December

Bushe Yehova alikwata amaka ya kubuusha abafwa? Ee alikwata. Ni Lesa “Uwa Maka Yonse.” (Ukus. 1:8) Kanshi alikwata amaka aya kucimfya abalwani bonse, ukubikako fye ne mfwa ine. (1 Kor. 15:26) Na cimbi icilenga twacetekela ukuti Lesa alikwata amaka ya kubuusha abafwa ca kuti takwata icilafi, aleta intanda amashina. (Esa. 40:26) Kanshi alebukisha bonse abafwa. (Yobo 14:13; Luka 20:38) Na kabili alebukisha fyonse pali bena ukubikako fye ne fyo bali, ifyo balemoneka, e lyo ne fyo baletontonkanya. Ukwabula no kutwishika, kuti twacetekela ifyo Yehova atulaya ukuti akabuusha abafwa, pantu twalishiba ukuti alafwaisha ukubuusha abafwa kabili alikwata na maka ya kucita ifi. Natulande na pa mulandu na umbi uo twingacetekelela ukutila Yehova akabuusha abafwa. Uyu mulandu wa kuti alibuushapo abafwa. Mu nshita balelemba Baibolo, alilengele abaume bamo aba cishinka, ukubikako na Yesu ukubuusha abafwa. w23.04 amabu. 9-10 amapara. 7-9

Nga ca kuti tuli abacenjela kabili abafuuka ilyo tulelondolwela abantu ifyo twasuminamo, kuti calenga balafwaya ukukutikisha kabili twatwalilila no kulanshanya. Nomba nga ca kuti ico umo aletwipushisha ni co alefwaya fye ukutupumya nelyo alefwaya tutendeke ukuumana, tatulingile ukutwalilila ukulanshanya nankwe. (Amapi. 26:4) Nomba abantu abengi kuti bakutika. Ukulanda fye icishinka tulanonkelamo nga tuli abafuuka. Mulepepa kuli Yehova nga mulefwaya ukwasuka abamwipusha ifipusho ifyakosa nelyo abalemupumya. Muleibukisha ukuti ukufuuka kuti kwalenga mwalanshanya bwino na bantu abasumine ifipusene ne fyo mwasuminamo kabili kuti kwalenga tamutendeke ukuumana. Na kabili nga muli abafuuka ilyo muleasuka abantu bamo kuti calenga baishiba icine pa Nte sha kwa Yehova kabili baishiba ne cine icaba mu Baibo. Lyonse “muleiteyanya ukwasuka” pa fyo mwasuminamo, kabili “muleba sana no mucinshi.” (1 Pet. 3:15) Kanshi twalilileni ukuba abafuuka! w23.09 ibu. 19 amapara. 18-19

Natulandeko pa nshila 4 umo twingalanga ukuti twalitekanya. Ica kubalilapo, umuntu uwatekanya tafulwa bwangu. Abantu nga bacita ifya kumukalifya, alatekanya kabili tabwesesha ububi pa bubi. Kabili nangu nanaka takalifya abantu. (Ukufu. 34:6) Icalenga bubili, umuntu uwatekanya alalolela. Nga ca kuti ifyo alelolela fyakokola ukucitika, tomfwa ububi nelyo ukukalipa. (Mat. 18:​26, 27) Icalenga butatu, umuntu uwatekanya tangufyanya ukucita fimo ukwabula ukutontonkanyapo. Umuntu uwatekanya nga alebombela pa fintu fimo ifyacindama, tangufyanya ukuficita nelyo ukufipwisha. Lelo alashininkisha ukuti nakwata inshita iikalamba pa kuti atantike ifyo akabomba. Lyena alabomba uyo mulimo ukulingana ne nshita ingapooswapo pa ku-ubomba. Icalenga 4, umuntu uwatekanya alashipikisha amafya ukwabula ukuilishanya. Alatwalilila ukushipikisha amafya kabili alenekela ukuti ifintu fikawama. (Kol. 1:11) Abantu ba kwa Yehova balingile ukulanga ukuti balitekanya muli ifi fyonse twalandapo. w23.08 amabu. 20-21 amapara. 3-6

Umulandu uwacindama uo tulingile ukucingilila umutima wesu wa kuti Yehova alaceceeta umutima. Tatumona nge fyo abantu batumona, lelo alishiba ifyaba mu mitima yesu. Yehova akatutemwa nga ca kuti lyonse tuletontonkanya pa fyo atusambilisha, ifikalenga tukabe no mweo wa muyayaya. (Yoh. 4:14) Nga tulecita ifi, tatwakulacita ifyo abantu aba muli cino calo abatungululwa na Satana bacita, kabili tatwakulabepwa na Satana. (1 Yoh. 5:​18, 19) Nga twapalama kuli Yehova, tukamutemwa sana kabili tukaba na katiina kuli ena. Pa mulandu wa kuti tatufwaya ukukalifya Shifwe, tatwakulatontonkanya na pa fingalenga twabembuka. Ba Marta bankashi abekala ku Croatia abatunkilwe ukucita ubulalelale batile: “Calenkosela ukuleka ukutontonkanya pa kucita ifyabipa. Lelo ukutiina Yehova e kwancingilile.” Bushe ukutiina Lesa kwacingilile shani ba Marta? Batile baletontonkanya pa fyali no kufumamo nga bacita ifyabipa. Na ifwe bene kuti twacita nge fyacitile ba Marta. w23.06 amabu. 20-21 amapara. 3-4

