Ukubomba Muli Bucishinka Pamo na Yehova

“Mwe Lesa, mwansambilisha ukufuma ku bwaice; kabili ukufika kuli nomba nalongole fipesha amano fyenu.”—ILUMBO 71:17.

1. Mulandu nshi twingasosela ukuti umulimo ca bupe ukufuma kuli Yehova?

UMULIMO ni cimo ica fya bupe fya kwa Lesa ku muntu. Ku bafyashi besu aba kubalilapo, Adamu na Efa, Yehova atile: “Kumaneni pe sonde no kupanasha.” Lulya lwali lubali lwa mulimo ulwa kusonsomba lelo lumo ulwali mu kati na nkati ka maka yabo. Ukubombesha kwa ku mubili no kwa ku muntontonkanya ukwalefwaikwa kwali no kwingilishako ubuseko bwabo ubwa mikalile, ukucila pa cili conse icabeleshiwe ne nama ishayakene umushi wabo uwa pe sonde.—Ukutendeka 1:28.

2, 3. (a) Cinshi umulimo wasanguka ku bengi ilelo, kabili mulandu nshi? (b) Lishuko nshi ilya mu nshita ku kubomba umulimo waibela tulekabila ukulangulukapo?

² Nelyo fye ni mu mibele yesu iishapwililika, “ukucucutika” ukufumamo “icisuma” e “ca bupe ca kwa Lesa,” nga fintu umuntu wa mano Solomone alembele. (Lukala Milandu 3:13) Umuntu acili alakabila ukwisusha ukulingulula kwakwe ukwa muntontonkanya no mubili. Ukukanakwato mulimo cili ca kulengo kupopomenwa. Nalyo line, te mulimo onse uwabo usuma nelyo uwalinga ukubomba. Ku bengi, umulimo ca kunasha, ukucitwa fye pa kusange mikalile.

³ Kuliko, nangu cibe fyo, umulimo wa kulambula mu cine cine umo bonse balaalikwa ukwakanamo. Lelo kwalibako bakakaanya abengi ne mpika ifya kucimfya kuli abo abakanamo. Mulandu nshi cili cacindama ukuti tube abafikapo kuli uyu mulimo? Tucita shani fyo? Pa ntanshi ya kwasuka ifi fipusho, natulanguluke ntanshi:

Ni Nani Tulebombela?

4. Musango nshi uwa mulimo waletele ubuseko no kwikushiwa kuli Yesu?

⁴ Yesu Kristu atile: “Ica kulya candi kucito kufwaya kwa wantumine, no kupwisho mulimo wakwe.” (Yohane 4:34) Ukubombela Yehova muli bucishinka kwaletele Yesu ubuseko ubwingi no kwikushiwa. Kwamupeele imifwaile mu bumi, kabili ku mpela ya butumikishi bwakwe ubwa myaka itatu na citika, aali na maka ya kusosa mu cishinka kuli Wishi wa ku mulu ukuti: “Ine namucindamika pano nse, napwisho mulimo uo mwampeele ukuti ncite.” (Yohane 17:4) Pamo fye nga fintu ica kulya ca ku mubili calibe ca kukosha, e fyaba no mulimo wa cipimo ca ku mupashi. Yesu aebekeshe ici pa kashita kambi lintu akonkomeshe ukuti: “Mwibombela ca kulya iconaika, kano iciikalilila ku mweo wa muyayaya.” (Yohane 6:27) Mu kucilana, umulimo uushili wa kusandulula lwa ku mupashi utungulula ku kufulunganishiwa ne mfwa.

5. Ni bani bakeenye umulimo usuma untu Yesu acitile, kabili mulandu nshi?

⁵ “Tata acili alebomba, na ine ndebomba.” Yesu alungatike uku kulandapo ku baYuda abalemulengulula pa mulandu wa kuti pa bushiku bwe Sabata aundepe umwaume uwalwele pa myaka 38. (Yohane 5:5-17) Nangu cingati Yesu alebomba umulimo wa kwa Yehova, bakakaanya ba butotelo bakeene ukusumina ico cishinka kabili bacitile apapelele amaka yabo ukulesha wene. Mulandu nshi? Pantu bafumine kuli shibo, Satana Ciwa, umo uyo uwakaanya lyonse umulimo wa kwa Yehova. (Yohane 8:44) Apantu Satana kuti “aifungushanya ku kuba malaika wa lubuuto,” ukubomfya “ulongolo lonse lwa kuulungana,” tulekabila ukushilimuka kwa ku mupashi no kutontonkanya kwalengama pa kwishiba imilimo yakwe ku cintu yaba. Nga te ifyo, kuti pambi twaisanga tulebomba mu kukaanya Yehova.—2 Abena Korinti 11:14; 2 Abena Tesalonika 2:9, 10.

