Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MAYO 5-11
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 12
Igwa nin Balos an Saimong Kahigusan
Sarong Diyosnon na Kuwalidad na Mas Mahalaga Pa sa mga Brilyante
Tibaad masakit na marhay para sa ibang lingkod ni Jehova na makaganar nin igong kuwarta para sa mga pangangaipo ninda. Imbes na maghanap nin pasil pero bakong onestong solusyon, padagos sindang maigot na nagtatrabaho. Kaya, ipinapahiling ninda na mas mahalaga para sa sainda an marahayon na mga kuwalidad nin Diyos, arog kan pagigin onesto, kisa sa ano man na materyal na bagay.—Tal. 12:24; Efe. 4:28.
w15-TG 2/1 5 ¶4-6
Kung Paano Masisiyahan sa Mabibigat na Trabaho
Pinakamagandang pag-isipan ang huling tanong dahil magiging mas kasiya-siya ang trabaho kung nakikita mong nakatutulong ito sa iba. Sinabi mismo ni Jesus: “May higit na kaligayahan sa pagbibigay kaysa sa pagtanggap.” (Gawa 20:35) Bukod sa direktang nakikinabang sa ginagawa natin—gaya ng mga kostumer o employer—may iba pang nakikinabang sa ating pagtatrabaho. Kasama na rito ang ating pamilya at mga nangangailangan.
Pamilya. Kapag nagtatrabaho nang husto ang ama para paglaanan ang kaniyang pamilya, nakikinabang ang mga ito. Paano? Una, tinitiyak niya na nailalaan ang kanilang mga pangangailangan—pagkain, pananamit, at tirahan. Sa gayon, tinutupad niya ang kaniyang bigay-Diyos na pananagutang “[maglaan] para roon sa mga sariling kaniya.” (1 Timoteo 5:8) Ikalawa, naituturo niya ang kahalagahan ng pagtatrabaho nang puspusan. “Huwaran ang tatay ko pagdating sa pagkakaroon ng magandang kaugalian sa trabaho,” ang sabi ni Shane na binanggit sa naunang artikulo. “Tapat siya at nagtrabaho nang mabuti buong buhay niya bilang isang karpintero. Natutuhan ko sa kaniyang halimbawa ang kahalagahan ng mano-manong trabaho—paggawa ng mga bagay na magagamit ng iba.”
Mga nangangailangan. Pinayuhan ni apostol Pablo ang mga Kristiyano na “magtrabaho [sila] nang masikap . . . upang may maipamahagi [sila] sa sinumang nangangailangan.” (Efeso 4:28) Oo, kung magtatrabaho tayo nang puspusan para paglaanan ang ating sarili at ang ating pamilya, maaari din tayong makatulong sa mahihirap. (Kawikaan 3:27) Kaya dahil sa mabibigat na trabaho, makadarama tayo ng higit na kaligayahan sa pagbibigay.
yEspirituwal na Kayamanan
Gurano Ako Kadaling Makabangon sa Problema?
● Magkaigwa nin tamang pagmansay sa problema. Aramon kun baga dakula o sadit an saimong problema. Sinasabi kan Bibliya: “An mangmang ipinapahiling tulos an saiyang pagkauyam, pero an tawong alisto an isip pinapalampas an sarong pang-iinsulto.” (Talinhaga 12:16) Bako man gabos na problema kaipuhan na makaapektar na marhay sa saimo.
“Sa eskuwelahan, sobra magreklamo an mga kaklase ko dawa sa saradit na mga bagay. Tapos uuyunan pa sinda kan mga friends ninda sa social media, na lalo pang nakakadagdag sa pagkauyam ninda, kaya mas nasasakitan sinda na dai maapektaran kan problema ninda.”—Joanne.
MAYO 12-18
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 13
Dai Magpadaya sa “Lampara kan mga Maraot”
it-2-TG 170 ¶7-8
Lampara
Iba Pang Makasagisag na mga Paggamit. Anumang bagay na inaasahan ng isang tao upang magbigay-liwanag sa kaniyang daan ay isinasagisag ng lampara. Sa pamamagitan ng gayong paglalarawan, ipinakita sa isang kawikaan ang pagkakaiba ng matuwid at ng balakyot, anupat sinabi roon: “Ang liwanag ng mga matuwid ay magsasaya; ngunit ang lampara ng mga balakyot—ito ay papatayin.” (Kaw 13:9) Ang liwanag ng matuwid ay higit at higit na nagniningning, ngunit kahit waring napakaningning ng lampara ng balakyot at tila napakasagana ng kaniyang daan, titiyakin ng Diyos na mauuwi siya sa kadiliman, kung saan walang pagsalang matitisod ang kaniyang paa. Ganiyan ang kahahantungan ng taong sumusumpa sa kaniyang ama at ina.—Kaw 20:20.
Kapag ‘pinatay ang lampara’ ng isang tao, nangangahulugan din ito na wala nang kinabukasang naghihintay sa kaniya. Sinasabi ng isa pang kawikaan: “Sapagkat walang kinabukasan para sa sinumang masama; ang lampara ng mga taong balakyot ay papatayin.”—Kaw 24:20.
Paglingkodan an Dios nin Katalingkasan
3 Kun nasutsutan ni Satanas an duwang perpektong tawo—pati na an dakol na espiritung linalang—na haboan an soberaniya nin Dios, puede man nia kitang madaya. Dai nagbago an estratehiya nia. Pinagmamaigotan nia kitang dayaon na isipon ta na an mga pamantayan nin Dios nakakapagabat asin nakakahale kan satong kaogmahan. (1 Juan 5:3) Puedeng magin makosogon an impluwensia kan kaisipan na iyan kun paorootro kitang mababantad dian. “Dakulaon an impluwensia sa sako kan maraot na kairiba, lalo na ta takot akong mapalaen sa sainda,” an sabi kan 24 anyos na sister na nakakomiter nin seksuwal na imoralidad. Tibaad nakaeksperyensia na man kamo nin kaparehong panggigipit nin kairiba.
