Busuma Nshi Bwaba mu Kulanda pa lwa Mipepele?

ABAFYASHI balapembelela mu kuswatuka ku kumfwa utumashiwi twa kubalilapo ukufuma ku kanya kabo. Lintu baumfwa amashiwi yamo yalebwekeshiwabwekeshiwapo nangu cibe ukuti kalebulubusa, napamo “Mama” nelyo “Tata,” imitima yabo ilesulamo insansa. Mu kwangufyanya balebako ifibusa na bena mupalamano ulwa ici. Ukulanda kwa kubalilapo ukwa mwana mu cine cine kwaba ni mbila nsuma iicincimusha.

Ifiunda, ukumoneka, ne fyena ifingila mu bongo bwa mwana fimulenga ukwankulako. Kwena, ukwankulako kulapusanapusana. Lelo nga ca kuti, pa numa ya ciputulwa ca nshita, akanya kafilwa ukwankula kuli ifi fya kucilimusha, abafyashi kuti basakamikwa nga nshi ukuti pambi umwana wabo nalemana.

Utunya tulankulako bwino ku bantu twaishiba. Lintu nyina afukatila akanya, ilingi line kalamwentula mu kumonekesha. Lelo, ukulelwa ne cilundwa ca lupwa icitandele kuti kwalenga akanya ukupongomoka mu musowa, nelyo fye ukukaaninina ndai ukulelwa no yo muntu. Balupwa abengi abakumanya ici tabaleka. Ilyo akanya kalebeshiba bwino, balacincimushiwa ukumona icipindami ca kukanabeshiba cafumishiwapo, kabili ukumwentula kwa kanya panono panono kulamoneka.

Mu kupalako, abakalamba abengi balashimunuka ukulanshanya ifisumino fyabo ifya mipepele apabuuta no muntu umo uo bashaishiba sana. Te kuti pambi bomfwikishe umulandu umweni engafwaila ukulanshanya pa lwa mulandu wa pa lwakwe—imipepele. Ica kufumamo ca kuti balasuminisha icipindami ukwiminina pa kati ka bo na abo abalanda pa lwa kwa Kabumba. Balakaana fye no kulanda pa lwa caba, na kuba, imibele ya cifumanda iya mutundu wa buntunse, ukufwaisha kwa kupepa.

Mu cishinka, tulingile ukuba abasekelela mu kusambilila pa lwa kwa Kabumba wesu, kabili ukulanshanya na bambi kuti kwatulenga ukusambilila. Ico cili muli iyo nshila pa mulandu wa kuti pa nshita ntali Lesa alisuntinkanishiwa no kulanshanya. Natumone.

‘Bomfwe Kabili Basambilile’

Ukulanshanya kwa kubalilapo ukwa kwa Lesa no muntunse kwali ni kuli Adamu mwi bala lya Edene. Lelo, pa numa Adamu na Efa babembwike, basalilepo ukufisama lintu Lesa abetile, lintu afwaile ukulanshanya na bo ifyalundwapo. (Ukutendeka 3:8-13) Nangu ni fyo, Baibolo yalemba ifyebo fya kulonsha pa lwa baume na banakashi abasumine ukulanshanya na Lesa.

Lesa alilanshenye na Noa pa lwa bonaushi bwasungamine ubwa calo cibifi ica kasuba kakwe, icafuminemo Noa ukuba “kabila wa bulungami.” (2 Petro 2:5) Pamo ngo wa kulandilako Lesa ku nkulo yakwe, Noa talangishe fye icitetekelo mu kubomba kwa kwa Lesa na bantu lelo na kabili apabuuta aikuminishe umwine ku lubali lwa kwa Yehova. Ni shani fintu abantu bayankwileko kuli Noa? Ku ca bulanda, ubwingi bwa baliko pali ilya nshita “tabaishibe lyasukile ilyeshi lyaisa no kusenda bonse.” (Mateo 24:37-39) Lelo ku ce shuko, ifilundwa cinelubali ifya lupwa lwa kwa Noa fyalikutike, ukumfwila amakambisho ya kwa Lesa, no kupusunsuka Mulamba wa mu cibulungwa. Kufuma kuli bene e ko abantunse bonse abali aba mweo ilelo batuntuka.

