Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NOBYEMBRE 3-9
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS AWIT NI SOLOMON 1-2
Sarong Istorya nin Tunay na Pagkamuot
Posible Daw an Nagdadanay na Pagkamuot?
9 An areglo nin pag-aguman bako sanang sarong kontrata o pormal na kasunduan na mayo nin pagkamuot asin kapadangatan. An totoo, an pagkamuot tanda nin Kristiyanong pag-aguman. Pero anong klaseng pagkamuot ini? Ini daw pagkamuot na ginigiyahan nin mga prinsipyo sa Bibliya? (1 Juan 4:8) Kalabot daw digdi an natural na kapadangatan—an klase nin pagkamuot na namamatian nin mga magkakapamilya sa lambang saro? An pagkamuot daw na ini siring kan maugma asin mamumuton na kadayuputan nin tunay na mga mag-amigo? (Juan 11:3) Iyan daw romantikong pagkamuot? (Tal. 5:15-20) An totoo, gabos iyan kalabot sa tunay asin nagdadanay na pagkamuot nin mga mag-agom sa lambang saro. Mas mamamatian an pagkamuot kun iyan ipinapahiling asin sinasabi. Mahalagang marhay nanggad sa mga mag-agom na dai pagtugutan an mga aktibidad sa aroaldaw na halian sinda nin panahon na ipahayag an kapadangatan sa kada saro! Makakatabang na marhay an siring na mga kapahayagan nin kapadangatan sa seguridad asin kaugmahan kan relasyon nin mag-agom. Sa mga kultura na sa parati inaareglo nin mga magurang an pag-aguman asin haros dai magkamidbid an lalaki saka an babayi bago an kasal, makakatabang na magrarom an pagkamuot asin magkusog an relasyon nindang mag-agom kun aram ninda na kaipuhan sabihon sa kada saro an saindang pagkamuot.
10 May saro pang positibong epekto an mga kapahayagan nin pagkamuot nin mga mag-agom sa kada saro. Sinabi ni Hading Salomon sa Sulamita na igigibo niya ini nin ‘kulintas na bulawan na natatampukan nin plata.’ Pigparaumaw niya ining marhay, na sinasabing “magayon siya siring sa bulan, maliwanag siring sa aldaw.” (Awit nin mga Awit [Awit ni Sal.] 1:9-11; 6:10, BPV) Pero nagdanay na maimbod an hoben na daraga sa namumutan niyang pastor. Ano an nagpakusog asin nagranga sa daraga kan magkarayo sinda kan pastor? Sinabi niya sa sato kun ano. (Basahon an Awit ni Salomon 1:2, 3.) Iyan an paggirumdom niya sa ‘mga [kapahayagan] nin pagkamuot’ kan pastor. Para sa saiya, iyan nagin ‘urog karahay sa arak’ na nagpapagaya-gaya sa puso, asin an pangaran kan pastor nakakapakalma siring sa ‘panglahid’ na pahamot na ibinubo sa payo. (Sal. 23:5; 104:15) Iyo, kun maugmang gigirumdumon an mga kapahayagan nin pagkamuot, makakatabang iyan tanganing mapagdanay na makusog an pagkamuot. Importante nanggad na parating ipahayag nin mag-agom an pagkamuot ninda sa kada saro!
Espirituwal na Kayamanan
Posible Daw an Nagdadanay na Pagkamuot?
11 May manunudan man sa Awit ni Salomon an mga mayong agom na Kristiyano, lalo na an mga naghahanap nin magigin agom. Dai namumutan kan hoben na daraga si Salomon. Pinasumpa kan daraga an mga aking babayi kan Jerusalem, na sinasabi: “Dai nindo pagpukawon sa sako an pagkamuot kun iyan dai pa nagugusto.” (Awit ni Sal. 2:7; 3:5, NW) Taano? Huling bako talagang tama na magkaigwa nin romantikong relasyon sa kun kiisay na sana. Kaya, madunong para sa sarong Kristiyano na gustong mag-agom na mapasensiyang maghalat sa saro na puwede niya talagang mamutan.
NOBYEMBRE 10-16
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS AWIT NI SOLOMON 3-5
An Kahalagahan kan Panglaog na Kagayunan
Posible Daw an Nagdadanay na Pagkamuot?
8 Bakong gabos na kapahayagan nin pagkamuot sa awit na iyan nanunungod sa pag-umaw sa pisikal na kagayunan. Konsideraron an sinabi kan pastor dapit sa kun paano makipag-ulay an daraga. (Basahon an Awit ni Salomon 4:7, 11.) Sinabi niya na an ngabil kan daraga ‘nagtuturong anira nin tangguli.’ Taano? Huling an anira mas mahamis asin mas manamit kisa sa tangguli na nadurusan na. ‘Sa irarom kan saiyang dila igwa nin tangguli asin gatas,’ an buot sabihon magayon asin marahay an saiyang mga tataramon na siring sa tangguli asin gatas. Malinaw nanggad, kan sabihon kan pastor sa daraga na ‘biyo kang magayon, mayong kaninan sa saimo,’ bako sanang pisikal na kagayunan an nasa isip niya.
Diosnon na Pagmansay sa Moral na Kalinigan
17 An ikatolong nagdanay na may integridad sarong daragang Sulamita. Huling hoben asin magayon, naakit sa saiya bako sana an sarong solteritong pastor kundi siring man an mayaman na hade sa Israel, si Salomon. Sa kabilogan kan magayon na estorya na isinaysay sa Awit ni Salomon, an Sulamita nagdanay na mabini, sa siring nagkamit kan paggalang kan mga nasa palibot nia. Si Salomon, minsan ngani hinaboan nia, pinasabngan na isurat an estorya nia. An pastor na namotan nia iginalang man an saiyang mabining paggawe. Sarong beses nag-isip-isip sia na an Sulamita kaagid nin “sarong tatamnan na nakukudalan.” (Awit ni Salomon 4:12) Sa suanoy na Israel, an magagayon na tatamnan igwa nin kawiliwiling laen-laen na gugulayon, mahamot na mga burak, saka halangkaw asin magayon na mga kahoy. An siring na mga tatamnan sa parate napalilibotan nin kudal o lanob asin malalaog sana sa pag-agi sa tata na may barat. (Isaias 5:5) Para sa pastor, an moral na kadalisayan asin gayon kan Sulamita kaagid nin siring na tatamnan na pambihira kagayon. Sia biyong mabini. An saiyang mamomoton na kapadangatan mapapasa saiya sanang magigin agom.
g04-TG 12/22 9 ¶2-5
Ang Pinakamahalagang Uri ng Kagandahan
Nakaaakit ba sa iba ang panloob na kagandahan? Ganito ang sabi ni Georgina, halos sampung taon nang may-asawa: “Sa paglipas ng mga taon, naaakit ako sa aking asawa dahil sa kaniyang katapatan at kataimtiman. Pinakamahalaga sa kaniya ang mapalugdan ang Diyos. Dahil dito ay makonsiderasyon at maibigin siya. Isinasaalang-alang niya ako kapag nagpapasiya siya at ipinadarama niya sa akin na mahalaga ako. Alam kong mahal na mahal niya ako.”
Si Daniel, na nagpakasal noong 1987, ay nagsabi: “Para sa akin, maganda ang asawa ko. Hindi lamang ako naaakit sa kaniyang pisikal na hitsura kundi lalo pa akong napaiibig sa kaniya dahil sa kaniyang pagkatao. Lagi niyang iniisip ang ibang tao at pinasasaya sila. Taglay niya ang mahahalagang katangian ng isang Kristiyano. Kaya naman masarap siyang kasama.”