Yesu alishibe ukuti ico Yehova afwaya, kulenga ishina lyakwe lyaba ilya mushilo no kufumya umuseebanya onse pe shina lyakwe. E co Shikulwifwe aebele abasambi bakwe ukulapepa ati: “Shifwe wa mu muulu, ishina lyenu libe ilya mushilo.” (Mat. 6:9) Yesu alishibe ukuti uyu e mulandu uukalamba sana uwakuma bamalaika na bantu. Pali bamalaika na bantu, tapaba uwalengapo ishina lya kwa Yehova lyaba ilya mushilo ukucila ifyo Yesu alengele lyaba ilya mushilo. Lelo ilyo abalwani ba kwa Yesu bamwikete, mulandu nshi bamupeele? Wa kupontela ishina lya kwa Lesa. Ukwabula no kutwishika, Yesu alemona ukuti ukulanda ifyabipa pe shina lya kwa Wishi ilya mushilo lwali e lubembu ulwabipisha pa membu shonse. Alyumfwile ububi sana pantu bali no kumupingula no kumupeela umulandu wa kupontela ishina lya kwa Lesa. Nalimo ici e calengele Yesu ‘ukumfwa sana ububi’ ilyo bali mupepi no kumwipaya.—Luka 22:​41-44. w24.02 ibu. 11 para. 11

Mu lubilo lwesu ulwa ku bumi tufwile ukutemwa sana Yehova na Yesu ukucila ifyo twatemwa balupwa lwesu. (Mat. 10:37) Lelo ici tacipilibula ukuti tufwile ukulekelesha imilimo twakwata mu lupwa. Nomba pa kuti tulelenga Yehova na Yesu ukulasekelela, tufwile ukulabomba imilimo twakwata mu lupwa. (1 Tim. 5:​4, 8) Nga twacita ifi, tukaba ne nsansa. Na kuba, Yehova alishiba ukuti aba mu lupwa kuti baba ne nsansa nga ca kuti abalume na bakashi baletemwana kabili balecindikana, abafyashi baletemwa no kusambilisha abana babo, kabili abana nabo nga baleumfwila abafyashi babo. (Efes. 5:33; 6:​1, 4) Nampo nga muli balume, abakashi, nelyo abana, mufwile ukukonka ifyo Baibo ilanda. Tamufwile fye ukucita ifyo mumona ukuti e fili bwino, e fyo abantu abengi bacita uko mwikala, nelyo ifyo abasambilila bamo balanda. Mulebelenga impapulo shilanda pali Baibo. Muli shi mpapulo mwaliba ifyo twingacita pa kukonka amashinte ya mafunde aya mu Baibo. w23.08 ibu. 28 amapara. 6-7

Umwanakashi Umwina Kristu alingile ukusambilila ukulabomba imilimo. Imilimo imo iyo umwanakashi asambilila ilyo ali umwaice, kuti aisa na mukuibomfya na lintu akula. Ku ca kumwenako kuti mwasambilila ukubelenga no kulemba bwino. Imitundu imo tayabika sana amano ku kusambilisha abanakashi ukubelenga e lyo no kulemba. Na lyo line, ukubelenga no kulemba kwalicindama sana ku Bena Kristu bonse. (1 Tim. 4:13) Kanshi tamufwile ukuleka icili conse calenga mwafilwa ukusambilila ukubelenga e lyo no kulemba bwino. Fisuma nshi fikacitika nga mwaishiba ukubelenga e lyo no kulemba? Ukwishiba ifi kuti kwalenga mwasanga incito ya kubomba. Kuti mwalabenga bwino Icebo ca kwa Lesa kabili kuti mwaishiba ne fya kusambilisha umuntu. Ne cacilapo ukucindama ca kuti mukapalama sana kuli Yehova nga mulebelenga Icebo cakwe kabili muletontonkanya na pa fyo mulebelenga.—1 Tim. 4:15. w23.12 ibu. 20 amapara. 10-11

Mulelomba Yehova ukuti alemupeela amaka ya kukaana amatunko. Apo tatwapwililika, lyonse tulalwisha amatunko ya kucita ifyabipa. Satana alesha apo engapesha ukuti ciletukosela ukucimfya amatunko. Alabomfya ifya kuleseshamo icitendwe ifishawama pa kuti tuletontonkanya pa kucita ifyabipa. Ifi ifya kuleseshamo icitendwe ifishawama kuti fyalenga twalatontonkanya pa fyabipa ifingalenga twacita no lubembu ulukalamba. (Marko 7:​21-23; Yako. 1:​14, 15) Pa kukaana amatunko ya kucita ifyabipa tulakabila Yehova ukutwafwa. Mwi pepo lya cilangililo Yesu alandile no kuti: “Mwitutwala mu kutunkwa, lelo tupokololeni ku mubifi.” (Mat. 6:13) Yehova alafwaisha ukutwafwa, lelo tulingile ukumulomba mwi pepo. Tufwile no kulacita ifyo tulepepelapo. w23.05 amabu. 6-7 amapara. 15-17

