An uka amun mma mun maan be yo wɛtɛɛfuɛ

Nikɔlu le afuɛ mɔcuɛ. Ɔ nin i awlofuɛ’m be su wa tu ajalɛ kɔ be nvle’n i bue uflɛ su. Ajalɛ sɔ sɔ mɔ bé wá tú’n, cɛn kwlaa ɔ i nun ndɛ kle Gabliɛli m’ɔ ti i janvuɛ dan kpa’n. Le kun mɔ Nikɔlu kán ndɛ kunngba’n, Gabliɛli seli i kɛ, lika ng’ɔ klo kɛ ɔ́ kɔ́’n, ɔ wɔ, naan i ndɛ nunman nun. Ndɛ sɔ’n w’a yoman Nikɔlu i fɛ mlɔnmlɔn. Ɔ fali ya kpa, yɛ ɔ seli i manmin kɛ: “N nin Gabliɛli e diman kun mlɔnmlɔn!”

KƐ BA kanngan’m be afiɛn saci kɛ Nikɔlu nin Gabliɛli be liɛ’n sa’n, ɔ nin i fata kɛ siɛ nin niɛn mun be uka be naan be siesie be afiɛn. Be ukalɛ sɔ’n, nɛ́n i yɛle be kpatalɛ’n i ngunmin. Sanngɛ ɔ fata kɛ be kle be wafa nga be kwla siesie be afiɛn ndɛ’n. Ba kanngan’m be yi ‘bakan yoliɛ’n’ i nglo, yɛ blɛ sunman nun’n, be siman kɛ ndɛ nga be kan’n, annzɛ like nga be yo’n ɔ kwla lo be wiengu’n i ngasi. (1 Korɛntfuɛ Mun 13:11) Ɔ ti cinnjin kɛ be uka be naan b’a ɲan nzuɛn nga ɔ kwla yo naan awlo lɔ o annzɛ lika kwlaa nga be o’n nin o, b’a kwla yo wɛtɛɛfuɛ.

Siɛ nin niɛn nga be ti Klistfuɛ’n, be kunndɛ kɛ bé yó naan be mma’m be ‘nin sran’m be kwlaa be nuan sɛ, yɛ maan sran’m be afiɛn siesielɛ’n kaci be junman.’ (1 Piɛr 3:11) Sɛ e ti wɛtɛɛfuɛ’n, aklunjuɛ nga é dí’n cɛnnin. Ɔ maan ɔ fata kɛ e mian e ɲin naan sran i wun akunndan tɛ bulɛ’n, nin ya falɛ’n ɔ nin sran kpɔlɛ’n, be jaso e awlɛn’n nun. ?Sɛ e ti siɛ annzɛ niɛn’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle e mma mun wɛtɛɛfuɛ yolɛ ɔ?

An yo maan amun mma’m be klo ‘Ɲanmiɛn mɔ maan e wun jɔ e’n’ i klun sa yolɛ

Be flɛ Zoova kɛ ‘Ɲanmiɛn mɔ maan e wun jɔ e’n,’ kpɛkun ɔ yo “maan sran di alaje.” (Filipfuɛ Mun 4:9; Rɔmfuɛ Mun 15:33) Ɔ maan siɛ nin niɛn nga be fa ngwlɛlɛ nanti’n, be fa Biblu’n m’ɔ ti Ɲanmiɛn Ndɛ’n, be fa yo maan be mma’m be klo Ɲanmiɛn i klun sa yolɛ, yɛ be sɔnnzɔn i nzuɛn mun. Wienun ɔn, ɲanngondin m’ɔ ti kɛ emɛrɔdu sa m’ɔ sin yia Zoova i bia’n, mɔ akoto Zan wunnin i aolia nun’n, an kwla uka amun mma mun naan be bu i su akunndan.a (Sa Nglo Yilɛ 4:2, 3) An yiyi nun kle be kɛ ɲanngondin sɔ’n ti fɔundi’n m’ɔ sin yia Zoova’n i nzɔliɛ. Yɛ an kle be kɛ sran kwlaa nga i ɲin yi Zoova’n ɔ́ ɲán fɔundi sɔ’n wie.

