DEUTERONOMIO

1 Ini an mga sinabi ni Moises sa bilog na Israel sa rehiyon kan Jordan sa kaawagan, sa disyertong kapatagan na nasa atubangan kan Suf, sa pag-ultanan kan Paran, Tofel, Laban, Hazerot, asin Dizahab. 2 Inaabot nin 11 aldaw an pagbaklay puon Horeb pasiring sa Kades-barnea+ kun mangangagi sa dalan na pasiring sa Bukid nin Seir. 3 Kan ika-40 taon,+ kan inot na aldaw kan ika-11 bulan, sinabi ni Moises sa mga Israelita* an gabos na ipinapasabi sa sainda ni Jehova. 4 Sinabi niya ini pagkatapos niyang madaog si Sihon+ na hadi kan mga Amorita, na nakaistar sa Hesbon, asin si Og+ na hadi kan Basan, na nakaistar sa Astarot, sa Edrei.+ 5 Sa rehiyon kan Jordan sa daga nin Moab, pinunan ni Moises na ipaliwanag an Katugunan na ini,+ na sinasabi:

6 “Sinabihan kita ni Jehova na satuyang Diyos duman sa Horeb, ‘Igo na an lawig kan pag-istar nindo sa kabukidan na ini.+ 7 Magpasiring na kamo sa kabukidan kan mga Amorita+ asin sa gabos na haraning lugar sa sainda sa Araba,+ sa kabukidan, sa Sefela, sa Negeb, saka sa may baybayon,+ an daga kan mga Canaanita, asin sa Lebanon*+ sagkod sa dakulang salog, an salog nin Eufrates.+ 8 Hilinga, itinagama ko an dagang iyan sa saindo. Maglaog kamo diyan asin sakupon nindo an daga na isinumpa ni Jehova na itatao sa saindong mga ama, ki Abraham, Isaac,+ saka Jacob,+ asin sa saindang magigin mga gikan.’*+

9 “Asin sinabi ko sa saindo kan panahon na iyan, ‘Dai ko kamo kayang darahon na ako sana.+ 10 Pinadakul kamo ni Jehova na saindong Diyos, asin uni kamo ngunyan, kasingdakul kan mga bituon sa kalangitan.+ 11 Lugod na padakulon pa kamo+ nin sangribong doble ni Jehova, na Diyos kan saindong mga apuon, asin lugod na bendisyunan niya kamo arog kan ipinanuga niya sa saindo.+ 12 Paano ko makakayang darahon kamo na ako sana, pati na an saindong mga problema saka mga iriwal?+ 13 Pumili kamo sa saindong mga tribo nin mga lalaking madunong, mapagmansay, saka eksperyensiyado, asin nonombrahan ko sinda bilang mga namamayo sa saindo.’+ 14 Nagsimbag kamo sako, ‘Magayon an ipinapagibo mo samuya.’ 15 Kaya kinua ko an mga pamayo sa saindong mga tribo, mga lalaking madunong saka eksperyensiyado, asin ninombrahan ko sinda bilang mga namamayo sa saindo, namamayo sa kada 1,000 katawo, namamayo sa kada 100, namamayo sa kada 50, namamayo sa kada 10, asin mga opisyal sa saindong mga tribo.+

16 “Sinabihan ko kaidto an saindong mga hukom, ‘Pag naghuhusay kamo nin kaso sa pag-ultanan kan saindong mga tugang, dapat na maghusgar kamo sa matanos na paagi,+ iyan man sa pag-ultanan nin duwang Israelita o sa pag-ultanan nin sarong Israelita asin sarong dayuhan na residente.+ 17 Dapat na mayo kamong ipinapaurog pag kamo naghuhusgar.+ Dangugon nindo an mga ordinaryong tawo kapareho kan pagdangog nindo sa mga prominente.+ Dai kamo matakot sa mga tawo,+ huli ta sa Diyos an paghukom;+ asin kun masakiton para sa saindo an sarong kaso, dapat nindong darahon iyan sa sako, asin ako an madangog kaiyan.’+ 18 Sinabi ko kaidto sa saindo an gabos na bagay na dapat nindong gibuhon.

19 “Dangan naghali kita sa Horeb asin nagbaklay sa mahiwas asin makatatakot na kaawagan+ na nahiling nindo mantang nasa dalan pasiring sa kabukidan kan mga Amorita,+ arog kan ipinagbuot sa sato ni Jehova na satuyang Diyos, asin sa katapos-tapusi nakaabot kita sa Kades-barnea.+ 20 Tapos sinabi ko saindo, ‘Nakaabot na kamo sa kabukidan kan mga Amorita, na itinatao sa sato ni Jehova na satuyang Diyos. 21 Hilinga, itinao na sa saindo ni Jehova na saindong Diyos an daga. Magtukad kamo, sakupon nindo iyan, arog kan sinabi sa saindo ni Jehova, na Diyos kan saindong mga apuon.+ Dai kamo matakot.’

22 “Alagad, gabos kamo nagdulok sa sako asin nagsabi, ‘Magsugo kita nin mga lalaki na maiinot sa sato para siyasaton an kadagaan tapos sabihon sa sato kun sain na dalan kita dapat mag-agi saka kun anong klaseng mga siyudad an maaatubang ta.’+ 23 Para sa sako, magayon su suhestiyon nindo, kaya nagpili ako nin 12 lalaki, saro sa kada tribo.+ 24 Naghali sinda asin nagtukad sa kabukidan+ dangan nakaabot sa Kababan* nin Escol asin nag-espiya duman. 25 Nagkua sinda nin nagkapirang bunga kan daga asin dinarahan ninda kita kaiyan, asin nagsabi sinda, ‘Mataba an daga na itatao sa sato ni Jehova na satuyang Diyos.’+ 26 Pero habo nindong magduman, asin sinuway nindo an pagbuot ni Jehova na saindong Diyos.+ 27 Nagparangururob-ngurob kamo sa saindong mga tolda asin nagsarabi, ‘Nauungis sa sato si Jehova kaya niya kita ilinuwas sa daga nin Ehipto para itao sa mga Amorita tanganing mapuho kita. 28 Anong klaseng lugar an dudumanan ta? Pinaluya kan satong mga tugang an satong buot*+ paagi sa pagsabing, “Mas makukusog saka mas haralangkaw sinda sa sato, saka darakulaon an saindang mga siyudad asin sagkod sa langit an depensa* kan mga iyan,+ tapos nahiling mi duman an mga Anakim.”’+

29 “Kaya sinabi ko saindo, ‘Dai kamo matakot dahil sa sainda.+ 30 Nasa inutan nindo si Jehova na saindong Diyos asin makikipaglaban siya para sa saindo,+ arog kan ginibo niya sa Ehipto na nahiling mismo nindo.+ 31 Asin nahiling nindo sa kaawagan kun paano kamo kinarga ni Jehova na saindong Diyos, kapareho kan pagkarga nin sarong lalaki sa saiyang aki, sa gabos na lugar na dinumanan nindo sagkod sa makaabot kamo sa lugar na ini.’ 32 Pero sa ibong kan gabos na ini, dai kamo nagpahiling nin pagtubod ki Jehova na saindong Diyos,+ 33 na naiinot sa saindo sa dalan tanganing maghanap nin lugar na mapagkakampuhan nindo. Nagpahiling siya paagi sa kalayo pag banggi asin paagi sa panganuron pag aldaw tanganing ipahiling sa saindo an dalan na dapat nindong lakawan.+

34 “Kan mga panahon na iyan, nadadangog ni Jehova an mga pigpaparasarabi nindo, asin naanggot* siya tapos suminumpa,+ 35 ‘Mayo ni saro sa mga kabilang sa maraot na henerasyon na ini an makakahiling kan marahay na daga na isinumpa kong itatao sa saindong mga ama,+ 36 apuwera ki Caleb na aki ni Jefunne. Mahihiling niya iyan, asin itatao ko sa saiya asin sa saiyang mga aki an daga na piglakawan niya, huling sinunod niya si Jehova nin bilog na puso.*+ 37 (Naanggot pa ngani si Jehova sa sako dahil saindo, asin nagsabi siya, “Pati ika, dai ka makakalaog duman.+ 38 Si Josue na aki ni Nun, na lingkod mo,*+ an malaog duman.+ Pakusugon mo siya,*+ huli ta siya an magiya sa Israel palaog duman tanganing magin pagsadiri ninda iyan.”) 39 Dugang pa, an mga aki nindo na sinabi nindong magigin mga samsam+ asin an mga aki nindo na sa ngunyan dai pa nakakaaram kan marahay asin kan maraot, sinda an mga makakalaog, asin itatao ko iyan sa sainda para magin pagsadiri ninda.+ 40 Pero kamo, bumalik kamo sa kaawagan asin mag-agi kamo sa dalan na pasiring sa Dagat na Pula.’+

41 “Dangan nagsabi kamo sako, ‘Nagkasala kami ki Jehova. Matukad na kami ngunyan asin makikipaglaban, arog kan ipinagbuot sa samo ni Jehova na samuyang Diyos!’ Kaya kinua kan kada saro sa saindo an saiyang armas na panggiyera, asin hinuna nindo na pasil magtukad sa kabukidan na idto.+ 42 Alagad sinabi sako ni Jehova, ‘Sabihan mo sinda: “Dai kamo magtukad saka dai kamo makipaglaban, huli ta dai ko kamo iibanan.+ Kun gigibuhon nindo iyan, madadaog kamo kan saindong mga kaiwal.”’ 43 Kaya kinaulay ko kamo, pero dai kamo nagdangog. Imbes, sinuway nindo an pagbuot ni Jehova asin may kapangahasan kamong nagpumirit na magtukad sa kabukidan na idto. 44 Tapos sinabat kamo kan mga Amorita na nakaistar sa kabukidan na idto asin garo sinda mga putyukan na luminapag sa saindo, asin iwinararak ninda kamo sa Seir sagkod sa Horma. 45 Kaya nagpuli kamo asin nagtangis sa atubangan ni Jehova, pero dai si Jehova nagdangog o nagtaong atensiyon sa saindo. 46 Iyan an dahilan kaya arog kaiyan kalawig an pag-istar nindo sa Kades.

2 “Dangan buminalik kita pasiring sa kaawagan asin nag-agi sa dalan na pasiring sa Dagat na Pula, arog kan sinabi sa sako ni Jehova,+ asin nagbaklay kita nin dakul na aldaw sa may palibot kan Bukid nin Seir. 2 Kan huri, sinabi sa sako ni Jehova, 3 ‘Igo na an lawig kan pagbaklay nindo sa may palibot kan bukid na ini. Magpasiring na kamo ngunyan sa norte. 4 Asin sabihon mo sa banwaan an pagbuot na ini: “Maagi kamo sa may linderos* kan teritoryo kan saindong mga tugang, an mga gikan ni Esau,+ na nakaistar sa Seir.+ Magkakatarakot sinda sa saindo,+ asin dapat na magin maingat kamong marhay. 5 Dai kamo makipaglaban sa sainda,* huli ta dai ko itatao sa saindo an arin man sa daga ninda, dawa an kasingsadit sana kan gira nin bitis, dahil itinao ko na ki Esau an Bukid nin Seir bilang saiyang pagsadiri.+ 6 Dapat kamong magbayad sa sainda nin kuwarta para sa kakanon na kakakanon nindo saka sa tubig na iinumon nindo.+ 7 Huli ta binendisyunan kamo ni Jehova na saindong Diyos sa gabos na ginibo nindo. Aram niya nin lubos an paglakaw nindo sa mahiwas na kaawagan na ini. Sa laog nin 40 taon, inantabayanan kamo ni Jehova na saindong Diyos, asin dai kamo nagkulang nin ano man.”’+ 8 Kaya nag-agi kita sa may linderos kan teritoryo kan satong mga tugang, an mga gikan ni Esau,+ na nakaistar sa Seir, tapos piglikawan ta an dalan kan Araba asin nagbaklay kita parayo sa Elat saka sa Ezion-geber.+

“Dangan nag-agi kita sa dalan na pasiring sa kaawagan nin Moab.+ 9 Tapos sinabi sako ni Jehova, ‘Dai ka makipaglaban o makigiyera sa Moab, huli ta dai ko itatao sa saimo an arin man sa daga kaiyan bilang saimong pagsadiri dahil itinao ko na an Ar sa mga gikan ni Lot bilang saindang pagsadiri.+ 10 (An mga Emim+ an dating nakaistar duman. Makukusog sinda saka dakul asin haralangkaw kapareho kan mga Anakim. 11 An mga Refaim+ kapareho man kan mga Anakim,+ asin mga Emim an apod sa sainda kaidto kan mga Moabita. 12 An mga Horita+ an dating nakaistar sa Seir, alagad inagaw iyan sa sainda kan mga gikan ni Esau asin pinuho sinda kan mga ini tapos an mga ini na an nag-istar sa saindang lugar.+ Arog man kaiyan an gigibuhon kan Israel sa daga na magigin sadiri ninda, na siguradong itatao sa sainda ni Jehova.) 13 Magbaklay na kamo asin magbalyo sa Kababan* nin Zered.’ Kaya nagbalyo kita sa Kababan* nin Zered.+ 14 Inabot kita nin 38 taon sa paglakaw puon sa Kades-barnea sagkod sa makabalyo kita sa Kababan* nin Zered, sagkod na magkagaradan an bilog na henerasyon kan mga suldados, arog kan isinumpa sa sainda ni Jehova.+ 15 Ginamit ni Jehova an saiyang kamot laban sa sainda para halion sinda sa kampo sagkod na magkagaradan sinda.+

16 “Kan maubos nang magadan an gabos na suldados na idto sa banwaan,+ 17 nakipag-ulay giraray sa sako si Jehova, na sinasabi, 18 ‘Maagi ka ngunyan sa may gilid kan teritoryo kan Moab, na iyo an Ar. 19 Pag harani ka na sa mga Ammonita, dai mo siya pagsalakayon o pagpaangguton, huli ta dai ko itatao sa saimo an arin man sa daga kan mga Ammonita bilang saimong pagsadiri, dahil itinao ko na iyan sa mga gikan ni Lot bilang saindang pagsadiri.+ 20 Ibinibilang man iyan kaidto na daga kan mga Refaim.+ (An mga Refaim an dating nakaistar duman, asin mga Zamzumim an apod sa sainda kaidto kan mga Ammonita. 21 Makukusog sinda saka dakul asin haralangkaw kapareho kan mga Anakim;+ pero pinuho sinda ni Jehova sa atubangan kan mga Ammonita. Pinalayas sinda kan mga Ammonita asin iyo na an nag-istar sa saindang lugar. 22 Iyan an ginibo niya para sa mga gikan ni Esau, na nakaistar ngunyan sa Seir,+ kan puhuon niya an mga Horita+ sa atubangan ninda, tanganing maagaw ninda an saindang daga asin makaistar sa saindang lugar sagkod sa aldaw na ini. 23 Kun manungod sa mga Avim, nakaistar sinda sa mga baryo sagkod sa Gaza+ bago nag-abot an mga Caftorim+ hali sa Caftor,* na puminuho sa sainda asin iyo an nag-istar sa saindang lugar.)

24 “‘Sige na, magbalyo kamo sa Kababan* nin Arnon.+ Itinao ko na sa kamot mo si Sihon+ na Amorita, an hadi kan Hesbon. Kaya punan mo na an pagsakop sa saiyang daga, asin makigiyera ka sa saiya. 25 Sa aldaw na ini, pupunan ko nang pangyarihon na magkatarakot sa saimo an gabos na tawo sa sirong kan langit na makakadangog kan manungod sa saimo. Mapupurisaw sinda asin matarakig* dahil sa saimo.’+

26 “Dangan hali sa kaawagan nin Kedemot,+ nagsugo ako nin mga mensahero ki Hading Sihon kan Hesbon, dara an mensaheng ini nin katuninungan,+ 27 ‘Tugutan mo akong mag-agi sa saimong daga. Sa tinampo sana ako maagi, dai ako masiko sa tuo o sa wala.+ 28 An kakakanon ko sana saka iinumon iyo an mga ipapabakal mo sa sako. Basta tugutan mo lang akong makaagi 29 —iyan an ginibo para sa sako kan mga gikan ni Esau na nakaistar sa Seir asin kan mga Moabita na nakaistar sa Ar—sagkod sa makabalyo ako sa Jordan palaog sa daga na itinatao sa samo ni Jehova na samuyang Diyos.’ 30 Pero dai nagtugot si Hading Sihon kan Hesbon na mag-agi kita, huling pinabayaan ni Jehova na saimong Diyos na magi siyang arogante asin matagas an puso,+ tanganing itao siya sa saimong kamot arog kan nangyari na ngani.+

31 “Dangan sinabi sa sako ni Jehova, ‘Hilinga, pinunan ko nang itao sa saimo si Sihon pati an saiyang daga. Punan mo nang sakupon an saiyang daga tanganing magin sadiri mo iyan.’+ 32 Kan sabaton kita ni Sihon kaiba an bilog niyang hukbo tanganing makipaglaban sa sato sa Jahaz,+ 33 itinao siya sa sato ni Jehova na satuyang Diyos, kaya nadaog ta siya, pati an saiyang mga aki, asin an bilog niyang hukbo. 34 Nasakop ta an gabos niyang siyudad kan panahon na iyan, asin linaglag ta an lambang siyudad, pati an mga lalaki, mga babayi, asin mga aki. Dai kitang itinadang buhay.+ 35 An mga ataman sanang hayop an kinua ta kaiba an mga samsam hali sa mga siyudad na nasakop ta. 36 Puon sa Aroer,+ na nasa gilid kan Kababan* nin Arnon (kaiba an siyudad na yaon sa kababan), sagkod sa Gilead, mayong banwa na dai ta kinaya. Itinao sinda sa sato gabos ni Jehova na satuyang Diyos.+ 37 Alagad, dai kamo nagrani sa daga kan mga Ammonita,+ sa kalabaan kan Kababan* nin Jabok+ asin sa mga siyudad sa kabukidan, o sa arin pa man na lugar na ipinagbawal ni Jehova na satuyang Diyos.

3 “Dangan nagpasiring kita sa norte asin nag-agi sa Dalan kan Basan. Asin sinabat kita ni Og, na hadi kan Basan, kaiba an bilog niyang hukbo tanganing makipaglaban sa sato sa Edrei.+ 2 Huli kaiyan, sinabi sa sako ni Jehova, ‘Dai ka matakot sa saiya, huling itatao ko siya sa saimong kamot pati an bilog niyang hukbo saka an saiyang daga, asin gigibuhon mo sa saiya an ginibo mo ki Sihon na hadi kan mga Amorita, na nakaistar sa Hesbon.’ 3 Kaya itinao man ni Jehova na satuyang Diyos sa satong kamot si Hading Og kan Basan asin an bilog niyang hukbo. Ginadan ta siya, asin mayong natadang buhay sa saiyang hukbo. 4 Tapos sinakop ta an gabos niyang siyudad. Mayong banwa na dai ta naagaw sa sainda—60 siyudad gabos, an bilog na rehiyon nin Argob, na kahadian ni Og sa Basan.+ 5 Matibay an depensa kan gabos na siyudad na iyan. Igwa an mga iyan nin haralangkaw na pader, mga trangkahan, asin mga balagbag na pambarat. Asin dakul man diyan nin mga saradit na banwa. 6 Alagad, linaglag ta an mga iyan,+ arog kan ginibo ta ki Hading Sihon kan Hesbon. Linaglag ta an gabos na siyudad, kaiba an mga lalaki, mga babayi, saka mga aki.+ 7 Asin dinara ta an gabos na ataman na hayop saka an mga nasamsam sa mga siyudad.

8 “Kaya naagaw ta an daga kan duwang hading Amorita+ na yaon sa rehiyon kan Jordan, puon sa Kababan* nin Arnon sagkod sa Bukid nin Hermon+ 9 (an bukid na inaapod kaidto na Sirion kan mga taga Sidon asin inaapod na Senir kan mga Amorita), 10 an gabos na siyudad sa halangkaw na kapatagan, an bilog na Gilead, asin an bilog na Basan sagkod sa Saleca saka Edrei,+ na mga siyudad kan kahadian ni Og sa Basan. 11 Si Hading Og kan Basan an ultimong Refaim. An higdaan* na pighutadan kan saiyang bangkay gibo sa lansang,* asin sagkod ngunyan yaon pa iyan sa Raba kan mga Ammonita. Siyam na maniko* an laba kaiyan asin apat na maniko an lakbang, uyon sa napagkatudan na sukol nin maniko. 12 Kan panahon na iyan, nagin sadiri ta an dagang ini: puon sa Aroer,+ na harani sa Kababan* nin Arnon, saka an kabanga kan kabukidan nin Gilead, asin itinao ko an mga siyudad diyan sa mga Rubenita saka sa mga Gadita.+ 13 Asin an gabos na iba pang lugar nin Gilead asin an bilog na Basan na kahadian ni Og itinao ko sa kabanga kan tribo ni Manases.+ An bilog na rehiyon nin Argob, na sakop kan Basan, midbid bilang an daga kan mga Refaim.

14 “Kinua ni Jair+ na aki ni Manases an bilog na rehiyon nin Argob+ sagkod sa linderos kan mga Gesurita saka kan mga Maacatita,+ asin hali sa pangaran niya an ipinangaran niya sa mga baryong iyan kan Basan, Havot-jair.*+ Iyo iyan an pangaran kaiyan sagkod sa aldaw na ini. 15 Asin itinao ko an Gilead ki Makir.+ 16 Asin sa mga Rubenita saka sa mga Gadita,+ itinao ko an puon sa Gilead sagkod sa Kababan* nin Arnon, na an linderos iyo an tahaw kan kababan, asin sagkod sa Jabok, an kababan na iyo an linderos kan mga Ammonita, 17 asin an Araba pati an Salog nin Jordan saka an pangpang kaiyan, puon sa Kineret sagkod sa Dagat kan Araba, an Dagat na Asin,* sa may ibaba kan mga bakilid nin Pisga na nasa parteng sirangan.+

18 “Dangan pinagbutan ko sinda: ‘Itinao ni Jehova na saindong Diyos an dagang ini tanganing magin sadiri nindo. An gabos na pusuan na lalaki sa saindo magkua nin armas asin mag-inot sa saindong mga tugang na mga Israelita sa pagbalyo.+ 19 An mga agom sana nindo, an saindong mga aki, asin an mga ataman nindong hayop (aram kong dakulon kamong ataman na hayop) an mawawalat sa mga siyudad na itinao ko sa saindo, 20 sagkod na tawan na ni Jehova nin kapahingaluan an saindong mga tugang, arog kan ginibo niya sa saindo, asin magin sadiri na man ninda an daga na itatao sa sainda ni Jehova na saindong Diyos sa ibong kan Jordan. Dangan mabalik kamo, an kada saro sa saiyang pagsadiri na itinao ko sa saindo.’+

21 “Kan panahon na iyan, itinao ko ki Josue+ an pagbuot na ini: ‘Nahiling mo mismo kun ano an ginibo ni Jehova na saindong Diyos sa duwang hading ini. Iyo man iyan an gigibuhon ni Jehova sa gabos na kahadian na makakalaban nindo pag nagbalyo na kamo.+ 22 Dai kamo matakot sa sainda, huling si Jehova na saindong Diyos an nakikipaglaban para sa saindo.’+

23 “Nakimahirak ako kaidto ki Jehova, na sinasabi, 24 ‘O Soberanong Kagurangnan* na Jehova, ipinahiling mo sa saimong lingkod an saimong kadakulaan saka an makapangyarihan mong takyag.+ Siisay na diyos sa kalangitan o sa daga an nakakagibo nin makapangyarihan na mga gibo na arog kan ginigibo mo?+ 25 Tugutan mo tabi akong magbalyo asin mahiling an marahay na daga na yaon sa ibong kan Jordan, an magayon na kabukidan na ini asin an Lebanon.’+ 26 Pero angguton pa man giraray sa sako si Jehova dahil sa saindo,+ asin dai siya nagdangog sa sako. Imbes, sinabihan ako ni Jehova, ‘Pumundo ka na! Dai ka na makipag-ulay giraray sa sako manungod sa bagay na ini. 27 Magtukad ka pasiring sa alituktok kan Pisga,+ tapos maghiling ka sa sulnupan saka sa norte asin sa timog saka sa sirangan asin tanawon mo an daga, huli ta dai ka mabalyo sa Jordan na ini.+ 28 Nombrahan mo si Josue+ asin parigunon mo siya saka pakusugon, dahil siya an manginginot sa banwaan na ini sa pagbalyo+ pasiring sa daga na mahihiling mo tanganing magin sadiri ninda iyan.’ 29 Nangyari an gabos na ini mantang nakaistar kita sa kababan sa atubangan kan Bet-peor.+

4 “Ngunyan, O Israel, danguga an mga regulasyon asin an mga ipinapautob na desisyon* na itinutukdo ko sa saindo para utubon nindo, tanganing mabuhay kamo+ asin makalaog saka magin pagsadiri nindo an daga na itinatao sa saindo ni Jehova, na Diyos kan saindong mga apuon. 2 Dai nindo pagdagdagan an mga ipinagbubuot ko sa saindo, asin dai man nindo pagbawasan iyan,+ imbes utubon nindo an mga pagbuot ni Jehova na saindong Diyos na ipinagbubuot ko sa saindo.