Sa mababaw na daigdig na ito, hindi lamang panlabas na anyo ang dapat nating tingnan. Kailangan nating matanto na mahirap magkaroon ng “modelong” hitsura—kung posible nga ito—at maliit lamang ang halaga nito. Gayunman, posibleng malinang ang kanais-nais na mga katangiang nagbibigay sa atin ng tunay na panloob na kagandahan. Sinasabi ng Bibliya: “Ang halina ay maaaring magbulaan, at ang kariktan ay maaaring walang-kabuluhan; ngunit ang babaing may takot kay Jehova ang siyang nagkakamit ng papuri para sa kaniyang sarili.” Nagbababala naman ang Kasulatan: “Gaya ng gintong singsing na pang-ilong na nasa nguso ng baboy, gayon ang babaing maganda ngunit humihiwalay sa katinuan.”—Kawikaan 11:22; 31:30.
Tinutulungan tayo ng Salita ng Diyos na pahalagahan “ang lihim na pagkatao ng puso sa walang-kasiraang kasuutan ng tahimik at mahinahong espiritu, na malaki ang halaga sa paningin ng Diyos.” (1 Pedro 3:4) Oo, lubhang nakahihigit ang halaga ng gayong panloob na kagandahan kaysa sa pisikal na kagandahan. At maaari itong makamit ng lahat ng tao.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Awit ni Salomon
2:7; 3:5—Taano an mga babae kan palasyo ta pinapanumpa “paagi sa mga babaeng gacela o sa mga usang babae kan kahiwasan”? An mga gacela asin usang babae midbid sa saindang gayon nin hiro asin kagayonan. Garo man sana inoobligar kan daragang Sulamita an mga babae kan palasyo paagi sa gabos na bagay na may gayon nin hiro asin magayon na umontok sa paghihingoa na pukawon an pagkamoot sa saiya.
NOBYEMBRE 17-23
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS AWIT NI SOLOMON 6-8
Magin Siring sa Pader, Bakong Siring sa Pinto
it-TG “Awit ni Solomon, Ang” ¶11
Awit ni Solomon, Ang
Lumilitaw na nang maglaon ay pinahintulutan ni Solomon ang Shulamita na umuwi. Sa pagkakita sa kaniya na dumarating, nagtanong ang kaniyang mga kapatid: “Sino ang babaing ito na umaahon mula sa ilang, na nakahilig sa kaniyang mahal?” (Sol 8:5a) Dati’y hindi nababatid ng mga kapatid ng Shulamita na napakatatag pala ng kanilang kapatid na babae sa pag-ibig. Noong bata pa siya, isa sa kaniyang mga kapatid na lalaki ang nagsabi tungkol sa kaniya: “Mayroon tayong munting kapatid na babae na walang mga suso. Ano ang gagawin natin para sa ating kapatid na babae sa araw na siya ay ipakikipag-usap?” (8:8) Tumugon ang isa pa niyang kapatid na lalaki: “Kung siya ay magiging isang pader, magtatayo tayo sa ibabaw niya ng moog na pilak; ngunit kung siya ay magiging isang pinto, haharangan natin siya ng tablang sedro.” (8:9) Gayunman, yamang napaglabanan ng Shulamita ang lahat ng pang-aakit, anupat kontento na sa kaniyang sariling ubasan at nanatiling matapat na nagmamahal sa kaniyang mangingibig (8:6, 7, 11, 12), maaari niyang sabihin: “Ako ay isang pader, at ang aking mga suso ay gaya ng mga tore. Kaya nga sa kaniyang paningin ay naging katulad ako niyaong nakasusumpong ng kapayapaan.”—8:10.
yp-TG 188 ¶2
Tama Kaya ang Pakikipagtalik Muna Bago ang Kasal?
Gayunman, ang pananatiling malinis ay may nagagawa pa kaysa sa basta matulungan lamang ang kabataan na iwasan ang kahila-hilakbot na mga kapinsalaan. Ang Bibliya ay nagsabi ng tungkol sa isang dalaga na nanatiling malinis sa kabila ng matinding pag-ibig niya sa kaniyang kasintahan. Bilang resulta, buong pagmamalaki niyang masasabi: “Ako’y isang kuta, at ang aking mga suso ay parang mga moog niyaon.” Hindi siya tulad sa isang ‘bumubukas na pinto’ na madaling ‘nabubuksan’ sa ilalim ng imoral na kagipitan. Sa moral na paraan, siya’y nakatayong tulad sa di-maaakyat na kuta na may di-mararating na mga tore! Karapat-dapat siyang tawaging “ang busilak na isa” at maaari niyang masabi tungkol sa kaniyang mapapangasawa ang ganito, “Ako nga’y naging sa harap ng kaniyang mga mata ay parang nakasusumpong ng kapayapaan.” Ang kaniyang pagkakaroon ng kapayapaan ng isip ang nakatulong sa pagkakontento nilang dalawa.—Awit ni Solomon 6:9, 10; 8:9, 10.
yp2-TG 33
Mabuting Halimbawa—Ang Shulamita
Alam ng dalagang Shulamita na dapat mangibabaw ang isip, hindi ang puso, pagdating sa pag-ibig. “Pinanumpa ko kayo,” ang sabi niya sa kaniyang mga kasama, “na hindi ninyo tatangkaing gisingin o pukawin sa akin ang pag-ibig hanggang sa naisin nito.” Alam ng Shulamita na madaling madaig ng puso ang isip. Halimbawa, natanto niya na maaaring mahulog ang loob niya sa isa na hindi magiging mabuting asawa kung magpapadala siya sa pambubuyo ng iba. At alam niyang maaari siyang magkamali ng pasiya kapag damdamin lamang ang pinairal niya. Kaya nanatiling parang “isang pader” ang Shulamita.—Awit ni Solomon 8:4, 10.
Gaya ng Shulamita, maygulang ka na ba pagdating sa pananaw mo sa pag-ibig? Ginagamit mo ba ang iyong isip, hindi lamang ang iyong puso? (Kawikaan 2:10, 11) Baka ibuyo ka kung minsan ng iba na makipagkasintahan ka na kahit hindi ka pa handa. O baka naman ikaw mismo ang nagmamadaling makipagkasintahan. Halimbawa, kapag nakakakita ka ng isang binata’t dalaga na naglalakad nang magkahawak-kamay, gustung-gusto mo na rin bang magkaroon ng kasintahan? Puwede na ba sa iyo ang isang di-kapananampalataya? Ang dalagang Shulamita ay nagpakita ng pagkamaygulang pagdating sa pag-ibig. Matutularan mo siya!
Espirituwal na Kayamanan
Posible Daw an Nagdadanay na Pagkamuot?
3 Basahon an Awit ni Salomon 8:6. Dakul kitang manunudan sa ekspresyon na ‘makusog na laad,’ o “an laad ni Jah” na ginamit tanganing iladawan an pagkamuot. An tunay na pagkamuot inaapod na “laad ni Jah” huling si Jehova an Ginikanan kan siring na pagkamuot. Linalang niya an tawo sa saiyang ladawan na may kakayahan na mamuot. (Gen. 1:26, 27) Kan itao nin Diyos sa inot na lalaking si Adan an inot na babaying si Eva, napatula si Adan sa kaugmahan. Siguradong nagin dayupot na marhay si Eva ki Adan, kun sain “siya kinua.” (Gen. 2:21-23) Huling tinawan ni Jehova an mga tawo nin kakayahan na magpahiling nin pagkamuot, posible para sa lalaki asin babayi na magkaigwa nin matibay asin nagdadanay na pagkamuot sa lambang saro.
