“Icikuuku Cakwe ica Kutemwa Cashininkisha Ukube ca Maka”
NGA FINTU CASHIMIKWA NA JOSÈ VERGARA OROZCO
Bushe uletontonkanya ukuti ubumi bobe kuti bwaba ubwa kucincimusha pa mushinku wa myaka 70? Ubwandi bwali ubwa kucincimusha. Kabili ico cali ukucila pa myaka 35 iyapitapo.
Ukupitila mu cikuuku ca kutemwa ica kwa Yehova, ukutula mu 1962, nalibomba nga painiya wa nshita yonse, kabili ukutula 1972, naliba kangalila mu Cilonganino ca Nte sha kwa Yehova ica El Carrizal mu citungu ca Jalisco, Mexico. Lekeni mwebeko ifinono pa lwa cikulilo candi.
NAFYALILWE mu citungu ca Michoacán, mu Mexico, pa August 18, 1886. Tata aali cilundwa ca Mason (Akabungwe ka kusefya kwa mu Bumfisolo aka Butotelo), na muli ifyo ulupwa lwesu talwaile kwi Calici lya ciKatolika, kabili tatwaakenemo mu kusefya kwa butotelo ukuli konse ukwa ciKatolika nelyo ukukwata ifipasho ifili fyonse ifya butotelo mu ŋanda yesu.
Lintu nali ne myaka ya bukulu 16, tata aliile mu kutendeka incito mu United States, lelo atantike umwaume umo ukunsambilisha incito. Imyaka ibili pa numa, nangu cibe ifyo, uyu mwaume alinsendele ukuntwala ku Mexico City ku kukanshiwa pe sukulu lya fya bulwi. Pa numa ya ico natendeke umulimo wandi mu mulalo wa fita uwa bena Mexico.
Mu Mulalo wa Fita na pa Numa
Nalwile muli Bumwaluka bwa bena Mexico ubwatendeke mu 1910. Bonse fwe balumendo pa sukulu twaafwilishe Francisco I. Madero, uwali uwa bumwaluka uwakeenye mu kukosa imitekele ya culukusu iya kwa Porfirio Díaz. Twatungilile Madero ukufikila ne mfwa yakwe mu 1913, kabili pa numa ya ico, twaafwilishe Venustiano Carranza, uwabombele nga presidenti wa Ripabuliki ukufuma mu 1915 ukufika mu 1920. Twaleitwa ba Carranzista.
Pa tushita tune utwapusanapusana, nalyeseshe, ukwabula ukutunguluka, ukulekelwako ukufuma mu mulalo wa fita. Mu kupelako nalifulumwike kabili nabele imbutushi. Pamo nge ca kufumamo, tata, uwali nabwelela ku Mexico, alibikilwe mu cifungo. Kasuba kamo, pa kubepekesha ukuba umwipwa wakwe, nalimutandalile mu cifungo. Twalanshenye ukupitila mu kulembeshanya pa tupimfya twa mapepala ica kuti abalinshi tabali na maka ya kutumfwa. Pa kucilikila uuli onse ukukanaishiba untu naali, nashetele akapepala.
Pa numa ilyo tata akakwilwe ukufuma mu cifungo, alintandalile no kwipusha ukuti njinashishe ku balashi. Nalicitile fyo, kabili ku kupapushiwa kwandi mushika uwali mu bulashi tankakile. Ukucila, atubulwile ukuti nselele ku United States. Nakonkele ukutubulula kwakwe kabili naikele kulya ukufuma mu 1916 ukufika mu 1926.
Mu 1923, naupile umwanakashi umwina Mexico na o wine uwaleikala mu United States. Nasambilile incito mu fya bukuule, kabili twapokelele ukusunga umukashana munono. Lintu aali ne myeshi ya bukulu 17, twabwelele ku Mexico kabili twaikele mu Jalpa, Tabasco. Lyene ‘bucipondoka bwa baCristero’ bwalitendeke, kabili bwakokwele ukufuma mu 1926 ukufika mu 1929.
BaCristero bafwaile ine ukuilunda kuli bene. Ulupwa lwandi na ine, nangu cibe ifyo, twasobwelepo ukufulumukila ku citungu ca Aguascalientes. Pa numa ya kwikala mu ncende shalekanalekana mu ripabuliki ya Mexico, mu 1956 twaikele mu Matamoros, Tamaulipas, kuntu natendeke ukwangalila incito sha bukuule.
