Zoova i su o yalɛ nga e koko kle i’n su
‘Zoova i ɲin o i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be su, i su o yalɛ nga be koko kle i’n su.’ —JUE. 34:16.
1, 2. (a) ?Sran sunman be wun ti sɛ? (b) ?Ngue ti yɛ sran’m be ɲrun mɔ be wun i’n, ɔ boman e nuan ɔn?
?KƐ BE se kɛ sran wun i ɲrun’n, i wie yɛ amun wun i dɔ nga su ɔ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, nán amun bu i kɛ amun ngunmin ɔn. Afin mɛn’n i kekle m’ɔ w’a yo’n, cɛn kwlaa ɔ tin sran kpanngban su. Sran wie’m be liɛ bɔbɔ’n, b’a fɛ lele w’a kpe nun. Wafa ng’ɔ yo be’n, ɔ ti kɛ Davidi liɛ’n sa. Davidi seli kɛ: ‘Min wunmiɛn’n kwlakwla w’a wie, m’an bubu mlɔnmlɔn. Min awlɛn’n ɔ si kpukpukpu, nn ń kplín. Min awlɛn’n ɔ kpli n klun lɔ, min wunmiɛn’n kwlaa w’a wie. N wunman ase ndɛnman su kun.’—Jue. 38:9, 11.
2 E mɔ e ti Klistfuɛ’n, mɛn’n i kekle m’ɔ ti’n boman e nuan. Afin, e si kɛ Zezi kannin kɛ é wún ‘ɲrɛnnɛn’ naan i sɔ’n klé kɛ ɔ bali naan ɔ o lɛ. (Mar. 13:8; Mat. 24:3) Glɛki nun ndɛ mma nga be kaci i wa kɛ ‘ɲrɛnnɛn’n,’ be fa kan ba wulɛ aklunya’n i ndɛ. Kɛ e nian andɛ ‘mɛn’n m’ɔ su kɔ i bue nuan’n i kekle m’ɔ w’a yo’n’ i su afɛ’n, ɔ nin ba wulɛ aklunya’n i fa sunnzunlɛ fata sakpa!—2 Tim. 3:1.
Zoova nin e o nun
3. ?Ngue yɛ e mɔ e ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’n e si i weiin kpa ɔ?
3 E mɔ e ti Zoova i sufuɛ’n, e si weiin kpa kɛ kekle m’ɔ o sran’m be su’n, ɔ kwla tɔ e su wie naan lika’n yó kekle ekun. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Ɲanmiɛn su mɔ e lafi ti’n, ‘mmusu’m be si Satan m’ɔ ti e kpɔfuɛ’n,’ ɔ nin e kun naan ɔ́ sáci e. (1 Piɛ. 5:8) Kɛ ɔ yo sɔ’n, ɔ cɛman naan y’a bu akunndan nga Davidi buli’n wie. Ɔ seli kɛ: ‘Min awlɛn’n kpɛ min klun nzowa’n dunman nun. N kwlá sinman min osu kun. M’an minndɛ kɛ sran wie si min aunnvuɛ lele ngbɛn. N ɲanman sran fi m’ɔ́ fɔ́nvɔ min ɔn.’—Jue. 69:20.
4. ?Kɛ é wún ɲrɛnnɛn’n, ngue yɛ maan e wla kwla gua ase ɔ?
4 ?Sakpa naan Davidi leman sran fi m’ɔ́ fɔ́nvɔ i ɔ? Cɛcɛ. Afin, amun nian ndɛ nga i bɔbɔ kɛn i ekun’n. I waan: ‘Anannganman ti yalɛfuɛ’m be aniɛn. I fuɛ nga be o kanga nun’n, be ndɛ lo i.’ (Jue. 69:34) I yo, wie liɛ ɲrɛnnɛn m’ɔ o e su’n ti’n, ɔ yo e kɛ e ti kanga sa naan sran fi wunman e naan w’a fɔnvɔ e. Wie liɛ kusu’n, ɔ ti sɔ sakpa. Afin e ngunmin yɛ e kplin ɔn. Sanngɛ kɛ Davidi sa’n, e wla kwla gua ase. Afin, e si kɛ Zoova i ɲin o ɲrɛnnɛn mɔ e wun i’n su kpa.—Jue. 34:16.
