Amun nin Zoova amun afiɛn’n mantan kpa naan amun aja’n yo ye
“Klɔ nga nán Anannganman yɛ ɔ nian su’n, be nga be nian su’n, be sɛsɛ i ngbɛn.”—JUE. 127:1b.
1, 2. (a) ?Ngue ti yɛ Izraɛlifuɛ 24.000 b’a juman mɛn mɔ be ɲin trɛnnin i sin lele’n i nun lɔ ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ be klɛli sa sɔ’n m’ɔ juli Izraɛlifuɛ’m be su’n niɔn?
KƐ IZRAƐLIFUƐ’M be juli mɛn nga Zoova seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i tiwa’n, be trannin Moabu mɛn’n nun lɛ. Blɛ sɔ’n nun’n, be nun kpanngban be nin “Moab bla’m be trannin tekle bolɛ’n nun.” I sɔ’n ti’n, Zoova maan sran 24.000 be wuli. Mɛn mɔ be ɲin trɛnnin i sin lele’n, ɔ ka kan bé trán nun. Kpɛkun bla kunndɛlɛ ti’n, b’a juman mɛn sɔ’n nun lɔ. Nanwlɛ, i sɔ’n yo ya dan.—Kal. 25:1-5, 9.
2 Sa sɔ’n m’ɔ juli Izraɛlifuɛ’m be su’n, be “klɛli be kɛ bé fá tú e bɔ y’a ju mɛn’n i bue nuan’n e fɔ.” (1 Kor. 10:6-11) Y’a ju mɛn’n ‘i bue nuan.’ Yɛ ɔ ka kan’n, é trán mɛn uflɛ’n nun. (2 Tim. 3:1; 2 Piɛ. 3:13) Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, Zoova i sufuɛ wie’m be nianman be wun su. Be ko yo sa tɛtɛ mun. Ɔ maan, be wun jɔman be kaan sa. Ɔ fata kɛ be ayeliɛ’n, ɔ yo be nzisɔ naan be wlɛ i ase. Sɛ b’a yoman sɔ’n, be su tranman mɛn klanman’n nun wie.
3. ?Ngue ti yɛ be nga b’a ja bla nin bian’n, ɔ fata kɛ be fa be wun man Zoova naan ɔ sie be ɔ? (An nian foto nin desɛn nga be o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)
3 Andɛ mɛn nga nun’n, sran’m be ɲin o bla nin bian kunndɛlɛ’n i su dan. I sɔ’n ti’n, be nga b’a ja bla nin bian’n, ɔ fata kɛ be fa be wun man Zoova naan ɔ sie be. I liɛ’n, be su kunndɛman bla annzɛ bian be wiengu bo. (An kanngan Jue Mun 127:1 nun.) Like suanlɛ nga nun’n, é wá kán like nga yasua kun nin i yi’n be kwla yo naan be afiɛn’n w’a mantan kpa titi’n i ndɛ. É wún kɛ, ɔ fata kɛ be nian be wun su, be fa be wun mantan Ɲanmiɛn kpa, be fa nzuɛn uflɛ m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n, be koko be afiɛn yalɛ, yɛ be yo like ng’ɔ ti su’n man be wiengu.
AN NIAN AMUN WUN SU
4. ?Ngue ti yɛ Klistfuɛ wie’m be ɲin tran bla nin bian kunndɛlɛ’n su ɔ?
4 ?Ngue ti yɛ Klistfuɛ wie’m be ɲin tran bla nin bian kunndɛlɛ’n su ɔ? Wie liɛ’n, ɔ fin like nga be nian’n. Zezi seli kɛ: “Sran kwlaa ng’ɔ wun bla kun b’ɔ bu i kunndɛlɛ akunndan i anwlɛn nun’n, nn w’a kunndɛ bla sɔ’n.” (Mat. 5:27, 28; 2 Piɛ. 2:14) Klistfuɛ nga be yoli sa tɛtɛ’n, be nun sunman be niannin bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n. Annzɛ be kanngannin fluwa nga be kan bla nin bian kunndɛlɛ ndɛ’n be nun’n, annzɛ be niannin sa sukusuku mun ɛntɛnɛti su. Wie’m be liɛ’n, be niannin flimu mɔ be kan bla nin bian kunndɛlɛ ndɛ’n. Wie mun ekun be liɛ’n, be ɔli balo silɛ sua wie’m be nun (boîtes de nuit), annzɛ lika tɛ wie mun ekun be nun.
5. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi be nian be wun su ɔ?
