‘Ɲanmiɛn’n i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin’
‘Ɲanmiɛn’n i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin. Be nga be ti sran kpa’m be sin nun.’—OZE 14:10.
1, 2. ?Moizi blɛ su’n, ajalɛ mennin yɛ Zoova kleli Izraɛli ɔ? ?Sanngɛ, ngue yɛ Izraɛli yoli ɔ?
ƝANMIƐN nuan ijɔfuɛ Moizi blɛ su’n, Izraɛli fali ajalɛ kpa nga Zoova kleli i’n su. Sanngɛ, afuɛ ya kpɔlɛ mɔcuɛ klikli’m be nun’n, ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, Ɲanmiɛn wunnin kɛ Izraɛli i sa tɛ yolɛ’n boboli su dan. I sa tɛ yolɛ sɔ’n, Oze ndɛ tre 10 lele 14, ɔ yi i nglo weiin kpa.
2 Izraɛli i awlɛn’n yoli nɲɔnnɲɔn. Nanwlɛ, nvle wunmuan’n “luali sa tɛ’n,” ɔ maan ɔ tili abɔlɛ’n i mma kusu. (Oze 10:1, 13) Kɛ Zoova kán Izraɛli ndɛ’n, i waan: ‘Kɛ Izraɛli te yo sɛsɛ kan’n, yɛ n sɔli i klolɛ ɔ, i nun sɔ’n nun yɛ n flɛli min wa’n kɛ ɔ jao Ezipti lɔ bla ɔ.’ (Oze 11:1) Nanwlɛ, Ɲanmiɛn ko fali Izraɛli kanga nun Ezipti lɔ fiteli. Sanngɛ Izraɛli w’a siman ye. I liɛ ng’ɔ fa tannin Zoova i kalɛ’n, yɛle ato’n ɔ nin gblɛ’n. (Oze 12:1) Ɔ nin i sɔ ngba’n, Zoova w’a yiman Izraɛli blo. Ɔ mɛnnin i afɔtuɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Sa ɔ sin bla min sin. Yo sa kpa, yo sran ndɛnman sufuɛ. Nán yaci min mɔ n ti ɔ Ɲanmiɛn’n min su lafilɛ.’—Oze 12:7.
3. ?Samari nvle ɲin keklefuɛ’n i agualiɛ’n ɔ́ gúa sɛ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ Izraɛlifuɛ’m be yo naan Ɲanmiɛn w’a si be aunvuɛ ɔ?
3 Samali nvle ɲin keklefuɛ’n, ɔ nin i famiɛn’n be agualiɛ’n ɔ́ yó tɛ mán be. (Oze 13:11; 14: 1) I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn nuan ndɛ nga Oze kannin’n i tre kasiɛn’n i su fitilɛ ndɛ nun’n, srɛlɛ yɛ Zoova srɛli be ɔ. I waan: ‘Izraɛlifuɛ mun, amun sa amun sin bla Anannganman amun Ɲanmiɛn’n i wun.’ Nanwlɛ, sɛ Izraɛlifuɛ’m be mian be ɲin be yaci sa tɛ’n i yolɛ naan be kpata Ɲanmiɛn’n, Ɲanmiɛn sí be aunnvuɛ. Kpɔkun, ɔ́ yáci be wun sa cɛ́ be. Sanngɛ, ɔ fata kɛ be wun i wlɛ kɛ ‘Ɲanmiɛn’n i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin,’ naan be sin nun.—Oze 14:2-7, 10.
4. ?Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze i ndɛ nun’n, ndɛ kpɔlɛ mennin mun yɛ é wá kókó be su yalɛ ɔ?