“An Gabos na Alisto an Isip Mahiro na May Kaaraman”
Bebendisyonan an tawong may isip asin tanos na naghihiro na may tunay na kaaraman. Inaasegurar kita ni Salomon: “An matanos nagkakakan sagkod na mabasog an saiyang kalag, alagad an tulak kan mga maraot magigin daing laog.” (Talinhaga 13:25) Aram ni Jehova kun ano an marahay para sa sato sa arin man na kabtang nin buhay—an satong pampamilyang aktibidad, an satong relasyon sa iba, an satong ministeryo, o kun kita dinidisiplina. Asin paagi sa madonong na pag-aplikar kan konseho na manonompongan sa saiyang Tataramon, siertong makakamtan niato an pinakamarahay na pamumuhay.
Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 605 ¶4
Pag-ibig
Ang pag-ibig ay maaaring maging mali. Sa nabanggit na mga kadahilanan, maliwanag na ang isang tao ay posibleng magkaroon ng tunay at wastong pag-ibig tangi lamang kung hinahanap at sinusunod niya ang espiritu ng Diyos at ang kaalamang nagmumula sa Kaniyang Salita. Halimbawa, maaaring minamahal ng isang magulang ang kaniyang anak. Ngunit baka hayaan niyang magkaroon ng depekto ang pag-ibig na iyon o baka malihis siya ng landas dahil sa sentimyento, anupat ibinibigay niya sa bata ang lahat ng magustuhan nito. Baka hindi niya gamitin ang kaniyang awtoridad bilang magulang upang magbigay ng disiplina at, sa ilang pagkakataon, ng aktuwal na pagpaparusa. (Kaw 22:15) Ang gayong diumano’y pag-ibig ay maaari pa ngang dahil ipinagmamapuri ng isa ang kaniyang pamilya, na nagpapakita naman ng pagiging makasarili. Sinasabi ng Bibliya na ang gayong tao ay hindi umiibig, kundi napopoot, sapagkat hindi niya isinasagawa ang pagkilos na magliligtas sa buhay ng kaniyang anak.—Kaw 13:24; 23:13, 14.
MAYO 19-25
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 14
Pag-isipan na Marhay Kun Ano an Gigibuhon Pag May Kalamidad
Pahalagahan an Buhay na Regalo nin Diyos
10 Kun minsan, dai ta malilikayan an peligrosong marhay na mga sitwasyon. Totoong-totoo nanggad ini lalo na sa natural na mga kalamidad, epidemya, asin bayolenteng mga iriwal. Alagad, pag nagkaigwa nin arog kaiyan na mga kalamidad, mababawasan ta an tsansa na mapahamak kita asin mas may tsansa kita na makaligtas sa peligro kun susunudon ta an mga curfew, pagbuot na mag-ebakwar, asin iba pang mga pagbuot kan awtoridad. (Roma 13:1, 5-7) An ibang mga peligro puwedeng maantisipar, kaya marahay na sunudon ta an ano man na susundon na ipinapautob kan lokal na mga awtoridad para tabangan kitang makapag-andam sa kalamidad. Halimbawa, tibaad mahiling ta na kapaki-pakinabang kun masaray kita nin suplay nin tubig asin bakong malalapaon na mga kakanon saka first-aid kit.
11 Ano an dapat tang gibuhon kun may naglalakop na nakakaulakit na hilang sa satong lugar? Dapat tang sunudon an pagbuot kan mga awtoridad arog kan paghanaw nin kamot, social distancing, pagsulot nin mask, asin pagkuwarantina. An pagigin masinunod sa mga bagay na ini nagpapahiling na pinapahalagahan tang marhay an buhay na regalo nin Diyos.
12 Sa panahon nin emerhensiya, puwedeng maglakop an bakong tamang mga impormasyon sa satong mga amigo, sa pagtaraid, asin sa mga bareta. Imbes na magtubod sa “lambang tataramon” na nadadangog ta, marahay kun madangog kita sa pinakamapagtitiwalaan na impormasyon na hali sa gobyerno asin mga doktor. (Basahon an Talinhaga 14:15.) Ginigibo kan Namamahalang Grupo asin kan mga sangang opisina an gabos nindang makakaya tanganing makakua nin tamang impormasyon bago magtao nin instruksiyon manungod sa mga pagtiripon sa kongregasyon asin paghuhulit. (Heb. 13:17) Paagi sa pagsunod ta diyan, pinoprotektaran ta an satong sadiri asin an iba. Puwede man kaiyan na mas mapagayon an reputasyon kan kongregasyon sa komunidad.—1 Ped. 2:12.
Magin Makusog an Buot Arog ni Zadok
11 Pag nasa peligrosong sitwasyon an satong mga tugang asin kaipuhan ninda an satong tabang, paano ta maipapahiling an kusog nin buot na arog kan ki Zadok? (1) Magsunod sa instruksiyon. Sa arog kaiyan na mga kamugtakan, mahalaga na magdanay kitang nagkakasararo. Makikooperar sa paggiya kan saindong sangang opisina. (Heb. 13:17) Dapat na regular na repasuhon kan mga elder an lokal na mga areglo para sa pag-andam sa mga kalamidad pati na an mga paggiya kan organisasyon sa kun ano an gigibuhon pag may kalamidad na madali nang umabot. (1 Cor. 14:33, 40) (2) Magin makusog an buot alagad maingat. (Tal. 22:3) Magin madunong. Mag-isip nguna bago humiro. Isaisip an kaligtasan sagkod na posible. (3) Magsarig ki Jehova. Tandaan na interesadong marhay si Jehova sa kapakanan mo asin kan saimong mga tugang. Matatabangan ka niya na ligtas sindang maalalayan.