5. ?Ngue yɛ famiɛn Salomɔn lafi su kɛ Ɲanmiɛn yó ɔ?
5 I nun mɔ Davidi i wa Salomɔn yí Ɲanmiɛn i sua m’ɔ o Zerizalɛmu lɔ’n i nglo’n, ɔ kannin Zoova i su m’ɔ o yalɛ nga e koko kle i’n su’n, i ndɛ srɛlɛ m’ɔ srɛli’n nun. (An kanngan 2 Be Nyoliɛ 6:28-31 nun.) Ɔ srɛli Zoova kɛ sɛ ‘sa fanunfanun ju sran kun su, sɛ tukpacɛ fanunfanun yo i’ naan ɔ srɛ i sakpa’n, maan ɔ tɛ i sɔfuɛ’n su. ?Sran’n i su tɛlɛ wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn tɛ́ ɔ? Sran’n i su tɛlɛ mɔ Salomɔn lafi su kpa kɛ Ɲanmiɛn tɛ́’n yɛle kɛ, Ɲanmiɛn yó like ng’ɔ nin sran’n fata’n mɛ́n i. Afin, Ɲanmiɛn kunngba cɛ yɛ ɔ si ‘sran kun i awlɛn’n nun lɔ sa’n niɔn.’
6. ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a kokoman kun ɔn? ?Yɛ ngue ti ɔ?
6 E kusu’n, e tinuntinun e kwla srɛ Zoova e kan ‘sa fanunfanun m’ɔ o e su’n, nin tukpacɛ fanunfanun ng’ɔ yo e’n,’ be ndɛ kle i. Kɛ Zoova o lɛ’n, maan e wun i wlɛ kɛ ɔ nin e o nun naan e ndɛ lo i. Akoto Piɛli kɛnnin i sɔ mɔ Ɲanmiɛn yo i sakpa’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘An koko sa ng’ɔ o amun su’n i kwlaa kle i, afin i yɛ ɔ nian amun lika ɔ.’ (1 Piɛ. 5:7) Sa nga be o e su’n, Zoova ɲin kpaman be su mlɔnmlɔn. I sɔ mɔ Zoova yo i klolɛ su’n, Zezi kɛnnin i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘?Be yoman ndrofia nɲɔn atɛ bablu kun? Sanngɛ ɔ nin i sɔ’n ngba, sɛ amun Si a kplinman su’n, be nun kun sa tɔman. Amun ti ndrɛ’n bɔbɔ, ɔ si i nuan. Ɔ maan nán srɛ kun amun mlɔnmlɔn, afin an ti kpa tra ndrofia kpanngban.’—Mat. 10:29-31.
Maan e lafi Zoova su e kisɛ i su
7. ?Wan yɛ e lafi i su kɛ ɔ ti e bo suanfuɛ ɔ?
7 Zoova kunndɛ kɛ ɔ́ úka e, yɛ ɔ kwla uka e kpa sakpa. I sɔ liɛ’n, maan e lafi i su kpa. Jue tofuɛ’n seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn ti e fiawlɛ nin e bo suanfuɛ. Blɛ kekle nun’n ɔ uka e tititi.’ (Jue. 34:16-19; 46:2) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn uka e ɔ? Amun nian ndɛ nga 1 Korɛntfuɛ Mun 10:13 kan’n. I waan: ‘Sa ng’ɔ tɔ amun su’n, nán amun ngunmin yɛ i kwlaa sɔ’n tɔ amun su ɔ. E kwla fa e wla’n kwlaa guɛ i Ɲanmiɛn su, afin ɔ kplinman su kɛ sa ng’ɔ sɔnman amun nun’n ɔ tɔ amun su. I sɔ’n ti’n, sɛ sa tɔ amun su’n, ɔ́ yó maan ɔ́ sɔ́n amun nun yɛle kɛ ɔ́ yó sa nga mɔ maan án fíte nun’n.’ Kɛ Zoova o lɛ’n, ɔ kwla yo maan sa ng’ɔ o e su’n, ɔ wie. Annzɛ kusu’n, ɔ kwla wla e yakpa naan sa sɔ’n w’a sɔn e nun. Ɔ maan, Zoova wla fiman e su.