Asa ekun’n, Zoova fɛ i Wa Zezi mɔ be flɛ i kɛ ‘Aunjuɛ wlengbi’n,’ ɔ fa kle e ajalɛ (Ezai 9:5, 6) Ɔ maan Biblu’n nun lika nga Zezi kleli kɛ nán be di utre annzɛ nán be kpɛ ndɛ’n, an kanngan be nun kle amun mma mun, kpɛkun an koko su yalɛ. (Matie 26:51-56; Mark 9:33-35) Pɔlu mɔ laa ɔ ‘kpɛ [Zezi] i nzowa’n,’ ɔ wa kacili i nzuɛn’n. Ɔ klɛli kɛ ‘e Min’n i sran’n nin utre’n fataman. Sanngɛ ɔ yo sran’m be kwlaa be kpa [...], sa nga be yo i’n sɔn i nun.’ Like nga ti yɛ ɔ klɛli ndɛ sɔ’n, an yiyi nun kle amun mma mun. (1 Timote 1:12, 13; 2 Timote 2:24) Wafa nga amun mma’m bé wá nían afɔtuɛ sɔ’m be su nánti’n, atrɛkpa’n ɔ́ fú amun nun yɛ ɔ́ yó amun fɛ dan.

Evani i wla nin a fiman su kɛ, i nun m’ɔ le afuɛ nso’n, ba kun klɔklɔli i. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn be o loto ng’ɔ fa be kɔ suklu’n nun. I waan: “N fali ya kpa ba sɔ’n i wun. N waan ń yí mɛ́n i. Sanngɛ n wla kpɛnnin ndɛ nga be kan kleli min awlo lɔ’n su. Ndɛ sɔ’n kan be nga be kpɛ utre ba’n be ndɛ. N si kɛ Zoova waan ‘sɛ sran yo e tɛ’n, nán e yo i wie,’ naan ‘like kwlaa nga e kwla yo mɔ e nin sran su kanman ndɛ’n, e yo.’” (Rɔmfuɛ Mun 12:17, 18) I sɔ’n ukali Evani maan ɔ kwla guɛli i awlɛn’n i ase yɛ w’a tɛman su. Ɔ kunndɛli kɛ Ɲanmiɛn mɔ maan e wun jɔ e’n i klun jɔ i wun.

Siɛ nin niɛn mun, an yo wɛtɛɛfuɛ

?Amun awlo lɔ ti fɔun? Sɛ ɔ ti sɔ’n, kannzɛ bɔbɔ amun kanman ndɛ’n, sanngɛ kɛ amun mma’m bé nían amun nzuɛn’n, bé sí like nga be flɛ i wɛtɛɛfuɛ yolɛ’n. Wafa nga amun sɔnnzɔn Ɲanmiɛn nin Zezi be wɛtɛɛ yolɛ’n, yɛ maan sɛ amun kle amun mma mun wɛtɛɛfuɛ yolɛ’n, bé fá su annzɛ be su faman su ɔ.—Rɔmfuɛ Mun 2:21.

Risi nin i yi Sɛndi be wla be wun ase be kle be mma’m be kɛ sɛ sran klɔklɔ be’n, maan be yo wɛtɛɛfuɛ. Sɛndi waan: “Kɛ ndɛ ko tɔ n nin Risi ɔ nin ba mun annzɛ sran uflɛ e afiɛn’n, wafa nga e fa siesie ndɛ sɔ’n, ɔ uka ba mun dan kpa naan cɛn wie lele’n, sɛ ndɛ kunngba’n tɔ be nin sran uflɛ be afiɛn’n, b’a kwlɛ i siesie.”

Kannzɛ bɔbɔ amun fɔn’n afin siɛ nin niɛn’m be kwlaa be fɔn, amun kwla fɛ i sɔ’n kle ajalɛ kpa kun. Stifɛni waan: “Ɔ ju cɛn wie’n, n nin min yi Teri e tu e mma nsan’m be fɔ, kusu nn y’a wunman like nga be yoli’n i wlɛ kpa. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, e kpata be.” Teri kan gua su kɛ: “E yo maan e mma’m be wun kɛ fɔ’n o e nun wie. Ɔ maan e kusu e fɔn. E wun kɛ i sɔ’n yoli maan fɔundi trannin e awlo’n nun. Asa ekun’n, i sɔ’n ukali ba mun maan wɛtɛɛ yolɛ’n yoli be nzuɛn.”

