Laa blɛ nun Zoova yoli i sufuɛ’m be “sasafuɛ”
‘Ee Ɲanmiɛn kan ɔ wun bla min wun. Min ukafuɛ nin min sasafuɛ kunngba nga n le i’n yɛle wɔ.’—JUE. 70:5 6.
1, 2. (a) ?Blɛ benin nun yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be srɛ i kɛ ɔ uka be ɔ? (b) ?Ngue kosan yɛ e kwla fa usa e wun ɔn? ?Yɛ nin yɛ e kwla wun kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n niɔn?
BLA kun m’ɔ le afuɛ 23 mɔ w’a ja bian’n, i si nin i nin be ɔli wunmiɛn lowlɛ lika kun nun. Kpɛkun be tili i kɛ be wa’n w’a mlin. Be waan atrɛkpa’n, sa tɛ yofuɛ wie yɛ ɔ yoli i sɔ like liɛ’n niɔn. Kɛ be tili i sɔ’n, be wlali be trɔ’n yɛ be sali be sin awlo ɔ. Kɛ bé sá be sin sɔ’n nn bé srɛ́ Zoova kɛ ɔ uka be. Zoova i Lalofuɛ kun le afuɛ 20. Be wunnin kɛ tukpacɛ ng’ɔ o i su’n, ɔ́ wá yó maan ɔ́ káci bubuwafuɛ mlɔnmlɔnmlɔn. Kɛ ɔ tili i cɛ’n, ɔ kali lɛ srɛli Zoova. Bla kun i ngunmin yɛ ɔ ta i wa’n niɔn, yɛ ɔ miɛn i ɲin kpa kunndɛ junman. Sika ng’ɔ ko fa ko to like naan ɔ nin i wa bla m’ɔ le afuɛ 12 b’a di’n, ɔ junman lika fi. I sɔ’n ti’n, ɔ tu i klun srɛ Zoova. Kɛ sa yalɛ tɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su’n, be kpɛ be ɲin Ɲanmiɛn wun lɔ kɛ ɔ uka be. ?Blɛ nga kekle’n wo e su’n, y’a srɛ Zoova le kɛ ɔ uka e?
2 Sanngɛ kosan cinnjin kpa kun o lɛ kusu. Yɛle kɛ: ?E kwla lafi su kpa kɛ Zoova tɛ́ e srɛlɛ’n nga e srɛ i kɛ ɔ uka e’n i su? Kosan sɔ’n i su tɛlɛ m’ɔ wla fanngan kpa’n, ɔ o Jue Mun ndɛ tre 70 nun. Davidi m’ɔ ti Zoova i sufuɛ kpa’n, mɔ sa yalɛ kpanngban be ɲɛnnin i’n, yɛ ɔ klɛli jue fɛfɛ sɔ’n niɔn. Jue tofuɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn yɛ ɔ fali ndɛ’n wlɛli i nuan’n, ɔ seli Zoova kɛ: ‘Ee Ɲanmiɛn, min ukafuɛ nin min sasafuɛ kunngba nga n le i’n yɛle wɔ.’ (Jue. 70:6) Sɛ e fa e ɲin e sie i Jue Mun ndɛ tre 70 su’n, ɔ kwla uka e naan y’a wun sa nga ti yɛ kɛ e sa ko mian’n, e kwla kpɛ e ɲin Zoova wun lɔ yɛ e kwla lafi su kpa kɛ ɔ́ yó e ‘sasafuɛ’n.’
‘Min sasafuɛ yɛle wɔ’
3. (a) ?Ukalɛ benin mɔ be le i awuliɛ ndɛndɛ kpa’n, yɛ be kɛn i ndɛ Jue Mun ndɛ tre 70 nun ɔn? (b) ?Jue Mun ndɛ tre 70 nun’n, Davidi yili i nglo kɛ ɔ lafi wan su?