Bakakaanya Bali pa Kubomba

6. Mulandu nshi abasangu babela “ababomfi ba bucenjeshi”? Langilila.

⁶ Bamo, ukupala abasangu bamo ilelo, balebomba mu kubulwa bucishinka nge fibombelo fya kwa Satana ku kutentula icitetekelo ca filundwa fibishanya ifipya ifya ciloganino ca Bwina Kristu. (2 Abena Korinti 11:13) Ukucila fye pa kubomfya Baibolo nge citendekelo ca fisambilisho fya cine, bapampamina pa kwesha ukusuusha New World Translation of the Holy Scriptures, kwati Inte sha kwa Yehova bashintilila umupwilapo pali yene ku kwafwilisha. Lelo ifi te fintu caba. Ku ciputulwa cikalamba ica mwanda wa myaka, Inte babomfeshe maka maka King James Version, Douay Version ya ciRoma Katolika, nelyo amabupilibulo ayali yonse ayalipo mu lulimi lwabo, ku kusambilila icine pa lwa kwa Yehova ne mifwaile yakwe. Kabili babomfeshe aya mabupilibulo ya kale mu kubilisha icine pa lwa mibele ya bafwa, ukwampana pa kati ka kwa Lesa no Mwana wakwe, no mulandu umukuni unono epela e uya ku mulu. Abantu baishiba na kabili baliba abaibukila ukuti Inte sha kwa Yehova balatwalilila ukubomfya amabupilibulo ayengi aya Baibolo mu mulimo wabo uwa bukabila uwa mu kusalala kwa calo. Ukutula 1961, nangu cibe fyo, mu kulundako baliipakisha ukubomfiwa kwa New World Translation, mu kuba no bupilibulo bwa iko ubwalingana ne nshita, ubwalungikwa no kubelengwa kwawama.

7. (a) Mulandu nshi Yesu akaanina abengi abatunga ukukwate citetekelo muli wene? (b) Mulandu nshi cili icacindama ukumfwila ukufunda kwa pali 1 Yohane 4:1?

⁷ Yesu asosele ukuti aali no kukaana abengi abatunga ukukwate citetekelo muli wene. Asumine ukuti pambi kuti basesema, batamfye fiwa, no ‘kucita ifya maka’ mwi shina lyakwe. Nalyo line, eshibisha ifi nge milimo ya “mampuulu.” (Mateo 7:21-23) Mulandu nshi? Pantu tabalecita ukufwaya kwa kwa Wishi wa ku mulu kabili ba fye ukulingana na fintu Yehova Lesa akuminweko. Icishili ca lyonse, nangu fye milimo imoneka nge ya cipesha amano, ilelo kuti nalyo line yatuntuka ukufuma kuli katumpika mukalamba, Satana. Umutumwa Yohane, ukulemba kalata wakwe uwa kubalilapo uwa mu cinkumbawile ukucila pa myaka 60 pa numa ya mfwa ya kwa Yesu no kubuuka, afundile ukuti Abena Kristu tabalingile “[ukucetekelo, NW] mupashi onse, lelo mulelinge mipashi, mwishibe nga yafuma kuli Lesa.” Tulekabila ukucita cimo cine.—1 Yohane 4:1.