Pa numa, Lesa alanshenye no luko lonse ulwa bantu, Israele wa pa kale. Ukupitila muli Mose, Lesa abapeele Amafunde Ikumi na mafunde yambi ayo bakakililweko mu nshila imo ine ayali mupepi na 600. Yehova aenekele abena Israele ukumfwila yonse yene. Mose akambishe ukuti lyonse pa numa ya myaka cinelubali, mu kati ka Mutebeto wa Nsakwe uwa cila mwaka, Ifunde lya kwa Lesa lyali no kubelengwa mu kupongomoka. “Kuutanyeni abo bantu,” e fyo akambishe, “abaume na ’banakashi na ’baice na ’balebeshi benu abali mu mpongolo shenu.” Ku mifwaile nshi? “Ku kuleka bomfwe kabili ku kuleka basambilile, no kutiina Yehova Lesa wenu no kwangwo kucite fyebo fyonse fya malango aya.” Bonse baali no kumfwa no kusambilila. Elenganya fintu bafwile baipakishe ukulanshanya fintu baumfwile!—Amalango 31:10-12.

Ukucila pa myanda ya myaka isano pa numa, imfumu ya Yudea Yehoshafati ateyenye bacilolo na bena Lebi muli lulu wa kubuukulula ukupepa kwasanguluka ukwa kwa Yehova. Aba baume baendele ukupulinkana imisumba ya Yuda ukusambilisha abekashi amalango ya kwa Yehova. Pa kulenga abantu ukulanshanya amalango apabuuta, imfumu yalangishe ukushipa kwa iko ku kupepa kwa cine. Ukukuma ku batekwa ba iko, baali no kukutika no kusambilila.—2 Imilandu 17:1-6, 9.

Ukucitilo Bunte Ukupitila mu Kulanshanya

Lesa atumine Umwana wakwe wine, Yesu, kwi sonde ku kubomba ngo wa Kumulandilako. (Yohane 1:14) Ilyo abasambi batatu baikalile ubunte ukwaluka kwa kwa Yesu, baumfwile ishiwi line ilya kwa Lesa ukubilisha ukuti: “Uyu e Mwana wandi uwatemwikwa, uo mbekelwamo; muumfweni.” (Mateo 17:5) Balimuumfwile ukwabulo kupoose nshita.

Mu kupalako, Yesu akambishe abatumwa bakwe ukubilisha imifwaile ya kwa Lesa kuli bambi. Lelo lintu kwashele mupepi ne myeshi mutanda ku butumikishi bwakwe ubwa pe sonde, Yesu aishibishe ukuti umulimo wa kushimikila Ubufumu bwa mu myulu wali uwakulisha nga nshi ica kuti abasambi balundwako bali no kukabilwa. Asambilishepo 70 pali bene ku kulanda pa Bufumu bwa kwa Lesa ku bantu bashaishibe kabili lyene abatumine ku kwananya bulya bukombe apabuuta. (Luka 10:1, 2, 9) Mu kwipipa pa ntanshi talabwelela kuli Wishi mu muulu, Yesu acincishe abakonshi bakwe ukuitendekelako ukulanda kuli bambi pa lwa ubu bukombe, ukubakambisha fye no kuti: “E ico kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Mu kusaalala kwa calo, Abena Kristu ba cine ilelo balafikilisha kulya kutumwa pa kulanshanya imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa na bena mupalamano babo. Uku kulanshanya kubalenga ukucitilo bunte ku cine pa lwa kwa Kabumba, Yehova.—Mateo 24:14.