8. ?Ngue yɛ e bɔbɔ é yó naan Ɲanmiɛn w’a uka e ɔ?
8 ?Sanngɛ, ngue yɛ e bɔbɔ é yó naan Ɲanmiɛn w’a uka e ɔ? Amun nian like nga Biblu’n waan e yo’n. I waan: ‘An koko sa ng’ɔ o amun su’n i kwlaa kle i.’ Yɛle kɛ, maan e fa sa kwlaa ng’ɔ o e su’n e wla Zoova sa nun. Kɛ e ko yo sɔ’n, maan e mian e ɲin e yaci kokolɛ, e tran diin e niɛn i ɲrun. (Mat. 6:25-32) Sran ng’ɔ kɛnmɛn i wun ase m’ɔ lafi i bɔbɔ wun su’n, ɔ kwlá yoman sɔ. Sanngɛ, sɛ e yo e wun aenvuɛfuɛ ‘Ɲanmiɛn m’ɔ kwla sa kwlaa yo’n i ɲrun’n,’ é klé kɛ e timan like fi. (An kanngan 1 Piɛr 5:6 nun.) Ɔ maan, kannzɛ sa’n ti sɛ ti sɛ’n, é wún i trawlɛ. Kpɛkun, kannzɛ wie liɛ’n e kunndɛ kɛ sa’n ɔ ka lɛ wie’n, sanngɛ e lafi su kɛ Zoova yɛ ɔ si like ng’ɔ ti kpa man e’n niɔn.—Jue. 54:9; Eza. 41:10.
9. ?Sa benin yɛ Davidi fa wlɛli i Zoova sa nun ɔn?
9 Ndɛ nga Davidi kannin m’ɔ o Jue Mun 55:23 nun’n, nán e wla fi su. Ɔ seli kɛ: ‘Fa sa ng’ɔ o ɔ su’n kwlaa wlɛ i Anannganman sa nun, ɔ́ súan ɔ bo. Ɔ su yacimɛn i sufuɛ kpa lɛ maan srɛ kunmɛn i naan i wun usumɛn i.’ Kɛ ɔ́ kán ndɛ sɔ’n, nn sa o i su kekle kpa. (Jue. 55:5) Sran’m be waan i nun mɔ Davidi kɛ́n i sɔ ndɛ’n, nn i wa Absalɔm w’a cici kɛ ɔ́ dé famiɛn bia’n i sa nun. Sa sɔ nun’n, Asitɔfɛli m’ɔ ti Davidi i afɔtuɛ manfuɛ nanndoliɛ’n, ɔ jrannin Absalɔm sin. I sɔ’n ti’n, Davidi fin Zerizalɛmu lɛ wanndili. (2 Sam. 15:12-14) Ɔ nin i sɔ ngba’n, Davidi i sa sin w’a bubumɛn i, yɛ w’a yaciman Ɲanmiɛn su lafilɛ.
10. ?Ngue yɛ kɛ sa tɔ e su’n, ɔ fata kɛ e yo ɔ?
10 Kɛ Davidi sa’n, maan e kusu e srɛ Zoova e fa sa kwlaa ng’ɔ o e su’n e wlɛ i sa nun. Amun nian like nga Pɔlu kusu seli kɛ e yo’n. (An kanngan Filipfuɛ Mun 4:6, 7 nun.) ?Sɛ e nanti Pɔlu i afɔtuɛ sɔ’n su’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gúa ɔ? I waan: ‘Amun wun jɔ́ amun fɔuun, amun su wunman sa ti mɔ amun wun jɔ amun fɔuun sɔ’n i bo mlɔnmlɔn. Aunjuɛ sɔ’n maan amun wla su boman, yɛ amun akunndan su sannganman sran wunmuan mɔ amun nin Klist Zezi ti’n ti.’
11. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn maan e “wun jɔ́ e fɔuun” e wla su boman, yɛ e akunndan su sannganman ɔn?
