Kapahayagan—An Mamuraway na Kulminasyon Kaiyan Harani Na
Kapitulo 37: Pagmondo Asin Paggayagaya sa Pagkatapos kan Babilonya
1. Ano an magigin reaksion kan “mga hade kan daga” sa biglang pagkalaglag kan Dakulang Babilonya?
An pagkatapos kan Babilonya maogmang bareta para sa banwaan ni Jehova, alagad ano an punto-de-vista dian kan mga nasyon? Sinasabi sato ni Juan: “Asin an mga hade kan daga na nakisaro sa saiya asin namuhay sa daing sopog na luho maghihiribi asin mag-aaragrangay huli sa saiya, kun maheling ninda an aso kan saiyang pagkasolo, mantang sinda nagtitirindog sa harayo huli sa takot sa saiyang kasakitan asin magsasarabi, ‘Herak man, herak man, saimo dakulang siudad, Babilonya na makosog na siudad, huli ta sa sarong oras nagdatong an saimong silot!’”—Kapahayagan 18:9, 10.
2. (a) Mantang an simbolikong sampulong sungay kan mapulang mabangis na hayop iyo an malaglag sa Dakulang Babilonya, taano ta ipagmomondo kan “mga hade kan daga” an saiyang katapusan? (b) Taano an nagmomondong mga hade ta nagtitindog nin harayo sa nalaglag na siudad?
2 An reaksion kan mga nasyon tibaad garo baga makangangalas huli sa bagay na an Babilonya linaglag kan simbolikong sampulong sungay kan mapulang mabangis na hayop. (Kapahayagan 17:16) Pero kun mawara na an Babilonya, malinaw na marerealisar kan “mga hade kan daga” kun gurano sia kapakipakinabang para sa sainda sa pagpapadanay sa mga tawo na toninong asin sakop ninda. An klero ipinahayag na banal an mga guerra, nagserbing mga paraapod nin soldados, asin hinulitan an mga hobenes na humampang sa pakikilaban. An relihiyon nagtao nin lipod na kabanalan na sa likod kaiyan an maraot na mga namomoon nan-api sa ordinaryong mga tawo. (Ikomparar an Jeremias 5:30, 31; Mateo 23:27, 28.) Alagad mangnoha na an nagmomondong mga hadeng ini ngonyan harayo an pagkatindog sa nalaglag na siudad. Dai sinda minarani tanganing tumabang sa saiya. Namomondo sindang maheling na sia mawara pero mayo nin igong pagkamondo tanganing isapeligro an saindang sadiri para sa saiya.
An mga Parabariwas Naghihibi Asin Nagmomondo
3. Siisay pa an ipinagbabasol an pagkawara kan Dakulang Babilonya, asin anong mga dahelan digdi an itinatao ni Juan?
3 An mga hade kan daga bako sanang iyo an nagbabasol manongod sa pagkawara kan Dakulang Babilonya. “Siring man, an mga parabariwas sa daga nagtatangis asin nagmomondo huli sa saiya, huli ta mayo na nin mabakal sa saindang tienda, tiendang bulawan asin pirak asin mamahalon na gapo asin mga perlas asin pinong lino asin purpura asin seda patin eskarlata; asin gabos na nasa kahoy na mahamot asin gabos na klaseng marfil asin gabos na klaseng bagay na gibo sa mamahalon na kahoy asin tanso asin batbat patin marmol; siring man an canela asin rekado hale sa India asin insenso asin ungguento asin kamangyan asin arak asin lana nin oliba asin pinong harina asin trigo asin baka patin karnero, asin mga kabayo asin karuwahe asin oripon patin kalag nin tawo. Iyo, an masiram na bunga na pinagmawot kan saimong kalag nawara na sa saimo [Dakulang Babilonya], asin an gabos na bagay na managom asin an mga bagay na magayon nawara na sa saimo, asin noarin man dai na iyan manonompongan nin mga tawo.”—Kapahayagan 18:11-14.