3 Ɲanmiɛn i srɛlɛ mɔ jue tofuɛ’n srɛli i kɛ ɔ ukɛ i ndɛndɛ’n, i su yɛ Jue Mun ndɛ tre 70 bo i bo ɔ. Kpɛkun jue sɔ’n wie ndɛ kunngba’n su. (An kanngan Jue Mun 70:1-5 2-6 nun.) Davidi srɛli Zoova kɛ ɔ ‘kɛn i wun’ naan ‘nán ɔ sisi i bo’ naan ɔ bla wa de i. Kɛ ɔ fɛ i ndɛ mma 3 lele fa ju 5 su’n, Davidi srɛli like nnun. Kɛ ɔ́ srɛ́ ninnge nnun sɔ’n, ɔ seli kɛ ‘maan.’ I sɔ’n ti like m’ɔ kunndɛ kɛ ɔ kpɛn su’n i nzɔliɛ. Ninnge nnun ng’ɔ srɛli be sɔ’n, be nun klikli nsan’n be wɔ be nga be kunndɛ kɛ bé kún i’n. Davidi srɛli Zoova kɛ ɔ yo naan like nga i kpɔfuɛ’m be yo’n, w’a yoman ye naan kusu be klunwi’n ti’n, be wun ɲannzuɛn. Ninnge nnun ng’ɔ srɛli be sɔ’n, be nun nɲɔn kasiɛn’n mɔ be o ndɛ mma 5 nun’n, be wɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ mun. Davidi srɛli Ɲanmiɛn kɛ maan be nga be klo Zoova’n, be klun jɔ naan be mɛnmɛn i. I agualiɛ su’n, Davidi seli Zoova kɛ: ‘Min ukafuɛ nin min sasafuɛ kunngba nga n le i’n yɛle wɔ.’ Maan e sie i nzɔliɛ kɛ Davidi w’a seman kɛ ‘maan a yo’ min sasafuɛ, kɛ ɔ su srɛ like uflɛ sa. Sanngɛ ɔ seli kɛ min sasafuɛ’n ‘yɛle wɔ.’ I sɔ’n yi i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i nglo. Davidi lafi su kɛ Ɲanmiɛn úkɛ i.
4, 5. ?Ngue yɛ Jue Mun ndɛ tre 70 kle e Davidi su ɔ? ?Yɛ ngue yɛ e kwla lafi su ɔ?
4 ?Ngue yɛ Jue Mun ndɛ tre 70 kle e Davidi su ɔ? Kɛ Davidi i kpɔfuɛ’m be fuali kpa kɛ bé kún i’n, w’a seman kɛ i bɔbɔ ɔ́ dé i wun. Sanngɛ ɔ lafili Zoova su, kɛ sɛ i blɛ ju’n Zoova bɔbɔ ɔ nin i kpɔfuɛ’m bé kún. (1 Sam. 26:10) Davidi lafili su titi kpa kɛ Zoova úka be nga be kunndɛ i’n, kpɛkun ɔ́ dé be. (Ebr. 11:6) Asa ekun’n, Davidi lafili su kɛ sɛ Ɲanmiɛn sufuɛ kpa sɔ’m be di aklunjuɛ naan be kan Zoova i dan m’ɔ ti’n i ndɛ be kle be wiengu mun’n, ɔ ti su lele kpe nun.—Jue. 5:11; 35:27.
5 Kɛ Davidi sa’n, e kwla lafi su kpa kɛ Zoova ti e ukafuɛ nin e “sasafuɛ.” Ɔ maan kɛ kekle’n o e su’n annzɛ kɛ e mian ukalɛ’n wun kpa’n, sɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ uka e ndɛndɛ’n ɔ ti kpa. (Jue. 71:12) ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ Zoova tɛ srɛlɛ nga e srɛ i kɛ ɔ uka e’n i su ɔ? Kwlaa naan y’a wun wafa nga Zoova uka e’n, wafa nga Zoova ukali Davidi kɛ i sa miannin ukalɛ wun kpa’n, maan e fa e ɲin e sie be nun nsan su.
Ɔ deli be be kpɔfuɛ’m be sa nun
6. ?Ngue yɛ ɔ ukali Davidi naan w’a si kɛ Zoova sasa sran kpa mun ɔn?
6 Kɛ Davidi niannin Biblu’n i bue nga i sɔ blɛ nun’n be o lɛ’n be nun’n, ɔ wunnin kɛ sran kpa’m be kwla lafi su kɛ Zoova úka be. Kɛ Zoova tɔli anannganman su nzue’n fa nunnunnin laa mɛn tɛ’n, ɔ deli Nowe nin i awlobo nunfuɛ mɔ be ɲin yi Ɲanmiɛn’n. (Bob. 7:23) Kɛ Zoova yoli maan sin nin sufru be fin nglo lɔ guali Sodɔmu nin Gomɔru klɔ’m be su’n, ɔ ukali Lɔtu nin i wa bla nɲɔn’n naan b’a ɲan be ti. (Bob. 19:12-26) Asa ekun’n, kɛ Zoova nunnunnin Ezipti famiɛn’n nin i sonja mun ndɛ mma jenvie’n nun’n, ɔ deli i sufuɛ mun. Yɛle kɛ ɔ sasali be, ɔ maan b’a wuman. (Tul. 14:19-28) ?I sɔ’n ti’n, sɛ jue uflɛ nun’n, Davidi manmannin Zoova seli kɛ ‘Ɲanmiɛn yɛ maan e ɲan e ti’n,’ ɔ kwla bo e nuan?—Jue. 68:21.
