Kapahayagan—An Mamuraway na Kulminasyon Kaiyan Harani Na
Kasumpay kan Kapitulo 35: Paglaglag sa Dakulang Babilonya
Taano ta Inapod na Ikawalong Hade?
8, 9. Ano an apod kan anghel sa simbolikong mapulang mabangis na hayop, asin sa anong paagi iyan guminikan sa pito?
8 An anghel padagos na nagpaliwanag ki Juan: “Asin an mabangis na hayop na iyo kaidto alagad ngonyan bako na, iyan man mismo ikawalong hade, alagad guminikan sa pito, asin iyan naholog sa kalaglagan.” (Kapahayagan 17:11) An simbolikong mapulang mabangis na hayop “guminikan” sa pitong payo; an boot sabihon, iyan namundag gikan, o nag-eksister huli, sa mga payo kan orihinal na “mabangis na hayop . . . na hale sa dagat,” na ladawan an mapulang mabangis na hayop. Sa paanong paagi? Bueno, kan 1919 an Anglo-Amerikanong kapangyarihan iyo an nakalataw na payo. An enot na anom na payo bagsak na, asin an posisyon nin nangengenot na kapangyarihan sa kinaban itinao na sa magkasurog na payong ini asin nakasentro ngonyan digdi. An ikapitong payong ini, bilang an presenteng representante kan linya nin mga kapangyarihan sa kinaban, iyo an puwersang nagpapahiro sa pag-establisar kan Liga de Naciones asin sagkod ngonyan iyo an mayor na promotor asin pinansial na suporta kan Naciones Unidas. Kaya, bilang simbolo, an mapulang mabangis na hayop—an ikawalong payo—“guminikan” sa orihinal na pitong payo. Kun hehelingon sa paaging ini, an pagtaram na iyan guminikan sa pito kaoyon nanggad kan mas enot na kapahayagan na an mabangis na hayop na may duwang sungay na siring sa kordero (an Anglo-Amerikanong Kapangyarihan Pankinaban, an ikapitong payo kan orihinal na mabangis na hayop) nagdagka sa paggibo kan ladawan asin nagtaong buhay dian.—Kapahayagan 13:1, 11, 14, 15.
9 Dugang pa, kabilang sa orihinal na mga miembro kan Liga de Naciones, kairiba an Gran Britania, an mga gobyerno na namamahala sa mga kabisera kan ibang dating payo, siring kan Grecia, Iran (Persia), asin Italia (Roma). Dai nahaloy, an mga gobyerno na namamahala sa teritoryong kontrolado kan dating anom na kapangyarihan pankinaban nagin matinabang na mga miembro kan ladawan kan mabangis na hayop. Sa sentido man na ini masasabi na ining mapulang mabangis na hayop guminikan sa pitong kapangyarihan pankinaban.
10. (a) Paano masasabing an mapulang mabangis na hayop “mismo ikawalong hade”? (b) Paano ipinahayag nin sarong lider na Sobyet an suporta sa Naciones Unidas?
10 Mangnohon na an mapulang mabangis na hayop “mismo ikawalong hade.” Kaya, an Naciones Unidas ngonyan dinisenyong magin siring sa sarong gobyerno sa kinaban kun hehelingon. Kun minsan iyan naghiro pa ngani na siring kaiyan, na nagpadara nin mga hukbo sa labanan tanganing maresolberan an internasyonal na iriwal, siring kan sa Korea, sa Sinai Peninsula, ibang nasyon sa Aprika, asin sa Lebanon. Alagad iyan ladawan sana nin sarong hade. Arog nin relihiyosong ladawan, mayo iyan nin tunay na impluwensia o kapangyarihan apuwera sa itinao dian kan mga nagpangyari kan pag-eksister kaiyan asin nagsaramba dian. Kun minsan, an simbolikong mabangis na hayop na ini garo maluya; alagad dai pa iyan nakaeksperyensia kan klase nin lagduan na pagbaya kan makidiktador na mga miembro na nagpangyaring maholog sa bungaw an Liga de Naciones. (Kapahayagan 17:8) Minsan ngani laen na marhay an opinyon sa ibang bagay, an sarong prominenteng lider na Sobyet kan 1987 nakiiba sa mga papa nin Roma sa pagpahayag nin suporta para sa NU. Nag-apod pa ngani sia para sa “kompletong sistema nin internasyonal na seguridad” na basado sa NU. Siring kan dai nahaloy nanodan ni Juan, madatong an panahon na an NU mahiro na may dakulang autoridad. Dangan iyan, sa panahon kaiyan, “naholog sa kalaglagan.”