Ubumi Bwandi Bwaaluka
Ino nshita e lintu ubumi bwandi bwatendeke ukwaluka. Umwana wandi umwanakashi, untu pali ino nshita aali naupwa kabili aikele bushilya bwa mupaka mu Brownsville, Texas, U.S.A., libili libili aletutandalila. Bushiku bumo atile: “Tata, indupwa ishingi shilekumana mu ciyanda ca kukolonganinamo ica bwikashi ino ine nshita. Natuyeko no kumona icilecitika.” Kwali kulongana kwa Nte sha kwa Yehova. Umwana wandi umwanakashi, tatafyala, umwishikulu wandi umwaume, umukashi wandi, na ine twalisangilweko pa nshiku shonse isha kulongana.
Ukutula ulya mwaka na pa numa, twasangilwe ku kulongana kwa Bwina Kristu ukwa Nte sha kwa Yehova. Nalilundulwike lwa ku mupashi mu Mexico, ilintu umwana wandi acitile fyo mu United States. Mu kwangufyanya naleshimika ku banandi ba ku ncito icine ca Baibolo cintu nalesambilila. Napokelele bamagazini ikumi abafuma umo umo aba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni!, abo naanenye pa kati ka banandi ba ku ncito. Basano muli abo aba mu ofesi na batatu aba bainjiniya capamo na bambi bamo aba bakabomba babele Inte.
Yangu, fintu kwatalele pa December 19, 1959, lintu nabatishiwe mu mumana! Onse uwabatishiwe ubo bushiku alilwele pa mulandu wa kutalalisha kwa menshi. Umwana wandi umukashana alibatishiwe ilyo nshilabatishiwa, kabili umukashi wandi, nangu cingati tabalile abatishiwa, afikile ku cipimo ca kwishiba icine ca Baibolo, kabili ali uwa kubombela pamo nga nshi.
Ubutumikishi bwa Nshita Yonse
Nayumfwile uwa kutasha kuli Lesa pa cikuuku cakwe conse ica kutemwa, na muli ifyo mu February 1962, lintu nali ne myaka ya bukulu 75, nalitendeke ubutumikishi bwa nshita yonse nga painiya. Imyaka inono pa numa, mu 1968, umukashi wandi alifwile. Lyene nafwaile ukubombela mu calo cimbi, lelo pa mulandu wa mushinku wandi, bamunyina batontonkenye ukuti tacali ica mano. Nangu cibe fyo, mu 1970, nalipeelwe umulimo pamo nga painiya mu Colotlán mu citungu ca Jalisco, uko ukwali icilonganino cinono.
Mu September 1972, kangalila wa muputule atubulwile ukuti nselele kwi tauni linono mu El Carrizal, ilyabela mupepi na Colotlán. Mu November wa ulya mwaka, icilonganino calimikwe kulya, kabili nalisontelwe nga eluda. Nangu cingati litauni lyaba lyeka, ukufika kuli 31 balasangwa ku kulongana kwa cilonganino.
Te mulandu no mushinku wandi, ncili uwacincila mu butumikishi, ukwesha na maka ukwaafwa abantu ukupelulula pa fisumino fyabo. Ku ca kumwenako, muli Kolona baKatolika bafumaluka balabwekeshapo mwi pepo Nakucelela Maria ukuti: ‘Nakucelela Maria, we wafulishe nema; Shikulu abe nobe.’ Ipepo lilundapo ukuti: ‘Maria Mutakatifu, we Nyina wa kwa Lesa.’ Ndabepusha ukuti: ‘Kuti caba shani ifyo? Nga ca kuti Lesa e umo uupususha Maria, ni shani Wene pa nshita imo ine engaba umwana wakwe’?
Nomba ndi ne myaka ya bukulu 105 kabili nalibomba nga eluda kabili painiya wa nshita yonse mu El Carrizal, Jalisco, mupepi ne myaka 20. Ndayumfwa ukuti caba kufwaya kwa kwa Yehova ukuti naikala uwa mweo iyi myaka iingi, apantu muli iyi nshila kuti nafiimba inshita napoosele lintu nshalebombela Wene.
Icintu cimo ico nasambilila caba ca kuti lyonse tulingile ukukwata ukucetekela kwa kuti Kapingula Wapulamo aletulinda ukufuma ku cipuna cakwe icalungama kabili alatupayanishisha ifikabilwa fyesu. Nga fintu Ilumbo 117:2 (NW) lilondolola ukuti: “Ukulola kuli ifwe icikuuku cakwe ica kutemwa cashininkisha ukube ca maka.”