Sarong Espesyal na Marhay na Kasal
SA AMIHANAN kan Mozambique yaon an matubang na kababan na napalilibotan nin magayon na mga bukid—may nagkapirang magapo, an iba natatahoban nin marambong na mga tinanom. Digdi manonompongan an baryo nin Fíngoè. Sa maaliwalas na mga banggi kun tiglipot, an kalangitan nagkikinang sa mga bitoon, asin an bulan maliwanagon kaya naiilawan kaiyan an mga harong na ohot an atop kan mga tagabaryo. Sa marahayon na kamugtakan na ini nangyari an sarong daing kaagid na kasal.
Ginatos na tawo an nagbaklay nin dakol na oras, mga aldaw pa ngani, tanganing mag-atender sa espesyal na okasyon na ini. An nagkapira binat-ak an alang asin peligrosong mga rehion na iniistaran nin mga hiena, leon, asin elepante. Apuera sa personal na bagahe, an dakol na bisita nagdara nin mga manok, kanding, asin gulay. Kan makaabot sa baryo, nagduman sinda sa sarong bakanteng lugar na sa parate ginagamit para sa Kristianong mga kombension. Minsan ngani pagal sa biahe, sinda maogma, asin an saindang nakahuyom na lalauogon nagpapabanaag nin galagang paghalat sa sunod na pangyayari.
Sairisay an ikakasal? Dakol sinda! Iyo, kadakol na magkaparadis. Bako ining kabtang nin nakabibiglang lagdoan na kasal. Al kontraryo, sinda sinsero asin may marahay na motibasyon na mga magkapadis na dai ikinarehistro an saindang pag-agom huli ta sinda nag-eerok sa puerang mga rehion na harayo sa mga opisina nin rehistrasyon. An gabos na magkapadis na ini nakaaram kan mga pamantayan nin Dios manongod sa pag-agom kan sinda makipag-adal sa Biblia sa Mga Saksi ni Jehova. Nanodan ninda na sinda kaipuhan na magpakasal oyon sa mga ley kan nasyon tanganing mapaogma an saindang Kaglalang, an Kagtugdas sa pag-agom, kun paanong si Jose asin Maria nagsunod sa mga kahagadan nin pagparehistro kan madali nang ipangaki si Jesus.—Lucas 2:1-5.
Pag-andam Para sa Okasyon
An sangang opisina kan Mga Saksi ni Jehova sa Mozambique nagdesisyon na tumabang. Enot, nakikomunikar sa Ministri nin Hustisya Asin Panlaog na mga Aktibidad sa kabisera kan nasyon, sa Maputo, tanganing aramon kun anong mga prosedimiento an hinahagad kan ley. Sunod, an mga misyonero sa kabiserang siudad kan probinsia nin Tete nakikomunikar sa lokal na mga autoridad tanganing dugang pang koordinaron an mga areglo. Pinili an petsa kan pagbiahe kan mga misyonero asin opisyal hale sa Notario Asin Departamento sa Identipikasyon Sibil pasiring sa baryo nin Fíngoè. Mientras tanto, an sangang opisina nagpadara nin surat nin paliwanag na nagtatao nin instruksion sa gabos na kalabot na kongregasyon. Kapwa an mga Saksi asin lokal na opisyal galagang naghalat sa daing kaagid na okasyon na iyan.
Kan Domingo, Mayo 18, 1997, nag-abot sa Fíngoè an tolong misyonero kaiba an mga opisyal nin gobyerno. An lokal na mga autoridad nag-andam nin komportableng mga dagosan para sa mga opisyal sa kataed kan edipisyong pan-administrasyon. Minsan siring, an nagdadalaw na mga opisyal naghangang marhay sa pagigin mapagpasakat kan Mga Saksi ni Jehova kaya mas nagustohan nindang makidagos kaiba kan mga misyonero sa mga payag na temporaryong ginibo. Nasorpresa sinda kan maaraman na an saro sa mga nagluluto sarong magurang sa lokal na kongregasyon asin na an sarong nagbibiaheng paraataman kaiba kan mga boluntaryo na naggigibo kan mas menus na mga trabaho sa pag-andam para sa kasal. Nariparo man ninda an pagigin orogmahon kan mga misyonero na, dai nagrereklamo, nagdagos sa sarong simpleng payag asin nagkarigos na ginagamit na pambubo an sarong sadit na lata. Nungka pa sindang nakaheling nin siring kakosog na bogkos sa tahaw nin mga tawo na manlaenlaen an pinaghalean. Minsan siring, an pinakahinangaan ninda iyo an pagtubod na ipinaheling sa dakulang mga pagsasakripisyo tanganing makasusog sa ley kan nasyon asin sa areglo nin Dios.
Sarong Magayagayang Okasyon
Mantang nag-aarabot an mga magkapadis, inandam tolos ninda an enot na lakdang sa pagpakasal: pagkua nin sertipiko sa pagkamundag. An gabos mapasensiang nagpirila sa atubangan kan grupo nin mga nagtatrabaho sa Rehistro Sibil tanganing itao an saindang personal na impormasyon. Dangan nagbalyo sinda sa saro pang linya tanganing paretrato, na pakatapos kaiyan nagduman sinda sa sarong grupo hale sa Departamento sa Identipikasyon Sibil tanganing magkua kan saindang kard na midbidan. Sunod, nagbuelta sinda sa grupo nin mga nagtatrabaho sa Rehistro Sibil para sa pag-andam kan pinakamamawot na sertipiko sa kasal. Pakatapos kaini, sinda mapasensiang nagtindog mantang naghahalat na apodon an saindang ngaran sa megaphone. An pagtao kan mga sertipiko sa kasal sarong emosyonal na eksena. Dakula an kagayagayahan mantang an kada mag-agom iiniitaas an saindang sertipiko sa kasal na arog sa mahal na marhay na tropeo.