3 “Nahiling mismo nindo kun ano an ginibo ni Jehova huli ki Baal nin Peor; pinuho ni Jehova na saindong Diyos an gabos sa saindo na nagsunod ki Baal nin Peor.+ 4 Pero kamo na nangangapot nin marigon ki Jehova na saindong Diyos, buhay kamo gabos sagkod ngunyan. 5 Itinukdo ko sa saindo an mga regulasyon asin an mga ipinapautob na desisyon,+ arog kan ipinagbuot sa sako ni Jehova na sakuyang Diyos, tanganing mautob nindo an mga iyan sa daga na magigin pagsadiri nindo. 6 Maingat nindong sunudon an mga iyan,+ huli ta paagi kaiyan mahihiling kan mga nasyon na makakadangog kan manungod sa gabos na regulasyon na ini na igwa kamo nin kadunungan+ asin pakasabot,+ asin masarabi sinda, ‘An dakulang nasyon na ini talagang madunong asin may pakasabot na banwaan.’+ 7 Huli ta arin na dakulang nasyon an may mga diyos na harani sa sainda kapareho kan pagigin harani sa sato ni Jehova na satuyang Diyos kada minaapod kita sa saiya?+ 8 Asin arin na dakulang nasyon an igwa nin matanos na mga regulasyon asin mga ipinapautob na desisyon na arog kaining bilog na Katugunan na itinatao ko sa saindo ngunyan?+

9 “Magin maingat ka sana asin bantayan mong marhay an saimong sadiri,* tanganing dai mo malingawan an mga bagay na nahiling mo asin tanganing dai iyan mawara sa saimong puso sa bilog mong buhay. Dapat mo man na ipaaram an mga iyan sa saimong mga aki saka sa saimong mga makuapo.+ 10 Kan aldaw na magtindog ka sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos duman sa Horeb, sinabi sa sako ni Jehova, ‘Tiripunon mo sa sako an banwaan para maipadangog ko sa sainda an sakuyang mga tataramon,+ tanganing makanuod sinda na magkaigwa nin pagkatakot sa sako+ sa bilog na panahon na sinda nabubuhay sa daga asin tanganing matukduan ninda an saindang mga aki.’+

11 “Kaya nagrani kamo asin nagtindog sa may pamitisan kan bukid, asin an bukid nagkakalayo sagkod sa kalangitan;* igwa nin kadikluman asin mahibog na maitom na panganuron.+ 12 Asin nagpuon na makipag-ulay sa saindo si Jehova hali sa kalayo.+ May nadangog kamong nagtataram, pero mayo kamong nahiling na porma nin ano man.+ Boses sana an nadadangog nindo.+ 13 Asin ipinahayag niya sa saindo an saiyang tipan,+ na ipinagbuot niyang utubon nindo—an Sampulong Tugon.*+ Pagkatapos, isinurat niya iyan sa duwang tablang gapo.+ 14 Pinagbutan ako kaidto ni Jehova na itukdo sa saindo an mga regulasyon asin an mga ipapautob na desisyon, na uutubon nindo sa daga na dudumanan nindo para magin pagsadiri.

15 “Kan aldaw na nakipag-ulay sa saindo si Jehova duman sa Horeb hali sa tahaw kan kalayo, mayo kamong nahiling na porma nin ano man. Kaya bantayan nindong marhay an saindong sadiri* 16 tanganing dai kamo gumawi nin maraot paagi sa paggibo nin ano man na inukit na imahen na igwa kan porma nin ano man na bagay, iyan man ladawan* nin lalaki o babayi,+ 17 ladawan nin ano man na hayop na nasa daga o ladawan nin ano man na gamgam* na naglalayog sa langit,+ 18 ladawan nin ano man na nagkakamang sa daga o ladawan nin ano man na sira na nasa katubigan.+ 19 Asin pag magtingkalag ka sa kalangitan asin mahiling mo an aldaw asin an bulan saka an mga bituon—an bilog na hukbo sa kalangitan—dai ka matentaran na dumuko asin maglingkod sa mga iyan.+ Itinao ni Jehova na saimong Diyos an gabos na iyan sa gabos na banwaan sa sirong kan langit. 20 Alagad kamo an mga kinua asin ilinuwas ni Jehova sa hurnong pigtutunawan nin lansang, hali sa Ehipto, tanganing magin banwaan na sadiri niya,*+ na iyo an kamugtakan nindo ngunyan.

21 “Naanggot si Jehova sa sako dahil saindo,+ asin nagsumpa siya na dai ako makakabalyo sa Jordan o makakalaog sa marahay na daga na itinatao sa saindo ni Jehova na saindong Diyos bilang mana.+ 22 Huli ta digdi ako magagadan sa dagang ini; dai ako makakabalyo sa Jordan,+ pero makakabalyo kamo asin magigin pagsadiri nindo an marahay na dagang iyan. 23 Siguraduhon nindo na dai nindo lilingawan an ipinakipagtipan sa saindo ni Jehova na saindong Diyos,+ asin dai kamo maggibo nin inukit na imahen, na porma kan arin man sa mga ipinagbabawal sa saindo ni Jehova na saindong Diyos.+ 24 Huli ta si Jehova na saindong Diyos sarong kalayo na minatumtom,+ sarong Diyos na naghahagad nin eksklusibong* debosyon.+

25 “Kun may mga aki na kamo saka mga makuapo asin halawig na kamong nag-iistar sa dagang iyan tapos guminawi kamo nin maraot asin naggibo kamo nin maski anong klaseng inukit na imahen+ asin naggibo kamo nin maraot sa atubangan ni Jehova na saindong Diyos na huli kaiyan napaanggot nindo siya,+ 26 sinasabi ko sa saindo, saksi ko ngunyan na aldaw an kalangitan asin an daga, sigurado nanggad asin madali sana kamong mapapara sa daga na babalyuhan nindo sa ibong kan Jordan para magin pagsadiri nindo. Dai kamo mahaloy duman, imbes biyo kamong mapupuho.+ 27 Iwawararak kamo ni Jehova sa mga nasyon,+ asin dikit sana sa saindo an makakaligtas+ sa mga nasyon na pagdadarahan sa saindo ni Jehova. 28 Maglilingkod kamo duman sa mga diyos na kahoy saka gapo na gibo kan mga kamot nin tawo,+ mga diyos na dai nakakahiling o nakakadangog o nakakakakan o nakakaparong.

29 “Kun hahanapon nindo si Jehova na saindong Diyos hali duman, siguradong manunumpungan nindo siya,+ iyan kun hahanapon nindo siya nin bilog nindong puso saka bilog nindong kalag.*+ 30 Sa maabot na panahon, pag nasa grabeng kasakitan kamo asin an gabos na ini mangyari sa saindo, siguradong mabalik kamo ki Jehova na saindong Diyos asin madangog sa mga sinasabi* niya.+ 31 Huli ta si Jehova na saimong Diyos sarong Diyos na mahihirakon.+ Dai ka niya babayaan o lalaglagon, asin dai niya lilingawan an tipan na isinumpa niya sa saimong mga apuon.+

32 “Pag-isipan mo ngunyan an manungod sa mga nakaaging panahon bago ka pa mabuhay, puon kan lalangon nin Diyos an tawo sa daga; magsiyasat ka puon sa sarong puro kan kalangitan sagkod sa ibong na puro kaiyan. May nangyari na daw kaidto na arog kaini kapambihira? May nabaretaan ka na daw na kapareho kaini?+ 33 Igwa pa daw nin ibang mga tawo na nakadangog kan boses nin Diyos na nagtataram hali sa kalayo kapareho kan pagkadangog mo asin pagkatapos kaiyan padagos pang nabuhay?+ 34 O igwa na daw nin nasyon na pinurbaran nin Diyos na kuanon hali sa tahaw kan saro pang nasyon paagi sa mga paghukom,* sa mga tanda, sa mga milagro,+ sa giyera,+ sa makusog na kamot,+ sa nakaunat na takyag, asin sa makangingirhat na mga gibo,+ arog kan nahiling mismo nindong ginibo ni Jehova na saindong Diyos para sa saindo duman sa Ehipto? 35 Ipinahiling mismo sa saimo an mga bagay na iyan para maaraman mo na si Jehova an tunay na Diyos;+ mayong iba apuwera sa saiya.+ 36 Ipinadangog niya sa saimo an saiyang boses hali sa langit tanganing itanos ka, asin digdi sa daga ipinahiling niya sa saimo an saiyang dakulang kalayo, asin nadangog mo an mga tataramon niya hali sa kalayo.+

37 “Huling namutan niya an saimong mga apuon asin pinili niya an mga nagin gikan* ninda,+ inibanan ka niya mantang ilinuluwas ka niya sa Ehipto paagi kan saiyang dakulang kapangyarihan. 38 Pinalayas niya sa atubangan mo an mga nasyon na mas dakula saka mas makusog kisa saimo, tanganing darahon ka sa saindang daga asin itao iyan sa saimo bilang mana, arog kan nangyayari na ngunyan.+ 39 Kaya, tandaan mo sa aldaw na ini, asin isapuso mo na si Jehova an tunay na Diyos sa kalangitan sa itaas asin sa daga sa ibaba.+ Mayo na nin iba.+ 40 Utubon mo an saiyang mga regulasyon asin an saiyang mga tugon na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan, tanganing maparahay ka saka an saimong magigin mga aki, para mabuhay ka nin halawig sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.”+

41 Kan panahon na iyan, nagpili si Moises nin tulong siyudad sa sirangan na kampi kan Jordan.+ 42 Kun dai tinutuyong magadan kan sarong tawo an saiyang kapwa asin dai man siya dating naungis sa saiya,+ dapat siyang dumulag pasiring sa saro sa mga siyudad na iyan para magdanay siyang buhay.+ 43 An mga siyudad iyo an Bezer+ sa kaawagan kan halangkaw na kapatagan na para sa mga gikan ni Ruben, an Ramot+ sa Gilead na para sa mga gikan ni Gad, asin an Golan+ sa Basan na para sa mga gikan ni Manases.+

44 Ngunyan ini an Katugunan+ na itinao ni Moises sa atubangan kan banwaan nin Israel. 45 Ini an mga pagirumdom, an mga regulasyon, asin an mga ipinapautob na desisyon na itinao ni Moises sa mga Israelita pagkaluwas ninda sa Ehipto,+ 46 sa rehiyon kan Jordan, sa kababan na kahampang kan Bet-peor,+ sa daga ni Hading Sihon kan mga Amorita, na nakaistar sa Hesbon,+ na dinaog ni Moises saka kan mga Israelita pagkaluwas ninda sa Ehipto.+ 47 Asin nagin pagsadiri ninda an saiyang daga asin an daga ni Hading Og+ kan Basan, an duwang hadi kan mga Amorita na nasa rehiyon sa sirangan kan Jordan, 48 puon sa Aroer,+ na nasa gilid kan Kababan* nin Arnon, sagkod sa Bukid nin Siyon, na iyo an Hermon,+ 49 asin an bilog na Araba sa rehiyon na nasa sirangan kan Jordan, asin sagkod sa Dagat kan Araba,* sa may ibaba kan mga bakilid nin Pisga.+

5 Dangan ipinaapod ni Moises an bilog na Israel asin sinabi sa sainda: “Danguga, O Israel, an mga regulasyon asin an mga ipinapautob na desisyon* na ipinapaisi ko sa saindo ngunyan, asin dapat nindong manudan an mga ini asin maingat na utubon. 2 Nakipagtipan sa sato si Jehova na satuyang Diyos duman sa Horeb.+ 3 Ipinakipagtipan ni Jehova an tipan na ini bako sa satong mga apuon, kundi sa sato, sa sato gabos na buhay asin yaon digdi ngunyan. 4 Hampangan na nakipag-ulay sa saindo si Jehova sa bukid, hali sa kalayo.+ 5 Nakatindog ako kaidto sa pag-ultanan nindo ni Jehova+ para ipaabot sa saindo an tataramon ni Jehova, huli ta natatakot kamo dahil sa kalayo asin dai kamo nagtukad sa bukid.+ Sinabi niya:

6 “‘Ako si Jehova na saimong Diyos, na nagluwas sa saimo sa daga nin Ehipto, kun sain ka nagin uripon.*+ 7 Dai ka nuarin man magkaigwa nin ibang mga diyos apuwera sa sako.*+

8 “‘Dai ka maggibo nin inukit na imahen+ o nin ladawan* kan ano man na nasa kalangitan o nasa daga o nasa katubigan. 9 Dai ka magduko sa sainda o madara na maglingkod sa sainda,+ huling ako, si Jehova na saimong Diyos, sarong Diyos na naghahagad nin eksklusibong* debosyon,+ nagpapadusa sa mga aki huli sa pagkakasala kan saindang mga ama, sagkod sa ikatulong henerasyon asin sagkod sa ikaapat na henerasyon kan mga nauungis sa sako,+ 10 alagad nagpapahiling nin maimbod na pagkamuot* sagkod sa ikasangribong henerasyon kan mga namumuot sa sako asin nag-uutob kan sakuyang mga tugon.

11 “‘Dai mo paggamiton an pangaran ni Jehova na saimong Diyos sa daing kamanungdanan na paagi,+ huling dai papabayaan ni Jehova na dai mapadusahan an siisay man na naggagamit kan saiyang pangaran sa daing kamanungdanan na paagi.+

12 “‘Utubon mo an aldaw nin Sabbath asin ibilang mo iyan na sagrado, arog kan ipinagbuot sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+ 13 Magtrabaho ka asin gibuhon mo an gabos mong gibo sa anom na aldaw,+ 14 pero an ikapitong aldaw sabbath para ki Jehova na saimong Diyos.+ Dai ka maggibo nin ano man na trabaho,+ ika o an saimong aking lalaki o an saimong aking babayi o an saimong uripon na lalaki o an saimong uripon na babayi o an saimong torong baka o an saimong asno o an arin man sa mga ataman mong hayop o an* dayuhan na residente na yaon sa laog kan saimong mga siyudad,*+ tanganing an saimong uripon na lalaki asin an saimong uripon na babayi makapagpahingalo man pareho mo.+ 15 Girumduma na nagi kang uripon sa daga nin Ehipto asin na ilinuwas ka duman ni Jehova na saimong Diyos paagi sa makusog na kamot asin nakaunat na takyag.+ Iyan an dahilan kaya pinagbutan ka ni Jehova na saimong Diyos na utubon an aldaw nin Sabbath.

16 “‘Tawan mo nin onra an saimong ama saka an saimong ina,+ arog kan ipinagbuot sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, tanganing mabuhay ka nin halawig asin magin mapanggana ka* sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+

17 “‘Dai ka maggadan.+

18 “‘Dai ka man magsambay.+

19 “‘Dai ka man maghabon.*+

20 “‘Dai ka man magtao nin putik na testimonya laban sa saimong kapwa.+

21 “‘Dai mo man pagmawuton na mapasaimo an agom kan saimong kapwa.+ Dai mo man pagmawuton na may kahanaban an harong kan saimong kapwa o an saiyang uma o an saiyang uripon na lalaki o an saiyang uripon na babayi o an saiyang torong baka o an saiyang asno o an ano pa man na sadiri kan saimong kapwa.’+

22 “Sinabi ni Jehova an mga tugon* na ini sa bilog nindong katiripunan* duman sa bukid, hali sa kalayo saka sa mahibog na maitom na panganuron,+ paagi sa makusog na boses, asin mayo na siyang idinagdag pa; dangan isinurat niya an mga iyan sa duwang tablang gapo tapos itinao an mga iyan sa sako.+

23 “Pero kan madangog nindo an boses hali sa kadikluman, mantang an bukid nagkakalayo,+ nagdulok sa sako an gabos na pamayo kan saindong mga tribo pati an kamagurangan. 24 Dangan sinabi nindo, ‘Uya ipinahiling sa samo ni Jehova na satuyang Diyos an saiyang kamurawayan asin an saiyang kapangyarihan, asin nadangog mi an saiyang boses hali sa kalayo.+ Nahiling mi ngunyan na aldaw na puwedeng magdanay na buhay an sarong tawo maski makipag-ulay sa saiya an Diyos.+ 25 Pero ano man ta isasapeligro mi an samong buhay? ’Baad kaya tumtumon kami kan dakulang kalayong ini. Kun padagos ming madadangog an boses ni Jehova na satuyang Diyos, siguradong magagadan kami. 26 Huli ta may tawo* daw na arog ming nakadangog kan boses kan buhay na Diyos na nagtataram hali sa kalayo tapos nabuhay pa? 27 Ika na lang an magrani para magdangog sa gabos na sasabihon ni Jehova na satuyang Diyos, asin ika an magsabi sa samo kan gabos na sasabihon saimo ni Jehova na satuyang Diyos, asin madangog kami tapos gigibuhon mi iyan.’+

28 “Kaya nadangog ni Jehova an mga sinabi nindo sa sako, asin sinabi sa sako ni Jehova, ‘Nadangog ko an mga sinabi saimo kan banwaan na ini. Marahay an gabos na sinabi ninda.+ 29 Kun pirmi lang sindang igwa nin pusong may takot sa sako+ asin gustong mag-utob kan sakuyang mga tugon;+ mapaparahay sinda saka an saindang mga aki sagkod lamang!+ 30 Sabihan mo sinda: “Magbaralik na kamo sa saindong mga tolda.” 31 Pero digdi ka lang sa kaibanan ko, asin ta sasabihon ko sa saimo an gabos na tugon, an mga regulasyon, asin an mga ipapautob na desisyon na dapat mong itukdo sa sainda asin dapat nindang utubon sa daga na itinatao ko sa sainda tanganing magin pagsadiri ninda.’ 32 Ngunyan, dapat na maingat nanggad nindong gibuhon an ipinagbuot sa saindo ni Jehova na saindong Diyos.+ Dai kamo magsiko sa tuo o sa wala.+ 33 Dapat kamong maglakaw sa gabos na dalan na ipinagbuot sa saindo ni Jehova na saindong Diyos,+ tanganing mabuhay kamo saka magin mapanggana asin mabuhay nin halawig sa daga na magigin sadiri nindo.+

6 “Ini an mga tugon, an mga regulasyon, asin an mga ipinapautob na desisyon* na itinao ni Jehova na saindong Diyos para itukdo sa saindo, tanganing mautob nindo an mga ini pag nagbalyo na kamo palaog sa daga na magigin sadiri nindo, 2 asin tanganing magkaigwa kamo nin takot ki Jehova na saindong Diyos asin mautob nindo an gabos niyang reglamento saka mga tugon na ipinagbubuot ko sa saindo—kamo saka an saindong mga aki asin an saindong mga makuapo+—sa bilog nindong buhay, tanganing mabuhay kamo nin halawig.+ 3 Asin magdangog ka, O Israel, asin maingat mong utubon an mga ini, tanganing magin mapanggana ka asin magdakul nanggad kamo sa dagang nagbubulos nin gatas saka tangguli,* arog kan ipinanuga sa saimo ni Jehova, an Diyos kan saimong mga apuon.

4 “Danguga, O Israel: Si Jehova na satuyang Diyos saro sana na Jehova.+ 5 Kamutan mo si Jehova na saimong Diyos sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag*+ saka sa bilog mong kusog.*+ 6 An mga tataramon na ini na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan dapat na mamugtak sa saimong puso, 7 asin dapat mong itadom* iyan sa saimong mga aki+ asin sabihon iyan sa sainda pag nakatukaw ka sa saimong harong asin pag naglalakaw ka sa tinampo saka pag naghihigda ka asin pag minabangon ka.+ 8 Ibugkos mo iyan sa saimong kamot bilang sarong pampagirumdom, asin dapat na magin siring iyan sa bugkos sa payo sa saimong angog.*+ 9 Isurat mo iyan sa mga poste kan pintuan kan saimong harong asin sa saimong mga trangkahan.

10 “Pag dinara ka na ni Jehova na saimong Diyos sa daga na isinumpa niya sa saimong mga apuon na si Abraham, Isaac, asin Jacob na itatao sa saimo+—an daga na igwang darakula asin magagayon na siyudad na bako ka man an nagtugdok,+ 11 mga harong na pano nin gabos na klase nin marahay na bagay na dai mo man pinagpagalan, mga istakan nin tubig na bako ka man an nagkalot, asin mga ubasan saka mga puon nin olibo na bako ka man an nagtanom—dangan nagkakan ka asin nabasog,+ 12 mag-ingat ka na dai mo malingawan si Jehova,+ na nagluwas sa saimo sa daga nin Ehipto, kun sain ka nagin uripon.* 13 Dapat kang magkaigwa nin pagkatakot ki Jehova na saimong Diyos,+ asin siya an dapat mong paglingkudan,+ asin sa ngaran ka niya dapat na magsumpa.+ 14 Dai kamo magsunod sa ibang mga diyos, sa siisay man na diyos kan mga banwaan na nasa palibot nindo,+ 15 huli ta si Jehova na saimong Diyos na yaon sa tahaw mo sarong Diyos na naghahagad nin eksklusibong* debosyon.+ Kun gigibuhon mo iyan, maaanggot na marhay sa saimo si Jehova na saimong Diyos+ asin pupuhuon ka niya sa ibabaw kan daga.+

16 “Dai nindo pagpurbaran si Jehova na saindong Diyos+ arog kan ginibo nindong pagpurbar sa saiya sa Masah.+ 17 Maigot nindong utubon an mga tugon ni Jehova na saindong Diyos pati an saiyang mga pagirumdom saka an saiyang mga regulasyon na ipinagbuot niyang utubon nindo. 18 Gibuhon mo an tama asin marahay sa paghiling ni Jehova, tanganing magin mapanggana ka asin makalaog ka saka magin sadiri mo an marahay na daga na isinumpa ni Jehova sa saimong mga apuon,+ 19 paagi sa pagpalayas sa gabos mong kaiwal sa atubangan mo, arog kan ipinanuga ni Jehova.+

20 “Sa maabot na panahon, pag hinapot ka kan aki mo, ‘Anong buot sabihon kan mga pagirumdom, mga regulasyon, asin kan mga ipinapautob na desisyon na ipinagbuot sa saindo ni Jehova na satuyang Diyos?’ 21 sabihon mo sa aki mo, ‘Nagin mga uripon kami ni Faraon sa Ehipto, pero ilinuwas kami ni Jehova sa Ehipto paagi sa makusog na kamot. 22 Kaya nahiling mi mismo an sunod-sunod na pagpadara ni Jehova nin pambihira saka mapanglaglag na mga tanda asin milagro sa Ehipto,+ ki Faraon, saka sa gabos na kaibanan niya sa harong.+ 23 Asin ilinuwas niya kami duman para madara kami digdi tanganing itao sa samo an daga na isinumpa niya sa satong mga apuon.+ 24 Dangan pinagbutan kami ni Jehova na utubon an gabos na regulasyon na ini asin magpahiling nin pagkatakot ki Jehova na satuyang Diyos para maparahay kita pirmi,+ tanganing padagos kitang mabuhay,+ arog kan kun ano kita ngunyan. 25 Asin ibibilang kitang matanos kun maingat tang uutubon an gabos na tugon na ini bilang pagsunod ki* Jehova na satuyang Diyos, arog kan ipinagbuot niya sa sato.’+

7 “Pag dinara ka na ni Jehova na saimong Diyos sa daga na dudumanan mo asin magigin sadiri mo,+ papalayason niya man sa atubangan mo an mga nasyon na igwa nin dakulang populasyon:+ an mga Hiteo, an mga Girgasita, an mga Amorita,+ an mga Canaanita, an mga Perizita, an mga Hivita, asin an mga Jebusita,+ pitong nasyon na mas dakula an populasyon saka mas makusog kisa saimo.+ 2 Itatao sinda sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, asin madadaog mo sinda.+ Dapat mo nanggad sindang laglagon.+ Dai ka makipagtipan sa sainda o magpahiling nin pagkahirak sa sainda.+ 3 Dai ka makipagkasundo* sa sainda paagi sa pakipag-aguman. Dai mo ipagtao an mga aki mong babayi sa mga aki nindang lalaki o kuanon an mga aki nindang babayi para sa mga aki mong lalaki.+ 4 Huli ta papapunduhon ninda an mga aki mo sa pagsunod sa sako para maglingkod sa ibang mga diyos;+ dangan maaanggot na marhay sa saindo si Jehova, asin pupuhuon ka niya tulos.+

5 “Imbes, ini an dapat nindong gibuhon sa sainda: Garabaon nindo an saindang mga altar, parasaon an saindang mga sagradong harigi,+ purutulon an saindang mga sagradong poste,*+ asin suruluon an saindang mga inukit na imahen.+ 6 Huli ta saro kang banal na banwaan ki Jehova na saimong Diyos, asin pinili ka ni Jehova na saimong Diyos na magin saiyang banwaan, an saiyang espesyal na pagsadiri,* hali sa gabos na banwaan na yaon sa ibabaw kan daga.+

7 “Pinahilingan kamo ni Jehova nin kapadangatan asin pinili niya kamo bakong dahil sa kamo an pinakadakul sa gabos na banwaan,+ ta kamo pa ngani an pinakasadit sa gabos na banwaan.+ 8 Kundi, dahil iyan sa pagkamuot ni Jehova sa saindo asin dahil inutob niya an isinumpa niya sa saindong mga apuon+ kaya kamo ilinuwas ni Jehova paagi sa makusog na kamot, tanganing patalingkason* kamo sa lugar kun sain kamo nagin uripon,*+ sa kapangyarihan* ni Faraon na hadi kan Ehipto. 9 Aram mong marhay na si Jehova na saimong Diyos an tunay na Diyos, an maimbod na Diyos, na nag-uutob kan saiyang tipan asin nagpapahiling nin maimbod na pagkamuot sagkod sa sangribong henerasyon kan mga namumuot sa saiya asin nag-uutob kan saiyang mga tugon.+ 10 Alagad idtong mga nauungis sa saiya babalusan niya nin kalaglagan.+ Dai siya magigin maluway sa pagpadusa sa mga nauungis sa saiya; babalusan niya sinda nin kalaglagan. 11 Kaya, siguraduhon mo na uutubon mo an mga tugon asin an mga regulasyon saka an mga ipinapautob na desisyon* na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan.