Sampulong Hade sa Sarong Oras
11. Ano an sinabi kan anghel ni Jehova manongod sa sampulong sungay kan simbolikong mapulang mabangis na hayop?
11 Sa nakaaging kapitulo kan Kapahayagan, an ikaanom asin ikapitong anghel nag-ula kan mga mangko kan kaanggotan nin Dios. Kaya pinaaram kita na an mga hade sa daga tinitipon sa ralaban nin Dios sa Armagedon asin na an ‘Dakulang Babilonya gigirumdomon sa pagheling nin Dios.’ (Kapahayagan 16:1, 14, 19) Ngonyan maaaraman niato sa orog na detalye kun paano isasagibo an mga paghokom nin Dios sa mga ini. Dangoga liwat an anghel ni Jehova mantang sia nagtataram ki Juan. “Asin an sampulong sungay na saimong naheling nangangahulogan nin sampulong hade, na dai pa nag-aako nin kahadean, alagad sinda mag-aako nin autoridad bilang mga hade sa sarong oras kaibanan kan mabangis na hayop. An mga ini may sarong kaisipan, kaya itinatao ninda an saindang kapangyarihan asin autoridad sa mabangis na hayop. An mga ini makikipaglaban sa Kordero, alagad, huli ta sia Kagurangnan nin mga kagurangnan asin Hade nin mga hade, dadaogon sinda kan Kordero. Siring man, arog man kaiyan an gigibohon kaidtong mga inapod asin pinili asin maimbod sa kaibanan nia.”—Kapahayagan 17:12-14.
12. (a) Ano an ilinaladawan kan sampulong sungay? (b) Paanong an simbolikong sampulong sungay ‘dai pa nag-ako nin kahadean’? (c) Paanong an simbolikong sampulong sungay may “kahadean” na ngonyan, asin gurano kahaloy?
12 An sampulong sungay naglaladawan sa gabos na politikal na kapangyarihan na namamahala ngonyan sa kinaban asin nagsusuportar sa ladawan kan mabangis na hayop. Kakadikit sa mga nasyon na nag-eeksister ngonyan an aram kan panahon ni Juan. Asin an mga aram, siring kan Egipto asin Persia (Iran), may laen nanggad na politikal na palakaw ngonyan. Kaya, kan enot na siglo, an ‘sampulong sungay dai pa nag-ako nin kahadean.’ Alagad ngonyan sa panahon nin Kagurangnan, igwa na sinda nin “kahadean,” o politikal na kapangyarihan. Sa pagbagsak kan darakulang kolonyal na imperyo, nangorogna magpoon kan ikaduwang guerra mundial, dakol na bagong nasyon an namundag. An mga ini, siring man an mas haloy na establisadong mga kapangyarihan, maghahade kairiba kan mabangis na hayop sa halipot na panahon—“sarong oras” sana—bago laglagon ni Jehova an gabos na politikal na kapangyarihan sa kinaban sa Armagedon.
13. Sa anong paagi na an sampulong sungay may “sarong kaisipan,” asin anong kaisipan para sa Kordero an sinisierto kaini?
13 Ngonyan, an nasyonalismo an saro sa pinakamakosog na puwersa na nagpapahiro sa sampulong sungay na ini. Sinda may “sarong kaisipan” huli sa pagmawot nindang mapagdanay an saindang nasyonal na soberaniya imbes na akoon an Kahadean nin Dios. Ini mismo an katuyohan ninda sa pagsuportar sa Liga de Naciones asin sa Naciones Unidas—sa pagpadanay kan katoninongan sa kinaban asin sa siring maingatan an sainda mismong pag-eksister. An siring na kaisipan nagsisierto na an mga sungay matumang sa Kordero, an “Kagurangnan nin mga kagurangnan asin Hade nin mga hade,” huli ta katuyohan ni Jehova na an saiyang Kahadean sa pamamahala ni Jesu-Cristo sumalida sa gabos na kahadean na ini sa dai na mahahaloy.—Daniel 7:13, 14; Mateo 24:30; 25:31-33, 46.