11 ?Ɲanmiɛn mɔ e srɛli i’n ti’n, sa m’ɔ o e su’n ká lɛ wíe? Ɔ kwla yo sɔ. Sanngɛ wie liɛ’n, Zoova tɛman e su kɛ nga e kunndɛ’n sa. Maan i li ɔ yo sɔ o, sanngɛ srɛlɛ mɔ e srɛli’n ti’n, e akunndan sannganman, e usuman. Kɛ klɔ kun mɔ sonja’m be sɛsɛ i’n, ɔ maan i nunfuɛ’m be wun jɔ be’n sa’n, Ɲanmiɛn maan e ‘wun jɔ́ e fɔuun.’ Srɛ su kunman e, e wla su boman e wun naan i sɔ’n ti’n, y’a kpli y’a fa ajalɛ tɛ.—Jue. 145:18.
12. Like nga ti yɛ sran kun i wun kwla jɔ i fɔuun, an fa sa kun yiyi nun.
12 ?Ɔ yo sɛ yɛ maan kannzɛ sa o e su’n, e wun kwla jɔ e fɔuun ɔn? Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun i wlɛ’n, amun e fa junman difuɛ kun nin i sunianfuɛ’n be su sunnzun ase e nian. Junman sunianfuɛ’n ti sran tɛfuɛ. Cɛn kwlaa’n, ɔ kpɛ junman difuɛ’n i nzowa, ɔ yo i tɛtɛ. Sanngɛ be nɲɔn’n, be min’n ti sran kpa, ɔ ti wɛtɛɛfuɛ. Cɛn kun’n, junman difuɛ’n kannin sa mɔ i sunianfuɛ’n yo i’n kleli be min’n. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, i min’n seli kɛ ɔ guɛ i wla ase, naan i kpa bɔbɔ’n, junman sunianfuɛ’n i bo kanlɛ w’a ju i bue nuan. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ ndɛ’n yó junman difuɛ’n niɔn? Nanwlɛ, ɔ́ yó i fɛ dan. Ɔ maan, kannzɛ i sunianfuɛ’n klé i yalɛ’n, ɔ́ trɛ́ i awlɛn, ɔ su kokoman lele kun. I sɔ kunngba’n, e si kɛ sa ng’ɔ o e su’n, Zoova i ɲin kpaman su. Kusu’n, ɔ seli kɛ ɔ ka kaan sa’n, ɔ́ wá “kán sran ng’ɔ sie mɛn nga’n i bo.” (Zan 12:31) ?I lɛ nun’n, nán e wla cɛ yɛ ɔ́ gúa ase ɔ?
13. ?Kannzɛ e srɛ Ɲanmiɛn’n, sanngɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
13 ?Kɛ e ko fa sa ng’ɔ o e su’n e ko wla Zoova sa nun’n, nn w’a wie? Cɛcɛ. Like uflɛ o lɛ m’ɔ fata kɛ e yo ɔ. Yɛle kɛ srɛlɛ nga e srɛli’n, e yo i su sa. Amun e fa Davidi i ndɛ e nian. I nun mɔ famiɛn Saili nin i sran’m bé sú i su kɛ bé kún i’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn. Ɔ seli kɛ: ‘Min Ɲanmiɛn, de min min kpɔfuɛ’m be sa nun, sasa min be mɔ be kunndɛ kɛ bé yó min like’n be ti. De min min ɲrɛnnɛn klefuɛ’m be sa nun, de min sran kunfuɛ sɔ’m be sa nun.’ (Jue. 59:2, 3) Kannzɛ Davidi srɛli Ɲanmiɛn sɔ’n, sanngɛ ɔ fali ndɛ nga i yi kan kleli i’n su, ɔ wanndili. (1 Sam. 19:11, 12) E kusu’n, e kwla srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ kle e ngwlɛlɛ naan sa ng’ɔ o e su’n, e wun i trawlɛ naan e wla gua ase.—Zak 1:5.
Like nga é yó naan y’a kwla tra e awlɛn’n
14. ?Sɛ e su wun ɲrɛnnɛn’n, ngue yɛ é yó naan y’a kwla tra e awlɛn ɔn?