NOBYEMBRE 24-30
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS ISAIAS 1-2
Paglaom Para sa mga ‘Napagabatan nin Kasalan’
Sarong Ama Asin an Saiyang Rebeldeng mga Aki
8 Ipinagpapadagos ni Isaias an mensahe nia na may mapuersang mga tataramon para sa nasyon nin Juda: “Herak man kan nasyon na makasalan, banwaan na nagagabatan sa sala, banhing paragibo nin maraot, mga aking kapahapahamak! Binayaan ninda si Jehova, trinatar ninda nin daing galang an Banal na Saro nin Israel, tuminalikod sinda.” (Isaias 1:4) An maraot na mga gibo puedeng matipon sagkod na iyan nagigin garo magabaton na pasan. Kan kaaldawan ni Abraham sinabi ni Jehova na an mga kasalan kan Sodoma asin Gomorra “magabaton.” (Genesis 18:20) Risang-risa ngonyan sa mga taga Juda an nakakaagid dian, ta sinasabi ni Isaias na sinda “nagagabatan sa sala.” Dugang pa, inaapod nia sindang “banhing paragibo nin maraot, mga aking kapahapahamak.” Iyo, an mga Judeano garo mga aking delingkuente. Sinda “tuminalikod,” o arog kan pagkasabi kan New Revised Standard Version, sinda “biyong harayo an boot” sa saindang Ama.
“Maghusay Kita”
15 Orog pang nagigin mamomoton asin madinamayon an tono ngonyan ni Jehova. “‘Madia kamo ngonyan asin maghusay kita,’ sabi ni Jehova. ‘Minsan ngani an saindong mga kasalan magin garo eskarlata, iyan papupution na garo niebe; minsan ngani iyan magin mapula na siring kan karmesi, iyan magigin ngani garo lana.’” (Isaias 1:18) Parateng sala an pagsabot sa pangagda na pambukas sa magayon na bersikulong ini. Halimbawa, sinasabi kan The New English Bible, “Mag-argumento kita”—na garo baga dapat na magtaong konsiderasyon an duwang lado tangani na magkaoyon. Dai! Mayo nin sala si Jehova, nangorogna sa saiyang relasyon sa rebelde, ipokritong banwaan na ini. (Deuteronomio 32:4, 5) An bersikulo nagtataram, bakong manongod sa may pagpahinunodan na orolay sa pag-oltanan nin duwang magkapantay, kundi manongod sa korte sa pag-establisar nin hustisya. Garo baga inaangat digdi ni Jehova an Israel sa sarong bista sa korte.
16 Iyan tibaad nakapanluluya sa boot na ideya, alagad si Jehova an pinakamaheherakon asin madinamayon na Hokom. Daing kapantay an kapasidad niang magpatawad. (Salmo 86:5) Sia sana an kayang haleon an mga kasalan nin Israel na “garo eskarlata,” na ‘pinapuputi iyan na garo niebe.’ Mayo nin paghihingoa nin tawo, mayo nin pormulang mga gibo, atang, o pamibi na makahahale kan digta nin kasalan. Solamente an kapatawadan ni Jehova an makahuhugas sa kasalan. Itinatao nin Dios an siring na kapatawadan sa mga kondisyon na itinatao nia, na kabale an tunay, odok sa pusong pagsolsol.
17 Importanteng marhay an katotoohan na ini kaya inootro iyan ni Jehova sa poetikong paagi—an mga kasalan na “karmesi” magigin siring sa bago, dai pa tinugma, maputing lana. Boot ni Jehova na maaraman niato na sia talaga an Nagpapatawad kan mga kasalan, dawa an magagabat na marhay, basta maheling nia na kita tunay na nagsosolsol. An mga dai makatubod na ini totoo sa sainda marahay na estudyaran an mga halimbawa na arog ni Manases. Grabe an kasalan nia—sa laog nin dakol na taon. Pero, sia nagsolsol asin pinatawad. (2 Cronica 33:9-16) Boot ni Jehova na maaraman niato gabos, pati kan mga nakakomiter nin magagabat na kasalan, na bako pang huri na ‘makipaghusay’ sa saiya.
Espirituwal na Kayamanan
Ilinangkaw an Harong ni Jehova
9 Siempre, ngonyan an banwaan nin Dios dai nagtitiripon sa sarong literal na bukid na may templong gapo. An templo ni Jehova sa Jerusalem linaglag kan mga hukbo nin Roma kan 70 C.E. Apuera kaiyan, lininaw ni apostol Pablo na an templo sa Jerusalem asin an tabernakulo na sinundan kaiyan may ilinaladawan. An mga iyan nagrerepresentar sa mas dakula, espirituwal na katunayan, an “totoong tolda, na pinatindog ni Jehova, asin bakong nin tawo.” (Hebreo 8:2) An espirituwal na toldang iyan iyo an areglo para sa pagdolok ki Jehova sa pagsamba basado sa atang na pantubos ni Jesu-Cristo. (Hebreo 9:2-10, 23) Kaoyon kaini, “an bukid kan harong ni Jehova” na nasambitan sa Isaias 2:2 nagrerepresentar sa mamuraway na dalisay na pagsamba ki Jehova sa satong panahon. An mga maogmang naggigibo nin dalisay na pagsamba dai nagtitiripon sa arin man na lugar; sinda nagtitiripon sa pagkasararo sa pagsamba.
DISYEMBRE 1-7
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS ISAIAS 3-5
Tama Sanang Igwa si Jehova nin Asahan sa Saiyang Banwaan
Herak Man kan Ubasan na Bakong Fiel!
3 Baga man literal na inawit ni Isaias an parabolang ini sa mga naghihinanyog sa saiya o dai, seguradong nakua kaiyan an saindang atension. An kadaklan pamilyar gayod sa trabahong pagtanom nin ubasan, asin buhay na marhay saka realistiko an paglaladawan ni Isaias. Kapareho nin mga paratanom nin ubas ngonyan, an kagsadiri kan ubasan nagtanom, bakong nin banhi nin ubas, kundi nin “pili,” o de kalidad, na “poon nin ubas na pula”—sarong pinutol na pantanom o saringsing hale sa ibang poon nin ubas. Tamang-tama, itinanom nia an ubasan na ini “sa sarong matubang na gilid nin bulod,” lugar na dian matubo an sarong ubasan.
4 Kaipuhan an pagpapagal tanganing mapabunga an sarong ubasan. Ilinaladawan ni Isaias an ginibo kan kagsadiri na ‘pagkalot sa daga asin paghale kan mga gapo dian’—mapagal, nakakakapoy na trabaho! Tibaad ginamit nia an mas darakulang gapo sa ‘pagtogdok nin torre.’ Kan suanoy na mga panahon an siring na mga torre nagserbing puesto nin mga bantay na nagbabantay sa mga pananom tumang sa mga parahabon asin hayop. Siring man, nagtogdok sia nin lanob na gapo tangani na mapaderan an ubasan na tangga-tangga. (Isaias 5:5) Ini parateng ginigibo tangani na dai ikaanod an daga sa ibabaw na mahalagang marhay.
