Pagpaogma sa Saindong Buhay Pampamilya
Kapitulo 13: An Nahuhuring mga Taon
1, 2. (a) Anong mga problema an puedeng lumataw pakahale sa harong kan mga aki? (b) Paano inaatubang nin iba an problema nin paggurang?
1 Kun an satong buhay bakong pano nin aktibidad, pisikal o mental, kita nalalangkag. Garo baga daing data an buhay, asin dai kita napamumugtak. An problemang ini kun beses minalataw sa mga mag-agom kun an saindang mga aki dakula na asin minahale na sa harong. Sa nag-aging dakol na taon, an buhay pano kan mga paninimbagan nin pagigin magurang. Ngonyan an gabos na aktibidad na ini asin an paninimbagan sa pagpadakula nin pamilya bigla na sanang natatapos.
2 Apuera kaiyan, sa pag-agi nin mga taon, nagpopoon na mangyari an pisikal na mga pagkaliwat. Minalataw an mga kurubot, minaputi an buhok, tibaad nagpopoon na kitang maupaw, asin nakamamate na kita nin mga kolog sa hawak na nungkang naririsa kaidto. An totoo naggugurang na kita. Sa pagsayumang atubangon an mga katotoohan, may mga tawo na natataranta sa paghihingoang patunayan na sinda arog kahoben kan dati. Sinda biglang nagigin aktibong-aktibo sa sosyal—na nababangkag sa mga parti o nagpapangana sa isport. An kasibotan na ini nagtatao nin bagay na magigibo, alagad nagdadara daw iyan nin nagdadanay na pagkakontento? Ipamamate daw kaiyan sa saro na sia talagang kaipuhan kaya nagkakaigwa nin tunay na kahulogan an saiyang buhay?
3. Minsan ngani nakaoogma an pag-aling-aling, ano an maninigong likayan?
3 Siempre, nakaoogma an pag-aling-aling. Asin sa nahuhuring mga taon kan saindong buhay tibaad marisa nindo na may panahon kamong gumibo nin mga bagay na dai puedeng gibohon kan saradit pa an saindong mga aki. Alagad an pagtogot na magin pangenot na bagay an pag-aling-aling puedeng magdara nin magagabat na problema.—2 Timoteo 3:4, 5; Lucas 8:4-8, 14.
An Kagayonan nin Pagigin Maimbod
4, 5. Ano an puedeng ibunga kun an sarong gurang naghohona na kaipuhan niang patunayan na sia magayon pa sa pagheling kan bako niang kasekso?
4 Sa panahon na ini nin buhay dakol an naghohona na kaipuhan nindang patunayan na sinda magayon pa sa pagheling kan bako nindang kasekso. Tibaad pumoon sinda sa pakipaggitilan sa iba sa sarong sosyal na katiriponan o sa ibang lugar. An mga lalaki, orog na, nagkakaigwa nin “relasyon” sa mas hoben na mga babae, asin sa panahon na ini kan “bagong moralidad” dakol man an babae na naghihingoang makabalik an kompiansa sa sadiri paagi sa pagkaigwa nin “relasyon” sa iba. Minsan ngani tibaad dakol nang taon na mag-agom, may mga nag-iisip na pumoon nin “bagong buhay” sa kaibanan nin bagong agom. Tibaad hinihingoa ninda na tawan nin katanosan an saindang ginigibo paagi sa pagtotokdo sa mga kakulangan kan saindang agom—mantang sa kadaklan pinagigian an sainda mismong mga kakulangan, kaiba na an kakulangan ninda nin kaimbodan, kapwa sa saindang agom asin sa matanos na mga prinsipyo.