5 Sran wie’m be liɛ’n, be ɲin trannin sran m’ɔ timan be yi’n, annzɛ be wun’n i su. Andɛ mɛn nga nun’n, sran’m be siman be wun su nian. Asa ekun’n, e klun akunndan’n ti tɛ. Ɔ maan, sɛ sran kun niɛnmɛn i wun su’n, i ɲin kwla tran sran uflɛ m’ɔ timɛn i yi’n, annzɛ i wun’n i su. (An kanngan Zeremi 17:9, 10 nun.) Zezi seli kɛ: “Akunndan tɛ’n, nin sran kunlɛ’n, nin bla nin bian be yi annzɛ be wun i bo kunndɛlɛ’n, nin bla nin bian kunndɛlɛ’n [...], i kwlaa sɔ’n wo sran i anwlɛn’n nun.”—Mat. 15:19.
6, 7. (a) ?Sɛ yasua nin bla kun b’a nianman be wun su’n, ngue sa yɛ ɔ kwla ju ɔ? (b) ?Ngue yɛ maan e su yoman sa tɛ ɔ?
6 Kɛ yasua nin bla kun m’ɔ timɛn i yi’n, annzɛ bla nin yasua kun m’ɔ timɛn i wun’n be fa be ɲin sie be wiengu su’n, be wun be wun tikatika be koko yalɛ. Ndɛ ng’ɔ fata kɛ sran kun kan kle i yi’n annzɛ i wun’n, yɛ be kan kle be wiengu ɔ. Kɛ bé yó sɔ’n, be nɲɔn’n be si jrɛiin kɛ like tɛ yɛ be su yo ɔ. Sanngɛ kɛ ɔ yo naan be yaci’n, ɔ ti kekle. Afin b’a wu be wiengu ti.—Nya. 7:21, 22.
7 Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be buman Ɲanmiɛn i mmla’n i like fi kun. Be koko yalɛ’n i lele, be to be sa’n bla nun. Be tɔ be wiengu nun. Kpɛkun, be fa be sa’n kpakpa be wiengu kun’n i wun. Like nga yasua kun nin yi’n be ngunmin cɛ yɛ be kwla yo’n, yɛ be su yo wie ɔ. Nanwlɛ, be ‘lakalɛ’n fin be bɔbɔ be konvi’n.’ Sɛ é kwlá sé’n, be konvi’n w’a wunnzɛ. I agualiɛ su’n, ɔ “wu sa tɛ’n.” Yɛle kɛ, be su kunndɛ bian annzɛ bla be wiengu bo. (Zak 1:14, 15) I sɔ’n ti kaiin dan! Sɛ ɔ ti kɛ be buli Zoova i akunndan’n, nn b’a yoman sa tɛ sɔ’n. ?Ngue yɛ yasua kun nin i yi be kwla yo naan be aja’n w’a saciman ɔn?
AN FA AMUN WUN MANTAN ƝANMIƐN KPA TITI
8. ?Ngue ti yɛ kɛ e fa e wun mantan Ɲanmiɛn’n, i sɔ’n ti kpa ɔ?
8 An kanngan Jue Mun 97:10 nun. Kɛ e fa e wun e mantan Ɲanmiɛn’n, i sɔ’n ti kpa. Afin kɛ e yo sɔ’n, e si Ɲanmiɛn i nzuɛn’n. Kpɛkun, e kunndɛ kɛ é fɛ́ i nzuɛn liɛ’n. Pɔlu seli kɛ: “Kɛ an ti Nyanmiɛn i anwlɛn su ba’n, an nian like ng’ɔ yo’n su, an yo.” Asa ekun’n, kɛ e fa e wun e mantan Ɲanmiɛn’n, e mian e ɲin e kpalo “bla nin bian kunndɛlɛ, nin sa tɛtɛ yolɛ” kwlaa. (Efɛ. 5:1-4) Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Be nga be kunndɛ bla annzɛ bian’n, ɔ nin be nga be kunndɛ bla be yi bo annzɛ bian be wun bo’n mun’n, Nyanmiɛn nin be lɛ i.” Yasua nin bla nga be si sɔ’n, be mian be ɲin naan b’a kunndɛman bla annzɛ bian be wiengu bo.—Ebr. 13:4.
9. (a) ?Ngue ti yɛ Zozɛfu w’a yoman sa tɛ’n niɔn? (b) ?Ngue yɛ Zozɛfu i wun ndɛ sɔ’n kle e ɔ?