4 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze i ndɛ’n i akpasua nga e su koko su yalɛ yɛ’n, ndɛ kpɔlɛ cinnjin sunman kpa o nun. Ndɛ sɔ mɔ é wá fá e ɲin síe be su’n, be kwla uka e naan e nin Ɲanmiɛn y’a nanti. Be nun klikli’n yɛle kɛ, Zoova kunndɛman kɛ e su i nin awlɛn nɲɔnnɲɔn. I nɲɔn su’n, yɛle kɛ Zoova kle kɛ ɔ klo i nvle’n kpa. I nsan su’n yɛle kɛ, maan e lafi Zoova su tititi. I nnan su’n yɛle kɛ, Zoova i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin. Kpɔkun i nnun su’n yɛle kɛ, be nga be yoli sa tɛtɛ’n, be kwla sa be sin Zoova wun ekun.
Zoova kunndɛman kɛ e su i nin awlɛn nɲɔnnɲɔn
5. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn kunndɛman kɛ e su i ɔ?
5 Zoova kunndɛman kɛ e su i nin e awlɛn’n nun sa tɛ kaan sa, ɔ nin awlɛn nɲɔnnɲɔn. Sanngɛ, i sɔ yɛ Izraɛli yoli ɔ. Laa’n, ɔ ti kɛ ‘viɲi fie mɔ w’a bua w’a su kaka klanman’n sa.’ Sanngɛ siɛn’n, Izraɛli timan sɔ kun. I ‘sraka yiwlɛ’m b’a sɔn.’ Nvle sɔ mɔ i nunfuɛ’m be kacili be sin sili Ɲanmiɛn’n, be takali yɔbuɛ mun yɛ be sɔ be ɔ. Nanwlɛ, Zoova su yaciman sraka yiwlɛ kpanngban sɔ’m be lɛ. Ɔ́ wá búbú be, kpɔkun ɔ́ sáci be mlɔnmlɔn.—Oze 10:1, 2.
6. ?Sɛ e waan e nin Ɲanmiɛn é nánti’n, nzuɛn mennin yɛ ɔ fata kɛ e ɲɛn i ɔ?
6 Ɔ fataman kɛ Zoova i sufuɛ’m be su i nin awlɛn nɲɔnnɲɔn. ?Sanngɛ, ngue yɛ Izraɛlifuɛ’m be yoli ɔ? Nanwlɛ, ‘be awlɛn’n yoli nɲɔnnɲɔn!’ Izraɛlifuɛ’m be nin Zoova trali aenguɛ. Ɔ maan, be ti Zoova i nvle. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, be suli Zoova kun nin bue. ?Afɔtuɛ mennin yɛ be ayeliɛ sɔ’n man e ɔ? Afɔtuɛ’n yɛle kɛ e mɔ e fali e wun mannin Ɲanmiɛn’n, ɔ fataman kɛ e su i kun nin bue. Afin, Nyanndra Mun 3:32 waan: ‘Anannganman ɲin ci klunwifuɛ mun. I aenguɛ kusu yɛle klun ufuefuɛ mun.’ I sɔ’n ti’n, sɛ e waan e nin Ɲanmiɛn é nánti’n, ɔ fata kɛ e klo i kpa. Klolɛ sɔ’n, ɔ ‘fin sran mɔ sa tɛ kaan sa nunmɛn i awlɛn’n nun’n, mɔ maan i klun titimɛn i’n, m’ɔ lafi Ɲanmiɛn su sakpa’n.’—1 Timote 1:5.
Zoova kle kɛ ɔ klo i nvle’n
7, 8. (a) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan Ɲanmiɛn i klun w’a kwla jɔ e wun ɔn? (b) ?Sɛ e yoli sa tɛ kun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
7 Sɛ y’a suman Zoova nin awlɛn nɲɔnnɲɔn naan e nanti seiin, ɔ́ cɛ́ e like, annzɛ ɔ́ yó e ye. I sɔ yɛ Ɲanmiɛn seli Izraɛlifuɛ ɲin keklefuɛ mun kɛ be yo ɔ. Ɔ seli be kɛ: ‘Sɛ sa nuan su yolɛ’n ti mma’n, nn ń sé kɛ an gua naan amun a titi klun ufue’n i mma. An sɔn bo uflɛ, min Anannganman min mantanlɛ blɛ’n yɛ w’a ju yɛ. Amun fa amun wun mantan min, naan sɛ ḿ bá’n, m’an fa ti delɛ’n m’an blɛ amun.’—Oze 10:12.