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 1347
Kakayahang Mag-isip
Gayunman, posible rin na maging tudlaan ng pagkapoot ang isang taong tunay na gumagamit ng kakayahang mag-isip. Maaaring ito ang ipinahihiwatig sa Kawikaan 14:17: “Ang taong may kakayahang mag-isip ay kinapopootan.” Kadalasan, yaong mga gumagamit ng kanilang mental na mga kakayahan ay hindi kinalulugdan ng mga taong hindi palaisip. Gayundin, sa diwa, yaong mga gumagamit ng kanilang isip sa paggawa ng kalooban ng Diyos ay kinapopootan. Gaya ng sinabi ni Jesu-Kristo: “Sapagkat hindi kayo bahagi ng sanlibutan, kundi pinili ko kayo mula sa sanlibutan, dahil dito ay napopoot sa inyo ang sanlibutan.” (Ju 15:19) Sabihin pa, sa Kawikaan 14:17, ang termino sa orihinal na wika para sa “kakayahang mag-isip” ay maaaring sumaklaw sa mapaminsalang kaisipan. Samakatuwid, ang tekstong iyon ay maaari ring mangahulugan na ang isang taong kumakatha ng masama ay kinapopootan, at, kaayon nito, ang ilang salin ay kababasahan ng ganito: “At ang isang taong may masasamang pakana ay kinapopootan.”—JP, Ro.
MAYO 26–HUNYO 1
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 15
Tabangan an Iba na Magkaigwa nin Maugmang Puso
Malakaw Kita sa Satong Integridad!
16 Si Job mapag-istimar. (Job 31:31, 32) Minsan ngani kita bakong mayaman, puede tang ‘sundan an dalan nin pagkamapag-istimar.’ (Roma 12:13) Puede kitang maghanda nin simpleng kakanon para sa iba, na ginigirumdom na “mas marahay an kakanon na gulay na may pagkamoot kisa sa torong pinataba sa sabsaban na may kaibang pagkaongis.” (Tal. 15:17) Kun may pagkamoot mantang kita nagkakakan kaiba nin saro na nagdadanay na may integridad, dawa an simpleng kakanon puedeng magin nakakagayagaya asin siertong magigin kapakipakinabang sa satong espirituwalidad.
Pakusugon an Lambang Saro “Lalo Na” Ngunyan
16 Sala an kaisipan na dai kita magigin nakakapakusog huling bako man talaga kitang paragirong. Dawa sa simpleng paagi, puwede kitang magin nakakapakusog sa iba—tibaad sa simpleng pagtino sa saro paagi sa mainamigong ngirit. Kun dai siya magngirit, posibleng may inaagihan siyang problema, asin puwedeng makaranga sa saiya dawa an simpleng pagdangog mo sa saiya.—Sant. 1:19.
17 Namundong marhay si Henri na sarong hoben na brother, kan may mga kapamilya siyang nagbaya sa katotoohan kaiba na an saiyang ama, na sarong iginagalang na elder. Pinakusog si Henri nin sarong paraataman nin sirkito. Iiniba siya kaini sa sarong café para magkape asin duman pinabayaan kaining iluwas ni Henri an gabos na nasa puso niya. Dangan, narealisar ni Henri na an solamenteng paagi tanganing matabangan an saiyang pamilya na bumalik sa katotoohan iyo na padagos siyang magin maimbod. Naranga siyang marhay sa pagbasa kan Salmo 46; Sofonias 3:17; asin Marcos 10:29, 30.
18 Ipinapahiling kan halimbawa ni Marthe asin Henri na puwede kitang magin nakakapakusog sa sarong tugang na nangangaipo nin karangahan. Si Hading Solomon nagsurat: ‘Nakakaugma an tataramon [na sinambit] sa tamang [panahon]. An nakahuyom na lalawgon minapaugma nin puso; an marahay na bareta minapakusog nin buot.’ (Tal. 15:23, 30, BPV) Apuwera kaiyan, puwede man na mapakusog an saro na pinangluluyahan nin buot paagi sa pagbasa kan An Torrengbantayan o paagi sa satong website. Ipinahiling ni Pablo na an iribang pagkanta nin kanta na pang-Kahadian puwedeng magin gikanan nin pampakusog nin buot. Siya nagsurat: “Padagos na tukduan asin pakusugon an lambang saro paagi sa mga salmo, mga pag-umaw sa Diyos, mga kantang pang-espirituwal na inawit na may pag-apresyar, asin sa saindong mga puso padagos kamong umawit ki Jehova.”—Col. 3:16; Gibo 16:25.
Espirituwal na Kayamanan
Nagpapabulong Daw an mga Kristiyano?
2. Dapat daw akong magpakonsulta giraray sa iba pang mga doktor? Dakula an maitatabang kan “dakul na parakonseho,” lalo na kun malala na an kamugtakan kan salud mo.—Talinhaga 15:22.
HUNYO 2-8
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 16
Tulong Hapot na Makakatabang Para Makagibo nin Marahay na mga Desisyon
Paggibo nin Madunong na Desisyon Mantang Hoben Pa
11 An pinadakulang kaugmahan ta minagikan sa paglilingkod ki Jehova. (Tal. 16:20) Minalataw na nalingawan iyan kan sekretaryo ni Jeremias na si Baruc. May panahon kaidto na bako na siyang maugma sa paglilingkod ki Jehova. Sinabi ni Jehova sa saiya: ‘Naghahanap ka sa saimo nin [darakulang bagay]? Dai ka maghanap. Huli ta uya, may dara akong karatan sa gabos na laman, asin itatao ko sa saimo an saimong buhay na siring sa sinamsaman sain ka man pumaduman.’ (Jer. 45:3, 5) Ano sa hiling mo? Ano an nakapaugma ki Baruc—paghanap nin darakulang bagay o pagkaligtas sa kalaglagan kan Jerusalem bilang maimbod na lingkod nin Diyos?—Sant. 1:12.
