Pagkaigwa nin Mainit na Relasyon sa Panugangan
SI Fujiko, an mamondoon na manugang na babae na nasambitan sa naeenot na artikulo sa seryeng ini, sa katapustapusi nakombensir an saiyang agom na humale sa apartment kan saiyang mga magurang asin bumalyo sa kataed. Alagad ta dai man na gayo nagrahay an mga bagay. Nagpadagos an pakikilabot kan saiyang mga panugangan, asin nagdanay an saiyang kamondoan. Dangan sarong aldaw may estrangherong nagsongko sa saiya.
An pagsongkong idto nagin kapinonan kan paglakaw ni Fujiko sa dalan na nagbunga nin naliwat na personalidad, asin ini nakaparahay sa saiyang relasyon sa iba. Nagpoon siang mag-adal sa Biblia kaiba kan mga Saksi ni Jehova. Pag-abot nin panahon, naliwat na gayo an saiyang gawe na an saiyang panugangan na lalaki gusto nang umatender sa pag-adal tanganing maheling nia mismo ‘kun anong klase nin relihiyon an nakaliwat na marhay sa saiyang personalidad.’
Pagmidbid sa Bagong Relasyon
An Biblia nagtatao nin malinaw na ladawan kan Makakasuratan na areglo nin pag-agoman. Pakalalanga nin Dios sa enot na mag-agom asin pinagsaro sinda, inestablisar nia an minasunod na prinsipyo: “Babayaan nin lalaki an saiyang ama asin ina asin sia magdadanay kaiba kan saiyang agom asin sinda magigin sarong laman.” (Genesis 2:24) Kaya kaipuhan na midbidon kan bagong mag-agom na sinda naglaog sa sarong bagong relasyon. Kaipuhan na sinda magdanay ngonyan sa lambang saro bilang independienteng pamilya dawa kun sinda nakikiistar sa saindang mga magurang.
Alagad, an pagbaya sa ama asin ina dai nangangahulogan na kun mag-agom na an mga aki puwedeng talikdan an saindang mga magurang asin dai na sinda kaipuhan na gumalang asin magtaong-onra sa sainda. “Dai mo pagbasangbasangon an saimong ina huli sana ta sia gurang na,” an hatol kan Biblia. (Talinhaga 23:22) Pero, kun may agom na, may pagkaliwat an mga relasyon. Sagkod na ginigirumdom ini kan lambang miembro kan pamilya, an hoben na mag-agom puwedeng makinabang sa kabatidan asin kadonongan kan mga magurang.
Si Timoteo, an may marahay na dangog na barobata na ipinag-iba ni apostol Pablo sa saiyang mga pagmimisyonero, pinadakula kan saiyang inang Judia, si Eunice. Pero, an saiyang apoon na si Loida maliwanag na nagkaigwa man nin kabtang sa pagpadakula sa saiya. (2 Timoteo 1:5; 3:15) Dai boot sabihon kaini na an mga apoon may diretsong makiaram sa pagtotokdo sa aki asin magbugtak nin mga pamantayan na laen sa pamantayan kan mga magurang. May angay na paagi na an gurang na henerasyon makatatabang sa hoben sa pagtokdo sa mga aki.—Tito 2:3-5.
“An Tunay na Madonong na Babae”
Tanganing an duwang henerasyon magkooperar sa siring kasensitibong isyu na arog kan pagtotokdo sa aki, an duwa dapat na gumaweng may kadonongan. “An tunay na madonong na babae itinogdok an saiyang harong,” sabi nin sarong talinhaga sa Biblia, “alagad an mangmang ginagaba iyan kan saiyang sadiring mga kamot.” (Talinhaga 14:1) Paano ikatotogdok nin babae an saiyang harong? Si Tomiko nagsasabi na komunikasyon an nakatabang saiya na pakarhayon an saiyang relasyon sa saiyang manugang na babae, si Fujiko. “Nasusudya an mga plano kun mayo nin pribadong orolay,” an hatol kan Biblia.—Talinhaga 15:22.
An komunikasyon dai nangangahulogan nin pagsabi kan gabos na nasa isip nindo na dai iniintindi an saboot nin iba. Digdi ginagamit an kadonongan. “An madonong maghihinanyog” sa sinasabi nin iba. Kun beses tibaad may gustong sabihon an saindong panugangan o manugang, pero nag-aalangan sindang ipahayag an nasa boot ninda. Magin mapagmansay, asin ‘sakdohon an saindang iniisip.’ Dangan ‘maghorophorop’ bago magtaram.—Talinhaga 1:5; 15:28; 20:5.
Mahalaga an paghanap nin tamang panahon. “Siring sa mga mansanas na bulawan na may labor na pirak an tataramon na itinaram sa tamang kapanahonan kaiyan,” sabi nin sarong talinhaga sa Biblia. (Talinhaga 25:11) Si Tokiko asin an saiyang manugang na babae nagsasabi na hinahalat ninda an tamang panahon bago ninda ipahayag an mga opinyon na tibaad dai magustohan kan saro. “Hinihingoa kong isipon nguna bago magtaram kun may gusto akong sabihon sa sakong manugang,” sabi ni Tokiko. “Tinatandaan ko an mga punto asin nagtataram ako kun sia nasa marahay na kaisipan asin dai nagugutom. Aram mo, madalion na maanggot kun gutom ka.”
