An Pagsongko kan Papa sa Australia—Peregrinasyon Sana daw Idto?

Kan kabareta kan “Magmata!” sa Australia

KAN Lunes, Nobyembre 24, 1986, an sarong eroplano kan Air New Zealand Boeing 767 nagtugpa sa Canberra, an kabesera nin Australia. Nakasakay si Papa Juan Paulo II, na sinosongko an kasaditsaditing kontinente sa kinaban bilang kabtang kan saiyang pinakahalawig na paglibot sa ibang nasyon.

Nagsabat saiya an gobernador heneral asin an primer ministro nin Australia, kaiba an saindang agom, asin, siyempre, an dakol na dignitaryo kan Iglesya Katolika Romana, ta ini pagsongko nin saro na bako sanang namomoon sa relihiyon kundi saro man na namomoon sa estado.

Pakalihis nin mga pormalidad, ipinanongod ni Juan Paulo an saiyang enot na diskurso sa gabos na Australiano, bako sanang sa mga Romano Katoliko. An pagpopoon nia: “Sa gabos na Australiano, mga tawo na dai mapagdududahan an karahayan nin boot, ako nagdigdi bilang katood. . . . Kinukugos ko an bilog na nasyon: an mga hoben asin gurang, an mga maluya asin makosog, an mga nagtutubod asin an mga an puso nagagabatan nin pagduda.”

Kun an boot sabihon sa “mga nagtutubod” mga Romano Katoliko, an kabilangan sa Australia haros 4 milyones—25 porsiento kan populasyon. Asin minsan ngani an Australia haloy nang ibinilang na sekular na sosyedad, an promedyo nin aktibong mga Katoliko sa dagang ini halangkaw. An totoo, an 35 sagkod 38 porsiento sa mga Katolikong Australiano regular na nagsisimba.

Alagad, sa ibong kaini, an Iglesya Katolika sa Australia may mga problema. Kan mga taon nin 1950 an iglesya nabanga nin sarong pagdedebate sa mga trabahador, na nagbunga kan pagkaigwa nin mga grupo na nag-oorog na nagigin kritikal sa lambang saro. Saro pa, nagbababa an bilang nin mga nagsisimba, asin naiinaan man an mga padi. Dugang pa, padakol nang padakol sa legong Katoliko an dai kinukuyog an mga katokdoan kan iglesya manongod sa pan-olang sa pagbabados, aborsion, asin diborsio.

“Helingon, Maghinanyog, Dangan Maghusgar”

An tema na pinili para sa pagsongko kan papa iyo an “Si Cristo an dalan, an katotoohan asin an buhay.” Ini marahay na temang Makakasuratan, asin dakol an naglaom sa pagtao kan papa nin giya asin katotoohan manongod sa mga problema ngonyan na inaatubang nin mga Katoliko asin nin mga Australiano sa kagabsan. An iba naglaom na tibaad kondenaron nia an nuklear na mga pagprobar sa Pasipiko—problema na literal na nasa tata nin Australia. An iba naghahalat na madangog siang suportaran an mga diretso sa daga kan mga Aboriginal o magtaram manongod sa mga problema sa mga trabahador asin tibaad ipaliwanag an mga diretso nin mga babae.

An paraorganisar sa pagbiyahe, an Australianong si Monsenyor Brian Walsh, saro na 30 anyos nang padi, naglaom na ipaliliwanag an mahahalagang bagay sa mga diskurso kan papa. Kaya dinagka nia an gabos, pati an mga nagdududa, na “helingon, maghinanyog, dangan maghusgar.”

“Namamahid nin Kamot sa Lalauogon kan Papa”

Labi nang 30 pagbiyahe sa ibang lugar an ginibo ni Papa Juan Paulo bago nagduman sa Australia, asin an mga 60 o labi pang nasyon na sinongko nia nakaheling nin gabos na klaseng subenir na ginibo sa paggirumdom sa okasyon asin, tibaad pa, sa pagtao nin ganansia sa mga promotor. Dai napalaen an Australia. An iglesya naghingoa na pamogolan an siring na mga negosyo sa paglaom na “mayo nin lumuwas na talagang makanos.” Pero ini perming delikadong bagay. Halimbawa, an sarong midbid na madreng Katoliko nagreklamo manongod sa subenir na mga tuwalya asin sa mga tawo na “namamahid nin kamot sa lalauogon kan papa.” An iyo man sanang madre nagsabi man: “Imahinaron na ipinahahayag an Sermon sa Bukid, na napalilibotan nin mga paratinda nin subenir, parabariwas nin hot dog, kamera nin TV asin Portaloos [nabibitbit na mga kasilyas].”

