m be nzuɛn kpa’n su. Wienun-ɔn, a nin aniaan wie mun amun a yia lika kun be su yiyi be ɲin su. Yɛ i sin’n amun ci foto wie mun. Amun ci i kpanngban kpa naan amun a kwla kpa nun. Maan e se kɛ w’a kpa foto’m be nun lele w’a ka foto nsan ɔ sa nun. Be nun kun nun’n, aniaan kun i ɲrun ti mlanwa, sanngɛ nɲɔn be nun’n srilɛ o be kwlaa be nuan. ?I lɛ nun’n ngue yɛ á yó-ɔ? Á núnnún nga aniaan’n i ɲrun ti mlanwa’n nun’n, kpɛkun á yáci be onga’m be lɛ.

¹⁷ Kɛ e nin e niaan mun e o’n e di aklunjɔɛ kpa. Sanngɛ maan e se kɛ cɛn kun’n aniaan bian annzɛ aniaan bla kun yo like wie m’ɔ yoman e fɛ-ɔ. ?I lɛ nun’n ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? Kɛ nga e fa kannin’n sa’n, kɛ foto kun yoman e klanman’n e nunnun i. I wafa kunngba’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin naan y’a buman sa sɔ’n i akunndan kun. (Ɲan. 19:11; Efɛ. 4:32) Kɛ mɔ aniaan yoli sa kpakpa wie mɔ e kwla fa e ɲin e sie su’n ti’n, e su faman e ɲin e siemɛn i sa sɔ’n su. Blɛ mɔ e nin aniaan sɔ’n e yoli ninnge wie mun likawlɛ mɔ e trannin fɛfɛ’n i su yɛ e kunndɛ kɛ é fá e ɲin é síe-ɔ.

?NGUE TI YƐ Ɔ TI CINNJIN KƐ E KLO E WIENGU MUN ANDƐ-Ɔ?

18. ?Klolɛ’n i su ndɛ benin yɛ e kɛnnin i like suanlɛ nga nun-ɔn?

¹⁸ ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e klo e wiengu tankaan kpa-ɔ? Kɛ nga e fa wunnin i sa’n, kɛ e klo e niaan mun’n e kle kɛ e klo Zoova. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle e niaan Klisifuɛ mun kɛ e klo be-ɔ? Like kun mɔ e kwla yo’n yɛle be fɔnvɔlɛ. Sɛ e si be aunnvɔɛ’n i sɔ’n yɛ ɔ́ úka e naan ‘y’a fɔnvɔ be titi-ɔ’. ?É yó sɛ naan y’a klo e niaan mun tankaan kpa titi? Maan e mian e ɲin kpa naan e yaci sa nga be yo e’n e cɛ be.

19. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e klo e wiengu mun andɛ-ɔ?

¹⁹ ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e klo e wiengu mun andɛ-ɔ? Piɛli seli kɛ: ‘Ninnge kwlaa be awieliɛ’n w’a mantan koko. I sɔ’n ti’n, maan e klo e wiengu tankaan kpa.’ (1 Piɛ. 4:​7, 8) ?Kɛ mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n sa benin yɛ ɔ́ jú-ɔ? Kɛ Zezi kɛ́n i sɔnnzɔnfuɛ’m be ndɛ’n ɔ seli kɛ: “Min dunman’n ti’n nvlenvle’m be kwlaa bé kpɔ́ amun.” (Mat. 24:9) Kɛ mɔ bé wá kpɔ́ e’n ti’n, ɔ fata kɛ e bo yo kun naan y’a kwla su Zoova kpa titi. Sɛ e mian e ɲin e yo sɔ’n, klolɛ mɔ e klo e wiengu’n ti’n, Satan su kwlá bubuman e nun. Afin klolɛ’n yo maan “sran’m be afiɛn sɛ kpa.”—Kol. 3:14; Fip. 2:​1, 2.