Imilimo Ishili ya Kulambula

8. Ni shani fintu tulingile ukuyumfwa pa lwa milimo ya bumubili?

⁸ Nelyo fye nga ca kuti tatuleibimba lwa ku mupashi mu mulimo wa kukaanyo kusandulula, ukucucutika kwesu kwa fye nga ca kuti kwatwalilila ukupayanishisha ulunkumbwa lwa mubili wawa. Umutumwa Petro asosele ukuti twalipoosa inshita yalepa mu kukumanina ukubombela “ukufwaya kwa Bena fyalo . . . mu bulalelale, ulunkumbwa, ukunwensho mwangashi, ukuwowota, ukukolwakolwa, ukupepo tulubi kuntu kwabindwa.” (1 Petro 4:3, 4) Ici tacilepilibula, kwena, ukuti bonse abali nomba Abena Kristu baipeela baibimbile mu mibombele ya musango uyo, lelo cilepilibulo kuti imibele ya abo abacitile fyo ilingile yalyalwilwe mu kwangufyanya ilyo icimonwa cabo ica ku mupashi calundulwike. Icalo cikabapontela pa mulandu wa kupilibuka kwabo; ico cili no kwenekelwa. Nalyo line, bafwile ukwaluka nga ca kuti bali no kuba bakabomba ba cishinka mu mulimo wa kwa Yehova.—1 Abena Korinti 6:9-11.

9. Cinshi tusambilila ukufuma ku cakukumanya ca kwa Nte uwatendeke ukukanshiwa nga kemba wa fisela fyakonkana?

⁹ Yehova alitupeela ifya bupe fingi ku kuipakisha kwesu, inyimbo shaba pa kati ka fyene. Nangu cibe fyo, apantu “pano isonde ponse palaala mu maka ya [mubifi],” Satana Ciwa, bushe ici tacisanshamo icalo ca nyimbo? (1 Yohane 5:19) Ee, inyimbo kuti shaba citeyo ca mu bumfisolo, nga fintu Sylvana asangile. Alikwete shuko lya mu nshita ukukanshiwa mu France pamo nga kemba wa fisela fyakonkana. “Nalyo line nalikwete ukufwaisha kwakosa ku kubombela Yehova” e fyo alondolola. “Naleipakisha ukucita bupainiya bwa kwafwilisha kabili nalesubila ukuwikisha ifi fintu fibili mu bumi bwandi. Lelo impika ya kubalilapo intu nali no kulolenkana na yo mu kusupila umulimo wandi yali ni bucisenene. Pa kubalilapo, aba kubishanya na bo bamwene ine ngo ushasalapuka ilyo nshali no kusuminishanya ne lyashi lyabo ilya bucisenene ne ca kumwenako. Pa numa, ifyashingulukako fya kubosha fyatendeke ukunkunkumya, ukunenga uwa kusuminisha ifintu ifyo Yehova apata. Umo uwa bakafundisha bandi atwalilile ukulancincisha ukupanga ubutotelo bwa kwimba kwandi, kabili nasambilishiwe ukuba uwakaluka pa cisebele no kutontonkanya ukuti nacilile uuli onse umbi. Ici conse canengele ukukanayumfwa bwino. Mu kupelako, nali no kupekanya ku kwimba kwaibela ukwa kwesha ukulamuka. Napepele kuli Yehova ukucilenga ukumfwika kuli ine inshila ningile ukuya. Nangu cingati naimbile bwino no kuyumfwa uwaicetekela, nshali pa kati ka abo abasalilwe. Mu kukonkapo, naishibe umulandu—ifya kufumamo fyapiminwe libela mu bumfisolo kale pa ntanshi ya kucimfyanya. Lelo nalikwete icasuko caumfwika kwi pepo lyandi kabili napingwilepo ukusha icisebele ca kwimba kwa fisela fyakonkana ukuya ku kusambilisha ukwimba pa ŋanda.” Uyu nkashi pa numa aupilwe kuli eluda mu cilonganino ca Bwina Kristu, uko bonse babili babomba nomba muli bucishinka ukutwala pa ntanshi amabuseko ya Bufumu.