14. Paano posible para sa mga namamahala sa kinaban na makipaglaban sa Kordero, asin ano an magigin resulta?
14 Siyempre, mayong magigibo an mga namamahala sa kinaban na ini tumang ki Jesus mismo. Nasa langit sia, harayong gayo tanganing maabot ninda. Alagad an mga tugang ni Jesus, an mga natatada sa banhi kan babae, yaon pa digdi sa daga asin garo madaling mabiktima. (Kapahayagan 12:17) An dakol sa sungay nagpaheling na nin mapait na pagtumang sainda, asin sa paaging ini nakipaglaban sinda sa Kordero. (Mateo 25:40, 45) Alagad, dai na mahahaloy, madatong an panahon na an Kahadean nin Dios “maronot asin matapos kan gabos na ining kahadean.” (Daniel 2:44) Dangan, an mga hade sa daga lubos na makikilaban sa Kordero, siring kan maheheling niato. (Kapahayagan 19:11-21) Alagad digdi igo na an satong nanodan tanganing marealisar na an mga nasyon dai manggagana. Maski sinda asin an mapulang mabangis na hayop na NU may “sarong kaisipan,” dai ninda madadaog an dakulang “Kagurangnan nin mga kagurangnan asin Hade nin mga hade,” ni madadaog man ninda an “mga inapod asin pinili asin maimbod sa kaibanan nia,” na kabilang an saiyang linahidan na mga parasunod na anion pa sa daga. An mga ini man makadadaog paagi sa pagdadanay sa integridad bilang simbag sa maraot na mga sahot ni Satanas.—Roma 8:37-39; Kapahayagan 12:10, 11.
Paglaglag sa Patotot
15. Ano an sinabi kan anghel manongod sa patotot asin sa kaisipan patin paghiro kan sampulong sungay asin kan mabangis na hayop manongod sa saiya?
15 Bako sana an banwaan nin Dios an punteriya kan kaanggotan kan sampulong sungay. Dinara liwat kan anghel an atension ni Juan sa patotot: “Asin sia nagsabi sako: ‘An katubigan na saimong naheling, na dian nakatukaw an patotot, nangangahulogan nin mga banwaan asin mga kadaklan asin mga nasyon patin mga tataramon. Asin an sampulong sungay na naheling mo, asin an mabangis na hayop, an mga ini maoongis sa patotot asin lulugadon asin huhubaan sia, asin kakakanon an saiyang laman asin lubos siang sosoloon sa kalayo.’”—Kapahayagan 17:15, 16.
16. Taano an Dakulang Babilonya ta dai makasasarig sa saiyang katubigan para sa nagpoprotehir na suporta kun bumirik na tumang saiya an politikal na mga gobyerno?
16 Kun paanong an suanoy na Babilonya nanarig sa mga depensa kan saiyang mga katubigan, an Dakulang Babilonya ngonyan nananarig sa dakulang bilang kan saiyang mga miembro na “mga banwaan asin mga kadaklan asin mga nasyon patin mga tataramon.” Angay nanggad na dinara kan anghel an satong atension sa mga ini bago sabihon an nakabibiglang pangyayari: An politikal na mga gobyerno sa dagang ini madahas na mabirik sa Dakulang Babilonya. Ano kun siring an gigibohon kan “mga banwaan asin mga kadaklan asin mga nasyon patin mga tataramon”? An banwaan nin Dios nagpapatanid na sa Dakulang Babilonya na an tubig kan salog nin Eufrates mamamara. (Kapahayagan 16:12) An mga tubig na iyan sa katapustapusi mamamara nin lubos. Dai ninda matatawan nin ano man na suporta an makababaldeng gurang nang patotot sa oras kan saiyang pinakadakulang pangangaipo.—Isaias 44:27; Jeremias 50:38; 51:36, 37.
17. (a) Taano an kayamanan kan Dakulang Babilonya ta dai makaliligtas sa saiya? (b) Paano an katapusan kan Dakulang Babilonya dai nanggad magigin kagalanggalang? (c) Apuwera sa sampulong sungay, o indibiduwal na mga nasyon, ano pa an maiba sa pagsalakay tumang sa Dakulang Babilonya?
