Ifimonwa fya Kucincimusha Ifyo Fikosha Icitetekelo

Ifishinka Fikalamba Ukufuma mu Ukusokolola

UMUBOMFI wa kwa Yehova Yohane ali pa cishi cinono ica Patmo, ku nse ya lulamba lwa masamba ulwa Asia Minor. Kulya uyu mutumwa mukote amona ifintu fya kusungusha—ifya cimpashanya, ilingi line ifya kupapusha, kabili ifyacindama mu cine cine! Ali mu bushiku bwa kwa Shikulu, ubwalepa ukufuma pa kubikwa kwa kwa Yesu pa cipuna mu 1914 ukufika pa kupwa kwa Kuteka Kwakwe Ukwa Myaka Ikana Limo. Nangu cingati Yohane amona ifimonwa ifyo fikacitika mu kati ke awala lyafitisha ilya mutundu wa muntu, fintu kuli ukwabembela ukumwena libela kwakwe ukwa Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu! Mwandi mapaalo ayo umutundu wa muntu uwa cumfwila ukaipakisha!

Yohane alembele ifi fimonwa mwi buku lya Baibolo ilya Ukusokolola. Ukulembwa mupepi na 96 C.E., kuti cakosha icitetekelo cesu muli Lesa wa busesemo, Yehova, na mu Mwana wakwe, Yesu Kristu. Ku kulonsha, moneni icitabo Revelation—Its Grand Climax At Hand!, icasabankanishiwa na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Kristu Apeela Ukufunda Kwabamo Kutemwa

Mu kubangilila mu kusokolola ukufuma kuli Lesa ukupitila muli Kristu kwamoneka amakalata ku filonganino cinelubali ifya mpyani shinankwe isha Bufumu isha kwa Yesu. (Ukusokolola1:1–3:22) Yonse pamo, amakalata yatambika ukutasha, yeshibisha impika, yapayanya ukulungika na/nelyo ukukoselesha, no kuloshako ku mapaalo yafuma ku cumfwila ca cishinka. Nangu cingati Abena Efese balishipikishe, balekele ukutemwa kwabo ukwa pa kutendeka. Icilonganino capaka lwa ku mupashi ica Smurna cakoseleshiwa ukutwalilila ica cishinka mu kati ka bucushi. Ukupakaswa takucimfishe icilonganino ca Pergamo, lelo nacitekelesha ifyakaniko. Te mulandu ne mibombele yaingilishiwako na Bena Kristu mu Tuatira, ukusonga kwa buYesebele kwabako kulya. Icilonganino ca Sarde cilekabila ukulola lwa ku mupashi, ica mu Filadelfia cacincishiwa ukwiminina icashangila ku fintu cakwata, kabili abena Laodikea ba cifulefule balekabila ukuposha kwa ku mupashi.

Mwandi mashiwi yasuma aya kukansha ishamfumu sha ku mulu isha nshita ya ku ntanshi—na kuba, Abena Kristu bonse! Ku ca kumwenako, bushe abali bonse aba ifwe twaliba aba cifulefule? Lyene buuleni incitilo! Beni aba kupembesula ukupala inkomaki ya menshi yatalala pa kasuba kakaba lelo na kabili tendekeni ukulangisha ukupimpa kwakaba kuli Yehova no mulimo wakwe.—Linganyeniko Mateo 11:28, 29; Yohane 2:17.

Umwana wa Mpaanga Afungulula Umufungilo

Yehova mu kukonkapo amonwa pa cipuna cakwe mu kupulama. (4:1–5:14) Nashingulukwa na bakalamba 24 ne fya mweo fine. Umufungilo wakakatikwa ne fikakatikilo cinelubali uli mu minwe yakwe. Ni ani wingafungulula umufungilo? Kwena, Umwana wa mpaanga, Yesu Kristu, ali uwawaminwa ukucite fyo!