Minsan siring, an nakapukaw kan kadaklan na komento bakong an kadakolan nin mga medalyon, kutsara, T-shirt, asin kartel. Idto an pankagabsan na mga isponsor. An sarong isponsor sarong gibohan nin serbesa na nagpaluwas nin mga de-latang serbesa na igwa kan mitra kan papa. Huling an mga Australiano kabilang sa pinakamakosog na mga parainom nin serbesa sa kinaban, nagin maganansia an negosyong ini. Pero iyan ginikanan man nin kontrobersia asin hayag na kritisismo.

An saro pang isponsor sarong Australianong kompanya nin pagmimina na midbid sa matagas na pagkontra sa mga diretso sa daga kan mga Aboriginal, isyu na makosog na sinusuportaran kan papa. Kaya bakong makangangalas na an pag-aprobar sa isponsor na ini sinabing pambihira. An totoo, an iba makosog an boses sa kun taano ta kaipuhan pa an mga isponsor. An saro pang madre ipinahayag an saiyang pagkontra sa pagsabi: “Kun si Jesus an nagdigdi, mayo nin siisay man na mag-iisponsor sa Saiya. Tibaad atakihon pa nia an bilog na ideya nin pag-isponsor nin mga korporasyon.”

Siisay an Naggasto?

Minsan ngani kadakol kan imbitasyon hale sa Iglesya Katolika, minalataw na sinosongko sana kan papa an mga nasyon na may naresibing imbitasyon hale sa gobyerno o sa namomoon kan estado. Ini nangahulogan na para sa pagsongko sa Australia, an mga gobyerno pederal asin pan-estado pareho may kabtang sa gastos.

An nagkapirang bakong Katoliko nakamate nin inhustisya sa paghagad sainda na makikabtang sa paggasto, nangorogna ta an iba naniniwala na an bago pa sanang pagsongko kan Arsobispo sa Canterbury nakalihis na haros dai narisa. Orog na ikinaribok nin iba an bagay na an gastos kinakarkulo na 12 doble sa halagang ginasto sa mas naenot na pagsongko ni Reyna Elizabeth II.

Pagkasararo—Na Siisay an Nakukuyog?

Alagad, sa paghihingoa na magkaigwa nin ekumenikong karakter an pagsongko, an papa nagpahayag sa katiriponan nin mga representante nin 14 ibang relihiyosong grupo sa Melbourne asin naggibo nin interdenominasyonal na serbisyo duman, na sinasadol an gabos na lingawan an saindang mga pagkalaenlaen asin mamibi para sa katoninongan. Sinongko nia an St. Paul’s Anglican Cathedral sa Melbourne, namibi para sa katoninongan, asin nagsolo nin kandila na nagsisimbolo kan linalaoman na pagkasararo liwat kan mga iglesyang Kristiano.

Sa pankagabsan, an mga Protestanteng Australiano magalang asin pormal sa panahon na nasa nasyon an papa. Alagad an ibang denominasyon, arog kan mga Anglicano, Presbiteriano, asin Baptista, liniwanag na dai ninda inaako an papa bilang an namomoon sa gabos na Kristiano ni an paghihingako na si apostol Pedro nagin obispo sa Roma. Idinoon ninda na an siring na mga paghihingako mayo nin pagsuportar kan Kasuratan o kan kasaysayan kan iglesya. Sa ibong na kampi, an Uniting Church, na dakol man an miembro sa Australia, maogmang inako an pagsongko, na sinasabi na para sa dakol sa saindang iglesya, an papa garo baga papa man ninda.

