Libro kan Biblia Numero 35—Habacuc

Kagsurat: Habacuc

Kun Saen Isinurat: Juda

Natapos an Pagsurat: Mga 628 B.C.E.(?)

SI Habacuc saro pa kan inaapod na mas sadit na mga propeta kan Hebreong Kasuratan. Minsan siring, an saiyang bisyon asin kapahayagan na ipinasabong nin Dios bako nanggad na mas sadit an halaga para sa banwaan nin Dios. Huling nakakaparigon sa boot saka nakakapakosog, an saiyang propesiya nakakasustenir sa mga lingkod nin Dios sa panahon nin sakit. An libro nagtatampok nin duwang mamuraway na katotoohan: Si Jehova Dios an Unibersal na Soberano, asin an mga matanos nabubuhay paagi sa pagtubod. An isinurat na iyan nagseserbi man na patanid sa mga nagtutumang sa mga lingkod nin Dios asin sa mga may pagsaginsagin na naghihingako na saiyang banwaan. Iyan nagtatao nin arogan sa marigon na pagtubod ki Jehova, na maninigo sa gabos na awit nin pag-omaw.

² An libro nin Habacuc nagpopoon: “An kapahayagan na naheling sa bisyon ni Habacuc na propeta.” (Hab. 1:1) Siisay an propeta Habacuc na ini (sa Hebreo, Chavaq·quqʹ), na an ngaran nangangahulogan na “Mainit na Kugos”? Mayong impormasyon na itinatao mapadapit sa mga magurang, tribo, mga kamugtakan sa buhay, o pagkagadan ni Habacuc. Dai masasabi nin segurado kun sia sarong Levitang musikero sa templo, minsan ngani isinuherir ini kan dagdag na nota sa katapusan kan libro: “Sa direktor kan sakong mga instrumentong de kuerdas.”

³ Kasuarin isinabi ni Habacuc an saiyang propetikong mga kapahayagan? An dagdag na nota na nasambit sa enotan asin an mga tataramon na “Si Jehova yaon sa saiyang banal na templo” nagpaparisa na yaon pa an templo sa Jerusalem. (2:20) Ini, pati an mensahe kan propesiya, nagsusuherir na iyan itinaram dai mahaloy bago kan pagkalaglag kan Jerusalem kaidtong 607 B.C.E. Alagad pirang taon bago kaidto? Seguradong pakalihis idto kan paghade kan matatakton sa Dios na si Hadeng Josias, kan 659-629 B.C.E. An propesiya mismo nagtatao kan indikasyon kan ihula kaiyan an sarong aktibidad na dai papaniwalaan kan mga taga Juda dawa kun sabihon iyan sa sainda. Ano ini? Iyan an pagpatindog nin Dios sa mga Caldeo (mga Babilonyo) tanganing kastigohon an daing pagtubod na Juda. (1:​5, 6) Ini tamang-tama sa enot na kabtang kan paghade kan idolatrosong si Hadeng Joaquim, panahon na lakop sa Juda an kadaihan nin pagtubod asin inhustisya. Si Faraon Neko an nagpatukaw ki Joaquim sa trono, asin an nasyon sakop kan impluwensia nin Egipto. Sa irarom nin siring na mga kamugtakan maghohona an banwaan na may dahelan sindang dai tubodon an ano man na posibilidad na masalakay an Babilonya. Alagad dinaog ni Nabucodonosor si Faraon Neko sa ralaban sa Carquemis kan 625 B.C.E., na sa siring tinapos an kapangyarihan nin Egipto. Kun siring, an propesiya posibleng itinao bago kan pangyayaring iyan. Kaya an itinotokdo kan mga indikasyon iyo an kapinonan kan paghade ni Joaquim (nagpoon kan 628 B.C.E.), na minaluwas na si Habacuc katemporanyo ni Jeremias.

⁴ Paano niato naaaraman na an libro ipinasabong nin Dios? An suanoy na mga katalogo kan Hebreong Kasuratan nagpapatunay na nasa canon an Habacuc. Minsan ngani dai nasasambitan dian an ngaran kan libro, minalataw na kaiba iyan sa sinasabi nindang ‘doseng Mas Sadit na mga Propeta,’ huli ta dai magkakaigwa nin 12 kun mayo an Habacuc. Rinekonoser ni apostol Pablo na an propesiya kabtang kan ipinasabong na Kasuratan asin direkta niang kinotar an Habacuc 1:​5, kun saen naunabihan nia iyan na “sinasabi sa Mga Propeta.” (Gibo 13:​40, 41) Nagkapirang beses na nasambitan nia an libro sa saiyang mga surat. Tunay nanggad na an kaotoban kan mga sinabi ni Habacuc tumang sa Juda asin sa Babilonya nagpapamidbid sa saiya bilang tunay na propeta ni Jehova, asin sia nagtaram sa Saiyang ngaran asin para sa Saiyang kamurawayan.