Nga ca kuti abaupana balibika amano kuli bucibusa bwabo na Shibo wa ku muulu, balafwaisha ukucita ifyo afwaya. Kabili ukucita ifi kuti kwalenga baishiba ifya kupwisha amafya ayengalenga ukutemwa kwabo kwapwa. Ababa ifibusa fya kwa Yehova balesha na maka ukumupashanya, kabili balafwaya ukuba ne mibele iyo Yehova akwata pamo nga icikuuku, ukutekanya, e lyo no kweleela. (Efes. 4:32–5:1) Cilanguka ku baupana ukukosha ukutemwa kwabo nga ca kuti nabakwata iyi mibele. Bankashi Lena ababa mu cupo pa myaka 25 batile: “Cilanguka ukutemwa no kucindika umuntu nga ni cibusa wa kwa Yehova.” Lekeni tulandeko pa ca kumwenako ca mu Baibo. Ilyo Yehova alesala abali no kuba abafyashi ba kwa Mesia, asalile Yosefe na Maria pa bantu abengi abafumine mu lupwa lwa kwa Davidi. Mulandu nshi asalile Yosefe na Maria? Pantu bonse babili bali fibusa fyakwe, kabili Yehova alishibe ukuti bali no kumutemwa sana ukucila ifyo batemwanene mu cupo cabo. w23.05 ibu. 21 amapara. 3-4

Yesu Intungulushi yesu alipwililika, nomba abo asonta ukulatungulula mu cilonganino cakwe bena tabapwililika. Limo kuti catukosela ukumfwila ifyo batweba ukucita maka maka nga batweba ukucita fimo ifyo tatulefwaya ukucita. Umutumwa Petro nao inshita shimo calimukosele ukumfwila. Ilyo malaika wa kwa Yehova amwebele ukulya inama ishishali ishasanguluka mu Mafunde ya kwa Mose, Petro alikeene. Takeene fye umuku umo lelo akene imiku itatu! (Imil. 10:​9-16) Mulandu nshi akaanine? Alemona kwati ifyo bamwebele ukucita tafyalungeme. Pa nshita imbi Umutumwa Paulo alyumfwilile abena Kristu abakalamba abali mu Yerusalemu ilyo bamwebele ukusenda abaume 4, kabili bamwebele ukuti alingile ukuisangulula mwi tempele ukulingana na mafunde ya kwa Mose pa kuti alange ukuti alekonka Amafunde. Nomba Paulo alishibe ukuti Abena Kristu tabaletungululwa na Mafunde ya kwa Mose. Kabili tapali nangu fimo ifyo alufyenye. Na lyo line, Paulo “asendele balya baume kabili aileisangulwila pamo nabo ukulingana no lutambi.” (Imil. 21:​23, 24, 26) Pa mulandu wa kuti Paulo alikonkele ifyo bamwebele ukucita, calilengele mu cilonganino mwaba umutende.—Rom. 14:​19, 21. w23.10 ibu. 10 amapara. 15-16

Nalimo te kuti mutontonkanyepo no kuti calicindama ukuti abantu abali ifibusa babe na katiina. Na lyo line, abantu ‘abatiina Yehova,’ e bengaba ifibusa fyakwe. Te mulandu ne myaka ubwingi iyo twabombela Yehova, bonse tulingile ukutwalilila ukuba na katiina kuli ena. Bushe calola mwi ukutiina Lesa? Umuntu uutiina Lesa alimutemwa kabili tafwaya ukucita ifingalenga bucibusa bwakwe na Yehova bwapwa. Yesu ‘aletiina Lesa.’ (Heb. 5:7) Alecindika sana Yehova. (Esa. 11:​2, 3) E lyo alitemenwe sana Yehova kabili alemumfwila. (Yoh. 14:​21, 31) Na ifwe bene twalicindika sana Yehova pantu aliba no kutemwa, wa mano, wa mulinganya kabili wa maka. Na kabili twalishiba ukuti Yehova alitutemwa kabili alibika amano na ku fyo tucita nga atusambilisha. Ifyo tucita kuti fyalenga aba no bulanda nangu asekelela.—Amalu. 78:41; Amapi. 27:11. w23.06 ibu. 14 amapara. 1-2; ibu. 15 para. 5