7-9. (a) ?Ngue ti yɛ Davidi kwla lafili su kɛ Ɲanmiɛn kwla de i ɔ? (b) ?Davidi seli kɛ wan yɛ ɔ deli i ɔ?
7 Davidi bɔbɔ ba’n, ɔ wunnin i kɛ ɔ kwla lafi su kpa kɛ Zoova kwla de i. Yɛle kɛ i bɔbɔ i mɛn dilɛ nun’n, ɔ wunnin kɛ Zoova i ‘fanngan m’ɔ o lɛ titi’n,’ ɔ kwla sasa i sufuɛ mun. (Mml. 33:27) Blɛ sunman nun’n, Davidi i kpɔfuɛ mɔ be ti “sran wlɛfuɛ’n,” Zoova deli i be sa nun. (Jue. 18:18-20, 49) Maan e fa e ɲin e sie i Davidi i su ndɛ nga su e nian.
8 Kɛ mɔ Davidi si alɛ kun dan ti’n, Izraɛli mmla’m be mɛnmɛnnin i. I sɔ’n ti’n, Saili i ɲin cili i kpa. Ɔ maan, ɔ toli Davidi i wun cua kpɛ nɲɔn. (1 Sam. 18:6-9) I kpɛ nɲɔn sɔ’n, Davidi finnin nun fiteli. ?Alɛ mɔ Davidi si i kun’n annzɛ juejue dan m’ɔ ti’n, i ti yɛ ɔ fin nun fiteli ɔ? Cɛcɛ. Be klɛli i Biblu’n nun kɛ ‘Zoova nin i o nun.’ (An kanngan 1 Samiɛl 18:11-14 nun.) I sin’n, Saili waan ɔ́ yó naan Filistifuɛ’m be kun Davidi. Sanngɛ w’a yoman ye. Ɔ maan ɔ wunnin kɛ ‘Zoova nin Davidi be o nun’ sakpa.—1 Sam. 18:17-28.
9 Davidi seli kɛ sran kun yɛ ɔ deli i ɔ. ?Wan yɛle sran sɔ’n? Jue Mun ndɛ tre 18 i su fitilɛ nun’n, be klɛli i kɛ: ‘Kɛ Zoova deli Davidi Saili sa nun’n, yɛ ɔ kpɛli jue nga ɔ.’ Davidi yili wafa nga i wun fa yo i’n, i nglo jue sɔ’n nun. Ɔ seli kɛ: ‘Zoova a ti kɛ yɛbuɛ sa, wɔ yɛ n talo wɔ ɔ. A ti min fiawlɛ kpa sakpa, wɔ yɛ a de min ɔn! Min Ɲanmiɛn, a ti kɛ yɛbuɛ sa, wɔ nun yɛ n ɲan fiawlɛ ɔ!’ (Jue. 18:3) ?Kɛ e wun kɛ Zoova kwla de i sufuɛ mun’n, i sɔ’n wlaman e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i bo ase kpa?—Jue. 35:10.
Ɔ suɛnnin i bo tukpacɛ blɛ nun
10, 11. Jue Mun ndɛ tre 41 nun’n, be klɛli i kɛ Davidi tɔli tukpacɛ. ?Ngue yɛ ɔ uka e naan y’a wun blɛ ng’ɔ tɔli tukpacɛ sɔ’n i wlɛ ɔ?
10 Jue Mun ndɛ tre 41 kle kɛ blɛ kun nun’n, famiɛn Davidi tɔli tukpacɛ kekle kpa. I tukpacɛ sɔ maan ɔ kwlá tumɛn i bo, lalɛ yɛ ɔ la sa trilili ɔ. I ti’n, i kpɔfuɛ wie’m be bu i kɛ ɔ su ‘jasoman kun.’ (Ndɛ mma 8, 9) ?Blɛ benin nun yɛ Davidi tɔli tukpacɛ dan sɔ’n niɔn? Ndɛ nga be klɛli i Jue Mun ndɛ tre 41nun’n, ɔ kle blɛ mɔ Davidi i akunndan’n sanngannin’n. Blɛ sɔ nun’n, i wa Absalɔm waan ɔ́ dé famiɛn bia’n i sa nun.—2 Sam. 15:6, 13, 14.