12 An sarong brother na nakanumpong nin kaugmahan sa paglilingkod sa iba iyo si Ramiro. Sabi niya: “Pobre an pamilya mi na nakaistar sa sarong baryo sa Kabukidan nin Andes. Kaya kan magsabi an mas matua kong tugang na lalaki na siya an magastos para sa pag-adal ko sa unibersidad, dakulang oportunidad iyan. Pero kababawtismo pa sana sako bilang saro sa Mga Saksi ni Jehova, asin may saro pang alok sako—inimbitaran ako nin sarong payunir na maghulit kaiba niya sa sarong sadit na banwaan. Nagduman ako, nag-adal magputol nin buhok, asin nagbukas nin barberya para suportaran an sadiri ko. Kan alukon mi an mga tawo na tutukduan mi sinda dapit sa Kasuratan, dakul an nag-ako. Pag-abot nin panahon, nag-asosyar ako sa sarong bago pa sanang kongregasyon na naggagamit nin katutubong lengguwahe. Ako 10 taon na ngunyan na bilog na panahon na ministro. Dai na nin ibang propesyon na makakatao sako kan kagaya-gayahan na naeeksperyensiyahan ko sa pagtabang sa mga tawo na manudan an maugmang bareta sa nagimatan nindang lengguwahe.”
Ika Daw Naliwat Na?
GABOS kita naiimpluwensiyahan na marhay kan paagi nin pagpadakula sa sato asin kan palibot niyato. May istilo kita nin pagbado; may mga klase nin kakanon na gusto ta; may partikular kitang paagi nin paghiro. Taano? An sarong dahilan iyo an impluwensiya kan mga tawo sa palibot ta asin an kamugtakan niyato sa buhay.
2 Pero, may mga bagay na mas mahalaga nanggad kisa sa istilo nin pagbado asin klase nin kakanon na gusto ta. Halimbawa, pinadakula kita na tinutukduan na may mga bagay na tama saka akseptable asin may mga bagay na sala saka bakong akseptable. Sa dakul sa mga bagay na iyan, an mga tawo igwa nin sadiring opinyon asin nagkakalain-lain sinda. Puwede pa nganing mahiling sa satong mga pinipili kun ano an sinasabi kan satong konsiyensiya. Sinasabi kan Bibliya na sa parati ‘an mga Hentil [o, mga tawo kan mga nasyon] na mayo kan katugunan naggigibo kan nasa katugunan siring sa saindang namamatian.’ (Roma 2:14) Pero, nangangahulugan daw ini na sagkod na mayo nin espesipikong ley hali sa Diyos, puwede tang sunudon na sana an mga paagi asin pamantayan na satong kinagimatan asin na sinusunod kan kadaklan na tawo sa satong lugar?
3 Igwa nin kisiyera duwang importanteng dahilan kun taano ta bakong arog kaiyan sa mga Kristiyano. Inot, pinapagirumdom kita kan Bibliya: ‘Igwang dalan na garo matanos sa tawo, tara an saiyang luwasan mga dalan nin kagadanan.’ (Tal. 16:25) Huling bakong perpekto, mayo kita nin lubos na kakayahan na maaraman kun ano talaga an kapakipakinabang tanganing magiyahan niyato nin daing kasala-sala an satong mga lakad. (Tal. 28:26; Jer. 10:23) Ikaduwa, ipinapahiling kan Bibliya na an dalagan nin mga bagay asin an mga pamantayan kan kinaban minamaniobra asin kontrolado ni Satanas, an ‘diyos kan kinaban na ini.’ (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19) Kaya, kun gusto niyatong makamtan an bendisyon asin pag-uyon ni Jehova, kaipuhan na sunudon ta an konseho sa Roma 12:2.—Basahon.
Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 600
Disiplina
Mga Resulta ng Pakikinig at ng Pagwawalang-bahala. Ipinakikita ng mga balakyot, mga mangmang, o niyaong mga salat sa moral ang kanilang pagkapoot sa disiplina ni Jehova sa pamamagitan ng lubusang pagtatakwil dito. (Aw 50:16, 17; Kaw 1:7) Ang masasamang resulta ng gayong kamangmangan ay nagsisilbing karagdagang disiplina, na kadalasa’y isang matinding kaparusahan. Gaya ng sabi ng isang kawikaan: “Ang pagdisiplina sa mga mangmang ay kamangmangan.” (Kaw 16:22) Maaari silang magdulot sa kanilang sarili ng karalitaan, kadustaan, sakit, at maging ng di-inaasahang kamatayan. Ipinakikita ng kasaysayan ng mga Israelita kung gaano kalaking pinsala ang maaaring sumapit sa isa. Hindi nila binigyang-pansin ang pagsaway at pagtutuwid ng mga propeta bilang disiplina sa kanila. Hindi sila tumugon nang disiplinahin sila ni Jehova sa pamamagitan ng pagkakait ng proteksiyon at pagpapala. Nang dakong huli, dinanas nila ang matinding disiplina na patiunang inihula, ang pananakop at pagpapatapon sa kanila.—Jer 2:30; 5:3; 7:28; 17:23; 32:33; Os 7:12-16; 10:10; Zef 3:2.
HUNYO 9-15
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 17
Magkaigwa nin Matuninong na Pag-ibanan Bilang Mag-agom
g-TG 9/14 11 ¶2
Kung Paano Aalisin ang Hinanakit
Tapatang suriin ang iyong sarili. Sinasabi ng Bibliya na may mga taong “magagalitin” at “madaling magngalit.” (Kawikaan 29:22) Ganiyan ka ba? Tanungin ang sarili: ‘Ugali ko bang magkimkim ng sama ng loob? Madali ba akong magdamdam? May tendensiya ba akong palakihin ang maliliit na bagay?’ Sinasabi ng Bibliya na “siyang salita nang salita tungkol sa isang bagay ay naghihiwalay niyaong malalapít sa isa’t isa.” (Kawikaan 17:9; Eclesiastes 7:9) Puwede ring mangyari iyan sa mga mag-asawa. Kaya kung may tendensiya kang maghinanakit, tanungin ang sarili, ‘Puwede ba akong maging mas mapagpasensiya sa asawa ko?’—Simulain sa Bibliya: 1 Pedro 4:8.