Gabos ini nangyari na balad sa mainiton na saldang. Pero, an kagayagayahan kan okasyon dai naolang kan init asin alpog.
An mga lalaki posturadong gayo, an dakol nakaamerikana asin nakakorbata. An mga babae nagugubingan sa tradisyonal na paagi, kabale an halaba, makolor na tela na an apod capulana na nakapurupot sa saindang piad. An nagkapira may kargang omboy na nakapatos sa kaagid na tela.
Nagin marahay an dalagan kan mga bagay-bagay, alagad kadakol kan kaipuhan na maproseso sa laog nin sarong aldaw. Kan nagdiklom na, an mga opisyal kan gobyerno maboot na nagdesisyon na ipadagos an pagserbisyo sa mga magkapadis. Sinda nagkomento na dai ninda kayang bayaan an “satong mga tugang” na naghahalat pakatapos na an mga ini nagsakripisyong marhay tanganing makaabot duman. An espiritung ini nin kooperasyon asin pagsakripisyo sa sadiri pirmeng magigirumdoman.
Grabe an lipot kan banggi. Mantang an nagkapira nagdagos sa mga payag, an kadaklan kan mga mag-agom nasa luwas, nagtiripon sa palibot nin mga kalayo. Dai kaini nainaan an kaogmahan kan okasyon. Mas makosog pa kisa sa kirikiti kan kalayo an pagngisi asin awit, na inaawit na may apat na kabtang na armoniya. An dakol nag-estorya manongod sa saindang pagbiahe, mantang kapot an kakukua pa sana nindang dokumento.
Sa kaagahon an nagkapira nagprobar na ipabakal an saindang mga manok, kanding, asin gulay sa sentro kan baryo tanganing makakontribwir sa gastos sa pagrehistro kan saindang kasal. Dakol nanggad an “isinakripisyo” an mga hayop na idto, na ipinababakal an mga iyan na mas hababa nanggad kisa sa aktuwal na kantidad kaiyan. Para sa mga tawong dukha, an kanding mahalagang marhay asin makantidad; pero andam sindang gibohon an sakripisyong ini tanganing makasal asin mapaogma an saindang Kaglalang.
Mga Sakit sa Pagbaklay
An nagkapira sa mga mag-agom nagbaklay nin halawig tanganing makaabot duman. Ini an kaso ni Chamboko asin kan saiyang agom na babae, si Nhakulira. Sinda nag-estorya kan ikaduwang banggi kan okasyon mantang nagpapaimbong kan saindang mga bitis sa kalayo. Dawa ngani 77 anyos na, buta an sarong mata asin maluya na an pagheling kan sa ibong, si Chamboko nagbaklay na nakabitis sa laog nin tolong aldaw na inibanan kan gabos niang kakongregasyon, huli ta sia determinadong legalisaron an saiyang 52 na taon na pagsasaro.
Si Anselmo Kembo, 72 anyos an edad, mga 50 taon nang nakasaro si Neri. Pirang aldaw bago nagbiahe, natusok nin hararom an saiyang tabay sa sarong dakulang tonok mantang kinukultibar nia an saiyang patanoman. Idinalagan sia sa pinakaharaning ospital tanganing bolongon. Minsan siring, nagdesisyon siang magbaklay na nakabitis, na kinokolog mantang nagkikiangkiang sagkod sa Fíngoè. Inabot iyan nin tolong aldaw. Dai mapogolan ni Anselmo an saiyang kagayagayahan mantang kapot nia an saiyang sertipiko sa kasal.
An saro pang nakaaakit nin atension na bagong kasal iyo si Evans Sinóia, dating poligamo. Kan manodan nia an katotoohan kan Tataramon nin Dios, nagdesisyon sia na legalisaron an pagsasaro ninda kan primero niang agom, alagad ta nagsayuma iyan, na binayaan sia ta nag-iba sa ibang lalaki. An ikaduwa niang agom, na nag-adal man nin Biblia, nag-oyon na magpakasal sa saiya. Sindang duwa nagbaklay sa peligrosong rehion na iniistaran nin mga leon asin iba pang mabangis na mga hayop. Pakalihis nin tolong aldaw na pagbaklay, sinda nagin mapanggana man na magin legal an pag-agoman.
Kan Biernes, limang aldaw pakalihis na enot na dumatong an mga misyonero asin opisyal, natapos an gibohon. An resulta iyo na 468 kard na midbidan asin 374 sertipiko sa pagkamundag an itinao. An bilang nin mga sertipiko sa kasal na itinao 233! Marahay sa pagmate an mga kamugtakan. Sa ibong nin kapagalan, an gabos minaoyon na iyan talagang kapakipakinabang na marhay. Daing duwa-duwa, an okasyon na iyan dai nanggad mapapara sa isip asin puso kan gabos na kalabot. Iyan tunay nanggad na sarong espesyal na marhay na kasal!