Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
NOBYEMBRE 1-7
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | JOSUE 18-19
“An Madunong na Paagi ni Jehova sa Pagbanga-banga sa Kadagaan”
it-1-TG 894 ¶6
Hangganan
Lumilitaw kung gayon na ang pamamahagi ng lupain sa mga tribo ay batay sa dalawang salik: ang resulta ng palabunutan, at ang laki ng tribo. Maaaring ang itinalaga lamang ng palabunutan ay ang tinatayang lokasyon ng lupaing mana ng bawat tribo, sa gayon ay nag-aatas ng mana sa isang seksiyon o iba pang seksiyon ng lupain, halimbawa, kung iyon ay sa dakong H o T, S o K, sa kahabaan ng baybaying kapatagan, o sa bulubunduking pook. Ang pasiya ayon sa palabunutan ay nagmula kay Jehova at sa gayon ay maiiwasan ang paninibugho o awayan sa gitna ng mga tribo. (Kaw 16:33) Sa pamamagitan nito, mapapatnubayan din ng Diyos ang mga bagay-bagay upang ang lokasyon ng bawat tribo ay maging kasuwato ng kinasihang hula ng patriyarkang si Jacob nang mamamatay na ito na nakaulat sa Genesis 49:1-33.
it-2-TG 272 ¶6
Mana
Mga manang lupain. Si Jehova ang nagbigay sa mga anak ni Israel ng kanilang mana, anupat binalangkas niya mismo kay Moises ang mga hangganan ng lupain. (Bil 34:1-12; Jos 1:4) Ang mga anak ni Gad, ang mga anak ni Ruben, at ang kalahati ng tribo ni Manases ay pinagkalooban ni Moises ng kanilang takdang bahagi sa teritoryo. (Bil 32:33; Jos 14:3) Sa utos nina Josue at Eleazar, tinanggap ng iba pang mga tribo ang kanilang mana sa pamamagitan ng palabunutan. (Jos 14:1, 2) Kasuwato ng hula ni Jacob sa Genesis 49:5, 7, hindi binigyan sina Simeon at Levi ng hiwalay na seksiyon ng teritoryo bilang mana. Ang teritoryo ng Simeon ay binubuo ng lupain (kasama ang mga nakapaloob na lunsod) sa loob ng teritoryo ng Juda (Jos 19:1-9), samantalang ang Levi naman ay pinagkalooban ng 48 lunsod sa buong teritoryo ng Israel. Yamang ang mga Levita ay inatasan sa pantanging paglilingkod sa santuwaryo, sinasabing si Jehova ang kanilang mana. Tumanggap sila ng ikapu bilang kanilang takdang bahagi o pinakamana bilang ganti sa kanilang paglilingkod. (Bil 18:20, 21; 35:6, 7) Ang mga pamilya ay binigyan ng mga atas sa loob ng teritoryo ng kanilang tribo. Habang dumarami ang mga pamilya at ipinamamana ang lupain sa mga anak, unti-unti itong nahahati sa mas maliliit na bahagi.
it-1-TG 895 ¶1
Hangganan
Pagkatapos na maitalaga sa pamamagitan ng palabunutan ang magiging heograpikong lokasyon ng isang tribo, kailangan namang italaga ang lawak ng teritoryo nito salig sa ikalawang salik: ang laki ng tribo. “Paghahati-hatian ninyo ang lupain bilang pag-aari sa pamamagitan ng palabunutan ayon sa inyong mga pamilya. Ang marami ay daragdagan ninyo ng kaniyang mana, at ang kaunti ay babawasan ninyo ng kaniyang mana. Kung saan lumabas ang palabunot para sa kaniya, iyon ang magiging kaniya.” (Bil 33:54) Ang pasiya sa pamamagitan ng palabunutan may kinalaman sa pangunahing heograpikong lokasyon ay mananatili, ngunit maaaring gumawa ng mga pagbabago sa laki ng mana. Kaya naman nang matuklasan na ang teritoryo ng Juda ay napakalaki, ang sukat ng lupain nito ay binawasan sa pamamagitan ng pag-aatas ng ilang bahagi nito sa tribo ni Simeon.—Jos 19:9.