12 “Kun padagos kamong madangog sa mga ipinapautob na desisyon na ini asin susunudon an mga ini, uutubon ni Jehova na saindong Diyos an saiyang tipan asin mapahiling siya nin maimbod na pagkamuot, arog kan isinumpa niya sa saindong mga apuon. 13 Mamumutan ka niya asin bebendisyunan saka papadakulon. Iyo, bebendisyunan ka niya nin dakul na aki*+ asin nin abundang bunga, tipasi, bagong arak, asin lana,+ saka dakul man an magigin mga ugbon kan saimong mga baka asin kan saimong mga karnero, sa daga na isinumpa niya sa saimong mga apuon na itatao sa saimo.+ 14 Ika an mag-aako nin pinakadakulang bendisyon sa gabos na banwaan;+ mayo nin lalaki o babayi sa saindo an magigin daing aki, asin mayo man sa mga ataman mong hayop an dai magkakaugbon.+ 15 Hahalion sa saimo ni Jehova an gabos na hilang, asin dai ka niya papaabutan kan arin man sa grabeng mga hilang na nahiling mo sa Ehipto.+ Imbes, papaabutan niya kaiyan an gabos na nauungis sa saimo. 16 Lalaglagon* mo an gabos na banwaan na itao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+ Dai ka dapat mahirak* sa sainda,+ asin dai ka dapat maglingkod sa saindang mga diyos,+ huling magigin siod iyan sa saimo.+

17 “Kun magsabi ka sa puso mo, ‘Mas dakul sa samo an mga nasyon na ini. Paano mi sinda mapapalayas?’+ 18 dai ka dapat matakot sa sainda.+ Dapat mong girumdumon an ginibo ni Jehova na saimong Diyos ki Faraon asin sa bilog na Ehipto,+ 19 an grabeng mga paghukom* na nahiling mo asin an mga tanda saka an mga milagro+ pati an makusog na kamot saka an nakaunat na takyag na paagi kan mga iyan ilinuwas ka ni Jehova na saimong Diyos.+ Arog kaiyan an gigibuhon ni Jehova na saimong Diyos sa gabos na banwaan na kinakatakutan mo.+ 20 Papangyarihon ni Jehova na saimong Diyos na pangruluyahan sinda nin buot* sagkod na an gabos na nagkatarada sa sainda+ asin nagtatarago mapara. 21 Dai ka matakot dahil sa sainda, huli ta nasa kaibanan mo si Jehova na saimong Diyos,+ sarong Diyos na makapangyarihan asin kahanga-hanga.*+

22 “Siguradong padikit-dikit na papalayason ni Jehova na saimong Diyos an mga nasyon na ini sa atubangan mo.+ Dai ka tutugutan na paraon sinda nin sararuan, tanganing dai magdakul an mga mabangis na hayop na puwedeng magsapeligro kan buhay mo. 23 Itatao sinda sa saimo ni Jehova na saimong Diyos asin biyo sindang magkakadaraog sagkod sa mapuho sinda.+ 24 Itatao niya sa saimong kamot an mga hadi ninda,+ asin paparaon mo an mga pangaran ninda sa sirong kan langit.+ Dai nin siisay man an matindog laban sa saimo,+ sagkod sa mapuho mo sinda.+ 25 Dapat nindong suruluon an mga inukit na imahen kan mga diyos ninda.+ Dai mo pagmawuton o pagkuanon an mga plata* asin an mga bulawan na yaon sa mga iyan,+ tanganing dai ka masiod kaiyan, huling makababaldi iyan ki Jehova na saimong Diyos.+ 26 Dai ka magdara nin makababalding bagay sa saimong harong na magigin dahilan na magi kang maninigo sa pagkalaglag kapareho kaiyan. Dapat mong biyong ikarima-rima iyan asin ikabaldi nanggad iyan, huling sarong bagay iyan na dapat na laglagon.

8 “Siguraduhon nindong uutubon nindo an lambang tugon na itinatao ko sa saindo ngunyan, tanganing padagos kamong mabuhay+ asin magdakul saka makalaog asin magin sadiri an daga na isinumpa ni Jehova sa saindong mga apuon.+ 2 Girumduma an halawig na dalan kun sain giniyahan ka ni Jehova na saimong Diyos sa 40 taon na ini sa kaawagan,+ tanganing tukduan ka na magin mapakumbaba asin tanganing baluon ka+ para maaraman kun ano an nasa saimong puso,+ kun baga susunudon mo an mga tugon niya o dai. 3 Kaya tinukduan ka niya na magin mapakumbaba asin pinabayaan kang magutom+ tapos pinakakan ka nin manna,+ na dai mo pa lamang ngani nahiling pati kan saimong mga ama, tanganing maaraman mo na an tawo bakong sa tinapay sana nabubuhay kundi nabubuhay an tawo sa lambang tataramon na minaluwas sa nguso ni Jehova.+ 4 Dai naluma an sulot mong bado, asin dai naghurubag* an saimong mga bitis sa 40 taon na ini.+ 5 Aram mong marhay sa saimong puso na kun paanong itinatanos nin sarong lalaki an saiyang aki, itinatanos ka man ni Jehova na saimong Diyos.+

6 “Ngunyan, utubon mo an mga tugon ni Jehova na saimong Diyos paagi sa paglakaw sa saiyang mga dalan asin paagi sa pagpahiling nin pagkatakot sa saiya. 7 Huli ta dinadara ka ni Jehova na saimong Diyos sa sarong marahay na daga,+ sarong daga na igwa nin dakul na mga sapa,* mga burabod asin mga tubig hali sa kairaruman na nagbubulos sa kapatagan sa kababan asin sa kabukidan, 8 sarong daga na igwa nin dakul na mga trigo asin sebada, mga puon nin ubas, mga puon nin higera, asin mga granada,+ sarong daga na igwa nin dakul na mga lanang oliba asin tangguli,+ 9 sarong daga na diyan dai magkukulang an kakanon asin dai ka kukulangon nin ano man, sarong daga kun sain an mga gapo igwa nin lansang* asin sa mga bukid kaiyan magmimina ka nin tanso.

10 “Pag nakakakan ka na asin nabasog, dapat mong umawon si Jehova na saimong Diyos para sa marahay na daga na itinao niya sa saimo.+ 11 Mag-ingat ka na dai mo malingawan si Jehova na saimong Diyos paagi sa dai pag-utob sa saiyang mga tugon, sa saiyang mga ipinapautob na desisyon,* asin sa saiyang mga reglamento na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan. 12 Pag nagkakan ka asin nabasog saka nagtugdok nin magagayon na harong asin nag-istar sa mga iyan,+ 13 pag nagdakul an saimong mga baka saka mga karnero asin nadagdagan an saimong plata saka bulawan asin nagin abunda ka sa gabos na bagay, 14 dai mo pagtugutan na magin mapalangkaw an saimong puso+ asin dahil kaiyan malingawan mo si Jehova na saimong Diyos, na nagluwas sa saimo sa daga nin Ehipto, kun sain ka nagin uripon,*+ 15 na naggiya sa saimo sa mahiwas asin makatatakot na kaawagan+ na igwang makamandag na mga halas asin mga eskorpiyon* saka kun sain igwa nin alang na daga na daing tubig. Nagpabulos siya nin tubig hali sa matagason na gapo+ 16 asin pinakakan ka sa kaawagan nin manna,+ na dai pa lamang ngani nahiling kan saimong mga ama, tanganing tukduan ka na magin mapakumbaba+ asin baluon ka para maparahay ka sa maabot na panahon.+ 17 Kun magsabi ka sa puso mo, ‘Dahil sa sakong kakayahan asin sa kusog kan sakong kamot kaya nagkaigwa ako kan arog kaining kayamanan,’+ 18 girumduma na si Jehova na saimong Diyos an nagtao sa saimo nin kakayahan para magkaigwa nin kayamanan,+ tanganing utubon an saiyang tipan na isinumpa niya sa saimong mga apuon, arog kan ginigibo na niya ngunyan.+

19 “Kun lilingawan mo si Jehova na saimong Diyos asin masunod ka sa ibang mga diyos saka maglilingkod asin maduko sa sainda, pinapatanidan ko kamo ngunyan na siguradong malalaglag kamo.+ 20 Kapareho kan mga nasyon na linalaglag ni Jehova sa atubangan nindo, arog man kamo kaiyan malalaglag, dahil dai kamo nagdangog sa sinabi* ni Jehova na saindong Diyos.+

9 “Danguga, O Israel, mabalyo ka ngunyan sa Jordan+ para lumaog asin agawon an daga kan mga nasyon na mas dakula asin mas makusog kisa saimo,+ na may mga darakulang siyudad na an depensa sagkod sa langit,*+ 2 mga tawo na darakula asin haralangkaw, an mga Anakim.+ Naaraman mo asin nadangog an pigsasabi manungod sa sainda, ‘Siisay an makakalaban sa mga aki ni Anak?’ 3 Kaya, tandaan mo an aldaw na ini na si Jehova na saimong Diyos maiinot sa saimo sa pagbalyo.+ Saro siyang kalayo na minatumtom,+ asin pupuhuon niya sinda. Dadaugon niya sinda sa atubangan mo tanganing marikas mo sindang mapalayas* asin malaglag, arog kan ipinanuga saimo ni Jehova.+

4 “Pag pinalayas sinda ni Jehova na saimong Diyos sa atubangan mo, dai mo pagsabihon sa saimong puso, ‘Dahil sa pagigin matanos ko kaya dinara ako digdi ni Jehova para magin sadiri an dagang ini.’+ Bako, kundi dahil iyan sa karatan kan mga nasyon na ini+ kaya pinapalayas sinda ni Jehova sa atubangan mo. 5 Bakong dahil sa pagigin matanos mo o sa integridad kan saimong puso kaya ka malaog para magin sadiri an saindang daga. Imbes, dahil iyan sa karatan kan mga nasyon na ini kaya pinapalayas sinda ni Jehova na saimong Diyos sa atubangan mo+ asin para man utubon an tataramon na isinumpa ni Jehova sa saimong mga apuon, si Abraham,+ Isaac,+ asin Jacob.+ 6 Kaya, tandaan mo na bakong dahil sa pagigin matanos mo kaya itinatao saimo ni Jehova na saimong Diyos an marahay na dagang ini tanganing magin sadiri mo, huli ta saro kang banwaan na matagas an payo.*+

7 “Girumduma—dai mo nanggad paglingawan—kun paano mo pinaanggot si Jehova na saimong Diyos sa kaawagan.+ Puon kan aldaw na maghali kamo sa daga nin Ehipto sagkod na makaabot kamo sa lugar na ini, sige nindong rebelde ki Jehova.+ 8 Maski sa Horeb pinaanggot nindo si Jehova, asin angguton sa saindo si Jehova kaya gusto na niya kuta kamong puhuon.+ 9 Kan magtukad ako sa bukid para akuon an mga tablang gapo,+ an mga tablang gapo kan tipan na ipinakipagtipan sa saindo ni Jehova,+ nagdanay ako nin 40 aldaw saka 40 banggi sa bukid,+ asin dai ako nagkakan saka dai ako nag-inom. 10 Dangan itinao sa sako ni Jehova an duwang tablang gapo na sinuratan kan muro nin Diyos, asin nakasurat sa mga iyan an gabos na tataramon na sinabi sa saindo ni Jehova hali sa kalayo duman sa bukid kan aldaw na nagkatiripon kamo duman.*+ 11 Sa katapusan kan 40 aldaw saka 40 banggi, itinao sako ni Jehova an duwang tablang gapo, an mga tablang gapo kan tipan, 12 asin sinabi sako ni Jehova, ‘Tumindog ka, magbaba ka tulos sa bukid na ini, huling may maraot na piggigibo an saimong banwaan na ilinuwas mo sa Ehipto.+ Madalion sindang suminuway sa dalan na ipinagbuot kong sunudon ninda. Naggibo sinda nin metal na imahen.’*+ 13 Dangan sinabi sako ni Jehova, ‘Nahiling ko na matagas an payo* kan banwaan na ini.+ 14 Pabayaan mo ako, asin ta pupuhuon ko sinda asin paparaon ko an pangaran ninda sa sirong kan langit, tapos pabayaan mo akong gibuhon takang sarong nasyon na mas makusog saka mas dakul an tawo kisa sainda.’+

15 “Dangan tuminalikod ako asin buminaba sa bukid mantang nagkakalayo an bukid,+ asin dara ko sa sakuyang mga kamot an duwang tablang gapo kan tipan.+ 16 Tapos nahiling ko na nagkasala nanggad kamo ki Jehova na saindong Diyos! Naggibo kamo nin metal* na ugbon na baka. Madalion kamong suminuway sa dalan na ipinagbuot ni Jehova na sunudon nindo.+ 17 Kaya ipinusak ko kan duwa kong kamot an duwang tablang gapo asin nagkaparasa an mga iyan sa atubangan nindo.+ 18 Dangan, arog kan inot, nagparalaob ako sa atubangan ni Jehova sa laog nin 40 aldaw saka 40 banggi. Dai ako nagkakan asin dai man ako nag-inom+ dahil sa gabos na kasalan nindo, an paggibo nindo kan maraot sa paghiling ni Jehova asin an pagpaanggot sa saiya. 19 Huli ta takuton ako dahil sa grabeng kaanggutan sa saindo ni Jehova,+ mala ta gusto na niya kamong puhuon. Alagad, dinangog man ako ni Jehova kan panahon na idto.+

20 “Angguton si Jehova ki Aaron mala ta gusto na niya ining laglagon,+ pero nagngayo-ngayo* man ako para ki Aaron kan panahon na idto. 21 Dangan kinua ko an ginibo nindong ugbon na baka,+ na dahilan kan saindong pagkakasala, asin sinulo ko iyan; rinunot ko idtong marhay sagkod na magin siring sa alpog kapino, asin iwinarak ko an alpog sa sapa na nagbubulos hali sa bukid.+

22 “Apuwera pa kaiyan, pinaanggot man nindo si Jehova sa Tabera,+ sa Masah,+ asin sa Kibrot-hataava.+ 23 Kan pinapahali na kamo ni Jehova sa Kades-barnea,+ na sinasabi, ‘Magduman na kamo asin sakupon nindo an daga na siguradong itatao ko sa saindo!’ sinuway giraray nindo an pagbuot ni Jehova na saindong Diyos,+ asin dai kamo nagpahiling nin pagtubod+ sa saiya asin dai kamo nagsunod sa saiya. 24 Sige na nindong rebelde ki Jehova puon pa kan mamidbid ko kamo.

25 “Kaya nagparalaob ako sa atubangan ni Jehova sa laog nin 40 aldaw saka 40 banggi,+ asin ginibo ko an paglaob na iyan huling sinabi ni Jehova na pupuhuon niya kamo. 26 Nagngayo-ngayo ako ki Jehova asin nagsabi, ‘O Soberanong Kagurangnan na Jehova, dai mo paglaglagon an banwaan mo. Sadiri mo sinda,*+ na tinubos mo paagi kan saimong kapangyarihan asin ilinuwas mo sa Ehipto paagi kan saimong makusog na kamot.+ 27 Girumduma an mga lingkod mong si Abraham, Isaac, asin Jacob.+ Dai mo pag-intindihon an katagasan nin payo kan banwaan na ini, an karatan ninda, saka an saindang kasalan.+ 28 Ta kun iyo, ’baad magsarabi an mga tawo kan daga na pigkuanan mo sa samo: “Dai nagibo ni Jehova na darahon sinda sa daga na ipinanuga niya sa sainda, asin huling nauungis siya sa sainda, ilinuwas niya sinda para garadanon sa kaawagan.”+ 29 Sinda baga an saimong banwaan saka sadiri mo sinda,*+ na ilinuwas mo paagi kan saimong dakulang kapangyarihan asin kan saimong nakaunat na takyag.’+

10 “Kan panahon na idto, sinabi sa sako ni Jehova, ‘Magtabas ka nin duwang tablang gapo na kapareho kan nainot na duwa,+ asin magtukad ka digdi sa sako sa bukid; maggibo ka man nin kaban* na kahoy. 2 Asin isusurat ko sa mga tablang gapong iyan an mga tataramon na yaon sa nainot na mga tablang gapo na pinasa mo, asin dapat mong ilaog an mga iyan sa kaban.’ 3 Kaya naggibo ako nin kaban na gibo sa kahoy na akasya asin nagtabas nin duwang tablang gapo na kapareho kan nainot na duwa, tapos nagtukad ako sa bukid dara an duwang tablang gapo.+ 4 Dangan isinurat niya sa mga tablang gapo an mga tataramon na isinurat niya kaidto,+ an Sampulong Tugon,*+ na sinabi sa saindo kaidto ni Jehova hali sa kalayo duman sa bukid+ kan aldaw na nagkatiripon kamo duman;*+ asin itinao iyan sa sako ni Jehova. 5 Tapos tuminalikod ako asin buminaba sa bukid,+ dangan ilinaog ko an mga tablang gapo sa kaban na ginibo ko, tanganing sarayon iyan diyan, arog kan ipinagbuot sa sako ni Jehova.

6 “Dangan naghali an mga Israelita sa Beerot Bene-jaakan asin nagpasiring sa Mosera. Duman nagadan si Aaron asin ilinubong,+ asin an aki niyang si Eleazar nagpuon na maglingkod bilang saserdote na kasalida niya.+ 7 Hali duman, nagpasiring sinda sa Gudgoda, asin hali sa Gudgoda, nagpasiring sinda sa Jotbata,+ sarong daga na igwa nin mga sapa.*

8 “Kan panahon na iyan, isinuway ni Jehova an tribo ni Levi+ tanganing iyo an magdara kan kaban kan tipan ni Jehova,+ magtindog sa atubangan ni Jehova para maglingkod sa saiya, asin magbendisyon sa ngaran niya,+ arog kan ginigibo ninda sagkod sa aldaw na ini. 9 Iyan an dahilan kaya dai si Levi tinawan nin kahirasan o nin mana sa tahaw kan saiyang mga tugang. Si Jehova an saiyang mana, arog kan sinabi sa saiya ni Jehova na saimong Diyos.+ 10 Nagdanay ako sa bukid arog kan ginibo ko kan inot, 40 aldaw saka 40 banggi,+ asin dinangog man ako ni Jehova kan panahon na idto.+ Kaya nagdesisyon si Jehova na dai na kamo paglaglagon. 11 Dangan sinabihan ako ni Jehova, ‘Mag-andam ka na para maghali, asin panginutan mo an banwaan, tanganing makalaog sinda asin magin sadiri an daga na isinumpa ko sa saindang mga apuon na itatao sa sainda.’+

12 “Ngunyan, O Israel, ano an hinahagad sa saimo ni Jehova na saimong Diyos?+ Iyo sana ini: na magkaigwa ka nin pagkatakot ki Jehova na saimong Diyos,+ na maglakaw ka sa gabos niyang dalan,+ na kamutan mo siya, na paglingkudan mo si Jehova na saimong Diyos nin bilog mong puso asin nin bilog mong kalag,*+ 13 asin na utubon mo an mga tugon saka mga reglamento ni Jehova na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan para sa saimong ikakarahay.+ 14 Hilinga, sadiri ni Jehova na saimong Diyos an kalangitan, maski an kalangitan kan kalangitan,* asin an daga pati an gabos na yaon diyan.+ 15 Pero sa mga apuon mo sana ruminani si Jehova asin sa sainda niya sana ipinahayag an pagkamuot niya. Sa gabos na mga banwaan, kamo na mga gikan ninda an pinili niya,+ na iyo an kamugtakan nindo ngunyan. 16 Dapat nindong linigon* ngunyan an saindong puso+ asin pumundo na sa pagigin matagas an payo.*+ 17 Huli ta si Jehova na saindong Diyos iyo an Diyos nin mga diyos+ asin an Kagurangnan nin mga kagurangnan, an Diyos na mamuraway, makapangyarihan, asin kahanga-hanga,* na mayo nin pinapalain+ asin dai nag-aako nin suhol. 18 Pinapahilingan niya nin hustisya an aki na mayo nang ama* saka an babaying balo,+ asin namumutan niya an dayuhan na residente,+ na tinatawan ini nin kakanon saka bado. 19 Kamutan man nindo an dayuhan na residente, huling nagin mga dayuhan na residente kamo sa daga nin Ehipto.+

20 “Si Jehova na saimong Diyos an dapat mong pahilingan nin pagkatakot, siya an dapat mong paglingkudan,+ sa saiya ka dapat mangapot, asin sa saiyang ngaran ka dapat manumpa. 21 Siya an Saro na dapat mong umawon.+ Siya an saimong Diyos, na naggibo kan gabos na darakula asin makangangalas na mga bagay na ini para sa saimo na nahiling mismo kan saimong mga mata.+ 22 Kan magduman sa Ehipto an saimong mga apuon 70* sana sinda,+ pero ngunyan ginibo ka ni Jehova na saimong Diyos na kasingdakul kan mga bituon sa kalangitan.+

11 “Kamutan mo si Jehova na saimong Diyos+ asin pirmi mong utubon an obligasyon mo sa saiya saka an saiyang mga reglamento, an saiyang mga ipinapautob na desisyon,* asin an saiyang mga tugon. 2 Aram nindo na kamo an kinakaulay ko ngunyan, bako an saindong mga aki na dai nakaaram o nakahiling kan pagdisiplina ni Jehova na saindong Diyos,+ kan saiyang kadakulaan,+ kan saiyang makusog na kamot+ asin kan saiyang nakaunat na takyag. 3 Dai ninda nahiling an saiyang mga tanda asin an mga ginibo niya duman sa Ehipto ki Faraon na hadi kan Ehipto asin sa bilog niyang nasyon;+ 4 o an ginibo niya sa mga hukbo nin Ehipto, sa mga kabayo saka mga karwaheng panggiyera ni Faraon, na tinahuban kan katubigan kan Dagat na Pula mantang linalapag ninda kamo, asin linaglag sinda ni Jehova nin biyo.+ 5 Dai ninda nahiling an ginibo niya para* saindo sa kaawagan sagkod na makaabot kamo sa lugar na ini, 6 o an ginibo niya ki Datan saka ki Abiram, na mga aki ni Eliab na aki ni Ruben, kan buminuka an daga asin halunon sinda, kaiba an saindang mga pamilya asin an saindang mga tolda saka an gabos na suminunod sa sainda, na nahiling kan bilog na Israel.+ 7 Nahiling mismo nindo an gabos na makapangyarihan na gibo ni Jehova.

8 “Utubon nindo an bilog na tugon na itinatao ko sa saindo ngunyan, tanganing magin makusog kamo asin makabalyo palaog sa daga na magigin sadiri nindo, 9 asin tanganing mabuhay kamo nin halawig+ sa daga na isinumpa ni Jehova na itatao sa saindong mga apuon asin sa saindang mga gikan,*+ sarong daga na nagbubulos nin gatas saka tangguli.+

10 “An daga na dudumanan nindo para magin sadiri bakong kapareho kan daga nin Ehipto, na saindong pinaghalian, kun sain kamo dating nagsasabwag kan saindong banhi asin pinapatubigan iyan gamit an saindong bitis,* siring sa sarong tanuman nin gulay. 11 Kundi an daga na dudumanan nindo asin magigin sadiri sarong daga na igwa nin dakul na mga bukid saka mga kapatagan sa kababan.+ Iniinom kaiyan an uran na hali sa kalangitan;+ 12 iyan sarong daga na inaataman ni Jehova na saimong Diyos. Pirming nakahiling diyan an mga mata ni Jehova na saimong Diyos, puon sa pagpuon kan taon sagkod sa pagtapos kan taon.