Ilyo Imfumu Usia akwatishe amaka, alilekele ukutasha Yehova pa fisuma ifingi ifyo amucitile. Finshi twingasambililako? Lyonse tufwile ukulaibukisha ukuti Yehova e utupeela imilimo ya kubomba mu cilonganino kabili e utupaala. Tatufwile ukulaitakisha pa fyo twacita mu mulimo wa kwa Lesa, lelo tufwile ukulatasha Yehova. (1 Kor. 4:7) Tufwile ukulaibukisha ukuti tatwapwililika kabili kuti batulungika. Munyinefwe umo uuli ne myaka nalimo 60 alembele ati: “Nalisambilila ukuti nshifwile ukufulwa nga ca kuti aba bwananyina bamona mumo umo nshilecita bwino. Nga banungika pa fyo nalufyanya, ndabombelapo no kutwalilila ukubombela Yehova.” Icishinka ca kuti nga twaumfwila Yehova kabili twaicefya, tukaba ne nsansa nga nshi.—Amapi. 22:4. w23.09 ibu. 10 amapara. 10-11

Abena Kristu ba kubalilapo balekabila ukulashipikisha. Balikwete amafya ayo abantu bonse balekwata. Na kabili balikwete amafya pa mulandu wa kuti bali Bena Kristu. Abengi balebacusha, te kuli ba shimapepo fye abaYuda nelyo abalashi abena Roma lelo na kuli balupwa wabo. (Mat. 10:21) Kabili balingile no kuicingilila ku fya bufi ifyo abasangu balesambilisha mu cilonganino, pa kuti balekanye abantu. (Imil. 20:​29, 30) Na lyo line, balya Bena Kristu ba cine baleshipikisha. (Ukus. 2:3) Baleshipikisha shani? Baletontonkanya sana pa fya kumwenako ifyaba mu Baibo pamo nge fyo Yobo ashipikishe. (Yako. 5:​10, 11) Balepepa kuli Lesa ukuti abakoshe. (Imil. 4:​29-31) Kabili lyonse baleibukisha ukuti Yehova ali no kubapaala nga batwalilila ukushipikisha. (Imil. 5:41) Na ifwe kuti twashipikisha nga ca kuti lyonse tuletontonkanya pa fya kumwenako ifyaba mu Baibo, e lyo na mu mpapulo shesu, ifyalanda pa bantu abaleshipikisha. w23.07 ibu. 3 amapara. 5-6

Yehova na Yesu tabakaleke ukututemwa. Ilyo umutumwa Petro akeene Yesu, alingile ukusalapo nampo nga ali no kutwalilila ukuba umusambi wakwe nelyo iyo. Yesu alipepele kuli Yehova ukuti Petro ekanenuka. Yesu alyebele Petro ukuti alimupepeleko kabili alicetekele ukuti akakosha aba bwananyina. (Luka 22:​31, 32) Ukwabula no kutwishika, Petro nga atontonkanya pa mashiwi Yesu amwebele yalemukoselesha sana! Nga ca kuti natufuupulwa, Yehova kuti abomfya bakacema abatusakamana ukutukoselesha pa kuti tutwalilile aba cishinka kuli ena. (Efes. 4:​8, 11) Nga filya fine Yehova alepeela Petro na batumwa bambi ifyo balekabila, na ifwe bene akulatupeela ifyo tulekabila nga twabika Ubufumu intanshi. w23.09 amabu. 24-25 amapara. 14-15

Yehova alamona ifyo tuipeelesha ukwafwa bambi kabili amona ukuti e o tulekongwesha pantu e ukatulambula. Nga ca kuti akale mwali ababomfi batumikila nelyo baeluda, Yehova alebukisha imilimo mwabombele no kutemwa ukwalelenga ukuti mulebomba iyi milimo. (1 Kor. 15:58) Na kabili alamona ukutemwa uko mwakwata na pali ino nshita. Yehova afwaya ukuti bonse tulemutemwa sana no kutemwa aba bwananyina. Kuti twatemwa sana aba bwananyina nga tulebelenga Icebo cakwe, tuletontonkanya pa fyo tulebelenga e lyo no kulalanda nankwe lyonse mwi pepo. Kuti twatemwa sana bamunyinefwe na bankashi nga tulebapeelako ifyo balekabila. Nga tuletemwa abantu, tukapalama sana kuli Yehova e lyo na kuli bamunyinefwe na bankashi. Kabili tukaba ifibusa fya kwa Yehova e lyo na ba bwananyina umuyayaya! w23.07 ibu. 10 para. 11; ibu. 11 para. 13; ibu. 13 para. 18

Umwina Kristu umwine alingile ukusalapo ifyo engondapwa nga alwala. Amafunde fye ayanono mu Baibo, e yalanda mu kulungatika ifyo Umwina Kristu engasalapo ifya kundapwa, pamo nga mafunde ayalanda pa kutaluka ku mulopa na ku kupupa imipashi. (Imil. 15:20; Gal. 5:​19, 20) Lelo ifyashala umuntu umwine alingile ukuisalilapo ifya kucita. Te mulandu ne fyo twaishiba pa nshila imo iya kundapilwamo, tulingile ukucindika ifyo aba bwananyina bambi basalapo pa kundapwa. Kanshi tufwile ukulaibukisha ifi fintu 4: (1) Bufumu bwa kwa Lesa fye e bukapwisha amalwele yonse. (Esa. 33:24) (2) Umwina Kristu onse afwile ‘ukushininkisha bwino’ icingamuwamina ilyo balemundapa. (Rom. 14:5.) (3) Tatulingile ukupingula bambi nelyo ukucita fimbi ifingabapunwisha. (Rom. 14:13) (4) Abena Kristu balalanga ukutemwa kabili tabalenga ubuntungwa bakwata bwalenga mu cilonganino mwafilwa ukuba umutende.—Rom. 14:​15, 19, 20. w23.07 ibu. 24 para. 15