8 Sɛ ɔ ti kɛ Izraɛlifuɛ’m be yacili sa tɛ yolɛ’n yɛ be fali be wun mantannin Zoova’n, nn Zoova ‘fali ti delɛ’n blɛli be’ aklunjuɛ su. Maan e fɛ i sɔ liɛ’n e tu e wun fɔ nun. Yɛle kɛ sɛ e yoli sa tɛ kun’n, maan e fa e wun mantan Zoova, yɛ maan e srɛ i kɛ ɔ yaci e sa tɛ’n cɛ e. Kpɔkun, maan e flɛ asɔnun kpɛnngbɛn mun naan be uka e. (Zak 5:13-16) Asa ekun’n, maan e kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n uka e wie. Afin, ‘sɛ sran kun lua like nga i bɔbɔ i klun klo’n, i mma nga m’ɔ ti’n yɛle i bɔbɔ i klun sa mɔ i agualiɛ yɛle wie’n. Sanngɛ sɛ ɔ lua like nga Ɲanmiɛn wawɛ’n klo i’n, i mma nga wawɛ sɔ’n maan ɔ́ tí’n yɛle anannganman nguan’n.’ (Galasifuɛ Mun 6:7, 8) Nanwlɛ, sɛ e ‘lua like nga Ɲanmiɛn wawɛ’n klo i’n,’ Ɲanmiɛn kló e kpa.
9, 10. ?Izraɛli i wun ndɛ mennin yɛ Oze 11:1-4 nun’n, Zoova kan ɔn?
9 E kwla lafi su kɛ Zoova nin i nvle’n bé trán klolɛ su titi. Bɛ klolɛ su tranlɛ sɔ’n, Zoova bɔbɔ kɛn i ndɛ Oze 11:1-4 nun. I waan: ‘Kɛ Izraɛli te yo sɛsɛ kan’n, yɛ n sɔli i klolɛ ɔ, i nun sɔ’n nun yɛ n flɛli min wa’n kɛ ɔ jao Ezipti lɔ bla ɔ. Ɔliɛ Baal mun yɛ be yi tɛ be man be ɔ. Amuɛn mun yɛ be yra ansans be man be ɔ. Min mɔ n yoli Efraimu [annzɛ Izraɛli nvle’n] i taataa’n, min mɔ n juli i’n, w’a siman kɛ n niɛnnin i lika. Kɛ n ko yo’n yɛ n yoli i ɔ, n kloli i klolɛ kpa, e nin i e trannin kɛ siɛ nin ba sa, n fɛli i m boli min wue su, n wlɛli i nuan nun aliɛ.’
10 Ndɛ nga nun’n, Zoova fa Izraɛli sunnzun bakan. Zoova yoli i taataa, ɔ juli i. Nanwlɛ, Zoova “kloli i klolɛ kpa.” Amun nian kɛ sunnzun ase sɔ’n kan sran awlɛn ɔn! ?Sɛ e ti siɛ annzɛ niɛn naan e su yo e wa’n i taataa’n, ngue yɛ e yo ɔ? E trɛ e sa nun. Yɛ wie liɛ kusu’n, e kwla tra ba’n i sa’m be nun naan w’a tɔman. Klolɛ kunngba’n, yɛ Zoova fa klo e ɔ. Ɔ maan, ɔ yo i fɛ kɛ ɔ́ ‘yó e taataa.’
11. ?Kɛ Ɲanmiɛn se kɛ ɔ ‘fali Izraɛli boli i wue’n su’n,’ i bo’n yɛle mennin?