5 Tibaad aram ninda na si Jesus nagsabi: “An siisay man na idiborsio an saiyang agom na babae, apuera sana sa dahelan na pakikisaro [porneia: labi-labing seksuwal na inmoralidad], asin mag-agom nin iba nakagiginibo nin pagsambay.” Minsan ngani ipinaliliwanag digdi ni Jesus na bakong tama na idiborsio an agom nin saro huli sa “gabos na klase nin dahelan,” andam sindang gamiton an ano man na dahelan sa pagdidiborsio na itinotogot kan sekular na mga ley. (Mateo 19:3-9) Dangan minakua sinda nin bagong agom, na parateng saro na dati nang may relasyon sa sainda bago pa man pumoon an pagbista sa diborsio. Minsan ngani aram an sinasabi kan Tataramon nin Dios dapit sa siring na gawe, tibaad mangatanosan sinda na huli sa dakula niang pagkaherak an Dios “makasasabot.”
6. Ano an pagheling ni Jehova Dios sa dai paggalang sa tipan nin mag-agom?
6 Tanganing makalikay na madara nin siring na inmoral na kaisipan, marahay na konsideraron niato an isinabi ni Jehova, paagi sa saiyang propetang si Malaquias, sa banwaan nin Israel: “‘Iyo ini an . . . bagay na ginigibo nindo, ini na nagbubunga nin pagtahob sa altar ni Jehova nin mga luha, nin tinangis asin inagrangay, kaya mayo na nin pagheling [na may pag-oyon] sa dolot na regalo o pagkaogma sa ano man na gikan sa saindong kamot. Asin kamo nagsarabi, “Sa anong dahelan?” Sa dahelan na ini, na si Jehova mismo nagpatotoo sa pag-oltanan mo asin kan agom na babae nin saimong pagkabarobata, na saimo mismong pinasaloiban . . . Asin kaipuhan na ingatan nindo an saindong sadiri mapadapit sa saindong espiritu, asin mayo logod nin siisay man na magpasaloib sa agom na babae kan saimong pagkabarobata. Huli ta saiyang ikinaongis an pagdidiborsio,’ an sabi ni Jehova na Dios nin Israel.” (Malaquias 2:13-16) Iyo, an pagpasaloib sa agom, an dai paggalang sa tipan nin mag-agom—an mga ini kinokondenar nin Dios; nadadanyaran kaiyan an relasyon nin saro sa Paratao nin Buhay.
7. Taano ta dai nagbubunga nin kaogmahan an dai paggalang sa tipan nin mag-agom?
7 Iyo daw ini an dalan pasiring sa mas marahay na buhay? Imposible. An ano man na bagong pag-agoman na linalaogan nin siring na mga tawo may maluyang pundasyon. Primero, ipinaheling ninda na, minsan sa pinakamahalagang relasyon na ini, dai sinda masasarigan. Totoo, tibaad may maheling sindang nakaaakit sa pagkatawo kan bagong agom na mayo sa enot. Alagad tanganing makua ini, hinanap ninda an sadiri nindang kaogmahan minsan pa sinda nakapasakit asin nakakolog sa puso. Sierto na bako ining kualidad na nagbubunga nin kaogmahan sa pag-agom.
8. Sa pag-agom, ano an mas mahalaga kisa sa pisikal na kagayonan?
8 An kagayonan nin pagdadanay na maimbod sa agom labi nanggad sa ano man na pisikal na kagayonan. An pisikal na kagayonan siertong nawawara sa pag-agi nin mga taon, alagad an kagayonan nin maimbod na debosyon nadudugangan sa pag-agi kan kada taon. An paghanap kan ikaoogma nin iba, asin an pagigin andam na enoton an saiyang kapakanan kisa kan saindo, puedeng magtao nin nagdadanay na pagkakontento, ta totoo nanggad na “igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa sa pag-ako.” (Gibo 20:35) Kun an duwang tawo dakol nang taon na mag-agom, asin kun sinda nakikomunikar asin nagkompiar sa lambang saro, kun sinda nagdamay sa trabaho asin mga pasohan patin paglaom, sa masakit na mga panahon kaiba kan marahay—asin ginibo ini huli sa pagkamoot—an saindang buhay magigin nanggad saro, konektado. Dakol an saindang pagkakapareho—sa isip, emosyon asin sa espiritu. An romantikong pagkamoot na tibaad medyo nakabuta sa sainda sa mga kakulangan kan lambang saro bago sinda ikasal mariribayan nin odok sa pusong debosyon na huli kaiyan hiniheling kan lambang saro an mga kakulangan kan saro bilang oportunidad na makatabang, makapagpanigo sa pangangaipo. Sa pag-oltanan ninda may pakamate nin tunay na kompiansa, nin pagmate nin katiwasayan, sa pakaaram na sinda magdidinamayan minsan anong problema an lumataw. Para sa sainda garo baga an natural sanang gibohon magmaimbod sa lambang saro. Arog kan sabi kan Miqueas 6:8: “Sinabihan ka nia, O tawo, kun ano an marahay. Asin anong balos an hinahagad saimo ni Jehova kundi na gumibo ka nin hustisya asin mamoot sa maimbod na pagkamoot asin na magin hababa an boot sa paglakaw sa kaibahan kan saimong Dios?”—Mababasa sa gilid.