14 Wie liɛ’n, sa’n tin e su kplɔlɔlɔ ɔ wieman. ?I lɛ nun’n, é yó sɛ? Nán e wla fi su kɛ sɛ e klo Zoova sakpa’n, sɛ ɲrɛnnɛn’n tin e su sɛ’n, e su yacimɛn i sulɛ. (Yol. 14:22) Maan cɛn kwlaa e wla kpɛn Zɔbu i su ndɛ nga Satan kannin’n su. Ɔ seli Ɲanmiɛn kɛ: ‘?Kɛlɛ a bu i kɛ Zɔbu i ɲin yi wɔ ngbɛn? A sɛsɛ i, a sɛsɛ i awlo’n nin i bo ninnge’n kwlaa. Junman ng’ɔ di’n kwlaa a yo maan ɔ yo ye. I nnɛn’m be tru mɛn wunmuan’n nun kpokpaa. Sɛ ɔ waan m bua ato’n, saci i sa nun ninnge mun naan nian, sɛ w’a kanman ɔ ndɛ tɛtɛ cɛ’n, a ko fa ko se.’ (Zɔb 1:9-11) Sanngɛ kɛ Zɔbu nantili seiin, ɔ kleli kɛ Satan ti atofuɛ naan i suɛn yɛ ɔ tɔnnin ɔn. Sɛ e kusu sa tɔ e su naan e tra e awlɛn’n, é klé kɛ Satan ti atofuɛ wie. Asa ekun’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa ekun.—Zak 1:4.
15. ?Wan mun yɛ be kwla uka e naan y’a tra e awlɛn ɔn?
15 Like kun ekun m’ɔ fataman kɛ e wla fi su’n yɛle kɛ, e ‘niaan nga be o mɛn’n nun’n be kwlaa, be wun ɲrɛnnɛn kunngba sɔ’n wie.’ (1 Piɛ. 5:9) I yo, ‘sa ng’ɔ tɔ e su’n, nán e ngunmin yɛ i kwlaa sɔ’n tɔ e su ɔ.’ (1 Kor. 10:13) I sɔ’n ti’n, nán e bu e liɛ’n ngunmin i akunndan. Sɛ e yo sɔ’n, é kwlá trá e awlɛn wie. (1 Tɛs. 1:5-7; Ebr. 12:1) Sran nga kekle’n tɔli be su mɔ b’a yaciman Ɲanmiɛn su lafilɛ mɔ e bɔbɔ e si be’n, e bu be akunndan. Sɛ kusu e simɛn i sɔfuɛ’n, e kanngan be nga be ndɛ wo e fluwa’m be nun’n, be liɛ’n nun. Sɛ e yo sɔ’n, é wún kɛ wie liɛ’n, sa m’ɔ o e su’n i kunngba’n tɔli be su wie. Ɔ maan, é kwlá trá e awlɛn.
16. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn maan e kwla tra e awlɛn ɔn?
16 Nán maan e wla fi su kɛ Zoova ti e ‘Si, ɔ si aunnvuɛ, ɔ ti Ɲanmiɛn kun m’ɔ jran e sin sa’n kwlaa nun. Sa kwlaa m’ɔ tɔ e su’n, i yɛ ɔ fɔnvɔ e ɔ, ɔ maan fɔnvɔlɛ kunngba ng’ɔ fa fɔnvɔ e’n, e kusu e fa fɔnvɔ wie mun sa kwlaa m’ɔ tɔ be su’n i nun.’ (2 Kor. 1:3, 4) Kɛ nga e fa kɛnngɛn i lɛ’n, nán sa m’ɔ o e su’n dɔ nga su’n i nun ngunmin yɛ Ɲanmiɛn jran e sin ɔn. Sanngɛ, ɔ jran e sin “sa’n kwlaa nun.” Ɔ yo sɔ naan e kusu y’a kwla fɔnvɔ wie mun ‘sa kwlaa m’ɔ tɔ be su’n i nun.’ Pɔlu bɔbɔ wunnin ndɛ sɔ’n i nanwlɛ i lika kpa.—2 Kor. 4:8, 9; 11:23-27.
17. ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n maan e kwla wun sa nga be tɔ e su’n, be trawlɛ ɔ?