11 Davidi i janvuɛ kpa ng’ɔ nin i be ti koko nɲa nun ɔ timan’n, m’ɔ fɛ i wla’n guɛ i su’n, m’ɔ kacili i kpɔfuɛ’n, jue sɔ nun’n ɔ kɛnnin i ndɛ. (Ndɛ mma 10) I sɔ’n yo maan e wla kpɛn Davidi i blɛ su sa kun m’ɔ juli’n i su. Blɛ nga Absalɔm jasoli Davidi wun’n, Davidi i afɔtuɛ manfuɛ nga be flɛ i Asitɔfɛli’n, ɔ kacili i sin sili Davidi. Kpɛkun ɔ suli Absalɔm su. (2 Sam. 15:31; 16:15) Amun e bu i sin e nian. Davidi ti tukpacifuɛ, ɔ leman wunmiɛn naan w’a jaso. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn sran nga be didi i wun’n b’a sin b’a yiɛ i kpa sa. I kpɔfuɛ sɔ’m be kunndɛ kɛ ɔ wu naan be yo be klun sa tɛtɛ mun.—Ndɛ mma 6.
12, 13. (a) ?Ngue yɛ Davidi yili i nglo kɛ ɔ lafi su ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ atrɛkpa’n Ɲanmiɛn wlali Davidi i fanngan ɔn?
12 Davidi lafili i “sasafuɛ’n” i su tititi. Kɛ ɔ́ kán Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa ng’ɔ tɔ tukpacɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Sɛ sa wie ba’n Zoova maan ɔ to fuɛn i. Sɛ tukpacɛ wie kle i yalɛ’n, naan ɔ kwlaman jaso’n, Zoova suɛn i bo, ɔ niɛn i lika.’ (Jue. 41:2, 4) Ndɛ mma nga’m be nun’n, Davidi seli kɛ: ‘Zoova maan’ I sɔ’n yi i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i nglo ekun. Davidi lafi su kpa kɛ Zoova dé i. ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ Zoova dé i ɔ?
13 Davidi w’a lafiman su kɛ Zoova yó abonuan sa wie fá yó i juejue. Sanngɛ ɔ lafili su kpa kɛ Zoova “suɛ́n i bo.” Yɛle kɛ blɛ nga tukpacɛ’n kle i yalɛ m’ɔ kwlaman jaso’n, ɔ lafi su kɛ Zoova su yacimɛn i ngbɛn. Davidi i sa miannin i sɔ ukalɛ wun sakpa. Afin nán tukpacɛ ngunmin yɛ ɔ o i su ɔ. I kpɔfuɛ’m b’a sin b’a yiɛ i, kpɛkun be kɛn i wun ndɛ tɛtɛ. (Ndɛ mma 6, 7) Atrɛkpa’n Zoova yoli maan Davidi i wla kpɛnnin akunndan wie mɔ be wla fanngan’n be su. Zoova yoli sɔ fa wlɛli i fanngan. Ɔ maan, ɔ seli kɛ: ‘Min liɛ’n kɛ mɔ m’an yoman sa’n, i ti a suannin min bo.’ (Ndɛ mma 13) Wie liɛ kusu’n, Davidi buli wunmiɛn m’ɔ lemɛn i kun’n, ɔ nin i wun ndɛ tɛtɛ nga i kpɔfuɛ’m be kan’n i akunndan. Ɔ wunnin kɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, Zoova bu i sran kpa. I sɔ’n wlɛli i fanngan. I agualiɛ su’n Davidi yoli juejue. ?Kɛ e wun kɛ Zoova kwla suan be nga be kpinndinman’m be bo’n, i sɔ’n ciciman e wla?—2 Kor. 1:3.
Ɔ mɛnnin i aliɛ
14, 15. ?Blɛ benin nun yɛ Davidi nin i sran’m be miannin like diwa nin ninnge uflɛ wie’m be wun ɔn? ?Yɛ wan yɛ ɔ ukali be ɔ?