11 Zoova nin Izraɛli be tranlɛ’n nun, ɔ ‘fɛli i boli i wue’n su, ɔ wlɛli i nuan nun aliɛ.’ Nnɛn m’ɔ cuɛn trɔ’n, saan bé síke i naan w’a kwla di like kpa. I sɔ kunngba’n, Ɲanmiɛn sikeli Izraɛlifuɛ mun titi, ɔ nin be trannin kpa. Sanngɛ kɛ Izraɛlifuɛ’m be ɲin w’a yimɛn i kun’n, ɔ yacili be lɛ maan be kpɔfuɛ’m be sieli be kekle kpa. (Mmla’n 28:45, 48; Zeremi 28:14) ?Yɛ e li? Maan e fa sa sɔ’n e tu e wun fɔ nun. Yɛle kɛ, Satan m’ɔ ti e kpɔfuɛ dan kpa’n, nán maan e tɔ i sa nun naan ɔ mian e kplɔlɔlɔ. Sanngɛ, maan e nin Ɲanmiɛn m’ɔ ti sran klofuɛ’n e nanti tititi.
Maan e lafi Zoova su tititi
12. ?Sɛ e waan e nin Ɲanmiɛn é nánti titi’n, ngue yɛ Oze 12:7 waan e yo ɔ?
12 Sɛ e waan e nin Ɲanmiɛn é nánti’n, ɔ fata kɛ e lafi i su tititi. I sɔ yɛ Ɲanmiɛn seli Izraɛli kɛ ɔ yo ɔ. Ɔ seli i kɛ: ‘Sa ɔ sin bla min sin. Yo sa kpa, yo sran ndɛnman sufuɛ. Nán yaci min m’ɔ n ti ɔ Ɲanmiɛn’n min su lafilɛ.’ (Oze 12:7) Nanwlɛ, ɔ fata kɛ Izraɛli kle weiin kɛ ɔ sɛli i sin Zoova wun naan ɔ yo sa kpa siɛn’n, naan ɔ ti ndɛnman sufuɛ, naan ɔ ‘lafi Ɲanmiɛn su.’ ?Yɛ e li? Nanwlɛ, kannzɛ bɔbɔ nán andɛ sa yɛ e nin Ɲanmiɛn e sɔli nantilɛ’n, sanngɛ ɔ fata kɛ titi e yo sa kpa. Maan e yo ndɛnman sufuɛ, kpɔkun maan e lafi Ɲanmiɛn su tititi.—Jue Mun 27:14.
13, 14. ?Ngue ti yɛ wafa nga Pɔlu boli Oze 13:14 su fa kannin ndɛ’n, ɔ su e bo maan e lafi Zoova su ɔ?
13 Ndɛ mɔ Ɲanmiɛn fa wlɛli i nuan ijɔfuɛ Oze nuan m’ɔ kan kleli Izraɛli’n, ɔ kle sa nga ti yɛ ɔ fata kɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n. Afin Ɲanmiɛn seli kɛ: ‘Ń dé be, ɔ maan be su kɔman blɔlɔ [annzɛ be su wuman]. Ń tó be ti wie’n i sa nun. ?Nja wie, wɔ alɛ ninnge’m be o nin? ?Nja wie, ɔ duwlɛ’n wo nin?’ (Oze 13:14) Blɛ sɔ nun’n, nanwlɛ, Zoova w’a deman Izraɛli wie’n i sa nun. Sanngɛ cɛn wie lele’n, ɔ́ wá núnnún wie’n, ɔ nin i duwlɛ’n mlɔnmlɔn.