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 895 ¶4
Hangganan
Ipinakikita ng ulat ng paghahati ng teritoryo sa K ng Jordan na itinalaga muna ang mga palabunot para sa Juda (Jos 15:1-63), sa Jose (Efraim) (Jos 16:1-10), at sa kalahati ng tribo ni Manases na nasa K ng Jordan (Jos 17:1-13), anupat isa-isang binanggit ang kanilang mga hangganan at mga lunsod. Pagkatapos nito, lumilitaw na natigil ang paghahati-hati ng lupain, yamang ipinakikita na ang kampo ng Israel ay lumipat mula sa Gilgal patungo sa Shilo. (Jos 14:6; 18:1) Hindi binabanggit kung gaano kahaba ang panahong nasangkot, ngunit nang bandang huli ay sinawata ni Josue ang nalalabing pitong tribo dahil ipinagpaliban ng mga ito ang pamamayan sa nalalabing bahagi ng lupain. (Jos 18:2, 3) Iba’t ibang paliwanag ang ibinibigay may kinalaman sa sanhi ng saloobing ito ng pitong tribo, anupat ikinakatuwiran ng ilang komentarista na maaaring dahil sa saganang samsam na nakuha noong panahon ng pananakop at dahil wala namang gaanong panganib na sasalakay ang mga Canaanita, hindi nadama ng mga tribong ito na dapat nilang ariin nang apurahan ang nalalabing bahagi ng teritoryo. Ang pag-aatubili na makipagsagupaan sa maliliit na pangkat ng mga kaaway roon na matindi ang pagsalansang ay maaaring dahilan din ng kakuparang ito. (Jos 13:1-7) Gayundin, maaaring mas limitado ang kaalaman nila hinggil sa bahaging ito ng Lupang Pangako kaysa sa kaalaman nila sa mga seksiyong naitakda na.
NOBYEMBRE 8-14
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | JOSUE 20-22
“Mga Manunudan sa Sarong Dai Pagkakaintindihan”
Mga Liabe sa Pakikikomunikar sa Saindong Agom
An prangkang komunikasyon makakaolang sa dai pagkasinabotan asin misinterpretasyon. Sa kapinonan kan kasaysayan kan mga Israelita, an mga tribo ni Ruben, Gad, asin an kabangang tribo ni Manases na nag-eerok sa sirangan kan Salog nin Jordan nagtogdok nin “sarong altar na dakula sa pagigin risang-risa” sa tampi kan Jordan. Namisinterpretar kan ibang tribo an ginibo ninda. Huling nag-iisip na an saindang mga tugang sa ibong kan Jordan nakakomiter nin apostasiya, an mga tribo sa solnopan nag-andam na makiguerra sa mga “rebelde.” Pero, bago makiguerra, nagpadara sinda nin sarong delegasyon tanganing makikomunikar sa mga tribo sa sirangan. Kanigoan kadonong na paghiro! Naaraman ninda na an altar bakong para sa paggibo nin ilegal na mga dolot o atang na tinotong. Imbes, an mga tribo sa sirangan natakot na sa ngapit an ibang tribo masabi sa sainda: “Mayo kamong kahirasan ki Jehova.” An altar magigin patotoo na sinda man mga parasamba ki Jehova. (Josue 22:10-29) Nginaranan ninda an altar na Patotoo, tibaad huli ta nagserbi iyan na patotoo na para sa sainda si Jehova an tunay na Dios.—Josue 22:34, nota sa ibaba.
‘Pagmaigotan na Isagibo an mga Bagay na Nakakakontribwir sa Katoninongan’
Tibaad naniniwala an nagkapirang Israelita na igo na an ebidensia na may maraot na ginigibo asin na mas kadikit an magagadan sa sainda kun maatake sinda nin patago. Minsan siring, imbes na maghidali sa paggibo nin aksion, an mga tribo sa solnopan kan Jordan nagsugo nin mga representante tanganing ipakipag-olay sa saindang mga tugang an problema. Naghapot sinda: “Ano ining bakong kaimbodan na ginibo nindo tumang sa Dios nin Israel sa pagtalikod ngonyan sa pagsunod ki Jehova?” An totoo, bakong kawaran nin kaimbodan an iginawe kan mga tribo na nagtogdok kan altar. Alagad ano an magigin reaksion ninda sa siring na akusasyon? Aanggotan daw ninda an mga nag-akusar sa sainda o dai sinda makikipag-olay sa mga ini? An inakusaran na mga tribo mahoyong nagsimbag, na malinaw na sinasabing an ginibo ninda motibado talaga kan saindang kamawotan na paglingkodan si Jehova. Huli sa mahoyong simbag ninda, naingatan an relasyon ninda sa Dios asin nagligtas iyan nin mga buhay. Paagi sa kalmadong orolay, naresolberan an problema asin ikinabalik an katoninongan.—Jos. 22:13-34.