“Seguro Kaipuhan Nia nin Bagong Parasurat nin Diskurso”

Minalataw na an gabos na diskurso kan papa isinurat sa Australia asin ipinadara sa Roma, na duman iyan isinurat mismo kan papa sa Polaco, na idinudugang an ano man na pinaghohona niang kaipuhan. May iba man na nagsalin kaiyan pabalik sa Ingles, asin binasa nin sarong Australianong obispo an pinakaultimong kopya. Dangan pinagpraktis kan papa an mga diskurso sa atubang kan presenteng nangengenot sa pontipikong mga seremonya, na sarong Irlandes.

An beteranong mga kabareta sa Batikano pira nang beses na nadangog an kadaklan sa sinasabi kan papa sa saiyang preparadong mga diskurso. Minsan siring, an tataramon na inapod na papalese puwedeng magin depisil na intindihon, minsan para sa eksperyensiadong mga reporter. An sarong representante nin sarong Italianong ahensia sa pagbareta naghohona na an mga diskurso kan papa parateng malibog asin halabaon. An sarong Australianong reporter nagpahayag nin kamondoan na an mga sermon matabangon asin pano nin dati nang hayag na mga katotoohan. An saro pang peryodista, na nagsurat sa peryodikong Sunday Telegraph, nagsabi: “An saiyang mga diskurso konserbatibo, na parateng nagpapahayag kan dati nang risa, asin kun beses malibog. . . . Seguro kaipuhan nia nin bagong parasurat nin diskurso . . . Kun an saiyang mga diskurso nakariribong sa eksperyensiadong mga kabareta segurado na iyan nakatataranta sa ordinaryong tawo na naghahanap nin kaliwanagan.”

“An Iglesya Binubuka an mga Takyag Para sa Saindo”

Alagad, sa ibong kan karibarawan na sinasabi nin pirang kabareta, an iglesya naglaom na an mga diskurso dai makatataranta sa ordinaryong tawo na naghahanap nin kaliwanagan. An mga tawo dinagka na ‘dumolok, humeling, asin maghinanyog,’ asin talagang rinibo an nagdurolok. An pinakahalangkaw na bilang sa saro sanang lugar iyo an kinakarkulong un-kuwarto nin sarong milyon sa Sydney Randwick Racecourse. Sa saiyang sermon duman, si Juan Paulo sa pangenot nagkonsentrar sa ibinibilang niang nagpondong mga Katoliko. Buka an mga takyag sa mahiwas na pagmustra, sia nakiolay: “Sa gabos na ruminayo sa saindang espirituwal na erokan boot kong sabihon, Bumalik kamo! An Iglesya binubuka an mga takyag para sa saindo, an Iglesya namomotan kamo.”

Sa pisikal, tunay na idto nakapapagal na biyahe para sa saro na 66 anyos na an edad. Sa kabilogan, an papa nagbiyahe nin mga 6,800 milyas (11,000 km) sa haros sarong semana asin nag-atender sa labing 50 okasyon, kaiba an pagselebrar kan Eucaristia (Misa) sa mga kabesera nin estado, saka sa Darwin asin Alice Springs. Para sa dakol na miembro, idto emosyonal na eksperyensia. An sarong lalaki sa Western Australia nagkomento: “Pag-abot kan Papa [sa Perth] garo idto paglaog ni Cristo sa Jerusalem.” An saro pa sa Melbourne nagkomento manongod sa saiyang presensia: “Igwa sia kan pagtaram kan hawak na naheheling sa pirang mistikong Indian.” Dakol an hayag na naghibi.

An mga paraorganisar sa pagbiyahe sa kadaklan naogma sa dakol na mga nag-aatender sa mga katiriponan. An kadaklan sa mga nag-atender naogmang maheling an may 14 instrumentong bandang rock, matibay na mga koro, an pagpaputok nin 21 badil sa pagsabat, an mga guwardia kan papa, an mga prosisyon, asin an mga bandera. Igwa pa ngani nin mga komiko, na sinasabing iiniba “tanganing magpangisi sa mga tawo.”

