An Pag-atraso Talagang Nakagadan!
TOLONG pamilya, pitong adulto asin anom na aki, an desesperadong nagdudulag para sa saindang buhay. Garo baga sinda nakisirong sa harong nin sarong tawo, na naglalaom na makaligtas sa makatatakot na pag-oran nin mga gapo. Pero mantang nagtoninong na an dagoldol kan nag-ooran na mga gapo, nagdatong an bagong makatatakot na gayo—sarong maitom na panganoron nin nakapupoot na abo. Mayo na nin magigibo kundi dumulag.
Sarong lalaki an nasa enotan, tibaad sarong oripon, na nagdudulag na may darang supot nin mga pagkakan na nasasaklay sa saiyang abaga. Sinusundan sia nin duwang aking lalaki, an saro mga apat na taon an edad, an saro lima, na nagdudulag na magkakapotan. An iba nagsusurunod—nakukubhan na gayo, nasasakitan, nasisingkog, desesperadong naghahanap nin madudulagan. Naghingoa sindang makahangos, pero imbes na aire, nakahangos sinda nin alumaad na abo. Saro-saro, an 13 gabos napukan asin dai nakahiro asin sa katapustapusi ilinobong kan nag-ooran na abo. An saindang kaherakherak na mga bangkay magdadanay na nakatago sagkod na nakotkot sinda kan mga arkeologo mga 2,000 na taon pakalihis asin nasabotan kan mga ini an mamondong mga detalye kan saindang huring mga oras.
An 13 biktimang ini pira sana sa kinarkulong 16,000 na nagadan sa suanoy na siudad nin Pompeii, Italia, kan Agosto 24, 79 C.E. Dakol an nakaligtas paagi sa paghale sa siudad kan tumuga sa kaenot-enoteng pagputok kaiyan an Bulkan na Vesuvio. Alagad, idtong mga nag-atraso—na an kadaklan mayayaman na habong bayaan an saindang mga harong asin rogaring—ikinalobong sa rarom na 6 metros na gapo asin abo.
An nangyari sa Pompeii mga 2,000 na taon na an nakaagi tibaad suanoy nang kasaysayan. Pero sa dakol na paagi iyan nakaaagid sa situwasyon na napaaatubang sa bilog na rasa nin tawo ngonyan. Sarong panglobong tanda, na orog pang makatatakot kisa sa mga dagoldol kan Bulkan na Vesuvio, an nagtataong patanid na ining presenteng palakaw nin kinaban napaaatubang sa harani nang kalaglagan. Tanganing makaligtas, kaipuhan kitang humiro tolos-tolos. An pag-atraso nakagagadan. Kun ano talaga an tandang iyan asin kun paano kita madonong na masimbag dian an pag-oolayan sa satong masunod na artikulo.
[Picture Credit Line sa pahina 2]
Retrato sa tutob hale sa National Park Service
[Picture Credit Line sa pahina 3]
Soprintendenza Archeologica di PompeiSoprintendenza Archeologica di Pompei