10. Cinshi usondwelela ukufuma ku mashiwi ya kwa Yesu pali Yohane 3:19-21?

¹⁰ Yesu atile: “Uucite fya bubifi apato lubuuto, kabili tesa ku lubuuto, ukuti iiseebana imilimo yakwe.” Pa lubali lumbi, “uucite cine esa ku lubuuto mu kuti imilimo yakwe imoneke, pa kuti muli Lesa e mo ibombeelwe.” (Yohane 3:19-21) Mwandi lipaalo ukulabomba mu kumfwana no kufwaya kwa kwa Yehova ne mifwaile! Lelo pa kuucita mu kutunguluka, tufwile lyonse ukusuminisha imilimo yesu ukubebetwa mu lubuuto lwa Cebo ca kwa Lesa. Tatuli abakotesha kabili tatuli abacelwa sana ku kwalula inshila yesu iya bumi no kupokelela ubwite ku kubuula umulimo wa kwa Yehova uwalinga ukucitwa.

Ukubombe “Milimo Isuma” Ilelo

11. Cinshi abengi basupila nge “milimo isuma,” kabili mulandu nshi ifya musango uyo kuti fyatungulwila ku kufulunganishiwa?

¹¹ Umulimo uuli uwalinga ukucitwa ilelo ufwile ukubelebesha ipamfya lya nshita shesu. Abantu abengi abafumaluka balasumina kabili balaipamfya abene beka ne milimo iilondololwa ilingi line nge “milimo isuma,” iicitwa ku kumwenamo kwa mutundu wa muntu mu cinkumbawile nelyo ku mifwaile imo mu kulungatika. Nalyo line, fintu uyu musango wa mulimo wingaba uwa kufulunganya! Mu Britain, CAFOD (Catholic Fund for Overseas Development), ukucita lipoti pali kampeini ya iko ku kumbusuka kwa cipowe, atile: “Imyaka itatu iyapitapo . . . amamilioni ya mapaundi yalilonganikwe aya kwafwilisha kwa kukumbusuka. Amakana ya bumi yalipusushiwe. Nomba bulya bumi buli mu busanso na kabili . . . Lelo mulandu nshi? Cinshi calubene?” Ukutwalilila ubulondoloshi bwa iko ubwalembwa, CAFOD Journal ilondolola ukuti impika sha nshita ntali tashabombelwepo no kuti “ubukumu ubwakabilwe apakalamba ku kulunduluka kwa buntunse bwabomfiwa ku kuluminisha ukukansana [inkondo ya bana calo].” Ukwabulo kutwishika, walyumfwa inkuntu shapalako ukubwekeshiwapo no tubungwe twa kwaafwa abali mu kukabila utwaibimba mu mulimo wapalako.

12. Casuko nshi cimo fye ku mpika shilolenkene ne calo ilelo?

¹² Icipowe ni mpika ye pamfya. Nalyo line, ni bani baleishibisha utuyofi twa lelo utwa cipowe ne nkondo nge filefikilisha ubusesemo bwa kwa Yesu Kristu, ukusonta ku mpela ya micitile ilipo iya fintu? (Mateo 24:3, 7) Ni bani basabankanya ubushininkisho ubusuntinkanya ifi fya kuponako no kunina kwa ba pali bakabalwe bane abalangililwa mu kumonekesha mwi buku lya Baibolo ilya Ukusokolola, icipandwa 6? Mu kukonkensha, Inte sha kwa Yehova balicite fyo muli bucishinka ukupitila muli iyi magazini. Mulandu nshi? Ku kulango kuti te kuti cicitike ku muntu ukuletako ukundapa ukuli konse ukubelelela. Ici tacilepilibulo kuti Abena Kristu baliba abashangwako ku mpika sha calo. Ca kutali. Baliba aba cililishi kabili bakacita icili conse ukufika apo bengapesha ku kucefyako ukucula. Nalyo line, balalolenkana mu cine cine ne cishinka ca kuti ukwabulo kucilima kwa bulesa, impika sha calo tashakatale ashipikululwa. Ukupala abapiina, ishi mpika shikatwalilila apo Satana asuminishiwa ukutwalilila nga kateka wa ici calo.—Marko 14:7; Yohane 12:31.