An sarong pading Katoliko, na saro man na kolumnista sa Sunday Telegraph nin Sydney, nagsurat: “Kun siring, arog kaini an pakipagmidbidan kan peregrinong Papa sa mga taga-Australia: mga bakong Katoliko asin Katoliko sa marikas, maribok na pag-ogma, multi-milyon dolyares na pasale.” “An Papa nag-abot bilang peregrino na igwa kan gabos na luho asin ribok nin sarong sikat na artista.” An sarong editoryal sa Sydney Morning Herald nagkomento sa garo baga pagdodoon sa “pasale”: “Asin ini an pakikipagsugal kan peregrinong Papa. Minalataw na an pasale iyo an mensahe. . . . An nakariribok sa isip na hapot iyo ini: gurano an ilalawig kan epekto?”

Mensahe Para sa mga taga-Australia

Para sa rinibo na nagduman sa pagdangog, ano an laog na mensahe kan mga diskurso (na ginibo sa Australia)?

Sa mga May Diperensia: An pisikal na mga limitasyon puwedeng liwaton paagi kan pagkamoot ni Cristo sa bagay na marahay asin magayon asin puwedeng gumibo sa saro na angay sa kaaabtan na para dian an saro linalang.

Manongod sa Kadaihan nin Trabaho: An kaipuhan midbidon kan sosyal na areglo na an mga tawo mas mahalaga kisa mga bagay. Kaipuhan na perming girumdomon nin mga tawo na an trabahador mas mahalaga kisa mga ganansia o makina.

Sa Prensa: Kaipuhan na marealisar ninda an paninimbagan ninda na bako sanang ibareta an karatan kundi tumabang man na haleon iyan, an angat na bako sanang ibareta an marahay na mga gibo kundi isadol iyan.

Sa mga Aboriginal: An nagibo na dai na mababawi. An mga teritoryong reserbado sa mga Aboriginal yaon pa sagkod ngonyan asin nagkakaipo nin makatanosan asin tamang paghusay na sagkod ngonyan dai pa nagigibo.

Si Juan Paulo nagtaram man manongod sa pangangaipo nin katoninongan mantang madali nang matapos an 1986 na Internasyonal na Taon nin Katoninongan. Sa pagdiskurso sa labing 30,000 na an kadaklan mga hobenes sa sarong Youth Celebration sa Sydney, an papa nagsabi: “Kun gusto nindo nin katoninongan, maghingoa para sa hustisya, . . . ipagdepensa an buhay, . . . ibalangibog an katotoohan, . . . tratohon an iba nin arog kan gusto nindong pagtrato ninda sa saindo.”

Sa saiyang diskurso sa pagpaaram, sinadol nia an mga taga-Australia na girumdomon kun siisay sinda kaidto asin kun pasaen sinda, na sinasabi na bilang sarong nasyon sinda inapod para sa kabantugan. Dangan, sa togtog kan “God Bless Australia” asin “On the Road to Gundagai,” si Juan Paulo II nagsakat sa puting jet na Qantas na nagpasiring sa Roma via Seychelles Islands.

May Nagdadanay daw na mga Resulta?

Ano an resulta kan pagsongko kan papa? An Courier Mail nin Brisbane nakaabot sa minasunod na nakapagpapaisip na konklusyon: “Idto pagbiyahe na may haralangkaw na punto asin harababang punto, mga sorpresa asin kamondoan. . . . An Iglesya Katolika sa Australia kaipuhan na maghorophorop na gayo. Kun si Papa Juan Paulo II, tawo na may pambihirang pan-akit, dai kayang akiton an mga Katoliko na bumalik sa iglesya garo baga harayo an posibilidad na an ano man na ioopresir kan saiyang lokal na mga obispo magigin mapanggana.”

[Blurb sa pahina 26]

“Kun si Jesus an nagdigdi, mayo nin siisay man na mag-iisponsor sa Saiya”

[Blurb sa pahina 27]

“An Papa nag-abot bilang peregrino na igwa kan gabos na luho asin ribok nin sarong sikat na artista”

[Ritrato sa pahina 28]

An mga lalaking Aboriginal naglilinya tanganing hadokan an kamot ni Papa Juan Paulo II

[Credit Line]

Reuters/Bettmann Newsphotos