Kumusta Man an Sadiri Nindong Salud?
AN MEDISINA naghihingoa na paomayan an helang. Parate na iyan nagigin mapanggana dian, pero an marahay sa salud na pamumuhay tibaad nakaolang na mismo sa helang.
Si Dr. Halfdan Mahler, direktor-heneral kan WHO, nagsabi na kaipuhan na atubangon niato an satong mga responsibilidad sa salud, na “nagkakakan nin madonong, nag-iinom nin tama sana, dai nanggad nagsisigarilyo, maingat na nagmamaneho nin kotse, nag-eehersisyo nin igo, nag-aadal na mabuhay sa irarom kan tension nin buhay sa siudad, asin pagtinabangan na gibohon iyan.”
An Biblia paagi sa madonong na hatol asin tamang sadol kaiyan makatatabang sato nin igo sa bagay na ini. An mga prinsipyo kaiyan minagiya pasiring sa mas trangkilong buhay asin sa siring sa mas marahay na salud sa satong pano nin tension na kinaban. An mga katokdoan kaiyan “marahay na mga tataramon” bako sanang sa espirituwal na sentido kundi pati sa pisikal na sentido. An marahay na mga tataramon kaiyan “buhay sa mga nakakanompong kaiyan asin kabagsikan sa gabos nindang laman.”—2 Timoteo 1:13; Talinhaga 4:22.
Alagad orog pa, an mga prinsipyo sa Biblia puwedeng inaan an seryoso, nakagagadan na mga problema. Paano iyan magigin posible? Uya an nagkapirang halimbawa:
An gobyerno kan E.U. inaapod an pagsisigarilyo na “maliwanag na iyo an pinakadakulang sarong malilikayan na causa nin helang asin mayo pa sa panahon na pagkagadan sa Estados Unidos.” An mga pagkagadan sa kanser anom na dobleng mas halangkaw sa mga lalaki na nagsisigarilyo kisa mga dai. An Biblia nagsasabi: “Magpakalinig kita sa lambang ramog nin laman asin espiritu.” (2 Corinto 7:1) Ini haloy na man na iinaplikar kan mga Saksi ni Jehova sa pagtatabako. Kaya, para sa sadiri ninda naiinaan ninda an sarong mayor na causa kan saro sa pinakakinatatakotan na helang sa kinaban.
An pag-abuso sa alkohol asin pagbuburat ginigikanan bako sanang nin cirrosis kan katoy kundi pati nin mga iriwal, diriskutiran, kadahasan, asin nin modernong damat nin nakagagadan na mga aksidente sa auto. Makatatabang daw digdi an Biblia?
Iyan naghahatol nin pagigin tama sana sa paggamit nin alkohol, na sinasabi: “Ni an . . . mga paraburat, ni an mga paramuda . . . dai magmamana kan kahadean nin Dios. Alagad arog kaiyan kaidto an nagkapira saindo.” Siring man: “An arak paraolog-olog, an nakabuburat na arak paraparibok, asin an gabos na nalalagalag huli kaiyan bakong madonong.” (1 Corinto 6:9-11; Talinhaga 20:1) Makatanosan daw an nakararahay sa salud na hatol na iyan kan Biblia?
An pag-abuso sa mga drogang narkotiko nagin nang seryosong problema sa salud kan mga hobenes ngonyan. An Health Crisis 2000 nagsasabi: “Dakulang kuwarta an ginagasto sa pagpaotob kan ley tumang sa pagtitinda nin droga mantang kakadikit sana kan ginagasto sa pag-olang sa satong madaling mabiktimang mga hobenes sa pagigin adikto.” Iinaaplikar nin mga Saksi ni Jehova sa nakararaot nin isip na mga droga an iyo man sanang mga prinsipyong basado sa Biblia na aplikado sa tabako. (2 Corinto 7:1) An mga magurang an nagtatao nin halimbawa sa bagay na ini, na itinotokdo iyan sa saindang mga aki, asin dakula an nagigibo kaini sa pag-olang sa adiksion.
An mga helang na ikinaoolakit sa seksuwal na paagi, arog baga kan gonorrea asin AIDS, nag-oorog na peligro sa mga tawo na dakol an nakakadorog. Ano an sinasabi kan Biblia manongod kaini? Madonong na kinokondenar kaiyan an seksuwal na inmoralidad. Iyan nagtotokdo nin pag-agom sa saro sanang kapadis sagkod na nabubuhay asin pagigin maimbod sa moral sa tawong iyan. Iyan nagsasabi: “Magin logod kagalang-galang sa gabos an pag-aragoman, asin dai pagdigtaan an higdaan, huli ta hohokoman nin Dios an mga parapakisaro asin parasambay.” (Hebreo 13:4) Dugang pa, iyan nagsasabi: “Ngonyan hayag na an mga gibo nin laman, asin an mga iyan iyo an pakikisaro, karompotan, malaswang gawe . . . An mga naggigibo kan siring na mga bagay dai magmamana kan kahadean nin Dios.”—Galacia 5:19-21; Mateo 5:32.
An siring na tamang mga prinsipyo sa Biblia minagiya sa mas marahay na salud minsan sa pano nin karibokan na kinaban ngonyan, pero dai iyan makatatao nin permanenteng pagpaomay. An permanenteng pagpaomay iyo an tema kan minasunod na artikulo.
[Mga ritrato sa pahina 21]
“Linugad niato an satong sadiri, sa paniniwala na an siensia, mga doktor asin ospital makakanompong nin bolong, imbes na olangon na an mismong mga dahelan nin helang.”—Health Crisis 2000