Umulimo wa Kukatama Kwacilapo Ubukulu

13. Mulimo nshi uuli uwe pamfya lyacilishapo ilelo, kabili ni bani baleubomba?

¹³ Ukukabila kwacilishapo ukupamfya ilelo kuli kushimikile mbila nsuma iya kuti Ubufumu bwa kwa Yehova Lesa mu kwangufyanya bukapyana amakamfulumende yonse no kuleta ukutauluka kuntu abantu batiina Lesa bafuluka. (Daniele 2:44; Mateo 24:14) Yesu Kristu acitile ukushimikila kwa Bufumu bwa mu mulu imifwaile yakwe ikalamba mu bumi, nangu cingati ukushimikila kwakwe kwapeleshiwe ku calo ca Palestine. Ilelo, icipimo ca uku kushimikila cili ca mu kusaalala kwa calo, nga fintu fye Yesu asosele ukuti ifyo e fyo caali no kuba. (Yohane 14:12; Imilimo 1:8) Pa kukwato kwakanamo, nelyo fye ukunono, mu mulimo wa kwa Lesa, cili lishuko ilishingalinganishiwako. Abaume na banakashi, abakalamba na bacaice kumo, abo pa nshita imo tabatalile abalota ukuba bakashimikila ba mbila nsuma bali pa ntanshi ya mulimo wa bukabila uulepwishishiwa ne Nte sha kwa Yehova ilelo. Ukupala Noa no lupwa lwakwe, balebomba muli bucishinka umulimo wa kwa Lesa pe samba lya kutumwa ukufuma kuli Wene, na muli fyo mu bukose Bwakwe, nge ca kutangilila impela ya ino micitile ya fintu.—Abena Filipi 4:13; AbaHebere 11:7.

14. Ni shani fintu ukushimikila kuli kwa kupususho bumi kabili pa nshita imo ine kwa kubaka?

¹⁴ Umulimo wa kucitilo ubunte uwa Nte sha kwa Yehova mu kati ka shino nshiku sha kulekelesha uli wa kupususho bumi kuli abo abakutika kabili ababombela pa mbila nsuma intu bomfwa. (Abena Roma 10:11-15) Cili na kabili kubakwa kuli abo abashimikila. Pa kuba abasekelela mu kufumaluka mu kwaafwa abantu abakwate mpika shakulisha ukucila pa shesu shine, mu kupalako tatuli no kuba abacishamo kusakamikwa ne mpika isho pambi twingakwata. Twishiba ukuti ici calo ica fipimo fibotelesha kuti cafwaya ifwe ukwalukila ku nshila ya ciko. E co ukwisusha imintontonkanya yesu na matontonkanyo ya kwa Lesa mu kati ka kushimikila kwesu kuli ukwacila pa kukoshe citetekelo; kwaba ku busuma bwesu ubwawamisha. Nga fintu Nte umo acibikile: “Nga ca kuti nsheseshe ukwalula abantu abo nkumanya, kuti banjalula!”—Linganyeniko 2 Petro 2:7-9.

Ukubomba Pamo ne Cilonganino

15. Fishingamo nshi fipeelela pa bacemi banono ilelo, kabili ni shani fintu ifilundwa fya cilonganino abaume balingile ukuyumfwa mu cilolwa ca kwa 1 Timote 3:1?

¹⁵ Lintu abalesekelela abapya baisa ku cilonganino, besa pe samba lya kusakamana kwa kwa Kacema Mukalamba, Yehova Lesa, na Kacema Musuma wakwe, Yesu Kristu. (Ilumbo 23:1; Yohane 10:11) Aba Bakacema ba ku mulu bemininwako pano pe sonde na bakacema banono aba cishinka aba mukuni, abaume abasontwa mu kati na nkati ka filonganino. (1 Petro 5:2, 3) Pa kukwata icifulo ca musango uyo cili lishuko lyakwatisha umutengo muli ishi nshiku sha kulekelesha. Umulimo wa bacemi untu wafina, takusanshako fye ukubuula ubutungulushi mu kusambilisha mu cilonganino na mu kubila lelo na kabili ukucingilila umukuni ukufuma ku nama mbi sha ku mupashi no kupuma kwa mibele yapale cipuupu iya calo twikalamo. Takwaba umulimo na umbi uwalingo kucitwa untu ifilundwa fya cilonganino abaume bengalatinamina ukucila uyo uwa kwaafwa ukusakamana ubusuma bwa ku mupashi ubwa filundwa fya cilonganino ca Bwina Kristu iciletanunuka.—1 Timote 3:1; linganyeniko Esaya 32:1, 2.