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 475 ¶2
Canaan
Bagaman napakarami sa mga Canaanita ang nakaligtas sa kalakhang bahagi ng pananakop at tumangging magpasupil, masasabi pa rin na “ibinigay ni Jehova sa Israel ang buong lupain na isinumpa niyang ibibigay sa kanilang mga ninuno,” na binigyan niya sila ng “kapahingahan sa buong palibot,” at na “walang isa mang pangako ang nabigo sa lahat ng mabuting pangako na binitiwan ni Jehova sa sambahayan ng Israel; ang lahat ay nagkatotoo.” (Jos 21:43-45) Sa buong palibot ng mga Israelita, ang mga kaaway na bayan ay pinanghinaan ng loob at hindi na naging malubhang banta sa kanilang katiwasayan. Sinabi ng Diyos noong una na “unti-unti” niyang palalayasin ang mga Canaanita upang hindi dumami ang mababangis na hayop kapag biglang natiwangwang ang lupain. (Exo 23:29, 30; Deu 7:22) Sa kabila ng mas mahuhusay na kasangkapang pandigma ng mga Canaanita, kasama na ang mga karong pandigma na may mga lingkaw na bakal, ang anumang pagkabigo ng mga Israelita nang dakong huli na makuha ang ilang lugar ay hindi maisisisi kay Jehova dahil sa anumang pagkabigo niya na tuparin ang kaniyang pangako. (Jos 17:16-18; Huk 4:13) Sa halip, ipinakikita ng ulat na ang iilang pagkatalo ng mga Israelita ay dahil sa kanilang kawalang-katapatan.—Bil 14:44, 45; Jos 7:1-12.
NOBYEMBRE 15-21
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | JOSUE 23-24
“Huring Sadol ni Josue sa Nasyon”
it-1-TG 101
Alyansa
Iba naman ang situwasyon nang ang bansang Israel ay pumasok sa Canaan, ang Lupang Pangako. Ibinigay ng Soberanong Diyos sa Israel ang buong karapatan sa lupain bilang pagtupad sa kaniyang pangako sa kanilang mga ninuno. Samakatuwid, hindi sila pumasok doon bilang mga naninirahang dayuhan, at pinagbawalan sila ni Jehova na makipag-alyansa sa mga bansang pagano sa lupain. (Exo 23:31-33; 34:11-16) Dapat silang magpasakop tanging sa mga kautusan at mga batas ng Diyos, hindi sa mga batas ng mga bansa na nakatakda nang palayasin. (Lev 18:3, 4; 20:22-24) Partikular silang binabalaan na huwag makipag-alyansa sa gayong mga bansa ukol sa pag-aasawa. Ang gayong pakikipag-alyansa ay hahantong sa matalik na kaugnayan sa paganong mga asawa at gayundin sa paganong mga kamag-anak at magsasangkot sa kanila sa relihiyosong mga gawain at kaugalian ng mga iyon, na magbubunga ng apostasya at magiging silo sa kanila.—Deu 7:2-4; Exo 34:16; Jos 23:12, 13.
An Tataramon ni Jehova Nungkang Nasusudya
19 Daing duwa-duwa na basado sa naheling mismo kan satong mga mata, makakapagsabi kita: “Mayo ni sarong tataramon sa gabos na marahay na tataramon na isinabi sa saindo ni Jehova na saindong Dios an nasudya. Iyan gabos naotob para sa saindo. Mayo ni sarong tataramon sa mga iyan an nasudya.” (Josue 23:14) Kinakalda, pinoprotehiran, asin sinususteniran ni Jehova an saiyang mga lingkod. May ikakatokdo daw kamong panuga nia na dai naotob sa saiyang itinalaan na panahon? Imposibleng gibohon iyan. Kita madonong na nagtitiwala sa masasarigan na Tataramon nin Dios.
20 Kumusta man an ngapit? Sinabi sa sato ni Jehova na an kadaklan sa sato makakalaom na mabuhay sa sarong daga na liniwat tanganing magin nakakaogmang marhay na paraiso. Pira sana sa sato an igwa kan paglaom na mamahala sa langit kaiba ni Cristo. Ano man an satong paglaom, igwa kita kan gabos na dahelan na magdanay na maimbod arog ni Josue. Maabot an panahon na maootob an satong paglaom. Dangan gigirumdomon niato an gabos na ipinanuga ni Jehova, asin kita man masabi: “Iyan gabos naotob.”
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Josue
24:2—An ama daw ni Abraham, si Tare, parasamba sa mga idolo? Sa primero, si Tare bakong parasamba ki Jehova Dios. Posibleng marhay na sinamba nia an dios na bulan na si Sin—sarong popular na dios sa Ur. Segun sa Judiong tradisyon, tibaad paragibo pa ngani nin mga idolo si Tare. Minsan siring, kan maghale si Abraham sa Ur huli sa pagboot nin Dios, nag-iba si Tare sa saiya sa Haran.—Genesis 11:31.