Bushe mwalitemwa sana Yehova? Ukwabula no kutwishika mwalimutemwa sana! Ukutula na kale, abantu abengi sana nabo balitemwa Yehova. (Amalu. 104:​33, 34) Abantu abengi bali-ipeelesha pa kuti balepepa Yehova. Ifi fine e fyo na bena Israele ba ku kale abo baleita ukuti abaNasiri baleipeelesha. Ili ishiwi lilondolola abena Israele bamo abali abacincila abaleipusulako fimo pa kuti balebombela Yehova mu nshila yaibela. Amafunde ya kwa Mose yalesuminisha umwaume nelyo umwanakashi ukulapa umulapo kuli Yehova uwa kusalapo ukuba umuNasiri pa nshita imo. (Impe. 6:​1, 2) Uyu mulapo walepilibula ukuti umwina Israele ali no kulakonka amafunde yamo ayo abena Israele banankwe bashalekonka. Nomba mulandu nshi umwina Israele alefwaila ukulapa umulapo wa kuba umuNasiri? Ico umwina Israele alesalilapo ukulapa uyu umulapo nalimo ni co alitemenwe sana Yehova, kabili alefwaya ukumutasha pa fyo amupaalile.—Amala. 6:5; 16:17. w24.02 ibu. 14 amapara. 1-2

Mu Baibo ishiwi lya ciHebere ilyo bapilibula ukuti “icishinka,” nelyo ukutemwa ukushipwa, lilosha ku fyo Lesa atemwa ababomfi bakwe. Baibo na kabili ilalanda pa cishinka ico ababomfi ba kwa Lesa balanga ku ba bwananyina. (2 Sam. 9:​6, 7) Palapita inshita pa kuti tube aba cishinka. Natumone ifyo kasesema Daniele aishilebelako uwa cishinka. Kwaleba ifyalecitika umo Daniele alekabila ukulanga nampo alekabila ukutwalilila ukuba uwa cishinka kuli Yehova nelyo iyo. Nomba kwali cimo ica-afya icacitike ninshi alicila imyaka 90. Abalashi ba mfumu Dariusi balipatile sana Daniele kabili tabacindike na Lesa alepepa. Bapangene ukuti balingile ukwipaya Daniele. Balifumishe icipoope icali no kulenga Daniele alange nampo nga ali no kutwalilila ukuba uwa cishinka kuli Yehova nelyo iyo. Ifyo fye Daniele ali no kucita pa kuba uwa cishinka ku mfumu, kuleka fye ukupepa kuli Yehova pa nshiku 30. Daniele tacitile ifyo balefwaya.—Dan. 6:​12-15, 20-22. w23.08 ibu. 5 amapara. 10-12

Yehova afwaya tuleshipikisha ilyo tulelanga bamunyinefwe na bankashi ukuti twalibatemwa. Nga ca kuti uwa bwananyina atucita fimo ifyo tulemona ukuti te fyo Umwina Kristu afwile ukutucita, tulecetekela ukuti taciminina fye pa kutukalifya. Na o wine acilafwaya ukucita ifyo Lesa amona ukuti fyalilungama. (Amapi. 12:18) Lesa alitemwa ababomfi bakwe aba cishinka nangu ca kuti balalufyanya. Nangu ca kuti tulalufyanya, alatwalilila ukuba cibusa wesu, kabili tatwalilila ukutufulilwa. (Amalu. 103:9) Calicindama sana ukuti na ifwe tulepashanya Shifwe uwelela! (Efes. 4:32–5:1) Tuleibukisha no kuti ilyo impela ileya ilepalama, tulingile ukutwalilila ukuba ifibusa sana na bamunyinefwe na bankashi. Kuti twaenekela ukuti abalwani besu bakalatucusha sana. Kuti batubika na mu fifungo pa mulandu ne fyo twasuminamo. Ifi nga fyacitika, e lyo tukalakabila sana bamunyinefwe na bankashi.—Amapi. 17:17. w24.03 amabu. 15-16 amapara. 6-7