9 Klistfuɛ wie’m be liɛ’n, kɛ be wie junman di’n, be nin be wiengu junman difuɛ mɔ be timan Klistfuɛ’n, be ko yiyi be ɲin su. Lɛ yɛ sa tɛ yolɛ’n bo i bo ɔ. Wie’m be liɛ kusu’n, junman’n i su lɔ yɛ be fa sa tɛ yolɛ’n sie be ɲrun ɔn. I wie yɛle gbanflɛn kun mɔ be flɛ i kɛ Zozɛfu’n i liɛ’n. Kɛ ɔ́ dí junman i min’n i awlo lɔ’n, i min’n i yi’n fɛli i ɲin sieli i su. Cɛn kwlaa, bla’n kunndɛ kɛ ɔ nin bé lá. Cɛn kun liɛ’n “bla’n ko sɔli i tralɛ’n ba, ɔ seli Zozɛf kɛ: ‘A nin min la.’” Sanngɛ, Zozɛfu w’a kplinman su. Ɔ wanndili, ɔ boli nun pla. ?Ngue ti yɛ Zozɛfu w’a yoman sa tɛ sɔ’n niɔn? Yɛle kɛ, w’a kunndɛman kɛ ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n saci. Sa sɔ’n ti, Zozɛfu i min’n tuli i junman’n nun, kpɛkun ɔ wlɛli i bisua. Sanngɛ, Ɲanmiɛn niannin Zozɛfu lika. (Bob. 39:1-12; 41:38-43) Nanwlɛ, maan ɔ yo junman su lɔ o, annzɛ lika uflɛ o, maan e mian e ɲin naan y’a yoman sa tɛ.
AN FA NZUƐN UFLƐ M’Ɔ FA ƝANMIƐN LIƐ’N
10. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ be nga b’a ja bla nin bian’n, be fa nzuɛn uflɛ m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n niɔn?
10 Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “An fa nzuɛn uflɛ b’ɔ fa Nyanmiɛn liɛ’n b’ɔ maan amún yó kpa’n, amún yó i klun sa nanwlɛ bɔ an di’n ti.” Ɔ ti cinnjin kpa kɛ Klistfuɛ nga b’a ja bla nin bian’n, be fa nzuɛn sɔ’n naan be akunndan w’a tranman sa tɛ yolɛ’n su. (Efɛ. 4:24) Be nga be fa nzuɛn uflɛ m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n, be ‘wla be asiɛ’n su wa nzuɛn’n be ase.’ Nzuɛn sɔ’n yɛle “bla nin bian kunndɛlɛ, sa tɛtɛ yolɛ, be konvi b’ɔ sɔ nyannzuɛn sa mun’n, be nyin b’ɔ blo ninnge’m be su’n, be nyin b’ɔ yi-man like’n.” (An kanngan Kolɔsfuɛ Mun 3:5, 6 nun.) Kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ e ‘wla e asiɛ’n su wa nzuɛn’n be ase’n,’ i sɔ’n kle kɛ maan e mian e ɲin naan e konvi w’a sɔman sa tɛ’n kun. Ɔ fata kɛ e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan e ɲin w’a tranman sran uflɛ m’ɔ timan e yi’n, annzɛ e wun’n i su. (Zɔb 31:1) Sran ng’ɔ nanti Ɲanmiɛn i mmla’n su’n, ɔ “kpɔ sa tɛ’n,” kpɛkun ɔ yo “like nga be ti kpa’n.”—Rɔm. 12:2, 9.
11. ?Kɛ yasua kun nin i yi be fa nzuɛn uflɛ m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua ɔ?
11 Sran ng’ɔ fa nzuɛn uflɛ m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n, Ɲanmiɛn “kaci sran sɔ’n titi lele ɔ [...] fɛ i mlɔnmlɔn.” (Kol. 3:10) Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Maan sran’m be yo amun annvɔ, an yo be kpa, an yo amun wun aenvuɛ, an yo wɛtɛɛfuɛ, yɛ an blu sa’m be su.” Kɛ yasua kun nin i yi’n be fa nzuɛn sɔ’n cici be ti’n, be afiɛn’n mantan kpa. Yɛ Zoova yra be su. (Kol. 3:12) Asa ekun’n, ‘e wun nga Klist maan ɔ jɔ e’n, sɛ ɔ ti sran’n, é sé kɛ ɔ sie be nin be klun akunndan’n kwlaa.’ (Kol. 3:15) Kɛ mɔ be ‘klo be wun kpa kɛ sran nin i niaan sa’n’ ti’n, be ‘bu be wiengu sran.’ Nanwlɛ, i sɔ’n yo ɲɛnmɛn dan.—Rɔm. 12:10.
12. ?Nzuɛn benin yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ be nga b’a ja bla nin bian’n, be yi i nglo ɔ?