Dakula Nang mga Aki—Sarong Bagong Relasyon
9-11. (a) Katuyohan daw nin Dios na an relasyon nin mga magurang asin kan saindang mga aki dai magliwat sa bilog na buhay? (b) Ano an koneksion kaini sa hatol na tibaad itao nin mga magurang sa saindang mga aking dakula na? (c) Kun may agom na an saindang mga aki, kiisay na pagkapayo an maninigong igalang nin mga magurang?
9 Minsan ngani an mag-agom kaipuhan na mag-ibaiba sa bilog na buhay, bako iyan an areglo kan Kaglalang para sa mga magurang asin sa saindang mga aki. Totoo na kan an saindong mga aki nagdadakula pa sana kamo kaipuhan ninda aroaldaw. Bako sanang yaon an pisikal na mga pangangaipo na kaipuhan na asikasohon, kundi kaipuhan man an paggiya. Kun dai tolos sinda minakuyog, tibaad ipinirit nindo an pirang bagay na para sa ikararahay ninda. Alagad kun may sadiri na sindang pamilya, naliliwat an relasyon nindo asin ninda. (Genesis 2:24) Dai boot sabihon kaini na naliliwat an saindong pagmate para sa sainda, kundi nagkakaigwa nin pagbalyo nin paninimbagan. Kaya kaipuhan man na maliwat an paagi nin saindong paggibo nin mga bagay para sa sainda.
10 Kun beses tibaad nangangaipo pa sinda nin hatol. Asin ebidensia nin kadonongan kun sinda maghihinanyog sa marahay na hatol gikan sa mga igwa nin orog na kabatidan sa buhay. (Talinhaga 12:15; 23:22) Alagad kun nagtatao nin hatol sa mga aking lalaki o babae na nagsasarosadiri na, madonong na gibohon iyan sa paagi na nagpapaheling na minimidbid nindo an bagay na nasa sainda na an pagdedesisyon.
11 Ini mahalagang marhay kun sinda may agom. May mga nasyon na an haloy nang kaugalean nagbubugtak kan babaeng bagong kasal sa irarom kan superbisyon kan saiyang panugangan na babae. Sa ibang lugar, an mga panugangan may makosog na impluwensia sa mga bagay-bagay sa pamilya. Alagad ini daw talagang nagbubunga nin kaogmahan? An Kaglalang kan pamilya nakaaaram kan pinakamarahay, asin sia nagsasabi: “Babayaan nin lalaki an saiyang ama asin an saiyang ina asin sia magdadanay kaiba kan saiyang agom na babae.” (Genesis 2:24) An paninimbagan sa pagdedesisyon nasa abaga na ngonyan kan agom na lalaki, bakong kan mga magurang kan lalaki ni kan mga magurang kan babae. “An agom na lalaki iyo an payo kan saiyang agom na babae kun paanong si Cristo iyo man an payo kan kongregasyon,” sabi kan Tataramon nin Dios. (Efeso 5:23) An kaogmahan sa paggibo nin mga bagay para sa saindong mga aking dakula na, asin sa huri para sa saindong mga makoapo, madudugangan na gayo kun iginagalang an areglong ini.
(Ipagpapadagos sa masunod na luwas.)