Mu Baibo mwaliba amalyashi ayengi ayalanda pa baice abali sana ifibusa na Yehova, abo Yehova alepaala kabili abali sana ne nsansa. Pali abo, paliba na Davidi. Ilyo ali fye umwaice, ali cibusa wa kwa Yehova kabili pa numa aishileba imfumu ya cishinka. (1 Isha. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Nga mulebelenga ilyashi lya kwa Davidi, mukatwalilila ukubombela Yehova ne cishinka. Nelyo kuti mwabelenga pa lyashi ililanda pali Marko nelyo Timote. Ilyo mukalabelenga pali aya malyashi mukamona ukuti batendeke ukubombela Yehova ninshi bacili fye abaice, balitwalilile ukumubombela ne cishinka, kabili Yehova alebapaala ne fintu fyalebawamina. Ifyo mucita pali ino nshita e filanga nampo nga mukaba ne nsansa ku ntanshi nelyo iyo. Nga mulecetekela Yehova kabili tamuleshintilila pa mano yenu, Yehova akulamutungulula. Kuti mwaba sana ne nsansa. Muleibukisha ukuti Yehova alatasha sana pa fyo mumubombela. Tapali ifisuma ifyo mwingacita ukucila ukubombela Shifwe wa ku muulu uwatutemwa, Yehova! w23.09 ibu. 13 amapara. 18-19

Umutumwa Paulo alishibe ukuti Abena Kristu banankwe tabali abapwililika. Ku ca kumwenako, ilyo aba bwananyina bamo abali mu cilonganino ca mu Yerusalemu bamumwene, baletwishika nampo nga ali musambi wa kwa Yesu. (Imil. 9:26) Pa numa, aba bwananyina bamo batampile ukulanda ifyabipa pali ena pa kuti balenge bambi bemucetekela. (2 Kor. 10:10) Paulo alimweneko ilyo eluda acitile fimo ifyali no kupunwisha aba bwananyina. (Gal. 2:​11, 12) Kabili Marko uwali cibusa wa kwa Paulo alicitile ifyamukalifye sana. (Imil. 15:​37, 38) Paulo alafwaya, nga alilekele ukulanda na ba bwananyina pa mulandu ne fyo bamucitile. Lelo alitwalilile ukutemwa aba bwananyina kabili alitwalilile ukubombela Yehova. Cinshi calengele Paulo atwalilile ukushipikisha? Paulo alitemenwe aba bwananyina. Ifyo Paulo atemenwe aba bwananyina fyalengele elabika amano ku fyo balelufyanya, lelo alebika amano ku mibele yabo iisuma. Filya Paulo atemenwe aba bwananyina fyalengele no kuti alecita ifyo balandilepo mwi lembo lya bushiku bwa lelo. w24.03 ibu. 15 amapara. 4-5

Mu Baibo mwaliba amalyashi ayengi ayalanda pa mulandu cacindamina ukuba abafuuka. Ku ca kumwenako, natulandeko pali Isaki. Ilyo aikele mu Gerari mu ncende ya baPelishiti, abena mupalamano bakwe balishiikile ifishima ifyo wishi aimbile. Mu nshita ya kulwa nabo, Isaki alikuukile pamo no lupwa lwakwe no kuyaimba ifishima fimbi. (Ukute. 26:​12-18) Nomba abaPelishiti batile ne fi fine ifishima aimbile fyali mu ncende yabo. Te mulandu ne fyo bacitile, Isaki ali uwa mutende. (Ukute. 26:​19-25) Cinshi calengele atwalilile ukuba uwafuuka na lintu abantu balemukalifya? Ukwabula no kutwishika alepashanya abafyashi bakwe, alepashanya ifyo Abrahamu wishi ali uwa mutende, kabili alepashanya ifyo Sara ‘aleikala tondolo kabili uwafuuka.’—1 Pet. 3:​4-6; Ukute. 21:​22-34. w23.09 ibu. 15 para. 4

Yehova alitumine Umwana ibeli lyakwe pano isonde ku kusambilisha abantu pa Bufumu bwakwe no kutulubula ku lubembu ne mfwa. Lyena Yesu balimubushishe no kubwelelamo ku muulu uko aileba Imfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa. Cimo icikalamba ico Baibo ilandapo ca kuti ishina lya kwa Lesa likaba ilya mushilo ilyo akafikilisha fyonse ifyo alaya ukucita pano isonde ukubomfya Ubufumu ubo Umwana wakwe akalateka. Tapali uwinga-alula ifyo Yehova afwaya ukucita. Alitulaya ukuti fyonse fikacitika fye filya fine afwaya. (Esa. 46:​10, futunoti; Heb. 6:​17, 18) Mu kuya kwa nshita, isonde likaba paradaise, kabili abana ba kwa Adamu na Efa aba cishinka bakaba no “mweo wa muyayaya” kabili bakapwililika. (Amalu. 22:26) Nomba kwaliba na fimbi ifingi ifyo Yehova akafikilisha. Ico afwaisha kulenga ifibumbwa fyakwe ifya ku muulu e lyo ne fya pe sonde ukwikatana. Na bakaba aba mweo pali ilya nshita bakasumina ukuti Lesa e walinga ukuteka. (Efes. 1:​8-11) Ukwabula no kutwishika natutemwa sana ifi Yehova alefikilisha ifisuma ifyo alaya. w23.10 ibu. 20 amapara. 7-8