16. Ni mu nshila nshi abacemi ba Bwina Kristu babombela pamo?

¹⁶ Tatufwile ukulaba, nangu cibe fyo, ukuti abacemi ba musango uyo bantunse, mu kuba no buntu bwapusanapusana no kufilwa ukupala umukuni onse uwashala. Ilintu umo kuti pambi acilapo mu lubali lumo ulwa bucemi, ifya bupe fya umbi fikanonsha icilonganino ukufuma ku ntunga imbi. Imilimo yabo pamo nga baeluda ba Bwina Kristu ibombela pamo ku kukosha icilonganino. (1 Abena Korinti 12:4, 5) Umupashi wa kucimfyanya taulingile ukwesha ukwingila pa kati kabo. Capamo babomba ku kubaka no kutwala pa ntanshi amabuseko ya Bufumu, “baleimya amaboko ya [cishinka, NW]” mwi pepo kuli Yehova, ukufwaya ipaalo lyakwe no kutungulula pa fya kulanshanya fyabo fyonse no kupingulapo.—1 Timote 2:8.

17. (a) Kukakililwako nshi twakwata? (b) Fintu nshi tukabila ukusengauka nga ca kuti tuli no kubomba ukukakililwako kwesu mu kufikapo?

¹⁷ Umulimo wa kushimikila ulekwata nomba ipamfya lyalundwako nga fintu impela ya buteko bwa kwa Satana ilepalamina. Pa kukwata icine ca Cebo ca kwa Yehova Lesa, pamo nge Nte shakwe, natukwata ukukakililwako ku kwananya imbila nsuma pe shuko lya mu nshita ilili lyonse. Umulimo ulipo uli uwacila pa kukumanina ukutusunga abapamfiwa, ukufika fye na ku mpela. Tatufwile ukuisuminisha fwe bene ukupumbulwa ku kufwayo musamwe wa kuisekesha, uwa bucisenene nelyo ukufinininwa no kutemwe fimoneka. Tatulingile ukubimbwa mu kutontonkanya kwa kutunganya, ukulakansanine fyebo, pantu ici kuti cashininkisha ukukanabe ca bunonshi kabili ica konaule nshita. (2 Timote 2:14; Tito 1:10; 3:9) Lintu abasambi baipwishe Yesu ukuti, “Mwe Shikulu, bushe ni mu nshita ino ine mulebwesesho bufumu kuli Israele?” Yesu alungike cipya cipya ukutontonkanya kwabo ku mulimo wacindama uulipo, ukusoso kuti: “Mukabe nte shandi mu Yerusalemu, na monse mu Yudea na Samaria, no kufika ku mpela ya pano nse.” Kulya kutumwa kutanunukila kuli kano kasuba.—Imilimo 1:6-8.

18. Mulandu nshi ukubomba pamo na Yehova kwabo kwa kulambule fyo?

¹⁸ Ukubomba pamo na Yehova, ukushimikila pamo ne cilonganino cakwe ica mu kusaalala kwa calo ilelo, kulaleta insansa, ukwikushiwa, ne mifwaile ine ine ku bumi bwesu. Cili lishuko lya mu nshita kuli umo umo uwatemwa Yehova ukulangisha ukuipeelesha na bucishinka kuli wene. Uyu mulimo mu mbali sha uko ishingi tawakatale aubwekeshiwapo. Mu kuba ne cilolelo ca bumi bwa muyayaya mu kulengama ku ntanshi, shi natutwalilile muli bucishinka “ukubombela Lesa umulimo washila mu kuba no mwenso wa bukapepa na katiina,” ku kulumbanishiwa kwakwe na kwi pusukilo lyesu line.—AbaHebere 12:28, NW.

Cinshi Cili Icasuko Cobe?

◻ Kufuma ku mulimo nshi Yesu anonkele ubuseko no kwikushiwa?

◻ Ni bani bakaanya umulimo wa kwa Yehova, kabili mulandu nshi?

◻ Ni shani fintu “imilimo isuma” iya ku calo no kushimikila kwa mbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa filinganishiwa?

[Icikope pe bula 18]

Yesu atumine abasambi bakwe ukuya baleshimikila