14 Kɛ Davidi yoli Izraɛli famiɛn’n, aliɛ kpakpa mun yɛ ɔ di ɔ. Kpɛkun nzan kpakpa mun yɛ ɔ nɔn ɔn. I kpa bɔbɔ’n, ɔ yia sran kpanngban wie mun kɛ be nin i di like. (2 Sam. 9:10) Sanngɛ kɛ be se kɛ be sa mian aliɛ nin nzan wun’n, Davidi wunnin wie. Kɛ i wa Absalɔm jasoli i wun’n, mɔ i waan ɔ́ dé famiɛn bia’n i sa nun’n, Davidi nin be nga be o i sin’n be nun wie’m be tuli Zerizalɛmu klɔ’n su. Be wanndili be ɔli Gileadi nvle m’ɔ o Zurdɛn nzue ba’n i wia afiliɛ lɔ’n, i nun lɔ. (2 Sam. 17:22, 24) Kɛ m’ɔ nin i fata kɛ be wanndi be nga be fuan be titi’n ti’n, kɛ ɔ́ cɛ́ kan’n Davidi nin i sran’m be wa miannin aliɛ nin nzue wun kpa. Ɔ fata kusu kɛ be lo wunmiɛn. ?Aawlɛ flɛnnɛn sɔ nun’n, ɔ́ yó sɛ naan w’a yo ye?
15 I agualiɛ su’n Davidi nin i sran’m be juli klɔ nga be flɛ i Maanaimu’n su lɔ. Be nin sran yakpafuɛ nsan be yiali klɔ sɔ’n su. Sran sɔ mun yɛle Sɔbi nin Makir yɛ Barzilai. Kɛ mɔ be kunndɛ kɛ bé úka famiɛn nga Ɲanmiɛn sieli i’n ti’n, be ɔli lele wie’n nuan. Afin sɛ Absalɔm ɲan famiɛn diwlɛ’n, saan kɛ be nga be suannin Davidi bo’n ɔ́ tú i klunngbɔ be su. Kɛ be wunnin kɛ Davidi nin i sran’m be mian ninnge wie’m be wun’n, sran kpa sɔ’m be kunndɛli ninnge sɔ mun blɛli be. Be blɛli be bɛ mun nin ble mma nin ɔrzu yɛ ble mma kɛɛnwa. Be blɛli be lantiyi nin awɛ mma nzue ɔ nin bɛli yɛ bua mun ekun. (An kanngan 2 Samiɛl 17:27-29 nun.) Aklunye dan nga sran sɔ’m be yoli’n, ɔ kannin Davidi i awlɛn’n kpa yɛ ɔ o lɛ ɔ. Nanwlɛ Davidi i wla su fiman like nga be yoli’n su le.
16. ?I kpa’n, wan ti yɛ Davidi nin i sran’m be ɲannin ninnge nga be miannin be sa’n niɔn?
16 ?Sanngɛ sɛ e waan é níɛn i kpa’n, wan yɛ maan Davidi nin i sran’m be ɲannin ninnge sɔ mun ɔn? Davidi si jrɛiin kɛ Zoova niɛn i sran’m be lika. Zoova kwla su i sufuɛ wie’m be bo naan be uka be wiengu Ɲanmiɛn sufuɛ uflɛ nga i sa ti mianwa’n. Kɛ Davidi buli sa Gileadi nvle nun lɔ’n i akunndan’n, ɔ wunnin jrɛiin kɛ aklunye nga sran nsan sɔ’m be yoli’n, ɔ kle weiin kɛ Ɲanmiɛn niɛn i lika. Kɛ Davidi wá wú’n, ɔ klɛli i kɛ: ‘Kɛ ɔ fɛ i min bakan nun lele mɔ m’an fa yo oke yɛ’n, n nin a wunman kɛ Ɲanmiɛn w’a yi i sran’n [mɔ i wie yɛle i’n] i ase le. N nin a wunman kɛ i mma mun annzɛ i anunman’m be su srɛsrɛ aliɛ bé sín le.’ (Jue. 37:25) ?Kɛ e si kɛ, sɛ ninnge wie’m be mian Zoova i sufuɛ’m be sa’n, ɔ́ fá mán be’n ɔ ciciman e wla?—Nya. 10:3.
‘Zoova kwla de be nga be sro i’n’
17. ?Ngue yɛ Zoova yili i nglo kpɛ sunman ɔn?
17 Laa blɛ nun’n, Zoova deli Davidi. Sanngɛ nɛ́n i kunngba ɔ. Be nga Zoova deli be’n be sɔnnin. Kɛ ɔ fin Davidi blɛ su’n, Ɲanmiɛn yili i nglo kpɛ sunman kɛ ndɛ nga akoto Piɛli kannin’n, ɔ ti nanwlɛ. Piɛli seli kɛ: ‘Zoova kwla de be nga be sro i mɔ sa tɔ be su’n.’ (2 Piɛ. 2:9) Maan e fa e ɲin e sie i ndɛ nɲɔn mɔ be yi i sɔ’n i nglo’n su.