14 Kɛ Pɔlu klɛ́ i niaan Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be fluwa’n, ɔ boli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze i ndɛ’n su. Ɔ seli kɛ: ‘Kɛ nga m’ɔ kplɔman’n ko kaci ng’ɔ o yɛ’n m’ɔ kplɔ’n, mɔ sran m’ɔ wuman’n ko kaci sran m’ɔ wu’n, kɛ ɔ ko yo sɔ’n, nn ndɛ nga be klɛli’n w’a kpɛn su, be klɛli i kɛ: “Kwlafuɛ’n w’a kwla wie’n. ?Wie, like nga mɔ maan a kwla’n ɔ o nin? ?Wie, ɔ je’n wo nin?” Wie’n i je’n yɛle sa tɛ’n, yɛ mmla’n yɛ maan sa tɛ’n le ta’n niɔn. Sanngɛ é lá Ɲanmiɛn mɔ maan e Min Zezi Klist ti y’a yo kwlafuɛ’n i ase.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 15:54-57) Kɛ Zezi wuli’n, Zoova cɛnnin i. I sɔ mɔ Zoova yoli’n, ɔ gua e awlɛn su nzue kɛ be nga be wuli’n, ɔ́ wá cɛ́n be wie. (Zan 5:28, 29) Nanwlɛ, sran cɛnlɛ ndɛ’n ɔ su e bo maan e lafi Zoova su kpa! Sanngɛ, sa kun ekun o lɛ mɔ i ti yɛ e nin Ɲanmiɛn e nanti ɔ.
Zoova i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin
15, 16. ?Samali i su ndɛ mennin yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n kannin ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ndɛ sɔ’n kpɛnnin su ɔ?
15 Kɛ mɔ e wun i wlɛ weiin kpa kɛ ‘Ɲanmiɛn’n i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin’ ti’n, e nin i e nanti tititi. Samalifuɛ’m b’a nantiman Ɲanmiɛn i atin seiin’n su. Be yoli sa tɛ kpɔkun b’a lafiman Zoova su. I sɔ ti’n, bé wá wún ɲrɛnnɛn. Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n seli kɛ: ‘Samalifuɛ’m be jasoli be Ɲanmiɛn’n i wun, bé wá fɛ́ i su afɛ’n. Alɛ’n wá dí be, bé wíe be mma’m be núnkun, bé kpáci be yi mɔ be ti wunnzɛfuɛ’m be klun nun.’ (Oze 14:1) Laa mɛn’n i su ndɛ’m be kleli kɛ Asirifuɛ mɔ be utuli Samali klɔ’n, be yoli i sɔ ɲrɛnnɛn like liɛ’n.
16 Izraɛli famiɛn diwlɛ m’ɔ ti akpasua blu’n, Samali ti be klɔ’m be bo bia. Sanngɛ dunman kunngba’n, yɛ be fa flɛ famiɛn diwlɛ sɔ’n i wunmuan’n niɔn. (1 Famiɛn Mun 21:1) Afuɛ 742 nun ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, Salimanazali nnun su’n m’ɔ ti Asili famiɛn’n, ɔ fali alɛ wlali Samalifuɛ’m be sin. Kɛ be kunnin lele’n, afuɛ 740 nun ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, be kwlali Samali. Ɔ maan, be fali Samali wlengbi kpanngban be ɔli lomuɛn Mɛzopotami nin Medifuɛ’m be lɔ. Sanngɛ nja, sɛ Salimanazali nnun su’n yɛ ɔ kwlali Samalifuɛ mun’n, annzɛ kusu Saligɔn nɲɔn su’n m’ɔ sinnin Salimanazali i osu yɛ ɔ kwlali be’n, i lɛ fuɛ’n, e kwlá dimɛn i nanwlɛ kun sa trele. (2 Famiɛn Mun 17:1-6, 22, 23; 18:9-12) Sanngɛ Saligɔn i su ndɛ’n kle kɛ, ɔ fali Izraɛlifuɛ akpiakpi ablaɔn nin nso, sran ya nɲɔn nin ablangwlan (27.290) ɔli lomuɛn Eflati nzue’n i nglo lɔ lika’n, ɔ nin Medi mɛn’n, be nun lɔ.