NOBYEMBRE 22-28
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | HUKOM 1-3
“Istorya nin Kusog nin Buot Saka Madunong na Plano”
Binari ni Aod an Sakal kan Nan-aapi
Nagin mapanggana an mga plano ni Aod, bakong huli sa ano man na abilidad nia, ni huli sa pagkadaing kakayahan kan kaiwal. An pagkaotob kan mga katuyohan nin Dios dai nakadepende sa mga tawo. An pangenot na dahelan kan kapangganahan ni Aod iyo na sinuportaran sia nin Dios huling sia naghiro kaoyon kan Saiyang daing kadaogan na kabotan na patalingkason an Saiyang banwaan. Pinatindog nin Dios si Aod, “asin kun si Jehova minapatindog nin mga hokom para sa [banwaan nia], si Jehova nasa hokom.”—Hokom 2:18; 3:15.
Binari ni Aod an Sakal kan Nan-aapi
An enot na lakdang ni Aod iyo an mag-andam “nin sarong espada na gagamiton nia”—sarong espada na may duwang tarom na igo an laba tanganing ikatago sa irarom kan saiyang gubing. Tibaad inasahan nia na sia kakapkapan. Sa parate ihinahagkos an mga espada sa walang parte kan hawak, tanganing iyan madaling mahugkot kan mga toohon. Huling walahon, itinago ni Aod an saiyang armas “sa irarom kan saiyang gubing sa too niang paa,” na dian harayo an posibilidad na kapkapan kan mga guardia kan hade. Kun siring, daing kaolangan, “iprinesentar nia an tributo ki Eglon na hade nin Moab.”—Hokom 3:16, 17.
Mayo nin itinaong mga detalye manongod sa enot na mga pangyayari sa palasyo ni Eglon. Sinasabi sana sa Biblia: “Nangyari na kan ikinatao na [ni Aod] an tributo, pinahale nia tolos-tolos an mga tawo, an mga paradara kan tributo.” (Hokom 3:18) Itinao ni Aod an tributo, inibanan an mga paradara kan tributo sa salbado nang distansia sa istaran ni Eglon, asin nagbalik pakatapos na pahaleon sinda. Taano? Iiniba daw nia an mga lalaking idto bilang proteksion, huli sana sa protokol, o tibaad bilang mga paradara sana kan tributo? Asin gusto daw niang humale na sinda para sa kaligtasan ninda bago nia gibohon an saiyang plano? Ano man an nasa isip nia, si Aod pusoan na nagbalik nin solo.
“[Si Aod] mismo buminuelta hale sa may mga tipakan nin gapo na yaon sa Gilgal, asin sia nagsabi: ‘Igwa ako nin sekretong mensahe para sa saindo, O hade.’” Kun paano sia nakalaog liwat tanganing umatubang ki Eglon dai ipinaliliwanag sa Kasuratan. Bako daw na nagsuspetsa kutana an mga guardia? Nagsaboot daw sinda na an sasarong Israelita bakong peligro sa saindang kagurangnan? An pagdatong daw ni Aod nin solo nagtao nin impresyon na tinatraydoran nia an saiyang mga kahimanwa? Ano man an kamugtakan, si Aod naghagad na makaolay an hade na sinda sana, asin nahimo nia iyan.—Hokom 3:19.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Hokom
2:10-12. Kaipuhan na igwa kita nin regular na programa nin pag-adal sa Biblia tanganing ‘dai malingawan an mga ginibo ni Jehova.’ (Salmo 103:2) Kaipuhan na itadom nin mga magurang an katotoohan kan Tataramon nin Dios sa puso kan saindang mga aki.—Deuteronomio 6:6-9.
NOBYEMBRE 29–DISYEMBRE 5
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | HUKOM 4-5
“Duwang Babaying Ginamit ni Jehova Para Iligtas an Banwaan Niya”
w15-TG 8/1 12 ¶6
“Ako ay Bumangon Bilang Isang Ina sa Israel”
Sisera! Pangalan pa lang niya, kinatatakutan na sa Israel. Malupit ang relihiyon at kultura ng Canaan, na nagtatampok ng paghahain ng mga anak at prostitusyon sa templo. Ano kaya ang buhay sa ilalim ng panunupil ng isang heneral ng Canaan at ng mga hukbo nito? Sa awit ni Debora, ipinakikita na halos imposible ang paglalakbay sa lupain at wala nang nakatira sa mga nayon. (Hukom 5:6, 7) Isip-isipin ang mga taong nagtatago sa kakahuyan at mga burol, takót magsaka o tumira sa mga nayon na walang pader. Natatakot din silang maglakbay sa mga lansangan dahil baka sila salakayin, kunin ang kanilang mga anak, at halayin ang kanilang kababaihan.