5 Mantang nagpagal na marhay sa pagprotehir sa saiyang ubasan, an kagsadiri natural sanang maglaom na iyan mamumunga. Bilang pag-antisipar kaini, linabra nia an sarong pugaan nin ubas. Alagad nag-abot daw an linalaoman na ani? Dai, an ubasan namunga nin ubas na kadlaganon.
Herak Man kan Ubasan na Bakong Fiel!
8 Si Jehova, an kagsadiri kan ubasan, inaapod ni Isaias na “sakong namomotan.” (Isaias 5:1) An solamenteng dahelan na naapod ni Isaias an Dios sa siring kapamilyar na paagi iyo na sia may haraning relasyon sa Saiya. (Ikomparar an Job 29:4; Salmo 25:14.) Minsan siring, an pagkamoot kan propeta para sa Dios maluya kun ikokomparar sa pagkamoot na ipinaheling nin Dios para sa saiyang “ubasan”—an nasyon na saiyang ‘itinanom.’—Ikomparar an Exodo 15:17; Salmo 80:8, 9.
9 ‘Itinanom’ ni Jehova an saiyang nasyon sa daga nin Canaan asin tinawan sinda kan saiyang mga ley asin pagboot, na nagserbing lanob sa pagprotehir sa sainda na dai maraot nin ibang mga nasyon. (Exodo 19:5, 6; Salmo 147:19, 20; Efeso 2:14) Apuera kaini, tinawan sinda ni Jehova nin mga hokom, saserdote, asin propeta na magtotokdo sa sainda. (2 Hade 17:13; Malaquias 2:7; Gibo 13:20) Kan namemeligro an Israel sa militar na pananalakay, nagbangon si Jehova nin mga paraligtas. (Hebreo 11:32, 33) May dahelan na si Jehova naghahapot: “Ano pa an kaipuhan na gibohon sa sakong ubasan na dai ko pa ginigibo dian?”
“Atamana an Poon nin Ubas na Ini”!
Iinagid ni Isaias “an kamag-anakan nin Israel” sa sarong ubasan na luway-luway na namumunga nin “ubas na kadlaganon,” o mabata (lapa) na saradit na bunga. (Isaias 5:2, 7) An ubas na kadlaganon mas saradit na marhay kisa sa kinultibar na ubas asin iyan mayong gayong laman, haros mga tolang an bilog na ubas. An ubas na kadlaganon daing data kun gigibohon na arak asin kun kakakanon—sarong angay na simbolo kan apostatang nasyon na an bunga paglapas sa ley imbes na katanosan. An mga bunga kaini na daing data bakong sala kan Paraataman kan poon nin ubas. Ginibo ni Jehova an gabos na magigibo nia tanganing magin mabunga an nasyon. “Ano pa an kaipuhan na gibohon sa sakong ubasan na dai ko pa ginigibo dian?” an hapot nia.—Isaias 5:4.
“Atamana an Poon nin Ubas na Ini”!
Huling an poon nin ubas kan Israel dai na namumunga, pinatanidan sinda ni Jehova na gagabaon nia an nagpoprotehir na lanob na itinogdok nia sa palibot kan saiyang banwaan. Dai na nia hahawanan an saiyang piguratibong poon nin ubas o babayuboon an daga kaiyan. Dai maabot an oran sa tigsoli na dian nagdedepende an pananom, asin malakop an mga tunok patin doot sa ubasan.—Isaias 5:5, 6.
Espirituwal na Kayamanan
Herak Man kan Ubasan na Bakong Fiel!
18 Sa suanoy na Israel gabos na daga sa katapustapusi rogaring ni Jehova. An lambang pamilya may mana na tao nin Dios, na puede nindang paarkilahan o ipaarindar alagad nungka na ipababakal “sagkod lamang.” (Levitico 25:23) Inolang kan ley na ini an mga pag-abuso, arog baga kan mga monopoliya sa daga. Iningatan man kaiyan an mga pamilya sa makuring kadukhaan. Minsan siring, an nagkapira sa Juda mahanab na linalapas an mga ley nin Dios mapadapit sa rogaring. Nagsurat si Miqueas: “Pinagmawot ninda an mga oma asin inagaw an mga iyan; siring man an mga harong, asin kinurua iyan; asin saindang tinikas an pusog na lalaki asin an saiyang pamilya, an lalaki asin an saiyang minanang rogaring.” (Miqueas 2:2) Alagad nagpapatanid an Talinhaga 20:21: “An pamana nakukua paagi sa kahanaban sa primero, alagad an ngapit kaiyan dai bebendisyonan.”
19 Nanunuga si Jehova na an mga mahanab na ini hahalean nia kan saindang ganansia na nakua sa maraot na paagi. An mga harong na saindang kinikil ‘mayo nin mag-iistar.’ An mga daga na saindang naaraan kadikit sanang parte kan kapasidad kaiyan an magigin produkto. Dai sinasabi kun paano asin noarin eksaktong maootob an sumpang ini. Posibleng marhay na iyan nanonongod, kisuerra sa sarong kabtang, sa mga kamugtakan na ibubunga kan pagkadistiero sa Babilonya sa ngapit.—Isaias 27:10.
DISYEMBRE 8-14
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS ISAIAS 6-8
“Uya Ako! Isugo Mo Ako!”
Si Jehova Dios Yaon sa Saiyang Banal na Templo
13 Maghinanyog kita kaiba ni Isaias. “Nadangog ko an tingog ni Jehova na nagsasabi: ‘Siisay an sakong susugoon, asin siisay an maduman para sa samo?’ Asin ako nagsabi: ‘Uya ako! Sugoa ako.’” (Isaias 6:8) An hapot ni Jehova malinaw na an intension pasimbagon si Isaias, ta mayo man nin ibang propetang tawo sa bisyon. Dai mamamaluan na iyan pag-agda ki Isaias na magin mensahero ni Jehova. Alagad taano ta an hapot ni Jehova, “Siisay an maduman para sa samo?” Sa pagbalyo hale sa singular na personal na pronombreng “sako” pasiring sa plural na pronombreng “samo,” iiniiba ngonyan ni Jehova an kisuerra saro pang persona. Siisay? Bako daw na ini an saiyang bugtong na Aki, na kan huri nagin an tawong si Jesu-Cristo? Tunay nanggad, sa Aki man na ini nagsabi an Dios, “Gibohon niato an tawo sa satong ladawan.” (Genesis 1:26; Talinhaga 8:30, 31) Iyo, kaabay ni Jehova sa langitnon na korte an saiyang bugtong na Aki.—Juan 1:14.
14 Si Isaias dai nagduwaduwa sa pagsimbag! Ano man an mensahe, tolos-tolos siang nagsimbag: “Uya ako! Sugoa ako.” Ni naghapot man sia kun ano an makukua nia sa pag-ako kan asignasyon. An saiyang espiritu na listong kumuyog marahay na halimbawa para sa gabos na lingkod nin Dios ngonyan, na isinugo na ihulit ‘an maogmang baretang ini kan kahadean sa bilog na ineerokan na daga.’ (Mateo 24:14) Kapareho ni Isaias, fiel sindang nagdadanay sa asignasyon sa sainda asin hinahaman an “pagpatotoo sa gabos na nasyon,” sa ibong nin lakop na dai paghimate. Asin nag-aabante sinda na may kompiansa, kapareho ni Isaias, sa pakaaram na an sugo sa sainda may pinakahalangkaw na autorisasyon.