4. Taano an “mga parabariwas” ta naghihibi asin nagmomondo huli sa katapusan kan Dakulang Babilonya?
4 Iyo, an Dakulang Babilonya dayupot na kaamiga asin marahay na parokyana nin mayayaman na negosyante. Halimbawa, an mga monasteryo, kumbento, asin simbahan sa Kakristianohan nakatipon sa nag-aging mga siglo nin kadakol na bulawan, pirak, mamahalon na mga gapo, mahahalagang kahoy, asin iba pang klase nin materyal na kayamanan. Dugang pa, binendisyonan nin relihiyon an maluhong mga pamamakal asin irinoman na kaiba kan selebrasyon kan Navidad na naglalanghad ki Cristo asin iba pang banal daang mga aldaw. An mga misyonero nin Kakristianohan nakaabot sa hararayong daga, na binubukasan an bagong negosyo para sa “mga parabariwas” kan kinaban na ini. Sa Hapon kan ika-17 siglo, an Katolisismo, na nag-abot kaiba kan mga negosyante, napalabot pa ngani sa mga ralaban. Sa pagbareta manongod sa nagdedesisyon na ralaban sa sirong kan mga lanob kan kastilyo sa Osaka, an The Encyclopædia Britannica nagsasabi: “Nanompongan kan mga hukbong Tokugawa na sinda nakikipaglaban sa kaiwal na an mga bandera may tatak na krus asin mga ladawan kan Paraligtas asin ni San Santiago, an patron nin España.” An grupong nanggana pinaglamag asin haros pinara an Katolisismo sa nasyon na iyan. An pakikikabtang kan iglesya sa kinabanon na mga gibo ngonyan dai man magtatao saiya nin bendisyon.
5. (a) Paano pa dugang na ilinaladawan kan tingog hale sa langit an pagmondo kan “mga parabariwas”? (b) Taano man an mga parabariwas ta “magtitindog sa harayo”?
5 An tingog hale sa langit nagsasabi pa: “An mga parabariwas kan mga bagay na ini, na nagin mayaman huli sa saiya, magtitindog sa harayo huli sa saindang pagkatakot sa saiyang kasakitan asin magtatangis asin magmomondo, na nagsasabi, ‘Herak man, herak man—kan dakulang siudad, na nagugubingan nin pinong lino asin purpura asin eskarlata, asin nasasamnohan nin mga bulawan asin mahalagang gapo asin perlas, huli ta sa saro sanang oras natunaw an siring kadakulang kayamanan!’” (Kapahayagan 18:15-17a) Sa pagkalaglag kan Dakulang Babilonya, ipinagmondo kan “mga parabariwas” an pagkawara kan kabakas na iyan sa negosyo. Tunay na “herak man” sa sainda. Alagad mangnoha na an dahelan ninda sa pagmondo biyong paslo asin na sinda—kapareho kan mga hade—“magtitindog sa harayo.” Dai sinda minarani tanganing makatabang sa Dakulang Babilonya.
6. Paano ilinaladawan kan tingog hale sa langit an pagmondo nin mga kapitan sa barko asin mga marinero, asin taano ta nagtatangis sinda?
6 An tala nagpapadagos: “Asin an gabos na kapitan sa barko asin gabos na nagbibiyahe, asin an mga marinero asin gabos na nabubuhay paagi sa dagat, nagtirindog sa harayo asin nagkururahaw mantang tinatanaw ninda an aso kan saiyang pagkasolo asin nagsarabi, ‘Anong siudad an nakababaing sa dakulang siudad?’ Asin sinarabwagan ninda nin kabokabo an saindang payo asin nagkururahaw, na nagtatarangis asin nagmomorondo, asin nagsarabi, ‘Herak man, herak man—kan dakulang siudad, na dian an gabos na may sakayan sa dagat yuminaman huli sa saiyang pagkamamahalon, huli ta sa sarong oras sia linaglag!’” (Kapahayagan 18:17b-19) An suanoy na Babilonya sarong komersial na siudad asin kadakol kan barko. Siring man, an Dakulang Babilonya dakula an negosyo paagi sa “dakol na katubigan” kan saiyang banwaan. Ini nagtatao nin trabaho sa dakol niang relihiyosong sakop. Kanigoan kadakulang kalamidad sa ekonomiya kan paglaglag sa Dakulang Babilonya para sa mga ini! Noarin man dai na magkakaigwa nin ibang mapagkukuanan nin ikabubuhay na arog nia.
Paggayagaya Huli sa Saiyang Pagkapara
7, 8. Paano tinatapos kan tingog hale sa langit an mensahe kaiyan manongod sa Dakulang Babilonya, asin siisay an maghihimate sa mga tataramon na iyan?