w15-TG 8/1 13 ¶1
“Ako ay Bumangon Bilang Isang Ina sa Israel”
Naghari ang sindak sa loob ng 20 taon, hanggang sa makita ni Jehova na handa nang magbago ang kaniyang bayan na matigas ang ulo o gaya ng sinabi sa awit nina Debora at Barak, “Hanggang sa ako, si Debora, ay bumangon, hanggang sa ako ay bumangon bilang isang ina sa Israel.” Hindi natin alam kung si Debora, na asawa ni Lapidot, ay literal ngang naging ina. Ang pananalitang ito ay nilayong maging makasagisag. Sa diwa, inatasan ni Jehova si Debora na maglaan ng proteksiyon sa bansa gaya ng isang ina. Inutusan siya ng Diyos na ipatawag si Hukom Barak, isang lalaking matibay ang pananampalataya, para sabihang lumaban ito kay Sisera.—Hukom 4:3, 6, 7; 5:7.
w15-TG 8/1 15 ¶1
“Ako ay Bumangon Bilang Isang Ina sa Israel”
Kailangang mag-isip agad si Jael. Inalok niya si Sisera ng isang lugar na mapagpapahingahan. Ipinag-utos ni Sisera na huwag sabihin kaninuman na naroroon siya. Kinumutan siya ni Jael nang mahiga ito, at nang humingi ito ng tubig, binigyan niya ito ng gatas. Di-nagtagal, mahimbing na nakatulog si Sisera. Pagkatapos ay kinuha ni Jael ang isang pares ng kagamitan sa bahay na bihasang ginagamit ng mga babaeng nakatira sa tolda—isang pantoldang tulos at pamukpok na kahoy. Nakaluhod at medyo nakayuko malapit sa ulo ni Sisera, kikilos siya ngayon bilang tagapuksa para kay Jehova. Isa ngang nakatatakot na atas! Kahit ang saglit na pag-aatubili ay maaaring mangahulugan ng kapahamakan. Iniisip ba niya ang bayan ng Diyos at kung paano sila pinagmalupitan ng lalaking ito sa loob ng mga dekada? O iniisip ba niya ang pribilehiyo na matatamo niya sa pagpanig kay Jehova? Walang sinasabi ang ulat. Alam natin na kumilos siya agad. Namatay si Sisera!—Hukom 4:18-21; 5:24-27.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Hokom
5:20—Paano nakipaglaban an mga bitoon gikan sa kalangitan para ki Barac? Dai sinasabi kan Biblia kun baga kalabot digdi an pagtabang nin mga anghel, pag-oran nin bulalakaw na ininterpretar kan madodonong na tawohan ni Sisara bilang tanda nin maraot na mangyayari, o tibaad astrolohikong mga prediksion para ki Sisara na bako man totoo. Minsan siring, daing duda na nagkaigwa nin sarong klase nin pag-interbenir nin Dios.
DISYEMBRE 6-12
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | HUKOM 6-7
“Sige Na, Gamiton Mo an Kusog na Yaon Saimo”
Makikinabang Kamo sa Diosnon na mga Prinsipyo
An saro na nagkaigwa nin tamang aktitud manongod sa saiyang sadiri asin naggibo nin tamang pagtantsar sa saiyang sadiring halaga, iyo si Gedeon, sarong hokom sa tahaw kan suanoy na mga Hebreo. Dai sia naghingoang magin namomoon sa Israel. Minsan siring, kan sia nombrahan sa katongdan na iyan, inapod ni Gedeon an atension sa saiyang pagkadaing halaga. “An sangribo ko iyo an pinakahababa sa Manases, asin ako an kasaditsaditi sa kamag-anakan kan sakong ama,” an paliwanag nia.—Hokom 6:12-16.
“An Espada ni Jehova Asin ni Gedeon!”
Grabe nanggad an namatean na takot kan mga Midianita ngonyan! Bigla na sana, nawara an katoninongan kan pasaon an 300 na dulay, patanogon an 300 na amodyong, asin kumurahaw an 300 na kalalakihan. Huling namungnan, nangorogna kan kurahaw na “An espada ni Jehova asin ni Gedeon!,” napakurahaw man an mga Midianita na nakadagdag pa sa ribok. Sa biyong pagkataranta, dai na ninda mamidbid kun siisay an kalaban. An 300 nagdanay sa iinasignar na mga puesto ninda mantang pinapapangyari nin Dios na gamiton kan mga kalaban an saindang sadiring mga espada tanganing maggaradanan. Dinaog an kampo, hinipaan an mga nagdudulag, asin permanente nang nahale an huma kan mga Midianita huli sa ginibong pag-ubos sa mga kalaban kabale an masakit na paglapag sa sainda. Sa katapustapusi natapos an halawig asin grabe kadahas na pananakop.—Hokom 7:19-25; 8:10-12, 28.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Hokom
6:25-27. Naggamit si Gedeon nin pakamansay tanganing dai mapaanggot nin dai man kaipuhan an mga nagkokontra sa saiya. Kun naghuhulit kan maogmang bareta, kaipuhan na mag-ingat kita na dai makakolog sa boot nin iba nin dai man kaipuhan paagi sa satong pagtaram.