Si Jehova Dios Yaon sa Saiyang Banal na Templo
15 Sinusumaryo ngonyan ni Jehova an sasabihon ni Isaias asin an magigin reaksion dian: “Lakaw, asin sabihan mo an banwaan na ini, ‘Magdangog kamo nin paorootro, alagad dai kamo makasabot; asin magheling kamo nin paorootro, alagad dai kamo magkamit nin ano man na kaaraman.’ Gibohang dai nag-aako an puso kan banwaan na ini, asin gibohang dai naghihimate an mismong mga talinga ninda, asin pastaha an mismong mga mata ninda, tanganing dai sinda makaheling paagi sa saindang mga mata asin paagi sa saindang mga talinga dai sinda makadangog, asin tanganing an sainda mismong puso dai makasabot asin tanganing dai talaga sinda bumalik asin makakua nin pagpaomay para sa sainda man sana.” (Isaias 6:9, 10) An boot daw sabihon kaini si Isaias magigin deretso kun magtaram saka bakong mataktika asin aalawon nia an mga Judio, na pinapagdadanay sindang kakontra si Jehova? Dai nanggad! An mga ini sadiring banwaan ni Isaias na an pagmate nia erensia nia. Alagad ipinaririsa kan mga tataramon ni Jehova kun ano an magigin reaksion kan banwaan sa saiyang mensahe, gurano man kafiel an pag-otob ni Isaias sa saiyang trabaho.
16 An sala nasa banwaan. Mataram sa sainda si Isaias “nin paorootro,” alagad dai ninda aakoon an mensahe o kakamtan an pakasabot. An mayoriya magigin sutil asin dai maghihimate, na garo baga biyong buta asin bungog. Paagi sa paorootrong pagduman sa sainda, pababayaan ni Isaias na ipaheling “kan banwaan na ini” na habo nindang makasabot. Patutunayan ninda na sineserrahan ninda an saindang isip asin puso sa mensahe ni Isaias—sa mensahe nin Dios—sa sainda. Totoo nanggad ini sa mga tawo ngonyan! Kadakol sa sainda an habong maghinanyog sa Mga Saksi ni Jehova mantang sinda naghuhulit kan maogmang bareta kan madatong na Kahadean nin Dios.
Si Jehova Dios Yaon sa Saiyang Banal na Templo
23 Sa pagkotar kan Isaias, ipinaheheling ni Jesus na an hula naootob kan saiyang kaaldawan. Sa kabilogan an aktitud sa puso kan banwaan kapareho kan sa mga Judio kan kaaldawan ni Isaias. Nagpakangbuta asin nagpakangbungog sinda sa saiyang mensahe asin nalaglag man sinda. (Mateo 23:35-38; 24:1, 2) Nangyari ini kan an mga hukbong Romano sa pangengenot ni Heneral Tito sumalakay sa Jerusalem kan 70 C.E. asin linaglag an siudad saka an templo kaiyan. Pero, may mga naghinanyog ki Jesus asin nagin saiyang mga disipulo. Sinabi ni Jesus na an mga ini “maogma.” (Mateo 13:16-23, 51) Sinabihan nia sinda na kun maheling na ninda “an Jerusalem na napalilibotan nin nagkakampong mga hukbo,” maninigo na sinda “magpoon nang dumulag pasiring sa kabukidan.” (Lucas 21:20-22) Sa siring, an “banal na banhi” na tuminubod asin ginibong espirituwal na nasyon, an “Israel nin Dios,” naligtas.—Galacia 6:16.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Isaias—I
7:3, 4—Taano ta nagtao nin kaligtasan si Jehova sa marigsok na si Hadeng Acaz? An mga hade nin Siria asin Israel nagplano na haleon sa pagigin hade si Hadeng Acaz nin Juda asin patukawon bilang kasalihid nia an sarong tawo-tawohan na namamahala, an aki ni Tabeel—saro na bakong gikan ni David. An makadiablong pakana na ini makakapapondo sa pagpunsionar kan tipan para sa Kahadean ki David. Nagtao nin kaligtasan si Jehova ki Acaz tanganing ingatan an linya na luluwasan kan ipinanugang “Prinsipe nin Katoninongan.”—Isaias 9:6.
DISYEMBRE 15-21
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS ISAIAS 9-10
Iprinopesiya an Sarong “Dakulang Liwanag”
An Panugang Sarong Prinsipe nin Katoninongan
16 Iyo, an “huring panahon” na ihinula ni Isaias iyo an panahon kan daganon na ministeryo ni Cristo. An kadaklan na kabtang kan daganon na buhay ni Jesus ginamit sa Galilea. Sa distrito nin Galilea nia pinonan an saiyang ministeryo asin nagpoon na ianunsiar: “An kahadean kan kalangitan harani na.” (Mateo 4:17) Sa Galilea, itinao nia an saiyang bantog na Sermon sa Bukid, pinili an saiyang mga apostol, ginibo an saiyang enot na milagro, asin nagpaheling sa mga 500 na parasunod pakatapos na sia buhayon liwat. (Mateo 5:1–7:27; 28:16-20; Marcos 3:13, 14; Juan 2:8-11; 1 Corinto 15:6) Sa paaging ini inotob ni Jesus an hula ni Isaias paagi sa pagtaong onra sa ‘daga nin Zabulon asin daga nin Neftali.’ Siempre, dai linimitaran ni Jesus an saiyang ministeryo sa mga tawo sa Galilea. Paagi sa paghuhulit kan maogmang bareta sa bilog na daga, ‘tinawan nin onra’ ni Jesus an bilog na nasyon kan Israel, pati an Juda.
An Panugang Sarong Prinsipe nin Katoninongan
17 Pero, kumusta man an pagsambit ni Mateo dapit sa sarong “dakulang liwanag” sa Galilea? Kotasyon man ini sa hula ni Isaias. Si Isaias nagsurat: “An banwaan na naglalakaw sa kadikloman nakaheling nin dakulang liwanag. Kun manongod sa mga nag-eerok sa daga nin kadikloman, an liwanag mismo suminirang sa sainda.” (Isaias 9:2) Pag-abot kan enot na siglo C.E., itinago kan paganong mga kaputikan an liwanag kan katotoohan. Pinadakula pa kan Judiong mga namomoon sa relihion an problema paagi sa pangangapot sa saindang relihiosong tradisyon na paagi kaiyan “hinalean [ninda] nin halaga an tataramon nin Dios.” (Mateo 15:6) An mga mapakumbaba inapi asin naribaraw, na nagsusunod sa “butang mga parakabit.” (Mateo 23:2-4, 16) Kan si Jesus na Mesiyas lumataw, an mga mata kan dakol na mapakumbabang tawo nabukasan sa makangangalas na paagi. (Juan 1:9, 12) An gibohon ni Jesus kan yaon pa digdi sa daga asin an mga bendisyon na ibinunga kan saiyang atang angay na ilinaladawan sa hula ni Isaias bilang sarong “dakulang liwanag.”—Juan 8:12.