12 Be flɛ aniaan kun kɛ Sidi, yɛ be flɛ i yi’n kɛ Sonia. Cɛn kun’n, be usali be like nga ti yɛ be kwla tran fɛfɛfɛ’n. Sidi tɛli su kɛ: “Klolɛ mɔ e klo e wun’n ti ɔ. Asa ekun’n, e wunnin kɛ ɔ ti cinnjin kɛ e yo wɛtɛɛfuɛ.” I yi’n kusu seli kɛ: “Aklunye’n nin wun ase kanlɛ’n be ti cinnjin kpa wie. I yo, nzuɛn sɔ’m be nglo yilɛ’n timan pɔpɔ cɛn kwlakwla. Sanngɛ, e mian e ɲin kpa e yo sɔ titi.”
AN KAN AMUN KLUN NDƐ KLE AN WIENGU TITI
13. (a) ?Ngue yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ yasua kun nin i yi be yo ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ yalɛ kokolɛ amanniɛn su’n, ɔ ti cinnjin ɔn?
13 Like kun ekun m’ɔ ti kpa m’ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi be yo’n, yɛle kɛ maan be kan ndɛ amanniɛn su kle be wiengu. Sanngɛ, yasua wie’m be nin be yi’m be kan ndɛ yaya kle be wiengu. Kɛ “klunwi’n, nin anwlɛn fufu’n, nin ya falɛ’n, nin ndɛnngan’n, nin sran wun sacilɛ’n” yɛ ɔ ti yasua kun nin i yi be nzuɛn’n, be aja’n kwlá yoman ye mlɔnmlɔn. (Efɛ. 4:31) Sran wun sacilɛ nin ndɛ yaya kanlɛ’n, ɔ saci aja. I sɔ’n ti’n, nja nin mmo mun, an kan ndɛ amanniɛn su kle amun yi nin amun wun mun. Sɛ amun yo sɔ’n, amun afiɛn’n mántan kpa.—Efɛ. 4:32.
14. ?Ngue yɛ ɔ fataman kɛ yasua kun nin yi be yo i mlɔnmlɔn ɔn?
14 Biblu’n se kɛ: “Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa muan be nuan-an.” (Aku. 3:7) Sanngɛ, i sɔ’n kleman kɛ sran kun nin i yi’n annzɛ ɔ nin i wun’n, be se kɛ be ijɔman. Ɔ fata kɛ be koko yalɛ titi naan be aja’n w’a yo ye. Alemaɲi lɔ bla kun seli kɛ: “Kɛ sa tɔ yasua kun nin i yi be afiɛn’n mɔ yasua’n annzɛ bla’n, ɔ tran bliin m’ɔ ukemɛn i nuan’n, ɔ kwla yo i wiengu kun’n i ya dan. Sanngɛ kusu’n, ɔ fataman kɛ ɔ kan ndɛ’n i ya su kle i wiengu. Afin i sɔ yolɛ’n yoman sa fi ye.” Nja nin mmo mun, sɛ ndɛ tɔ amun afiɛn’n, nán amun se kɛ amun nin amun wiengu kun’n be ijɔman. Sanngɛ, amun siesie ndɛ’n i amanniɛn su ndɛndɛ naan w’a yoman ndɛ dan. Sɛ amun yo sɔ’n, amun afiɛn’n mántan kpa.
15. ?Kɛ yasua kun nin i yi be kan ndɛ fɛ kle be wiengu’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua ɔ?
15 Amun nin amun yi nin amun wun mun, an tran ase be koko yalɛ. Yɛ an kan amun klun ndɛ kle amun wiengu. Ndɛ nga amun kan’n, ɔ ti cinnjin. Sanngɛ, i kanlɛ wafa’n ti cinnjin wie. I sɔ’n ti, sɛ ndɛ tɔ amun afiɛn bɔbɔ’n, maan ndɛ ng’ɔ fin amun nuan fite’n, ɔ yo fɛ. I liɛ’n, amun wun’n annzɛ amun yi’n, ɔ́ síe i su amun nuan bo. (An kanngan Kolɔsfuɛ Mun 4:6 nun.) Kɛ yasua kun nin i yi be kan ndɛ fɛ kle be wiengu’n, be afiɛn’n mantan kpa.—Efɛ. 4:29.
Kɛ yasua kun nin i yi be kan ndɛ fɛ kle be wiengu’n, be afiɛn’n mantan kpa. (An nian ndɛ kpɔlɛ 15 nun.)
AN YO LIKE NG’Ɔ TI SU’N MAN AMUN WIENGU
16, 17. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ yasua kun nin i yi be yo like ng’ɔ ti su’n man be wiengu ɔ?