Ilyo aba Yuda abafumine mu Babiloni bafikile mu Yerusalemu, calebakosela ukufwaya ifyo ulupwa lwabo lwalekabila, mu buteko bwa bena Persia mwali ifimfulunganya, kabili inko ishali mupepi shalebalwisha. Kanshi bamo calebakosela ukubika amano ku mulimo wa kukuula cipya cipya itempele lya kwa Yehova. E ico Yehova alyebele bakasesema babili Hagai na Sekaria ukuya koselesha abaYuda. Ifyo aba bakasesema babili bakoseleshe abaYuda fyalibafwile. (Hag. 1:1; Seka. 1:1) Ilyo papitile imyaka nalimo 50 ukutula apo abaYuda babwelele ku Yerusalemu, balekabila ukubakoselesha na kabili. Ezra uwalekopolola amafunde, alile ku Yerusalemu ukufuma ku Babiloni pa kuti akoseleshe abantu ukulabika amano mu kupepa Yehova. (Esra 7:​1, 6. ) Nga filya fine ifyo Yehova aebele Hagai na Sekaria fyakoseleshe abaYuda ilyo balebacusha, na ifwe kuti fyalenga twatwalilila ukucetekela Yehova te mulandu na mafya twingakwata.—Amapi. 22:19. w23.11 amabu. 14-15 amapara. 2-3

Kuti twalanga shani ukuti twalitemwa aba bwananyina? Cimo ico twingacita, kulabasansamusha. Kuti twalasansamusha aba bwananyina nga ca kuti tulebomfwila uluse. (1 Tes. 4:18) Finshi twingacita pa kuti tutwalilile ukulatemwa sana aba bwananyina? Kuti twacita ifi nga tule-esha apo twingapesha ukubeleela nga balufyanya. Nomba mulandu nshi cicindamine ukulatemwana sana muno nshiku? Moneni umulandu cicindamine uo Petro alandilepo. Atile: “impela ya fintu fyonse naipalama. E ico, . . . muletemwana nga nshi.” (1 Pet. 4:​7, 8) Finshi tuleenekela ukulacitika ifi impela ipaleme? Ilyo Yesu alelanda na basambi bwakwe abebele ukuti: “Abantu ba mu nko shonse bakamupata pa mulandu we shina lyandi.” (Mat. 24:9) Pa kuti tuleshipikisha nangu ca kuti abantu balitupata, tulingile ukuba abaikatana. Nga twatwalilila ukutemwana, Satana takatulekanye pa mulandu wa kuti, twalitemwana.—Fil. 2:​1, 2. w23.11 ibu. 13 amapara. 18-19

Icine icaba mu Cebo ca kwa Lesa calikwata sana amaka. Nga twasambilisha abantu pali Yehova na pa fyo aba, ififumamo filawama sana. Panono panono aba bantu baleshiba ukuti ifyo Satana alanda fya bufi, kabili baleshiba imibele iisuma iya kwa Shifwe nge fyo twamwishiba. Cilabapesha amano nga baishiba ukuti Lesa alikwata amaka ayengi. (Esa. 40:26) Balamucetekela sana nga baishiba ifyo aba no mulinganya. (Amala. 32:4) Balasambilila ifingi pali ena pantu alikwatisha amano. (Esa. 55:9; Rom. 11:33) Kabili balasansamuka nga baishiba ukuti Lesa kutemwa. (1 Yoh. 4:8) Ilyo bucibusa bwabo na Yehova bwile bulekoselako, isubilo lyabo ilya kuti bakekala umuyayaya nga bana ba kwa Lesa lilakoselako. Ala lishuko nga nshi ilyo twakwata ilya kwafwa abantu pa kuti baba ifibusa fya kwa Shibo Yehova! Nga tulecita ifi, Yehova atumona ukuti ‘tubombela pamo nankwe.’—1 Kor. 3:5. w24.02 ibu. 12 para. 15

Nga ca kuti mulasambilila Baibo nelyo mwikala na bafyashi Inte sha kwa Yehova, bushe mulatontonkanya pa kubatishiwa? Nga mulatontonkanyapo ninshi mulatontonkanya pa cintu icisuma! Ilyo mushilabatishiwa, mufwile ukuipeela kuli Yehova. Finshi mufwile ukucita pa kuipeela kuli Yehova? Mufwile ukupepa no kumulaya ukuti e o mwakulapepa fye eka, no kuti ifyo afwaya e fyo mukacindamika sana. Nga mwacita ifi ninshi mwalaya Yehova ukuti mukatwalilila ukumutemwa “no mutima wenu onse, no mweo wenu onse, no kutontonkanya kwenu konse, na maka yenu yonse.” (Marko 12:30) Pa kuipeela kuli Yehova mufwile ukuba fye mweka. Lelo ukubatishiwa kwena ni pa cintubwingi, kabili cilenga abalipo baishiba ukuti mwali-ipeela. Ukuipeela kuli Yehova mulapo uwacindama sana. Ico mufwile ukubikako sana amano, kusunga uyu mulapo kabili Yehova na o amwenekela ukulasunga uyu mulapo.—Luk. Mil. 5:4. w24.03 ibu. 2 para. 2; ibu. 3 para. 5

