Popular na Salang mga Paghona Dapit sa Biblia
LABING 8,000,000 na libra esterlina! Garo dai tubodon na presyong ibabayad para sa sarong libro! Alagad, kan ibaba na an maso kan parasubasta sa barakalan na ginibo sa Londres kan Disyembre 1983, iyo iyan an presyo na ibinayad kan parabakal, na nagrepresentar kan Republika Pederal nin Alemanya. Anong libro an puwedeng magin siring kaiyan an halaga? Iyan sarong kabtang kan Biblia, an totoo sarong ika-12 siglong bantog na libro kan Mga Evangelio.
Ano man an rason sa pagbayad kaining dakulang halaga para sa manuskritong librong ini, maka-iinteres na an siring na kantidad ibayad para sa sarong gibo nin arte na magigin kabtang kan Biblia. Ipinapaheling kaiyan an pagmansay nin dakol na mga tawo na an Biblia dai kayang bayadan. Minsan siring, an iba, ibinibilang an Biblia na may pagduda o may katagasan pa ngani. Taano?
Popular na Salang mga Paghona
Kadakol na mga tawo, partikularmente sa kadagaan nin mga Protestante, ikinokomparar an Biblia sa sarong gurang nang biyolin na puwedeng gamiton tanganing togtogon an dakol na mga tono. Pinaghohona ninda na an Biblia magagamit sa pagpatunay nin dakol na nagkakakontrahan na mga doktrina. Sabi ninda: ‘Iyan dependeng gayo sa paagi nin saindong pag-interpretar.’ Tama daw ini?
Akoon pa niato, an Biblia puwedeng kutaron sa paghingoang suportaran an nagkakalaen na mga punto-de-vista. Alagad kun an mga pahayag ginagamit na harayo sa konteksto, bako daw na an ginibohan nin siisay man na awtor malataw na nagkakakontrahan sa saiya man sana? Minsan siring, sadiosan daw ini? Pinapagdanay kan mga Saksi ni Jehova na an sadiosan na pagbasa kan Biblia dai minatogot para sa nagkakakontrahan na interpretasyon kan pangenot na mga doktrina.
An Biblia mismo nagsasabi, “Huli ta ini aram na nindo kan enot pa, na daing hula nin Kasuratan na hale sa ano man na sadiring pakahulogan.” (2 Pedro 1:20) Sa ibang pagtaram, an puwersang nagpapahiro sa pagsurat kan propetikong mga Kasuratan bakong puwersa nin ordinaryong tawo, kundi iyan iyo an banal na espiritu, o aktibo puwersa nin Dios. Sia iyo an enot sa gabos na mga propeta asin Parapasabong kan gabos na tunay na hula kan Biblia paagi sa saiyang dai naheheling na aktibo puwersa.
Saro pang sala na paghona iyo na, mantang an Dios kan ipinasabong na Kristianong Kasuratan sarong maboot asin mamomoton, an Dios kan ipinasabong kan Hebreong Kasuratan sarong maringis asin paragadan. An Pranses na parasurat na si Stendhal nagsurat na an Dios “sarong tiraniko, asin, bilang siring, pano nin mga ideya nin pamalos; an saiyang Biblia nagtataram sana nin makangingirhat na mga pagkastigo.” Bakong makangangalas an opinyon na ini na gikan sa tawong midbid bilang sarong ateistikong liberato. Sa dai linalaoman, an kaparehong opinyon pinakikabtangan man nin dakol na naghihingakong mga Kristiano, kaiba an nagkapirang mga klero.