w08-TG 5/1 11 ¶1-2
Paglutas sa mga Problema
1. Magtakda ng panahon para pag-usapan ang problema. “Sa lahat ng bagay ay may takdang panahon, . . . panahon ng pagtahimik at panahon ng pagsasalita.” (Eclesiastes 3:1, 7) Gaya ng ipinakikita sa sagutan ng mag-asawa kanina, may mga problema na maaaring makapagpainit ng ulo. Kapag nagkaganito, kontrolin mo ang iyong sarili at tumigil muna—‘tumahimik’—bago sumiklab ang galit. Hindi lulubha ang problema kung susundin mo ang payo ng Bibliya: “Ang pasimula ng pagtatalo ay gaya ng isang nagpapakawala ng tubig; kaya bago sumiklab ang away, umalis ka na.”—Kawikaan 17:14.
Pero mayroon din namang “panahon ng pagsasalita.” Ang mga problema ay parang damong lumalago kapag napabayaan. Kaya huwag mong ipagwalang-bahala ang problema, sa pag-asang lilipas din ito. Kapag sinabi mong huwag munang pag-usapan ang problema, ipakita mo ang paggalang sa iyong kabiyak sa pamamagitan ng pagpili ng ibang panahon kung kailan ninyo ito pag-uusapan. Ang gayong pangako ay tutulong sa inyong mag-asawa na ikapit ang payo ng Bibliya: “Huwag hayaang lumubog ang araw na kayo ay pukáw sa galit.” (Efeso 4:26) Mangyari pa, dapat mong tuparin ang iyong pangako.
Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 338 ¶3
Mata, Paningin
Ang galaw ng mga mata ay malinaw na nagpapahayag ng damdamin ng isang indibiduwal. Ang mga ito ay maaaring magpakita ng habag o ng kawalan niyaon (Deu 19:13); maaaring ‘ikindat’ ang mga ito sa pang-aalipusta, o upang magpakana ng kataksilan. (Aw 35:19; Kaw 6:13; 16:30) Ang isa na ayaw tumupad o ayaw gumawa ng isang bagay para sa iba ay maaaring sabihing nagpipikit o nagkukubli ng kaniyang mga mata. (Mat 13:15; Kaw 28:27) Ang mga mata ng hangal ay sinasabing “nasa dulo ng lupa,” na nagpaparoo’t parito nang walang tiyak na tinatanaw, anupat ang kaniyang kaisipan ay kung saan-saan nakararating at hindi sa dapat nitong pagtuunan. (Kaw 17:24) Pati ang kalusugan, sigla, o kaligayahan ng isang tao ay makikita sa hitsura ng kaniyang mga mata. (1Sa 14:27-29; Deu 34:7; Job 17:7; Aw 6:7; 88:9) Sinabi ni Haring Jehosapat kay Jehova: “Ang aming mga mata ay nakatuon sa iyo.”—2Cr 20:12.
HUNYO 16-22
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 18
Magtaram nin Nakakapakusog sa mga May Hilang
An Tunay na Kadunungan Nagkukurahaw nin Makusog
17 Mag-isip bago magtaram. Kun dai kita mag-iingat, puwedeng magkawsa nin grabeng danyos an satong mga tataramon. Sinasabi kan Bibliya: “An dai pinag-isipan na mga tataramon siring sa mga saksak nin espada, pero an dila kan mga madunong nakakapaumay.” (Tal. 12:18) Napapagdanay tang marahay an satong relasyon sa iba pag linilikayan tang itsismis an manungod sa mga salang nagigibo ninda. (Tal. 20:19) Tanganing makapaumay an satong mga tataramon imbes na makakulog, dapat na panuon ta an satong puso nin kaaraman hali sa Tataramon nin Diyos. (Luc. 6:45) Pag hinuhurop-hurop ta kun ano an sinasabi kan Bibliya, an satong mga tataramon puwedeng magin arog sa “burabod nin kadunungan” na nakakarepresko sa iba.—Tal. 18:4.
mrt artikulo 19 kahon
Kun Paano Aatubangon an Biglang Pagkakahilang
Magin marahay na paradangog. An saro sa pinakamarahay na paagi para matabangan an saimong amigo iyo an pagdangog saiya. Dai man kaipuhan na may maisabi ka sa gabos na sinasabi niya. Sa parati, okey na sainda na dinadangog sinda. Magin mapasensiya asin likayan na manghusgar. Dai pag-isipon na aram mo an namamati kan mga amigo mo, lalo na kun dai risa na may hilang siya.—Talinhaga 11:2.
Magtaram nin nakakapakusog. Tibaad dai mo aram kun ano an sasabihon mo. Pero kun hihinguwahon mong sabihon sa amigo mo dawa sa simpleng mga tataramon na bakong madali an inaagihan niya, mas nakakaranga nanggad iyan kisa sa mayo kang sabihon. Kun dai ka sigurado kun ano an sasabihon mo, hinguwahon na magtaram nin simple pero sinsero, arog kan “Dai ko aram kun ano an sasabihon, pero gusto kong sabihon saimo na padangat taka.” Likayan na magsabing “Tibaad mas malala pa kuta diyan an nangyari saimo” o “Maray ngani ta arog lang ka’yan an kondisyon mo, su iba ngani . . . . ”
Kun magigin pamilyar ka manungod sa hilang kan amigo mo, maipapahiling mo na nagmamakulog ka sa saiya. Posibleng mas maapresyar niya an paghihinguwa mo na sabuton an inaagihan niya, saka mas papahalagahan niya an mga sasabihon mo. (Talinhaga 18:13) Pero magin maingat na dai ka makapagtao nin mga suhestiyon na dai niya man hinahagad.