13 “Asin kun maigot nindong susunudon an sakuyang mga tugon na ipinagbubuot ko sa saindo ngunyan asin kun mamumutan nindo si Jehova na saindong Diyos asin paglilingkudan siya nin bilog nindong puso asin nin bilog nindong kalag,*+ 14 mapauran man ako para sa saindong daga sa itinalaan na panahon, sa panahon nin tigrakdag asin sa panahon nin tigsuli,* asin titipunon mo an saimong tipasi asin an saimong bagong arak saka an saimong lana.+ 15 Asin mapatubo man ako nin mga pananom sa saimong mga kalangtadan para sa mga ataman mong hayop, asin makakan ka saka mababasog.+ 16 Mag-ingat kamo na an saindong puso dai maengganyong sumuway tapos sumamba sa ibang mga diyos asin dumuko sa sainda.+ 17 Ta pag nangyari iyan, maaanggot na marhay sa saindo si Jehova, asin sasarahan niya an kalangitan tanganing dai mag-uran+ asin dai itatao kan daga an bunga kaiyan asin madali sana kamong mapapara sa marahay na daga na itinatao sa saindo ni Jehova.+

18 “Itadom nindo an mga tataramon kong ini sa saindong puso asin sa saindong kalag* tapos ibugkos nindo iyan sa saindong kamot bilang sarong pampagirumdom, asin dapat na magin siring iyan sa bugkos sa payo sa saindong angog.*+ 19 Itukdo nindo an mga iyan sa saindong mga aki, na ipinapakipag-ulay an manungod diyan pag nakatukaw ka sa saimong harong asin pag naglalakaw ka sa tinampo saka pag naghihigda ka asin pag minabangon ka.+ 20 Isurat mo an mga iyan sa mga poste kan pintuan kan saimong harong asin sa saimong mga trangkahan, 21 tanganing kamo saka an saindong mga aki mabuhay nin halawig+ sa daga na isinumpa ni Jehova na itatao sa saindong mga apuon,+ sagkod na an kalangitan nasa ibabaw kan daga.

22 “Kun uutubon nanggad nindo an tugon na ini na itinatao ko sa saindo asin kun gigibuhon nindo ini, na kamutan si Jehova na saindong Diyos,+ na maglakaw sa gabos niyang dalan asin mangapot sa saiya,+ 23 papalayason ni Jehova sa atubangan nindo an gabos na nasyon na ini,+ asin masasakop nindo an mga nasyon na mas dakula asin mas dakul an tawo kisa saindo.+ 24 An gabos na lugar na tutungtungan kan saindong bitis magigin sadiri nindo.+ Puon sa kaawagan sagkod sa Lebanon, puon sa Salog, an salog nin Eufrates, sagkod sa dagat sa sulnupan,* iyan an magigin linderos nindo.+ 25 Dai nin siisay man an makakatindog laban sa saindo.+ Papalakupon ni Jehova na saindong Diyos an grabeng pagkatakot sa saindo sa gabos na lugar na lakawan nindo,+ arog kan ipinanuga niya sa saindo.

26 “Uya, tinatawan ko kamo ngunyan nin pagpipilian, bendisyon o sumpa;+ 27 maako kamo nin bendisyon kun susunudon nindo an mga tugon ni Jehova na saindong Diyos na ipinagbubuot ko sa saindo ngunyan,+ 28 pero maako kamo nin sumpa kun dai nindo susunudon an mga tugon ni Jehova na saindong Diyos+ asin kun masuway kamo sa dalan na ipinagbubuot ko ngunyan na sunudon nindo asin masunod sa mga diyos na dai man nindo midbid.

29 “Pag dinara ka ni Jehova na saimong Diyos sa daga na magigin sadiri mo, dapat mong ipahayag* sa Bukid nin Gerizim an bendisyon asin sa Bukid nin Ebal an sumpa.+ 30 Bakong yaon an mga iyan sa ibong kan Jordan sa parteng sulnupan, sa daga kan mga Canaanita na nakaistar sa Araba, kahampang kan Gilgal, sa kataid kan darakulang mga kahoy nin More?+ 31 Huli ta mabalyo kamo sa Jordan para lumaog asin magin sadiri an daga na itinatao sa saindo ni Jehova na saindong Diyos.+ Pag nagin sadiri na nindo iyan asin diyan na kamo nakaistar, 32 dapat na maingat nindong utubon an gabos na mga regulasyon asin mga ipinapautob na desisyon na itinatao ko sa saindo ngunyan.+

12 “Ini an mga regulasyon asin an mga ipinapautob na desisyon* na dapat nindong maingat na sunudon sa gabos na panahon na kamo nabubuhay sa daga na itatao sa saindo ni Jehova na Diyos kan saindong mga apuon tanganing magin sadiri nindo. 2 Laglagon nindo nin biyo an gabos na lugar kun sain pinaglingkudan kan mga nasyon na sasakupon nindo an saindang mga diyos,+ iyan man sa halangkaw na mga bukid o sa mga bulod o sa sirong nin marambong na kahoy. 3 Dapat nindong garabaon an saindang mga altar, parasaon an saindang mga sagradong harigi,+ suruluon an saindang mga sagradong poste,* asin purutulon an mga inukit na imahen kan saindang mga diyos,+ na biyong pinapara an mga pangaran ninda sa lugar na iyan.+

4 “Dai nindo pagsambahon si Jehova na saindong Diyos sa arog kaiyan na paagi.+ 5 Imbes, magduman kamo sa lugar na pipilion ni Jehova na saindong Diyos para sa saiyang pangaran asin para magin saiyang irukan, sa lugar na pipilion niya sa saindong mga tribo, asin duman nindo siya sambahon.+ 6 Duman nindo dadarahon an saindong mga dulot na pigtututong,+ an saindong mga atang, an saindong mga ikasampulong kabtang,*+ an saindong kontribusyon,+ an saindong mga dulot para sa promesa, an saindong mga gikan-sa-buot na dulot,+ asin an inot na ugbon sa saindong mga baka asin mga karnero.+ 7 Magkakan kamo duman sa atubangan ni Jehova na saindong Diyos,+ kamo saka an saindong mga pamilya, asin mag-ugma kamo sa gabos nindong ginigibo,+ huli ta binendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos.

8 “Dai nindo paggibuhon an kapareho kan ginigibo ta ngunyan. Ginigibo kan lambang saro sa sato kun ano an tama sa paghiling niya,* 9 huling dai pa man kaya kamo nakakalaog sa lugar na pahingaluan+ asin sa mana na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos. 10 Pag nagbalyo na kamo sa Jordan+ asin nag-istar sa daga na itinatao sa saindo ni Jehova na saindong Diyos tanganing magin pagsadiri, siguradong tatawan niya kamo nin kapahingaluan sa pakikipaglaban sa gabos nindong kalaban na nakapalibot sa saindo, asin maistar kamo nin tiwasay.+ 11 Sa lugar na iyan na pipilion ni Jehova na saindong Diyos na mamugtakan kan saiyang pangaran, diyan nindo dadarahon an gabos na ipinagbubuot ko sa saindo+—an saindong mga dulot na pigtututong, an saindong mga atang, an saindong mga ikasampulong kabtang,*+ an saindong kontribusyon, asin an lambang dulot na iprinomesa nindo ki Jehova. 12 Mag-uugma kamo sa atubangan ni Jehova na saindong Diyos,+ kamo saka an saindong mga aking lalaki, an saindong mga aking babayi, an saindong mga uripon na lalaki asin babayi, asin an mga Levita na nasa laog kan saindong mga siyudad,* huling dai sinda tinawan nin kahirasan o nin mana sa tahaw nindo.+ 13 Siguraduhon mo na dai mo iaatang an saimong mga dulot na pigtututong sa arin man na iba pang lugar na mahiling mo.+ 14 Dapat mong iatang an saimong mga dulot na pigtututong sa lugar sana na pipilion ni Jehova sa saro sa mga teritoryo kan saindong mga tribo, asin duman mo dapat gibuhon an gabos na ipinagbubuot ko sa saimo.+

15 “Alagad ano man na oras na gusto mong* magkakan nin karne,+ puwede kang magbuno nin hayop, sigun sa bendisyon na itinao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong siyudad.* An maati saka an malinig na tawo puwedeng magkakan kaiyan, kun paanong nagkakakan ka nin gasela o nin usa. 16 Pero dai nindo pagkakanon an dugo;+ dapat mong iula iyan sa daga siring sa tubig.+ 17 Dai mo puwedeng kakanon sa laog kan saimong mga siyudad* an ikasampulong kabtang kan saimong tipasi, kan saimong bagong arak, kan saimong lana, an inot na ugbon sa saimong mga baka asin mga karnero,+ an arin man sa saimong mga dulot para sa promesa, an saimong mga gikan-sa-buot na dulot, o an saimong kontribusyon. 18 Dapat mong kakanon iyan sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos.+ Kakakanon mo iyan saka kan saimong aking lalaki, kan saimong aking babayi, kan saimong uripon na lalaki asin babayi, asin kan Levita na nasa laog kan saimong mga siyudad;* asin mag-uugma ka sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong ginigibo. 19 Siguraduhon mo na dai mapabayaan an mga Levita+ sagkod na nabubuhay ka sa saimong daga.

20 “Pag pinahiwas na ni Jehova na saimong Diyos an saimong teritoryo,+ arog kan ipinanuga niya sa saimo,+ asin magsabi ka, ‘Gusto kong magkakan nin karne,’ huling mawot mong magkakan nin karne, puwede kang magkakan nin karne ano man na oras na mawuton mo iyan.+ 21 Kun harayo sa saimo an lugar na pilion ni Jehova na saimong Diyos na mamugtakan kan saiyang pangaran,+ magbuno ka nin baka o nin karnero o nin iba pang ataman na hayop na itinao sa saimo ni Jehova, arog kan ipinagbuot ko sa saimo, asin kakanon mo iyan sa laog kan saimong mga siyudad* ano man na oras na mawuton mo iyan. 22 Puwede mong kakanon iyan kun paanong nagkakakan ka nin gasela asin nin usa;+ an maati asin an malinig na tawo puwedeng magkakan kaiyan. 23 Magin determinado ka sanang marhay na dai pagkakanon an dugo,+ huling an dugo iyo an buhay,*+ asin dai mo dapat pagkakanon an buhay* kaiba kan laman. 24 Dai mo iyan pagkakanon. Dapat mong iula iyan sa daga siring sa tubig.+ 25 Dai mo iyan pagkakanon, tanganing maparahay ka saka an saimong magigin mga aki, huli ta ginigibo mo kun ano an tama sa paghiling ni Jehova. 26 An dapat mo sanang darahon pag nagduman ka sa lugar na pipilion ni Jehova iyo an saimong mga banal na bagay asin an saimong mga dulot para sa promesa. 27 Iaatang mo duman an saimong mga dulot na pigtututong, an laman asin an dugo,+ sa ibabaw kan altar ni Jehova na saimong Diyos, asin an dugo kan saimong mga atang iuula sa gilid kan altar+ ni Jehova na saimong Diyos, pero an laman puwede mong kakanon.

28 “Maingat mong sunudon an gabos na tataramon na ini na ipinagbubuot ko sa saimo, tanganing pirmi kang maparahay saka an saimong magigin mga aki, huling ginigibo mo kun ano an marahay asin an tama sa paghiling ni Jehova na saimong Diyos.

29 “Pag pinuho na ni Jehova na saimong Diyos an mga nasyon na sasakupon mo,+ asin nakaistar ka na sa saindang daga, 30 mag-ingat ka na dai masiod pagkatapos na mapuho sinda sa atubangan mo. Dai ka maghapot manungod sa mga diyos ninda, na sinasabi, ‘Paano daw pinaglingkudan kan mga nasyon na ini an saindang mga diyos? Iyo man iyan an gigibuhon ko.’+ 31 Dai mo paggibuhon iyan ki Jehova na saimong Diyos, huling ginigibo ninda para sa mga diyos ninda an gabos na makababalding bagay na ikinakaungis ni Jehova, pati an pagsulo sa saindang mga aking lalaki asin sa saindang mga aking babayi para iatang sa saindang mga diyos.+ 32 An lambang tataramon na ipinagbubuot ko sa saindo iyo an dapat nindong maingat na gibuhon.+ Dai nindo iyan pagdagdagan, asin dai man nindo iyan pagbawasan.+

13 “Kun magkaigwa sa saindo nin sarong propeta o saro na naghuhula paagi sa mga pangaturugan asin magsabi siya sa saindo nin tanda o senyales, 2 asin magkatotoo an tanda o an senyales na sinabi niya sa saindo mantang nagsasabi siya, ‘Sumunod kita sa ibang mga diyos,’ mga diyos na dai nindo midbid, ‘asin maglingkod kita sa sainda,’ 3 dai kamo magdangog sa mga tataramon kan propetang iyan o kan parapangaturugan na iyan,+ huli ta pinupurbaran kamo ni Jehova na saindong Diyos+ tanganing maaraman kun namumutan nindo si Jehova na saindong Diyos nin bilog nindong puso saka nin bilog nindong kalag.*+ 4 Ki Jehova na saindong Diyos kamo dapat sumunod, sa saiya kamo dapat magpahiling nin pagkatakot, an saiyang mga tugon an dapat nindong utubon, sa saiyang boses kamo dapat magdangog; siya an saro na dapat nindong paglingkudan, asin sa saiya kamo dapat na mangapot.+ 5 Alagad dapat na gadanon an propetang iyan o an parapangaturugan na iyan,+ huling dinagka niya kamong magrebelde ki Jehova na saindong Diyos—na nagluwas sa saindo sa daga nin Ehipto asin nagtubos sa saindo hali sa lugar kun sain kamo nagin mga uripon.* Pigpurbaran niyang parayuon kamo sa dalan na ipinagbuot sa saindo ni Jehova na saindong Diyos na lakawan nindo. Asin dapat nindong halion an karatan sa tahaw nindo.+

6 “Kun an tugang mo, an aki kan saimong ina, o an saimong aking lalaki o an saimong aking babayi o an saimong pinakamamahal na agom o an pinakadayupot mong amigo* pasekretong magpurbar na sutsutan ka, na sinasabi, ‘Mus, maglingkod kita sa ibang mga diyos,’+ mga diyos na dai mo midbid asin dai man midbid kan saimong mga apuon, 7 sa mga diyos kan mga banwaan na nasa palibot nindo, iyan man harani sa saimo o idtong harayo sa saimo, puon sa sarong puro kan daga sagkod sa sarong puro kan daga, 8 dai ka magpadara sa saiya o magdangog sa saiya+ asin dai ka man mahirak sa saiya o magmalasakit sa saiya saka dai mo siya pagprotektaran; 9 imbes, dapat mo nanggad siyang gadanon.+ Ika an inot na maggapo sa saiya para gadanon siya, asin pagkatapos gagapuon man siya kan bilog na banwaan.+ 10 Dapat mo siyang gapuon sagkod na magadan,+ huling hininguwa niyang patalikudon ka ki Jehova na saimong Diyos, na nagluwas sa saimo sa daga nin Ehipto, kun sain ka nagin uripon.* 11 Dangan maaaraman iyan kan bilog na Israel asin magkakatarakot sinda, asin mayo na saindo an magibo giraray nin arog kaiyan karaot na bagay.+

12 “Kun sa saro sa saimong mga siyudad, na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos para istaran, may mabaretaan kang nagsabi, 13 ‘Igwang mga daing serbing tawo na nagruluwas para patalikudon sa Diyos an mga nakaistar sa saindang siyudad, na nagsasarabi: “Mus, maglingkod kita sa ibang mga diyos,” mga diyos na dai mo midbid,’ 14 aramon mo an manungod sa bagay na iyan saka maingat mo iyan na imbestigaran asin usisaon mong marhay;+ asin kun mapatunayan na talagang totoo na ginibo sa tahaw nindo an makababalding bagay na iyan, 15 dapat mo nanggad na garadanon an mga nakaistar sa siyudad na iyan paagi sa espada.+ Laglagon mo iyan saka an gabos na yaon diyan, pati an mga ataman na hayop.+ 16 Dangan tiripunon mo sa tahaw kan plasa kaiyan an gabos na nasamsam, asin suluon mo an siyudad. An samsam magseserbing siring sa bílog na dulot para ki Jehova na saimong Diyos. An siyudad na iyan magigin permanenteng tambak na kagabaan. Dai iyan dapat itugdok liwat. 17 Dai ka magkua nin ano man na bagay na nakatagama sa kalaglagan,*+ tanganing mahali an grabeng kaanggutan ni Jehova asin kahirakan ka saka pagmalasakitan asin padakulon ka niya, arog kan isinumpa niya sa saimong mga apuon.+ 18 Huli ta dapat mong sunudon si* Jehova na saimong Diyos paagi sa pag-utob kan gabos niyang tugon na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan. Sa paaging iyan, ginigibo mo kun ano an tama sa paghiling ni Jehova na saimong Diyos.+

14 “Mga aki kamo ni Jehova na saindong Diyos. Dai nindo paggurutan an saindong sadiri+ o pag-ahiton an saindong mga kiray* para sa sarong nagadan.+ 2 Huli ta saro kang banal na banwaan+ ki Jehova na saimong Diyos, asin pinili ka ni Jehova na magin saiyang banwaan, an saiyang espesyal na pagsadiri,* hali sa gabos na banwaan na yaon sa ibabaw kan daga.+

3 “Dai ka magkakan nin ano man na makababaldi.+ 4 Ini an mga hayop na puwede nindong kakanon:+ an baka, an karnero, an kanding, 5 an usa, an gasela, an usang corzo,* an layas na kanding, an antelop, an layas na karnero, asin an karnerong-bukid. 6 Puwede nindong kakanon an ano man na hayop na baak sa duwa an kuko asin nagngunguta giraray kan saindang kinakan. 7 Alagad, dai nindo pagkakanon an minasunod na mga hayop na nagngunguta giraray kan kinakan o baak an mga kuko: an kamelyo, an kuneho, asin an kuneho sa kagagapuan,* huling an mga iyan nagngunguta giraray nin kinakan pero bakong baak an mga kuko. Maati an mga iyan para sa saindo.+ 8 Siring man an urig, huling baak an kuko kaiyan pero dai iyan nagngunguta giraray nin kinakan. Maati iyan para sa saindo. Dai nindo pagkakanon an karne kaiyan o pagdutan an bangkay kan mga iyan.

9 “Sa gabos na nabubuhay na linalang sa katubigan, ini an mga puwede nindong kakanon: An ano man na may mga parikpik saka kiskis puwede nindong kakanon.+ 10 Pero dai nindo pagkakanon an ano man na mayo nin mga parikpik asin kiskis. Maati iyan para sa saindo.

11 “Puwede nindong kakanon an ano man na malinig na gamgam. 12 Pero dai nindo pagkakanon an mga ini: an agila, an kulagong-dagat, an itom na buwitre,+ 13 an pulang kulago,* an itom na kulago, an gabos na iba pang klase nin kulago, 14 an gabos na klase nin uwak, 15 an ostrits, an butbut-kuwaw, an tagkaro,* an gabos na klase nin palkon, 16 an sadit na butbut-kuwaw, an butbut-kuwaw na halaba an talinga, an sisne,* 17 an pelikano, an buwitre, an kormoran, 18 an sigwenya,* an gabos na klase nin talaod,* an abubilya, asin an paniki. 19 An gabos na insektong may pakpak na nag-iiriba-iba maati para sa saindo. Dai dapat pagkakanon an mga iyan. 20 Puwede nindong kakanon an ano man na malinig na naglalayog na linalang.

21 “Dai kamo magkakan nin ano man na hayop na nakuang gadan.+ Puwede mong itao iyan sa dayuhan na residente na nakaistar sa laog kan saimong mga siyudad,* asin puwede niya iyan kakanon, o puwede iyan ipabakal sa sarong dayuhan. Huli ta saro kang banal na banwaan ki Jehova na saimong Diyos.

“Dai mo pagpakalakagaan an ugbon na kanding sa gatas kan saiyang ina.+

22 “Dai ka magpalta sa pagtao taon-taon kan ikasampulong kabtang* kan gabos na bunga kan saimong banhi na itinanom mo sa saimong uma.+ 23 Kakakanon mo sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos, sa lugar na pipilion niya na mamugtakan kan saiyang pangaran, an ikasampulong kabtang kan saimong tipasi, kan saimong bagong arak, kan saimong lana, asin an inot na ugbon sa saimong mga baka asin mga karnero,+ tanganing manudan mo na pirming magkaigwa nin pagkatakot ki Jehova na saimong Diyos.+

24 “Pero kun halawigon an babaklayon mo asin kun dai mo iyan kayang darahon pasiring sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos para sa saiyang pangaran+ huli ta harayo iyan sa saimo (huling bebendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos), 25 kun siring, puwede mo iyan ipabakal para magin kuwarta, asin dara an kabaklan, magpasiring ka sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos. 26 Dangan puwede mong ipambakal an kuwarta nin ano man na gusto mo*—mga baka, mga karnero, mga kanding, arak saka iba pang inumon na de-alkohol, asin ano man na magustuhan mo;* asin makakan ka duman sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos asin mag-uugma, ika saka an saimong pamilya.+ 27 Asin dai mo pagpabayaan an Levita na nasa laog kan saimong mga siyudad,+ huli ta dai siya tinawan nin kahirasan o nin mana sa tahaw mo.+

28 “Sa katapusan kan kada tulong taon, dapat mong darahon an bilog na ikasampulong kabtang kan saimong mga produkto sa taon na iyan asin ibugtak iyan sa laog kan saimong mga siyudad.+ 29 Dangan an Levita, na dai tinawan nin kahirasan o nin mana sa tahaw mo, an dayuhan na residente, an aki na mayo nang ama,* asin an babaying balo na nasa laog kan saimong mga siyudad maarabot asin makarakan sagkod na mabasog.+ Sa siring, bebendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong ginigibo.+

15 “Sa katapusan kan kada pitong taon, dapat kang gumibo nin pagpatalingkas.+ 2 Arog kaini an paagi nin pagpatalingkas: An lambang nagpautang papatalingkason an saiyang kapwa sa utang kaini. Dai niya dapat pagsingilon an saiyang kapwa o an saiyang tugang, huling idedeklarar iyan na pagpatalingkas para ki Jehova.+ 3 Puwede mong singilon an sarong dayuhan,+ pero dai mo pagsingilon an ano man na utang sa saimo kan saimong tugang. 4 Alagad, dai dapat magin pobre an siisay man sa saindo, huli ta siguradong bebendisyunan ka ni Jehova+ sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos para magin sadiri mo bilang mana, 5 iyan kun susunudon mong marhay an mga sinasabi* ni Jehova na saimong Diyos asin maingat mong uutubon an gabos na tugon na ini na itinatao ko sa saimo ngunyan.+ 6 Huli ta bebendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos arog kan ipinanuga niya sa saimo, asin mapautang ka* sa dakul na nasyon, alagad dai mo kakaipuhanon na mangutang;*+ asin dodominaron mo an dakul na nasyon, pero dai sinda madominar sa saimo.+

7 “Kun an saro sa saimong mga tugang magin pobre sa saro sa saimong mga siyudad sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, dai mo pagpatagason an saimong puso sa saimong pobreng tugang asin dai ka magin kuripot* sa saiya.+ 8 Huli ta dapat kang magin bukas-palad sa saiya+ asin dapat mo nanggad siyang pautangon* kan ano man na kaipuhan o katikapuhan niya. 9 Mag-ingat ka na dai magkaigwa sa saimong puso kan maraot na ideyang ini, ‘Harani na an ikapitong taon, an taon nin pagpatalingkas,’+ tapos dai ka magin bukas-palad sa saimong pobreng tugang asin dai mo lamang siya tawan nin ano man. Kun mag-apod siya ki Jehova asin magreklamo laban sa saimo, magkakasala ka.+ 10 Dapat kang magin bukas-palad sa pagtao sa saiya,+ asin dai ka* magtao sa saiya na napipiritan; huling dahil kaiyan kaya ka bebendisyunan ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong ginigibo asin paghihinguwa.+ 11 Huli ta dai mawawaran nin pobre sa saimong daga.+ Iyan an dahilan kaya pinagbubutan taka, ‘Dapat kang magin bukas-palad* sa saimong tugang na nagsasakit asin pobre sa saimong daga.’+

12 “Kun saro sa saimong mga tugang, sarong lalaki o babaying Hebreo, an ipinabakal sa saimo asin nagserbi na sa saimo nin anom na taon, dapat mo siyang patalingkason sa ikapitong taon.+ 13 Asin kun papatalingkason mo na siya, dai mo siya pagpahalion na mayo lamang darang ano man. 14 Bukas-palad mo siyang tawan nin hali sa saimong aripumpon, sa saimong ginikan, asin sa saimong gibuhan nin lana saka pugaan nin ubas. Tawan mo siya sigun sa bendisyon sa saimo ni Jehova na saimong Diyos. 15 Girumduma na nagi kang uripon sa daga nin Ehipto asin na tinubos ka ni Jehova na saimong Diyos. Iyan an dahilan kaya pinagbubutan taka ngunyan na gibuhon ini.