An katunayan iyo na pareho sa kabtang kan orihinal na pagkasurat sa Hebreo asin sa kabtang kan pagkasurat sa Griego, an Kasuratan may pagkasiguradong nagpahayag na igwa sana nin “sarong Dios.” (1 Corinto 8:6; Deuteronomeo 6:4) Pareho ipinapaheling kan mga kabtang na ini na an Dios maheherakon, tanos, mamomoton, asin marigon. (Exodo 34:6, 7; Salmo 103:6-8; 1 Juan 4:8; Hebreo 12:28, 29) An nagkapira sa pinakamaboot na mga pagkasabi sa Kasuratan makukua sa Hebreong kabtang kan Biblia, siring baga kan yaon sa Salmo. Kabaliktaran, an “Bagong Tipan” naglalaman nin nakakatanyog na mga pagkaladawan nin grabeng paghokom na isinukol sa maraot. (2 Tesalonica 1:6-9; Kapahayagan, mga kapitulo 18 asin 19) An Biblia poon sa kapinonan sagkod sa katapusan nangangapot sa sarong makangangalas na paglaom para sa mga matanos. (Genesis 22:17, 18; Salmo 37:10, 11, 29; Kapahayagan 21:3, 4) Kaya, an Biblia biyong kaoyon sa saiya man sana poon sa poon sagkod sa katapusan.
Sarong “Libro nin Protestante”?
Sarong salang paghona na komon sa tahaw kan kinaban nin ginatos na milyon nin mga Katoliko iyo na an Biblia sarong “libro nin Protestante.” An sinserong mga Katoliko dai mababasol para sa siring na pagmansay. Sa laog nin mga siglo an Simbahan nin Romano Katoliko ipinangalad an pagbasa kan Biblia sa ano man na tataramon apuwera sa Latin. Ibinugtak kaini an Kasuratan sa lugar na dai kayang saboton kan kadaklan na ordinaryong Katoliko. Totoo, poon 1897 asin partikularmente poon kan ikaduwang Konseho nin Batikano (1962-1965), an mga Katoliko nagkaigwa nin diretso na basahon sa sadiring tataramon an Biblia na inoyonan kan Roma. Alagad nangenot an tradisyon. Kaya sa Katolikong mga nasyon na panatiko, an pagbasa nin Biblia ibinibilang pa giraray sa Protestantismo.
Dakol sa mga nagdadanay pang Katoliko na nakakua nin Biblia kan nakaaging mga taon dai iyan nababasa na dai nin pagtuyaw. Taano ta siring? Huli ta an saindang simbahan danay pang nagtotokdo na an pagbasa kan Biblia magigin peligroso. Taano? Huli ta an Simbahan Katoliko Romano nagsasabi na an Biblia dai naglalaman kan kompletong kapahayagan kan Kristianong katotoohan; kaipuhan iyan hipnoan nin “tradisyon.” Sa saiyang librong La Parole de Dieu (The Word of God), Georges Auzou, Katolikong propesor nin Banal na Kasuratan, nagsurat: “An tradisyon naeenot, nakakapatos, iniibahan asin pinangengenotan an Kasuratan . . . . [Ini] nagtatabang sato na masabotan kun taano ta an simbahan dai nungka ginibo an pagbasa sa Biblia o an pag-adal sa Biblia na magin sarong estriktong obligasyon o absolutong pangangaipo.”
Taano ta Basahon an Biblia?
Minsan siring, dakol na sinserong mga Katoliko sa bilog na kinaban naghihingoang makasadiri nin Biblia asin naghahagad nin tabang tanganing masabotan iyan. Totoo man ini sa dakol na mga disganadong Protestante asin maski an nagkapira na ibinugtak an saindang sadiri sa paglaom sa komunismo, sosyalismo, o siensia.
Sa pag-analisar kan mga rason para sa nabagong interes sa espirituwal na mga bagay, an relihiyosong parasurat na si Alain Woodrow nagsurat sa Paris daily na Le Monde: “Iyo ini an enot na natural na reaksion sa pagbabago nin salang paghona na pinapangyari kan pagkasudya kan darakulang sistema nin kaisipan, ideolohiya, politika, asin siensia.” Nagtao pa sia nin siring na dagdag na mga rason “pagkadisganar sa institusyonal na mga iglesya huli kan saindang pagkompromiso sa politikal asin pinansiyal na mga kapangyarihan kaining kinaban,” asin, kahurihurihi, an inapod niang “apokaliptikong pagkatakot.”
Puwede ser saro kamo sa nagpoon nang magbasa kan Biblia. Kun iyo, kaipuhan na maaraman nindo kun paano mapapakinabangan an saindong pagbasa sa Biblia.