?Amun nin amun mma’m be tranlɛ nun’n, be wun wafa nga be kwla yo wɛtɛɛfuɛ’n i wlɛ? Zezi seli kɛ: “Like kwlaa nga an klo kɛ sran yo man amun’n, an yo i kunngba sɔ’n man be.” (Matie 7:12) Kannzɛ bɔɔ amun fɔn’n, sanngɛ amun kwla lafi su kɛ sɛ amun kle amun mma mun kɛ amun klo be’n, i sɔ’n yó maan bé ɲán nzuɛn kpa. Sɛ amun kle amun mma’m be ngwlɛlɛ klolɛ su’n, bé fá su ndɛndɛ.

Nán an fa ya ndɛndɛ

Nyanndra Mun 19:11 se kɛ: ‘Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n ɔ faman ya ndɛndɛ.’ ?Wafa sɛ yɛ an kwla uka amun mma mun naan b’a si ngwlɛlɛ sɔ’n wie ɔ? Davidi kan like kun m’ɔ nin i yi Mariani be yoli’n, m’ɔ ukali be wa yasua nin be wa bla’n i ndɛ. I waan: “Sɛ sran kun yo be like naan be fa ya’n, e yo maan be wun like ti yɛ maan sran sɔ yɔli sɔ ɔ.’ Wie liɛ’n, e usa be kɛ: ‘?Andɛ’n, lika’n w’a yoman kekle dan sran sɔ’n i su? ?Nán kwla yɛ ɔ su si i lɛ ɔ? ?Sran wie w’a yomɛn i sa?’” Mariani kan gua su kɛ: “I sɔ’n yo maan ba’m be gua be awlɛn’n i ase, ɔ maan be faman ndɛ’n sieman be klun lele, annzɛ kusu be kunndɛman sran nga i ndɛ yo fɛ’n annzɛ nga i ndɛ yoman fɛ’n.”

Ba’m be like klelɛ sɔ’n i bo’n kwla gua klanman kpa. Wafa nga Nikɔlu mɔ e kɛnnin i ndɛ i bo bolɛ nun’n i mmo Misɛli ukɛli i’n, maan e fa e ɲin sie su e nian. Ɔ yoli maan Nikɔlu nin Gabliɛli be trali janvuɛ ekun. Sanngɛ w’a kɛmɛn i sɔ’n su. Misɛli waan: “Min nin Nikɔlu e kanngannin fluwa Écoute le grand Enseignant i ndɛ tre 14 nun. I sin’n, Zezi i ndɛ m’ɔ se kɛ sɛ sran yo e tɛ’n, maan e yaci cɛ i ‘lele kpɛ ableso fa nso’n,’ n tuli i bo’n n kleli i. Kɛ Nikɔlu kɛ́n i klun ndɛ’n, n sieli min su, yɛ n yoli maan ɔ wunnin i wlɛ kɛ, kɛ m’ɔ ti Gabliɛli i janvuɛ dan’n, m’ɔ su tu ajalɛ kɔ mmua’n, i sɔ’n yo Gabliɛli i ya dan.”b—Matie 18:21, 22.

Nikɔlu ɔ wa buli like nga ti yɛ Gabliɛli tutuli i’n, i wun akunndan uflɛ. Ndɛ ng’ɔ kannin’n wa yoli i nsisɔ. Ɔ maan ɔ flɛli Gabliɛli telefɔnu nun kpɛtɛli i. Misɛli waan: “Kɛ ɔ fin i lɛ’n, Nikɔlu bu sa ng’ɔ o sran’m be su’n i akunndan, kpɛkun like nga ɔ kwla yo naan w’a uka be’n, ɔ yo. I sɔ mɛn i aklunjuɛ.”—Filipfuɛ Mun 2:3, 4.