Magtao nin praktikal na tabang. Imbes na isipon na aram mo kun paano siya tatabangan, haputon siya kun ano an magigibo mo. Pero tandaan na tibaad sabihon niya na dai niya man kaipuhan nin tabang huling habo niyang magin pagabat. Kun arog kaiyan, puwede kang magtao nin suhestiyon kan mga puwede mong gibuhon, arog kan pagsaod, paglinig, o iba pa.—Galacia 6:2.
Dai magsuko. Kun minsan, tibaad dai na siya makaiba sa mga gigibuhon kuta nindo o mayo siyang ganang makipag-ulay saimo huli sa hilang niya. Magin mapasensiya saka mapagsabot. Padagos siyang tabangan para maitao an mga pangangaipo niya.—Talinhaga 18:24.
Kun Paano Tatabangan an mga May Hilang sa Isip
“Magtaram na may pagranga.”—1 TESALONICA 5:14.
Tibaad napupurisaw an saimong amigo, o tibaad namamatian niyang mayo na siyang halaga. Paagi sa pag-asigurar sa saiya na nagmamakulog ka, puwede mo siyang maranga asin mapakusog, dawa kun dai mo talaga aram an sasabihon.
“An tunay na amigo nagpapahiling nin pagkamuot sa gabos na panahon.”—TALINHAGA 17:17.
Magtao nin praktikal na tabang. Imbes na isipon na aram mo na man kun paano siya tatabangan, maghapot kun ano an puwede mong gibuhon. Kun nasasakitan an amigo mo na sambiton kun ano talaga an kaipuhan niya, purbaran na magtao nin praktikal na suhestiyon—sarong bagay na magigibo nindong magkaibanan arog nin paglakaw-lakaw. O puwede mo man siyang tabangan sa pagsaod, paglinig, o sa iba pang gibuhon.—Galacia 6:2.
“Magin mapasensiya.”—1 TESALONICA 5:14.
May mga pagkakataon na tibaad bakong handang makipag-ulay an saimong amigo. Asiguraron sa saiya na gustong-gusto mong magdangog saiya pag gusto niyang makipag-ulay. Dahil sa hilang niya, tibaad may mga masabi o magibo siyang makulog sa saimo. Tibaad kanselaron niya an mga plano nindo o kaya magin iritable siya. Magin mapasensiya asin mapagsabot mantang tinatawan mo siya kan tabang na kaipuhan niya.—Talinhaga 18:24.
Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 766-767
Palabunot, Palabunutan
Ang pagpapalabunutan ay isang sinaunang kaugalian na ginagawa upang pagpasiyahan ang isang usaping pinagtatalunan. Sa pamamaraang ito, naghahagis ng maliliit na bato o maliliit na piraso o tapyas ng kahoy o ng bato sa loob ng mga tupi ng isang kasuutan, “ang kandungan,” o sa loob ng isang plorera, at pagkatapos ay inaalog ang mga iyon. Ang may-ari ng palabunot na nahulog o nabunot ang siyang napili. Tulad ng isang sumpa [sa Ingles, oath], ang palabunutan ay nagpapahiwatig ng panalangin. Ang panalangin ay alinman sa binibigkas o ipinahihiwatig, anupat hinihiling at inaasam na sana’y mamagitan si Jehova. Ang palabunot (sa Heb., goh·ralʹ) ay ginagamit sa literal at sa makasagisag na mga paraan anupat may diwa na “sukat,” “bahagi,” o “takdang bahagi.”—Jos 15:1; Aw 16:5; 125:3; Isa 57:6; Jer 13:25.
Mga Pinaggagamitan. Sinasabi ng Kawikaan 16:33: “Sa kandungan inihahagis ang palabunot, ngunit ang bawat pasiya sa pamamagitan nito ay mula kay Jehova.” Sa Israel, ang wastong gamit ng palabunutan ay upang wakasan ang isang kontrobersiya: “Ang palabunutan ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at pinaghihiwa-hiwalay nito kahit ang mga makapangyarihan.” (Kaw 18:18) Hindi ito ginamit para sa paglilibang, paglalaro, o pagsusugal. Walang kasangkot na taya, pustahan, o papremyo—walang natatalo o nananalo. Hindi ito ginagawa upang payamanin ang templo o ang mga saserdote, ni ginagawa man ito para sa kawanggawa. Kabaligtaran nito, makasariling pakinabang ang iniisip ng mga kawal na Romano nang magpalabunutan sila para sa mga kasuutan ni Jesus gaya ng inihula sa Awit 22:18.—Mat 27:35.
HUNYO 23-29
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 19
Magin Tunay na Amigo sa Saimong mga Tugang
Kun Paano Ta Mapapagdanay na Makusog an Satong Pagkamuot sa Lambang Saro
16 Magpokus bako sa negatibo kundi sa positibong mga kuwalidad kan saimong mga tugang. Pag-isipan an pagkumparar na ini. Imahinara na yaon ka sa sarong pagtiripon-tipon kaiba an mga tugang. Nag-e-enjoy ka, dangan sa pagtatapos kan pagtiripon-tipon, nagritrato ka kaiba an grupo. Nagritrato ka pa ngani nin duwa pa enkaso bakong magayon su nainot. Kaya ngunyan may tulo kang ritrato. Kaya lang sa sarong ritrato, nahiling mo na su sarong brother nakamurusdot. Ano an gigibuhon mo sa ritratong iyan? Idi-delete mo iyan ta igwa ka pa man nin duwang ritrato, na an gabos nakangirit pati na su brother.
17 Ikumparar ta an mga ritratong iyan sa mga bagay na gusto tang pirming girumdumon. Sa parati may marahay kitang nagigirumduman sa mga pagkakataon na nakaibanan ta an mga tugang. Pero halimbawa ngaya may nagigirumduman ka na sarong pagkakataon na may nasabi o may nagibong maraot sa saimo an sarong tugang. Ano an dapat mong gibuhon sa bakong magayon na nagigirumduman mong iyan? Puwede mo daw na lingawan na iyan, arog kan gigibuhon mong pag-delete sa saro sa mga ritratong idto? (Tal. 19:11; Efe. 4:32) Magigibo tang lingawan an nagigirumduman tang saradit na pagkukulang kan sarong kapagtubod ta dakul kitang marahay na nagigirumduman sa pakikiiba-iba niyato sa tugang na iyan. An mga pangyayaring iyan an gusto tang pirming girumdumon asin pahalagahan.