16 “Pero kun sabihon niya sa saimo, ‘Dai ako mahali sa saimo!’ dahil namumutan ka niya saka an saimong pamilya, huling maugma siya sa paglilingkod sa saimo,+ 17 dapat kang kumua nin guwat* tapos labutan* mo kaiyan an saiyang talinga sa pinto, asin magigin uripon mo siya sa bilog niyang buhay. Iyo man iyan an dapat mong gibuhon sa saimong uripon na babayi. 18 Pag pinatalingkas mo siya asin naghali na siya sa saimo, dai mo iyan ibilang na bakong makatanusan,* huli ta doble sa itinatangdan sa sarong tangdanan na trabahador an halaga kan pagserbi niya sa saimo sa laog nin anom na taon, saka binendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos sa gabos na bagay.

19 “Pabanalon mo an lambang inot na ugbon na lalaki kan saimong mga baka asin kan saimong mga karnero para ki Jehova na saimong Diyos.+ Dai mo ipantrabaho an inot na ugbon sa saimong mga baka,* asin dai mo man pagguntingan an inot na ugbon sa saimong mga karnero. 20 Taon-taon, kakakanon mo iyan saka kan saimong pamilya sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos sa lugar na pipilion ni Jehova.+ 21 Pero kun igwa iyan nin depekto—pilay, buta, o iba pang grabeng depekto—dai mo iyan iatang ki Jehova na saimong Diyos.+ 22 Dapat mong kakanon iyan sa laog kan saimong mga siyudad.* Puwedeng magkakan kaiyan an maati asin an malinig na tawo, na ibinibilang iyan na garo gasela o usa.+ 23 Pero dai mo pagkakanon an dugo kaiyan;+ dapat mong iula iyan sa daga na siring sa tubig.+

16 “Tandaan mo an bulan nin Abib,* asin iselebrar mo an Paskuwa para ki Jehova na saimong Diyos,+ huli ta sarong banggi kaidto sa bulan nin Abib, ilinuwas ka sa Ehipto ni Jehova na saimong Diyos.+ 2 Asin dapat mong iatang ki Jehova na saimong Diyos an pandulot sa Paskuwa,+ hali sa aripumpon asin sa mga baka,+ sa lugar na pipilion ni Jehova na mamugtakan kan saiyang pangaran.+ 3 Dai ka magkakan nin ano man na may lebadura kaiba kaiyan;+ sa laog nin pitong aldaw, dapat kang magkakan nin tinapay na daing lebadura, an tinapay nin pagsakit, huli ta luminuwas ka sa daga nin Ehipto na naghihidali.+ Gibuhon mo ini tanganing dai mo malingawan sa bilog mong buhay an aldaw na luminuwas ka sa daga nin Ehipto.+ 4 Sa laog nin pitong aldaw, mayo dapat nin mahihiling na masang pampausbog sa bilog mong teritoryo,+ asin kun manungod sa karne na iaatang mo sa banggi sa inot na aldaw, mayo dapat nin ano man na matada kaiyan sa magdamlag asin maagahan pa.+ 5 Dai mo puwedeng iatang an pandulot sa Paskuwa sa maski arin na sanang siyudad na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos. 6 Imbes, dapat iyan na gibuhon sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos na mamugtakan kan saiyang pangaran. Dapat mong iatang an pandulot sa Paskuwa sa banggi pagkasulnop kan aldaw,+ sa petsa* na luminuwas ka sa Ehipto. 7 Lutuon mo iyan asin kakanon+ sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos,+ asin pagkaaga puwede ka nang bumalik sa sadiri mong mga tolda. 8 Anom na aldaw kang dapat na magkakan nin tinapay na daing lebadura, asin sa ikapitong aldaw magkakaigwa nin sagradong pagtiripon para ki Jehova na saimong Diyos. Dai ka dapat magtrabaho.+

9 “Magbilang ka nin pitong semana. Pupunan mo an pagbilang nin pitong semana sa inot na paggamit mo nin asyab para gapason an sebada.+ 10 Dangan iselebrar mo an Kapiyestahan nin mga Semana para ki Jehova na saimong Diyos+ paagi sa pagdara mo kan saimong gikan-sa-buot na dulot, na sigun sa bendisyon na itinao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+ 11 Asin sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos na mamugtakan kan saiyang pangaran, mag-ugma ka duman sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos, ika saka an saimong aking lalaki, an saimong aking babayi, an saimong uripon na lalaki, an saimong uripon na babayi, an Levita na nasa laog kan saimong mga siyudad,* saka an dayuhan na residente, an aki na mayo nang ama,* asin an babaying balo, na nasa tahaw nindo.+ 12 Girumduma na nagi kang uripon sa Ehipto,+ asin utubon mo saka gibuhon an mga regulasyon na ini.

13 “Dapat mong iselebrar an Kapiyestahan nin mga Payag-payag*+ sa laog nin pitong aldaw pag tinitipon mo na an mga hali sa saimong ginikan asin an mga hali sa saimong gibuhan nin lana saka pugaan nin ubas. 14 Mag-ugma ka sa panahon kan saimong kapiyestahan,+ ika saka an saimong aking lalaki, an saimong aking babayi, an saimong uripon na lalaki, an saimong uripon na babayi, an Levita, an dayuhan na residente, an aki na mayo nang ama, asin an babaying balo, na nasa laog kan saimong mga siyudad. 15 Pitong aldaw mong iseselebrar an kapiyestahan+ para ki Jehova na saimong Diyos sa lugar na pipilion ni Jehova, huli ta bebendisyunan ni Jehova na saimong Diyos an gabos mong aanihon asin an gabos mong ginigibo,+ asin siguradong magigin magaya-gaya ka nanggad.+

16 “Tulong beses kada taon, an gabos na lalaki sa saindo dapat na umatubang ki Jehova na saimong Diyos sa lugar na pipilion niya: sa Kapiyestahan nin Tinapay na Daing Lebadura,+ sa Kapiyestahan nin mga Semana,+ asin sa Kapiyestahan nin mga Payag-payag,*+ asin dai nin siisay man sa sainda an mag-atubang ki Jehova na mayo lamang nin dara. 17 An regalo na dadarahon kan kada saro dapat na sigun sa bendisyon na itinao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+

18 “Dapat kang magtalaga nin mga hukom+ asin mga opisyal para sa kada tribo sa gabos na siyudad* na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, asin sinda an mahusgar nin may katanusan sa banwaan. 19 Dai mo pagbiribidon an hustisya+ asin mayo ka dapat nin ipinapaurog+ saka dai ka mag-ako nin suhol, huli ta nabubuta kan suhol an mga mata kan madunong+ asin nabibiribid kaiyan an mga tataramon kan matanos. 20 An hustisya, iyo, an hustisya, dapat mong pagmaigutan iyan na ipahiling,+ tanganing padagos kang mabuhay asin magin sadiri an daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.

21 “Dai ka magtanom nin ano man na kahoy bilang sagradong poste*+ harani sa ginibo mong altar para ki Jehova na saimong Diyos.

22 “Dai ka man magpatindog nin sagradong harigi,+ sarong bagay na ikinakaungis ni Jehova na saimong Diyos.

17 “Dai ka mag-atang ki Jehova na saimong Diyos nin torong baka o karnero na may depekto o ano man na kaninan, huli ta magigin makababaldi iyan ki Jehova na saimong Diyos.+

2 “Kun igwa sa saindo nin lalaki o babayi, sa arin man sa saimong mga siyudad na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, na naggigibo nin maraot sa paghiling ni Jehova na saimong Diyos saka nagbabalga sa saiyang tipan,+ 3 asin naparayo siya saka suminamba sa ibang mga diyos asin duminuko sa sainda o sa aldaw o sa bulan o sa bilog na hukbo sa kalangitan,+ sarong bagay na dai ko ipinagbuot,+ 4 asin isinumbong iyan sa saimo o nabaretaan mo an manungod diyan, dapat mong imbestigaran na marhay an bagay na iyan. Kun mapatunayan+ na talagang ginibo an makababalding bagay na iyan sa Israel, 5 dapat mong darahon sa luwas kan mga trangkahan kan siyudad an lalaki o an babayi na naggibo kan maraot na bagay na iyan, asin an lalaki o an babayi dapat na gapuon sagkod na magadan.+ 6 An saro na maninigong magadan dapat na gadanon sa testimonya* nin duwang testigo o nin tulong testigo.+ Dai siya gagadanon kun saro sanang testigo an matao nin testimonya.+ 7 An mga testigo an dapat na inot na maggapo sa saiya para gadanon siya, asin pagkatapos gagapuon man siya kan bilog na banwaan. Dapat mong halion an karatan sa tahaw mo.+

8 “Kun sa saro sa saimong mga siyudad may maglataw na kaso na masakiton para sa saimo na desisyunan, iyan man kaso nin paggadan*+ o kaso dapit sa kun siisay an may legal na deretso sa sarong bagay o kaso nin madahas na gibo o iba pang kaso nin pagpasuruhay, magpasiring ka sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos.+ 9 Magpasiring ka sa mga Levitang saserdote asin sa hukom+ na naglilingkod sa panahon na iyan, asin iatubang mo sa sainda an kaso, asin sasabihon ninda sa saimo an desisyon sa kaso.+ 10 Dangan sunudon mo an desisyon na sasabihon ninda sa saimo sa lugar na pipilion ni Jehova. Gibuhon mo nanggad an gabos na sasabihon ninda sa saimo. 11 Humiro ka kauyon kan katugunan na ipapahiling ninda sa saimo asin kan desisyon na sasabihon ninda sa saimo.+ Dai ka nanggad magsuway* sa desisyon na sasabihon ninda sa saimo.+ 12 An tawo na magin pangahas paagi sa dai pagdangog sa saserdote na naglilingkod ki Jehova na saimong Diyos o sa hukom dapat na magadan.+ Dapat mong halion an karatan sa Israel.+ 13 Dangan maaaraman iyan kan bilog na banwaan asin magkakatarakot sinda, asin dai na sinda magigin pangahas pa.+

14 “Pag nakalaog ka na sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos asin nagin sadiri mo na iyan saka diyan ka na nakaistar, tapos magsabi ka, ‘Manombra ako nin magigin hadi ko arog kan gabos na nasyon na nakapalibot sa sako,’+ 15 kun arog kaiyan, dapat mo nanggad na nombrahan bilang hadi an saro na pipilion ni Jehova na saimong Diyos.+ An nonombrahan mong hadi dapat na hali sa saimong mga tugang. Dai ka puwedeng magnombra nin sarong dayuhan na bako mo man tugang. 16 Alagad, dai siya dapat magpadakul nin mga kabayo+ asin dai man niya pagpabalikon sa Ehipto an banwaan tanganing magkua pa nin dakul na kabayo,+ huling sinabihan kamo ni Jehova, ‘Dai na kamo nuarin man magbalik sa dalan na ini.’ 17 Asin dai siya dapat mag-agom nin dakul, tanganing dai maparayo sa tamang dalan an saiyang puso;+ asin dai man siya dapat magtipon nin dakulon na plata saka bulawan.+ 18 Pag nagtukaw na siya sa trono kan saiyang kahadian, dapat niyang kopyahon sa sarong libro* an Katugunan na ini; kokopyahon niya an nakasurat na Katugunan na iniingatan kan mga Levitang saserdote.+

19 “Magdadanay iyan sa saiya, asin dapat niyang basahon iyan sa bilog niyang buhay,+ tanganing makanuod siya na magkaigwa nin pagkatakot ki Jehova na saiyang Diyos asin na utubon an gabos na tataramon sa Katugunan na ini saka an mga regulasyon kaini.+ 20 Sa siring, an saiyang puso dai magigin mapalangkaw sa saiyang mga tugang, asin dai nanggad siya masuway sa tugon,* tanganing magdanay siya nin halawig na panahon sa saiyang kahadian, siya saka an saiyang mga aki sa tahaw nin Israel.

18 “An mga Levitang saserdote, asin sa katunayan an bilog na tribo ni Levi, dai tatawan nin kahirasan o nin mana sa Israel. Makakan sinda kan mga dulot na pinaagi sa kalayo na para ki Jehova, na iyo an saiyang mana.+ 2 Kaya dai sinda magkakaigwa nin mana sa tahaw kan saindang mga tugang. Si Jehova an saindang mana, arog kan sinabi niya sa sainda.

3 “Ngunyan, ini an maninigong kahirasan kan mga saserdote hali sa banwaan: Pag mag-atang an siisay man, iyan man torong baka o karnero, dapat niyang itao sa saserdote an abaga, an mga panga, asin an tulak kaiyan. 4 Dapat mong itao sa saiya an mga inot na bunga kan saimong tipasi, an mga inot mong bagong arak, an mga inot mong lana, asin an inot na ginunting na mga barahibo hali sa saimong aripumpon.+ 5 Pinili siya ni Jehova na saimong Diyos, siya saka an saiyang mga aki, hali sa gabos mong tribo para maglingkod sa ngaran ni Jehova sa gabos na panahon.+

6 “Pero kun an sarong Levita maghali sa saro sa saimong mga siyudad sa Israel kun sain siya nakaistar+ asin gusto niyang* magduman sa lugar na pipilion ni Jehova,*+ 7 puwede siyang maglingkod duman sa ngaran ni Jehova na saiyang Diyos kapareho kan ginigibo kan gabos niyang tugang, an mga Levita, na naglilingkod duman sa atubangan ni Jehova.+ 8 Mag-aako siya nin kaparehong kahirasan nin kakanon kaiba ninda,+ apuwera pa sa mareresibi niya hali sa kabaklan kan namana niyang mga pagsadiri.

9 “Pag nakalaog ka na sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, dai mo pagpurbaran na arugon an makababalding mga gibo-gibo kan mga nasyon na idto.+ 10 Dai dapat magkaigwa sa saindo nin siisay man na nagsusulo kan saiyang aking lalaki o kan saiyang aking babayi bilang atang,*+ nin siisay man na naghuhula,+ nin siisay man na nagmamahika,+ nin siisay man na naghahanap nin mga senyales,+ nin parakulam,+ 11 nin siisay man na naggagamit nin orasyon para gibuhan nin maraot an iba, nin siisay man na nagkokonsulta sa sarong espiritista+ o parahula,+ o nin siisay man na naghahapot sa gadan.+ 12 Huli ta an siisay man na naggigibo kan mga bagay na iyan makababaldi ki Jehova, asin huli sa makababalding mga gibong iyan kaya pinapalayas sinda ni Jehova na saimong Diyos sa atubangan mo. 13 Dapat na magi kang daing katuyawan sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos.+

14 “Huli ta an mga nasyon na ini na sinasakop mo nagdadangog sa mga nagmamahika+ asin naghuhula,+ pero dai itinutugot ni Jehova na saimong Diyos na gibuhon mo an ano man na kapareho kaiyan. 15 Si Jehova na saimong Diyos manombra para sa saimo nin sarong propetang arog ko hali sa mga tugang mo. Dapat kamong magdangog sa saiya.+ 16 Simbag iyan sa hinagad mo ki Jehova na saimong Diyos duman sa Horeb kan aldaw na nagkatiripon kamo duman*+ kan sabihon mo, ‘Dai mo na ipadangog sa sako an boses ni Jehova na sakuyang Diyos o ipahiling pa an dakulang kalayong ini, para dai ako magadan.’+ 17 Dangan sinabi sa sako ni Jehova, ‘Marahay an sinabi ninda. 18 Manombra ako para sa sainda nin sarong propetang arog mo+ hali sa mga tugang ninda, tapos sasabihon ko sa saiya an sakuyang mensahe,+ asin sasabihon niya sa sainda an gabos na ipagbuot ko sa saiya.+ 19 Tunay nanggad, papanimbagon ko an tawo na dai madangog sa sakuyang mensahe na sasabihon niya sa ngaran ko.+

20 “‘Kun an siisay man na propeta may kapangahasan na magtaram nin mensahe sa ngaran ko na dai ko man ipinagbuot sa saiya na sabihon niya o kun magtaram siya sa ngaran nin ibang mga diyos, an propetang iyan dapat na magadan.+ 21 Alagad, tibaad sabihon mo sa saimong puso: “Paano mi maaaraman na bako ki Jehova hali an mensahe?” 22 Pag an propeta nagtaram sa ngaran ni Jehova asin an sinabi niya dai nautob o dai nagkatotoo, kun siring, bako ki Jehova hali an mensahe. Nagin pangahas an propeta sa pagtaram niya kaiyan. Dai ka dapat matakot sa saiya.’

19 “Pag linaglag na ni Jehova na saimong Diyos an mga nasyon na an daga itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos asin pag naagaw mo na iyan sa sainda asin nakaistar ka na sa saindang mga siyudad saka sa saindang mga harong,+ 2 dapat kang pumili nin tulong siyudad sa dagang itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos para magin pagsadiri.+ 3 Dapat mong bangaon sa tulong parte an teritoryo kan daga na itinao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos para magin pagsadiri, asin maggibo ka nin mga tinampo tanganing an siisay man na nakagadan puwedeng dumulag pasiring sa saro sa mga siyudad na iyan.

4 “Ini an dapat gibuhon kan saro na nakagadan para magdanay siyang buhay: Kun dai niya tinutuyong natamaan an saiyang kapwa asin dai man siya dating naungis sa saiya;+ 5 halimbawa, siya saka an saiyang kapwa nagpasiring sa kadlagan para mangua nin kahoy, asin kan papaludon na niya an puon nin kahoy gamit an saiyang patok, an tarom kan patok natangkas sa tugod asin tinamaan kaiyan an saiyang kapwa na iyo an ikinagadan kaini; an nakagadan dapat na dumulag sa saro sa mga siyudad na iyan para magdanay na buhay.+ 6 Pero kun harayuon an siyudad, tibaad lapagon siya kan parabalos kan dugo+ huli sa grabeng kaanggutan kaini* asin maabutan siya tapos gadanon. Alagad, dai siya maninigong magadan, huling dai man siya dating naungis sa saiyang kapwa.+ 7 Iyan an dahilan kaya pinagbubutan taka: ‘Magpili ka nin tulong siyudad.’

8 “Kun pahiwason na ni Jehova na saimong Diyos an saimong teritoryo arog kan isinumpa niya sa saimong mga apuon+ asin kun itinao na niya sa saimo an bilog na daga na ipinanuga niyang itatao sa saimong mga apuon+ 9 —basta maimbod mong utubon an gabos na pagbuot na ini na itinatao ko sa saimo ngunyan, an kamutan si Jehova na saimong Diyos asin an maglakaw sa saiyang mga dalan sa gabos na panahon+—dapat mong dagdagan an tulong siyudad na ini nin tulo pang siyudad.+ 10 Sa paaging ini, mayong dugo nin tawong daing sála an mapapabulos+ sa saimong daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos bilang mana, asin dai ka magkakasala sa dugo.+

11 “Pero kun nauungis an sarong tawo sa saiyang kapwa+ asin inabangan niya ini para atakihon dangan nagkaigwa ini* nin grabeng tama huli sa pag-atake niya asin nagadan ini, tapos duminulag siya pasiring sa saro sa mga siyudad na iyan, 12 ipapakua siya duman kan kamagurangan kan saiyang siyudad asin itatao siya sa kamot kan parabalos kan dugo, asin dapat siyang magadan.+ 13 Dai ka dapat mahirak* sa saiya, asin dapat mong halion sa Israel an kasalan sa paggadan* nin tawong daing sála+ tanganing maparahay ka.

14 “Pag inako mo na an saimong mana sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos para magin pagsadiri, dai mo paghiruon an muhon kan saimong kataid+ sa lugar kun sain iyan ilinaag kan saimong mga apuon.

15 “Dai puwedeng ideklarar* na nagkasala an saro kun saro sanang testigo an magpapatotoo na nakagibo siya nin ano man na sala o ano man na kasalan.+ Sa testimonya* nin duwang testigo o sa testimonya nin tulong testigo dapat na makumpirmar an lambang bagay.+ 16 Kun an sarong testigo na may maraot na intensiyon magtestigo laban sa sarong tawo asin akusaran niya ini,+ 17 sindang duwa dapat na tumindog sa atubangan ni Jehova, sa atubangan kan mga saserdote asin kan mga hukom na naglilingkod sa panahon na iyan.+ 18 Maingat na maimbestigar an mga hukom,+ asin kun nagputik an nagtestigo asin bakong totoo an akusasyon niya sa saiyang tugang, 19 dapat nindong gibuhon sa saiya an pigpakana niyang gibuhon sa saiyang tugang,+ asin dapat mong halion an karatan sa tahaw mo.+ 20 Maaaraman iyan kan gabos na iba pa asin magkakatarakot sinda, asin dai na sinda nuarin man magibo nin ano man na arog kaiyan na maraot na bagay sa saindo.+ 21 Dai ka dapat mahirak:*+ Buhay* para sa buhay,* mata sa mata, ngipon sa ngipon, kamot sa kamot, bitis sa bitis.+

20 “Kun makigiyera ka sa saimong mga kalaban asin mahiling mo na mas dakul an saindang mga kabayo asin mga karwahe saka mga tropa kisa kan sa saimo, dai ka matakot sa sainda, huli ta nasa kaibanan mo si Jehova na saimong Diyos na nagluwas sa saimo sa daga nin Ehipto.+ 2 Pag madali na kamong makipaglaban, dapat na magrani an saserdote sa mga suldados asin kaulayon sinda.+ 3 Dapat niyang sabihan sinda, ‘Danguga, O Israel, madali na kamong makipaglaban sa saindong mga kalaban. Dai kamo pangluyahan nin buot. Dai kamo matakot o makubhanan o magtakig dahil sa sainda, 4 huli ta si Jehova na saindong Diyos kaibanan nindong nagmamartsa tanganing makipaglaban sa saindong mga kalaban para sa saindo asin tanganing iligtas kamo.’+

5 “Dapat man na sabihan kan mga opisyal an mga suldados, ‘Siisay sa saindo an kakapatugdok pa sana nin harong asin dai niya pa iyan naiistaran?* Magpuli na siya sa saiyang harong, ta tibaad magadan siya sa ralaban asin ibang tawo an mainot na mag-istar duman. 6 Siisay sa saindo an nagtanom nin mga ubas asin dai niya pa iyan nagugunuan nin bunga? Magpuli na siya asin magbalik sa saiyang harong, ta tibaad magadan siya sa ralaban asin iba an magguno kan mga bunga kaiyan. 7 Siisay sa saindo an nakipagtrato nang magpakasal? Magpuli na siya asin magbalik sa saiyang harong,+ ta tibaad magadan siya sa ralaban asin agumon nin ibang lalaki an saiyang katrato.’ 8 Dapat man na haputon kan mga opisyal an mga suldados, ‘Siisay sa saindo an natatakot saka pinangluluyahan nin buot?+ Dapat na magpuli na siya sa saiyang harong, tanganing dai siya magin dahilan na pangruluyahan man nin buot an saiyang mga tugang arog niya.’*+ 9 Pag tapos nang makipag-ulay sa mga suldados an mga opisyal, dapat sindang magpili nin mga pamayo kan mga hukbo tanganing iyo an manginot sa mga suldados.

10 “Kun magduman ka sa sarong siyudad para salakayon iyan, ipaisi mo sa mga tawo diyan an mga kondisyon para sa pakipagkatuninungan.+ 11 Kun mag-uyon sinda sa kondisyon na sasabihon mo sa sainda asin buksan ninda an saindang mga trangkahan, an gabos na tawo na yaon duman magigin uripon mo, asin magseserbi sinda sa saimo.+ 12 Pero kun habo nindang makipagkatuninungan sa saimo, imbes, makipaglaban sinda sa saimo, dapat mong salikupan an siyudad na iyan, 13 asin siguradong itatao iyan sa saimong kamot ni Jehova na saimong Diyos, tapos garadanon mo an gabos na lalaki na yaon diyan paagi sa espada. 14 Alagad, puwede mong kuruanon an mga babayi, an mga aki, an mga ataman na hayop, asin an gabos na yaon sa siyudad, an gabos na pagsadiri ninda,+ asin kakakanon mo an mga masasamsam mo sa saimong mga kalaban, an mga samsam na itinao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+

15 “Iyan an gigibuhon mo sa gabos na siyudad na harayong marhay sa saimo na dai kabilang sa mga siyudad kan hararaning mga nasyon na ini. 16 Pero sa mga siyudad kan mga banwaan na ini, na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos bilang mana, mayo kang itatadang buhay.+ 17 Imbes, dapat na biyo mo sindang laglagon, an mga Hiteo, an mga Amorita, an mga Canaanita, an mga Perizita, an mga Hivita, asin an mga Jebusita,+ arog kan ipinagbuot sa saimo ni Jehova na saimong Diyos; 18 tanganing dai ninda kamo matukduan na arugon an gabos nindang makababalding mga gibo-gibo na ginibo ninda para sa saindang mga diyos, na magigin dahilan na magkasala kamo ki Jehova na saindong Diyos.+

19 “Kun salikupan mo an sarong siyudad para masakop iyan asin dakul na aldaw ka nang nakikipaglaban diyan, dai mo pagpaludon an mga puon nin kahoy na yaon diyan. Puwede mong kakanon an mga bunga kaiyan, pero dai mo dapat pagpaludon an mga iyan.+ Huli ta sasalakayon* mo daw an sarong kahoy kapareho kan pagsalakay mo sa sarong tawo? 20 Puwede mo sanang paludon an sarong kahoy kun aram mong dai iyan namumunga nin bunga na puwedeng kakanon. Puwede mo iyan na paludon asin gamiton sa paggibo nin mga pansalikop sa siyudad na nakikigiyera sa saimo sagkod na bumagsak iyan.