An babaeng madonong magmamaan na dai magtaram nin maraot manongod sa saiyang panugangan o manugang. “Baga man kita panugangan na babae o manugang na babae, maninigo niatong aramon na ano man na maraot an sabihon niato manongod sa ibong, sa katapustapusi iyan maaaraman ninda,” sabi ni Sumie Tanaka, sarong parasurat na Haponesa na nakaibanan sa harong kan saiyang panugangan na babae sa laog nin 30 taon. Imbes, ihinahatol nia an pagtaram nin marahay manongod sa mga panugangan o manugang sa direkta o bakong direktang paagi.
Alagad, ano kun daing reaksion an saindong panugangan o manugang sa saindong mga paghihingoa?
Magin Mapagpatawad
An magagabat na problema sa pag-oltanan nin magpanugangan parateng ibinubunga nin mga bagay na dai magigin problema kun iyan ginibo o isinabi nin iba. Mantang kita gabos bakong sangkap asin “nasisingkog sa pagtaram,” kun beses kita tibaad ‘magtaram na dai iniisip arog kan mga bono nin espada.’ (Santiago 3:2; Talinhaga 12:18) Pero, madonong na dai maanggot sa kada tataramon na dai iniisip.
An mga nakaresolber sa mga problema nin magpanugangan nagkuyog sa hatol kan Biblia: “Padagos kamong magpatiriostios asin magpatarawadtawadan kun an siisay man igwa nin sumbong tumang sa saro.” (Colosas 3:13) Totoo, tibaad bakong pasil na tioson an saindong panugangan asin patawadon sinda, nangorogna kun may dahelan kamong magreklamo. Alagad an sarong makosog na dahelan na gibohon iyan iyo an garantiya na paagi kaiyan kita mag-aako nin kapatawadan mismo sa Dios para sa satong mga sala.—Mateo 6:14, 15.
Minsan sa mga nasyon sa Oriente, na duman pinagkatodan na nin mga tawo na sumunod sa Budhismo, Taoismo, Confucianismo, asin Shinto, kadakol kan nag-adal sa Biblia asin nakasabot sa katotoohan manongod sa maboot na Kaglalang. An siring na pakasabot nakatabang sainda na mahale an garo baga dai makakayang kapaitan sa boot.
“An Pagkamoot Dai Nanggad Nasusudya”
An maogmang relasyon nin magpanugangan nagkakaipo nin seguradong pundasyon. An pagtabang sa gurang na o may helang na panugangan huli sa obligasyon dai perming nagbubunga kan pinakamarahay na relasyon. Naaraman ini ni Haruko kan an saiyang panugangan na babae naghihigagdan sa kanser. An haros bilog na aldaw inuubos nia sa ospital sa pag-ataman sa saiyang panugangan, asin apuwera kaiyan, inaataman nia an saiyang pamilya. Grabe an problemang tinitios nia kaya sa huri haros naupaw sia.
Sarong aldaw kan pinuputulan nia an kuko kan saiyang panugangan, sa dai tinutuyo nakolgan nia sia. “Talagang mayo ka nin pagmakolog sa sako!” an silyak kan panugangan.
Nabigla sa daing pagpahalagang mga tataramon na ini, dai napogolan ni Haruko na mapaluha. Dangan narealisar nia na makologon an mga tataramon ta ginigibo nia an gabos para sa saiyang panugangan huli sa obligasyon. Nagdesisyon sia na pabayaan na pagkamoot an magin motibo kan saiyang paglilingkod. (Efeso 5:1, 2) Nagpangyari ini saiya na mahale an kolog kan saiyang boot asin nagbunga nin naulian na relasyon sa saiyang panugangan sagkod na ini magadan.
Totoo nanggad, an pagkamoot na ipinaliliwanag kan Biblia iyo an liyabe sa pagpatoninong sa pamilya. Basahon an isinabi ni apostol Pablo manongod dian, asin helingon kun dai kamo oyon. “An pagkamoot matinios asin maboot,” an isinurat nia. “An pagkamoot bakong maimon, iyan dai nagpapalangkaw, dai nagpapaabhaw, dai naggigibo kan bakong maninigo, dai naghahanap kan saiyang sadiring kapakanan, dai napaaanggot. Iyan dai naggigirumdom kan maraot. Iyan dai nag-oogma sa karatan, kundi nag-oogma sa katotoohan. Iyan nagtitios kan gabos na bagay, nagtutubod kan gabos na bagay, naglalaom kan gabos na bagay, nagtatagal kan gabos na bagay.” Bakong makangangalas na idinugang ni Pablo: “An pagkamoot dai nanggad nasusudya.” (1 Corinto 13:4-8) Paano nindo makukultibar an siring na pagkamoot?