DISYEMBRE 13-19
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | HUKOM 8-9
“An Kapakumbabaan Mas Marahay Kisa sa Kapalangkawan”
Paano Nindo Hinuhusay an mga Dai Pagkaintindihan?
Si Gedeon, na kalabot na marhay sa pakikilaban sa Midian, nagpatabang sa tribo nin Efraim. Minsan siring, kan tapos na an ralaban, kinomprontar kan Efraim si Gedeon asin anggot na marhay na nagreklamo na dai nia sinda inapod sa kapinonan kan labanan. An rekord nagsasabi na “sinda makosogon na nakidiskutiran sa saiya.” Si Gedeon nagsabi bilang simbag: “Ano an nagibo ko kun ikokomparar saindo? Bako daw na an mga dagingding ni Efraim orog karahay kisa pag-ani nin ubas ni Abiezer? Sa kamot nindo itinao nin Dios an mga prinsipe nin Midian na si Oreb asin Zeeb, asin ano na an nagibo ko kun ikokomparar saindo?” (Hokom 8:1-3) Paagi sa marahay an pagkapili, nakakapakalmang mga tataramon nia, nalikayan ni Gedeon an puede kutanang nagin kapahapahamak na guerra nin mga tribo. An mga taga tribo nin Efraim tibaad may problema na pagpaimportante sa sadiri asin kapalangkawan. Minsan siring, dai iyan nakapogol ki Gedeon sa paghingoang papangyarihon na magin matoninong an resulta. Magigibo ta man daw iyan?
Kun Taano ta Mahalaga Pa Man Giraray an Kababaan nin Buot
15 Sarong marahayon na halimbawa nin kababaan nin buot si Gideon. Kan inot na magpahiling sa saiya an anghel ni Jehova, tulos na sinabi niya an simple niyang pinaghalian asin kamugtakan sa buhay. (Hok. 6:15) Pagkatapos niyang akuon an asignasyon na itinao ni Jehova, sinigurado ni Gideon na nasasabutan niyang marhay kun ano an hinahagad sa saiya na gibuhon, asin nagpagiya siya ki Jehova. (Hok. 6:36-40) Pusuan asin makusog an buot ni Gideon. Pero, nagin siyang maingat asin alisto an isip. (Hok. 6:11, 27) Dai niya ginamit an saiyang asignasyon tanganing magin prominente. Imbes, kan matapos na niya an ipinapagibo sa saiya ni Jehova, maugma siyang nagpuli sa saiyang harong.—Hok. 8:22, 23, 29.
Maglakaw sa mga Dalan ni Jehova
9 Tanganing magin mga katood nin Dios, dapat kitang magin “mapakumbaba sa isip.” (1 Ped. 3:8; Sal. 138:6) Ipinapaheling an kahalagahan nin kapakumbabaan sa Hokom kapitulo 9. An aki ni Gedeon na si Jotam nagsabi: “Kaidtong enot na panahon an kakahoyan naglahid nin sarong hade sa sainda.” Nasambitan an poon nin olibo, poon nin higera, asin poon nin ubas. Irinepresentar kan mga ini an maninigong mga indibiduwal na dai naghingoang pamahalaan an saindang mga kapwa Israelita. Alagad an binit—na magagamit sana na panggatong—irinepresentar an paghade kan mapalangkaw na si Abimelec, sarong paragadan na gustong-gustong magdominar sa iba. Minsan ngani sia “nagpakangprinsipe sa Israel nin tolong taon,” sia nagadan na dai pa napapanahon. (Hok. 9:8-15, 22, 50-54) Mas marahay nanggad na magin “mapakumbaba sa isip”!
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 700 ¶3
Epod, I
Sa kabila ng mabubuting intensiyon ni Gideon na ipagunita ang tagumpay na ibinigay ni Jehova sa Israel at parangalan ang Diyos, ang epod ay “nagsilbing silo kay Gideon at sa kaniyang sambahayan,” dahil ang mga Israelita ay nagkasala ng espirituwal na imoralidad sa pamamagitan ng pagsamba rito. (Huk 8:27) Gayunman, hindi sinasabi ng Bibliya na si Gideon mismo ay sumamba rito; sa kabaligtaran, espesipiko siyang tinukoy ng apostol na si Pablo bilang isa sa ‘malaking ulap’ ng tapat na mga saksi ni Jehova bago ang panahong Kristiyano.—Heb 11:32; 12:1.