⁵ An libro nin Habacuc kompuesto nin tolong kapitulo. An enot na duwang kapitulo pag-oolay kan kagsurat asin ni Jehova. Isinasaysay kaiyan an kosog kan mga Caldeo, siring man an kamondoan na naghahalat sa nasyon nin Babilonya na nagpapahiwas sa bako man na sadiri kaiyan, naggaganansia nin maraot para sa kamag-anakan kaiyan, nagtotogdok nin siudad paagi sa pagpabolos nin dugo, asin nagsasamba sa inukit na imahen. An ikatolong kapitulo nagtotokar sa pagigin kahangahanga ni Jehova sa aldaw nin ralaban, asin iyan daing kapareho sa puersa asin pagigin buhay kan dramatikong estilo kaiyan. An kapitulong ini sarong pamibi nin panambitan asin inapod na “saro sa pinakamagayon asin pinakakahangahanga sa mga bersong Hebreo.”a

KUN TAANO TA KAPAKIPAKINABANG

¹² Huling rinerekonoser na kapakipakinabang sa pagtotokdo an propesiya ni Habacuc, nagkotar si apostol Pablo sa kapitulo 2, bersikulo 4, sa tolong laen-laen na okasyon. Kan idinodoon na an maogmang bareta iyo an kapangyarihan nin Dios para sa pagliligtas sa gabos na may pagtubod, sinuratan ni Pablo an mga Kristiano sa Roma: “Huli ta dian an katanosan nin Dios ihinahayag huli sa pagtubod asin para sa pagtubod, kun paanong nasusurat: ‘Alagad an matanos​—paagi sa pagtubod sia mabubuhay.’ ” Kan sinusuratan an mga taga Galacia, idinoon ni Pablo an punto na an bendisyon nakakamtan paagi sa pagtubod: “Hayag na paagi sa ley mayo nin siisay man na pinapakangmatanos sa Dios, huli ta ‘an matanos mabubuhay huli sa pagtubod.’ ” Sinabi man ni Pablo sa saiyang surat sa mga Hebreo na an mga Kristiano dapat na magpaheling nin pagtubod na buhay asin nakakapagpadanay nin kalag, asin nasambitan nia giraray an mga tataramon ni Jehova ki Habacuc. Minsan siring, an kinotar nia bako sana an mga tataramon ni Habacuc na, “an sakong matanos mabubuhay huli sa pagtubod,” kundi pati an dagdag pang sinabi nia segun sa Griegong Septuaginta: “Kun sia sumibog, an sakong kalag mayo nin kawilihan sa saiya.” Dangan sinumaryo nia iyan sa pagsabi: Kita “an klase na may pagtubod sa ikakapagdanay na buhay kan kalag.”​—Roma 1:17; Gal. 3:11; Heb. 10:​38, 39.

¹³ An propesiya ni Habacuc kapakipakinabang na marhay ngonyan sa mga Kristiano, na nangangaipo nin mahalagang marhay na kosog. Iyan nagtotokdo nin pagsarig sa Dios. Kapakipakinabang man iyan sa pagpatanid sa iba manongod sa mga paghokom nin Dios. Mapuersa an nagpapatanid na leksion: Dai pagsabihon na naaatrasong marhay an mga paghokom nin Dios; iyan “daing salto na maootob.” (Hab. 2:3) Daing salto na naotob an propesiya dapit sa paglaglag kan Babilonya sa Juda, asin daing salto na an Babilonya mismo nabihag, kan an siudad sakopon kan mga Medo asin Persiano kan 539 B.C.E. Kanigoan kakosog na patanid na tubodon an mga tataramon nin Dios! Sa siring, nanompongan ni apostol Pablo na kapakipakinabang na magkotar sa Habacuc kan patanidan nia an mga Judio kaidtong panahon nia na dai mawaran nin pagtubod: “Siertohon nindo na an sinasabi sa Mga Propeta dai dumatong sa saindo, ‘Masdan nindo iyan, nindong mga paratuyatuya, asin pagngalas kamo dian, patin mapara kamo, huli ta ako may ginigibo sa saindong kaaldawan, sarong gibo na dai nanggad nindo paniniwalaan dawa kun may siisay man na magsaysay kaiyan sa saindo nin detalyado.’ ” (Gibo 13:​40, 41; Hab. 1:​5, LXX) An daing pagtubod na mga Judio dai mahimate ki Pablo, kun paanong dai sinda naniwala sa patanid ni Jesus manongod sa kalaglagan kan Jerusalem; pinagdusahan ninda an resulta kan kawaran ninda nin pagtubod kan laglagon kan mga hukbo nin Roma an Jerusalem kan 70 C.E.​—Luc. 19:​41-44.

¹⁴ Siring man ngonyan, an propesiya ni Habacuc nag-eenkaminar sa mga Kristiano na magin makosog sa pagtubod, mantang namumuhay sa sarong kinaban na pano nin kadahasan. Nakakatabang iyan sa sainda na tokdoan an iba asin simbagon an ihinahapot kan mga tawo sa bilog na kinaban, Gigibohon daw nin Dios an pamamalos sa mga marigsok? Mangnoha liwat an mga tataramon kan propesiya: “Padagos iyan na halaton; huli ta iyan daing salto na maootob. Dai iyan mahuhuri.” (Hab. 2:3) Ano man an pagkariribok na nangyayari sa daga, nagigirumdoman kan mga linahidan na natatada kan mga paramana kan Kahadean an mga tataramon ni Habacuc mapadapit sa nakaaging mga ginibo ni Jehova na pamamalos: “Luminuwas ka sa pagliligtas sa saimong banwaan, tanganing iligtas an saimong linahidan.” (3:13) Tunay nanggad na si Jehova iyo an saindang “Banal na Saro,” magpoon pa kan suanoy, asin an “Gapo” na iyo an masagwe sa mga bakong matanos asin matao nin buhay sa mga kinukugos nia sa saiyang pagkamoot. An gabos na namomoot sa katanosan puedeng maggayagaya sa saiyang Kahadean asin soberaniya, na sinasabi: “Kun para sa sako, ako magpapakagayagaya dian ki Jehova; maggagayagaya ako sa Dios nin sakong kaligtasan. Si Jehova na Soberanong Kagurangnan iyo an sakong enerhiya nin buhay.”​—1:12; 3:​18, 19.

[Nota sa ibaba]