Padagos na Patalubuon an Saimong Pagkamuot
10 Naghahanap man kita nin mga paagi para tabangan an satong Kristiyanong mga tugang. (Heb. 13:16) Pag-isipan an eksperyensiya ni Anna na sinambit sa sinundan na artikulo. Pagkatapos nin makusog na bagyo, binisita nindang mag-agom an harong nin sarong pamilyang Saksi asin naaraman nindang buminagsak an atop kan harong kan pamilya. Kaya, mayong malinig na mga bado an pamilya. Sinabi ni Anna: “Kinua mi su mga bado ninda, linabahan iyan, dangan ibinalik sa sainda na plantsado asin nakatipig na. Para samo, sadit na bagay sana an ginibo mi, pero dahil diyan nagin dayupot kaming mag-aramigo sagkod ngunyan.” Pinahiro si Anna saka an agom niya kan pagkamuot ninda sa mga tugang para magtao nin praktikal na tabang.—1 Juan 3:17, 18.
11 Pag tinatratar ta an iba nin may pagkamuot asin kabuutan, sa parati nahihiling ninda na hinihinguwa tang arugon an paagi nin pag-iisip asin paghiro ni Jehova. Asin tibaad pahalagahan ninda an satong kabuutan nin labi pa kisa sa iniisip ta. Si Khanh, na sinambit kasubago, maugmang ginigirumdom an mga nagtabang sa saiya. Sinabi niya: “Nagpapasalamat akong marhay sa gabos na sister na iiniba ako sa pag-service. Sinusundo ninda ako, iniimbitaran mag-isnak o mangudto, asin ihinahatod sa harong. Napag-isip-isip ko ngunyan na bakong basta-basta su ginigibo ninda. Asin ginibo ninda iyan huli sa pagkamuot.” Siyempre, bako man gabos mapasalamat sato sa ginigibo ta para sa sainda. Ini an sinabi ni Khanh manungod sa mga nagtabang sa saiya: “Gusto ko kutang balusan an mga kabuutan ninda sa sako, pero dai ko aram kun sain sinda nakairistar. Alagad, aram iyan ni Jehova, asin ipinapamibi ko na lugod balusan niya sinda para sa sako.” Tama si Khanh. Nahihiling ni Jehova dawa an pinakasimpleng pagpahiling nin kabuutan na ginigibo ta sa iba. Minamansay niya iyan bilang sarong mahalagang atang asin sarong utang na babayadan niya.—Basahon an Talinhaga 19:17.
Padagos na Magpahiling nin Maimbod na Pagkamuot sa Lambang Saro
6 Sa ngunyan, an sarong empleyado na nagtrabaho sa sarong kompanya sa laog nin dakul na taon puwedeng apudon na sarong maimbod o loyal na empleyado. Pero sa gabos na taon na pagtrabaho niya sa kompanya, tibaad dai niya pa lamang personal na nakaulay an siisay man sa mga direktor kan kompanya. Tibaad dai man siya pirming uyon sa mga palisiya kan kompanyang iyan. Dai niya gusto an kompanya, pero maugma siya ta igwa siya nin trabaho na nagtatao saiya nin suweldo. Matrabaho siya diyan sagkod na magretiro siya, apuwera na sana kun may mag-alok saiya nin mas marahay na trabaho.
7 An pagkakaiba kan kaimbudan na napag-ulayan sa parapo 6 asin kan maimbod na pagkamuot iyo an motibo kan tawong nagpapahiling kaiyan. Sa Bibliya, anong motibo an lataw na lataw sa pagpahiling nin maimbod na pagkamuot kan mga lingkod nin Diyos? An mga nagpahiling nin maimbod na pagkamuot, ginibo ninda iyan bako dahil sa kaipuhan nindang gibuhon iyan kundi dahil sa gusto nindang gibuhon iyan. Pag-isipan an halimbawa ni David. Napahiro siya na magpahiling nin maimbod na pagkamuot sa saiyang namumutan na amigo na si Jonathan dawa ngani gusto siyang gadanon kan ama kaini. Pakalihis nin mga taon pagkagadan ni Jonathan, padagos pa man giraray na nagpahiling nin maimbod na pagkamuot si David sa aki ni Jonathan na si Mefiboset.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.
Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 884
Payo, Tagapayo
Si Jehova ang nagtataglay ng karunungan sa ganap na diwa nito. Siya lamang ang hindi nangangailangan ng sinumang magpapayo sa kaniya. (Isa 40:13; Ro 11:34) Ang kaniyang Anak ay nakagaganap bilang “Kamangha-manghang Tagapayo,” anupat naglalaan ng patnubay at pangangasiwa, dahil tumanggap siya ng payo mula sa kaniyang Ama at sinunod niya ito, at taglay niya ang espiritu ng Diyos. (Isa 9:6; 11:2; Ju 5:19, 30) Idiniriin nito na upang ang payo ay maging kapaki-pakinabang, kailangang isaalang-alang si Jehova. Walang kabuluhan ang anumang payo na sumasalungat sa Kataas-taasan. Hindi iyon maituturing na payo.—Kaw 19:21; 21:30.