18. ?Ezekiasi blɛ su’n, wafa sɛ yɛ Zoova deli i sufuɛ mun ɔn?
18 Afuɛ ya kpɔlɛ mɔcuɛ ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n i nun’n, Asiri sonja’m be wluli Zida nvle’n nun. Ɔ maan be wlanwlannin Zerizalɛmufuɛ mun kpa. Famiɛn Ezekiasi srɛli Ɲanmiɛn seli kɛ: ‘Zoova e Ɲanmiɛn, de e maan asiɛ’n su famiɛn diwlɛ’m be nunfuɛ’m be kwlaa be si kɛ wɔ Zoova wɔ kunngba cɛ yɛ a ti Ɲanmiɛn ɔn.’ (Eza. 37:20) Like ng’ɔ loli Ezekiasi dan’n yɛle Ɲanmiɛn i dunman’n, ɔ nin wafa nga sran’m bé bú Ɲanmiɛn’n. Zoova tɛli i srɛlɛ cinnjin sɔ’n su. Kɔnguɛ kunngba nun’n, anzi kunngba kunnin Asirifuɛ 180.000. Ɔ maan ɔ deli Zoova i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun.—Eza. 37:32, 36.
19. ?Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, ngue afɔtuɛ yɛ Klistfuɛ’m be fali su mɔ maan be finnin ɲrɛnnɛn’n nun fiteli ɔ?
19 Kɛ Zezi i wulɛ cɛn’n mantannin koko’n, i sɔnnzɔnfuɛ nga be o Zide mɛn nun lɔ’n, be bɔbɔ be kpa yolɛ ti’n, ɔ wlali be su nun. (An kanngan Lik 21:20-22 nun.) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, afuɛ kpanngban sinnin. Sanngɛ afuɛ nga be flɛ i 66 nun’n, Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, Zuifu’m be wa yoli ɲin kekle Rɔmu su. Ɔ maan Rɔmu sonja’m be wa wluli Zerizalɛmu klɔ’n nun. Sɛlsisi Galisi nin i sonja’m be sacili Ɲanmiɛn i sua’n i talɛ’n i bue, kpɛkun be cuɛnnin be wun be ɔli. Sanngɛ b’a wunman sa nga ti yɛ be yoli sɔ’n. Klistfuɛ nanwlɛfuɛ’m be wunnin i wlɛ kɛ ndɛ nga Zezi kannin’n, yɛ ɔ su kpɛn su ɔ. Yɛ kɛ ɔ ko yo naan b’a fite nun ti’n, be wanndili ndɛndɛ be ɔli oka’m be su. Afuɛ nga be flɛ i 70 nun Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, Rɔmu sonja’m be sali be sin Zerizalɛmu lɔ ekun. Kɛ be bali sɔ’n, be wa nunnunnin Zerizalɛmu klɔ’n sekeseke. Klistfuɛ nga be fali ndɛ nga Zezi kannin’n su’n, be finnin ɲrɛnnɛn dan sɔ nun fiteli.—Lik 19:41-44.
20. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ Zoova ɔ́ yó e ‘sasafuɛ’ ɔ?
20 Sa nga be kle weiin kɛ Zoova ukɛ i sran mun’n, kɛ e bu be akunndan’n, ɔ wla e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i bo ase kpa. Ninnge nga Zoova yoli be laa’n, be yo maan e kwla lafi i su. Sa kwlaa nga be o e su dɔ nga su’n annzɛ bé tɔ́ e su ainman be nun’n, e kusu e kwla lafi su kpa kɛ Zoova ɔ́ yó e ‘sasafuɛ.’ ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ Zoova sásá e ɔ? ?Yɛ be nga e kannin be ndɛ like suanlɛ nga i bo bolɛ nun’n be li? ?Be liɛ’n i bo’n guali sɛ? Maan e fa e ɲin e sie i like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n su.
?Amun wla kwla kpɛn su?
• ?Jue Mun ndɛ tre 70 yo maan e kwla lafi ngue su?
• ?Blɛ nga Davidi tɔli tukpacɛ’n, ngue yɛ ɔ suɛnnin i bo ɔ?
• ?Ndɛ benin mun yɛ be kle kɛ Zoova kwla de i sran mun be kpɔfuɛ’m be sa nun ɔn?
[Foto, bue 12]
Zoova tɛli Ezekiasi i srɛlɛ’n su.