17 Sierto nanggad, an dakulaon na kayamanan kan Dakulang Babilonya dai makaliligtas saiya. Iyan puwede pa nganing magpadali kan saiyang kalaglagan, huli ta an bisyon nagpapaheling na kun an mabangis na hayop asin an sampulong sungay maongis na sa saiya saindang huhubaan sia kan sa-hadeng mga gubing asin gabos niang alahas. Sasamsamon ninda an saiyang kayamanan. Saindang “huhubaan sia,” na ihinahayag sa makasosopog na paagi an saiyang tunay na kamugtakan. Kanigoan na kalaglagan! An katapusan nia bako man na kagalanggalang. Saindang lalaglagon sia, “kakakanon an saiyang laman,” na ginigibo siang daing buhay na kalabera. Sa katapustapusi, saindang “lubos siang sosoloon sa kalayo.” Sinolo siang siring sa paradara nin damat, na mayo ngani nin disenteng paglobong! Bako sanang an mga nasyon, na irinirepresentar kan sampulong sungay, an malaglag sa dakulang patotot, kundi “an mabangis na hayop,” na nangangahulogan an NU mismo, maiba sa pagsalakay na ini. Iyan magtatao kan pagtogot kaiyan sa paglaglag sa falsong relihiyon. An mayoriya sa 150 asin labi pang nasyon sa NU nagpaheling na, paagi sa direksion kan pagboto ninda, nin pagtumang sa relihiyon, nangorogna sa Kakristianohan.
18. (a) Anong potensial na an mga nasyon mabirik tumang sa Babilonikong relihiyon an naheheling na? (b) Ano an magigin pangenot na rason kan biyong pag-atake sa dakulang patotot?
18 Taano an mga nasyon ta tatrataron an dati nindang sambay sa madahas na gayong paagi? Naheling niato sa dai pa nahahaloy na kasaysayan an potensial sa siring na pagbirik tumang sa Babilonikong relihiyon. An opisyal na pagtumang nin gobyerno nakainang gayo sa impluwensia nin relihiyon sa kadagaan na siring sa dating Unyon Sobyet asin Tsina. Sa Protestanteng mga lugar sa Europa, an lakop na pagkaindiperente asin pagduwaduwa dahelan na nawaran nin laog an mga simbahan, kaya an relihiyon haros gadan na. An dakulang imperyong Katoliko nababanga huli sa rebelyon asin dai pagkasinabotan, na dai napatoninong kan biyaherong papa. Alagad, dai niato paglingawan an katotoohan na ining pangultimo, biyong pag-atake sa Dakulang Babilonya madatong bilang kapahayagan kan dai maliliwat na paghokom nin Dios sa dakulang patotot.
Pagsagibo kan Kaisipan nin Dios
19. (a) Paano an pagsagibo kan paghokom ni Jehova tumang sa dakulang patotot ikaiilustrar kan saiyang paghokom sa apostatang Jerusalem kan 607 B.C.E.? (b) Ano an ilinadawan sa satong panahon kan gaba, dai ineerokan na kamugtakan kan Jerusalem pakatapos kan 607 B.C.E.?
19 Paano isasagibo ni Jehova an paghokom na ini? Ikaiilustrar ini paagi kan paghiro ni Jehova tumang sa saiyang apostatang banwaan kan suanoy na panahon, na manongod sainda sinabi nia: “Sa mga propeta nin Jerusalem nakaheling ako nin labi-labi karaot na mga bagay, na nagsasagibo nin pagsambay asin naglalakaw sa kaputikan; asin pinakosog ninda an mga kamot kan mga paragibo nin maraot tanganing dai sinda magbakle, an lambang saro sa saiyang karatan. Para sa sako sinda gabos nagin garo an Sodoma, asin an mga nag-eerok sa saiya garo Gomorra.” (Jeremias 23:14) Kan 607 B.C.E., ginamit ni Jehova si Nabucodonosor tanganing ‘hubaon an mga gubing, haleon an magagayon na mga bagay, asin bayaan na daing gubing asin huba’ an parasambay sa espirituwal na siudad na iyan. (Ezequiel 23:4, 26, 29) An Jerusalem kan panahon na iyan arogan kan Kakristianohan ngonyan, asin siring kan naheling ni Juan sa mas naenot na mga bisyon, gigibohon ni Jehova sa Kakristianohan asin sa natatada sa falsong relihiyon an kaagid na padusa. An gaba, dai ineerokan na kamugtakan kan Jerusalem pakatapos kan 607 B.C.E. nagpapaheling kun ano an magigin kamugtakan kan relihiyosong Kakristianohan pakatapos na kuanon an saiyang kayamanan asin ibuyagyag sia sa makasosopog na paagi. Asin an natatada sa Dakulang Babilonya mayo man nin marahay na kaaabtan.