7 Kan an suanoy na Babilonya madaog kan mga Medo asin Persiano, si Jeremias makahulang nagsabi: “Asin huli sa Babilonya an kalangitan asin an daga patin an gabos na yaon dian mag-aarawit na may kagayagayahan.” (Jeremias 51:48) Kun laglag na an Dakulang Babilonya, tatapuson kan tingog hale sa langit an mensahe kaiyan, na sinasabi manongod sa Dakulang Babilonya: “Mag-ogma kamo sa saiya, O kalangitan, siring man kamong mga banal asin kamong mga apostol asin kamong mga propeta, huli ta hinokoman na sia nin Dios para sa saindo!” (Kapahayagan 18:20) Si Jehova asin an mga anghel maoogmang maheling an pagkapara kan suanoy na kaiwal nin Dios, siring man an mga apostol asin enot na mga propetang Kristiano, na ngonyan binuhay na liwat asin namumugtak na sa saindang puwesto sa areglo kan 24 magurang.—Ikomparar an Salmo 97:8-12.
8 Iyo nanggad, an gabos na “banal”—baga man binuhay na liwat sa langit o buhay pa sa daga—mag-aarawit sa kagayagayahan, siring man an kairibang dakulang kadaklan nin ibang karnero. Pag-abot nin panahon, an gabos na maimbod na tawo kan suanoy bubuhayon liwat sa bagong palakaw nin mga bagay, asin sinda man maiba sa paggayagaya. An banwaan nin Dios dai nagprobar na bumalos sa saindang falsong relihiyosong mga paralamag. Ginirumdom ninda an mga tataramon ni Jehova: “Sako an pagbalos; ako an mabalos, sabi ni Jehova.” (Roma 12:19; Deuteronomio 32:35, 41-43) Bueno, nagbalos na si Jehova. An gabos na dugong pinabolos kan Dakulang Babilonya ikinapamalos na.
Pag-apon nin Dakulang Gilingan
9, 10. (a) Ano ngonyan an ginibo asin sinabi nin sarong makosog na anghel? (b) Anong akto na nakaaagid sa ginibo kan makosog na anghel sa Kapahayagan 18:21 an nangyari kan panahon ni Jeremias, asin ano an iginarantiya kaiyan? (c) Ano an iginagarantiya kan ginibo kan makosog na anghel na naheling ni Juan?
9 An sumunod na naheling ni Juan nagpapatunay na an paghokom ni Jehova sa Dakulang Babilonya dai na maliliwat: “Asin an sarong makosog na anghel kuminua nin sarong gapo na siring sa dakulang gilingan asin iinapon iyan sa dagat, na nagsasabi: ‘Siring kaiyan karikas iaapon an Babilonya na dakulang siudad, asin dai na sia noarin man makukua giraray.’” (Kapahayagan 18:21) Kan panahon ni Jeremias, ginibo an nakaaagid na akto na may mapuwersang makahulang kahulogan. Si Jeremias pinasabngan na isurat sa sarong libro “an gabos na kapahamakan na maabot sa Babilonya.” Itinao nia an libro ki Seraias asin sinabihan siang paduman sa Babilonya. Duman, sa pagkuyog sa mga instruksion ni Jeremias, binasa ni Seraias an deklarasyon tumang sa siudad: “O Jehova, ika mismo nagtaram tumang sa lugar na ini, na pohoon iyan tanganing mayo nin mag-erok dian, tawo man o magarong hayop, kundi na sia magin kagabaan na sana sagkod lamang.” Dangan ginakodan ni Seraias nin sarong gapo an libro asin iinapon idto sa salog nin Eufrates, na sinasabi: “Sa siring kaining paagi matundag an Babilonya asin noarin man dai na matunga huli sa kapahamakan na dadarahon ko sa saiya.”—Jeremias 51:59-64.
10 An pag-apon kan libro kaiba an nagagakod na gapo sa salog garantiya na an Babilonya matundag sa pagkapara, na noarin man dai na makababalik. An pagkaheling ni apostol Juan sa sarong makosog na anghel na guminibo nin siring saro man na mapuwersang garantiya na an katuyohan ni Jehova sa Dakulang Babilonya maootob. An biyong gabang kamugtakan kan suanoy na Babilonya ngonyan mapuwersang nagpapatotoo sa mangyayari sa falsong relihiyon sa harani nang ngapit.