An Panugang Sarong Prinsipe nin Katoninongan
18 An mga naghimate sa liwanag may dakulang dahelan na maggayagaya. Sinabi pa ni Isaias: “Pinadakol mo an mga tawo sa nasyon; pinadakula mo an paggayagaya para kaiyan. Sinda naggayagaya sa atubangan mo arog kan paggayagaya sa tig-anihan, arog kan mga magayagaya kun nagbabaranga sinda nin sinamsaman.” (Isaias 9:3) Bilang resulta kan paghuhulit ni Jesus asin kan saiyang mga parasunod, an mga sadiosan an puso ruminuluwas, na ipinaheheling ninda na sinda nagmamawot na sumamba ki Jehova sa espiritu asin katotoohan. (Juan 4:24) Mayo pang apat na taon, maogmang inako nin kaburunyogan an Kristianismo. Tolong ribo an nabautismohan kan aldaw nin Pentecostes 33 C.E. Dai nahaloy pakatapos kaiyan, “an kabilangan kan mga lalaki nagin mga limang ribo.” (Gibo 2:41; 4:4) Mantang maigot na ipinababanaag kan mga disipulo an liwanag, “an kabilangan kan mga disipulo padagos na nagdakol na marhay sa Jerusalem; asin an dakulang kadaklan nin mga saserdote nagpoon na magin makinuyog sa pagtubod.”—Gibo 6:7.
19 Kapareho kan mga naggagayagaya sa abundang ani o mga naoogmang marhay sa pagbaranga nin mahalagang sinamsaman pakatapos nin sarong dakulang militar na kapangganahan, an mga parasunod ni Jesus naggagayagaya huli sa pagdakol. (Gibo 2:46, 47) Pag-abot nin panahon, pinasirang ni Jehova an liwanag sa tahaw kan mga nasyon. (Gibo 14:27) Kaya naggagayagaya an mga tawo kan gabos na rasa na nabukasan para sa sainda an paagi na makadolok ki Jehova.—Gibo 13:48.
An Panugang Sarong Prinsipe nin Katoninongan
20 Permanente an mga epekto kan aktibidad kan Mesiyas, siring kan maheheling niato sa sunod na mga tataramon ni Isaias: “An sakal kan saindang pasan asin an sogkod na nasa saindang mga abaga, an baston kan puersahan na nagpapatrabaho sa sainda, saimong linaglag arog kan aldaw nin Midian.” (Isaias 9:4) Dakol na siglo bago kan kaaldawan ni Isaias, an mga Midianita nakipagkasapakat sa mga Moabita tanganing akiton na magkasala an mga Israelita. (Bilang 25:1-9, 14-18; 31:15, 16) Paghaloyhaloy, pinatakot kan mga Midianita an mga Israelita paagi sa pananakyada asin pananalakat sa saindang mga baryo asin oma sa laog nin pitong taon. (Hokom 6:1-6) Alagad ta biyong dinaog ni Jehova, paagi sa saiyang lingkod na si Gedeon, an mga hukbo kan Midian. Pakatapos “kan aldaw [na iyan] nin Midian,” mayo nin prueba na an banwaan ni Jehova nagdusa pa giraray sa kamot kan mga Midianita. (Hokom 6:7-16; 8:28) Sa harani nang ngapit, tataposon ni Jesu-Cristo, an orog na dakulang Gedeon, an mga kaiwal sa presenteng aldaw kan banwaan ni Jehova. (Kapahayagan 17:14; 19:11-21) Dangan, “arog kan aldaw nin Midian,” makakamtan an sarong biyo asin nagdadanay na kapangganahan, bakong paagi sa tibay nin tawo, kundi paagi sa kapangyarihan ni Jehova. (Hokom 7:2-22) An banwaan nin Dios nungka nang madusa liwat huli sa sakal nin pan-aapi!
21 An mga pagpaheling nin kapangyarihan nin Dios bakong pagpamuraway sa guerra. An binuhay liwat na si Jesus an Prinsipe nin Katoninongan, asin paagi sa pagpoho kan saiyang mga kaiwal, iiintrodusir nia an daing sagkod na katoninongan. Si Isaias nagtataram ngonyan manongod sa mga garamiton na panmilitar na biyong linalaglag paagi sa kalayo: “An lambang bota kan naglalakaw na may mga kunog-kunog asin an alikboy na pinaligid sa dugo nagin ngani para sa pagsolo bilang pangatong sa kalayo.” (Isaias 9:5) An mga pagkunogkunog dahelan sa pagtamak kan mga bota nin nagmamartsang mga soldados dai na noarin man mamamatean liwat. Dai nang maheheling na madugong mga uniporme nin mga guerrero na buminangis sa pakikilaban. An guerra mawawara na!—Salmo 46:9.
Espirituwal na Kayamanan
An Panugang Sarong Prinsipe nin Katoninongan
23 An parahatol saro na nagtatao nin hatol, o sadol. Kan uya digdi sa daga si Jesu-Cristo nagtao nin makangangalas na hatol. Mababasa niato sa Biblia na “an mga kadaklan napangalas nin makuri sa saiyang paagi nin pagtotokdo.” (Mateo 7:28) Sia madonong asin may pakikidamay na Parahatol, na igwa nin ekstraordinaryong pakasabot sa naturalesa nin tawo. An saiyang hatol bakong puro pagsagwe o pagkastigo. Mas parate, iyan paagi sa pagtotokdo asin mamomoton na sadol. An hatol ni Jesus makangangalas huli ta iyan pirmeng madonong, sangkap, asin dai nasasala. Kun susunodon, iyan nagbubunga nin buhay na daing katapusan.—Juan 6:68.
24 An hatol ni Jesus bako sanang bunga kan saiyang matibayon na isip. Imbes, sinasabi nia: “An sakong itinotokdo bako ko, kundi kaidtong nagsugo sa sako.” (Juan 7:16) Arog kaidto ki Salomon, si Jehova Dios an Gikanan kan kadonongan ni Jesus. (1 Hade 3:7-14; Mateo 12:42) An halimbawa ni Jesus maninigong magmotibar sa mga paratokdo asin parahatol sa Kristianong kongregasyon na pirmeng ibasar sa Tataramon nin Dios an saindang pagtotokdo.—Talinhaga 21:30.
DISYEMBRE 22-28
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS ISAIAS 11-13
Ano an Sinasabi kan Bibliya Manungod sa Mesiyas?
Pagkaligtas Asin Paggayagaya sa Pagreynar kan Mesiyas
4 Dakol na siglo bago kan panahon ni Isaias, itinokdo kan iba pang Hebreo na kagsurat nin Biblia an pagdatong kan Mesiyas, an tunay na Namomoon, na isusugo ni Jehova sa Israel. (Genesis 49:10; Deuteronomio 18:18; Salmo 118:22, 26) Ngonyan paagi ki Isaias, si Jehova nagtao nin dugang pang mga detalye. Si Isaias nagsurat: “May maluwas na sanga sa pungo ni Jese; asin hale sa saiyang mga gamot an sarong supang magigin mabunga.” (Isaias 11:1; ikomparar an Salmo 132:11.) An “sanga” asin “supang” pareho nagpaparisa na an Mesiyas magigin gikan ni Jese paagi sa saiyang aking si David, na linahidan nin lana bilang hade kan Israel. (1 Samuel 16:13; Jeremias 23:5; Kapahayagan 22:16) Kun dumatong na an tunay na Mesiyas, an “supang” na ini, gikan sa kamag-anakan ni David, mapaluwas nin marahay na bunga.
5 An ipinanugang Mesiyas iyo si Jesus. An kagsurat nin ebanghelyo na si Mateo nanabihan an mga tataramon sa Isaias 11:1 kan sabihon nia na an pag-apod ki Jesus na “Nazareno” inotob an mga tataramon kan mga propeta. Huli ta sia pinadakula sa banwaan nin Nazaret, si Jesus inapod na Nazareno, sarong ngaran na minalataw na konektado sa termino sa Hebreo na ginamit sa Isaias 11:1 para sa “supang.”—Mateo 2:23, nota sa ibaba; Lucas 2:39, 40.