20. (a) Paano ipinaheling ni Juan na gagamiton giraray ni Jehova an namamahalang mga tawo sa pagsagibo nin paghokom? (b) Ano an “kaisipan” nin Dios? (c) Sa anong paagi isasagibo kan mga nasyon an saindang “sarong kaisipan,” alagad kiisay na kaisipan an talagang isasagibo?
20 Sa giraray ginagamit ni Jehova an namamahalang mga tawo sa pagsagibo nin paghokom. “Huli ta ibinugtak nin Dios sa saindang puso na otobon an saiyang kaisipan, kun paanong ootobon ninda an saindang sarong kaisipan sa pagtao kan saindang kahadean sa mabangis na hayop, sagkod na maotob an mga tataramon nin Dios.” (Kapahayagan 17:17) Ano an “kaisipan” nin Dios? An pag-areglo na an mga malaglag sa Dakulang Babilonya magkasararo, tanganing lubos siang laglagon. Siyempre, an motibo kan mga namamahala sa pag-atake saiya iyo na tanganing isagibo an saindang “sarong kaisipan.” Hohonaon ninda na para sa ikararahay kan saindang mga nasyon an pagbirik sa dakulang patotot. Tibaad mansayon ninda an padagos na pag-eksister kan organisadong relihiyon sa laog kan saindang mga linderos bilang huma sa saindang soberaniya. Alagad si Jehova an aktuwal na magmamaniobra kan mga bagay; isasagibo ninda an saiyang kaisipan paagi sa paglaglag sa saiyang suanoy, parasambay na kaiwal nin biglaan!—Ikomparar an Jeremias 7:8-11, 34.
21. Mantang an mapulang mabangis na hayop gagamiton sa paglaglag sa Dakulang Babilonya, ano an maliwanag na gigibohon kan mga nasyon sa Naciones Unidas?
21 Iyo, gagamiton kan mga nasyon an mapulang mabangis na hayop, an Naciones Unidas, sa paglaglag sa Dakulang Babilonya. Dai sinda mahiro sa sadiri nindang kabotan, huli ta ibubugtak ni Jehova sa saindang puso na “otobon ninda an saindang sarong kaisipan sa pagtao kan saindang kahadean sa mabangis na hayop.” Pag-abot kan panahon, malinaw na maheheling kan mga nasyon an pangangaipo na pakosogon an Naciones Unidas. Tatawan ninda iyan nin mga ngipon, sabi ngani, na tinatawan iyan nin ano man na autoridad asin kapangyarihan ninda tanganing makabirik iyan sa falsong relihiyon asin mapangganang makilaban tumang saiya “sagkod na maotob an mga tataramon nin Dios.” Kaya, an suanoy na patotot maabot sa saiyang lubos na katapusan. Asin kanigoan karahay na mawara na sia!
22. (a) Sa Kapahayagan 17:18, ano an ipinaheheling kan paagi nin pagtapos kan anghel sa saiyang patotoo? (b) Ano an reaksion kan mga Saksi ni Jehova sa paglinaw kan misteryo?
22 Garo sa pagdoon kan kasegurohan kan pagsagibo ni Jehova nin paghokom sa pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon, tinapos kan anghel an saiyang patotoo sa pagsabing: “Asin an babae na saimong naheling nangangahulogan kan dakulang siudad na igwa nin kahadean sa mga hade sa daga.” (Kapahayagan 17:18) Siring sa Babilonya kan panahon ni Belsasar, an Dakulang Babilonya “tinimbang sa timbangan asin nakuang kulang.” (Daniel 5:27, The New English Bible) An paglaglag sa saiya magigin marikas asin pinal. Asin ano an reaksion kan mga Saksi ni Jehova sa paglinaw kan misteryo kan dakulang patotot asin kan mapulang mabangis na hayop? Nagpapaheling sinda nin kaigotan sa pagbalangibog kan aldaw nin paghokom ni Jehova, mantang nagsisimbag na “may kabootan” sa mga sinserong naghahanap nin katotoohan. (Colosas 4:5, 6; Kapahayagan 17:3, 7) Siring kan ipaheheling kan masunod niatong kapitulo, an gabos na nagmamawot na makaligtas kun laglagon na an dakulang patotot maninigong humiro, asin humiro tolos!