Ilinilista kan Biblia an “pagkamoot” bilang kabtang kan “mga bunga” kan espiritu nin Dios. (Galacia 5:22, 23) Kaya, apuwera sa sadiri nindong mga paghihingoa, kaipuhan na igwa kamo kan espiritu nin Dios tanganing makultibar nindo an arog kaining pagkamoot. Saro pa, puwede nindong arangon ki Jehova, an Dios kan Biblia, na tabangan kamong idugang sa saindong personalidad an pagkamoot na arog kan saiya. (1 Juan 4:8) Siyempre, ini gabos nagkakaipo na sia mamidbid nindo paagi sa pag-adal sa saiyang Tataramon, an Biblia. An mga Saksi ni Jehova maoogmang marhay na tabangan kamo, arog kan ginibo ninda ki Fujiko asin sa dakol pang iba.
Mantang iinaaplikar nindo an saindong nanonodan sa Biblia, maririsa nindo na bako sanang marahay an saindong relasyon sa Dios kundi siring man an relasyon nindo sa gabos na nasa palibot nindo, pati sa saindong mga panugangan asin manugang. Maeeksperyensiahan nindo an ipinanunuga kan Biblia, “an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan.”—Filipos 4:6, 7.
Si Fujiko asin an iba pa na nasambitan sa mga artikulong ini nagkamit kan siring na katoninongan—asin puwede man kamo. Iyo, paagi sa paglaom ki Jehova Dios asin pagkuyog sa hatol kan saiyang Tataramon, an Biblia, kamo man puwedeng magkaigwa nin asin mapagdanay an mainit na relasyon sa saindong panugangan o manugang.
[Kahon sa pahina 20, 21]
An Agom na Lalaki—Parapatoninong o Paraparibok?
Kun iriba sa sarong harong an duwa o tolong henerasyon, dai puwedeng ignorohon an katongdan kan agom na lalaki sa pagpapadanay sa katoninongan kan pamilya. Manongod sa tipikong agom na lalaki na naglilikay sa saiyang paninimbagan, si Propesor Tohru Arichi kan Kyushu University, espesyalista sa sosyolohiya nin pamilya, nagsurat:
“Kun an mag-agom nag-iistar sa [ina], namamatean kan ina an mga pangangaipo kan saiyang aking lalaki, asin sa dai tinutuyo inaataman nia an saiyang aki kun naririsa nia an mga pangangaipong iyan. Inaako kan aking lalaki an siring na pag-ataman na daing pag-alangan. Kun iisipon nin kadikit kan aking lalaki an kamugtakan kan saiyang agom asin itatanos nia an saiyang ina manongod sa saiyang pakikiaram, mareresolberan an problema. Makamomondo asin parateng marhay, dai iyan narerealisar kan aking lalaki.”
Kun siring, paano magigibo kan agom na lalaki an aktibong kabtang sa pagpatoninong sa saiyang pamilya? Sinasabi ni Mitsuharu na an pag-aplikar nia kan mga prinsipyo sa Biblia nakatabang sa saiyang pamilya. “An bogkos nin ina asin kan saiyang aking lalaki makosogon dawa kun an aki dakula na,” an inadmitir nia, “kaya an aki kaipuhan na gumibo nin tuyong paghihingoa na ‘bayaan an saiyang ama asin ina asin magdanay kaiba kan saiyang agom.’” Iinaplikar nia an prinsipyong iyan paagi sa pakikipag-olay sana sa saiyang agom manongod sa pag-ataman asin pagtotokdo sa aki, asin dai nia ikinokomparar an saiyang agom sa saiyang ina pag-abot sa trabaho sa harong. “Ngonyan,” an pagpapadagos nia, “kami asin an samong mga magurang may paggalang sa lambang saro. An kada saro samo nakaaaram kun saen dai magugustohan an pakikiaram asin kun saen pasasalamatan an tabang asin kooperasyon.”
Apuwera sa ‘pagdadanay kaiba kan saiyang agom,’ an agom na lalaki kaipuhan na magin tagapag-oltanan kan saiyang ina asin agom. (Genesis 2:24) Kaipuhan na sia matibay maghinanyog asin pabayaan sindang iluwas an nasa saindang puso. (Talinhaga 20:5) An sarong agom na lalaki, na nakanood nang asikasohon an mga situwasyon sa mataktikang paagi, enot inaaram an saboot kan saiyang agom. Dangan, kaatubang an saiyang agom, kinakaolay nia an saiyang ina manongod sa napapalabot na mga isyu. Paagi sa pagsaabaga kan saiyang katongdan bilang parapatoninong, an aking lalaki makatatabang na magkaigwa nin marahay na relasyon sa harong sa pag-oltanan kan duwang babae na saiyang namomotan.
[Ritrato sa pahina 20]
Magkaigwa nin nagdadangog na talinga asin makikomunikar
[Ritrato sa pahina 21]
Pagkamoot, bakong pakamate nin obligasyon, an nagbubunga nin marahay na relasyon