Ukumfwikishe Lyashi
Musango Wa Kale?
Ukulingana na shibutotelo wa Anglican mu Adelaide, Australia, ukusoka kwa kulwisha ukubimbula kwa lupikwe lwa ku mubili wa cifyalilwa uko kwingatungulula ku bulalelale no bucende fyaba musango wa kale kabili fyafuma ku ntulo ishili ya Bwina Kristu. Mu kufwailisha kwakwe ukwa nomba line pa lwa kwampana kwa bwamba, alondololo kuti abantu babili abakobekelana tabalebembuka iyo nga ca kuti bakwete ukulalana kwa bwamba pa ntanshi ya cupo. Ukufwailisha na kabili kulandikisha ukuti abalalana aba bwamba bumo bwine kuti pambi bapokelelwa mu milandu imo. Ukulingana na Brisbane Courier Mail, kabilo wa Uniting Church mu Australia “asuminishe mu kuba ne fishinte fya kutendekelako ifya lipoti.”
Baibolo, nangu cibe fyo, ilondolola mu kulengama ukuti caba kufwaya kwa kwa Lesa kuli bonse ‘ukutaluka ku bulalelale” no kuti “nangu ba bulalelale, nangu abapepo tulubi, nangu bacende, nangu ababembuka na ʼbaume banabo . . . tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.’ (1 Abena Tesalonika 4:3, 4; 1 Abena Korinti 6:9, 10) Mu kushininkisha, abo abapokelela Baibolo nge Cebo capuutwamo ica kwa Lesa baleshiba ukuti imimwene ya ciko pa lwa bwamba ifuma kuli Kabumba wakwatisha amano. Ica kufumamo pali abo abekatilila ku fipimo fya Baibolo cishininkisha ukuti ifi ifiitwa ifya kutungulula imibele isuma ifya musango wa kale ficili filasangwilako ku kushikatala kwa ndupwa no kupayanya ica kubaka ku fibala fya nkuntu ifyashika na malwele yapishiwa ayo ayesa ukufuma ku myendele ya bucisenene.
Ukucilikila Kwawamisha
Ukubomfya bubi bubi ukwa miti ikola kwatwalilila ukuba ni mpika yabipisha. E co lyene, ni nshila nshi iyawamisha ku kucingilila imisepela ukufuma ku kubomfya bubi bubi ukwa miti ikola? Mu kwipusha kwasabankanishiwa mu nyunshipepala ya ku Brazil O Estado de S.Paulo, profesa wa ku France kabili uwaishibisha amalwele ya kuli bongobongo Claude Olievenstein akomaile pa kukabila kwa fya kutungulula no kwafwilisha kwabamo kutemwa. Asosele ukuti: “Lintu abantu balanda pa lwa miti ikola ilelo, ulubali lwa bakapokola, imicitile ye funde lya cilye, ne sukulu filakomailwapo. Nangu cibe fyo, ukukabila kukalamba ni uko ukwa kucilikila [ukubomfya kwa miti ikola] ukwa lupwa. . . . Abana abengi tabaishiba fintu ubulashi bwa buwishi bwaba. Wishi tabapo; mu kumoneka alileka ukubomba.”
Ukulondolola umulandu ukucilikila kwa kubomfya bubi bubi imiti ikola kwabela ukwakatama pa cipimo ca lupwa, Dr. Olievenstein alundilepo ukuti: “Twikala muli sosaite wa cibwesha umo abantu bayumfwa aba nsoni ku mibele isuma. Lintu, pa mulandu wa miti ikola, abana besu batendeka ukulangisha imisango imo, ni pa mulandu wa kuti tatulenga na kabili imibele isuma ukwishibikwa. Sosaite wesu asangwike uwakosa, uwa buumununu, uwa fya maindasitri. Abantu batontonkanya fye pa lwa kulwila ukwikala.”
Ukulingana na magazini ya Superinteressante, ukufwailisha kwa U.S. kushininkisha ubucindami bwa bulashi bwa bafyashi. Magazini ilondolola ukuti: “Aba myaka ya kwaluka bakwata imibombele yawamisha mu mashindano ya ku sukulu kabili abacila ukushikatala mu nkuntu bafuma ku ndupwa umo abafyashi babeleshe ubulashi ku kupampamina amafunde yalengama aya myendele no kupayanya ubuntungwa mu kati na nkati ka mwa kupelela. Mu kupalako, ubwingi bwa ba myaka ya kwaluka abakunkuma ku miti ikola ne fya kunwa fikola bwaba ubwa pa nshi mu ndupwa sha musango yo.”
Mu kuba no mulandu usuma, Baibolo ikonkomesha abafyashi ukuti: “Salapulo mwana obe, akakulengo kutusha; akalengo mutima obe ukucankwa.” (Amapinda 29:17) Ee, ukulungika kwashimpwa pali Baibolo kuti kwayaafwa abafyashi ku kucilikila ukubomfya bubi bubi ukwa miti no kuwamya imibele ya bumi bwa lupwa lonse.