Ukulongana Kukalamba

Utushita twa kulongana kukalamba muli Israele twasanshishemo imitebeto ya butotelo, ukulongana kwa mikupe. (2 Imilandu 34:29, 30; Yoele 2:15), nelyo ifya kucitika fikalamba ifyacindama ifya luko; intumi inshita shimo shimo batuminwe ku kubilisha. (1 Samwele 10:17-19; 2 Imilandu 30:6, 13) Isabata lya cila mulungu, ubushiku bwa “kutusha, ukulaalikwa kwa mushilo” (Ubwina Lebi 23:3), bwali ni nshita ya kulanguluka Icebo ca kwa Lesa, nga fintu cali mu masunagoge ya pa numa uko ‘Mose balemubilisha pe sabata lyonse.’ (Imilimo 15:21) Kwaliko na kabili ukubaka kwa mweshi upya (Impendwa 28:11-15), ubushiku bwa kulisha intandala (Impendwa 29:1-6), Ubushiku bwa Kukonsolwela ubwa cila mwaka (Ubwina Lebi 16), Ukucilila (ukwibukisha ukulubulwa kwa kwa Israele ukufuma mu Egupti; Ukufuma 12:14), kabili, pa numa, Umutebeto wa Purimu (ukwibukisha ukulubulwa kwa baYuda ukufuma ku kulofiwa kwaletiinya mu Buteko bwa ciPersia; Estere 9:20-24) pamo pene no Mutebeto wa Kusangulula (mu kwibukisha kwa kupeela cipya cipya ukwe tempele pa Chislev 25, 165 B.C.E.; Yohane 10:22, 23). Mu kulundapo, kwaliko “imitebeto ya fipande fya mwaka iya kwa Yehova”: Umutebeto wa Fishatutumuka, Umutebeto wa Milungu (pa numa uwaitilwe Pentekoste), no Mutebeto wa Nsakwe (Ubwina Lebi 23), ukulosha kuli iyi mitebeto Lesa abilishe ukuti: “Imiku itatu mu mwaka umwaume obe onse akalemoneka ku cinso ca kwa Shikulu Yehova.” (Ukufuma 23:14-17) Ukwishiba umutengo wasumbuka uwa ku mupashi uwa iyi mitebeto, abaume abengi bamwene kuli cene ukuti ulupwa lonse nalusangwako. (Luka 2:41-45) Na kabili, Mose mu maka alondolwele ukuti imyaka iili yonse cinelubali, mu kati ka nshita ya Mutebeto wa Nsakwe, abaume, abanakashi, abana, na balebeshi abaleikala muli Israele balingile ukulongana mu cifulo cimo ico Yehova asalile “ku kuleka bomfwe kabili ku kuleka basambilile no kutiina Yehova Lesa wenu no kwangwo kucite fyebo fyonse fya malango aya.” (Amalango 31:10-12) E ico, ukupayanya kwalicitilwe ku bena Israele ku kulongana libili libili nga nshi ku kulanguluka Icebo ca kwa Yehova ne mifwaile.

Ukukonka pa kupwishishiwa kwe tempele, Solomone alongenye ukulongana kukalamba mu Yerusalemu mu kulundana no kupeela kwa cilya cikuulwa cawamisha ica butotelo. Uko kulongana kwapwile inshiku ishingi, kabili lintu abantu babwelele ku myabo bali “ne nsansa kabili ne mitima iyasekela pa busuma ubo Yehova acitile kuli Davidi, na kuli Solomone, na ku bena Israele abantu bakwe.”—2 Imilandu 5:1−7:10.

Amabumba yalongene pe tempele mu kati ka mitebeto ya cila mwaka bakumenye ukusekelela kukalamba no kumwenamo kwa ku mupashi, nga fintu cali pa kusefya kwa Kucilila mu nshita ya Mfumu Hisekia, lintu “kwali ukusekelela kukalamba mu Yerusalemu.” (2 Imilandu 30:26) Mu kasuba ka kwa Nehemia ukulongana kwalicitilwe uko ukwashininwe ukuba kashita ka “nsansa shikalamba nga nshi.” (Nehemia 8:17) Ku bantu abalongene mu Yerusalemu, Esra abelengele ukufuma mwi buku lya Malango ilya kwa Mose, ukucite fyo pa ntanshi ya “onse uwacenjela ku kuumfwa,” kabili bali abasakamanishisha. (Nehemia 8:2, 3) Pamo nge ca kufumamo ku makambisho lilya ayapeelwe na Esra na bambi abena Lebi, bonse abantu balisekelele, “pantu bailwike ifyo bashimikilwe.” (Nehemia 8:12) Pa numa basefeshe Umutebeto wa Nsakwe, kabili pa bushiku bwalenga cinekonsekonse kwali “ukulongana kwa mikupe, [ukulingana ne funde, NW].”—Nehemia 8:18; Ubwina Lebi 23:33-36.