16 Kɛ sran kun bu i yi’n annzɛ i wun’n i akunndan yo like’n, be afiɛn’n mantan kpa. (Fil. 2:3, 4) I sɔ’n ti’n, nja nin mmo mun, maan ɔ yo lawlɛ lɔ o, an bu amun yi nin amun wun’m be akunndan sa’n kwlaa nun.—An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 7:3, 4 nun.
17 Like ng’ɔ yo kɛnsrɛn yɛle kɛ, yasua wie’m be nin be yi’m be traman ndalie. Be bu i kɛ sɛ be yo sɔ’n, sran’m bé sé kɛ be ti bla annzɛ bian safuɛ. Sanngɛ Biblu’n se kɛ: “Nja mun, kɛ bɔ an si kɛ amun yi’m be wunmiɛn’n ju-man amun liɛ nun’n, amun nin be tran kpa.” (1 Piɛ. 3:7) Nja mun, maan amun wun i wlɛ kɛ like ng’ɔ ti su’n mɔ be yo man be yi’n, nɛ́n i ngunmin yɛle kɛ be nin i be si sua’n. Bla’m be kunndɛ kɛ be klo be blɛ kwlaa nun. Bla nga i wun’n klo i’n, i wla gua ase. Ɔ maan, ɔ kpɛman i wun’n i wun ainngba. Nanwlɛ, yasua ng’ɔ klo i yi’n ɔ yo like ng’ɔ ti su’n mɛn i. Bla’n kusu yo i sɔ wie mɛn i wun’n.
18. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi be tran naan be afiɛn’n w’a mantan kpa ɔ?
18 Be yi bo bla kunndɛlɛ’n, annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n, ɔ timan kpa. Sanngɛ, yasua nin bla wie’m be yo i sɔ sa’n. Afin, be yoman like ng’ɔ ti su’n be manman be wiengu. (Nya. 5:18; Aku. 9:9) I sɔ’n ti, Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Sɛ ɔ ti-man kɛ amun nnyɔn’n amun bo a yo kun kɛ amún fá blɛ kaan kɛ amun nin Nyanmiɛn amún kókó yalɛ’n, nán an kpɛ amun wun ainngba. [...] Sɛ w’a yo-man sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man naan amun anwlɛn bɔ an kwlá tra-man’n ti, Satan a nyan amun.” (1 Kor. 7:5) Sɛ yasua kun nin i yi be ‘awlɛn mɔ be kwlá traman’n’ ti’n be kunndɛ bla annzɛ bian be wiengu bo’n, nn Satan w’a ɲan be. I sɔ’n timan klanman mlɔnmlɔn. I sɔ’n ti’n, Biblu’n se kɛ: “Nán maan sran fi bu i bɔbɔ wun akunndan, sanngɛ maan ɔ bu i wiengu akunndan.” Yɛle kɛ, nán maan be wiengu klolɛ’n, ɔ yo mianmianlɛ su. Sanngɛ, maan be klo be wun klolɛ kpa. Kɛ yasua kun nin i yi be tran sɔ’n, be afiɛn mantan kpa.—1 Kor. 10:24.
AN YO LIKE KWLAA NGA AN KWLA YO’N NAAN AMUN AJA’N YO YE
19. (a) ?Nja nin mmo mun, ngue yɛ amun a fua kpa kɛ amún yó ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ amun a fua sɔ ɔ?
19 Ɔ ka kan é trán mɛn uflɛ’n nun. Ɔ fataman kɛ e yo kɛ Izraɛlifuɛ mun sa. Kɛ be o Moabu mɛn’n nun lɔ’n m’ɔ ka kan bé wlú mɛn nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun’n, be yoli sa tɛ. Ɔ maan, be nun sran 24.000 be wuli. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Sran ng’ɔ bu i kɛ w’a jran kpa’n, maan ɔ niɛn i wun kpa naan w’a tɔ-man!” (1 Kor. 10:12) I sɔ’n ti’n, nja nin mmo mun, amun nin amun yi nin amun wun mun, an fa amun wun mantan e Si Ɲanmiɛn kpa. Yɛ maan amun nin amun yi nin amun wun mun, an tran klanman. (Mat. 19:5, 6) Blɛ nga nun yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ amun yo sɔ ɔ. Biblu’n se kɛ: “An yo like kwlaa nga an kwla yo’n naan [Ɲanmiɛn] w’a wun kɛ an ti sran kpa bɔ sa kaan sa nun-man amun wun naan amun nin i amun nuan a sɛ.”—2 Piɛ. 3:13, 14.