21 “Kun igwa nin makuang bangkay nin tawong ginadan sa sarong langtad kan daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos para magin pagsadiri asin dai aram kun siisay an naggadan sa saiya, 2 dapat na magluwas an saimong kamagurangan saka mga hukom+ asin sukulon an distansiya kan bangkay sa mga siyudad sa palibot kaiyan. 3 Dangan an kamagurangan kan siyudad na pinakaharani sa bangkay dapat na magkua nin sarong ugbon na baka na dai pa nagagamit sa pagtrabaho asin dai pa nasasakalan. 4 Dadarahon kan kamagurangan kan siyudad na iyan an baka pasiring sa sarong kababan* na igwa nin tubig pero dai pig-aarado o pigsasabwagan nin banhi, asin dapat nindang barion an liog kan ugbon na baka duman sa kababan.+

5 “Asin maduman an mga Levitang saserdote huling pinili sinda ni Jehova na saimong Diyos tanganing maglingkod sa saiya+ asin tanganing magbendisyon sa ngaran ni Jehova.+ Sasabihon ninda kun paano reresolberan an gabos na kaso na may koneksiyon sa kadahasan.+ 6 Dangan an gabos na kamagurangan kan siyudad na pinakaharani sa bangkay dapat na maghanaw kan saindang mga kamot+ sa ibabaw kan ugbon na baka na binari an liog sa kababan, 7 asin dapat nindang sabihon, ‘Bako an samong mga kamot an nagpabulos kan dugong ini, asin dai mi man nahiling an pagpabulos kaiyan. 8 Dai mo pagpanimbagon huli kaini an saimong banwaan na Israel, na saimong tinubos,+ O Jehova, asin dai mo pagtugutan na magdanay sa saimong banwaan na Israel an kasalan sa paggadan* nin tawong daing sála.’+ Sa siring, dai sinda sisingilon sa pagkakasala sa dugo. 9 Sa paaging ini, mahahali mo sa tahaw mo an kasalan sa paggadan nin tawong daing sála paagi sa paggibo kan tama sa paghiling ni Jehova.

10 “Kun makigiyera ka sa saimong mga kalaban asin dinaog sinda ni Jehova na saimong Diyos para sa saimo tapos dinara mo sindang bihag,+ 11 asin nahiling mo sa mga bihag an sarong magayon na babayi tapos nagkagusto ka sa saiya asin gusto mo siyang agumon, 12 puwede mo siyang darahon sa saimong harong. Dangan, dapat niyang ahitan an saiyang payo, asikasuhon an saiyang mga kuko, 13 saka hubaon an bado na sulot niya kan siya magin bihag, tapos mag-istar siya sa saimong harong. Sarong bulan siyang matangis para sa saiyang ama saka sa saiyang ina,+ asin pagkatapos, puwede ka nang makidurog sa saiya; asin magigi kamong mag-agom. 14 Pero kun dai mo siya mauyunan, dapat mo siyang pabayaan na maghali+ sain man niya gustong magduman.* Pero dai mo siya puwedeng ipabakal o maltratuhon, huling sinupog mo na ngani siya.

15 “Kun an sarong lalaki igwa nin duwang agom asin mas namumutan niya an saro kisa sa saro* tapos nagkaigwa siya nin aking lalaki sa saindang duwa asin an panganay na aki iyo an aki kan saro na dai namumutan,+ 16 sa aldaw na itatao na niya an magigin mana kan saiyang mga aki, dai puwede na an ibibilang niyang panganay iyo an aki kan namumutan, na binabaliwala an deretso kan aki kan dai namumutan, an panganay. 17 Dapat niyang midbidon bilang panganay an aki kan dai namumutan. Doble an itatao niyang kahirasan sa saiya hali sa gabos na pagsadiri niya, huling siya an kapinunan kan saiyang kakayahan na magkaaki. Siya an may deretso bilang panganay.+

18 “Kun an sarong lalaki igwa nin aki na matagas an payo asin rebelyoso saka dai siya nagsusunod sa saiyang ama o sa saiyang ina,+ asin pinagmaigutan na nindang itanos siya pero habo niyang magdangog sa sainda,+ 19 dapat siyang darahon kan saiyang ama saka kan saiyang ina duman sa kamagurangan sa may trangkahan kan saiyang siyudad, 20 asin sasabihon ninda sa kamagurangan kan saiyang siyudad, ‘An aki ming ini matagas an payo asin rebelyoso, saka habo niyang magsunod sa samo. Pasluon* siya+ saka buratsero.’+ 21 Dangan, dapat siyang gapuon kan gabos na lalaki sa saiyang siyudad sagkod na magadan. Dapat mong halion an karatan sa tahaw mo, asin maaaraman iyan kan bilog na Israel asin magkakatarakot sinda.+

22 “Kun an sarong tawo makagibo nin kasalan na maninigo sa sentensiyang kagadanan tapos ginadan man nanggad siya+ asin binitay mo siya sa sarong harigi,+ 23 an saiyang bangkay dai dapat magdanay sa harigi nin bilog na banggi.+ Imbes, siguraduhon mo na mailubong siya sa aldaw na iyan, huling an ibinitay saro na isinumpa nin Diyos,+ asin dai mo dapat pagramugan an daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos bilang mana.+

22 “Kun mahiling mo na naglalagaw-lagaw an torong baka o karnero kan saimong tugang, dai mo iyan pagpabayaan na sana.+ Dapat mo nanggad iyan na darahon pabalik sa saimong tugang. 2 Pero kun harayo sa saimo an istaran kan saimong tugang o dai mo aram kun siisay an kagsadiri kan hayop, dapat mong darahon iyan sa saimong harong, asin magdadanay iyan sa saimo sagkod na hanapon iyan kan saimong tugang. Dangan dapat mong iuli iyan sa saiya.+ 3 Iyo man iyan an gigibuhon mo sa saiyang asno, sa saiyang bado, asin sa ano pa man na bagay na nawawara kan saimong tugang asin nakua mo. Dai mo iyan pagpabayaan.

4 “Kun mahiling mo an asno kan saimong tugang o an saiyang baka na natumba sa tinampo, dai mo iyan pagpabayaan na sana. Dapat mong tabangan an saimong tugang na mapatindog an hayop.+

5 “An sarong babayi dai dapat magsulot nin bado nin lalaki, asin an sarong lalaki dai man dapat magsulot nin bado nin babayi. Huli ta an siisay man na naggigibo kaiyan makababaldi ki Jehova na saimong Diyos.

6 “Kun may mahiling kang salagan* nin gamgam sa may agihan na may mga siwo o mga sugok,* iyan man yaon sa kahoy o nasa daga, asin piglulukuban kan ina an mga siwo o an mga sugok, dai mo pagkuanon an ina kaiba kan mga siwo kaiyan.+ 7 Padulagon mo an ina, pero puwede mong kuanon an mga siwo. Gibuhon mo ini tanganing maparahay ka asin mabuhay ka nin halawig.

8 “Kun magtugdok ka nin bagong harong, dapat mo man na lagan nin barandilya an saimong bubungan,+ tanganing mayong mahulog diyan asin dai magkasala sa dugo an saimong pamilya.

9 “Dai mo pagtanuman nin duwang klaseng banhi an saimong ubasan.+ Ta kun gigibuhon mo iyan, an gabos na magigin bunga kan banhi na itinanom mo pati an produkto kan ubasan mapapaduman sa santuwaryo.

10 “Dai mo pag-ibanon an toro asin an asno sa pag-arado.+

11 “Dai ka magsulot nin bado na gibo sa pinagsalak na torsidong lana* asin torsidong lino.+

12 “Dapat mong lagan nin mga borlas* an apat na kanto kan saimong alikboy.+

13 “Kun mag-agom an sarong lalaki tapos nakidurog siya digdi dangan hinabuan* niya ini 14 asin inakusaran ini na naggibo nin daing data asin pigpakaraot niya an saiyang agom paagi sa pagsabi: ‘Inagom ko an babaying ini, pero kan makidurog ako sa saiya, dai akong nahiling na pruweba na birhen siya,’ 15 dapat na ipahiling kan ama saka kan ina kan babayi an pruweba kan pagkabirhen kan babayi duman sa kamagurangan sa may trangkahan kan siyudad. 16 Sasabihon kan ama kan babayi sa kamagurangan, ‘Ipinaagom ko sa lalaking ini an sakuyang aki, pero hinabuan* niya ini 17 asin inaakusaran na may ginibo daa ining daing data, na sinasabi: “Dai akong nahiling na pruweba na birhen an saimong aki.” Ngunyan, ini an pruweba kan pagkabirhen kan sakuyang aki.’ Asin bibikladon kan mga magurang an tela sa atubangan kan kamagurangan kan siyudad. 18 Dangan kukuanon kan kamagurangan kan siyudad+ an lalaki asin didisiplinahon.+ 19 Papamultahon ninda an lalaki nin 100 na siklong* pirak asin itatao iyan sa ama kan babayi, huling pinakaraot kan lalaki an sarong daraga* sa Israel,+ asin magdadanay an babayi bilang saiyang agom. Dai niya ini puwedeng idiborsiyo sagkod na siya nabubuhay.

20 “Pero, kun totoo an akusasyon, asin mayong pruweba nin pagkabirhen kan babayi, 21 dapat nindang darahon an babayi sa entrada kan harong kan saiyang ama, asin dapat siyang garapuon kan mga lalaki sa saiyang siyudad sagkod na magadan, huling guminibo siya nin makasusupog na bagay+ sa Israel paagi sa paggibo nin seksuwal na imoralidad* mantang nakaistar pa siya sa harong kan saiyang ama.+ Dapat mong halion an maraot sa tahaw mo.+

22 “Kun an sarong lalaki madakop na nakikidurog sa agom nin iba, gagadanon sindang magkaibanan, an lalaki na nakidurog sa babayi saka an babayi.+ Dapat mong halion an karatan sa Israel.

23 “Kun an sarong daraga* na nakatrato nang magpakasal manumpungan sa siyudad nin sarong lalaki asin durugan siya kaini, 24 dapat na pareho nindo sindang darahon sa trangkahan kan siyudad na iyan asin garapuon sagkod na magadan, an babayi huling dai siya nagkurahaw sa siyudad para sa tabang asin an lalaki huling linapastangan niya an agom* kan saiyang kapwa.+ Dapat mong halion an karatan sa tahaw mo.

25 “Alagad, kun an babaying nakatrato nang magpakasal manumpungan kan lalaki sa luwas kan siyudad* tapos pinuwersa niya ini asin dinurugan, an lalaki sana na nakidurog sa babayi an gagadanon, 26 asin dai kang gigibuhon na ano man sa babayi. Mayo siyang nagibong kasalan na maninigo sa kagadanan. Kapareho an kasong ini sa pag-atake dangan paggadan nin sarong tawo sa saiyang kapwa.*+ 27 Huli ta nanumpungan niya an babayi sa luwas kan siyudad, asin nagkurahaw an babaying nakatrato nang magpakasal, alagad mayo nin matabang sa saiya.

28 “Kun manumpungan nin sarong lalaki an sarong daraga* na dai pa nakatratong magpakasal asin pinugol* niya ini saka dinurugan tapos may nakahiling sa sainda,+ 29 an lalaking nakidurog sa saiya dapat na magtao sa ama kan babayi nin 50 siklong pirak, asin magigin agom niya an babayi.+ Huling linapastangan niya ini, dai niya ini puwedeng idiborsiyo sagkod na siya nabubuhay.

30 “Dai pag-agumon nin siisay man na lalaki an agom kan saiyang ama, tanganing dai niya madarahan nin kasusupgan an saiyang ama.*+

23 “Dai puwedeng magin kabtang kan kongregasyon ni Jehova an siisay man na lalaking kinapon paagi sa pagpasa kan saiyang mga bayag o an siisay man na pinutol an saiyang ikinabuhay.+

2 “Dai puwedeng magin kabtang kan kongregasyon ni Jehova an siisay man na aki sa luwas.+ Maski pa sagkod sa ikasampulong henerasyon, dai puwedeng magin kabtang kan kongregasyon ni Jehova an siisay man sa mga gikan niya.

3 “Dai puwedeng magin kabtang kan kongregasyon ni Jehova an siisay man na Ammonita o Moabita.+ Maski pa sagkod sa ikasampulong henerasyon, dai nanggad puwedeng magin kabtang kan kongregasyon ni Jehova an siisay man sa saindang mga gikan, 4 huling kan nagbabaklay kamo hali sa Ehipto, dai ninda kamo tinawan nin kakanon saka tubig bilang tabang,+ asin binayadan pa ninda si Balaam na aki ni Beor na taga Petor sa Mesopotamia para sumpaon* kamo.+ 5 Pero dai si Balaam dinangog ni Jehova na saimong Diyos.+ Imbes, alang-alang sa saimo, pinangyari ni Jehova na saimong Diyos na magin bendisyon an sumpa,+ huli ta namumutan ka ni Jehova na saimong Diyos.+ 6 Sa bilog mong buhay, dai ka nanggad maggibo nin ano man para sa saindang ikakarahay o sa saindang ikakauswag.+

7 “Dai mo ikaungis an sarong Edomita, huli ta tugang mo siya.+

“Dai mo ikaungis an sarong Ehipsiyo, huli ta nagi kang dayuhan na residente sa saiyang nasyon.+ 8 Puwedeng magin kabtang kan kongregasyon ni Jehova an ikatulong henerasyon kan mga aki ninda.

9 “Pag nagkakampo kamo para makipaglaban sa saindong mga kaiwal, likayan nindo an ano man na makakapaati sa saindo.*+ 10 Kun an sarong lalaki magin maati huling linuwasan ini nin semilya sa banggi,+ dapat siyang magluwas sa kampo asin dai nguna diyan maglaog. 11 Pag pabanggi na, dapat siyang magkarigos, dangan puwede na siyang magbalik sa kampo pag nagsulnop na an aldaw.+ 12 Dapat na magkaigwa nin sarong pribadong lugar* sa luwas kan kampo, asin duman ka magpasiring pag makasilyas ka. 13 Dapat na kaiba sa mga kasangkapan mo an sarong pangkalot. Pag maudo ka sa luwas kan kampo, gamiton mo iyan sa pagkalot dangan tambunan mo an saimong udo. 14 Huli ta naglilibot-libot si Jehova na saimong Diyos sa saimong kampo+ tanganing iligtas ka asin tanganing itao sa saimo an mga kalaban mo, asin dapat na banal an saimong kampo,+ para dai siyang mahiling na ano man na kadustaan sa saimo asin dai ka niya bayaan.

15 “Kun an sarong uripon magdulag sa saiyang amo asin magpasiring sa saimo, dai mo siya ipagtao sa saiyang amo. 16 Puwede siyang mag-istar sa arin man na lugar na pilion niya sa saro sa saimong mga siyudad, sain niya man gusto. Dai mo siya pag-apihon.+

17 “Dai puwedeng magin patutot* sa templo an siisay man sa mga aking babayi ni Israel,+ asin dai man puwedeng magin patutot sa templo an siisay man sa mga aking lalaki ni Israel.+ 18 Dai mo pagdarahon sa harong ni Jehova na saimong Diyos an ibinayad sa sarong babaying patutot o an ibinayad sa* sarong lalaking patutot* para utubon an sarong promesa, huling pareho iyan makababaldi ki Jehova na saimong Diyos.

19 “Dai mo pagpabayadon nin interes an saimong tugang+ pag pinautang mo siya nin kuwarta, kakanon, o ano pa man na puwedeng hagadan nin interes. 20 Puwede mong pabayadon nin interes an sarong dayuhan,+ pero dai mo pagpabayadon nin interes an saimong tugang,+ tanganing bendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong ginigibo sa daga na magigin sadiri mo.+

21 “Kun magpromesa ka ki Jehova na saimong Diyos,+ dai ka mag-atraso sa pag-utob kaiyan.+ Huli ta siguradong hahagadon iyan sa saimo ni Jehova na saimong Diyos; ta kun dai mo iyan uutubon, magkakasala ka.+ 22 Pero kun dai ka magpromesa, dai ka man magkakasala.+ 23 Dapat mong utubon an sinabi mo,+ asin dapat mong gibuhon an sinabi mo sa saimong promesa siring sa sarong gikan-sa-buot na dulot para ki Jehova na saimong Diyos.+

24 “Kun magduman ka sa ubasan kan saimong kapwa, puwede kang magkakan nin ubas sagkod na gusto mo,* pero dai ka magbugtak kaiyan sa saimong lalagan.+

25 “Kun magduman ka sa uma kan saimong kapwa, puwede kang magputol nin hinog nang mga uhoy nin trigo gamit an saimong kamot, pero dai mo paggamitan nin asyab an uma kan saimong kapwa.+

24 “Kun agumon nin sarong lalaki an sarong babayi pero hinabuan niya ini huling nadiskubre niya na may piggibo ining makasusupog, dapat siyang maggibo nin sertipiko nin diborsiyo,+ itao iyan sa saiya, asin pahalion siya sa saiyang harong.+ 2 Pag nakahali na siya sa harong, puwede na siyang magpaagom sa iba.+ 3 Kun an ikaduwa niyang agom maungis sa saiya* asin maggibo nin sertipiko nin diborsiyo, itao iyan sa saiya, asin pahalion siya sa harong kaini o kun an ikaduwa niyang agom magadan, 4 dai na siya puwedeng agumon giraray kan inot niyang agom na nagpahali sa saiya dahil maati na siya para sa saiya—makababaldi iyan ki Jehova. Dai ka magdara nin kasalan sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos bilang mana.

5 “Kun bagong kasalon an sarong lalaki, dai siya dapat umiba sa hukbo o tawan nin ano pa man na paninimbagan. Dapat siyang palibrehon diyan nin sarong taon asin magdanay sa harong saka paugmahon an saiyang agom.+

6 “Dai nin siisay man an magkua nin gilingan o nin pang-ibabaw na gapo nin gilingan bilang panggarantiya* sa utang,+ huli ta pagkua iyan sa pagbuhay nin saro.*

7 “Kun maaraman na kinidnap nin saro an saiyang* tugang na Israelita asin minaltrato niya ini saka ipinabakal,+ an nagkidnap dapat na magadan.+ Dapat mong halion an karatan sa tahaw mo.+

8 “Kun magkaigwa nin paglakop nin leproso,* maingat nanggad nindong sunudon an gabos na sasabihon sa saindo kan mga Levitang saserdote.+ Maingat nanggad nindong sunudon an ipinagbuot ko sa sainda. 9 Girumduma kun ano an ginibo ni Jehova na saimong Diyos ki Miriam mantang nasa pagbaklay kamo pagkaluwas nindo sa Ehipto.+

10 “Kun magpautang ka nin maski ano sa saimong kapwa,+ dai ka maglaog sa saiyang harong para kuanon sa saiya an sinabi niyang ipanggagarantiya niya. 11 Dapat kang maghalat sa luwas, asin dadarahon sa saimo kan tawong nag-utang an itatao niya sa saimo bilang panggarantiya. 12 Asin kun an tawong iyan tikapo, dai ka magturog na yaon pa sa saimo an itinao niyang panggarantiya sa saiyang utang.+ 13 Dapat mo nanggad na ibalik sa saiya an itinao niya bilang panggarantiya pag nagsusulnop na an aldaw, asin maturog siya na yaon sa saiya an pang-ibabaw niyang bado,+ tapos hahagadon niya sa Diyos na bendisyunan ka; asin an ginibo mong iyan ibibilang ni Jehova na saimong Diyos na matanos na gibo.

14 “Dai mo paglokohon an sarong tangdanan na trabahador na tikapo asin pobre sa saimong mga siyudad,* siya man saro sa saimong mga tugang o sarong dayuhan na residente sa saimong daga.+ 15 Dapat mong itao sa saiya an tangdan niya sa mismong aldaw na nagtrabaho siya,+ bago magsulnop an aldaw, huli ta tikapo siya asin nakadepende an saiyang buhay* sa saiyang tangdan. Ta kun dai, maagrangay siya ki Jehova laban sa saimo, asin magkakasala ka.+

16 “Dai dapat gadanon an mga ama huli sa pagkakasala kan saindang mga aki, asin dai dapat gadanon an mga aki huli sa pagkakasala kan saindang mga ama.+ An sarong tawo dapat sanang gadanon huli sa sadiri niyang pagkakasala.+

17 “Dai mo pagbiribidon an hustisya pag nagdedesisyon sa kaso nin dayuhan na residente o sa kaso nin aki na mayo nang ama,*+ asin dai mo pagkuanon an pang-ibabaw na bado nin sarong babaying balo bilang panggarantiya* sa utang.+ 18 Girumduma na nagi kang uripon sa Ehipto, asin tinubos ka duman ni Jehova na saimong Diyos.+ Iyan an dahilan kaya pinagbubutan taka na gibuhon ini.

19 “Pag nag-ani ka sa saimong uma tapos nalingawan mo diyan an sarong bugkos na uhoy, dai ka magbalik para kuanon iyan. Dapat iyan na iwalat diyan para sa dayuhan na residente, sa aki na mayo nang ama, asin sa babaying balo,+ tanganing bendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong ginigibo.+

20 “Pag rinapas mo na an mga sanga kan saimong puon nin olibo, dai mo na iyan pag-utruhon pa. An nagkatarada diyan magigin para sa dayuhan na residente, sa aki na mayo nang ama, asin sa babaying balo.+

21 “Pag naggusi ka nin mga ubas sa saimong ubasan, dai mo pagbalikan iyan para gunuon an nagkatarada. Dapat iyan na iwalat diyan para sa dayuhan na residente, sa aki na mayo nang ama, asin sa babaying balo. 22 Girumduma na nagi kang uripon sa daga nin Ehipto. Iyan an dahilan kaya pinagbubutan taka na gibuhon ini.

25 “Kun magkaigwa nin dai pagkakauyon* an duwang tawo, puwede sindang magduman sa mga hukom,+ asin an mga hukom an mahusgar sa sainda asin masabi kun siisay an daing sála asin kun siisay an may sála.+ 2 Kun an may sála maninigong hampakon,+ papalaubon siya kan hukom, asin hahampakon siya sa atubangan niya. An bilang kan hampak dapat na katimbang kan karatan na ginibo niya. 3 Puwede niya siyang hampakon sagkod sa 40 hampak,+ pero dai iyan dapat sumobra diyan. Kun sumobra diyan an paghampak sa saiya, an saimong tugang mapapasupog sa atubangan mo.

4 “Dai mo pagbusalan an sarong torong baka pag iyan naggiginik kan inani.+

5 “Kun an magturugang na lalaki nag-iistar na magkairibanan asin an saro sa sainda nagadan na daing aking lalaki, an agom kan nagadan dai dapat magpaagom sa bako nindang kapamilya. Dapat siyang agumon kan saiyang bayaw asin utubon sa saiya an paninimbagan kaini bilang bayaw.*+ 6 An magigin panganay na aki iyo an magdadara kan pangaran kan nagadan niyang tugang,+ tanganing an pangaran kaini dai mapara sa Israel.+

7 “Kun habong agumon kan lalaki an saiyang hipag, an hipag niya dapat na magduman sa kamagurangan sa trangkahan kan siyudad asin magsabi, ‘Habo kan tugang kan agom ko na papagdanayon sa Israel an pangaran kan saiyang tugang. Habo niya akong agumon para utubon an paninimbagan niya bilang bayaw.’ 8 Ipapaapod siya kan kamagurangan kan saiyang siyudad asin kakaulayon. Kun mag-insistir siya asin magsabi, ‘Habo ko siyang agumon,’ 9 kun siring, an saiyang hipag marani sa saiya sa atubangan kan kamagurangan, hahalian siya nin sandalyas sa bitis,+ lulutaban siya sa lalawgon,* asin sasabihan, ‘Iyan an dapat gibuhon sa lalaki na habong papagdanayon an lahi kan saiyang tugang.’ 10 Pagkatapos kaiyan, an saiyang pamilya* mamimidbid sa Israel bilang ‘An pamilya* kan lalaking hinalian nin sandalyas.’

11 “Kun mag-iwal an duwang lalaki tapos an agom kan saro magsurog para protektaran an saiyang agom sa pag-atake kan kaiwal kaini asin takmaon niya an pribadong parte kan kaiwal kan saiyang agom, 12 dapat mong putulon an kamot niya. Dai ka dapat mahirak sa saiya.*

13 “Dai ka dapat magkaigwa sa saimong bag nin duwang klaseng gapong pantimbang,+ sarong dakula asin sarong sadit. 14 Dai ka dapat magkaigwa sa saimong harong nin duwang klaseng takadan,*+ sarong dakula asin sarong sadit. 15 Dapat na tama saka daing daya an saimong pantimbang asin tama saka daing daya an saimong takadan, tanganing mabuhay ka nin halawig sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+ 16 Huli ta an gabos na madayang tawo na naggigibo nin siring na mga bagay makababaldi ki Jehova na saimong Diyos.+

17 “Girumduma kun ano an ginibo sa saimo ni Amalek kan nagbabaklay kamo hali sa Ehipto,+ 18 kun paano ka niya sinabat sa dalan asin sinalakay an gabos na nahuhuri kan ika pagal-pagal na saka nangruruluya. Dai siya natakot sa Diyos. 19 Pag tinawan ka na ni Jehova na saimong Diyos nin kapahingaluan sa pakikipaglaban sa gabos mong kalaban sa palibot mo sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos bilang mana para magin sadiri mo,+ dapat mong paraon an mga Amalekita tanganing dai na sinda magirumduman pa sa sirong kan langit.+ Dai mo iyan paglingawan.