17. ?Kɛ ɔ ko yo naan y’a yoman Ɲanmiɛn mmla’n i finfin’n ti’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
17 Kɛ mɔ Samalifuɛ’m be yoli ɲin kekle mɔ b’a faman Zoova i atin seiin su’n ti’n, be ɲɛnnin i su afɛ’n. E mɔ andɛ e ti Klistfuɛ’n, sɛ e fa sa tɛ yolɛ’n cici e ti naan e yo Ɲanmiɛn mmla’n i finfin’n, é fɛ́ i su afɛ’n wie. I sɔ’n ti’n, nán maan e fa Samalifuɛ’m be ajalɛ tɛ’n su mlɔnmlɔn! Sanngɛ, afɔtuɛ kun nga akoto Piɛli mannin’n, maan e tinuntinun e nanti su. I waan: ‘Ɲrɛnnɛn nga an wun i’n, nán maan ɔ yo kɛ amun a kun sran yɛ amun a wua, nán maan ɔ yo kɛ amun a yo sa tɛ wie yɛ amun a fa amun nuan a wlɛwlɛ sran wie’m be ndɛ nun. Sanngɛ sɛ an wun ɲrɛnnɛn Klistfuɛ mɔ an ti’n ti’n, nán maan ɲannzuɛn kun amun, sanngɛ an la Ɲanmiɛn ase dunman sɔ’n m’ɔ o amun su’n ti.’—1 Piɛr 4:15, 16.
18. ?Wafa sɛ yɛ e kwla ‘la Ɲanmiɛn ase’ titi ɔ?
18 Kɛ e faman e bɔbɔ e atin liɛ mɔ e nanti Ɲanmiɛn i atin seiin su’n, e ‘la Ɲanmiɛn ase.’ Kɛ Zoova tuli Kaɛn fɔ kɛ sa tɛ’n sɛ i anuan’n nun’n, w’a bumɛn i ndɛ. Ɔ yoli i bɔbɔ i klunklo like. Ɔ maan, ɔ kunnin sran. (Bo Bolɛ 4:1-8) Balaamu kusu’n, Moabu famiɛn’n mɛnnin i sika naan ɔ bo Izraɛli i sannzan. Sanngɛ, sannzan bolɛ sɔ’n w’a yoman ye. Ɔ kleli i wun yalɛ ngbɛn. (Kalɛ 24:10) Kɔre m’ɔ ti Levifuɛ’n, ɔ nin be nga be yoli ɲin kekle Moizi nin Aarɔn be su’n, Ɲanmiɛn kunnin be. (Kalɛ 16:1-3, 31-33) Nanwlɛ, “atin kunngba nga Kaɛn fali su’n” m’ɔ kunnin sran’n, e kunndɛman kɛ é fá su wie. Kpɔkun e faman e wun wlaman “sa tɛtɛ yolɛ’n nun kɛ Balaam liɛ’n sa.” Asa ekun’n, e kunndɛman kɛ é yó ‘ɲin kekle kɛ Kɔre liɛ’n sa’ naan é mlín. (Zid 11) Sanngɛ, sɛ bɔbɔ e yo sa tɛ’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze i ndɛ’n gua e awlɛn su nzue.
Sa tɛ yofuɛ’m be kwla sa be sin Zoova wun
19, 20. ?Sɛ ɔ ti kɛ Izraɛlifuɛ’m be yacili sa tɛ’n i yolɛ’n, nn tɛ mennin yɛ be kwla yili mannin Zoova ɔ?
19 Be nga be yoli sa tɛ kpa bɔbɔ’n, be kwla sa be sin Zoova wun. E wun i sɔ liɛ’n, Oze 14:2, 3 nun. Ndɛ mma sɔ’m be nun’n, Zoova waan: ‘Izraɛlifuɛ mun, amun sa amun sin bla Anannganman amun Ɲanmiɛn’n i wun, afin tɔlɛ nga amun tɔli’n, ɔ fin amun sa tɛ nga amun yoli’n. An sa amun sin bla Anannganman’n i wun. An se i kɛ yoo: “Yaci e sa tɛ’m be kwlaa cɛ ye, manmanlɛ nga e manman wɔ’n, maan ɔ yo ɔ fɛ! Nán yi ɔ ɲin e wun, tɛ nga e ko yi e ko man wɔ’n, yɛle ɔ ayɛ yilɛ nga é yí i yɛ’n.”’