Ukulanshanya kwa Mutende, Ukwa Kukuulilila

Ni mu nshila nshi abasambi ba kwa Yesu baali no kulanshanishishamo ifisumino fyabo na bambi? Tabaali na kukalifya abakeene, kabili tabaali na kupaashanya na bakeene. Ukucila, baali no kusapika abo abapokelele imbila nsuma kabili lyene ukutambika ubushininkisho bwa mu Malembo mu kutungilila yene. Kwena, Lesa alimwene ukwankulako kwa abo abakumene na basambi ba Mwana wakwe, nga fintu fye Yesu abilishe ukuti: “Uusekelela imwe asekelela ine, no usekelela ine asekelela uwantumine.” (Mateo 10:40) Mwandi kwali kukaana lintu ubwingi bwa baikeleko mu kasuba ka kwa Yesu bakeene ubukombe bwakwe!

“Umubomfi wa kwa Shikulu tafwile ukucito lubuli,” e fyafundile umutumwa wa Bwina Kristu Paulo. Ukucila, “afwile ukuba uwa congwe kuli bonse, uwakampuko kusambilisha, uushipikisha; afunde ifibambe mu kufuuka. Nalimo Lesa engabapeela ukulapila ukwalola ku kwishibe Cine.” (2 Timote 2:24, 25) Inshila Paulo abilishishemo imbila nsuma ku bena Atena, mu Greece, ipayanya ica kumwenako cishaiwamina. Apelulushenye na baYuda mwi sunagoge lyabo. Cila bushiku mwi sokoni alandile na “balipo cintunkuma.” Nangu cingati bamo, ukwabulo kutwishika, batemenwe fye ukumfwako imfundo shipya, Paulo alandile mu kulungatika kabili mu nshila ya cikuuku. Alanshenye na bakomfwa wakwe pa lwa bukombe bwa kwa Lesa, ubwabacincishe ukulapila. Ukwankulako kwabo kwali fye kwati ni uko ukwa bantu ba lelo. “Bamo bena balawela, lelo bambi batile, Tukakuumfwa ulwa ici na limbi.” Paulo tapampamine pa kutantalisha ukulanshanya. Pa kuba nashimikila ubukombe bwakwe, “afumine mu kati kabo.”—Imilimo 17:16-34.

Pa numa, Paulo aebele ifilundwa fya cilonganino ca Bwina Kristu mu Efese ukuti ‘takwindile ukulondolola kuli bene conse ica kubaafwa, no kubasambilisha pa bantu na mu ŋanda ne ŋanda.’ Mu kulundapo, aali ‘nashimikisha ku baYuda, na ku bena Hela pamo, ukulapila kuli Lesa no kutetekela kuli Yesu Kristu.’—Imilimo 20:20, 21.

Ifi ifya kumwenako fya mu Malembo fisokolola fintu ababomfi ba busumino aba kwa Lesa abalembwa mu Baibolo balanshenye pa lwa mipepele. E co na lelo, Inte sha kwa Yehova mu cumfwila balalanshanya imipepele na bena mupalamano babo.

Ukulanshanya Ukufumamo Cimo

‘Umfweni Icebo ca kwa Lesa.’ ‘Kutikeni ku fipope fyakwe.’ Fintu uko kukonkomesha kumoneka libili libili muli Baibolo! Kuti wayankula kuli ubu butungulushi bwa mu Baibolo inshita ikakonkapo Inte sha kwa Yehova bakalanda kuli iwe. Kutika ku bukombe baleta ukufuma muli Baibolo. Ubu bukombe te bwa bupolitiki lelo bwafwilisha kamfulumende wa ku muulu uwa kwa Lesa, Ubufumu bwakwe. Iyi e nshila ya kwa Lesa iya kufumishapo ifilenga ukukansana kwa ndakai. (Daniele 2:44) Pa numa ya ico uku kuteka kwa kwa Lesa ukufuma mu muulu kukalenga ukuti isonde lyonse lyalulwe ku kuba paradise ukupala ibala lya Edene.