Ifya kuponako fyamonekesha fyasokololwa ilyo Umwana wa mpaanga afungulula mutanda uwa fikakatikilo. (6:1–7:17) Ilyo icikakatikilo ca kubalilapo cafungululwa, Kristu amoneka pali kabalwe wabuuta, apokelela icilongwe (mu 1914), kabili aya ku kucimfya. Ilyo ifikakatikilo na fimbi fitatu fyafungululwa, aba pali bakabalwe bambi baletako inkondo, icipowe, ne mfwa ku mutundu wa muntu. Mu kuba no kufungulula kwa cikakatikilo ca cisano, abo abaipailwe cisumino pa mulandu wa kwa Kristu balilishika ku kulandula kwa mulopa wabo, kabili umo umo apeelwa ‘ilaya lyabuuta,’ ukulangilila ukwiminina kwalungama ukwaampana no kubuushiwa kwabo ku kuba ifibumbwa fya mupashi ifya bumunshifwa mu kuba na mashuko ya cifumu. (Linganyeniko Ukusokolola 3:5; 4:4.) Lintu icikakatikilo ca mutanda cafungululwa, ubushiku bwa cipyu ca kwa Lesa ne ca Mwana wa mpaanga bwaishibikilwa ku cinkukuma. Lelo “imyela ine ya pe sonde,” ukupashanya ubupingushi bwa bonaushi, yaikatwa ukufikila abasha ba kwa Lesa ba 144,000 bakakatikwa. Lintu basubwa ku mupashi wa kwa Lesa no kupokelelwa nga bana bakwe aba ku mupashi, bapokelela icishibilo ca mu kubangilila—icikakatikilo, nelyo icilayo—ica bupyani bwabo ubwa ku mulu. Ni pa numa fye ya kwesha e lyo ukukakatika kwaba ukubelelela. (Abena Roma 8:15-17; 2 Abena Korinti 1:21, 22) Kabili fintu Yohane afwile ukupapa ukumona “ibumba likalamba” ukufuma ku nko shonse—cinkupiti mu kuba ne subilo lya bumi bwa muyayaya mwi sonde lya paradise! Bafuma mu “Bucushi bukalamba,” inshita ya bulanda bushingalinganishiwako ku mutundu wa muntu.

Mwandi fya kuponako fya kupapusha ilyo icikakatikilo ca cinelubali cafungululwa! (8:1-11:14) Citika we awala ilya mutalila, ukusuminisha amapepo ya ba mushilo ukuumfwika, wakonkwapo no kupooswa pe sonde ukwa mulilo ukufuma pa cipailo. Lyene bamalaika cinelubali bapekanya ukulishamo intandala ukubilisha ifinkunka fya kwa Lesa pali Kristendomu. Intandala shalila ukupulinkana inshita yonse iya mpela ukufikila ubucushi bukalamba. Intandala shine shabilisha ifinkunka pe sonde, pali bemba, pa menshi, na kasuba, umweshi, ne ntanda. Ukulisha kwa ya cisano kwaita bamakanta iyo icita icikope Abena Kristu basubwa abaswangana ku kulwa ukutula mu 1919 ukuya ku ntanshi. Mu kuba no kulila kwa ntandala ya mutanda, ukusansa kwa milalo ya ba pali bakabalwe kwacitika. Mu kufikilishiwa, abasubwa, abakoshiwa ukutula mu 1935 ne “bumba likalamba,” babilisha ubukombe bwa bupingushi bwa kulungulusha ukulwisha intungulushi sha butotelo isha Kristendomu.

Yohane mu kukonkapo alya akamufungilo, ukulangilila ukuti abasubwa bapokelela umulimo wabo no kukwata umulyo ukufuma ku ciputulwa ca Cebo ca kwa Lesa icakwatamo inumbwilo sha bupingushi bwa bulesa ubo babilisha ukulwisha Kristendomu. Umutumwa akambishiwa ukupima umwashilisha mwe tempele, ukutubulula ukufikilishiwa kumo ukwa mifwaile ya kwa Yehova ukulosha ku kutantika kwe tempele no kuti ifipimo fya bulesa fikumanishiwe na abo abaampana na lyene. Lyene abasubwa ba kwa Lesa “inte shibili” abasesema mu nsamu, baipaiwa, lelo babuushiwa. Ici casonta kuli 1918-19, lintu umulimo wabo uwa kushimikila walangulwikwe ukuba mupepi no wafwa ku balwani, lelo ababomfi ba kwa Yehova balibukulwilwe mu cipesha amano ku butumikishi bwabo.

Ubufumu Bwafyalwa!

Ukulila kwa ntandala ya cinelubali kwabilisha ukufyalwa kwa Bufumu. (11:15–12:17) Mu mulu umwanakashi wa cimpashanya (ukuteyanya kwa mu mulu ukwa kwa Yehova Lesa) afyala umwana mwaume (Ubufumu bwa kwa Lesa mu kuba na Kristu nge Mfumu), lelo iciŋwena (Satana) caesha ukwabula ukutunguluka ukumulya. Ukufisha pa kalume ka nkondo mu mulu ukukonka pa kufyalwa kwa Bufumu mu 1914, Mikaele wacimfya (Yesu Kristu) apoosa iciŋwena na bamalaika ba ciko pe sonde. Palya iciŋwena catwalilila ukulwisha abashalapo basubwa aba lubuto lwa mwanakashi ulwa mu mulu.