17 Ɲanmiɛn Ndɛ’n kusu o lɛ, ɔ kwla uka e. Afin be fa ‘kle like, be fa kle sran mun lele be wun nanwlɛ’n, be fa tu be fɔ, be fa kle be sa nga be yo ɔ ɔ ti kpa’n naan Ɲanmiɛn sran’n ɔ ɲan like m’ɔ kwla fa di junman kwlaa ng’ɔ ti kpa’n.’ (2 Tim. 3:16, 17) Kɛ nga e fa kɛnngɛn i lɛ’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e ngwlɛlɛ naan y’a wun e su sa’m be trawlɛ. Afin, b’a seman kɛ ɔ yo maan ‘e ɲan like mɔ e kwla fa di junman ng’ɔ ti kpa’n.’ Sanngɛ be klɛli i kɛ, Ɲanmiɛn Ndɛ yo maan ‘e ɲan like mɔ e kwla fa di junman kwlaa ng’ɔ ti kpa.’ Glɛki aniɛn’n nun ndɛ nga be kaci i wa kɛ ‘ɔ ɲan like m’ɔ kwla fa di junman kwlaa ng’ɔ ti kpa’n,’ laa be fa kan mmeli mɔ b’a siesie i kpa naan w’a kwla ju lika ng’ɔ sú kɔ’n, i ndɛ. Annzɛ kusu’n, be fa kan mannzin mɔ be kwla fa di junman kwlaa mɔ i ti yɛ be yili’n, i ndɛ. I sɔ kunngba’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n maan e kwla wun sa wafa kwlaa be trawlɛ. Ɔ maan kɛ sa tɔ e su’n, e kwla se kɛ “sɛ Ɲanmiɛn yaci sa nga sa tɔ min su’n, n si kɛ i kunngba’n ɔ́ dé min.”
E su wa ɲan e ti sa kwlaa nun
18. ?E ɲrun lɔ sa benin yɛ sɛ cɛn kwlaa e bu i akunndan’n, é kwlá trá e awlɛn ɔn?
18 Like kun ekun mɔ maan e kwla tra e awlɛn’n yɛle kɛ, maan e ɲin ta Zoova. Afin, ɔ seli kɛ ɔ ka kaan sa’n, sran’m be su wunman ɲrɛnnɛn kun. (Jue. 34:20; 37:9-11; 2 Piɛ. 2:9) Kɛ i blɛ sɔ’n nun ɲrɛnnɛn’n ko wie’n, maan ɔ yo be nga be kó tó Zezi ɲanmiɛn su lɔ mun o, annzɛ be mɔ bé ká asiɛ m’ɔ́ wá káci lika klanman’n su o, be kwlaa bé ɲán anannganman nguan.
19. ?Wafa sɛ yɛ e kwla tra e awlɛn ɔn?
19 Blɛ sɔ mɔ e su wunman ɲrɛnnɛn fi kun’n, nanwlɛ, e ɲin o i sin dan! Sanngɛ, lele nin i kɛ ɔ́ jú’n, mɛn kaiin nga su yaciman e su tinlɛ. (Jue. 55:7-9) Sanngɛ nán e wla fi su kɛ, kɛ e tra e awlɛn e lafi Ɲanmiɛn su’n, e kle i sɔ’n nun kɛ mmusu’m be si Satan ti atofuɛ. Ɔ maan, maan e fa sa ng’ɔ o e su’n wla Ɲanmiɛn sa nun titi. Maan e bu e niaan Klistfuɛ’m be akunndan. Nán e wla fi su kɛ sa ng’ɔ o e su’n, i kunngba’n wo be su wie. Maan e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun titi naan e ɲan like mɔ e kwla fa di junman kwlaa ng’ɔ ti kpa’n. Nán e man like fi atin naan ɔ tanndan e ɲrun naan ‘Ɲanmiɛn m’ɔ jran e sin sa’n kwlaa nun’n,’ e yaci i su lafilɛ. ‘Zoova i ɲin o i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be su, i su o yalɛ nga be koko kle i’n su.’ Nán e wla fi i sɔ’n su le.—Jue. 34:16.
?Amún kwlá tɛ́ kosan’m be su?
• ?Kɛ Davidi wún ɲrɛnnɛn’n, akunndan benin yɛ ɔ buli ɔ?
• ?Ngue yɛ famiɛn Salomɔn lafi su m’ɔ kannin ɔn?
• ?Sɛ Zoova yaci sa wie tɔ e su’n, wafa sɛ yɛ e kwla wun i trawlɛ ɔ?
[Foto, bue 19]
Salomɔn lafi su kɛ sɛ i nvle nunfuɛ kun koko sa ng’ɔ o i su’n kle Zoova’n, Zoova tɛ́ i su.