DISYEMBRE 20-26
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | HUKOM 10-12
“Si Jefte—Sarong Tawong Espirituwal”
Makakamtan kan mga Minahirong May Pagtubod an Pag-uyon nin Diyos
9 Posibleng nakaimpluwensiya man sa nagin reaksiyon ni Jefte an mga halimbawa kan mga tawong makusog an pagtubod arog ni Jose. Nagpahiling si Jose nin pagkahirak sa saiyang mga tugang dawa ngani ‘naungis sinda sa saiya.’ (Gen. 37:4; 45:4, 5, BPV) An paghurop-hurop sa arog kaiyan na mga halimbawa an tibaad nakatabang ki Jefte na gumawi na nakakapaugma ki Jehova. Siyertong nakulgan siyang marhay sa ginibo kan mga tugang niya, pero dai siya nagpundo sa paglilingkod ki Jehova asin sa Saiyang banwaan. (Hok. 11:9) An pakikilaban para sa pangaran ni Jehova an mas mahalaga para ki Jefte kisa sa ano man na personal na iriwal. Determinado siyang padagos na magpahiling nin pagtubod ki Jehova, na nagresulta sa mga bendisyon sa saiya asin sa iba.—Heb. 11:32, 33.
it-1-TG 1170 ¶4
Jepte
Si Jepte, isang taong agad kumikilos, ay hindi nag-aksaya ng panahon at karaka-rakang nagsagawa ng aktibong pangunguna. Nagpadala siya ng mensahe sa hari ng Ammon, anupat binabanggit na ang Ammon ang naunang sumalakay sa lupain ng Israel. Tumugon ang hari na iyon ay lupaing kinuha ng Israel mula sa Ammon. (Huk 11:12, 13) Dito ay ipinakita ni Jepte na hindi siya isang magaspang at walang-pinag-aralang mandirigma kundi isang estudyante ng kasaysayan at lalo na ng mga pakikitungo ng Diyos sa kaniyang bayan. Pinabulaanan niya ang argumento ng Ammonita, anupat ipinakita na (1) hindi niligalig ng Israel ang Ammon, Moab, o Edom (Huk 11:14-18; Deu 2:9, 19, 37; 2Cr 20:10, 11); (2) hindi pag-aari ng Ammon ang pinagtatalunang lupain noong panahong sakupin iyon ng mga Israelita, sapagkat iyon ay nasa mga kamay noon ng mga Canaanitang Amorita at ibinigay ng Diyos ang hari ng mga ito, si Sihon, at ang kaniyang lupain sa kamay ng Israel; (3) hindi tinutulan ng Ammon ang paninirahan ng Israel sa nakaraang 300 taon; samakatuwid, ano ang makatuwirang saligan upang gawin nila ito ngayon?—Huk 11:19-27.
it-1-TG 1170 ¶5
Jepte
Tinukoy ni Jepte ang pinakaugat ng bagay na ito nang ipakita niya na ang usapin ay nakasentro sa pagsamba. Ipinahayag niya na ibinigay ng Diyos na Jehova sa Israel ang lupain at na sa dahilang ito ay hindi nila ibibigay ang isang pulgada man nito sa mga mananamba ng isang huwad na diyos. Tinawag niyang diyos ng Ammon si Kemos. Inaakala ng ilan na ito ay isang pagkakamali. Ngunit, bagaman ang diyos ng Ammon ay si Milcom, at bagaman si Kemos ay isang diyos ng Moab, ang magkamag-anak na mga bansang iyon ay sumamba sa maraming diyos. May-kamalian pa ngang dinala ni Solomon sa Israel ang pagsamba kay Kemos dahil sa kaniyang mga asawang banyaga. (Huk 11:24; 1Ha 11:1, 7, 8, 33; 2Ha 23:13) Bukod diyan, ang “Kemos” ay maaaring mangahulugang “Manunupil, Manlulupig,” ayon sa ilang iskolar. (Tingnan ang Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, isinalin ni S. Tregelles, 1901, p. 401.) Maaaring itinawag-pansin ni Jepte ang diyos na ito bilang siyang pinaniniwalaan ng mga Ammonita na ‘nanupil’ o ‘nanlupig’ sa iba at nagbigay sa kanila ng lupain.
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 1169
Jepte
Jepte Isang Lehitimong Anak. Ang ina ni Jepte ay “isang babaing patutot,” ngunit hindi naman ito nangangahulugang si Jepte ay isinilang dahil sa pagpapatutot o isang anak sa ligaw. Ang kaniyang ina ay isang patutot noon bago ito napangasawa ni Gilead bilang pangalawahing asawa, gaya ni Rahab na dating isang patutot ngunit nang maglaon ay napangasawa ni Salmon. (Huk 11:1; Jos 2:1; Mat 1:5) Bilang katibayan na si Jepte ay hindi anak sa ligaw, ipinakikita ng ulat na pinalayas siya ng kaniyang mga kapatid sa ama mula sa pangunahing asawa ni Gilead upang hindi siya makabahagi sa mana. (Huk 11:2) Karagdagan pa, nang dakong huli ay si Jepte ang kinilalang lider ng mga lalaki ng Gilead (na sa mga ito ay waring pangunahin ang kaniyang mga kapatid sa ama). (Huk 11:11) Bukod diyan, naghandog siya ng hain sa Diyos sa tabernakulo. (Huk 11:30, 31) Hindi posible ang alinman sa mga bagay na ito para sa isang anak sa ligaw, sapagkat espesipikong sinabi ng Kautusan: “Walang anak sa ligaw ang makapapasok sa kongregasyon ni Jehova. Maging hanggang sa ikasampung salinlahi ay walang sinumang mula sa kaniya ang makapapasok sa kongregasyon ni Jehova.”—Deu 23:2.