HUNYO 30–HULYO 6
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS TALINHAGA 20
Kun Paano Magigin Mapanggana an Pag-ilusyunan
Kun Paano Magigin Mapanggana an Pag-ilusyunan
3 Dawa ngani puwedeng magin nakakaugma an pag-ilusyunan, sarong seryosong lakdang man iyan na puwedeng sumagkod sa pag-aguman. Sa aldaw kan saindang kasal, nanunumpa an nobyo asin nobya sa atubangan ni Jehova na mamumutan asin irerespeto ninda an lambang saro sagkod na sinda nabubuhay. Bago gumibo nin ano man na promesa, dapat na pag-isipan tang marhay an bagay na iyan. (Basahon an Talinhaga 20:25.) Totoo nanggad iyan pag-abot sa sumpaan sa kasal. An pag-ilusyunan nagtatao sa magkailusyon nin panahon na mamidbid an lambang saro asin na makagibo nin madunong na desisyon. An desisyon puwedeng sumagkod sa pagpapakasal o pagtapos sa saindang relasyon. Kun an magkailusyon magdesisyon na magsuwayan, dai buot sabihon kaini na dai nagin mapanggana an saindang pag-ilusyunan. Imbes, nagibo kan pag-ilusyunan an katuyuhan kaiyan—nakatabang iyan sa sainda na makagibo nin madunong na desisyon.
4 Taano ta mahalagang magkaigwa nin tamang pagmansay sa pag-ilusyunan? Pag an sarong daing agom may tamang pagmansay, dai siya makikipag-ilusyon sa saro na mayo man siya nin intensiyon na pakasalan. Minsan siring, bako sanang mga daing agom an kaipuhan na magkaigwa nin tamang pagmansay. Gabos kita dapat na magkaigwa kaiyan. Halimbawa, inaasahan kan iba na pag an duwang indibidwal nagin magkailusyon, dapat sindang magpakasal pag-abot nin panahon. Ano an puwedeng magin epekto kaini sa daing agom na mga Kristiyano? Si Melissa, sarong daing agom na sister sa Estados Unidos, nagsabi: “Napi-pressure an magkailusyon dahil sa inaasahan sainda kan ibang mga tugang. Dahil diyan, may mga magkailusyon na nagpapadagos lang dawa bako nang marahay an saindang relasyon. An iba man habo na lugod makipag-ilusyon. Grabeng stress an puwedeng magin epekto kaiyan.”
Kun Paano Makakahanap nin Magigin Agom
8 Paano mo mataktikang oobserbaran an saro? Sa mga pagtiripon kan kongregasyon o sa mga pagtiripon-tipon, tibaad may marisa ka manungod sa saiyang espirituwalidad, personalidad, asin paggawi. Sairisay an mga amigo niya, asin ano an mga ipinapakipag-ulay niya? (Luc. 6:45) Magkapareho daw kamo nin mga pasuhan? Puwede kang maghapot sa mga elder sa kongregasyon niya o sa iba pang maygurang na Kristiyano na nakakabistong marhay sa saiya. (Tal. 20:18) Puwede mong ihapot an manungod sa reputasyon asin mga kuwalidad niya. (Ruth 2:11) Mantang inoobserbaran mo siya, magin maingat ta tibaad dai na siya magin komportable. Irespeto an saiyang pagmati, pribadong buhay, o personal na mga bagay.
Kun Paano Magigin Mapanggana an Pag-ilusyunan
7 Paano mo mamimidbid na marhay an kailusyon mo? An saro sa pinakamarahay na paagi iyo an prangka asin onestong pakikipag-ulay. Haputon siya asin magdangog na marhay. (Tal. 20:5; Sant. 1:19) Para magibo iyan, puwedeng makatabang kun magkaigwa kamo nin mga aktibidad kun sain puwede kamong makapag-ulay, arog kan pagkakan na magkaibanan, paglakaw-lakaw sa pampublikong mga lugar, asin paghulit na magkaibanan. Mamimidbid man nindo an lambang saro pag kaibanan nindo an saindong mga amigo asin kapamilya. Apuwera kaiyan, magplano nin mga aktibidad na diyan mahihiling mo kun paano siya minagawi sa manlain-lain na sitwasyon kaibanan nin manlain-lain na tawo. Mangnuhon kun ano an hininguwang gibuhon ni Aschwin, na taga Netherlands. Mapadapit sa pag-ilusyunan ninda ni Alicia, inistorya niya: “Nag-iisip kami nin mga puwede ming gibuhon na makakatabang samo na mas mamidbid an kada saro. Sa parati simpleng mga bagay sana iyan, arog kan pagluto o paggibo nin iba pang mga gibuhon na magkaibanan. Sa arog kaiyan na mga aktibidad, nahihiling mi an kakusugan asin kaluyahan kan kada saro.”
8 Puwede man nindong mamidbid an lambang saro paagi sa pag-adal nin Bibliya na magkaibanan. Pag mag-agom na kamo, kaipuhan nindong magtao nin panahon para sa pampamilyang pagsamba tanganing an Diyos an magin panginot na kabtang kan saindong pag-aguman. (Ecl. 4:12) Kaya ngunyan na magkailusyon pa sana kamo, taano ta dai mag-iskedyul nin panahon na magkaibanan kamong mag-adal? Siyempre, bako pa man sarong pamilya an magkailusyon, asin an brother bako pa man an payo kan sister. Minsan siring, paagi sa regular na pag-adal nin magkaibanan, naaaraman nindo an espirituwalidad nin lambang saro. Si Max asin Laysa, na taga Estados Unidos, may nahiling na saro pang pakinabang. Sinabi ni Max: “Sa pagpupuon pa sana kan samong pag-ilusyunan, pinag-aadalan mi na an mga publikasyon manungod sa pakikipag-date, pag-aguman, asin buhay pampamilya. Nakatabang samo an mga publikasyon na iyan na mapag-ulayan an importanteng mga bagay na masakit punan na pag-ulayan.”
Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 171 ¶4
Lampara
Ayon sa Kawikaan 20:27, “ang hininga ng makalupang tao ay ang lampara ni Jehova, na maingat na sumasaliksik sa lahat ng mga kaloob-loobang bahagi ng tiyan.” Sa pamamagitan ng “inihihinga,” o ibinubulalas, ng isang tao, mabubuti o masasamang pananalita man, isinisiwalat o binibigyang-liwanag niya ang kaniyang personalidad o kaloob-loobang katauhan.—Ihambing ang Gaw 9:1.