20 Nanwlɛ, sɛ Izraɛlifuɛ’m be yacili sa tɛ yolɛ’n, nn be kwla yili ‘tɛ nga be yi man Ɲanmiɛn mɔ yɛle i ayɛ yilɛ’n.’ I sɔ tɛ liɛ’n, ɔ ti Ɲanmiɛn manmanlɛ m’ɔ fin be awlɛn’n nun ɔn. Pɔlu boli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n Oze i ndɛ sɔ’n su fa wlali Klistfuɛ’m be fanngan. Ɔ seli be kɛ: ‘Maan manmanlɛ nga e manman Ɲanmiɛn titi’n ɔ yo kɛ asenna like mɔ e fa man Zezi kɛ ɔ fa mɛn i’n sa. Kɛ é yó sɔ’n e bo i dunman.’ (Ebre Mun 13:15) Nanwlɛ, kɛ andɛ e nin Ɲanmiɛn e nanti mɔ e kwla fa asenna like sɔ’n e mɛn i’n, i sɔ’n ti e cenjele dan!
21, 22. ?Izraɛlifuɛ nga be wlali sa tɛ yolɛ’n i ase’n, sa mennin yɛ ɔ kpɛnnin su be lika ɔ?
21 Izraɛlifuɛ nga be wlali sa tɛ yolɛ’n i ase mɔ be sali be sin Ɲanmiɛn wun’n, be kwla yili ‘tɛ nga be yi man Ɲanmiɛn’n, mɔ yɛle i ayɛ yilɛ’n.’ Ɔ maan, kɛ nga Ɲanmiɛn fa kannin’n sa’n, be kwla suli i ekun be nvle’n nun. Oze 14:5-8 nun’n, Zoova seli kɛ: ‘Ń yó maan Izraɛlifuɛ’m bé yáci be ɲin ɲɔnɲɔn siesielɛ. Ń wá kló be klolɛ kpa, n su faman be wun ya tɛ kun. Ń wá yó kɛ bɔlɛ ufue ng’ɔ yo like ye’n sa Izraɛli nvle’n nun. Ɔ maan Izraɛli wá bó nɲrɛ kɛ lisi sa. Ɔ́ wá trá ndin kɛ Liban lɔ waka’m be sa. Izraɛlifuɛ’m be wá yó mlanmlan, bé yó klanman kɛ olivie sa, sɛ ń kwlá sé’n, bé bɔ́n fannin kɛ Liban bo’n fa bɔn fannin’n sa. Be nga be ti min liɛ’n, sɛ ń kwlá sé’n bé wá trán min fɔnvɔ’n bo, bé wá lúa ble mma, bé ɲín kɛ viɲi sa, be dunman’n fú kɛ Liban nzan’n sa.’
22 Izraɛlifuɛ nga be wlali sa tɛ yolɛ’n i ase’n, bé kwlá sú Ɲanmiɛn, kpɔkun Ɲanmiɛn i klun jɔ́ be wun ekun. Kɛ mɔ Zoova wá yrá be su dan’n ti’n, Zoova káci be su kɛ nglɛmun bɔlɛ ufue m’ɔ yo like ye’n sa’n. Kɛ Zoova i nvle’n ɔ́ sɛ́ i sin i tranwlɛ’n nun ekun’n, ɔ́ ɲán ɲrun ‘klanman kɛ olivie waka sa.’ Kpɔkun bé nánti Ɲanmiɛn i atin’n su. ?Kɛ mɔ e kusu y’a fua kpa kɛ e nin Ɲanmiɛn Zoova é nánti’n niɔn, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
Maan e nanti Zoova i atin liɛ’n m’ɔ ti sein’n su titi
23, 24. ?Ndɛ fɛfɛ mennin yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze fa guɛ i ndɛ’n i bo ɔ? ?Yɛ ngue ti yɛ ndɛ sɔ’n ti e liɛ wie ɔ?