Yohane mu kukonkapo amona iciswango kuli ico icimpashanya ca muselu capangwa. (13:1-18) Ici ciswango ca bupolitiki ica mitwe cinelubali, ne nsengo ikumi cafuma muli “bemba,” cinkupiti walulunkana uwa mutundu wa muntu uko amakamfulumende ya buntunse yatuntuka. (Linganyeniko Daniele 7:2-8; 8:3-8, 20-25.) Cinshi cili intulo ya bulashi bwa ca mweo ca cimpashanya? Kwena, takuli nangu umo pa mbali ya kwa Satana, iciŋwena! Kabili elenganya fye! Kuli ici ciswango cakulisha ica bupolitiki ica nsengo shibili (Amaka ya Calo aya Anglo-America) kwamoneka ukupangwa kwa “cimpashanya,” ico nomba caishibikwa pamo nga United Nations. Abengi bapatikishiwa ukupepa ici ciswango no kupokelela “ululembo” lwa ciko pa kucita ifingi mu nshila ya ciko no kucisuminishiwa ukubateka. Lelo Inte sha kwa Yehova mu kushangila bakaana ululembo lwa ciwa ulwa ciswango!

Ababomfi ba kwa Yehova Babuula Incitilo

Ababomfi balekanalekana aba kwa Lesa bamonwa mu ncitilo ilyo inweno cinelubali isha cipyu cakwe shapongololwa. (14:1–16:21) Kutikeni! Pa Lupili lwa Sione ulwa mu mulu, Yohane kuti aumfwa ba 144,000 baleimba kwati lwimbo lupya. Malaika alepupuka mu kati ka mulu nakwata imbila nsuma iya muyayaya ku kubila ku baikala pe sonde. Cinshi cintu ici cilangilila? Ukuti Inte sha kwa Yehova balikwata ukwaafwa kwa bumalaika mu kubilisha ubukombe bwa Bufumu.

Yohane afwile ukusunguka pa kumona umwangashi wa pe sonde walobololwa kabili inko shonse shashonaulwa ilyo ica kukaminako umwangashi ica bukali bwa kwa Lesa canyantaulwapo. (Linganyeniko Esaya 63:3-6; Yoele 3:12-14.) Pa kukambisha kwa kwa Yehova, bamalaika cinelubali mu kukonkapo bapongolola inweno cinelubali isha cipyu ca bulesa. Isonde, bemba, amenshi, capamo na kasuba, icipuna ca ciswango, no Mumana wa Yufrate, fyayambukilwa pa kupongolola kwa nweno mutanda isha kubalilapo. Elenganya ukucincimuka kwa kwa Yohane ilyo amona ukukubanya kwa ciwa kulelonganya imfumu sha buntunse ku nkondo ya kwa Lesa iya Har–Magedon. Kabili ifya kufumamo fili ifya kupomona ilyo ulunweno lwa cinelubali lwapongolwelwa pa mwela.

Abanakashi Babili aba Cimpashanya

Mu kushininkisha, Yohane acincimushiwa pa kucitila ubunte impela ya Babiloni Mukalamba, ubuteko bwa calo ubwa butotelo bwa bufi, no kumona ifya kuponako fya buseko ifyo fikonka pa bonaushi bwakwe. (17:1–19:10) Ukukolwa no mulopa wa ba mushilo, amonwa naikala pa ciswango cakashika ce ica mitwe cinelubali ne nsengo ikumi (League of Nations ne mpyani ya iko, United Nations). Yangu, we kupomonwa uko acula ilyo insengo shamwalukila!

Amashiwi ya mu mulu yaumfwika yalelumba Jah ku konaulwa kwa Babiloni Mukalamba. Kabili we lumbo lya kubulukuta kwa mfula lyaishibisha icupo ca Mwana wa mpaanga na nabwinga wakwe, abasubwa ababuushiwa!

Kristu Acimfya no Kuteka

Yohane mu kukonkapo amona Imfumu ya shamfumu ilyo aletungulula imilalo ya mu mulu mu konaula imicitile ya fintu iya kwa Satana. (19:11-21) Ee, Yesu, “Cebo ca kwa Lesa,” alwisha inko. Umutumwa amona iciswango (ukuteyanya kwa bupolitiki ukwa kwa Satana) na kasesema wa bufi (Amaka ya Calo aya Anglo-America) ukuposwa muli “bemba wa mulilo,” ukupashanya ubonaushi bwa mupwilapo, ubwa ciyayaya.