DISYEMBRE 27–ENERO 2
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | HUKOM 13-14
“Kun Ano an Manunudan kan mga Magurang ki Manoa Saka sa Saiyang Agom”
Mga Magurang—Sanayon an mga Aki Nindo Puon sa Pagkaumboy
Estudyari an nangyari ki Manoa, na sarong Danita, na nakaistar sa banwaan nin Zora sa suanoy na Israel. Sinabi kan anghel ni Jehova sa baog na agom ni Manoa na siya mangangaki nin sarong lalaki. (Hok. 13:2, 3) Siguradong ugmahon an maimbod na si Manoa asin an saiyang agom huli sa oportunidad na iyan. Pero, may mga ikinakahadit man sinda. Kaya namibi si Manoa: ‘Ah, Kagurangnan ko, ipinakikimahirak ko sa saimo na an lalaking idto nin Diyos na isinubol mo sakuya, magbalik ngunyan na pumadigdi sa samuya, asin itukdo niya samuya an samuyang gigibuhon sa umboy na mamumundag.’ (Hok. 13:8) Nahahadit si Manoa asin an saiyang agom kun paano papadakulaon an aki ninda. Daing duda na itinukdo ninda sa aki nindang si Samson an ley nin Diyos, asin malinaw na nagin mapanggana an saindang paghihinguwa. “Pag-abot nin panahon an espiritu ni Jehova nagpuon na pahiruon [si Samson],” an sabi kan Bibliya. Bilang resulta, naggibo si Samson nin dakul na makapangyarihan na gibo bilang saro sa mga hukom kan Israel.—Hok. 13:25, NW; 14:5, 6; 15:14, 15.
Nanggana si Samson Paagi sa Kosog ni Jehova!
Mantang nagdadakula si Samson, “padagos siang binendisyonan ni Jehova.” (Hokom 13:24) Sarong aldaw duminolok si Samson sa saiyang ama asin ina asin nagsabi: “Igwa akong naheling na babae sa Timna sa mga aking babae kan mga Filisteo, asin ngonyan kuanon nindo sia para sa sako bilang agom.” (Hokom 14:2) Imahinara an pagkabigla ninda. Imbes na patalingkason an Israel sa kamot kan mga nan-aapi, an saindang aki gustong makialyansa sa pag-agom sa sainda. Tumang sa Ley nin Dios an pagkua nin agom sa mga parasamba sa paganong mga dios. (Exodo 34:11-16) Huli kaini, an mga magurang nagsayuma: “Mayo daw nin babae sa tahaw kan mga aking babae kan saimong mga tugang asin sa tahaw kan bilog na banwaan ko, kaya makua ka nin agom sa dai tinuring mga Filisteo?” Sa ibong kaiyan, si Samson nag-insistir: “Sia sana an kuanon mo para sa sako, huli ta sia an angay nanggad sa sakong pagheling.”—Hokom 14:3.
Espirituwal na Kayamanan
Nanggana si Samson Paagi sa Kosog ni Jehova!
Sa anong paagi na an partikular na babaeng Filisteo na ini “angay nanggad” para ki Samson? Bakong sa sentido na sia “magayon, kawiliwili, nakakaakit,” an isinusuherir kan Cyclopedia ni McClintock asin Strong, “kundi angay may koneksion sa sarong katuyohan.” May koneksion sa anong katuyohan? An Hokom 14:4 nagpapaliwanag na si Samson “naghahanap nin oportunidad tumang sa mga Filisteo.” Interesado si Samson sa babaeng idto huli sa katuyohan na iyan. Kan nasa edad na si Samson, “an espiritu ni Jehova nagpoon na pahiroon sia.” (Hokom 13:25) Kaya an espiritu ni Jehova an puersang nagmomotibar sa pambihirang paghagad ni Samson nin agom saka sa saiyang bilog na karera bilang hokom sa Israel. Nakua daw ni Samson an oportunidad na hinahanap nia? Konsideraron nguna niato kun paano sia inasegurar ni Jehova na susuportaran Nia sia.