An uka amun mma mun naan sɛ be yo be sa’n, annzɛ sɛ be wunman sa kun wlɛ’n, be gua be awlɛn’n i ase. Sɛ amun yo i sɔ’n, atrɛkpa’n, amún wún kɛ amun mma’m bé yó klun ufuefuɛ kpɛkun bé kló be wiengu. Yɛ i sɔ’n mán amun aklunjuɛ.—Rɔmfuɛ Mun 12:10; 1 Korɛntfuɛ Mun 12:25.

An uka ba mun maan be yaci sa cɛ

Nyanndra Mun 19:11 se kɛ: ‘Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n, sa nga be yo i’n, ɔ yaci cɛ, i sɔ yolɛ yɛ ɔ kunndɛ ɔ.’ Kɛ be boboli Zezi i waka’n su bɔbɔ’n, ɔ sɔnnzɔnnin i Si yɛ ɔ yacili sa nga be yoli i’n cɛli. (Lik 23:34) Sɛ amun yaci amun mma’m be wun sa cɛ be’n, mɔ be wun wafa nga i sɔ’n fɔnvɔ be’n, be kusu, sɛ be yo be sa’n, bé yáci cɛ́ wie.

Maan e fa Wili i su sunnzun ase’n e nian. Wili le afuɛ nnun. Ɔ klo desɛn’m be ayre kanlɛ kpa. Ɔ nin i nannan bla’n yɛ be kan desɛn’m be ayre ɔ. Le kun mɔ bé kán desɛn’m be ayre’n, Wili i nannan’n yacili i yolɛ kpɛ kunngba, kpɛkun ɔ ijɔli i tɛtɛ kpa naan w’a ɔ. Wili i wla boli i wun. Samu m’ɔ ti i si’n, ɔ seli kɛ: “Wili i nannan’n le tukpaciɛ nga be flɛ i Alzɛimɛli’n. Ɔ maan wafa nga n ko yo naan Wili w’a wun i sɔ’n i wlɛ’n, yɛ n yoli ɔ.” Samu kpɛnnin Wili i wla kɛ blɛ sunman nun’n, be yacili i wun sa cɛli i. Ɔ maan sɛ sran yo i sa’n, ɔ fata kɛ i kusu yaci cɛ i wie. I sin’n, like nga Wili yoli’n, ɔ boli Samu nuan. Samu waan: “N nin min yi é nían ɔn, e wa yasua kan’n, w’a ɔ i nannan m’ɔ le afuɛ 80 i wun lɔ. Ɔ loli i aniɛn’n, yɛ ɔ kpɛtɛli i. I sin’n, ɔ trɛli i nannan’n i sa nun naan b’a sa be sin tabli’n wun lɔ. Nanwlɛ, kɛ é níɛn i sɔ’n, wafa ng’ɔ fa yoli e fɛ’n, amun bɔbɔ an bu i akunndan be nian.”

Kɛ ba’m be suan kɛ fɔnlɛ nga sran uflɛ fɔn be wun’n, maan ‘ɔ sɔn be nun,’ naan be yaci cɛ i’n, mɔ be “kunndɛ” i sɔ yolɛ’n, ɔ yo ɲɛnmɛn. (Kolɔsfuɛ Mun 3:13) Kannzɛ sran’m be ɲinfu be klɔklɔ amun mma mun’n, an yo maan be wun i kɛ sɛ be yo wɛtɛɛfuɛ’n, i sɔ’n kwla ɲan ta kpa sran sɔ’m be su. Afin ‘sɛ Zoova klo sran kun i nantilɛ’n, sɛ ɔ wie i kpɔfuɛ mun bɔbɔ o, ɔ siesie i nin be be afiɛn.’—Nyanndra Mun 16:7.

An uka amun mma mun titi maan be yo wɛtɛɛfuɛ

‘Sɛ alaje o lɛ’n,’ kɛ siɛ nin niɛn’m be fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n be kle be mma mun’n, mɔ be yo sran mɔ “be siesie afiɛn’n,” be yo maan be mma’m be ɲan mmlusuɛ dan. (Zak 3:18) Kɛ siɛ niɛn’m bé yó i sɔ’n, nn be su kle be mma mun wafa nga sɛ ndɛ tɔ’n, ɔ fata kɛ be siesie ndɛ sɔ’n wɛtɛɛ su’n. I sɔ’n yó maan blɛ kwlaa nun’n, bé dí aklunjuɛ tititi.