26 “Pag nakalaog ka na sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos bilang mana saka nagin sadiri mo na iyan asin diyan ka na nakaistar, 2 magkua ka nin mga inot na bunga hali sa gabos na ani* kan daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, asin ilaag mo an mga iyan sa sarong basket tapos magpasiring ka sa lugar na pipilion ni Jehova na saimong Diyos na mamugtakan kan saiyang pangaran.+ 3 Magduman ka sa saserdote na naglilingkod sa panahon na iyan asin sabihon mo sa saiya, ‘Ipinapahayag ko ngunyan ki Jehova na saimong Diyos na yaon na ako sa daga na isinumpa ni Jehova sa samong mga apuon na itatao sa samo.’+

4 “Dangan kukuanon kan saserdote an basket sa kamot mo asin ibubugtak iyan sa atubangan kan altar ni Jehova na saimong Diyos. 5 Tapos sasabihon mo sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos, ‘An sakuyang ama sarong naglalagaw-lagaw na* Arameano,+ asin nagpasiring siya sa Ehipto+ saka nag-istar duman bilang sarong dayuhan kaiba an pipira sanang kairiba niya sa harong.+ Pero nagi siya duman sarong makusog asin dakulang nasyon.+ 6 Dangan pinasakitan kami saka inapi kan mga Ehipsiyo, asin grabe an ginibo nindang pang-uuripon sa samo.+ 7 Kaya nagpuon kaming mag-apod ki Jehova, an Diyos kan samuyang mga apuon, asin dinangog kami ni Jehova saka nahiling niya an grabeng pagsakit mi asin an samong kapurisawan saka an pang-aapi sa samo.+ 8 Sa katapos-tapusi, ilinuwas kami ni Jehova sa Ehipto paagi sa makusog na kamot asin nakaunat na takyag+ asin paagi sa makangingirhat na mga gibo asin paagi sa mga tanda saka mga milagro.+ 9 Dangan dinara niya kami sa lugar na ini asin itinao sa samo an dagang ini, sarong daga na nagbubulos nin gatas saka tangguli.+ 10 Dinara ko ngunyan an mga inot na bunga kan daga na itinao sa sako ni Jehova.’+

“Dapat na ibugtak mo iyan sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos asin dumuko ka sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos. 11 Dangan mag-uugma ka sa gabos na marahay na bagay na itinao ni Jehova na saimong Diyos sa saimo saka sa saimong pamilya, ika saka an Levita asin an dayuhan na residente na yaon sa saindo.+

12 “Pag natapos mo nang tipunon an gabos na ikasampulong kabtang+ kan saimong mga ani sa ikatulong taon, an taon kan ikasampulong kabtang, dapat mong itao iyan sa Levita, sa dayuhan na residente, sa aki na mayo nang ama,* saka sa babaying balo, asin makakan sinda sagkod na mabasog sa laog kan saimong mga siyudad.*+ 13 Dangan sasabihon mo sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos, ‘Nahali ko na sa sakuyang harong an banal na kahirasan asin itinao ko iyan sa Levita, sa dayuhan na residente, sa aki na mayo nang ama, asin sa babaying balo,+ arog kan ipinagbuot mo sa sako. Dai ko binalga o binaliwala an saimong mga tugon. 14 Dai ako nagkakan kaiyan mantang nagmumundo, asin dai ko man kinaputan an arin man kaiyan mantang maati ako o ginamit an arin man kaiyan para sa gadan. Sinunod ko an sinabi* ni Jehova na sakuyang Diyos asin ginibo ko an gabos na ipinagbuot mo sa sako. 15 Ngunyan maghiling ka hali sa saimong banal na irukan, an kalangitan, asin bendisyunan mo an saimong banwaan na Israel saka an daga na itinao mo sa samo,+ an dagang nagbubulos nin gatas saka tangguli,+ arog kan isinumpa mo sa samong mga apuon.’+

16 “Sa aldaw na ini, ipinagbubuot sa saimo ni Jehova na saimong Diyos na sunudon mo an mga regulasyon saka an mga ipinapautob na desisyon* na ini. Dapat mong utubon asin gibuhon an mga ini nin bilog mong puso+ asin nin bilog mong kalag.* 17 Inako mo ngunyan an asigurasyon ni Jehova na magigi mo siyang Diyos basta maglakaw ka sa saiyang mga dalan asin utubon mo an saiyang mga regulasyon,+ an saiyang mga tugon,+ asin an saiyang mga ipinapautob na desisyon,+ asin basta magdangog ka sa mga sinasabi* niya. 18 Asin inako ngunyan ni Jehova an asigurasyon mo na magigi ka niyang banwaan, saiyang espesyal na pagsadiri,*+ arog kan ipinanuga niya sa saimo, asin na uutubon mo an gabos niyang tugon. 19 Dangan ilalangkaw ka niya sa gabos na iba pang mga nasyon na ginibo niya,+ arog kan ipinanuga niya, na tinatawan ka nin kaumawan saka kabantugan asin kamurawayan basta magi kang banal na banwaan ki Jehova na saimong Diyos.”+

27 Dangan, kaiba an kamagurangan kan Israel, nagtao si Moises nin pagbuot sa banwaan, na sinasabi: “Utubon nindo an lambang tugon na itinatao ko sa saindo ngunyan. 2 Asin pag makabalyo na kamo sa Jordan pasiring sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, magpili ka nin darakulang gapo asin palitadahan mo an mga iyan.*+ 3 Dangan isurat mo diyan an gabos na tataramon kan Katugunan na ini pakabalyo mo, tanganing makalaog ka sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, sarong dagang nagbubulos nin gatas saka tangguli, arog kan ipinanuga sa saimo ni Jehova, an Diyos kan saimong mga apuon.+ 4 Pag nakabalyo na kamo sa Jordan, dapat nindong ibugtak an mga gapong iyan sa Bukid nin Ebal+ asin palitadahan an mga iyan,* arog kan ipinagbubuot ko sa saindo ngunyan. 5 Maggibo ka man duman nin altar para ki Jehova na saimong Diyos, sarong altar na gibo sa gapo. Dai ka maggamit nin mga kagamitan na lansang para tabasan an mga gapong iyan.+ 6 An altar na gigibuhon mo para ki Jehova na saimong Diyos dapat na gibo sa mga gapo na dai tinabas, asin dapat kang mag-atang sa ibabaw kaiyan nin mga dulot na pigtututong para ki Jehova na saimong Diyos. 7 Magdulot ka man nin mga atang sa pakikikabtang+ tapos kakanon mo an mga iyan duman,+ asin mag-uugma ka sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos.+ 8 Asin isurat mo nin malinaw sa mga gapo an gabos na tataramon kan Katugunan na ini.”+

9 Dangan nakipag-ulay si Moises saka an mga Levitang saserdote sa bilog na Israel, na sinasabi: “Magsilensiyo ka asin magdangog, O Israel. Sa aldaw na ini, ika nagin banwaan ni Jehova na saimong Diyos.+ 10 Magdangog ka sa sinasabi* ni Jehova na saimong Diyos asin utubon mo an saiyang mga tugon+ saka an saiyang mga regulasyon, na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan.”

11 Kan aldaw na iyan, pinagbutan ni Moises an banwaan, na sinasabi: 12 “Pag nakabalyo na kamo sa Jordan, an minasunod na mga tribo iyo an matindog sa Bukid nin Gerizim+ pag ipinapahayag an bendisyon sa banwaan: an tribo ni Simeon, ni Levi, ni Juda, ni Isacar, ni Jose, asin ni Benjamin. 13 Asin an minasunod iyo an matindog sa Bukid nin Ebal+ pag ipinapahayag an sumpa: an tribo ni Ruben, ni Gad, ni Aser, ni Zebulon, ni Dan, asin ni Neftali. 14 Asin masabi an mga Levita sa bilog na banwaan nin Israel sa makusog na boses:+

15 “‘Sumpaon an tawo na maggibo nin inukit na imahen+ o nin metal na estatuwa*+ asin magtago kaiyan. An arog kaiyan na gibo nin sarong panday* makababaldi ki Jehova.’+ (Asin an bilog na banwaan masimbag nin ‘Amen!’*)

16 “‘Sumpaon an saro na dai maggalang* sa saiyang ama o sa saiyang ina.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

17 “‘Sumpaon an saro na maghiro kan muhon kan saiyang kataid.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

18 “‘Sumpaon an saro na maglagalag sa sarong buta sa dalan.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

19 “‘Sumpaon an saro na magbiribid sa hustisya+ pag nagdedesisyon sa kaso nin dayuhan na residente, nin aki na mayo nang ama,* o nin babaying balo.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

20 “‘Sumpaon an saro na makidurog sa agom kan saiyang ama, huli ta ipinasupog niya an saiyang ama.’*+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

21 “‘Sumpaon an saro na makidurog sa ano man na hayop.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

22 “‘Sumpaon an saro na makidurog sa saiyang tugang na babayi, an aki kan saiyang ama o an aki kan saiyang ina.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

23 “‘Sumpaon an saro na makidurog sa saiyang panugangan na babayi.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

24 “‘Sumpaon an saro na magtambang asin maggadan sa saiyang kapwa.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

25 “‘Sumpaon an saro na mag-ako nin suhol para gadanon an sarong tawong daing sála.’*+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

26 “‘Sumpaon an saro na dai magsunod asin dai mag-utob sa mga tataramon kan Katugunan na ini.’+ (Asin an bilog na banwaan masabing, ‘Amen!’)

28 “Asin kun madangog ka nanggad sa mga sinasabi* ni Jehova na saimong Diyos paagi sa maingat na pag-utob sa gabos niyang tugon na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan, siguradong ilalangkaw ka ni Jehova na saimong Diyos sa gabos na iba pang nasyon sa daga.+ 2 An gabos na bendisyon na ini maabot sa saimo na nagsusupay,+ huli ta padagos kang nagdadangog sa mga sinasabi* ni Jehova na saimong Diyos:

3 “Bebendisyunan ka sa siyudad, asin bebendisyunan ka sa mga puwerang lugar.+

4 “Bebendisyunan an saimong mga aki*+ asin an mga bunga kan saimong daga pati an mga ugbon kan saimong mga ataman na hayop, an saimong mga ugbon na baka saka mga ugbon na karnero.+

5 “Bebendisyunan an saimong basket+ asin an pigmamasahan mong mangko.+

6 “Bebendisyunan ka sa gabos mong ginigibo.*

7 “Papangyarihon ni Jehova na madaog mo an saimong mga kalaban na masalakay sa saimo.+ Sasalakayon ka ninda hali sa sarong direksiyon, pero madurulag sinda sa saimo sa pitong magkakalain na direksiyon.+ 8 Ipagbubuot ni Jehova na bendisyunan an saimong mga bodega+ saka an gabos mong ginigibo, asin siguradong bebendisyunan ka niya sa daga na itinatao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos. 9 Eestablisaron ka ni Jehova bilang sarong banal na banwaan para sa saiya,+ arog kan isinumpa niya sa saimo,+ huli ta padagos mong inuutob an mga tugon ni Jehova na saimong Diyos asin padagos kang naglalakaw sa saiyang mga dalan. 10 Mahihiling kan gabos na banwaan sa daga na inaapod ka sa pangaran ni Jehova,+ asin magkakatarakot sinda sa saimo.+

11 “An saimong mga aki saka mga ataman na hayop pati an mga bunga kan saimong daga papasupayon ni Jehova sa kadakulan+ duman sa daga na isinumpa ni Jehova sa saimong mga apuon na itatao sa saimo.+ 12 Bubuksan sa saimo ni Jehova an kalangitan siring sa pagbukas sa sarong pano-panong bodega, para magpauran sa saimong daga sa itinalaan na panahon+ asin para bendisyunan an gabos mong ginigibo. Mapautang ka sa dakul na nasyon, pero dai mo kakaipuhanon na mag-utang.+ 13 Kun padagos mong susunudon an mga tugon ni Jehova na saimong Diyos na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan na utubon asin gibuhon, ibubugtak ka ni Jehova sa inutan, bako sa hurihan;* asin mapapaduman ka sa ibabaw,+ bako sa irarom. 14 Sa gabos na tataramon na ipinagbubuot ko sa saindo ngunyan, dai ka nanggad magsuway*+ para sumunod sa ibang mga diyos asin paglingkudan sinda.+

15 “Pero kun dai ka madangog sa mga sinasabi* ni Jehova na saimong Diyos asin dai mo nanggad uutubon an gabos niyang tugon saka reglamento na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan, an gabos na sumpang ini maabot sa saimo asin dai mo madudulagan:+

16 “Susumpaon ka sa siyudad, asin susumpaon ka sa mga puwerang lugar.+

17 “Susumpaon an saimong basket+ asin an pigmamasahan mong mangko.+

18 “Susumpaon an saimong mga aki*+ asin an mga bunga kan saimong daga pati an saimong mga ugbon na baka saka mga ugbon na karnero.+

19 “Susumpaon ka sa gabos mong ginigibo.*

20 “Ipapaabot sa saimo ni Jehova an sumpa, pagkaribaraw asin padusa sa gabos mong ginigibo sagkod na ika mapuho asin tulos na mapara, dahil sa maraot mong mga gibo-gibo asin sa pagbaya mo sa sako.+ 21 Papangyarihon ni Jehova na magdanay sa saimo an hilang sagkod na mapuho ka niya sa daga na magigin sadiri mo.+ 22 Papadusahan ka ni Jehova nin tuberkulosis, halangkaw na kalintura,+ paghubag, grabeng init, espada,+ pagkaalang huli sa mainit na duros, saka alamag;+ asin lalapagon ka kan mga iyan sagkod na mapara ka. 23 An langit sa itaas kan saimong payo magigin tanso, asin an daga na natutungtungan mo magigin lansang.+ 24 Mapauran si Jehova sa saimong daga nin baybay asin alpog hali sa kalangitan sagkod na mapuho ka. 25 Papangyarihon ni Jehova na madaog ka kan saimong mga kalaban.+ Sasalakayon mo sinda hali sa sarong direksiyon, pero madulag ka sa sainda sa pitong magkakalain na direksiyon; asin an gabos na kahadian sa daga matarakig sa takot pag nahiling asin nabaretaan ninda an mga nangyayari sa saimo.+ 26 Asin an saindong mga bangkay magigin pagkakan kan lambang gamgam sa langit asin hayop sa daga, asin mayo nin mabugaw sa sainda.+

27 “Papaabutan ka ni Jehova nin mga pigsa na kapareho kan sa Ehipto, nin almuranas, eksema, asin mga lugad-lugad sa kublit, asin dai ka mauumayan sa mga iyan. 28 Papangyarihon ni Jehova na mabua ka asin mabuta+ saka maribaraw.* 29 Makapkap ka sa kaudtuhan, siring sa sarong buta na nagkakapkap sa kadikluman,+ asin dai ka magigin mapanggana sa ano man na ginigibo mo; asin pirmi kang dadayaon saka hahabunan, asin mayo nin maligtas sa saimo.+ 30 Makikipagtrato ka sa sarong babayi, pero lulupigan siya nin ibang lalaki. Matugdok ka nin harong, pero dai ka diyan maistar.+ Matanom ka nin mga ubas, pero dai mo iyan mapapakinabangan.+ 31 An saimong torong baka bubunuon sa atubangan mo, pero dai ka lamang makakakakan kaiyan. An saimong asno hahabunon sa mismong atubangan mo, asin dai na iyan makakabalik sa saimo. An saimong mga karnero itatao sa saimong mga kaiwal, pero mayo nin matabang sa saimo. 32 Mahihiling mong itinatao sa ibang banwaan an saimong mga aking lalaki asin an saimong mga aking babayi,+ asin pirmi mo sindang hihidawon, pero mayo kang magiginibo. 33 An mga bunga kan saimong daga asin an gabos mong produkto kakakanon kan mga tawong dai mo bisto,+ asin pirmi kang dadayaon saka dadaog-daugon. 34 Mabubua ka dahil sa mga mahihiling mo.

35 “Papaabutan ka ni Jehova nin makulog asin dai nararahay na mga pigsa sa saimong mga tuhod asin mga tabay, puon sa rapan-dapan kan saimong bitis sagkod sa arimpupuro kan saimong payo. 36 Dadarahon ka ni Jehova saka an hadi na pinili mong mamahala sa saimo pasiring sa sarong nasyon na dai mo aram pati na kan saimong mga apuon,+ asin duman maglilingkod ka sa ibang mga diyos, mga diyos na gibo sa kahoy asin sa gapo.+ 37 Asin huli sa nangyari sa saimo, an mga tawo sa gabos na lugar na pagdadarahan sa saimo ni Jehova matarakig sa takot, asin uulog-ulugon* saka tutuya-tuyaon ka ninda.+

38 “Dakul na banhi an isasabwag mo sa uma, pero dikit an saimong maaani,+ huling uubuson iyan kan duron. 39 Matanom ka nin mga ubas asin papatalubuon mo an mga iyan, pero mayo kang maiinom na arak asin magugusing bunga,+ huli ta uubuson iyan kan ulod. 40 Magkakaigwa ka nin mga puon nin olibo sa bilog mong teritoryo, pero mayo kang lanang ilalahid sa saimong sadiri, huli ta magkakatarakdag an mga bunga kaiyan. 41 Magkakaaki ka nin mga lalaki asin mga babayi, pero dai sinda magdadanay sa saimo, huli ta dadarahon sindang bihag sa ibang lugar.+ 42 Mahibog na panganuron nin mga insekto* an madestroso sa gabos mong mga kahoy saka mga bunga kan saimong daga. 43 An dayuhan na residente na nasa tahaw mo padagos na magigin mas halangkaw sa saimo, mantang ika mismo padagos na magigin mas hababa. 44 Papautangon ka niya, pero dai ka mapautang sa saiya.+ Siya an magigin nasa inutan, mantang ika an magigin nasa hurihan.*+

45 “An gabos na sumpang ini+ siguradong maabot sa saimo; lalapagon ka kan mga ini asin aabutan ka sagkod na mapuho ka,+ huli ta dai ka nagdangog sa mga sinabi* ni Jehova na saimong Diyos asin dai mo inutob an saiyang mga tugon saka mga reglamento na ipinagbuot niya sa saimo.+ 46 Asin magdadanay an mga ini sa saimo asin sa saimong mga gikan bilang permanenteng tanda asin patanid,+ 47 huli ta dai ka naglingkod ki Jehova na saimong Diyos na may kaugmahan asin may kagaya-gayahan nin puso kan panahon na abunda ka sa gabos na bagay.+ 48 Isusugo ni Jehova an saimong mga kalaban para salakayon ka, asin magseserbi ka sa sainda+ mantang ika gutom+ asin paha saka haros daing maisulot asin nagkukulang sa gabos na bagay. Bubugtakan niya nin sakal na lansang an saimong liog sagkod na mapuho ka.

49 “Masugo si Jehova nin sarong nasyon hali sa harayo,+ hali sa puro kan daga, para salakayon ka; mananaklot iyan siring sa sarong agila,+ sarong nasyon na dai mo masasabutan an lengguwahe,+ 50 sarong nasyon na maringis asin daing pagmakulog sa mga gurang asin daing pagkahirak sa mga hoben.+ 51 Kakakanon ninda an mga ugbon kan mga ataman mong hayop asin an mga bunga kan saimong daga sagkod na mapuho ka. Dai ka ninda tatadaan nin ano man na tipasi, bagong arak o lana, ugbon na baka o karnero sagkod na malaglag ka ninda.+ 52 Sasalikupan ka ninda asin lalaumon sa laog kan gabos mong siyudad* sa bilog mong daga sagkod na bumagsak an saimong halangkaw asin masarig na mga pader na sinasarigan mo. Iyo, siguradong sasalikupan ka ninda sa gabos mong siyudad sa bilog mong daga na itinao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos.+ 53 Dangan kakakanon mo an saimong mga aki* na itinao sa saimo ni Jehova na saimong Diyos. Kakakanon mo an laman kan mga aki mong lalaki asin kan mga aki mong babayi,+ dahil sa grabeng sitwasyon na resulta kan pagsalikop kan saimong mga kalaban asin sa kasakitan na dadarahon ninda sa saimo.

54 “Maski an pinakamaarte asin an pinakamaselan na lalaki sa saindo dai mahihirak sa saiyang tugang o sa saiyang pinakamamahal na agom o sa saiyang natatadang mga aki, 55 asin dai niya lamang sinda tatawan kan laman kan saiyang mga aki na kakakanon niya, huli ta dai na siyang iba kaiyan dahil sa grabeng sitwasyon na resulta kan pagsalikop kan saimong mga kalaban asin sa kasakitan na dadarahon ninda sa saimong mga siyudad.+ 56 Asin an maarte saka maselan na babayi sa saindo, na sa sobrang kaartehan dai lamang maisip na itungtong an saiyang bitis sa daga,+ dai mahihirak sa saiyang pinakamamahal na agom o sa saiyang aking lalaki o sa saiyang aking babayi, 57 dahil dai niya sinda tatawan kan laman kan saiyang aki asin kan inulnan saka panubigon na nagluwas sa tahaw kan saiyang mga hita, huli ta patago niyang kakakanon an mga iyan dahil sa grabeng sitwasyon na resulta kan pagsalikop kan saimong mga kalaban asin sa kasakitan na dadarahon ninda sa saimong mga siyudad.

58 “Kun dai mo maingat na uutubon an gabos na tataramon kan Katugunan na ini na nakasurat sa librong ini+ saka dai ka mapahiling nin pagkatakot sa pangaran na ini na mamuraway asin kahanga-hanga,*+ an pangaran ni Jehova+ na saimong Diyos, 59 papaabutan ka ni Jehova nin grabeng mga damat pati an saimong mga gikan, matindi saka dai nawawarang mga damat,+ asin nin malala saka dai nararahay na mga hilang. 60 Ipapaabot niya sa saimo an gabos na hilang sa Ehipto na kinakatakutan mo dati, asin dai ka mararahay sa mga iyan. 61 Apuwera kaiyan, ipapaabot man sa saimo ni Jehova an gabos na hilang o damat na dai nakasurat sa libro kan Katugunan na ini sagkod na mapuho ka. 62 Dawa ngani nagin kasingdakul kamo kan mga bituon sa kalangitan,+ dikiton sana sa saindo an matatada,+ huli ta dai ka nagdangog sa mga sinabi* ni Jehova na saimong Diyos.

63 “Asin kun paanong naugma kaidto si Jehova na pauswagon kamo asin padakulon kamo, mauugma man si Jehova na laglagon kamo asin puhuon kamo; asin mawawara kamo sa daga na madali mo nang magin sadiri.

64 “Iwawarak ka ni Jehova sa gabos na nasyon, puon sa sarong puro kan daga sagkod sa ibong na puro kan daga,+ asin maglilingkod ka duman sa mga diyos na gibo sa kahoy asin sa gapo, na dai mo midbid pati kan saimong mga apuon.+ 65 Dai ka magkakaigwa nin katuninungan sa mga nasyon na iyan+ asin nin lugar na mapapahingaluan kan saimong mga bitis. Imbes, purisaw na puso+ saka maluyang mga mata asin pakamati nin kawaran nin paglaom*+ an itatao sa saimo duman ni Jehova. 66 Mamemeligrong biyo an saimong buhay, asin makakamati ka nin grabeng takot pag banggi asin pag aldaw; asin magigin daing kasiguruhan an saimong kaligtasan. 67 Pagkaaga masabi ka, ‘Magbanggi na lugod!’ asin pagkabanggi masabi ka, ‘Mag-aga na lugod!’ huli sa grabeng takot na mamamati mo sa saimong puso asin huli sa mga mahihiling mo. 68 Asin ibabalik ka nanggad ni Jehova sa Ehipto sakay nin barko, sarong pagbiyahe na sinabi kong dai mo na lamang gigibuhon, asin ipapabakal nindo duman an saindong sadiri sa mga kaiwal nindo bilang mga uripon na lalaki asin mga uripon na babayi, pero mayo nin mabakal sa saindo.”