Pagkaligtas Asin Paggayagaya sa Pagreynar kan Mesiyas
6 Magigin anong klaseng namamahala an Mesiyas? Sia daw magigin arog kan maringis, matagas an boot na Asirio na nanlaglag sa sampulong tribong kahadean nin Israel sa amihanan? Siempre bako. Manongod sa Mesiyas, si Isaias nagsasabi: “Sa saiya matogdon an espiritu ni Jehova, an espiritu nin kadonongan asin nin pakasabot, an espiritu nin hatol asin nin kakosogan, an espiritu nin kaaraman asin nin takot ki Jehova; asin maoogma sia sa pagkatakot ki Jehova.” (Isaias 11:2, 3a) An Mesiyas linahidan, bako nin lana, kundi nin banal na espiritu nin Dios. Nangyari ini sa pagbautismo ki Jesus, kan maheling ni Juan na Bautisador na naghihilig ki Jesus an banal na espiritu nin Dios sa pormang salampati. (Lucas 3:22) An espiritu ni Jehova ‘nagtogdon’ ki Jesus, asin nagtao sia nin ebidensia kaini kan sia huminiro na may kadonongan, pakasabot, hatol, kakosogan, asin kaaraman. Kanigoan karahay na mga kualidad nin sarong namamahala!
Pagkaligtas Asin Paggayagaya sa Pagreynar kan Mesiyas
8 Ano an pagkatakot ki Jehova na ipinaheheling kan Mesiyas? Si Jesus dai nanggad nasisindak sa Dios, na natatakot sa saiyang pagkondenar. Imbes, an Mesiyas may magalang na pagkangirhat sa Dios, sarong mamomoton na reberensia sa saiya. An sarong matatakton sa Dios pirmeng nagmamawot na ‘gibohon an mga bagay na nakapaoogma sa saiya,’ arog kan ginigibo ni Jesus. (Juan 8:29) Paagi sa tataramon asin halimbawa, itinotokdo ni Jesus na mayo nang maorog na kagayagayahan kisa lumakaw aroaldaw na may nakararahay na pagkatakot ki Jehova.
Pagkaligtas Asin Paggayagaya sa Pagreynar kan Mesiyas
9 Ihinula ni Isaias an dakol pang karakteristiko kan Mesiyas: “Dai sia maghohokom oyon sa pakaheling sana kan saiyang mga mata, o magsasagwe oyon sana sa nadadangog kan saiyang mga talinga.” (Isaias 11:3b) Kun kamo kaipuhan na umatubang sa sarong husgado, bako daw na kamo magpapasalamat na igwa nin sarong hokom na siring kaiyan? Sa saiyang katongdan bilang Hokom kan bilog na katawohan, an Mesiyas dai napadadara sa falsong mga argumento, tusong mga taktika sa husgado, huringhuding, o panluwas na mga bagay, arog baga nin kayamanan. Naririsa nia an panloloko asin naheheling an nasa likod kan bakong paborableng panluwas na mga itsura, na namamansayan “an natatagong persona kan puso,” “an natatagong tawo.” (1 Pedro 3:4, nota sa ibaba) An daing kabaing na halimbawa ni Jesus nagseserbing arogan para sa gabos na hinahagadan na maghokom sa mga bagay sa Kristianong kongregasyon.—1 Corinto 6:1-4.
Pagkaligtas Asin Paggayagaya sa Pagreynar kan Mesiyas
11 Kun nangangaipo nin pagtatanos an saiyang mga parasunod, itinatao iyan ni Jesus sa paaging pinakakapakipakinabang para sa sainda—sarong marahayon na halimbawa para sa Kristianong kamagurangan. Sa ibong na lado, an mga naggigibo nin karatan makaaasa nin makuring paghokom. Kun panimbagon na nin Dios an sistemang ini nin mga bagay, “lulugadon [kan Mesiyas] an daga” paagi sa saiyang may autoridad na tingog, na nagpapaluwas nin paghokom na kalaglagan para sa gabos na maraot. (Salmo 2:9; ikomparar an Kapahayagan 19:15.) Sa kahurihurihi, mayo nang matatadang maraot na tawo na madisturbo sa katoninongan kan katawohan. (Salmo 37:10, 11) Si Jesus, na an piad asin habayan nahahagkosan nin katanosan asin pagigin fiel, may kapangyarihan na gibohon ini.—Salmo 45:3-7.
Espirituwal na Kayamanan
Pagkaligtas Asin Paggayagaya sa Pagreynar kan Mesiyas
16 An dalisay na pagsamba enot na sinalakay sa Eden kan mapangganang naimpluwensiahan ni Satanas si Adan asin Eva na sumuway ki Jehova. Sagkod sa aldaw na ini, dai pa uminontok si Satanas sa saiyang katuyohan na irayo sa Dios an pinakadakol na mapupuede. Alagad nungkang totogotan ni Jehova na mawara sa daga an dalisay na pagsamba. Imbuelto an saiyang ngaran, asin may pagmakolog sia sa mga naglilingkod sa saiya. Huli kaini, paagi ki Isaias nagtao sia nin nakaaapod nin atension na panuga: “Mangyayari sa aldaw na iyan na malataw an gamot ni Jese na matindog bilang sarong senyal para sa mga banwaan. Sa saiya pati an mga nasyon madolok na may paghapot, asin an saiyang pahingaloan kaipuhan na magin mamuraway.” (Isaias 11:10) Kaidtong 537 B.C.E., an Jerusalem, an siudad na ginibo ni David na kabisera kan nasyon, nagserbing senyal, na nangangapodan sa sarong fiel na natatada kan wararak na Judiong banwaan na pumuli asin itogdok liwat an templo.
17 Minsan siring, labi pa dian an pinanonongdan kan hula. Siring kan naheling na, iyan nanonongod sa pamamahala kan Mesiyas, an sarong tunay na Namomoon para sa mga tawo kan gabos na nasyon. Kinotar ni apostol Pablo an Isaias 11:10 tanganing ipaheling na sa saiyang kaaldawan an mga tawo kan mga nasyon magkakaigwa nin lugar sa Kristianong kongregasyon. Kinokotar an traduksion kan Septuaginta sa bersikulong ini, sia nagsurat: “Si Isaias nagsasabi: ‘May maabot na gamot ni Jese, asin may sarong matindog na mamamahala sa mga nasyon; sa saiya ibubugtak nin mga nasyon an saindang paglaom.’” (Roma 15:12) Dugang pa, mas harayo pa ngani an naabot kan hula—sagkod sa satong kaaldawan na an mga tawo kan mga nasyon nagpapaheling kan saindang pagkamoot ki Jehova paagi sa pagsuportar sa linahidan na mga tugang kan Mesiyas.—Isaias 61:5-9; Mateo 25:31-40.