Dan nin Kati be le ba yasua nɲɔn nin ba bla kun. B’a yo gbanflɛn nin talua. Be su Zoova klanman kpa. Dan waan: “Kannzɛ bɔbɔ i nun mɔ be te yo kanngan’n, be like klelɛ’n yoli kekle, sanngɛ kɛ siɛn’n bé sú Zoova klanman’n, ɔ yo e fɛ kpa. Be nin sran mun tran klanman, yɛ kɛ sran yo be sa’n, be yaci cɛ i.” Kati kusu waan: “I sɔ’n wla e fanngan dan afin wɛtɛɛ yolɛ’n o sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n nun wie.”—Galasifuɛ Mun 5:22, 23.

Ɔ maan like nga ti yɛ siɛ nin niɛn nga be ti Klistfuɛ’n be mma’m be like klelɛ nun’n, kannzɛ bɔɔ i bo bolɛ nun’n, ba’m be faman ndɛ nga be kan’n su ndɛndɛ’n, sanngɛ be ‘sa sin bubuman be,’ annzɛ be “fɛman’n,” like sɔ’n ti cinnjin kpa. Kɛ amún yó i sɔ’n, an lafi su kɛ ‘Ɲanmiɛn m’ɔ klo sran’n mɔ maan e di alaje’n, ɔ nin amún trán.’—Galasifuɛ Mun 6:9; 2 Korɛntfuɛ Mun 13:11.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

[Kuku/Foto, bue 14]

?TELEVIZIƆN’N KWLA YO BA’M BE YE?

Media Awareness Network be suannin sa kun su like. Like sɔ mɔ be suannin’n, i flɛlɛ’n yɛle “Nzaje sa nga be yi be nglo video nun be ɲin su yiyilɛ ninnge’m be nun’n.” Be klɛli kɛ: “Sran’m be bu i kɛ sɛ ndɛ tɔ’n, nzaje sa mun yɛ be kwla fa siesie ɔ. Be ɲin su yiyilɛ ninnge wie’m be yo maan sran’m be bu ndɛ sɔ’n i nanwlɛ. Be ɲin su yiyilɛ ninnge sɔ’m be nun’n, ɔ le sran wie mun mɔ be ti sa tɛtɛ yofuɛ ɔ, kpɛkun wie mun kusu be nin sa tɛtɛ yofuɛ sɔ’m be kun yɛ be kwla be.” Ninnge nga be kle be televiziɔn nun’n, nin flimu mun, ɔ nin miziki nga be si su able mɔ be kle i televiziɔn nun’n, sɛ be fa be nun 100, saan be nun 10 cɛ yɛ be kle nzaje sa’m be bo nzuɛn tɛ’n niɔn. Ɔ maan kɛ nga like mɔ Media Awareness Network suannin fa kannin’n sa’n, “ninnge sɔ’m be kle sran mun kɛ nzaje sa’m be yolɛ’n ti su, naan be yɛ maan be kwla siesie ndɛ mun ɔn.”

?An wun i wlɛ kɛ amun awlo lɔ’n, ɔ ti cinnjin kɛ ninnge nga an nian be televiziɔn nun’n, an kpa be nun’n? Amun ɲin mɔ amun mian be kle amun mma mun wɛtɛɛfuɛ yolɛ’n, nán an man be ɲin su yiyilɛ nga be o televiziɔn nin video nun ngowa’m be nun’n be atin maan be yo maan ɔ yo ngbɛn.

[Foto, bue 12]

An yo maan amun mma’m be klo ‘Ɲanmiɛn mɔ maan e wun jɔ e’n’ i klun sa yolɛ.

[Foto, bue 13]

Kɛ ba’m be kan ndɛ tɛtɛ mun, yɛ kɛ be yo sa tɛ’n, an fa blɛ tu be fɔ maan be yaci i sɔ’n yolɛ.

[Foto, bue 15]

Maan amun mma’m be suan sran kpatalɛ nin sa yaci cɛlɛ.