23 Sɛ e waan e nin Ɲanmiɛn é nánti titi’n, ɔ fata kɛ e yi ‘ngwlɛlɛ m’ɔ fin Ɲanmiɛn su’n’ i nglo kpɔkun e yo sa i nuan su. (Zak 3:17, 18) I sɔ liɛ’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze i ndɛ mma kasiɛn’n, ɔ kɛn i ndɛ. I waan: ‘Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n, yɛ ɔ́ wún be wlɛ ɔ. Sran ng’ɔ le angunndan’n, yɛ ɔ́ sí be bo ɔ. Ɲanmiɛn’n i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin. Be nga be ti sran kpa’m be sin nun, kɛ be su sin atin nun sa, sanngɛ ɲin keklefuɛ’m be sin nun ɔn, be ja yaciman selilɛ.’—Oze 14:10.
24 Nán maan e nanti mɛn’n i ngwlɛlɛ’n nin i angunndan’n liɛ’m be su. Sanngɛ, Ɲanmiɛn i atin liɛ’n m’ɔ blibliman m’ɔ ti seiin, maan e sin nun. (Mmla’n 32:4) Ɲanmiɛn i atin sɔ’n, Oze sinnin nun afuɛ 59 tra su. Yɛle kɛ, ɔ kannin Ɲanmiɛn i ndɛ’n titi w’a kaciman. Afin, ɔ si kɛ sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n, ɔ nin sran ng’ɔ le angunndan’n, bé wún ndɛ sɔ’n i bo. ?Yɛ e li? Blɛ kwlaa nga Zoova maan e bo jasin fɛ’n, maan e fa kunndɛ be nga be si ngwlɛlɛ’n mɔ be kwla sɔ Ɲanmiɛn i aklunye nun’n. Sɛ e yo sɔ’n, e klun jɔ́ dan kpa. Afin e nin ‘sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n,’ yɛ e bo yo kun e di junman sɔ’n niɔn.—Mat. 24:45-47.
25. ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze i ndɛ’n i su yalɛ kokolɛ’n, ɔ́ úka e maan é yó ɔ?
25 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze i ndɛ’n i su yalɛ kokolɛ’n, ɔ́ úka e maan e nin Ɲanmiɛn é nánti titi naan y’a ɲan anannganman nguan mɛn uflɛ’n nun. (2 Piɛr 3:13; Zid 20, 21) Nanwlɛ, i sɔ’n ti e ɲrun lɔ like ɲɛnmɛn dan mɔ e lafi su kɛ é ɲɛ́n i ɔ! Sɛ e nuan nun ndɛ’n, ɔ nin e ayeliɛ’n be yi i nglo kɛ ‘Zoova i atin liɛ’n ɔ blibliman klɛklɛ, ɔ ti seiin,’ anannganman nguan mɔ e wla o su’n, é ɲɛ́n i sakpa.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Sɛ y’a suman Ɲanmiɛn nin sa tɛ kaan sa e awlɛn nun’n, wafa sɛ yɛ ɔ nin e trán ɔn?
• ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e lafi Zoova su tititi ɔ?
• ?Ngue ti yɛ e lafi su kɛ Zoova i atin liɛ’n, ɔ blibliman klɛklɛ naan ɔ ti seiin ɔn?
• ?Zoova i atin liɛ’n m’ɔ blibliman klɛklɛ m’ɔ ti seiin, ngue yɛ e kwla yo naan y’a sin nun tititi ɔ?