29 Ini an mga tataramon kan tipan na ipinagbuot ni Jehova ki Moises na ipakipagtipan sa banwaan nin Israel sa daga nin Moab, apuwera pa sa tipan na ipinakipagtipan niya sa sainda sa Horeb.+

2 Dangan tinipon ni Moises an bilog na Israel asin sinabi sa sainda: “Nahiling mismo nindo an gabos na ginibo ni Jehova ki Faraon asin sa gabos niyang lingkod saka sa bilog niyang daga duman sa Ehipto,+ 3 an grabeng mga paghukom* na nahiling nindo, an makangangalas na mga tanda saka mga milagro.+ 4 Alagad dai kamo tinawan ni Jehova nin puso na makakasabot asin nin mga mata na makakahiling asin nin mga talinga na makakadangog, sagkod sa aldaw na ini.+ 5 ‘Mantang padagos ko kamong ginigiyahan sa laog nin 40 taon sa kaawagan,+ an mga bado saka mga sandalyas nindo dai nagkaruluma.+ 6 Dai kamo nagkakan nin tinapay, asin dai kamo nag-inom nin arak o nin ano man na inumon na de-alkohol, tanganing maaraman nindo na ako si Jehova na saindong Diyos.’ 7 Asin nakaabot kamo sa lugar na ini, tapos sinabat kita ni Sihon na hadi kan Hesbon+ asin ni Og na hadi kan Basan+ para makipaglaban sa sato, pero nadaog ta sinda.+ 8 Pagkatapos kaiyan, sinakop ta an saindang daga asin itinao an mga iyan sa mga Rubenita, sa mga Gadita, asin sa kabanga kan tribo ni Manases bilang saindang mana.+ 9 Kaya, utubon nindo an mga tataramon kan tipan na ini asin sunudon nindo an mga iyan, tanganing magin marahay an kaluwasan kan gabos nindong ginigibo.+

10 “Kamo gabos nakatindog ngunyan sa atubangan ni Jehova na saindong Diyos, an mga pamayo kan saindong mga tribo, an saindong kamagurangan, an saindong mga opisyal, an lambang lalaki kan Israel, 11 an saindong mga aki, an saindong mga agom na babayi,+ asin an mga dayuhan na residente+ na yaon sa saimong kampo, puon sa parakua kan saimong kahoy na panggatong sagkod sa parasakdo kan saimong tubig. 12 Yaon ka digdi para sumumpa tanganing lumaog sa tipan ni Jehova na saimong Diyos, na ipinapakipagtipan sa saimo ngunyan ni Jehova na saimong Diyos+ 13 tangani na maestablisar ka niya ngunyan bilang saiyang banwaan+ asin na magi mo siyang Diyos,+ arog kan ipinanuga niya sa saimo asin arog kan isinumpa niya sa saimong mga apuon, si Abraham,+ Isaac,+ asin Jacob.+

14 “Bako ko lang sa saindo ipinapakipagtipan an tipan na ini paagi sa sarong pagsumpa, 15 kundi apuwera sa mga kaibanan ta ngunyan na nakatindog sa atubangan ni Jehova na satong Diyos, ipinapakipagtipan ko man ini sa mga dai ta kaibanan ngunyan. 16 (Huli ta aram nindong marhay kun ano an nagin buhay ta sa daga nin Ehipto asin kun paano kita uminagi sa mga teritoryo kan manlain-lain na nasyon kan kita nagbabaklay.+ 17 Asin nahihiling nindo kaidto an saindang mga makababalding bagay saka an saindang mga makababalding idolo*+ na gibo sa kahoy asin gapo, sa plata asin bulawan, na yaon sa sainda.) 18 Mag-ingat kamo na dai magkaigwa sa saindo nin lalaki o babayi, nin pamilya o tribo na an puso minatalikod ki Jehova na satuyang Diyos para maglingkod sa mga diyos kan mga nasyon na idto.+ Mag-ingat kamo na dai magkaigwa sa saindo nin tawo na siring sa gamot na nagpoprodusir nin nakakahilong bunga* asin ahenho.*+

19 “Pero kun madangog kan sarong tawo an mga tataramon kan pagsumpang ini tapos maghambog siya sa saiyang puso, na sinasabi, ‘Mayong maraot na mangyayari sa sako maski pa pagparagibuhon ko an gusto kan sakuyang puso,’ na maresulta sa kalaglagan kan gabos* na harani sa saiya, 20 dai siya papatawadon ni Jehova.+ Imbes, maaanggot na marhay si Jehova sa tawong iyan, asin an gabos na sumpa na nakasurat sa librong ini siguradong maabot sa saiya,+ asin paparaon nanggad ni Jehova an pangaran kan tawong iyan sa sirong kan langit. 21 Dangan isusuway siya ni Jehova sa gabos na tribo nin Israel asin papaabutan siya nin kapahamakan, kauyon kan gabos na sumpa kan tipan na nakasurat sa librong ini kan Katugunan.

22 “Pag nahiling kan maabot na henerasyon kan saindong mga aki pati na kan dayuhan na hali sa harayong lugar an mga damat na ipinaabot ni Jehova sa saindong daga— 23 asupre saka asin tapos kalayo, na huli kaiyan an bilog na dagang iyan dai na masasabwagan nin banhi asin mayo na nin matubo diyan na ano man na pananom, kapareho kan nangyari sa Sodoma saka Gomorra+ asin sa Adma saka Zeboiim+ kan laglagon ni Jehova an mga iyan huli sa saiyang grabeng kaanggutan— 24 sinda saka an gabos na nasyon masarabi, ‘Ano ta ginibo ini ni Jehova sa dagang ini?+ Ano an nagin dahilan kan grabeng kaanggutan niya?’ 25 Dangan masarabi sinda, ‘Binayaan kaya ninda an tipan ni Jehova,+ an Diyos kan saindang mga apuon; binayaan ninda an tipan na ipinakipagtipan niya sa sainda kan iluwas niya sinda sa daga nin Ehipto.+ 26 Asin naglingkod sinda sa ibang mga diyos saka nagduko sa sainda, sa mga diyos na dai ninda midbid asin na ipinagbawal niya sa sainda na sambahon.*+ 27 Dangan naanggot na marhay si Jehova sa dagang ini asin ipinaabot niya digdi an gabos na sumpa na nakasurat sa librong ini.+ 28 Kaya, sa grabeng kaanggutan ni Jehova, ginabot niya sinda sa saindang daga+ asin ipinadara sa ibang lugar, kun sain sinda yaon ngunyan.’+

29 “Si Jehova na satuyang Diyos an nakakaaram kan gabos na bagay na hilom,+ pero ipinagkatiwala niya sa sato asin sa satong mga gikan sagkod lamang an mga bagay na gusto niyang ihayag, tanganing mautob ta an gabos na tataramon kan Katugunan na ini.+

30 “Pag nangyari sa saimo an gabos na bagay na ini, an bendisyon asin an sumpa na ibinugtak ko sa atubangan mo para pagpilian mo,+ asin nagirumduman mo an mga iyan*+ mantang yaon ka sa gabos na nasyon kun sain ka iwinarak ni Jehova na saimong Diyos,+ 2 tapos magbalik ka ki Jehova na saimong Diyos+ asin magdangog sa mga sinasabi* niya kauyon kan gabos na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan, nin bilog mong puso asin nin bilog mong kalag,* ika saka an saimong mga aki,+ 3 kukuanon ka ni Jehova na saimong Diyos hali sa pagkabihag+ asin kakahirakan ka+ tapos titipunon ka giraray hali sa gabos na banwaan kun sain ka iwinarak ni Jehova na saimong Diyos.+ 4 Maski pa nagkawararak an saimong banwaan sagkod sa puro kan daga, hali duman titipunon ka asin ibabalik ni Jehova na saimong Diyos.+ 5 Dadarahon ka ni Jehova na saimong Diyos sa daga na nagin sadiri kan saimong mga ama, asin magigin sadiri mo iyan; asin papauswagon ka niya asin mas papadakulon kisa sa saimong mga ama.+ 6 Lilinigon* ni Jehova na saimong Diyos an puso mo asin an puso kan saimong mga gikan,+ tanganing mamutan mo si Jehova na saimong Diyos nin bilog mong puso saka nin bilog mong kalag* asin tanganing mabuhay ka.+ 7 Dangan an gabos na sumpang ini ipapaabot ni Jehova na saimong Diyos sa saimong mga kalaban, na nauungis asin nagpepersegir sa saimo.+

8 “Mabalik ka asin madangog sa mga sinasabi* ni Jehova asin uutubon mo an gabos niyang tugon na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan. 9 Papauswagon kang marhay ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong ginigibo.+ Papadakulon niya an saimong mga aki saka an mga ataman mong hayop asin an mga bunga kan saimong daga, huli ta mauugma na giraray si Jehova na pauswagon ka, kun paanong naugma siya sa saimong mga apuon.+ 10 Huli ta sa panahon na iyan madangog ka sa mga sinasabi* ni Jehova na saimong Diyos asin uutubon mo an saiyang mga tugon asin mga reglamento na nakasurat sa librong ini kan Katugunan, asin mabalik ka ki Jehova na saimong Diyos nin bilog mong puso asin nin bilog mong kalag.*+

11 “An tugon na ini na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan bako man dipisilon para sa saimo, asin bako man ining harayuon sa saimo.*+ 12 Mayo ini sa langit, para sabihon mong, ‘Siisay an masakat sa langit asin makua kaiyan para sa sato, tanganing madangog ta asin mautob ta iyan?’+ 13 Asin mayo man ini sa ibong kan dagat, para sabihon mong, ‘Siisay an mabalyo sa ibong kan dagat asin makua kaiyan para sa sato, tanganing madangog ta asin mautob ta iyan?’ 14 Huli ta an tataramon haranihon sa saimo, nasa saimo mismong nguso asin nasa saimo mismong puso,+ tanganing mautob mo iyan.+

15 “Uya, tinatawan taka ngunyan nin pagpipilian, buhay saka karahayan, o kagadanan saka karatan.+ 16 Kun magdangog ka sa mga tugon ni Jehova na saimong Diyos na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan, paagi sa pagpahiling nin pagkamuot ki Jehova na saimong Diyos,+ paagi sa paglakaw sa saiyang mga dalan, asin paagi sa pag-utob sa saiyang mga tugon saka sa saiyang mga reglamento asin sa saiyang mga ipinapautob na desisyon,* mabubuhay ka+ asin magkakaigwa nin dakul na mga aki, asin bebendisyunan ka ni Jehova na saimong Diyos sa daga na magigin sadiri mo.+

17 “Pero kun magtalikod an saimong puso+ saka dai ka magdangog tapos maengganyo kang dumuko sa ibang mga diyos asin maglingkod sa sainda,+ 18 sinasabi ko sa saindo ngunyan, sigurado nanggad na mapapara kamo.+ Dai kamo mabubuhay nin halawig sa daga na nasa ibong kan Jordan na dudumanan mo para magin pagsadiri. 19 Saksi ngunyan an kalangitan asin an daga na tinatawan taka nin pagpipilian, an buhay o an kagadanan, an bendisyon o an sumpa;+ asin dapat mong pilion an buhay tanganing mabuhay ka,+ ika saka an saimong mga gikan,+ 20 paagi sa pagpahiling nin pagkamuot ki Jehova na saimong Diyos,+ paagi sa pagdangog sa saiyang mga sinasabi,* asin paagi sa pagdanay na maimbod sa saiya,+ huli ta siya an saimong buhay asin paagi sa saiya magdadanay ka nin halawig na panahon sa daga na isinumpa ni Jehova na itatao sa saimong mga apuon, si Abraham, Isaac, asin Jacob.”+

31 Dangan, nagluwas si Moises asin isinabi an mensaheng ini sa bilog na Israel. 2 Sinabi niya sa sainda: “Sa ngunyan 120 anyos na ako.+ Dai ko na kamo puwedeng panginutan pa,* huli ta sinabi sa sako ni Jehova, ‘Dai ka mabalyo sa Jordan na ini.’+ 3 Si Jehova na saimong Diyos an maiinot sa saimo sa pagbalyo, asin siya mismo an mapuho sa mga nasyon na ini sa atubangan mo, asin papalayason mo sinda.+ Si Josue an manginginot sa saimo sa pagbalyo,+ arog kan sinabi ni Jehova. 4 Gigibuhon sa sainda ni Jehova an kapareho kan ginibo niya ki Sihon+ asin ki Og,+ na mga hadi kan mga Amorita, saka sa saindang daga kan puhuon niya sinda.+ 5 Dadaugon sinda ni Jehova para sa saindo, asin dapat nindong gibuhon sa sainda an kauyon kan gabos na ipinagbuot ko sa saindo.+ 6 Kusugi an buot nindo asin magpakakusog kamo.+ Dai kamo matakot sa sainda,+ huli ta si Jehova na saimong Diyos an kaibanan mong nagmamartsa. Dai ka niya babayaan, ni papabayaan man.”+

7 Dangan inapod ni Moises si Josue asin sinabihan ini sa atubangan kan bilog na Israel: “Kusugi an buot mo asin magpakakusog ka,+ ta ika an madara sa banwaan na ini palaog sa daga na isinumpa ni Jehova sa saindang mga apuon na itatao sa sainda, asin itatao mo iyan sa sainda bilang saindang mana.+ 8 Si Jehova an nagmamartsa sa inutan mo, asin magdadanay siyang kaibanan mo.+ Dai ka niya babayaan, ni papabayaan man. Dai ka matakot o makubhanan.”+

9 Dangan isinurat ni Moises an Katugunan+ na ini asin itinao sa mga Levitang saserdote, na nagdadara kan kaban kan tipan ni Jehova, saka sa gabos na kamagurangan kan Israel. 10 Pinagbutan sinda ni Moises, na sinasabi: “Sa katapusan kan kada pitong taon, sa itinalaan na panahon sa taon nin pagpatalingkas,+ sa panahon kan Kapiyestahan nin mga Payag-payag,*+ 11 pag an bilog na Israel uminatubang sa presensiya ni Jehova+ na saimong Diyos sa lugar na pipilion niya, dapat nindong basahon an Katugunan na ini para madangog kan bilog na Israel.+ 12 Tipunon nindo an banwaan,+ an mga lalaki, an mga babayi, an mga aki,* asin an mga dayuhan na residente na nasa laog kan saindong mga siyudad,* tanganing magdangog sinda asin makanuod manungod ki Jehova na saindong Diyos asin magkaigwa nin pagkatakot sa saiya asin tanganing sunudon nanggad ninda an gabos na tataramon kan Katugunan na ini. 13 Dangan an saindang mga aki na dai nakakaaram kan Katugunan na ini madangog+ asin makakanuod na magkaigwa nin pagkatakot ki Jehova na saindong Diyos sa bilog na panahon na kamo nabubuhay sa daga na nasa ibong kan Jordan na dudumanan nindo tanganing magin pagsadiri.”+

14 Dangan sinabi ni Jehova ki Moises: “Uya! Madali ka nang magadan.+ Apudon mo si Josue, tapos magduman kamo sa tolda nin pakipagtagbuan,* tanganing manombrahan ko siya.”+ Kaya nagduman si Moises saka si Josue sa tolda nin pakipagtagbuan. 15 Tapos nagpahiling si Jehova sa tolda sa hariging panganuron, asin an hariging panganuron nagpasiring sa may entrada kan tolda.+

16 Sinabi ngunyan ni Jehova ki Moises: “Uya! Madali ka nang magadan,* asin an banwaan na ini magigin bakong maimbod sa sako paagi sa pagsamba* sa mga diyos kan ibang mga nasyon sa daga na dudumanan ninda.+ Babayaan ninda ako+ asin babalgahon an sakuyang tipan na ipinakipagtipan ko sa sainda.+ 17 Sa panahon na iyan, maaanggot akong marhay sa sainda,+ asin papabayaan ko sinda+ saka itatago ko an lalawgon ko sa sainda+ sagkod na maubos sinda. Dangan, pagkatapos na mag-abot sa sainda an dakul na kapahamakan asin kasakitan,+ masarabi sinda, ‘Bako daw na nag-abot sa sato an kapahamakan na ini dahil dai ta kaibanan an satuyang Diyos?’+ 18 Pero padagos kong itatago an sakuyang lalawgon sa sainda sa aldaw na iyan dahil sa gabos na karatan na ginibo ninda huli sa pagsunod ninda sa ibang mga diyos.+

19 “Ngunyan isurat nindo an kantang ini+ asin itukdo nindo ini sa mga Israelita.+ Ipatuom nindo ini sa sainda* tanganing an kantang ini magserbing sakuyang saksi laban sa banwaan nin Israel.+ 20 Pag dinara ko na sinda sa daga na isinumpa kong itatao sa saindang mga apuon+—sarong daga na nagbubulos nin gatas saka tangguli+—tapos magkakan sinda sagkod na mabasog asin magin mauswag* sinda,+ masunod sinda sa ibang mga diyos asin maglilingkod sa sainda asin dai ninda ako igagalang saka babalgahon ninda an sakuyang tipan.+ 21 Pag uminabot sa sainda an dakul na kapahamakan asin kasakitan,+ an kantang ini magseserbing saksi laban sa sainda (huli ta dai iyan dapat lingawan kan saindang mga gikan), huli ta bago ko pa man sinda darahon sa daga na isinumpa ko sa sainda, aram ko na an gusto nindang gibuhon.”+

22 Kaya isinurat ni Moises an kantang ini kan aldaw na iyan asin itinukdo ini sa mga Israelita.

23 Dangan pignombrahan niya* si Josue+ na aki ni Nun asin sinabihan: “Kusugi an buot mo asin magpakakusog ka,+ ta ika an madara sa mga Israelita palaog sa daga na isinumpa kong itatao sa sainda,+ asin padagos takang aantabayanan.”

24 Kan matapos nang isurat ni Moises sa sarong libro an kabilugan kan mga tataramon kan Katugunan na ini,+ 25 pinagbutan ni Moises an mga Levita na nagdadara kan kaban kan tipan ni Jehova, na sinasabi: 26 “Kuanon nindo an librong ini kan Katugunan+ asin ilaag nindo ini sa gilid kan kaban+ kan tipan ni Jehova na saindong Diyos, asin magseserbi ining saksi laban sa saindo. 27 Huli ta aram kong marhay an pagigin rebelyoso nindo+ asin an katagasan kan payo* nindo.+ Kun nagin rebelyoso ngani kamong marhay ki Jehova dawa buhay pa ako asin kaibanan nindo, pa’no pa daw pag gadan na ako! 28 Tipuna digdi sa sako an gabos na kamagurangan kan saindong mga tribo saka an saindong mga opisyal, asin sasabihon ko an mga tataramon na ini sa atubangan ninda, asin gigibuhon kong saksi an kalangitan asin an daga laban sa sainda.+ 29 Huli ta aram ko nanggad na pagkagadan ko siguradong magibo kamo nin maraot+ asin masuway sa dalan na ipinagbuot kong lakawan nindo. Asin siguradong may maabot sa saindong kapahamakan+ sa maabot na panahon, huli ta gigibuhon nindo an maraot sa paghiling ni Jehova asin papaangguton nindo siya paagi sa mga gibo kan saindong mga kamot.”

30 Dangan, mantang nagdadangog an bilog na katiripunan* nin Israel, sinabi gabos ni Moises an mga tataramon kan kantang ini puon sa kapinunan sagkod sa katapusan:+

 3 Huli ta ipapahayag ko an pangaran ni Jehova.+

Isabi nindo an kadakulaan kan satong Diyos!+

 5 Sinda an guminibo nin karatan.+

Bako niya sindang mga aki, sinda an may diperensiya.+

Sinda sarong henerasyon na maraot asin makasalan!+

15 Kan tuminaba si Jesurun,* nanipa siya asin nagrebelde.

Tuminaba ka, duminakulaon, asin buminutog.+

29 Kun madunong lang kuta sinda!+ Huhurop-hurupon ninda ini.+

Pag-iisipan ninda an saindang kaaabtan.+

Padigdiha sinda para tabangan kamo.

Gibuha sindang pailihan nindo.

Ako naggagadan, asin ako nagbubuhay.+

44 Kaya nag-abot si Moises asin sinabi an gabos na tataramon kan kantang ini sa atubangan kan banwaan,+ siya saka si Hosea*+ na aki ni Nun. 45 Pagkatapos na sabihon ni Moises an gabos na ini sa bilog na Israel, 46 sinabi niya sa sainda: “Isapuso nindo an gabos na sinabi kong patanid sa saindo ngunyan,+ tanganing matukduan nindo an saindong mga aki na sunudon nanggad an gabos na tataramon kan Katugunan na ini.+ 47 Huli ta an mga sinabi ko sa saindo bako man daing saysay, kundi nangangahulugan iyan kan saindong buhay,+ asin paagi kan mga sinabi kong ini mabubuhay kamo nin halawig sa daga na nasa ibong kan Jordan na dudumanan nindo para magin pagsadiri.”

48 Nakipag-ulay man si Jehova ki Moises kan aldaw man sanang idto, na sinasabi: 49 “Magtukad ka sa bukid na ini nin Abarim,+ sa Bukid nin Nebo,+ na nasa daga nin Moab, na nakahampang sa Jerico, asin tanawon mo an daga nin Canaan, na itinatao ko sa mga Israelita para magin saindang pagsadiri.+ 50 Dangan magagadan ka sa bukid na tutukadon mo, asin ilulubong ka arog kan saimong mga apuon,* kapareho kan tugang mong si Aaron na nagadan sa Bukid nin Hor+ asin ilinubong arog kan saiyang mga apuon, 51 huling pareho kamong dai nagin maimbod sa sako sa atubangan kan mga Israelita sa may tubig kan Meriba+ sa Kades sa kaawagan nin Zin, huli ta dai nindo ako pinabanal sa atubangan kan banwaan nin Israel.+ 52 Matatanaw mo hali sa harayo an daga na itinatao ko sa banwaan nin Israel, pero dai ka makakalaog sa dagang iyan.”+

33 Ngunyan ini an bendisyon na ipinahayag ni Moises na lingkod kan tunay na Diyos sa mga Israelita bago siya magadan.+ 2 Sinabi niya:

 7 Asin ipinahayag niya an bendisyon na ini ki Juda:+

 8 Manungod ki Levi siya nagsabi:+

12 Manungod ki Benjamin siya nagsabi:+

13 Manungod ki Jose siya nagsabi:+

18 Manungod ki Zebulon siya nagsabi:+

19 Papadumanon ninda sa kabukidan an mga banwaan.

Idudulot ninda duman an mga atang nin katanusan.

20 Manungod ki Gad siya nagsabi:+

“Bendisyunan an nagpapahiwas kan mga sagkudan ni Gad.+

Matiripon an mga pamayo kan banwaan.

22 Manungod ki Dan siya nagsabi:+

“Sarong ugbon na leon si Dan.+

Malukso siya hali sa Basan.”+

23 Manungod ki Neftali siya nagsabi:+

Magin pagsadiri mo an daga sa sulnupan asin sa timog.”

24 Manungod ki Aser siya nagsabi:+

“Bendisyunan si Aser nin mga aki.

29 Maugma ka, O Israel!+

34 Dangan, hali sa disyertong kapatagan kan Moab, nagtukad si Moises sa Bukid nin Nebo,+ sa alituktok kan Pisga,+ na nakahampang sa Jerico.+ Asin ipinahiling sa saiya ni Jehova an bilog na kadagaan, puon sa Gilead sagkod sa Dan,+ 2 asin an bilog na Neftali saka an daga nin Efraim asin Manases, tapos an bilog na daga nin Juda sagkod sa dagat sa sulnupan,*+ 3 asin an Negeb+ saka an Distrito,+ kaiba an kapatagan sa kababan nin Jerico, an siyudad kan mga puon nin palma, sagkod sa Zoar.+

4 Tapos sinabi sa saiya ni Jehova: “Ini an daga na manungod digdi nagsumpa ako ki Abraham, Isaac, asin Jacob, na sinasabi, ‘Itatao ko ini sa saimong gikan.’*+ Ipinahiling ko sa saimo ini, pero dai ka makakabalyo pasiring duman.”+

5 Pagkatapos kaiyan, nagadan si Moises na lingkod ni Jehova duman sa daga nin Moab arog kan sinabi ni Jehova.+ 6 Ilinubong niya siya sa kababan sa daga nin Moab, sa kahampang kan Bet-peor, asin sagkod sa aldaw na ini mayo nin nakakaaram kan piglubungan sa saiya.+ 7 Si Moises 120 anyos kan siya magadan.+ Dai nagluya an saiyang mga mata, asin dai nawara an saiyang kusog. 8 Asin 30 aldaw+ na pigtangisan kan banwaan nin Israel sa disyertong kapatagan kan Moab an pagkagadan ni Moises. Dangan, natapos an panahon nin pagtangis asin pagmundo sa pagkagadan ni Moises.

9 Napano nin kadunungan* si Josue na aki ni Nun, huli ta ipinatong sa saiya ni Moises an saiyang kamot;+ asin nagdangog sa saiya an mga Israelita, asin ginibo ninda an ipinagbuot ni Jehova ki Moises.+ 10 Pero dai na nuarin man nagkaigwa sa Israel nin propeta na arog ni Moises,+ na midbid na marhay* ni Jehova.+ 11 Ginibo niya an gabos na tanda asin mga milagro na ipinagibo sa saiya ni Jehova sa daga nin Ehipto laban ki Faraon saka sa gabos niyang lingkod asin sa bilog niyang daga.+ 12 Nagpahiling man si Moises nin makusog na kamot asin makangangalas na kapangyarihan sa atubangan kan bilog na Israel.+