18 Sa presenteng aldaw na kaotoban, an “aldaw na iyan” na nasambitan ni Isaias nagpoon kan an Mesiyas patukawon sa trono bilang Hade kan langitnon na Kahadean nin Dios kan 1914. (Lucas 21:10; 2 Timoteo 3:1-5; Kapahayagan 12:10) Poon kaidto, si Jesu-Cristo nagin malinaw na senyal, o pinakatanda, para sa espirituwal na Israel asin para sa mga tawo kan gabos na nasyon na naghihimuyawot nin matanos na gobyerno. Sa paggiya kan Mesiyas, an maogmang bareta kan Kahadean ipinaabot na sa gabos na nasyon, siring kan ihinula ni Jesus. (Mateo 24:14; Marcos 13:10) An maogmang bareta na ini igwa nin mapuersang epekto. “Sarong dakulang kadaklan, na dai nin siisay man na makabibilang, hale sa gabos na nasyon” an nagpapasakop sa Mesiyas paagi sa pakikiiba sa linahidan na natatada sa dalisay na pagsamba. (Kapahayagan 7:9) Mantang dakol na bagohan an padagos na nakikiasosyar sa natatada sa espirituwal na “harong nin pamibi” ni Jehova, sinda nakadadagdag sa kamurawayan kan “pahingaloan” kan Mesiyas, an dakulang espirituwal na templo nin Dios.—Isaias 56:7; Haggeo 2:7.
DISYEMBRE 29–ENERO 4
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS ISAIAS 14-16
Dai Makakadulag sa Padusa an mga Kaiwal kan Banwaan nin Diyos
Ibinaba ni Jehova an Sarong Aroganteng Siudad
16 Dai ini nangyari tolos-tolos kan 539 B.C.E. Pero, ngonyan malinaw nang marhay na an gabos na ihinula ni Isaias mapadapit sa Babilonya naotob. An Babilonya “sa ngonyan, asin sa nakaaging mga siglo, nagin lugar nin mahiwas na kagabaan, asin sarong tambak nin kagabaan,” an sabi nin sarong komentarista sa Biblia. Dangan idinugang nia: “Imposibleng pagmasdan an lugar na ini na dai magirumdoman kun gurano kaeksaktong naotob an mga prediksion ni Isaias asin Jeremias.” Malinaw nanggad, mayo nin siisay man kaidtong kaaldawan ni Isaias an makahuhula kan pagbagsak kan Babilonya asin kan saiyang kagabaan sa huri. Total, an pagbagsak kan Babilonya sa mga Medo asin Persiano nangyari mga 200 na taon pakatapos na isurat ni Isaias an saiyang libro! Asin an saiyang pangultimong pagkagaba nangyari pakalihis nin dakol na siglo. Bako daw na pinakokosog kaini an satong pagtubod sa Biblia bilang ipinasabong na Tataramon nin Dios? (2 Timoteo 3:16) Dugang pa, huling inotob ni Jehova an mga hula kan nakaaging mga panahon, kita puedeng magkaigwa nin absolutong kompiansa na an mga hula sa Biblia na dai pa naootob mangyayari sa itinalaan na panahon nin Dios.
Ibinaba ni Jehova an Sarong Aroganteng Siudad
24 Sa Biblia an mga hade sa makahadeng linahe ni David ibinaing sa mga bitoon. (Bilang 24:17) Poon ki David, an mga “bitoon” na idto namahala hale sa Bukid nin Sion. Pakatapos na itogdok ni Salomon an templo sa Jerusalem, an ngaran na Sion ipinanongod na sa bilog na siudad. Segun sa tipan nin Ley, an gabos na lalaking Israelita inobligar na magbiahe pasiring sa Sion nin tolong beses sa sangtaon. Sa siring, iyan nagin “bukid nin katiriponan.” Paagi sa pagdesisyon na sakopon an mga hade kan Juda dangan haleon sinda sa bukid na iyan, ipinapahayag ni Nabucodonosor an saiyang intension na ilangkaw an saiyang sadiri sa ibabaw kan mga “bitoon” na idto. Dai nia itinatao ki Jehova an kredito para sa saiyang panggagana sa sainda. Imbes, garo man sana may pagkaarogante na ibinubugtak nia an saiyang sadiri sa posisyon ni Jehova.
An Konseho ni Jehova Tumang sa mga Nasyon
PUEDENG gamiton ni Jehova an mga nasyon tanganing disiplinahon an saiyang banwaan huli sa saindang karatan. Dawa siring, dai nia pinatatawad na sana an mga nasyon na idto sa saindang dai kaipuhan na karingisan, sa saindang kapalangkawan, asin sa saindang pagkaanggot sa tunay na pagsamba. Sa siring, haloy pa bago kaiyan pinasabngan nia si Isaias na isurat “an kapahayagan tumang sa Babilonya.” (Isaias 13:1) Minsan siring, an Babilonya sarong huma sa ngapit. Kan kaaldawan ni Isaias, dinadaogdaog kan Asiria an katipan na banwaan nin Dios. Linaglag kan Asiria an kahadean nin Israel sa amihanan asin rinadas an kadaklan na kabtang kan Juda. Alagad may sagkodan an kapangganahan kan Asiria. Isinurat ni Isaias: “Si Jehova nin mga hukbo nanumpa, na an sabi: ‘Sierto nanggad na siring sa sakong dinesisyonan, iyan an dapat na mangyari . . . tanganing ronoton ko an Asirio sa sakong daga asin tangani na timaktimakan ko sia sa sakong kabukidan; asin tangani na an saiyang sakal talagang mahale sa sainda asin tangani na an saiya mismong papasan mahale sa saindang mga abaga.’” (Isaias 14:24, 25) Dai nahaloy pakatapos itaram ni Isaias an hulang ini, an huma kan Asiria hinale sa Juda.
An Konseho ni Jehova Tumang sa mga Nasyon
12 Noarin maootob an hulang ini? Dai na mahahaloy. “Ini an tataramon na itinaram ni Jehova may labot sa Moab kaidto. Asin ngonyan si Jehova nagtaram, na an sabi: ‘Sa laog nin tolong taon, segun sa mga taon nin trabahador na tangdanan, an kamurawayan kan Moab susupogon man na may gabos na klase nin balakid na pagkariribok, asin an magkakawaralat kadikiton na sana, bakong poderoso.’” (Isaias 16:13, 14) Kaoyon kaini, igwa nin arkeolohikong ebidensia na durante kan ikawalong siglo B.C.E., an Moab nag-agi nin grabeng kasakitan asin an dakol na lugar kaiyan duminikit na marhay an populasyon. Nasambitan ni Tiglat-pileser III si Salamanu nin Moab na kabilang sa mga namamahala na nagtao nin tributo sa saiya. Si Senaquerib nag-ako nin tributo ki Kammusunadbi, na hade kan Moab. An mga monarka nin Asiria na si Esar-hadon asin Asurbanipal nagtaram manongod ki Hadeng Musuri asin Kamashaltu nin Moab bilang sakop ninda. Dakol na siglo na an nakaagi, an mga Moabita nawara na bilang sarong banwaan. May nanompongan na mga kagabaan nin siudad na pinaghohonang sa Moab, alagad sagkod ngonyan kakadikit pa sanang pisikal na ebidensia kan dating makapangyarihan na kaiwal na ini kan Israel an nakotkot.
Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Isaias—I
14:1, 2—Paano an banwaan ni Jehova nagin “nambihag sa mga nagbibihag sa sainda” asin ‘nagsakop sa mga nagpapatrabaho sa sainda’? Ini naotob sa kamugtakan kan mga indibiduwal arog ni Daniel, na nagkapot nin halangkaw na katongdan sa Babilonya sa irarom kan mga Medo asin Persiano; ni Ester, na nagin reyna kan Persia; asin ni Mardoqueo, na ninombrahan na primer ministro kan Imperyo nin Persia.