Uwali kale tifitifi alekaana nga nshi ukukutika lintu Inte sha kwa Yehova balandile kuli wene pa lwa Baibolo. Lelo mu kuba no kwingilishiwako kwa misoka iyo alelolenkana na yo, abele uwafiitwa. E co aebele Nte wakonkelepo ukumutandalila ukuti aali no kufwailisha ubushininkisho busangwa mu bukombe bwa mu Baibolo. Ukulanshanya kwa lyonse kwalifuminemo. Nangu ca kuti uyu kapokola alekuukakuuka, Inte shalimufwayafwaile mu buseko uko konse aile ku kutwalilila ukulanshanya. Mu kupelako kapokola asumine ukuti: “Ubushininkisho nalefwaya bwali mu Malembo ya Mushilo inshite yi yonse. Nga ca kuti shilya Inte tashakwete umukoosha mu kulanda kuli ine, nga ncili ku nse ukwesha ukusanga imifwaile ya bumi. Icishinka cili ca kuti, ninsambilila icine, kabili ndi no kupoosa inshiku shandi shonse ishashalako ukufwayafwaya bambi abalesapika Lesa nga fintu nalesapika.”

Bakakutika balesekelela balafwayo kwishiba ifyafulilako mu cine cine. Mu kubamo insambu benekela ukuti tulondolole ifyo twasuminamo. (1 Petro 3:15) Pamo fye nga fintu umwana munono epushaipusha abafyashi bakwe no kwenekela bene ukwasuka, mu kubamo insambu wenekela Inte ukukupeela ifyasuko fyakumanina. Kuti waebekeshiwa ukuti mu nsansa bakabwela no kulanshanya ubukombe bwa mu Baibolo na iwe mu kulundapo.

Napamo kale kale walishibapo fimo pa lwa Baibolo. Kuti pambi waliluka ukuti cintu Lesa enekela kuli iwe cibimbamo ukwalule nshila wikalilamo. Wishimunuka ukusupika ifi fintu pa mulandu wa kutontonkanya ukuti ififwaikwa fya kwa Lesa fikakupusule fingi. Fikaletako fye insansa sha cine cine. Uli no kutesekesha ici ilyo ulelunduluka panono panono.

Ica kubalilapo, languluka untu Yehova aba, cintu enekela kuli iwe, na cintu atambika. Ipusha Inte ukukulondolwela cintu Baibolo isosa pa lwa ici. Bebeta cintu balesosa muli Baibolo obe wine. Ukwishiba ukuti Inte baliba abapelulula ukukuma ku cine basambilisha pa lwa mipepele, ukwabulo kutwishika kuti wafwaya ukupenenga mu fyafulilako ifyo bengalanshanya na iwe ukufuma mu Malembo.—Amapinda 27:17.

Ulelaalikwa ukwishibilapo ifingi pa lwa Nte pa cifulo cabo ica kulonganinapo, Iŋanda ya Bufumu. Kulya uli no kukutika ku kulanshanya kwa kunonsha ukwa Cebo ca kwa Lesa. Ukamona inshila abo basangilweko baipakisha ukulanda kuli umo no munankwe pa lwa mifwaile ya kwa Lesa. Leka ishi Nte shikwaafwe ukusambilila icine pa lwa kufwaya kwa kwa Lesa kuli ifwe ilelo. Ankula ku bwite bwa kwa Lesa ku kulanshanya pa lwa kupepa kwa cine no kupokelelo kusenamina kwakwe, no bumi bwa ciyayaya mu Paradise.—Malaki 3:16; Yohane 17:3.

[Icikope pe bula 5]

Noa alandile pa lwa mifwaile ya kwa Lesa apabuuta

[Ifikope pe bula 7]

Nga fintu fye Paulo acitile mu Atena wa pa kale, Inte sha kwa Yehova balasambilisha bambi icine ca mu Baibolo