Mga Sinsilyo na Igwa kan Ngaran nin Dios

HELINGANG marhay an pirak na mga sinsilyo na ipinaheheling digdi. Ginibo iyan kan monarkang Aleman na si Wilhelm V durante kan saiyang paghade poon kan 1627 sagkod 1637. Kan panahon na idto, an sentral na Europa nagraralaban sa Treintang Taon na Guerra, sarong paglalaban kan mga Katoliko asin Protestante. Si Wilhelm V kuminampi sa mobimiento kan mga Protestante. Tanganing masustentohan an dakulaon na gastos sa paglalaban, kinua nia an gabos niang pirak asin naggibo nin mga sinsilyo hale dian.

Interesante nanggad, an mga representasyon sa dakol na sinsilyo ilinaladawan an aldaw na nasa laog an ngaran nin Dios, an Jehova, sa porma kan Hebreong Tetragrammaton. Igwa man nin poon nin palma, na nangangahulogan nin kakosogan. An implikasyon iyo na an kahoy, minsan ngani naruruyong kan doros, nagdadanay na dai nababari huli sa pagprotehir nin Dios. An Latin na inskripsion sa sinsilyo igwa kan ngaran na Jehova asin nagpapahayag nin pagsarig sa saiyang nagpoprotehir na pangataman.

Imbes na hagadon an proteksion nin Dios, an siring na paggamit kan ngaran nin Dios tunay na daing kamanungdanan, huli ta si Jehova dai minakampi sa madahas na iriwal kan katawohan. Iyo nanggad, an Treintang Taon na Guerra dai puwedeng mag-ako kan pag-oyon nin Dios. “Sono sa kasiahan sanang mga karkulo,” an sabi kan Funk & Wagnalls New Encyclopedia, “dai mababa sa kabanga kan mga taga-Alemania an nagadan durante kan guerra. Dai mabilang na siudad, banwaan, baryo, asin oma sa Alemania an biyong naraot. Mga dos-tersio kan mga pasilidad sa industriya, agrikultura, asin komersio sa Alemania an buminagsak.”

An paggamit sa ngaran na Jehova sa mga sinsilyong ini nagpapagirumdom kan pagboot na itinao sa Israel: “Dai mo paggamiton an ngaran ni Jehova na saimong Dios sa basang na paagi.” (Exodo 20:7) Minsan siring, an mga sinsilyong ini nagpapatotoo na an banal na ngaran, an Jehova, haloy nang pamilyar sa mga taga-Alemania. Gurano nindo kamidbid an Dios na igwa kan ngaran na iyan?