Cinshi cakonkapo? Kwena, Yohane amona ukupooswa kwa kwa Satana ku cilindi ca ku mbo. Pakonka ukumwena libela ukwa Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu, mu kati ka nshita lintu Yesu na bakateka banankwe ababuushiwa bapingula umutundu wa muntu, ukusumbula aba cumfwila ku kupwililika kwa buntunse! (20:1-10) Nomba yaba ni nshita ya kwesha kwa kupelako. Ukukakulwa ukufuma ku cilindi ca ku mbo, Satana akatendeka ukulufya umutundu wa muntu wapwililika, lelo ubonaushi bukapwisha imilimo ya bacipondoka bonse ifiwa na bantunse abalwisha Lesa.

Ukubwelela ku numa mu nshita, fintu Yohane afwile ukuba wacincimuka ukumona bonse abafwa, Hades (inshishi ya munsaunte iya mutundu wa muntu), na bemba babuushiwa no kupingulwa pa ntanshi ya kwa Lesa, uwaikala pa cipuna cikalamba icabuuta! (20:11-15) Kabili we kwilulukwa uko abalungama bakaipakisha lintu imfwa na Hades fyapooswa muli bemba wa mulilo, ukukanabala aisenda ifinakabupalu na kabili!

Ilyo ifimonwa fya kwa Yohane fyaisa ku mpela, amona Yerusalemu Mupya. (21:1–22:21) Ulya musumba wa kamfulumende uleisa ukufuma mu mulu no kuleta ukubuutusha ku nko. Uulekonkoloka ukupita muli Yerusalemu mupya “mulonga wa menshi ya Mweo,” ukucita icikope icine ca mu Malembo no kupayanya konse kumbi ukwapeelwa na Lesa ukwashimpwa pe lambo lya kwa Yesu ku kupupuutula abantunse ba cumfwila ukufuma ku lubembu ne mfwa no kubapeela ubumi bwa muyayaya. (Yohane 1:29; 17:3; 1 Yohane 2:1, 2) Pa cituntu cimo cimo ica uyu mulonga, Yohane amona ifimuti na mabula ya kundapila, ukucita icikope ulubali lwa kupayanya kwa kwa Yehova ku kupeela ubumi bwa muyayaya ku mutundu wa muntu uwa cumfwila. Ukusondwelela ubukombe ukufuma kuli Lesa na Kristu kwakonkwapo no bwite. Fintu cili icawamisha ukuumfwa umupashi na nabwinga balelaalika uuli onse uuli ne cilaka ‘ukwisa, no kubuulapo ica bupe amenshi ya mweo’! Kabili ilyo tulebelenga amashiwi ya kwisalila aya Ukusokolola, ukwabula ukutwishika tulakana ubukose bwa kupunda kwa kwa Yohane: “Amene: iseni, mwe Shikulu Yesu.”

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 21]

Ikaleni Abalola: Mu kati ka mashiwi ya busesemo pa lwa nkondo ya kwa Lesa iya Har-Magedon (Armagedone), casoswa ukuti: “Moneni, ndeisa [Yesu Kristu] ngo [mupuupu]; alishuka uulelola, no kubakishe fya kufwala fyakwe, ukuti eenda bwamba, kabili bemona nsoni shakwe.” (Ukusokolola 16:15) Ici kuti pambi caba kulosha ku milimo ya kwa kangalila, nelyo umulashi, uwa pa mulu we tempele mu Yerusalemu. Mu kati ka kulinda, apitile mwi tempele ukumona nampo nga abalinshi ba liko abena Lebi bali abalola nelyo balisendeme pa fifulo fyabo ifya ncito. Umulinshi uuli onse uwasangilwe nasendama alipaminwe ku cimuti, kabili amalaya yakwe aya ku nse kuti pambi yaocewa nga ukukandwa kwa kulenga insoni. Mu kuba na Armagedone nomba iipalamishe nga nshi, abashalapo basubwa aba “bushimapepo bwa mushilo,” nelyo “iŋanda ya bumupashi,” bali abapampamina ukwikala abalola lwa ku mupashi. E fyo na bakubishanya bafwile ukuba, “ibumba likalamba,” mu kuba na masubilo ya pe sonde, pantu na bo balebomba umulimo washila kuli Lesa pe tempele. (1 Petro 2:5, 9; Ukusokolola 7:9-17) Ukucilisha bakangalila ba Bwina Kristu balingile ukuba abalola ku kulunduluka kwa mibele yabipa mu cilonganino. Pa kuti batwalilila abalola, bakapepa ba cishinka pe tempele lya ku mupashi ilya kwa Lesa batwalilila mu “fya kufwala” fyabo, ukulangilila umulimo wabo uwacindikwa nge Nte sha kwa Yehova.