Mu fyupo fyonse mulaba amafya. Baibo yalilanda ukwabula ukupita na mu mbali ukuti abaupana bakalakwata “amafya mu bumi” bwabo. (1 Kor. 7:28) Mulandu nshi Baibo ilandila ifi? Ni co umulume no mukashi bonse tabapwililika, kabili tabakwata imibele imo ine, ne fintu ifyo batemwa ne fyo bapata na fyo fine fyalipusana. Umulume no mukashi nalimo kuti balakonka intambi ishapusana nelyo kuti bakwata inkulilo ishapusana. Mu kupita kwa nshita, kuti batendeka ukumona imibele imo iyo abena mwabo bakwata iyo bashalemona ilyo bashilaupana. Ifya musango uyu kuti fyalenga abaupana balapusana. Mu cifulo ca kuti basumine ukuti kwali ifyo bonse babili bacitile ifyalengele bakwate ubwafya, kabili balingile ukubombela pamo pa kuti bapwishe ubo bwafya, balapeelana imilandu. Nalimo kuti batampa ukutontonkanya ukuti bafwile ukupaatukana nelyo ukulekana pa kuti ubwafya bupwe. Bushe nga bapaatukana nelyo balekana e lyo ubwafya bwingapwa? Awe nakalya. Yehova aeba abaupana ukuti bafwile ukulamona icupo ukuti ca mushilo nangu ca kuti umo pali bena alyafya ukwikala nankwe. w24.03 ibu. 16 para. 8; ibu. 17 para. 11

Na lintu mwaipeele no kubatishiwa, mwatwalilila no kusambilila no kuba abakalamba mu fya kwa Lesa, isubilo lyenu ilya kwisaikala umuyaya muli paradaise pe sonde lyalitwalilila ukukulilako. (Heb. 5:13–6:1) Kanshi ifyaba pa Abena Roma 5:​2-4, nalimo na imwe fyalimucitikilapo. Mwalikwete amafya ayalekanalekana, lelo mwalitwalilila ukushipikisha kabili mwalefwaya ukulalenga Yehova ukulasekelela. Apo mwalishiba ukuti Lesa alimutemwa kabili mulalenga alesekelela, mwalishininkisha ukuti ifyo amulaya fikacitika. Isubilo lyenu lyalikoselako ukucila ifyo lyali. Pali ino nshita mumona ukuti ili isubilo lya cine cine. Lilalenga muletontonkanya sana pa fyo musalapo ukucita. Ili isubilo lilalenga mwayaluka mu bumi bwenu, mu fyo musunga balupwa lwenu,mu fyo musalapo ukucita e lyo na mu fyo mubomfya inshita yenu. Umutumwa Paulo alilembele pa cintu cimo icacindama pe subilo tukwata nga tulelenga Yehova ukulasekelela. Alitulaya ukuti ifyo tusubila fikafikilishiwa.—Rom. 15:13. w23.12 amabu. 12-13 amapara. 16-19

Ilyo tuli na mafya ifyo tumfwa, ifyo tutontonkanya e lyo ne fyo tucita, filapusana sana ne fyo twaba ilyo tushikwete amafya. Nga filya fine ubwato busensenunwa na mabimbi ayakalamba, e fyo tumfwa nga tuli na mafya. Bushe Yehova atwafwa shani nga twatendeka ukumfwa ifi? Alitulaya ukuti akatwikasha. Pa mumana nga pali amabimbi ayakalamba ubwato bulasunkana sana. Ubwato nga bwacilamo ukusunkana kulaba fimo ififuma mu mbali ifilenga bwilasunkana sana. Ne ci cilenga abaninine muli ubo bwato ukucingililwa. Nomba ifilenga ubwato ukukaanasunkana filabomba bwino ubwato nga bwatwalilila ukwenda. Ifi fine e fyo na Yehova akacita kuli ifwe nga twatwalilila ukumubombela ne cishinka ilyo tuli na amafya. w24.01 ibu. 22 amapara. 7-8

Nga mwaumfwa sana umwenso, muleyipusha amuti: ‘Finshi Yehova acitapo?’ Muletontonkanya sana pa fyo abumba. Ku ca kumwenako, nga ‘tulelolekesha’ ifyo Yehova asakamana ifyuni na maluba, ifyo ashabumba mu cipasho cakwe, kabili ifishimupepa, tulacetekela sana ukuti akulatusakamana. (Mat. 6:​25-32) Tontonkanyeni na pa fyo Yehova acitiile ababomfi bakwe. Nalimo mwalisambililapo pa mubomfi wa mu Baibo uwali sana ne citetekelo, nelyo mwalibelengapo pa mubomfi wa kwa Yehova uwa muno nshiku uwali sana ne citetekelo. Na kabili muletontonkanya pa fyo Yehova amusakamana. Bushe alengele shani mwasambilila icine? (Yoh. 6:44) Bushe ayasukapo shani amapepo yenu? (1 Yoh. 5:14) Bushe munonkelamo shani mwi lambo lya Mwana wakwe?—Efes. 1:7; Heb. 4:​14-16. w24.01 ibu. 4 para. 6; ibu. 7 para. 17